Jaarverslag Stichting ROC Midden Nederland

Transcriptie

1 Jaarverslag 2008 Stichting ROC Midden Nederland

2

3 Jaarverslag 2008 Inhoudsopgave Pagina Bestuursverslag 5 Voorwoord van het College van Bestuur 6 Bericht van de Raad van Toezicht 7 Bericht van de Centrale Medezeggenschapsraad 8 1. Visie, missie en doelstellingen Good Governance Profiel van de instelling Onderwijs en bedrijfsvoering Kengetallen Juridische structuur Organogram Overige gegevens 22 Jaarrekening Geconsolideerde balans per 31 december Geconsolideerde staat van baten en lasten over Geconsolideerde kasstroomoverzicht over Toelichting op de geconsolideerde balans 33 Materiële vaste activa 33 OZB en verzekerde waarde gebouwen en terreinen 33 Voorraden 34 Vorderingen 34 Liquide middelen 34 Eigen vermogen 35 Voorzieningen 36 Langlopende schulden 38 Kortlopende schulden 39 Niet uit de balans blijkende verplichtingen 40 Overzicht verbonden partijen 41 Toelichting op geconsolideerde exploitatierekening 42 Rijksbijdrage OCW 42 Overige overheidsbijdragen 42 College-, cursus-, les- en examengelden 42 Opbrengst werk i.o.v. derden 42 Overige baten 42 Personele lasten 43 Afschrijvingen 43 Huisvestingslasten 43 Overige instellingslasten 44 Financiële baten en lasten 45 Enkelvoudige jaarrekening Enkelvoudige balans per 31 december Enkelvoudige staat van baten en lasten over Algemene grondslagen voor de waardering en resultaatbepaling 49 Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening 50 Eigen vermogen 50 Voorzieningen 50 Baten 51 Overige gegevens 53 Resultaatbestemming 54 Gebeurtenissen na balansdatum 54 Gegevens over de rechtspersoon 54 Accountantsverklaring 55 Overzicht indicatoren Geïntegreerd Jaardocument BVE 56 Bijlagen 59 Toelichting op de exploitatierekening: realisatie versus begroting Bijlage 1 Toelichting op de exploitatierekening: realisatie 2008 versus realisatie 2007 Bijlage 2 Toelichting op de balans: realisatie versus realisatie Bijlage 3 Specificatie vordering en schulden OCW Bijlage 4 Specificatie subsidies OCW Bijlage 5 Rapportage IBO-BVE 2008 Bijlage 6 Rapportage OCW-regelingen Innovatie- en stagebox Aanvulling bij bijlage 7 Bijlage 7 Commissie Schutte (Helderheid) 2008 Bijlage 8 Wet Openbaarmaking uit Publieke middelen gefinancierde Topinkomens (WOPT) Bijlage 9 Overzicht van partijen waarmee samenwerkingsovereenkomsten zijn afgesloten Bijlage 10 Gebruikte afkortingen Bijlage 11

4

5 Bestuursverslag

6 > Voorwoord van het College van Bestuur Gang van zaken was een bewogen jaar voor ROC Midden Nederland. Een jaar waarin veel plaats was ingeruimd voor onderwijsinnovatie en nieuwe projecten, voor duurzaamheidinitiatieven en ondernemerschap en voor samenwerking met partners uit het bedrijfsleven. Een jaar met grote maatschappelijke participatie door deelnemers en werknemers en een jaar met veel deelnemerssuccessen: Over het algemeen ontwikkelde de kwaliteit van het onderwijs zich naar tevredenheid en het rendement volgens de MBO-benchmark 2007 was hoger dan in de andere grote steden. In ditzelfde jaar is echter zichtbaar geworden dat zich een onacceptabele scheefgroei had voltrokken tussen inkomsten en uitgaven èn tussen uitvoering en ondersteuning van onderwijstaken. Daarom diende de noodzaak tot drastisch reorganiseren zich steeds duidelijker aan. Dat zette onze ambitie om een great place to learn te zijn voor onze studenten en medewerkers, danig onder druk. Ondanks de negatieve aspecten die hieraan kleven, schept dit ook nieuwe kansen. Het perspectief van een gezonde, weerbare organisatie die op de toekomst is voorbereid, maakt het allemaal waard. We maken ons op voor een periode met veel veranderingen, zowel onderwijsinhoudelijk als organisatorisch. Een periode waarin we kwaliteitsslagen moeten maken. De invoering van het CGO is al een eind op streek en de structuur van het mbo zal veranderen. Ook dit vraagt flexibiliteit en inzet van ons personeel. Daarbij gaan we in de toekomst nog veel meer met partners samen doen. We trekken samen op en gaan de taken ook op de werkvloer verdelen. Omdat we letterlijk meer bij elkaar over de vloer komen, kunnen we onze eigen ruimten effectiever benutten. In onze de huisvesting zal dat veranderingen geven die ervoor zorgen dat de kwaliteit van het onderwijs een extra impuls krijgt. En daar worden onze studenten en overige stakeholders beter van. Toekomstparagraaf In de afgelopen jaren is er door ROC Midden Nederland scherp aan de wind gevaren voor wat betreft de begroting. De periode na de fusie vergde immers grote investeringen in stroomlijning van de bedrijfsvoering. Tevens zijn nieuwe opleidingen gestart en is het aantal locaties uitgebreid om de afkalving van het marktaandeel een halt toe te roepen. Daarnaast was het beleid er op gericht de kwaliteit van onderwijs te verbeteren. Aan de hand van de rapportages bleek in de eerste maanden van 2008, dat ROC Midden Nederland uit de pas liep met de realisatie ten opzichte van de begroting. Er waren grote overschrijdingen op het gebied van personeelskosten en meer specifiek bij de inhuur van derden. Ook scoorde ROC MN in vergelijking met andere ROC s slecht op het onderdeel huisvestingslasten. En er was ook sprake van daling van het marktaandeel (OC&W gegevens, Benchmark MBO). 6 Maatregelen zijn genomen om het verlies in 2008 niet verder te laten oplopen; zo werd ingegrepen inde inhuur van derden en ging een investerings- en vacaturestop gelden. Toch bleef er in termen van financiële exploitatie sprake van structurele verliezen. We kunnen nu constateren dat de maatregelen vooralsnog niet hebben geleid tot een situatie waarin sprake is van een gezonde, financiële exploitatie. In 2009 en 2010 zou het verwachte exploitatieverlies bij ongewijzigd beleid, meer dan 10 miljoen gaan bedragen. Daardoor was een reorganisatie onvermijdelijk. Herleid naar fte s zouden bij een gemiddelde personeelslast van tot ongeveer 200 fte s niet meer bekostigd kunnen worden. Deze ontwikkeling heeft ertoe geleid dat in het najaar van 2008 is besloten te gaan reorganiseren, met als beoogd resultaat dat ROC Midden Nederland vanaf zomer 2009, weer een gezonde exploitatie zal hebben en kan behouden. Er is een plan opgesteld waarin naar dit resultaat wordt toegewerkt. Het streven is dat ondanks de reductie van middelen, de kwaliteit van het onderwijs niet lijdt onder de reorganisatie. Enerzijds door te kiezen voor een benadering waarbij het onderwijsaanbod beter aansluit bij de differentiatie van de studenten die voor ons ROC kiezen. En door maximaal docenten in te zetten vanuit het beschikbare personele budget. Anderzijds door optimaal in te zetten op praktijkgerichtheid van het onderwijs, door intensiever met het bedrijfsleven en opdrachtgevers samen te werken. Maar ook door de eisen van eigentijds onderwijs door te vertalen naar de huisvesting. Concentratie en upgrading, reorganisatie en actualisering, gaan hierbij hand in hand. Voor de ingezette reorganisatie is een voorziening opgenomen van 13,8 mio, welke ten laste van het exploitatieresultaat van 2008 is gebracht. Het totale exploitatieresultaat komt mede hierdoor voor geheel 2008 uit op -18,8 mio. In de balans is qua het eigen vermogen te zien dat na de toevoeging van het exploitatieresultaat 2008 de algemene reserve negatief wordt (-10,7 mio). Het beleid van het College van Bestuur is er op gericht deze situatie om te buigen, door jaarlijks minimaal een positief rendement te gaan behalen van 2,5% van de omzet. Slot Wij realiseren ons dat we van ons personeel heel veel hebben gevraagd in En ook in de komende jaren nog een stevig beroep zullen gaan doen op onze medewerkers om de hierboven omschreven uitdagingen tot een goed einde te brengen. Namens de leden van het management willen wij daar vanaf deze plaats onze waardering en dank voor uitspreken. Het College van Bestuur van ROC Midden Nederland. Utrecht, juni 2009 Dhr. P.A.M. Thijssen RA Lid College van Bestuur Jaarverslag 2008 ROC Midden Nederland

7 > Bericht van de Raad van Toezicht Veel aandacht ging uit naar de inhoud en opzet van de rapportages. De Raad heeft hier met toenemende zorg over gesproken omdat goede en frequente rapportages een noodzaak zijn voor de Raad om de ontwikkelingen op de voet kunnen volgen. En toen in de eerste maanden van 2008 bleek dat ROC Midden Nederland niet in de pas liep ten opzichte van de begroting heeft de Raad bij het College van Bestuur dringend geadviseerd een pakket maatregelen te treffen om het verlies in de tweede helft van 2008 niet verder te laten oplopen en met ingang van 2009 weer een positief resultaat te bereiken. Verder werd onder meer aandacht besteed aan: governance ROC Midden Nederland: de ontwikkeling van een samenhangend pak ket aan documenten dat als basis dient voor een deugdelijk, transparant en professioneel bestuur; onderwijs en kwaliteit; strategische samenwerkingsovereenkomsten; vaststellen van de ROC Midden Nederland jaarrekening 2007en een eerste bespreking van de begroting van 2009; accountantsverslag over de uitkomsten van de controle 2007; vaststellen meerjarenperspectief in het licht van de reorganisatie Toekomst Verzekerd ; debat over profielen Raad van Toezicht en werving nieuwe leden Raad van Toezicht; benoeming nieuwe accountant; benoeming van een nieuw lid en herijking van het profiel van de voorzitter van het College van Bestuur, mede naar aanleiding van het besluit van de heer B. Fransen om zijn 4-jarig contract niet te verlengen; financiële rapportages en voortgangsrapportages op diverse inhoudelijke onderwerpen; presentaties: vanuit sectoren over onderwijsvernieuwing vanuit het GDC P&C over ontwikkeling en stand van zaken kwaliteitssysteem ROC Midden Nederland. De Raad van Toezicht heeft jaarlijks een overleg met de Medezeggenschapsraad in aanwezigheid van het College van Bestuur. Het afgelopen jaar stond dit overleg in het teken van de werkwijze van de Medezeggenschapsraad en de algemene gang van zaken binnen ROC Midden Nederland. De Financiële Commissie ROC Midden Nederland heeft een Financiële Commissie. In deze Commissie hebben zitting vanuit de Raad van Toezicht de heren H.J.M. Beekers en C.A.C. van Soest, vanuit het College van Bestuur de heren B.J.F. Fransen en P.A.M. Thijssen. De Financiële Commissie heeft voor elke raadsvergadering de financiële rapportages voor de Raad beoordeeld, diverse malen in bijzijn van de accountant. Ontwikkeling van het toezicht en beloning Buiten aanwezigheid van het College van Bestuur sprak de raad over professionalisering van zichzelf en zijn werkwijze en de honorering van de Raad. Conform de sectorbrede honoreringsregeling voor leden van de Raad van Toezicht van mboinstellingen is in 2008 de honorering van de Raad van Toezicht van ROC Midden Nederland aangepast. Leden ontvangen 6.300,00; leden met werkzaamheden voor de Financiële Commissie ontvangen 8.000,00 en de voorzitter ontvangt 9.400,00. 7 > De bezoldiging toezichthouders ROC Midden Nederland bedroeg in 2008: Raad van Toezicht Bezoldiging Prof.dr. P.A.H. van Lieshout Dhr. Mr. H.J.M. Beekers Dhr. C.A.C. van Soest Dhr. R.L. Boer (tot 1 juli 2008) Mw. E. Karsten Dr. F.E.H. van Eijkern Bezoldiging RvT totaal > In de Raad van Toezicht van ROC Midden Nederland hadden in 2008 zitting: prof. dr. P.A.H. van Lieshout dhr. Mr. H.J.M. Beekers dhr. R.L. Boer (tot 1 juli 2008) dr. F.E.H. van Eijkern mw. E. Karsten dhr. C.A.C. van Soest (voorzitter, lid Wetenschappelijke Raad Regeringsbeleid) (voormalig voorzitter ING Bank district Midden Nederland) (directeur Randenbroek BV) (organisatie adviseur en interim-manager New Cana BV en Boer&Croon Executive Managers) (algemeen directeur bij de Kamer van Koophandel Midden-Nederland) (voormalig algemeen directeur Nettenbouw BV Amersfoort, verschillende maatschappelijke functies) Conform het rooster van aftreden van 2005 zal per 1 januari 2009 de heer Van Soest aftreden. De heer Van Lieshout is op grond van de statuten van de Stichting ROC Midden Nederland in december 2008 voor drie jaar herbenoemd als voorzitter van de Raad van Toezicht. Bestuursverslag

8 > Bericht van de Centrale Medezeggenschapsraad De werkzaamheden van de Centrale Medezeggenschapsraad in 2008 zijn te verdelen in 2 sporen. Enerzijds is de MR druk bezig geweest met de eigen organisatie. Anderzijds heeft de MR een aantal belangrijke onderwerpen behandeld, zoals de Organisatie van het werk en de financiële ombuigingen binnen het ROC, die eind 2008 werden aangekondigd was een verkiezingsjaar. De medezeggenschap binnen het ROCMN was na de fusie tussen ROC Utrecht en ROC De Amerlanden in 2003 nog niet opnieuw ingericht. Dat betekende dat de Centrale Medezeggenschapsraad en de deelraden nog waren bemenst met personeelsleden uit de voormalige MR-en. In 2007 en begin 2008 is de nieuwe medezeggenschapsstructuur ontworpen en bekrachtigd. Op basis daarvan zijn er in mei 2008 verkiezingen georganiseerd. De Centrale MR heeft hierbij ondersteuning gekregen van het GDC M&C. Dit heeft geresulteerd in een goede verkiezingscampagne met sprankelende posters. In de meeste sectoren waren meer kandidaten dan beschikbare zetels en moest er door het personeel worden gekozen. Voor het eerst werden deze stemrondes digitaal georganiseerd. Dankzij de hulp van deskundige ICT-collega s, is dat goed verlopen. Het ROC-personeel kon een stem uitbrengen via een programma op Blackboard. De opkomst was redelijk goed en de uitslagen waren snel bekend. Bij enkele deelraden waren er nog vacatures voor DMRzetels. Deze zijn in de loop van 2008 middels tussentijdse verkiezingen opgevuld. De nieuwe CMR en deelraden zijn in september 2008 enthousiast verder gegaan met de nieuwe werkwijze binnen de medezeggenschap. Deze was door de oude CMR en deelraden al ingezet. De hoofdlijnen van de nieuwe manier van werken komen in het kort op het volgende neer: al in een vroeg stadium, in samenspraak tussen MR en management, vindt er overleg plaats over de behandeling van een onderwerp en over de participatie van de medezeggenschapsraad in het voortraject. Het doel is de besluitvorming te versnellen en te komen tot meer draagvlak in de organisatie. Immers, als het onderwerp in besluitvormende zin aan de MR wordt voorgelegd, zijn de opmerkingen van de MR al verwerkt en is er al gekeken naar de gevolgen van het besluit voor het personeel en de organisatie. Dat maakt de formele besluitvorming en de implementatie van het besluit binnen de organisatie in principe een stuk makkelijker. Daarnaast is er door de nieuwe medezeggenschapsorganen uitdrukkelijk voor gekozen om meer onderling samen te werken en informatie uit te wisselen. Dit heeft geresulteerd in een vast vergadermoment voor alle DMR-leden en in geregelde centrale bijeenkomsten van alle DMR-leden. De medezeggenschap binnen ROC Midden Nederland is hierdoor versterkt. De nieuwe werkwijze heeft veel winst opgeleverd bij de behandeling van de reorganisatievoornemens, waarmee de CMR en deelraden kort na hun aantreden te maken kregen. Na de zomer werd de MR door het College van Bestuur geïnformeerd over financiële problemen binnen ROC Midden Nederland en het voornemen tot ombuigingen. De MR heeft met het CvB en de directies afspraken gemaakt om steeds vroegtijdig geïnformeerd te worden over de plannen van het management. Er zijn in de laatste maanden van het jaar verschillende plenaire bijeenkomsten geweest waarin alle DMR-leden van de ontwikkelingen op de hoogte zijn gebracht. Binnen de medezeggenschap zijn criteria geformuleerd op basis waarvan de MR de voorstellen voor reorganisatie zou gaan toetsen. Het ROC-reorganisatieplan is in 2009 aangeboden, en verdere uitleg over dit onderwerp valt dus buiten dit jaarverslag. Voor alle nieuwe MR-leden heeft de situatie waarmee zij kort naar hun aantreden werden geconfronteerd, veel extra inzet en flexibiliteit gevraagd. Vanuit het management en ook vanuit de rest van de organisatie, is hiervoor waardering uitgesproken. Een ander belangrijk onderwerp waarmee de medezeggenschap zich in 2008 heeft bezig gehouden, is de CAO-wijziging in de Organisatie van het werk (voorheen: Taakbeleid). De Centrale MR heeft actief geparticipeerd in een ROC-werkgroep, die voorstellen heeft geformuleerd om de verdeling van het werk in een team af te spreken, waarbij de kwaliteiten en beschikbare tijd van de medewerkers in een team optimaal kunnen worden ingezet. Voordat tot invoering van de organisatie van het werk in een team kan worden overgegaan, moet een procedure doorlopen worden. Voor ROC Midden Nederland is deze beschreven in de Notitie Regeling van de organisatie van het werk voor de onderwijsteams Indien de te volgen procedure niet haalbaar blijkt, valt het team in het schooljaar 2008/2009 terug op de oude taakbeleidafspraken. De medezeggenschapsraad heeft kort voor de zomer van 2008 instemming gegeven aan de voorstellen, met de uitdrukkelijke afspraak dat er in 2009 een evaluatie zal plaatsvinden binnen de teams. Doel hiervan is te onderzoeken hoeveel teams op basis van de nieuwe regeling zijn gaan werken en of de invoering goed is verlopen. Binnen het bestek van dit jaarverslag voert het te ver om alle andere onderwerpen te benoemen waarmee de MR zich heeft bezig gehouden. De MR volstaat daarom met een korte opsomming: project nieuw functiebouwwerk ondersteunende diensten, strategisch huisvestingsplan , afronding van de reorganisatie Educatie, en de vorming van ondersteunende diensten op het gebied van onderwijsontwikkeling, informatiemanagement en het studentenloopbaancentrum. Jaarverslag 2008 ROC Midden Nederland

9 > Samenstelling van de Centrale Medezeggenschapsraad t/m juli 2008: Hans van den Bergh Johan Schmieman Bertrik Gotink Ad Vernooij Hans Slot Peter Sturkenboom Hanneke Driel Wouter de Fockert Bertine Klinkenberg - sector Educatie, voorzitter - sector THFUS, vice-voorzitter - sector Techniek - sector Techniek - sector Techniek - sector Economie - sector Zorg & Welzijn - sector Zorg & Welzijn - GDC s Samenstelling van de Centrale Medezeggenschapsraad op 31 december 2008: Johan Schmieman Bertine Klinkenberg Hans Olij Riek Benthem Bertrik Gotink Wouter de Fockert Hanneke Driel Peter Sturkenboom Jenno Westra - Sector THFUS, voorzitter - GDC s, vice-voorzitter - GDC s - Sector Educatie - Sector Techniek - Sector Zorg & Welzijn - Sector Zorg & Welzijn - Sector Economie - Sector Marketing &Sales 9 Bestuursverslag

10 > ROC Midden Nederland 1. Visie, missie en doelstellingen In een voortdurend veranderende samenleving en arbeidsmarkt is ROC Midden Nederland een betrouwbare en ondernemende partner in het opleiden en ontwikkelen van mensen. Uitgangspunt is de ontwikkelde visie op leren, die kernachtig samengevat wordt als ondernemend leren. Centraal in de visie op leren staat de onverbrekelijke samenhang en interactie tussen student, ROC Midden Nederland en bedrijf/instelling. ROC Midden Nederland geeft samen met studenten en partners op de arbeidsmarkt vorm aan persoonlijke- en loopbaanontwikkeling in beroepsonderwijs en volwasseneneducatie, waarbij de student uitgedaagd wordt tot het leveren van prestaties in een betekenisvolle leeromgeving en tot (zelf)verantwoordelijk leren. Onze onderwijsvisie is de leidraad bij alles wat ROC Midden Nederland doet. Kernelementen hiervan zijn: Kiezen voor partnerschap bij het ontwikkelen en uitvoeren van onderwijs. Bieden van maatwerk, waar mogelijk vanuit een standaard dienstenportfolio. Verzorgen van competentiegericht onderwijs dat flexibel op opleidingsvragen van studenten en opdrachtgevers kan inspelen. Ondernemend leren daagt de student uit tot het nemen van eigen verantwoordelijkheid voor het leren. Bieden van betekenisvolle, authentieke en krachtige leeromgevingen die aansluiten bij de context van branche en beroep en overig maatschappelijk functioneren. Dit kan een passende omgeving zijn binnen één van onze locaties, bij de werkgever en/of een maatschappelijke instantie op locatie, een combinatie van beide, of een digitale omgeving naast school en werkplek. ROC Midden Nederland hanteert het INKmodel als basis voor doelstellingen, planvorming, kwaliteitsverbetering, managementrapportages en externe verantwoording. Op ieder onderdeel van het INK-model zijn kritische prestatie-indicatoren (voortaan: KPI s) geformuleerd met doelen en normen. Deze KPI s zijn afgeleid van de volgende doelstellingen: 1. verbeteren van de kwaliteit en het rendement van het onderwijs 2. versterken van mensen, middelen en bedrijfsvoering 3. vergroten van het marktaandeel. ROC Midden Nederland werkt aan een nieuw strategisch beleidsplan voor de periode De KPI s zijn in 2008 al vastgesteld. 2. Good Governance 10 ROC Midden Nederland heeft zich gecommitteerd aan de principes van good governance. In dit licht is een samenhangend pakket van maatregelen ontwikkeld dat als basis dient voor een deugdelijk, transparant en professioneel bestuur van de instelling met waarborgen voor checks and balances. Op het gebied van bedrijfsvoering zijn deze elementen zoveel mogelijk meegenomen. Het jaarverslag is conform de eisen van de code ingericht. Belangrijke principes van good governance zijn de inbreng van stakeholders, brede prestatiemeting en verantwoording en de rol van het toezicht. De inbreng van onze stakeholders is in 2008 vormgegeven in o.m. samenwerkingsverbanden en netwerken. Met de volgende partijen zijn overeenkomsten afgesloten: Betrokken partij(en) 2008 Onderwerpen ActiZ (organisatie voor zorgondernemers) en Stichting Calibris (kenniscentrum voor leren in de praktijk), ROC Midden Nederland (waaronder Educatieve Televisie ETV valt) Sportvereniging ASC Nieuwland Cordaid CWI, Gemeente Utrecht, Uitvoeringsorgaan Werknemersverzekeringen, ROC ASA, VNO- NCW Midden, MKB Midden Nederland en Stichting Bundel CWS Nederland bv, Albeda College en Simavi Stichting Kinderopvang Amersfoort Stichting Regionaal Opleidingsbedrijf Installatietechniek (ROI) VSV , RMC regio 011,l Stedendriehoek Ludens EVD Cross Samenwerking bij uitvoering eerste fase van een project voor meer kleur en cultuur in de ouderenzorg met behulp van beeldmateriaal ETV. Samenwerking tot een te vormen campus die zowel op sport en bewegen is gericht als kan fungeren als Praktijkleercentrum voor andere disciplines Samenwerking gericht op vergroten draagvlak voor ontwikkelingssamenwerking in het algemeen, het werk van Cordaid in het bijzonder onder (primair) studenten en (secundair) docenten van ROC Midden Nederland Project Werk 030; samenwerking met als doel het verbeteren van de werking van de arbeidsmarkt in Utrecht e.o., door middel van gezamenlijke inspanning gericht op de vraagzijde van de arbeidsmarkt Ecolet project Samenwerking met als doel initiëren van begeleidings- en onderwijsactiviteiten binnen de SKA en ROC Midden Nederland Intentie tot samenwerking voor de ontwikkeling van een Praktijkleercentrum Installatietechniek in Midden Nederland Samenwerking met als doel het terugdringen van het aantal vroegtijdig schoolverlaters Convenant ter bevordering van optimale afstemming tussen praktijk Ludens en ROC Midden Nederland (bol en bbl). Project in kader programma Internationaliseren Beroepsonderwijs; Samenwerking met het oog op de bevordering van ondernemend leren in Suriname. Jaarverslag 2008 ROC Midden Nederland

11 Betrokken partij(en) 2008 Ministerie van Defensie en de ROC s Zadkine, Friese Poort, Deltion, Midden Nederland, Kop van Noord-Holland, West-Brabant en Eindhoven Gemeente Utrecht en Utrechtse Werkgeversalliantie voor Diversiteit Stichting Exameninstellingen Savantis Vakopleiding Savantis KNVB Gemeente Utrecht, Hogeschool Utrecht, Woningcorporatie Mitros en SSH Utrecht Tergooiziekenhuizen Gemeente Houten Gemeente Amersfoort en 50 sociaal maatschappelijke partners, waaronder ROC Midden Nederland Anna van Rijn College, Nieuwegein Zorgaccent Amersfoort Hogeschool Leiden Centraal College (voorbereidend mbo, Utrecht) Samenwerkingsverband Praktijkopleiding Bouwbedrijven Utrecht Onderwerpen Paars Partnerschap. Project Loopbaanlint, t.b.v. vormgeving opleidingsstructuur van medewerkers Defensie naar een maatschappelijk herkenbare structuur, volgens de kaders van de Wet Educatie en Beroepsonderwijs. Doel samenwerking: zichtbaar maken van diversiteitsbeleid, het onderling uitwisselen van kennis en ervaringen en vanuit een voorhoedefunctie stimuleren van diversiteitsbeleid bij andere Utrechtse bedrijven en instellingen Samenwerking op het terrein van examinering Werknemers scholen krachtens de Wet Educatie en Beroepsonderwijs Samenwerking opleiding voetbaltrainer/-coaches Samenwerking op het gebied van onderwijs en huisvesting. Doel van de samenwerking: vormgeven en realiseren van opleidingen die aansluiten bij de vraag van de zorg en dienstverlening van de Tergooiziekenhuizen Project Vakwerk Houten: uitkeringsgerechtigde inwoners krijgen in het kader van het gemeentelijke re-integratie begeleiding, training en scholing met als doel duurzame plaatsing op een regulier betaalde baan. Convenant Jeugdnetwerk; doel: creëren sluitend netwerk aan voorzieningen voor jeugdigen in de leeftijd van 0 tot 23. Raamovereenkomst; raamwerk voor eerder afgesloten samenwerkingsovereenkomst tussen afdelingen van beide scholen. Doel: realiseren doorlopende leerlijnen vmbo-mbo, verbetering beroeps- en studiekeuzeprocessen, voorkomen van voortijdig schoolverlaten, behalen van startkwalificatie mbo niveau 2. Samenwerkingsverband met oog op ontwikkeling en implementatie van een tweede leerafdeling. Intentie tot samenwerking ter versterking van de doorstroming van afgestudeerden uit het MBO, en verstering van de positie van het beroep en de beroepsbeoefenaar. Raamovereenkomst t.b.v. aanvraag leerweg VM2 Ontwikkeling BouwLeerHuis: samenwerking van bouw- en schildersopleidingen in een gezamenlijk BouwLeerHuis met oog op kwaliteit en synergievoordelen. In bijlage 10 is een overzicht opgenomen van alle samenwerkingsverbanden. 11 Inbreng van stakeholders is onder meer ook vormgegeven in sectoradviescommissies. Stakeholders worden zo in de gelegenheid gesteld om inhoudelijk en regionaal mee te denken. Doel van deze commissies is de visie en de ontwikkelingen binnen de sectoren op strategisch niveau te verrijken en de opleidingen te adviseren. De commissie komt twee keer per jaar bij elkaar waarbij de sectordirectie als gastheer en facilitator optreedt. De volgende sectoradviescommissies zijn samengesteld: > 1. Educatie en Marketing & Sales, samenstelling: Het Platform Beroepsonderwijs Bestuursacademie Nederland Koninklijke Luchtmacht Vedior uitzendorganisatie Nederlandse Spoorwegen Universiteit van Amsterdam Bureau Point Dhr. H. W. van Delft, directeur Dhr. J. de Jong, directeur Kolonel J. van Leeuwen, Commando Luchtstrijdkrachten Dhr. M. van Bussel, directeur Mevr. R. van de Wiel, manager Research & Development Dhr. drs. S.J. Verhallen, directeur ITTA Dhr. W. van de Craats, directeur/eigenaar > 2. Toerisme, Horeca, Facilitaire Dienstverlening, Uiterlijke Verzorging en Sport & Bewegen, samenstelling: ANVR, Algemene Nederlandse Vereniging van Reisondernemingen Sportservice Midden Nederland Grand Hotel Karel V, Utrecht Conferentiecentrum Woudschoten, Zeist KOC, Kenniscentrum Beroepsonderwijs / Bedrijfsleven uiterlijke verzorging Dhr. H.E.E.J van Wijck, manager Arbeidszaken en Onderwijs Dhr. H. van der Harst, directeur Dhr. T. Naber, general manager Dhr. H. van Pelt, directeur Dhr. N.T.M. Persoon Bestuursverslag

12 > 3. Zorg & Welzijn, samenstelling: Doenja Dienstverlening Meander Medisch Centrum Universitair Medisch Centrum Utrecht Hogeschool Utrecht, Faculteit Maatschappij en Recht Altrecht Geestelijke Gezondheidszorg Dhr. H. Schiller, lid Raad van Bestuur Dhr. drs. J.J.J.M. Broekman, manager afdeling P&O Mevrouw J. Meijers, manager Zorg Divisie Kinderen Mevrouw A. Menger, lector Werken in een Justitieel Kader Dhr. H. Vriesema, manager Altrecht Academie > 4. Techniek & Innovatie, samenstelling: Dakdekkerbranche Installatiebranche Bouw Centrum Natuursteen AVEX Audio Visuele Sector Betonbranche Metaalbranche Mobiliteitsbranche Dhr. K.J. Batenburg, directeur Tectum Dhr. B. Smit, directeur ROI Dhr. J. Visser, directeur SPBU Dhr. T. van Rooij, directeur Centrum Natuursteen Mevrouw C. van Riet, hoofd P&O Dhr. P. Steenbrink, directeur LSVB Dhr. R. den Butter, directeur OBM Dhr. D. Schmidt, adviseur Innovam Dhr. J. Bielders, ex-voorzitter Kamer van Koophandel Utrecht is benaderd om het voorzitterschap op zich te nemen. Een adviescommissie voor de sector Economie en Dienstverlening is momenteel nog in oprichting. Naast deze vier sectoradviescommissies heeft ROC Midden Nederland een ROC brede adviescommissie voor de beroepsbegeleidende leerweg (bbl) ingesteld. Deze commissie komt in de regel vier maal per jaar bij elkaar met als doel de samenwerking te bevorderen tussen ROC Midden Nederland, private bedrijven en instellingen in de publieke sector uit de regio. Dat gebeurt door het inbrengen van praktijkkennis en -inzichten, ten behoeve van het optimaliseren van opleidingen in het mbo en meer in het bijzonder het bbl-onderwijs. > Deze bbl-adviescommissie is als volgt samengesteld: 12 Sara Lee Nederland ProRail HRM Antonius MesosGroep Stichting Kinderopvang Amersfoort Stigho Electro Vertegenwoordiger St. Vaartsche Rijn Cumulus Welzijn Mevr. A. Balistreri-de Ruiter Dhr. H. Raamsdonk Dhr. M. Rook MBA Mevr. C. Boonstra Mevr. M. Stigter Dhr. P. Verbree Dhr. W. van der Giessen Inbreng van studenten wordt nadrukkelijk gestimuleerd. Diverse sectoren hebben studentenraden ingesteld of werken met een andere vorm van studentenparticipatie: Toerisme, Horeca, Facilitaire Dienstverlening, Uiterlijke Verzorging en Sport & Bewegen heeft bij elke afdeling een studentenraad. Economie & Dienstverlening heeft sinds 2005 een actieve studentenraad bij de opleiding ICT. Bij de andere afdelingen zijn deze raden in voorbereiding. De meeste afdelingen werken al met panelgesprekken met cursisten. Bij Zorg & Welzijn zijn verschillende oplossingen gevonden in de diverse opleidingen: maatwerk wordt geprefereerd boven een centrale studentenraad. Techniek & Innovatie experimenteert met een vorm van studenten-/ouderraad. Op meerdere plaatsen worden forums, klankbordgroepen etc. ingericht. ROC Midden Nederland heeft het beleid voor alumni (oud-studenten) en voor ex-personeelsleden verder ontwikkeld. In het project Leren van resultaten wordt feedback van leerlingen en alumni gebruikt om de onderwijsprestaties te verbeteren. Jaarverslag 2008 ROC Midden Nederland

13 3. Profiel van de instelling ROC Midden Nederland is de grootste onderwijsinstelling in Midden Nederland. Op het gebied van beroepsonderwijs en educatie speelt ROC Midden Nederland een belangrijke rol in de economische en maatschappelijke ontwikkeling van de regio. Bijna jongeren en volwassenen volgen er onderwijs. Het opleidingenaanbod bestrijkt een breed palet : economie & dienstverlening informatie- en communicatietechnologie zorg & welzijn sport & bewegen kunst, cultuur & media techniek, design & creativiteit toerisme, recreatie, horeca & facilitair dienstverlening uiterlijke verzorging veiligheid educatie contractonderwijs. Er zijn MBO-onderwijslocaties in de volgende steden/gemeenten: Utrecht Amersfoort Zeist Nieuwegein Woerden Veenendaal 4. Onderwijs en bedrijfsvoering 4.1. Deelnemers Aantal deelnemers Het aantal deelnemers in het beroepsonderwijs is bij ROC Midden Nederland de laatste jaren constant (zie onderstaande tabel). Het aantal ongewogen deelnemers is stabiel. Wel verandert de samenstelling van de deelnemerpopulatie. De afgelopen jaren is het aantal deelnemers met een deeltijdinschrijving (bbl- en bol-deeltijd) duidelijk toegenomen ten koste van het aantal voltijd deelnemers (zie staafdiagram Ontwikkeling aantal deelnemers ROC Midden Nederland naar leerweg). Bij de sector Economie & Dienstverlening is het aantal deelnemers toegenomen, terwijl bij de andere sectoren juist sprake is van een da- ling. Bij alle sectoren is het aantal voltijd deelnemers afgenomen en het aantal deelnemers met een deeltijd inschrijvingen toegenomen (zie staafdiagram Ontwikkeling aantal deelnemers beroepsonderwijs ROCMN per sector naar leerweg). Aantal deelnemers Totaal aantal deelnemers (absoluut) (Bron: t/m definitieve bekostigingstelling; voorlopige telling per maart 2009) Ontwikkeling aantal deelnemers ROC Midden Nederland naar leerweg Ontwikkeling aantal deelnemers beroepsonderwijs ROC MN per sector naar leerweg bbl bol dt bol vt E&D Techniek THFUS Z&W E&D Techniek THFUS Z&W bbl bol dt bol vt Opbrengsten Opbrengsten van het beroepsonderwijs constant Door de Inspectie voor het Onderwijs zijn voor het bepalen van de opbrengst (het rendement) voor het beroepsonderwijs voor het jaar nieuwe indicatoren geïntroduceerd, namelijk het jaarresultaat en het diplomaresultaat. Deze indicatoren zijn in afstemming met de mbo-sector door de Inspectie voor het Onderwijs opgesteld. In de volgende tabellen zijn voor de jaren en de resultaten voor ROC Midden Nederland voor beide indicatoren weergegeven. Het jaarresultaat en diplomaresultaat is voor beide jaren ongeveer gelijk. De jaarresultaat is voor de bbl-deelnemers hoger dan voor de bol-deelnemers. Opvallend is dat de jaarresultaten uitgesplitst naar niveau niet ver uit elkaar liggen. Het jaarresultaat en diplomaresultaat liggen voor ROC Midden Nederland iets boven het landelijk gemiddelde. Bestuursverslag

14 > Jaarresultaat ROC Midden Nederland Het percentage gediplomeerde studenten ten opzichte van alle studenten die in het verslagjaar de instelling verlaten of met een diploma doorstromen Uitgesplitst naar niveau niv. 1 70,9 73,0 niv. 2 64,7 66,6 niv. 3 64,9 64,0 niv. 4 67,2 63,8 Uitgesplitst naar leerweg BBL 68,8 68,0 BOL 63,3 62,2 Totaal 66,0 65,7 Bron: Het jaarresultaat is berekend aan de hand van de gegevens uit het door ROC Midden Nederland gebruikte deelnemerregistratiesysteem. > Diplomaresultaat ROC Midden Nederland Het percentage studenten dat met een diploma de instelling verlaat ten opzichte van alle studenten die in het verslagjaar de instelling verlaten niv. 1 64,8 68,2 niv. 2, 3 en 4 66,5 66,3 Totaal 66,3 66,4 Bron: Het diplomaresultaat is berekend aan de hand van de gegevens uit het door ROC Midden Nederland gebruikte deelnemerregistratiesysteem. 14 Aantal voortijdig schoolverlaters (VSV-ers) Tevens kijkt de Inspectie voor het Onderwijs in het kader van de opbrengsten naar het aantal voortijdig schoolverlaters (VSV-ers) bij een instelling. VSV-ers zijn studenten die zonder startkwalificatie en jonger dan 22 jaar gedurende het verslagjaar de instelling verlaten (zie onderstaande tabel). kan onder andere verklaard worden door de samenstelling van de deelnemerpopulatie van ROC Midden Nederland. Een van de conclusies in het SCP-rapport Gestruikeld voor de start (augustus 2008) waarin onderzocht is wat belangrijke factoren zijn voor voortijdig schoolverlaten, is dat het risico van voortijdig schoolverlaten voor deelnemers in sterk verstedelijkte gebieden ruim 1,5 keer zo groot is als die in niet-verstedelijkte gebieden. iedere sector een kritische prestatie-indicator. In 2008 zijn aan ROC Midden Nederland middelen toegekend ten behoeve van de versterking van begeleiding van zorgleerlingen; de IBO middelen. In bijlage 6 is de verantwoording van deze middelen opgenomen. Het aantal VSV-ers is bij ROC Midden Nederland hoger dan gemiddeld bij de roc s. Dit Uitvalvermindering is een van de speerpunten van ROC Midden Nederland en vormt voor > Aantal VSV-ers * ROC Midden Nederland 12% 12% 12% Landelijk 11% 10% 10% Bron: landelijk databestand studenten BVE (BRON-BVE) * = voorlopige cijfers 4.3. Onderwijs en Kwaliteit Oordeel deelnemers Jaarlijks meet ROC Midden Nederland de tevredenheid van de deelnemers, het ene jaar in samenwerking met de Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs (JOB), het andere jaar in eigen beheer. In onderstaande tabellen worden de rapportcijfers weergegeven, zowel voor ROC Midden Nederland als geheel als voor de opleidingen die door de deelnemers gevolgd worden. Beide rapportcijfers zijn in voor ROC Midden Nederland t.o.v gestegen en liggen nu boven het landelijke gemiddelde. Het deelnemertevredenheidonderzoek is uit verschillende thema s opgebouwd. In onderstaande tabel zijn de tevredenheidsscores van ROC Midden Nederland voor enkele thema s vergeleken met de landelijke scores. De scores zijn voor ROC Midden Nederland, uitgezonderd voor het thema veiligheid, gelijk aan of hoger dan de landelijk scores. In 2008 heeft ROC Midden Nederland meegedaan aan de tweejaarlijkse Veiligheidsmonitor van het MBO. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door het CINOP in opdracht van het mbo. Uit dit onderzoek blijkt dat deelnemers van ROC Midden Nederland zich ook in het algemeen veilig bij ROC Midden Nederland. Ook hier ligt de score voor ROC Midden Nederland net onder het landelijk gemiddelde (zie onderstaande tabel). Jaarverslag 2008 ROC Midden Nederland

15 > Rapportcijfers ROC Midden Nederland Rapportcijfer voor opleiding bij ROC Midden Nederland 6,5 7,0 Landelijk gemiddelde opleiding 6,6 6,9 Rapportcijfer voor ROC Midden Nederland 6,2 6,5 Landelijk gemiddelde roc's 6,3 6,3 NB: In is landelijk ODIN 4 door het JOB afgenomen, in ODIN5. In zal ROC Midden Nederland het onderzoek in eigen beheer uitvoeren. > Scores deelnemertevredenheid per thema ROC MN gem. score ROC MN gem. score Informatievoorziening 3,4 3,3 3,5 3,5 Lessen / programma 3,2 3,2 3,3 3,2 Docenten n.v.t. n.v.t. 3,6 3,5 Studiebegeleiding 3,4 3,3 3,4 3,3 Onderwijsfaciliteiten 3,1 2,9 3,1 3,1 Stage/BPV (BOL) 3,5 3,5 3,6 3,6 Werkplek/BBL 3,8 3,6 3,7 3,7 Organisatie 3,2 3,2 3,2 3,1 Inspraak 2,7 2,7 3,1 3,0 Veiligheid 3,5 3,6 3,6 3,7 * gemiddelde score op een 5-puntsschaal > Algeheel veiligheidsgevoel deelnemers Veiligheidsmonitor 2008t ROC Midden Nederland 4,6 G4 (d.w.z. ROC s 4 grote steden) 4,7 Landelijk 4,7 15 * gemiddelde score op een 5-puntsschaal Extern rendement en oordeel ouddeelnemers Ieder twee jaar wordt door ROC Midden Nederland aan alumni (gediplomeerde oud-deelnemers) gevraagd wat zij zijn gaan doen en wat hun oordeel is over de door hen gevolgde opleiding en ROC Midden Nederland in het algemeen. Begin 2008 is aan de gediplomeerde schoolverlaters van schooljaar een vragenlijst voorgelegd. De respons van het onderzoek bedroeg 28%. De gediplomeerde schoolverlaters van ROC Midden Nederland gaan in vergelijking met de landelijke cijfers meer werken en leren minder door. De cijfers zijn nauwelijks veranderd t.o.v. het vorige onderzoek in 2006 (zie onderstaande grafiek). Wat zijn de gediplomeerde schoolverlaters van ROC MN gaan doen? werken werken/ leren leren werkloos anders werken werken/ leren leren werkloos anders ROC MN Landelijk Bestuursverslag

16 16 De gediplomeerde bol-schoolverlaters vinden in het algemeen snel een baan, namelijk meer dan 80% binnen 3 maanden. De gediplomeerde bbl-schoolverlaters blijven vaak werken bij hetzelfde bedrijf. Ongeveer 35% verandert wel na het behalen van het diploma van functie (zie onderstaande grafieken). De gediplomeerde schoolverlaters is ook gevraagd hun oordeel te geven over verschillende kwaliteitsaspecten. In onderstaande grafieken is het oordeel dat de gediplomeerde schoolverlaters achteraf over de volgende drie aspecten hebben gegeven, weergegeven: 1) in hoeverre sluit de theorie van mijn opleiding aan op mijn huidige werk / vervolgopleiding? (zowel gediplomeerden BOL en als gediplomeerden BBL ) 2) In hoeverre sluit de stage / BPV aan op mijn huidige werk / vervolgopleiding? (gediplomeerden BOL) 3) in hoeverre is de opleiding bruikbaar?(gediplomeerden BBL) Oordeel bedrijven en instellingen Eenmaal in de twee jaar wordt aan bedrijven waar gediplomeerde schoolverlaters werkzaam zijn gevraagd een oordeel te geven over ROC Midden Nederland. In 2007 is een dergelijk onderzoek voor het laatst uitgevoerd op basis van de gegevens van alumnionderzoek van Het volgende onderzoek zal plaatshebben in Uit het bedrijvenonderzoek in 2007 blijkt dat 60% van de bedrijven tevreden is over zowel het kennis- als het vaardigheidsniveau van de oud-deelnemers van ROC Midden Nederland. Bij 77% van de bedrijven staat ROC Midden Nederland als goed bekend. De bedrijven zijn daarentegen niet erg tevreden over de mate van het contact dat ze met ROC Midden Nederland hebben. Slechts 50% van de bedrijven vindt dat er genoeg contact is met ROC Midden Nederland. Oordeel van de Inspectie voor het Onderwijs In september 2008 heeft de Inspectie voor het Onderwijs ROC Midden Nederland in het kader van het Jaarlijks Onderzoek bezocht. In haar rapportage n.a.v. het bezoek oordeelt de Inspectie voor het Onderwijs dat in 2006 door ROC Midden Nederland gestarte systeem Hoe snel vinden de gediplomeerde BOL-schoolverlaters van ROC MN een baan? binnen 1 mnd Wat zijn de gediplomeerde BBL-schoolverlaters van ROC MN gaan doen? blijven werken bij hetzelfde bedrijf van kwaliteitsbewaking en verantwoording geleidelijk wordt uitgewerkt maar nog niet geheel compleet functioneert. Uit het systeem van kwaliteitskaarten ontstaat een overzichtelijk beeld van de kwaliteit van het onderwijs en mogelijke oorzaken van achterblijvende kwaliteit. De kwaliteitskaarten stellen het College van Bestuur van ROC Midden Nederland in staat nadrukkelijk de vinger aan de pols te houden. Als vervolgtraject op het jaarlijks bezoek is afgesproken dat het College van Bestuur van ROC Midden Nederland, daar waar nodig geacht door de Inspectie voor het Onderwijs, een analyse zal maken van de oorzaken van achterblijvende opbrengsten. Oordeel over de examinering In april 2008 heeft de Inspectie van het Onderwijs onderzoek gedaan naar de kwaliteit van de examinering bij ROC Midden Nederland. Bij de onderzochte opleidingen was de kwaliteit van de examinering voldoende binnen 3mnd na diplomering andere functie bij bedrijf De onderzochte opleidingen zijn: Techniek, locatie Harmonielaan Nieuwegein Monteur montage/onderhoud (10089) BBL Monteur consumentenelektronica (MCE) (10254) BBL Assistent monteur laagspanningsnetten (AMLN) (10268) BBL Procesoperator B (10421) BBL Mechanisch operator A (10423) BBL Timmerkracht (90370) BOL Natuursteenbewerker (92040) BBL THFUS Horeca-ondernemer/-manager (10388) BOL, locatie Newtonbaan Nieuwegein Facilitair medewerker (10891) BOL, locatie Martinbaan Nieuwegein Economie en Dienstverlening, locatie Amerikalaan Utrecht Logistiek medewerker (Logistiek medewerker KC Handel) (90252), BBL Secretaresse, (90590), BOL Oordeel aansluiting theorie op huidige werk / studie Oordeel aansluiting stage (BOL) / bruikbaarheid BBL 5,0 5,0 4,0 4,0 3,0 3,0 2,0 2,0 1,0 1,0 0,0 BOL BBL 0,0 BOL BBL NB: Oud-deelnemers geven over de verschillende aspecten een oordeel op een 5-puntsschaal Jaarverslag 2008 ROC Midden Nederland

17 In het verbetertraject zal speciale aandacht zijn voor: 1. de deskundigheid van de bij de examinering betrokken functionarissen 2. de kwaliteit van de examens in de beroepspraktijk. 1. Deskundigheid Er zal een regelmatige evaluatie plaatsvinden van de interne- en externe beoordelaars. Hierbij zal meting van de output (o.a. producten) en de interbeoordelaars-betrouwbaarheid meer aandacht krijgen. De scholingstrajecten zullen worden geïntensiveerd. 2. Kwaliteit van de examens in de beroepspraktijk In aanvulling op de accreditering van de leerbedrijven door de KBB s zal er vanuit de onderwijsinstelling meer aandacht zijn voor en controle op de kwaliteit van de examinering in bedrijven en instellingen. Aandachtspunten daarbij zijn: de scheiding van begeleiden (-er) en beoordelen (-aar), het toepassen van de methodenmix en het hanteren van critaria m.b.t de beoordeling van het gedrag / handelen. Commissie van Beroep voor Examens In het jaar 2008 is er geen deelnemer in beroep gegaan bij de Commissie van Beroep voor Examens tegen een beslissing van de beoordelaar of de (sub)examencommissie. Klachten van deelnemers zijn binnen de sectoren volgens de klachtenprocedure. Klachtenbehandeling De procedure voor klachtenbehandeling is voor een ieder in te zien op de site van ROC Midden Nederland. Afgelopen jaar zijn er in totaal over Educatie 1 klacht en over het beroepsonderwijs 21 klachten binnengekomen. De meeste klachten gaan over de organisatie van het onderwijs. Daarnaast wordt ook regelmatig geklaagd over slechte communicatie. Een van de manieren waarop ROC Midden Nederland ernaar streeft om de organisatie en communicatie te verbeteren is door gestructureerd per sector feedback, te organiseren in de vorm van studentenpanels. Met de uitvoering hiervan is ROC Midden Nederland gestart. Oordeel van de medewerkers In 2007 heeft ROC Midden Nederland besloten om in het kader van het onderzoek naar de tevredenheid van medewerkers eenmaal per twee jaar deel te nemen het Great Place to Work onderzoek. Dit is een internationaal onderzoek waarin medewerkers gevraagd wordt een oordeel te geven over de mate waarin de instelling voldoet aan de aspecten van goed werkgeverschap. De resultaten van het onderzoek in 2007 waren als volgt: Oordeel medewerkers in % over de mate van realisatie door ROC Midden Nederland van onderstaande aspecten van goed werkgeverschap. Trustindex 51% Geloofwaardigheid 44% Respect 40% Eerlijkheid 60% Trots 62% Saamhorigheid (teamoriëntatie) 54% aantal 1332 In 2009 wordt het onderzoek wederom uitgevoerd. In 2008 heeft ROC Midden Nederland meegedaan aan de tweejaarlijkse Veiligheidsmonitor van het mbo. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door het CINOP in opdracht van het mbo. Uit dit onderzoek blijkt dat medewerkers van ROC Midden Nederland zich in het algemeen veilig voelen bij ROC Midden Nederland. De score voor ROC Midden Nederland ligt iets hoger vergeleken met G4 (d.w.z. de roc s in de 4 grote steden) en is gelijk aan het totale landelijk gemiddelde (zie onderstaande tabel). > Algeheel veiligheidsgevoel medewerkers Veiligheidsmonitor 2008 ROC Midden Nederland 4,8 G4 (d.w.z. roc s 4 grote steden) 4,7 Landelijk 4, Onderwijs en Innovatie Innovatie is een structurele activiteit binnen ROC Midden Nederland. In bijlage 7 is een verslag opgenomen over producten en resultaten van de activiteiten die in het kader van de Innovatie- en Stagebox hebben plaatsgevonden Bedrijfsvoering Personeel De formatie is in 2008 afgenomen ten opzichte van Het aantal medewerkers is licht toegenomen Medewerkers Fte Aantallen per Het aandeel medewerkers in vaste dienst is in 2008 afgenomen als % 2005 als % 2006 als % 2007 als % 2008 als % Vast , , , , ,9 Tijdelijk 169 6, , , , ,1 Totaal , , , , ,0 Bestuursverslag

18 De man/vrouw verhouding toont in 2008 een trendbreuk ten opzichte van de sedert 2004 geconstateerde toename van het aandeel van mannen als % 2005 als % 2006 als % 2007 als % 2008 als % Mannen , , , , ,7 Vrouwen , , , , ,3 Totaal , , , , ,0 De te bereiken doelstelling is een verhouding onderwijsgevend personeel / ondersteunend personeel (OP/OBP) van 70-30; een dergelijke verhouding wordt mede op basis van de uitgevoerde benchmark voor de gehele BVE sector - beschouwd als representatief gemiddelde voor een groot roc. NB in tegenstelling tot voorafgaande jaren wordt het verhoudingsgetal afgeleid van het aantal Fte en niet van het aantel medewerkers, 2006 als % 2007 als % 2008 als % OP , , ,4 OBP , , ,6 Totaal , , ,0 Onderscheid op basis van FUWASYS in relatie tot definities mbo-benchmark. Functies primair proces: docent, lesassistent, onderwijsassistent, medewerker Beroepspraktijkvorming (BPV), bibliothecaris/mediathecaris, medewerker Open Leercentrum (OLC), beheerder OLC en instructeur vertoont een trendbreuk waar het gaat om de sedert 2004 geconstateerde toename van het aandeel voltijdfuncties als % 2005 als % 2006 als % 2007 als % 2008 als % Voltijd , , , , ,5 Deeltijd , , , , ,5 Totaal , , , ,0 18 Voltijd: alle aanstelling groter of gelijk aan 1,0 Reorganisaties Nadat in 2007 het besluit was genomen om de lopende reorganisatie educatie stop te zetten, bleek begin 2008 binnen deze sector een aanvullend reorganisatietraject noodzakelijk. Dat als gevolg van het verder achterblijven van de omzet. In deze reorganisatie werd in de eerste helft van 2008 een reductie van ruim 34 Fte voorzien en gerealiseerd. Ook deze keer slaagde ROC Midden Nederland er daarbij in gedwongen ontslagen te voorkomen. De reorganisatie herontwerp ondersteunende functies fase 1 en 2 kon per 1juni 2008 bij de afloop van de vrijwillige fase afgerond worden. De voor de betrokken organisatieonderdelen werd de overeengekomen streefformatie gerealiseerd. Eind 2008 was de reorganisatie management fase 1 het enige reorganisatietraject dat nog in voortgang was. De resterende boventalligheid in dat traject bedroeg eind ,7 Fte. In de laatste maanden van 2008 is gestart met de voorbereiding van een substantieel reorganisatietraject gericht op een reductie van de formatie in het primair proces en de ondersteunende functies in 2009 van ca. 170 Fte, gevolgd door een verdere reductie in de ondersteunende functies in 2010 en 2011 van ca. 60 Fte. Begeleiding naar het zelfstandig opereren op de arbeidsmarkt Het ROCMN heeft ten aanzien van de opvang van tijdelijk aangestelden na niet verlenging van hun contract wettelijk de plicht om te zorgen voor een goede begeleiding. Behalve deze wettelijke plicht getuigt het ook van goed werkgeverschap deze mensen een goede nazorg te geven (sommigen zijn al langer in tijdelijke dienst bij het ROCMN). Een derde reden is dat oud-medewerkers zonder nieuwe baan een WW-uitkering (plus eventueel een bovenwettelijke uitkering) kunnen aanvragen en de kosten hiervan worden doorberekend aan het ROCMN (eigen risico). Deze begeleidingstaak is belegd bij het Loopbaancentrum. Het Loopbaancentrum biedt verschillende producten aan. Er wordt daarbij rekening gehouden met de individuele behoefte van de medewerker; er wordt zoveel mogelijk maatwerk geleverd. Behalve individuele gesprekken kunnen ook workshops worden aangeboden. Het is mogelijk om een combinatie te maken van de verschillende begeleidingsvormen. Ziekteverzuim Verzuim 2008 Het gemiddelde verzuimpercentage van 2007 was 6,8%, in 2008 was dat 6,3% (bron: uw verzuimgegevens). Verzuimpercentage heel ROCMN per kwartaal 2007 en e kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal Jaarverslag 2008 ROC Midden Nederland

19 Realisatie 2008 In 2008 zijn plannen van aanpak per sector gemaakt om reductie van het verzuim te bewerkstelligen. Uit deze plannen zijn tevens ROC Midden Nederland-brede acties geïnventariseerd om tot ziekteverzuimreductie in 2008 te komen. Deze zijn uitgewerkt in een 10 puntenplan. Daarnaast zijn een verzuimprotocol voor medewerkers en een leidraad voor managers opgesteld. Alle managers en HRM-adviseurs zijn eind 2008 uitgenodigd deel te nemen aan een managementgame sturen op inzetbaarheid, georganiseerd door Arbo Unie. Belangrijkste conclusies met betrekking tot verzuim 2008 Het verzuim is gedaald ten opzichte van 2007, met name de laatste 3 kwartalen. Het verzuim bij vrouwen ligt ongeveer 1,5 keer zo hoog, het verschil tussen het verzuim bij vrouwen en bij mannen is groter dan in de branche. De aanpak van het verzuim tot 6 weken lijkt zijn vruchten af te werpen, het kortdurend verzuim (tot een week) ligt echter nog boven de 1%, een verdere verlaging is mogelijk. Het verzuim langer dan 1 jaar is sterk toegenomen. De helft van het langdurig verzuim heeft een psychische oorzaak. De gemiddelde verzuimduur van het langdurig verzuim is met 30 dagen toegenomen. Een effectieve samenwerking tussen leidinggevenden, medewerkers, HRM en Arbo Unie moet tot een daling van de gemiddelde verzuimduur leiden. Ambities 2009 In 2009 zal de nadruk liggen op het verder terugdringen van het ziekteverzuim. KPI is: gemiddeld ziekteverzuim 4% in Er wordt uitvoering gegeven aan het projectplan terugdringing ziekteverzuim. Preventieve maatregelen voor de langere termijn, zoals levensfasebewust personeelsbeleid, aandacht voor een vergaand vitaliteitbeleid gericht op de versterking van zowel de fysieke als de psychische weerbaarheid van medewerkers, worden eveneens verder uitgewerkt (is o.a. BRAVO project, zie hieronder). Ambitie in deze: eind 2009 hebben we een cultuurverandering ondergaan waarbij we redeneren vanuit inzetbaarheid van medewerkers in plaats vanuit verzuim van medewerkers. Huisvesting Strategisch In 2008 heeft een heroriëntatie plaatsgevonden op de strategische visie ten aanzien van huisvesting. Belangrijkste punten zijn: Het beleid voor is erop gericht om alle sectoren te voorzien van kwalitatief volwaardige huisvesting. Ook bij tijdelijke huisvesting is er aandacht voor de look & feel, zodat het gebouw past bij de opleidingen die er worden gegeven en de deelnemers dit ook zo beleven. In de periode worden de sectorplannen voor het branche-leren verder uitgewerkt. De consequenties voor de huisvesting maken onderdeel uit van deze plannen. In de periode zal het aantal m2 teruggebracht worden van m2 naar m2 Tactisch Organisatorische inbedding van Real Estate Management Sturing op ruimtegebruik / normontwikkeling Bewustzijn van het m2 gebruik Uitwerking van een intern verrekensysteem de sectoren inzicht te verstrekken over de financiële consequenties van het m2 gebruikt. Operationeel informatievoorziening (FMIS) efficiencyverbetering door delen en verlengen (roostering / verhuur) Het Facilitair Management Informatie Systeem is in 2008 in gebruik genomen. Hiermee is de informatievoorziening t.a.v. gebouwen en het gebruik ervan geborgd. In de volgende fase wordt de koppeling gelegd naar de deelnemers- administratie en het roosterprogramma. De maandelijkse rapportage over het m2-gebruik zal dan actueel, volledig en betrouwbaar zijn. Financieel perspectief Het geconsolideerde netto resultaat over de periode januari tot en met december 2008 bedraagt 18,8 mln negatief. Het rendement van ROCMN komt hiermee op 11,5 % van de totale baten. Het resultaat is door incidentele baten en lasten negatief beïnvloed. In onderstaande tabel vindt u een overzicht van de belangrijkste effecten. Gecorrigeerd voor deze effecten komt het genormaliseerde resultaat uit op - 10 mln (negatief) Een uitgebreide analyse van het resultaat is opgenomen in bijlage 1 en 2 Financiële kengetallen Naast rentabiliteit zijn de belangrijkste kengetallen solvabiliteit en liquiditeit. Solvabiliteit Solvabiliteit is 26,6%. Een toelichting op de solvabiliteit is opgenomen in bijlage 3. Liquiditeit De liquiditeit is gedaald van 1,2 naar 1,0. Een toelichting op de liquiditeit is opgenomen in bijlage 3. Eigen Vermogen Segmentatie De segmentatie van het eigen vermogen in publiek en privaat lijkt ingevolge de richtlijn Jaarverslaggeving Onderwijs in eerste instantie van louter administratief - technische aard. Echter niets is minder waar: het betreft vooral een bestuurlijk vraagstuk. De Mbo-raad heeft met haar leden intensief overlegd over de standpunten en hun gevolgen. Zij hebben vastgesteld dat een zorgvuldige behandeling veel tijd vergt en meer tijd dan nu nog voor de jaarrekening 2008 resteert. Het is daarom dat het vermogen nog ongesegmenteerd wordt gepresenteerd met het doel om, met behoud van rechten, in het boekjaar 2009 tot besluitvorming te komen en mogelijk in dat jaar het vermogen te segmenteren. Negatief algemene reserve Door het negatieve resultaat van 2008 is de algemene reserve gedaald van + 9,3 mln naar 10,7 mln. Dit heeft een negatief effect op de solvabiliteit. Middels de ingezette reorganisatie van arbeidsplaatsen en m2 wordt deze ongewenste ontwikkeling een halt toe geroepen. Deze ingrepen zijn noodzakelijk om de continuïteit te kunnen waarborgen. Het aantal arbeids-plaatsen wordt over de periode met minimaal 250 gereduceerd en het aantal m2 met Vanaf 2010 moet een positief exploitatieresultaat de algemene reserve weer laten groeien. Begroting 2009; kwaliteit, rentabiliteit, solvabiliteit en liquiditeit Als gevolg van de verliezen in 2007 en in 2008 van ROC Midden Nederland is de solvabiliteit en de liquiditeit onder druk komen te staan. De in 2008 ingezette reorganisatie moet leiden tot een structurele reductie van de jaarlijkse kosten met circa 20 mln. Met deze structurele kostenreductie werkt het College van Bestuur toe naar versterking van het eigen vermogen (via positieve exploitatieresultaten). Tevens wordt hiermee ruimte gecreëerd om de noodzakelijke verdere investeringen in onderwijs, personeel, ICT-leermiddelen, huisvesting en positionering te kunnen bekostigen. In de begroting voor 2009 is in de eerste helft van het jaar nog een verlies voorzien. Dit is terug te voeren op de vertraging vanwege wettelijke kaders, operationele redenen en te betrachten zorgvuldigheid om de kwaliteit van het onderwijs op peil te houden - waarmee de reductie van personeel en gebouwen zijn beslag krijgt. In de tweede helft van 2009 wordt volgens de begroting een turn around voorzien (einde aan verliezen als gevolg van effect reorganisatie en afstoting van overtollige huisvesting). Per saldo is het begrote exploitatieresultaat 2009 echter nog -3,6 mio (vanwege vertragingskosten van ongeveer 5,8 mio in eerste helft van 2009). Hierdoor zal de begrote solvabiliteit eind 2009 uitkomen op circa 25 %. Door de operationele verliezen in 2007 en 2008, het begrote verlies in de eerste helft van 2009 en de benodigde middelen voor de uitfinanciering van de reorganisatievoorziening was eind 2008 zichtbaar dat de liquiditeitspositie van ROC Midden Nederland onder druk zou komen te staan. Om die reden heeft het College van Bestuur besloten beschikbaarheid van extra kredietruimte te realiseren. Met het ministerie van Financiën is hiertoe een kredietovereenkomst aangegaan die waarborgt dat de beschikbare liquiditeit in 2009 en 2010 steeds minimaal 5 mln. zal bedragen. Op basis van de genomen en voorgenomen maatregelen in de exploitatie en het veiligstellen van de financiering is duurzame voortzetting van de activiteiten geborgd. In het najaar van 2009 zal opnieuw worden bezien welke verdere reductie van de kosten nog nodig is om in de jaren 2010 t/m 2012 de liquiditeit en het eigen vermogen weer op te bouwen tot een niveau dat in het mbo gebruikelijk is. 19

20 Risico s en risicobeheersing Binnen het GDC Planning & Control is de afdeling Compliance medio 2008 opgericht en bemenst. Binnen deze afdeling wordt het risicomanagement verder uitgewerkt onder andere in vorm van een risk frame work. Wel zijn al diverse handboeken zoals examinering en waarborgen gegevenskwaliteit deelnemers beschikbaar. Om de risico s te beperken worden interne controles uitgevoerd door Compliance ten aanzien van onderwijs (850 uur/350 uur, oeren/zorgplicht etc.) en interne controles ten aanzien van de ondersteunende processen (betalingen, inkoop, personeel etc). Rapportage van Compliance worden in het College van Bestuur besproken en opgevolgd. Tevens worden in toenemende mate zelfcontroles door de afdelingen/sectoren uitgevoerd waarop Compliance en toezichthouders kunnen sturen. Beleid en de uitvoering ten aanzien van het beleggen en belenen Beleid en de uitvoering ten aanzien van het beleggen en belenen Het treasurybeleid van ROCMN vindt plaats binnen de kaders van de regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen van 25 juli 2001, nummer FVE2001/57965N, houdende regels over het beleggen en belenen van publieke middelen (Regeling beleggen en belenen door instellingen voor onderwijs en onderzoek). In deze regeling is aangegeven dat de instelling de publieke middelen, alsmede de overige middelen voor zover deze niet afgescheiden zijn van de publieke middelen, risicomijdend dient te beleggen en te belenen. ROCMN streeft naar een liquide werkkapitaal van minimaal 5 miloen euro. Eventuele overschotten worden belegd bij een spaarfaciliteit zonder opname limiet. Voor de hoofdrekeningen bij de huisbankier geldt een saldo en rentecompensatieregeling. Voor het deel dat er middelen beschikbaar worden gesteld aan de contractactiviteitenvennootschap wordt hiervoor een marktconforme rentevergoeding berekend. Het betreft hier de (voor-) financiering van private activiteiten die in het verlengde liggen van de publieke activiteiten van ROCMN en worden uitgevoerd ten behoeve van doelstellingen van het beroepsonderwijs. Over aflossing en zekerheden zijn geen afspraken gemaakt. Ten behoeve van investeringen (nieuwbouw, onderwijs, inventaris en ict) is een swap afgesloten, met als doel een 15 jarige lening van 15 mln af te kunnen sluiten tegen een rente van 5,95%. Rekenschap en Helderheid In het GDC P&C worden de toezichthoudende taken op het gebied van naleving van bekostigingsregels gecombineerd met intern financieel toezicht en het interne toezicht op de naleving van de regels betreffende onderwijs en examinering. Helderheid II is vertaald in richtlijnen voor ROC Midden Nederland in een handboek dat breed beschikbaar is gesteld via de interne website. Aan de hand van de opgestelde risicocontrole maatregelenmatrix, waarin de aspecten uit Helderheid II zijn opgenomen, worden controles uitgevoerd en adviezen voor verbetering gedaan. In bijlage 8 is de extra informatie opgenomen conform het document Helderheid in de bekostiging van het beroepsonderwijs en de volwasseneneducatie (hierna kortweg Helderheid genoemd) Incidentele baten Vrijval voorziening groot onderhoud Vrijval voorziening bapo/jubileum Vrijval reorganisatievoorziening (Educatie en ondersteunende diensten) Transitiebudget Educatie Verkoop grond Churchilllaan + 1,6 mln + 3,5 mln + 3,3 mln + 1,8 mln + 1,0 mln Incidentele lasten Dotatie voorziening reorganisatie (inclusief wachtgeld) -13,7 mln Dotatie voorziening leegstand - 1,6 mln Dotatie voorziening terugbrengen in oude staat - 1,5 mln Dotatie voorziening voorziening ict-innovatie - 0,8 mln Dotatie Voorziening SWAP -2,4 mln Totaal effect op het resultaat door incidentele baten en lasten - 8,8 mln Financiële kengetallen Solvabiliteit (eigen vermogen/balanstotaal) 36,1% 26,6% Liquiditeit/current ratio (vlottende activa /kortlopende schulden 1,2 1,0 5. Kengetallen Beroepsopleidingen Deelnemers beroepsonderwijs en educatie Medewerkers Baten OCW Overige overheidsbijdragen Werk voor derden Solvabiliteit als % Liquiditeit 1,1 2,2 1,9 1,2 1,0 1. Aantal actieve crebo opleidingen (d.w.z. met inschrijvingen of uitgereikte diploma s); de opvallende toename in 2007 wordt veroorzaakt door de experimentele opleidingen waarbij de verschillende uitstroomdifferentiaties als afzonderlijke opleidingen zijn geteld. 2. Aantal medewerkers in loondienst. 3. Bedragen x Vanaf 2006 zijn de opbrengsten voor Inburgering (Educatie), die eerder waren ondergebracht bij de Overige overheidsbijdragen, opgenomen onder Werk voor derden. 4. Eigen vermogen als percentage van het balanstotaal