EVALUATIE EQUAL. EvoLeren is een project van Voka Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen

Transcriptie

1 EvoLeren is een project van Voka Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen I.s.m. volgende projectpartners: BE-ODL, BnS Engineering, IVPV-Universiteit Gent, U&I Learning, VDAB, Voka Kamer van Koophandel West-Vlaanderen, Voka Vlaams Economisch Verbond en Volvo Cars Gent 5 Met de steun van: - ESF (EQUAL): bijdragen tot de ontwikkeling van de werkgelegenheid door het bevorderen van inzetbaarheid, ondernemerschap, aanpasbaarheid en gelijke kansen, en door het investeren in menselijke hulpbronnen. - De Vlaamse Overheid EQUAL EQUAL EQUAL EQUAL EVALUATIE EQUAL pantone 279 pantone 370 pantone 370/50% pantone 207 meer info bij Christel Geltmeyer Voka-Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen Noordlaan Dendermonde t e christel.geltmeyer@voka.be

2 INHOUDSTAFEL 5 Inleiding 3 Werkgeversfi che 5 Werknemersfi che 7 Evaluatie Stap voor stap 9 Evaluatie Het schema 11 Stap 1 Wat zijn de verwachtingen voor deze opleiding? 13 Stap 2 Wat vond je ervan? 15 Stap 3 Wat heb je geleerd? 17 Stap 4 Over de leervormen 19 Stap 5 Wat doe je ermee? 21 Stap 6 In welke mate is er aan de verwachtingen voldaan? 23 Slotwoord 25 Feedback formulier 27 1

3 Gebruikte tekens en iconen Ó Bijkomende informatie j Oefening Dit moet u incalculeren Benodigde tijd 40 minuten per opleiding Geschatte doorlooptijd 4 maanden Benodigde personen Resultaat Manager en werknemer Evaluatie van de opleiding op niveau van: - werknemer - werkgever Ó Het boekje Evaluatie kadert in een reeks van boekjes bij het project Evo- Leren, dat kmo s wil begeleiden naar een gestructureerd opleidingsbeleid. Dit is het laatste deel in een reeks van vijf. 2

4 INLEIDING Het gemakkelijker maken voor kmo s om kennis te maken met en gebruik te maken van alternatieve opleidingsvormen en leervormen. Dat is de doelstelling van het project EvoLeren. Het kader is klaar. Wil een kmo een aantrekkelijke werkomgeving zijn en blijven voor medewerkers, dan moeten kmo s in dezelfde mate leer- en opleidingsmogelijkheden hebben als de grotere organisaties. De kmo-bedrijfsleider of personeelsverantwoordelijke dient natuurlijk de nood aan opleiding of bijleren in te schatten en de juiste leervorm te kiezen. EvoLeren toont hem daarbij de weg. EvoLeren wil de kmo ook begeleiden bij het hele proces van competentieverwerving van de medewerker. Al te vaak nog gaat de kmo-bedrijfsleider er van uit dat met het ondertekenen en betalen van de leveranciersfactuur de klus geklaard is. Ontgoochelingen over de effecten van opleiding kunnen voor een groot stuk voorkomen worden door een goede voorbereiding, timing en opvolging van het leerproces. Daarom is het evalueren van een opleiding en leerproces ook voor kmo s van groot belang. Grote organisaties met gespecialiseerde human resources- en opleidingsafdelingen hebben hier allerlei technieken voor. EvoLeren wil een zeer eenvoudig algemeen geldig instrument aanleveren aan de kmo zodat ook deze het effect van opleidingen op een professionele manier kan nagaan. In dit boekje krijgt de kmo een instrument aangereikt dat haar op een eenvoudige wijze toelaat antwoorden te krijgen op belangrijke vragen met betrekking tot opleiden en leren: j Heeft de opleiding de verwachte kwaliteit? j Is de deelnemer tevreden over de gevolgde opleiding? j Is de juiste leervorm gekozen? 3

5 j Heeft de deelnemer het gewenste geleerd? j Kan de deelnemer het geleerde toepassen en in welke mate doet hij/zij dat ook? j Heeft de investering van de kmo in de opleiding zijn geld opgebracht? j Kan de kmo lessen leren voor de toekomst? 4

6 WERKGEVERSFICHE Opleiding: Leervorm: Wat zijn de verwachtingen voor deze opleiding? In welke mate is er aan de verwachtingen voldaan? 5

7 6

8 WERKNEMERSFICHE Opleiding: Leervorm: Wat vond u ervan? Wat heeft u geleerd? 7

9 LEERVORM Voldeed deze leervorm aan uw verwachtingen? A Ja A Nee A Niet van toepassing Wat zijn de pluspunten van deze leervorm? Wat zijn de minpunten van deze leervorm? Vond u deze leervorm geschikt voor deze opleiding? A Ja A Nee A Niet van toepassing Wat doet u ermee? 8

10 EVALUATIE STAP VOOR STAP We bespreken hierna de invulling van de fiches in chronologische volgorde. 9

11 10

12 EVALUATIE HET SCHEMA We vatten de methodiek van dit boekje Evaluatie kort samen in onderstaand schema. Het is een chronologische opvatting van het leerdoel en we gaan na of en hoe dit leerdoel is bereikt. 1. Voor de opleiding: Vraag naar verandering?? I Het is belangrijk om voor de opleiding goed na te denken over het doel van deze opleiding. Wat willen we aanpakken en wanneer is de opleiding geslaagd. Indien dit niet op voorhand is vastgelegd, wordt het heel moeilijk om achteraf na te gaan of deze opleiding de moeite waard was. Gebruik hiertoe het eerste deel van de werkgeversfi che (Stap 1). 2. Onmiddellijk na de opleiding: Hoe was de opleiding? Dit deel wordt in de meeste methodologiën opgenomen. Het peilt naar het gevoel (Stap 2), de onmiddellijke leereffecten bij de cursist (Stap 3) en een specifi eke evaluatie naar de gekozen leervorm (Stap 4). Dit zal u terugvinden in de werknemersfi che. Het antwoord is afhankelijk van de persoon die de opleiding volgt en eventueel de opleider. 3. Lange termijn effect van de opleiding: Is de verandering blijvend? I? De opleiding moet natuurlijk in de praktijk toegepast worden. Of dit effectief zo is, kan pas na enige tijd bepaald worden. De centrale vragen zijn: Werd het leerdoel bereikt? Wat heeft de werknemer in de praktijk verworven (Stap 5)? Is de opzet uit het begin verwezenlijkt (Stap 6)? 11

13 Opleiding: Leervorm: Ó Situering WERKGEVERSFICHE Wat zijn de verwachtingen voor deze opleiding? In welke mate is er aan de verwachtingen voldaan? 5 12

14 STAP 1 WAT ZIJN DE VERWACHTINGEN VOOR DEZE OPLEIDING? Door wie? De werkgever/hr-verantwoordelijke beantwoordt de vraag Wat zijn de verwachtingen voor deze opleiding? Deze persoon keurt de opleiding goed (en kent het budget toe). Wanneer? Hij beantwoordt deze vraag op het moment dat de opleidingsnood gekend is. Wat? In het traject van de verschillende boekjes van EvoLeren hebben we stilgestaan bij de nood aan juiste opleiding. Deze vraag is eigenlijk een synthese waar we even stil staan bij het leerdoel, de verwachtingen van de opleiding. Het is dezelfde vraag als Wat zou ik veranderd willen zien na deze opleiding?. Het bepaalt nu reeds doelstellingen (voor de opleiding) waaraan we achteraf kunnen toetsen aan welke mate voldaan werd aan de opleiding. Voorbeelden j Ik verwacht dat na de opleiding mijn medewekers in staat zijn een nieuwe machine correct en effi ciciënt te gebruiken. j Ik verwacht dat na de opleiding het aantal terugkerende leveringen daalt van 9% naar minder dan 5% ten gevolge van betere communicatie tussen medewerkers. 13

15 Opleiding: Leervorm: Ó Situering WERKNEMERSFICHE LEERVORM Voldeed deze leervorm aan uw verwachtingen? A Ja A Nee A Niet van toepassing Wat zijn de pluspunten van deze leervorm? Wat zijn de minpunten van deze leervorm? Wat vond u ervan? Vond u deze leervorm geschikt voor deze opleiding? A Ja A Nee A Niet van toepassing Wat doet u ermee? Wat heeft u geleerd?

16 STAP 2 WAT VOND JE ERVAN? Door wie? De vraag Wat vond je ervan? richt zich naar de werknemer die de opleiding gevolgd heeft. Wanneer? De werknemer kan de vraag onmiddellijk na de opleiding beantwoorden. Indien het een opleiding betreft van meerdere sessies of langlopend, kan je deze vraag best stellen na afl oop van het hele traject. In deze context heeft de vraag dan ook betrekking op de hele opleiding of het hele opleidingstraject, net zoals de rest van deze evaluatiefi ches. Wat? Met deze vraag willen we peilen naar het globale ervaringsgevoel van de werknemer die de opleiding gevolgd heeft. In theorie noemt men dit vaak de happy sheet. Hierin kunnen opmerkingen komen over alle aspecten van de opleiding of het leertraject, zoals over de inhoud, logistiek en opmerkingen over de kwaliteit van ondersteunend IT-materiaal. Voorbeelden j Ik vond de opleiding te lang. j Ik vond de opleiding te eenvoudig. j Ik vond de opleiding niet van toepassing voor mijn werk. j Ik vond de verplaatsing te lang en het eten onvoldoende. 15

17 Opleiding: Leervorm: Ó Situering WERKNEMERSFICHE LEERVORM Voldeed deze leervorm aan uw verwachtingen? A Ja A Nee A Niet van toepassing Wat zijn de pluspunten van deze leervorm? Wat zijn de minpunten van deze leervorm? Wat vond u ervan? Vond u deze leervorm geschikt voor deze opleiding? A Ja A Nee A Niet van toepassing Wat doet u ermee? Wat heeft u geleerd?

18 STAP 3 WAT HEB JE GELEERD? Door wie? De vraag Wat heb je geleerd? richt zich naar de werknemer die de opleiding gevolgd heeft. Wanneer? De werknemer kan deze vraag onmiddellijk na de opleiding beantwoorden. Wat? Deze vraag dient om een inzicht te krijgen in wat de deelnemer zelf denkt dat hij opgestoken heeft. Het moet een bewustzijn creëren dat het leren in functie staat van het doel. Wat iemand geleerd heeft, zorgt ervoor dat er wel degelijk een verandering optreedt en dat het de dag erna niet gewoon business as usual is. Sommige opleidingstrajecten voorzien in een testing, zodat op een objectieve manier kan achterhaald worden wat de cursist opgestoken heeft. Indien dit het geval is, kunnen de resultaten van de testen hierbij aansluiten. Meer algemene vragen om hiernaar te peilen zijn: Wat vond ik bijzonder interessant? of Wat zal ik uit de opleiding in mijn praktijk kunnen toepassen? Voorbeelden j Ik heb geleerd hoe ik excel kan gebruiken om de verkoopscijfers in kaart te brengen. j Ik heb geleerd hoe ik een functioneringsgesprek kan voeren. j Ik begrijp nu de verschillende kenmerken en troeven van de producten die we verkopen. j Ik heb geleerd hoe ik veilig doorheen het magazijn kan bewegen. 17

19 Opleiding: Leervorm: Ó Situering WERKNEMERSFICHE LEERVORM Voldeed deze leervorm aan uw verwachtingen? A Ja A Nee A Niet van toepassing Wat zijn de pluspunten van deze leervorm? Wat zijn de minpunten van deze leervorm? Wat vond u ervan? Vond u deze leervorm geschikt voor deze opleiding? A Ja A Nee A Niet van toepassing Wat doet u ermee? Wat heeft u geleerd?

20 STAP 4 OVER DE LEERVORMEN Ook de verscheidenheid aan leervormen is één van de peilers binnen het Evo- Leren project. Onder dit blokje vallen dus een aantal vragen die nagaan in welke mate de gebruikte leervorm ondersteunend werkte ten opzichte van de kennis, vaardigheid of attitude die moest worden verworven. In drie korte vragen gaan we na of de leervorm voldeed aan de verwachtingen, wat de positieve en negatieve punten waren, ervaren door de cursist en of er een grote match was tussen de leervorm en de opleiding. Door wie? De werknemer/cursist beantwoordt deze vraag. Wanneer? Na afloop van het opleidingstraject. Wat? In drie heel concrete vragen gaan we na of de gebruikte leervorm een meerwaarde had voor dit soort opleiding in vergelijking met andere leervormen. Belangrijk hierbij is om toch te peilen naar de plus- en de minpunten van deze leervorm. Ze kunnen een indicatie geven naar de toekomst over het inzetten van dit soort leervorm. Het opleidingsproces 1 evalueert deze opmerkingen. Voorbeelden Cursus Excell via e-learning: j Ik kon leren op eigen tempo. j Tekort aan oefening en toepassing. Training Leiderschap Klassikaal: j Interactief, met voorbeelden, duidelijk. j Onvoldoende aangepast aan mijn problematiek. 1 Opleidingen passen meestal in een opleidingsproces, een aaneenschakeling van stappen om een bepaalde competentie te verwerven of uit te diepen. De leervorm hangt in belangrijke mate ook af van het instapniveau van de cursist. Meer info hierover kan u vinden in boekje 3 Leervormen. 19

21 Opleiding: Leervorm: Ó Situering WERKNEMERSFICHE LEERVORM Voldeed deze leervorm aan uw verwachtingen? A Ja A Nee A Niet van toepassing Wat zijn de pluspunten van deze leervorm? Wat zijn de minpunten van deze leervorm? Wat vond u ervan? Vond u deze leervorm geschikt voor deze opleiding? A Ja A Nee A Niet van toepassing Wat doet u ermee? Wat heeft u geleerd?

22 STAP 5 WAT DOE JE ERMEE? Door wie? De werknemer/cursist beantwoordt de vraag Wat doe je ermee? Wanneer? Deze vraag kan niet onmiddellijk na de opleiding behandeld worden. Ze peilt immers naar de mate waarin u hetgeen u hebt geleerd toepast in de dagdagelijkse praktijk. Maximaal na drie maanden moet hetgeen verworven is in het opleidingstraject ook in de praktijk worden toegepast. De werkgever haalt deze vraag best in een opvolgingsgesprek. Indien dit niet haalbaar is, kan de werknemer deze ook schriftelijk beantwoorden. Indien de toepassing er niet binnen de drie maanden zichtbaar is, wordt de kans klein dat die er ooit nog komt. Het leereffect wordt na deze periode heel klein. Wat? We stellen hier de vraag of u gebruikt wat u geleerd hebt. Hieruit moet blijken of het de moeite waard was om deze opleiding te volgen. Het was de moeite waard als het oorspronkelijke probleem opgelost is. Vandaar het nut om vooraf duidelijk de opleidingsbehoefte in kaart te brengen. Voorbeelden j Sinds ik de e-learning cursus excell gevolgd heb, maak ik elke maand de verkoopcijfers op met Excel. j Sinds ik de cursus veiligheid gevolgd heb, beweeg ik me op een veilige manier doorheen het magazijn. j Sinds de coaching vergadertechniek duren onze vergaderingen voor de helft minder lang en zijn de verslagen veel duidelijker. 21

23 Opleiding: Leervorm: Ó Situering WERKNEMERSFICHE Wat vond u ervan? Wat heeft u geleerd? 7 Ó Meerdere cursisten voor éénzelfde opleiding Hier heeft u nog steeds één werkgeversfi che, maar verschillende werknemersfi ches (één per cursist). Verzamel eerst alle individuele evaluaties alvorens aan stap 6 te beginnen. Op de achterzijde van de werkgeversfi che kan u eventueel een korte samenvatting maken van alle individuele werknemersfi ches. 22

24 STAP 6 IN WELKE MATE IS ER AAN DE VERWACHTINGEN VOLDAAN? Door wie? De werkgever/hr-verantwoordelijke beantwoordt de vraag In welke mate is er aan de verwachtingen voldaan? Wanneer? De cursist kan deze pas beantwoorden nadat hij alle evaluatievragen beantwoordde. Wat? Aan de hand van het evaluatieformulier van de cursist, kan de werkgever nagaan of voldaan werd aan de vraag uit stap 1: Wat zijn de verwachtingen van deze opleiding?. De werkgever kan, uit de input van de werknemersfi che(s) een synthese maken en de doeltreffendheid van een opleiding op een meer objectieve wijze aantonen. Zo is de cirkel rond en de evaluatie afgesloten. Voorbeelden j Doel: Elke procesmatige of fi nanciële transactie registreren met foutmarge < 1 %. > Dertig medewerkers opleiden in gebruik nieuw ERP-systeem. j Leervorm: Één klassikale sessie + coaching & e-learning j Evaluatie: Dertig deelnemers: j Tevredenheid leervorm: 8,7/10. j Één maand later: 28/30 deelnemers gebruiken het nieuwe ERP-systeem dagelijks. j Zes maanden later: foutmarge < 1%. 23

25 24

26 SLOTWOORD De cirkel is rond. U hebt dit laatste boekje in het EvoLeren traject beëindigd. Wij hopen dat dit traject niet allen leerrijk was, maar ook blijvend. Een blijvende methodiek om in uw kmo bewust te blijven van de noodzaak aan opleidingen, dit op een gestructureerde manier te doen en niet enkel te blijven stilstaan bij het klassikale. Hier nemen we afscheid, maar niet alvorens nog een aantal mensen te bedanken. En die dank gaat in de eerste plaats uit naar twee groepen die maakten dat dit boekje er überhaupt kwam: De deelnemende kmo s die het traject doorliepen en er zo voor zorgden dat de methodiek die u hier voorgeschoteld krijgt getoetst geweest is aan de praktijk en die zorgden voor de concrete voorbeelden. De zaakvoerder(s) en werknemers van Bolton Copy, Covadak, Filad bvba, Laser Works, Liefmans brouwerij, Lucron Bioproducts, Mediwet, Sylva Boomkwekerijen, TTL Camerlynck en Aconcept nv hebben deze leervormen al uitgetest. De tweede groep die we wensen te bedanken zijn onze stuurgroepleden. Ze lagen mee aan de richting èn de praktische uitwerking van het hele EvoLerentraject. Zonder hun inzet was er geen resultaat. BE-ODL, BnS Engineering, IVPV-Universiteit Gent, U&I Learning, VDAB, Voka Kamer van Koophandel West-Vlaanderen, Voka Vlaams Economisch Verbond en Volvo Cars Gent zijn de deskundigen van dienst. Ook gaat onze expliciete dank uit naar de Vlaamse overheid en het Europese Sociaal Fonds. Voor een project als dit zijn middelen nodig en beide instanties deden meer dan hun duit in het spreekwoordelijke zakje. Als de cirkel rond is wil dat zeggen dat elk einde opnieuw een begin is. Deze vijf boekjes zijn zo opgevat dat u opnieuw met het eerste boekje kan beginnen of inspringen waar u behoefte aan hebt. U heeft nu toch die competentie! Karel Uyttersprot Gedelegeerd bestuurder KVKOV 25

27 26

28 FEEDBACK FORMULIER Uw ervaringen tellen voor ons! Kopieer daarom snel dit formulier en laat ons uw bevindingen weten. Persoonsgegevens Bedrijf.. Naam... Functie Telefoon Evaluatie van dit boekje Dit zijn voordelen van deze werkwijze Dit zijn nadelen van deze werkwijze Dit is uniek Opmerkingen, suggesties, Geef ons hier uw opmerkingen door, gelieve zo concreet mogelijk te zijn A Ik heb bijkomende praktische voorbeelden van (een van) de stappen in dit boekje Gelieve deze pagina terug te sturen naar EvoLeren Noordlaan Dendermonde F E info@evoleren.be 27

29 28