oven nieuws Thema: Deaf Renaissance : Het 16e Wereldcongres van WFD

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "oven nieuws Thema: Deaf Renaissance : Het 16e Wereldcongres van WFD"

Transcriptie

1 D oven nieuws België - Belgique P.B Gent X P /6148 afgiftekantoor GENT X jaargang 86 - nummer 5 tweemaandelijks september-oktober 2011 Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties Stropkaai Gent Thema: Deaf Renaissance : Het 16e Wereldcongres van WFD KAFT 2011.indd 1 17/08/11 10:21

2 VOORWOORD Op 15 juli kondigde de Vlaamse Regering een akkoord aan over de beheersovereenkomst die de opdracht en middelen van de VRT vastlegt voor In deze overeenkomst staat dat de VRT diversiteit centraal stelt en een zo groot mogelijk en gevarieerd publiek moet bereiken. In het bijzonder wil men onder andere de dove kijkers beter bereiken. Dit schreven we al begin augustus op de website van Fevlado. De hoorzitting in het Vlaams Parlement, waar onder andere Fevlado haar wensen mocht formuleren, heeft dus resultaat gehad. Want men focust nu niet enkel meer op ondertiteling, maar voor het eerst wordt ook melding gemaakt van een aanbod in Vlaamse Gebarentaal! De VRT verbindt er zich immers toe om binnen het jaar na inwerkingtreding van de nieuwe beheersovereenkomst Het Journaal van 19u en het Ketnet-journaal ( Karrewiet ) dagelijks via het internet in VGT aan te bieden. Dat de VRT luistert naar de aanbevelingen van Fevlado, bewijst ze ook door daarbij te kiezen voor dove vertalers. Maar zowel de VRT als Fevlado begeven zich met deze beslissing op vrij nieuw terrein. En daarom komt er een testweek. Van 19 tot 25 september zullen de twee programma s dagelijks via deredactie.be te bekijken zijn. De cel belangenbehartiging van Fevlado en de experten media bereiden dit nu intensief voor. Nadien zal er een evaluatie gebeuren, met de bedoeling om waar mogelijk nog verbeteringen aan te brengen tegen Fevlado is zeer tevreden met deze belangrijke stap maar blijft intussen wel streven naar het dagelijks uitzenden van deze programma s in VGT op televisie en niet enkel via het internet. We zijn er echt van overtuigd dat VGT in de visuele media een heel belangrijke rol zal spelen in de verdere evolutie van de Dovengemeenschap in Vlaanderen en in de manier waarop de samenleving omgaat met gebarentaligen. We hopen ook dat dit een eerste stap zal zijn naar eigen media in VGT. Maar dan hebben we ook dove journalisten nodig! Op de website publiceerden we de samenvatting van een artikel dat recent verscheen in de nieuwsbrief van WFD. Niclas Martinsson is de eerste dove persoon in Zweden met een diploma journalistiek. Hij benadrukt de nood aan dove journalisten, die experts zijn in alles wat doven aanbelangt: Ik geloof niet dat journalisten de wereld kunnen veranderen. Maar we kunnen de meningen en keuzes van de consumenten wel beïnvloeden. Dat is onze grote kracht. Laat ons er samen zorg voor dragen. En laat ons nog meer zaadjes planten die later misschien bomen kunnen worden. Als we media in VGT willen krijgen, hebben we ook dove journalisten nodig. Waar wachten jullie nog op? Inhoud Thema: WFD congres in Durban... 2 Nooddiensten binnenkort bereikbaar via SMS... 8 Cursussen specifiek voor doven... 9 Tolken VGT JONGERENKRANT Column Werelddovendag Nieuw personeel bij Fevlado-Diversus De week van Timothy Rowies Ledenbeweging Familienieuws Dovennieuws 2011 nr.2 1

3 Thema: Deaf Renaissance : Het 16e Wereldcongres van WFD Het 16e Wereldcongres van de World Federation of the Deaf (WFD) ging dit jaar in Durban, Zuid- Afrika, door van 18 tot 24 juli. Het thema was: Global Deaf Renaissance. Het Congres wordt om de vier jaar georganiseerd om de globale Dovengemeenschap de kans te geven samen te komen en te leren van elkaar. Vertegenwoordigers van de vele Dovengemeenschappen bespreken de recente ontwikkelingen en toekomstige uitdagingen voor de Dovengemeenschappen over de hele wereld. Ook Fevlado stuurde enkele vertegenwoordigers naar het wereldcongres. Zij vertellen hun ervaringen aan Dovennieuws. De 18e algemene vergadering van de Wereldfederatie van doven (WFD) De algemene vergadering van WFD had plaats op 16 en17 juli in Durban (Zuid-Afrika). Van de 133 aangesloten nationale dovenfederaties waren er 71 aanwezig. Filip Verstraete, voorzitter van Fevlado vzw, en Inès Guerreiro, afgevaardigde van FFSB, vertegenwoordigden de Belgische Dovenfederatie. Op de agenda stonden workshops rond de VN-Conventie voor de Rechten van Personen met een Handicap en het actieplan van de WFD voor de komende vier jaar. Hieronder vind je een aantal items, die op de algemene vergadering besproken werden. BESTUURSVERKIEZINGEN De Algemene Vergadering verkoos Colin Allen uit Australië tot de volgende voorzitter van WFD ( ). Hij was gedurende een aantal jaren bestuurslid van de WFD en projectcoördinator. Hij was ook betrokken bij verschillende ontwikkelingsprojecten over de ganse wereld en leidde de lokale en nationale dovenorganisaties in Australië. Hij was ook Filip Verstraete, voorzitter Fevlado, tijdens de algemene vergadering van WFD 2 Dovennieuws 2011 nr.2

4 actief betrokken bij de World Federation of the Deaf Youth Section waar hij verschillende kampen bijwoonde. Tijdens zijn presentatie die de stemming voorafging benadrukte hij het belang van teamwerking tussen de leden van de WFD om de mensenrechten van dove personen te vrijwaren. Voor het eerst in de geschiedenis werd een Zuid-Afrikaanse vrouw geselecteerd als ondervoorzitter van WFD: Dr. Wilma Newhoudt-Druchen. Daarna werden ook de andere bestuursleden verkozen: DOVENVLAG De Zweedse Dovenfederatie stelt voor om een vlag te ontwerpen als symbool van de Dovengemeenschap in gans de wereld. Zo n vlag brengt dove mensen en hun organisaties samen, verstevigt de Dovengemeenschap, en geeft haar een positief imago. Het bestuur van WFD steunt dit voorstel en geeft de opdracht aan de Zweedse Dovenfederatie om dit idee verder te ontwikkelen. Het kan dan nog vóór het WFD Congres van 2013 ter goedkeuring aan het bestuur van WFD worden voorgelegd. INTERNATIONAL DEAF AWARENESS DAY INTERNATIONAL DAY/WEEK OF THE DEAF Kaisa Alanne (Finland), Joseph Murray (USA), Hasan Dikyuva (Turkije), Jose Gaspar Sanabria Ramos (Mexico), Hanne B. Kvitvaer (Noorwegen), Terry Riley (Verenigd Koninkrijk), Dmitry Rebrov (Rusland), Ramesh Lal Shrestha (Nepal) en Nebojsa Vavra (Bosnia & Herzegovina) VOLGEND WERELDCONGRES VAN WFD IN 2015 IN ISTANBOEL, TURKIJE De Turkse Dovenfederatie werd met een ruime meerderheid verkozen om gastheer te zijn voor het volgend Wereldcongres in De nationale dovenfederaties hopen dat er in Turkije meer dovenfederaties uit Azië aanwezig zullen zijn; die waren in Zuid- Afrika en ook tijdens de vorige Wereldcongressen opvallend afwezig. Het is dus een strategische zet om deze federaties meer aan te trekken. MISSIE ACTIEPLAN WFD De algemene vergadering van WFD heeft de nieuwe missie en het actieplan van WFD goedgekeurd. Je kan dit nalezen op de website van Fevlado. HET GESCHIEDENISBOEK VAN DE WFD De Spaanse Dovenfederatie stelde voor dat de WFD aan de Verenigde Naties (VN) zou voorleggen om een International Deaf Awareness Day uit te roepen. De Franse Dovenfederatie vroeg om hetzelfde te doen voor de International Day/ Week of the Deaf. Aangezien de VN al het uitroepen van een International Day of Sign Languages en een International Week of Deaf People had afgewezen, en WFD te weinig personeel heeft om hier verder voor te ijveren, besloot het bestuur van WFD om gewoon de International Week of the Deaf te behouden, zoals die al bestaat sinds Volgens WFD contacteren de nationale dovenfederaties het best hun eigen overheid en vragen dat zij bij de VN ijvert voor een internationale erkenning. VN-CONVENTIE VOOR DE RECHTEN VAN PERSONEN MET EEN HANDICAP WFD is zeer actief bezig met deze Conventie. Het doel van dit verdrag van de VN (Verenigde Naties) is volledige en gelijke mensenrechten krijgen voor alle mensen met een handicap. Het verdrag zegt dat een handicap niet een probleem van één persoon is, maar een probleem van de samenleving die personen een handicap geeft, doordat ze niet voldoende is aangepast. Voor dove gebarentalige personen is dit verdrag zeer belangrijk: voor het eerst gebruikt een internationaal verdrag woorden als gebarentaal, culturele en linguïstische identiteit, en Dovencultuur. Het verdrag beschrijft ook het recht op toegankelijk onderwijs voor Doven. Tijdens de workshop, de algemene vergadering en het congres gaf WFD daarover meer informatie. Voor verschillende Dovenfederaties was deze informatie nieuw; Fevlado is al beter bekend met dit verdrag, omdat wij ook ingelicht worden door BDF (Belgian Disability Forum) en EUD. WFD ORGANISEERT HAAR 2de INTERNATIONAAL CONGRES VAN 1 TOT 18 OKTOBER 2013 Het geschiedenisboek van de WFD werd gepubliceerd na de Algemene Vergadering op 17 juli. Dr. Jack Gannon werkte 16 jaar aan dit boek van 550 pagina s. Het beschrijft hoe WFD ontstond en evolueerde van 1951 tot Er staan heel veel foto s in. Fevlado heeft dit boek in haar bezit; als je het wil lenen, kan je Fevlado contacteren. Thema : Gelijkheid voor Dove Personen De Deaf Society of New South Wales (lid van WFD) zal de gastheer zijn van dit congres dat plaats heeft in Sydney, Australië. Het Congres zal vooral handelen over de vooruitgang van de implementatie van de VN-Conventie voor de Rechten van Personen met een Handicap. Meer informatie hierover vind je hier: Dovennieuws 2011 nr.2 3

5 NIEUWE PRESIDENT VAN DE WERELDFEDERATIE VAN DE DOVEN (WFD): COLIN ALLEN Colin Allen is van Sydney, Australië. Na het afstuderen aan een dovenschool wou hij graag naar de universiteit, maar hij werd geweigerd vanwege zijn doofheid. Hij ging aan de slag bij het Australische doventheater waarvoor hij veel mocht reizen. Bij zijn terugkeer naar Australië, werkte hij mee aan een project dat de dovengemeenschap bewust wou maken over de gevaren van HIV/AIDS. Vervolgens ging hij naar de universiteit en studeerde af met een diploma sociale dienstverlening. De Finse dovenvereniging bood hem dan werk aan in ontwikkelingslanden. Tien jaar lang werkte hij aan verschillende wereldwijde projecten. Na tien jaar keerde hij terug naar Australië waar hij directeur werd van de Dovenvereniging van New South Wales. Hij was in totaal tien jaar lang voorzitter van de Australische dovenfederatie en sinds 2003 is hij bestuurslid van WFD. Een uitgebreide biografie van Colin Allen vind je hier: colinallen.info/who-am-i.html Als nieuwe president van WFD wil Colin streven naar gelijkheid voor alle dove personen ter wereld. Hiervoor wil hij zich vooral concentreren op de volgende aandachtspunten: Gebarentaal: Het is de natuurlijke taal van dove mensen. Ik heb gezien dat gebarentaal vaak verboden is in scholen over de hele wereld. Mijn eigen ervaring in een educatieve omgeving is een klassiek voorbeeld van discriminatie. Het is tijd om dit te stoppen. Tolken: Het belang van kwalitatief hoogstaande tolkdiensten en de behoefte aan training en erkende kwalificaties is evident. Ik heb landen gezien zonder tolken. Bijgevolg worden dove mensen daar behandeld als tweederangsburgers - ze hebben geen toegang tot informatie en hebben niet dezelfde elementaire privileges als horende mensen. Toegangkelijkheid: Een noodzaak voor dove mensen! Meer informatie over de doelstellingen van Colin Allen vind je hier terug: NIEUW NETWERKOVERLEG MET DOVENFEDERATIES VAN CENTRAAL - EUROPA? The Nordic Council of the Deaf is een netwerkoverleg tussen Scandinavische dovenfederaties (Noorwegen, Zweden, Finland, Denemarken, Faeröer eilanden en IJsland), die al meer dan 100 jaar bestaat. Ze wisselen informatie met elkaar uit, organiseren samen conferenties, studies, een jeugdkamp, enz De Duitstalige dovenfederaties uit Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland hebben ook al een samenwerking, maar willen graag uitbreiden. Zo nodigden zij in Durban de dovenfederaties van België (Fevlado en FFSB), Hongarije en Nederland uit om dit voor te stellen. Deze drie federaties willen samen met deze landen een nieuw netwerkoverleg oprichten, met de mogelijkheid om nog verder uit te breiden met een paar andere landen. Ze gaan binnenkort de allereerste vergadering organiseren. Fevlado vindt het voorstel wel interessant, maar wij stellen wel de voorwaarde dat dit nieuw overleg duidelijke doelstellingen moet hebben. Tweetalig onderwijs: Het parallel gebruik van zowel de gebarentaal als de nationale geschreven taal is de beste leermethode voor dove mensen. Markku Jokinen nam afscheid na 8 jaar voorzitterschap van WFD Afgevaardigden van Hongarije, Duitsland, Nederland, Oostenrijk, Zwitserland en Vlaanderen De oude en de nieuwe voorzitter WFD The Nordic Council of the Deaf 4 Dovennieuws 2011 nr.2

6 WFD-CONGRES DURBAN: Ervaringen van de deelnemers FRANK VAN DE PERRE: Ik nam voor de eerste keer deel aan het WFD-congres, dat ditmaal plaatsvond in Durban, in Zuid-Afrika. Voor mij werd dit een geheel nieuwe ervaring vol met onbekende gezichten, maar het was ook heel interessant om diversiteit waar te nemen en in contact te komen met verschillende mensen en culturen uit de hele wereld. Er is echter wel reden om jaloers te zijn op andere landen, aangezien sommigen met een grote delegatie bleken te zijn, vooral dan de Scandinavische landen: Denemarken en Zweden brachten ongeveer 20 deelnemers mee, waaronder een paar medewerkers die voor video-opnames zorgden en zo snel mogelijk materiaal op het internet zetten. Ook Nederland bleek met een twintigtal personen te zijn. De grootste groep kwam uit India, met 70 verschillende deelnemers. Wij, Fevlado, waren aanwezig met 6 personen, 2 afgevaardigden van Fevlado, 2 tolken, en 2 jongeren van Jong-Fevlado. Als ik eerlijk ben denk ik dat we over vier jaar in Turkije wel met meer mensen van Fevlado aanwezig zouden moeten zijn. Dat heb ik ondertussen ook al aangekaart en het dagelijks bestuur is daarmee akkoord. Dan kunnen we zoals andere buitenlandse dovenfederaties ook snel nieuws doorgeven op de website van Fevlado. Zo kunnen we de informatie en onze ervaringen van dit uniek congres beter delen met de dovengemeenschap in Vlaanderen. Het is sowieso voor de aanwezigen ook een verrijkende ervaring. Wat ik verder nog heb opgemerkt, is dat vele doven nu sterk in hun schoenen lijken te staan en veel zelfvertrouwen opgebouwd hebben. Vooral jongeren zijn tegenwoordig veel sterker en doofbewuster in vergelijking met jongeren van mijn generatie, pakweg jaar geleden. Wat de inhoud van het congres zelf betreft, werden er veel verschillende thema s behandeld, zoals ontwikkelingslanden, het CI, doofblinden, onderwijs en de VN-conventie over de mensenrechten van mensen met een handicap, etc. Wat mij vooral interesseerde, waren de discussies over onderwijs, het CI en de VN-conventie. Daarenboven viel het me op dat bij vele thema s dikwijls de VN-rechten voor mensen met een handicap erbij werden gehaald. Ik heb van het WFD-congres dus vooral bijgeleerd dat we over het algemeen doofheid vanuit een breed standpunt moeten bekijken, over een continuüm van enerzijds taalminderheid tot anderzijds een handicap, en dat alle kansen die we krijgen strategisch moeten aangepakt worden. Zeker dankzij de VN-conventie kan veel bereikt worden, ook op EU-vlak. Door verschillende visies samen te nemen en samen te werken kan veel meer bereikt worden dan door enkel blind te blijven staren op éénzelfde visie. Nu we dus terug zijn in ons eigen land, moeten we dus goed beginnen nadenken over hoe we met Fevlado best kunnen verder gaan wat betreft onze visie en standpunten. HANNES DE DURPEL: Eerst voegden Marieke en ik ons bij het WFDYS-kamp voor jongeren van 18 tot en met 30 jaar oud, dat doorging van 6 tot en met 14 juli in Durban, Zuid- Afrika. Meer informatie kan je lezen in de Jongerenkrant, ook onze nieuwtjes over de Algemene Vergadering van WFDYS op 16 juli in het ICC van Durban. Op 18 juli begon de eerste dag van het congres in het moderne ICC met een grootse openingsceremonie met alles erop en eraan: visuele media, theatervoorstellingen, presentaties, dankwoorden, Iedereen kreeg een djembé en kon er dus vol tegen aan slaan zodat elk applaus heel auditief werd ondersteund in de zaal. Veel sfeer en lawaai dus. Vanaf dan was er elke avond een Deaf Pub in de buurt van het ICC waar vele doven zich konden uitleven na een zware congresdag. 3 dagen lang waren er ook culturele evenementen: wij hebben 2 theatervoorstellingen uit Zuid-Afrika en Oeganda kunnen bijwonen en ook hebben we 3 dove films kunnen meepikken uit Letland, Tsjechië en Engeland. Op 19 juli begon het werkelijke congres met vele lezingen. Elke dag had zo zijn eigen thema s o.a. dovenonderwijs, gebarentaal, de VN-conventie, doofblindheid, CODA s, media, En dat bleef duren tot en met 24 juli wanneer de afsluitingsceremonie werd gehouden. Voor mij was het de eerste keer dat ik zoveel dove mensen bij elkaar zag en het was een positieve ervaring om de nieuwe culturen, gebarentalen, op te snuiven en ook om heel wat International Signs te leren. De lezingen tijdens het congres waren af en toe interessant. Op zo n WFD-congres is het belangrijk dat de thema s zo breed mogelijk zijn omdat je een zeer breed publiek moet bereiken en ik miste soms wat diepgang. Dit maakt mij meer nieuwsgierig om naar andere congressen en dergelijke te gaan die meer diepgaander gaan over een bepaald thema. MARIEKE KUSTERS: Een grote wereld? Een kleine wereld? Nog nooit heb ik dit dilemma zo sterk ervaren als op het WFDYS-kamp en het WFD-congres in Zuid-Afrika. Mensen vanuit alle werelddelen die zich bijeen scharen in één stad, meer bepaald het ICC, het congresgebouw in Durban. Dit allemaal om een netwerk uit te bouwen, om ervaringen te delen, om kennis op te doen. Voornamelijk leiders, leerkrachten, mensen die actief zijn in een dovenassociatie, de Dovengemeenschap. Allemaal mensen die allemaal zo sterk bewust zijn van belangen die doven aangaan. Ieder land heeft wel zo zijn eigen focus, zijn eigen prioriteiten, zijn eigen mogelijkheden en beperkingen, maar wat ons bindt is onze ervaring van doof zijn, de gebarentaal, Dovencultuur. Voorheen was ik mij veel minder bewust van het belang van zulke internationale en interculturele evenementen, die een grote wereld eventjes doet inkrimpen tot één plaats. Nu zie ik in dat zoiets niet alleen verrijkend is, maar ook erg noodzakelijk. De verworven informatie door de lezingen, maar vooral door de contacten met de mensen daar doet soms ogen openen, nieuwe wegen opdoemen om in Vlaanderen bepaalde knelpunten aan te pakken. De wereld is klein, want het lijkt zo gemakkelijk om met een ander in contact te treden, om ermee te communiceren in International Sign. Tegelijkertijd is diezelfde wereld ook zo groot, met zoveel mogelijkheden en kansen, zoveel ervaringen, zoveel verschillende landen, godsdiensten, etnische afkomsten, gebarentalen, overheden, strijdpunten, noem maar op! Niet alleen het samen volgen van de lezingen, maar ook het samen eten, het samen feesten, het samen beleven van de algemene vergaderingen en het congresgebeuren schept een speciale band. Graag wil ik er over vier jaar alweer bij zijn, in Istanbul. Kom dat zelf ook meemaken! Dovennieuws 2011 nr.2 5

7 MARINETTE KEGELS, KATHLEEN HEYLEN EN LIEVE ROODHOOFT: Marinette Kegels, Lieve Roodhooft (BVGT) en Kathleen Heylen (Kasterlinden) waren aanwezig op het WASLI-congres en de eerste dagen van het WFD-congres. WASLI Meest leerrijk op een congres is vaak na de geziene informatie met verschillende mensen in contact komen. Zo kwamen we in contact met individuele tolken die slechts aanwezig waren uit interesse, maar ook met afgevaardigden van tolkenverenigingen van de hele wereld, wat voor ons als BVGT heel interessant was. Zo hebben we contacten gelegd met Brazilië, Panama, USA, Australië enz... Zelf is de BVGT niet aangesloten bij WASLI maar dit wordt een werkpuntje op de agenda, zodat we volgende keer toch zeker mee kunnen aansluiten op de AV. Op deze manier blijven we op de hoogte van wat er gebeurt op wereldniveau. Het was ook heel leerrijk om over verschillende thema s gedachten uit te wisselen. Zo was de perceptie van verschillende Afrikaanse landen anders dan vele westerse landen. Zij zitten met andere problemen. Hun regering is vaak bezig met burgeroorlogen, hongersnood,.. Dan is een tolk voorzien meestal niet de eerste prioriteit. Het thema van dit congres was: Dove tolken- Doven die tolk zijn. Op zich een interessant thema, waar veel discussie op volgde. Maar omdat dit congres in Afrika was, leek het ons jammer dat de focus niet op de ontwikkelingslanden lag. Meestal zijn er niet veel Afrikaanse vertegenwoordigers, door afstand en financiën. Voor deze landen kwam het thema soms wat abstract over. Aangezien ze vaak geen geld hebben voor 1 tolk, lijkt een Dove tolk voor hen meer een luxeproduct. Ze zien er zeker de voordelen en nood van, maar hebben de middelen niet. Toch was er vanuit de Afrikaanse delegatie een grote motivatie om samen te werken met elkaar en de andere continenten. We leerden hoe het er in verschillende landen aan toe gaat. Waar de vragen en noden liggen, en hoe enorm verschillend die vaak kunnen zijn. Bijvoorbeeld, de vraag van vele landen was een dienst bij alle overheden voorzien om tijdens een noodtoestand (natuurrampen enz) toch de nodige informatie in gebarentaal te bieden. WFD Op het WFD-congres waren we op maandag (openingsceremonie) en dinsdag (onderwijs) aanwezig. WFD is steeds een speciale gebeurtenis, zoveel mensen samen. Een feest en wat een ervaring! Overal waar je kijkt zie je gebarentalen van alle werelddelen, een echte belevenis! En België was goed vertegenwoordigd, zo leuk om de groep samen te hebben. Wilma Durchen, de eerst Dove vrouw in het Zuid-Afrikaanse parlement spreekt ons toe. Een kippenvelmoment wel als je beseft dat het de eerste keer ooit is dat WFD zijn voetjes op Afrikaanse aarde zet! Op elke stoel staat een kleine djembé, wat voor een met vibratie gevulde zaal zorgt. Leuke opwarming. Een beloftevolle opening begon met een oude bekende, de gebarende leeuw Sippho. Braam Jordaan heeft met veel succes de stemming erin gezet. Op 18 juli was het International Nelson Mandela day, de 93ste verjaardag van deze internationale vrijheidsstrijder. Toch een trots gevoel om net op dit moment in Zuid-Afrika aanwezig te zijn. 6 Dovennieuws 2011 nr.2 Technisch loopt er vandaag af en toe wel iets mis. Filmpjes die niet goed lopen, lichten, mensen die zichzelf nogal graag bezig horen. De speeches duren te lang. Gelukkig is er entertainment van verschillende dovenscholen. Echt mooi om te zien. We krijgen een palet van traditionele en moderne dans, geschiedenis en hedendaagse lessen. Knap werk! Wat ons met een dubbel gevoel achter heeft gelaten is een opmerking van Bruno Durchen, voorzitter van DeafSA. Dit congres is georganiseerd zonder de hulp van horende mensen. We stellen ons de vraag waarom deze mededeling nodig was op deze opening. Een gevestigde waarde als Paddy Ladd roept op tot samenwerking, dus lijkt dit meer een stap achteruit dan vooruit. We waren niet de enigen die met deze vraag worstelden. WFD haalt meestal niet de krantenkoppen. Dus de horende maatschappij ga je hiermee niet wakker schudden. De horende bevolking aanwezig op WFD zijn meestal net diegenen die bereid zijn om samen te werken. Het werkt dus wat contraproductief. Als het bestemd is voor de dove toeschouwers, is er de bedenking welke invloed dit moet hebben op hun manier van kijken naar hun medemensen. Er zijn andere en efficiëntere mogelijkheden om het zelfbeeld op te krikken. We hebben op WFD enorm leuke mensen ontmoet. Van vele verschillende landen. Met andere ervaringen, projecten, toekomstplannen... We mogen aan het einde van onze reis een bezoek brengen aan een bilinguale school in Worcester. Waar de kinderen en leerkrachten bilinguaal en bicultureel zijn. Wie meer wil weten moet zeker kijken op de EFSLI (European Federation Sign Language Interpreters) voor de verslagen van Maya De Wit ( Heel interessant! FILIP VERSTRAETE: Ik nam al voor de derde keer deel aan het wereldcongres. Ook in Wenen (Oostenrijk) en in Brisbane (Australië) was ik erbij. In Durban nam ik als afgevaardigde van Fevlado deel aan het wereldcongres en aan de algemene vergadering van WFD. Het viel me op dat er dit keer niet echt zoveel deelnemers waren. Wel begrijpelijk want het is een dure reis. Het inschrijvingsgeld voor het congres alleen kost ongeveer euro. Bij andere congressen kwamen ook heel wat doven zonder deel te nemen aan het congres, om van de sfeer te genieten en andere doven te ontmoeten. Deze keer was dit niet het geval. Gelukkig waren er Vlamingen overal aanwezig: op de AV en het congres van WFD, op het congres van WASLI en de AV en het kamp van WFDY. Ik ben hiermee heel blij als ik dit vergelijk met andere West- Europese landen De algemene vergadering en de workshops duurden drie dagen. Het was interessant, maar de vergadering verliep niet snel, wat wel begrijpelijk was want niet iedereen kent voldoende International Sign. Maar 72 nationale dovenfederaties op 133 waren aanwezig. De voornaamste reden was voor de meesten financieel. Op sommige vlakken merkte ik dat de dovengemeenschap in Vlaanderen op de goede weg is, maar voor sommige situaties heeft de Vlaamse dovengemeenschap dan weer achterstand. Veel informatie uit het buitenland maakt onze lobbywerk nog sterker. De lezingen op het wereldcongres zelf waren deels interessant, deels minder interessant. Voor de aanwezige mensen uit de ontwikkelingslanden was het zeker interessanter, denk ik. Persoonlijk verkies ik een conferentie met een specifiek, geen breed thema. Ik vind het jammer dat ik tijdens het congres weinig of niets gehoord heb over bijvoorbeeld hoe de dovengemeenschap dovenscholen en het dovenonderwijs aanpakt want daar zijn er veel veranderingen de laatste jaren omdat vrijwel de meeste Westerse dove kinderen een CI hebben en geïnte-

8 greerd zijn. Hoe of waar zouden ze gebarentaal, dovencultuur, deafhood, leren? Welke resultaten hebben CI-kinderen? Dit is interessant om te weten want wij moeten dit zeker realistisch bekijken. En ook over de toekomst van dovenclubs werd er zeer weinig gediscussieerd De organisatie verliep ondanks een paar kleine problemen goed. Ik heb veel respect voor de Zuid-Afrikaanse dovenfederatie als ik haar geschiedenis hoorde. Op een korte termijn is die federatie snel gegroeid. Wat me tijdens congressen ook altijd interesseert is de communicatie met tolken. Het is opvallend dat alleen Westerse landen zoals Vlaanderen eigen tolken meebrachten. Wanneer een spreker internationale gebaren gebruikt, kijk ik rechtstreeks naar die spreker. Maar wanneer een horende spreker of een dove spreker met een eigen gebarentaal (getolkt door zijn/haar tolk), volg ik liever de tolk VGT ipv de tolk internationale gebaren. Op het congres en tijdens de algemene vergadering heb ik weer gemerkt dat er verschillende dovenfederaties uit de Westerse landen heel actief zijn in ontwikkelingswerk. WFD moedigt dit ook aan Een paar jaar geleden startte Fevlado een nieuwe stuurgroep Ontwikkelingssamenwerking want wij willen ook starten met ontwikkelingssamenwerking, maar het lukte niet omdat we het te druk hadden. Ik zal dit intern bij Fevlado opnieuw bespreken en hierover nadenken. De kloof tussen de ontwikkelingslanden en de westerse landen wordt steeds groter en groter. Ik vind dat wij, net zoals de horende Vlaamse gemeenschap, ook iets moeten doen. Mijn besluit is dat ik tevreden huiswaarts keerde met een heel mooie ervaring. Toch vond ik drie volle dagen vergadering plus een week congres wel te lang. WFD heeft dan ook beslist dat de volgende congressen maximum 5 dagen ipv 7 dagen gaan duren. Het volgende congres in 2015 gaat in Turkije door. Ik hoop van harte dat er nog meer Vlamingen hier naartoe kunnen gaan. Filip Verstraete en Frank Van de Perre samen met Filip Verhelst, een Vlaming die nu in Denemarken woont. Filip Verhelst gaf een lezing op het WFD congres met als titel: International Families - How a Child can Switch Between 2 Different Sign Languages - Seen From the Parents Perspective? Dovennieuws 2011 nr.2 7

9 Nooddiensten binnenkort bereikbaar via SMS Wanneer je een ongeval hebt, wanneer je het slachtoffer bent van een misdrijf of wanneer je een hartaanval krijgt of een andere ernstige medische aandoening, dan is elke seconde van levensbelang. Het is dan heel belangrijk dat je zo vlug mogelijk de nooddiensten, de 112, kan verwittigen. Maar voor dove of slechthorende personen is dit nog altijd niet mogelijk. Zij moeten een horende persoon inschakelen of een noodfax versturen, wat vaak tot levensbedreigend tijdsverlies leidt. Er is nochtans een Europese richtlijn (2009/136/EG) die eist dat: Lidstaten specifieke maatregelen nemen om gelijkwaardige toegang tot de nooddiensten te verzekeren voor dove, slechthorende en doof-blinde gebruikers en mensen met een spraakgebrek. In enkele Europese landen is het nu al mogelijk om de nooddiensten per sms te bereiken. Eindelijk lijkt ook België hierin te volgen. De Kamercommissie Infrastructuur heeft namelijk op 5 juli unaniem een wetsvoorstel goedgekeurd dat het mogelijk moet maken noodoproepen per SMS te versturen. Onlangs keurde de Kamercommissie Binnenlandse Zaken al een wetswijziging goed die bepaalde dat het mogelijk zou moeten zijn de dienst 112 per SMS te bereiken. De goedkeuring van 5 juli gaat over de praktische uitwerking hiervan. De tekst vraagt de gsm-operatoren binnen de vier maanden een technische oplossing uit te werken. De operatoren moeten dan de nodige aanpassingen doorvoeren binnen de twaalf maanden. Er moeten nog een aantal technische zaken opgelost worden, zoals de automatische lokalisering, die ervoor zorgt dat de nooddiensten automatisch weten waar de hulpbehoevende zich bevindt. Fevlado is hiervoor al lang aan het lobbyen en is dus heel tevreden dat het eindelijk mogelijk zal zijn voor dove mensen om in noodgevallen vlug de nooddiensten te contacteren. Maar de Europese richtlijn spreekt van gelijkwaardige toegang en daar zorgt het sturen van een sms nog niet voor. De enige gelijkwaardige manier is wanneer dove mensen in hun eigen taal, de Vlaamse Gebarentaal, de nooddiensten kunnen bereiken. Hier kan het afstandstolken een mogelijkheid bieden. Fevlado zal daarom blijven lobbyen voor een gelijkwaardige toegankelijkheid. Interview met Fevlado-Passage over toegankelijkheid van nooddiensten Fevlado-Passage wordt in haar individuele dienstverlening vaak geconfronteerd met klachten van dove personen voor wie de nooddiensten niet gemakkelijk bereikbaar zijn. Dovennieuws vroeg hen om een reactie. Dovennieuws: Krijgen jullie vaak klachten binnen van dove personen over de onbereikbaarheid van de nooddiensten? Wat doen jullie dan met die klachten? Fevlado-Passage: De afgelopen jaren hebben we op Fevlado-Passage verschillende klachten ontvangen van dove personen die aangeven dat de nooddiensten niet per SMS bereikbaar zijn. We merken dat dove personen zelf de touwtjes in handen willen nemen. We krijgen steeds meer de vraag van dove personen die zelf rechtstreeks de nooddiensten willen verwittigen en niet langer beroep willen doen op andere horende personen (bvb: buur, familie, dokter, ). We bundelen alle klachten om, naargelang de situatie, knelpunten te signaleren bij Fevlado, bij het Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding, bij de overheid, DN: Kunnen jullie een concreet voorbeeld (of meerdere) geven waar het fout is gegaan voor de dove persoon? FP: Helaas zijn er ons al enkele noodsituaties gemeld over ernstige problemen bij het contacteren van de hulpcentrale 112. Door een technisch probleem is er een noodfax te laat op de hulpcentrale 112 aangekomen, waardoor de hulpdiensten laattijdig ter plaatse kwamen. Dit met ernstige gevolgen voor de betrokkene. Het is ook al gebeurd dat een dove persoon in een noodsituatie per SMS een horende persoon, bijvoorbeeld de huisarts, trachtte te bereiken maar er kwam geen antwoord. Uiteindelijk konden de hulpdiensten via een andere horende kennis worden gecontacteerd. Ook hier kunnen we stellen dat kostbare tijd verloren is gegaan. Als dove personen dringende hulp willen oproepen, dan kost de omweg via een derde horende persoon meer tijd, maar in een noodsituatie is er geen tijd te verliezen. DN: Zijn dove mensen blij dat de nooddiensten nu per sms bereikbaar zijn? Of zijn er nog bezorgdheden in de Dovengemeenschap? FP: Jammer genoeg kunnen we deze vraag nog niet beantwoorden want vandaag is het technisch nog niet mogelijk om een SMS te sturen naar de hulpcentrale 112. In de politiezones VLAS (regio Kortrijk Kuurne Lendelede), RIHO (regio Roeselare - Hooglede - Izegem) en Oostende kan je de politie wel al per SMS bereiken. We weten dat er wetsveranderingen bezig zijn om dit in de toekomst mogelijk te maken. We hopen dat dit op korte termijn technisch mogelijk zal zijn. Als in de toekomst de Dovengemeenschap de hulpdiensten zelfstandig per SMS kan bereiken dan zou dit voor hen een opluchting betekenen. Voor onze dove cliënten is het van belang dat hun oproep per SMS wordt bevestigd door het hulpcentrum 112, zodat ze weten dat er hulp in aantocht is. We zijn er ons van bewust dat de bereikbaarheid van het hulpcentrum 112 per SMS een grote stap vooruit betekent, toch kan dit niet alle knelpunten oplossen. Zo zijn er bijvoorbeeld (vooral oudere) dove personen die geen GSM gebruiken of voor wie het moeilijk is om in het Nederlands een SMS te sturen. Voor doven, die de Vlaamse Gebarentaal als moedertaal hebben, is het per SMS niet mogelijk om in hun moedertaal met de hulpcentrale 112 te communiceren. We beseffen dat het lobbywerk rond toegankelijkheid van de hulpdiensten voor de Dovengemeenschap nog een lange weg heeft te gaan. We kunnen pas van 100% toegankelijkheid spreken als het hulpcentrum 112 via verschillende kanalen (fax, SMS en beeldtelefoon) te bereiken is. Pas als de Dovengemeenschap ook in eigen taal haar noodoproep kan doen, dan kan men van echte toegankelijkheid spreken! 8 Dovennieuws 2011 nr.2

10 Samenwerking CAW en Fevlado-Passage! 1 september 2011 betekent een grote verandering voor Fevlado-Passage. Dan begint de stapsgewijze integratie van Fevlado- Passage in de Centra voor Algemeen Welzijnswerk (CAW) van het werkingsgebied Gent-Eeklo. We geven hier een woordje uitleg bij deze grote stap. Deze integratie gebeurt in opdracht van de Vlaamse overheid, die wil dat de werking van Fevlado-Passage op een goede en vooral werkbare manier geïntegreerd wordt in het eerstelijnswelzijnswerk. De eerste lijn wordt in onze regio aangeboden door CAW Artevelde en CAW Visserij, die ook zelf binnenkort zullen samengaan. Er zijn twee doelstellingen die op de voorgrond komen. Eerst en vooral willen we ervoor zorgen dat de ondersteuning die vandaag door Fevlado-Passage wordt aangeboden aan doven, ook in het CAW kan gegarandeerd worden. Deze dienstverlening betreft bijvoorbeeld vragen rond hulpmiddelen, administratieve problemen, tegemoetkomingen en communicatie. Daarnaast willen we tegelijk het eerstelijnswelzijnswerk ten aanzien van doven een plaats geven binnen het Algemeen Welzijnswerk. De drie opdrachten van het CAW zijn onthaal, begeleiding, en signalering en preventie. Het algemeen welzijnswerk ziet het als een uitdaging om echt inclusief te werken. Wat betekent: hun werking en hun kennis bereikbaar en beschikbaar maken voor doelgroepen die tot op vandaag niet altijd de weg naar deze dienstverlening vinden. Natuurlijk zal het uitvoeren van die opdracht niet vanzelfsprekend zijn, maar wij zijn ervan overtuigd dat er een echte kans op slagen is. Daarvoor moet de doelstelling op termijn duidelijk blijven, namelijk de integratie van de werking van Fevlado-Passage binnen het Algemeen Welzijnswerk, op een geleidelijke en stapsgewijze manier. Als we de zaken goed aanpakken, kunnen twijfels en wantrouwen snel plaats ruimen voor enthousiasme en vertrouwen. We zullen er samen werk van maken. Wil je graag een cursus specifiek voor doven volgen? CURSUS NEDERLANDS VOOR ANDERSTALIGE DOVEN CVO Crescendo Mechelen Vaartdijk Mechelen Tel: 015/ Fax: 015/ In het CVO Mechelen is er het project Nederlands voor anderstalige doven en slechthorenden. Daar leren dove allochtonen Nederlands schrijven (en indien mogelijk ook spreken). De lesgevers passen zich aan de wensen en mogelijkheden van de cursist aan. Zo kan het zijn dat het Nederlands wordt aangeleerd samen met het gebruik van gebaren uit de Vlaamse Gebarentaal. Het is mogelijk dat er nog andere organisaties zijn die een cursus voor doven en slechthorenden willen organiseren. Vanuit Fevlado-Passage kunnen wij tips geven over het toegankelijk maken van cursussen en de omgang met dove en slechthorende personen. Wij nemen niet de verantwoordelijkheid op ons om inschrijvingen te verzamelen. Voor sommige cursussen kan je gebruik maken van een aantal rechten zoals de opleidingscheques (VDAB), een vermindering van inschrijvingsgeld (omwille van handicap, beperkt inkomen, ), een betaling van tolkuren (van VDAB of van het Ministerie van Onderwijs). Je kan bij de verantwoordelijke instantie meer te weten komen over de voorwaarden van deze rechten. Heb je hierover nog vragen? Je mag ons gerust contacteren: Fevlado-Passage vzw, Stropkaai 38, 9000 Gent, Tel: 09/ , Fax: 09/ , oovoo ID: fevlado-passage, passage@fevlado.be COMPUTERCURSUSSEN Mentor vzw Wandelweg 11a Kortrijk Tel: 056/ Fax: 056/ info@mentorvzw.be - Mentor organiseert samen met dovenclub De Haerne Club (Kortrijk) en Nowedo vzw (Brugge) tal van computeropleidingen zoals: - Computer en Internet - Fotobewerking - Access Deze zullen van start gaan in september Kijk op de website voor meer informatie. Mentor is bereid om ook andere vormingen te geven aan doven als daar voldoende vraag naar is. Digipolis Generaal Armstrongweg Antwerpen Tel: 03/ fax: 03/ abc@digipolis.be Digipolis heeft in het verleden al computercursussen georganiseerd voor doven en slechthorenden. In het schooljaar zijn de computercursussen helaas niet doorgegaan door een tekort aan inschrijvingen. Ook het komende schooljaar is Digipolis nog steeds bereid om een cursus te geven op voorwaarde dat er 6 of meer inschrijvingen zijn. Deze cursussen zijn o.a.: - Media van nu: we laten je zien en voelen wat nu juist een Wii, MP3, GPS, ipad of tablet-pc is en wat je ermee kan doen - Ontdek de ipad: wil je ook wel eens een ipad van dichtbij bekijken, vastnemen en gebruiken? Dovennieuws 2011 nr.2 9

11 Tolken Vlaamse Gebarentaal ontdekken de wereld op het 3de wereldcongres voor tolken gebarentaal (Durban, Zuid-Afrika) persoonlijke interesse. Toch willen we na de leerrijke ervaring die WASLI ons bood, vragen aan WASLI en de BGVT om het gesprek over een mogelijk lidmaatschap te starten. 3 dagen lang werden in totaal 21 presentaties gegeven met uiteenlopende thema s. Tolken uit (ongeveer) 50 landen waren aanwezig. De focus van dit congres was Dove tolken maar ook topics zoals International Sign, Tolken in Onderwijs en Tolken voor de Dove holebi-gemeenschap kwamen aan bod. Daarnaast gaven ook de aangesloten landen een verslag over de situatie in hun land met betrekking tot gebarentaal en het beroep tolk gebarentaal. De Belgische delegatie op WASLI: Isabelle Heyerick, Lieve Roodhooft, Kathleen Heylen, Marinette Kegels Men zegt soms dat de wereld klein is. Dankzij de media (nieuws, internet, ) weet je elke minuut van de dag wat er aan de andere kant van de wereld gebeurt. Maar om het leven van een tolk gebarentaal in landen zoals Mozambique, Japan, Canada, Nepal, te ontdekken, ga je best naar een congres van de Wereldfederatie van Tolken Gebarentaal (WASLI). WASLI is de organisatie voor alle tolken gebarentaal over de hele wereld net zoals WFD de wereldfederatie is voor dove mensen. WASLI en WFD werken op verschillende domeinen samen, ook wat betreft de organisatie van het 4-jaarlijks wereldcongres. Beide organisaties plannen hun congressen op dezelfde plaats en in dezelfde periode. Dit jaar was dat voor WASLI van 14 tot 16 juli in Durban (Zuid-Afrika) en WFD ging erna van start in dezelfde stad. Het was voor het eerst in de geschiedenis dat er tolken Vlaamse Gebarentaal deelnamen aan het WASLI congres. In totaal waren er 4 Vlamingen aanwezig. De tolkenvereniging van Vlaanderen (BVGT) is niet officieel lid van WASLI omdat enkel landen zich kunnen aansluiten. Er is echter geen Belgische tolkenvereniging. De tolken die deelnamen aan het congres deden dit uit De opening werd verzorgd door de nieuwe voorzitter van WASLI (Deborah Russel, Canada) en de ex-voorzitter van WFD (Markku Jokinnen, Finland). Daarna was er een keynote presentatie door Colin Allen (Australië en kersverse voorzitter WFD). Beiden benadrukten het belang van de VN conventie voor dove mensen, voor gebarentaal en dus ook voor tolken gebarentaal. Er werd vooral nadruk gelegd op het belang van opgeleide en gediplomeerde tolken. Terwijl dit voor ons vanzelfsprekend is, blijkt dat in vele landen geen of weinig tolken een diploma hebben. In Irak is er maar één opgeleide tolk gebarentaal, Madagascar heeft er 4 en Soedan 5. Andere landen hebben een korte training van slechts 5 dagen en reiken dan al het diploma van tolk gebarentaal uit. Colin Allen vroeg zich terecht af hoe je je zou voelen mocht je onderzocht worden door een dokter die geen opleiding had gekregen of een opleiding van 5 dagen. Sommige landen staan voor grote uitdagingen. Zowel de ontwikkelingslanden waar het beroep tolk gebarentaal nog erg jong is (Oeganda, Kosovo, India, Zuid-Afrika ) als de meer Westerse landen (Denemarken, Noorwegen, Zweden, ) waar er een goed uitgebouwde structuur is voor tolken gebarentaal. Voor de ontwikkelingslanden gaat het om de erkenning van het beroep, ervoor zorgen dat tolken betaald worden en dat dove mensen recht hebben op een tolk. De rijkere landen stellen zich de vraag hoe je gebarentaal levend kan houden in een land waar bijna alle dove kinderen een CI krijgen. Gelukkig zijn er organisaties zoals WASLI waar tolken en dove mensen informatie kunnen uitwisselen, kunnen leren van elkaar en positieve en negatieve ervaringen met elkaar kunnen delen. Meer info? Nieuwe generatie Tolken Vlaamse Gebarentaal In juni studeerde er weer een nieuwe generatie tolken Vlaamse Gebarentaal af in Mechelen en in Gent. De nieuwe tolken zijn:ine Accou (Kortrijk), Heidi Beeldens (Melsele), Jasmien Callewier (Kortemark), Veronique Caluwaerts (Merchtem), Greet Coudijzer (Oostende), Veerle De Brandt (Gent), Vicky Derweduwen (Gent), Daphne Desmet (Koekelare), Stefanie Heirman (Gooreind), Leen Hendrickx (Rijkevorsel), tinne Janssens (Lichtaart), Ilse-Mien Lievens (Gent), Nele Maddens (Roeselare), Karolien Swerts (Alken), Johan Van Berckelaer (Gooreind), Esther Vermeer (Gent), Eliane Verwaeren (Dendermonde), Liesbeth Verbrugge (Bellegem). NIEUWE TOLKEN GENT NIEUWE TOLKEN MECHELEN 10 Dovennieuws 2011 nr.2

12 Kortrijk - JW De Haerne jongerenwerking@dehaerneclub.be website: lokaa: Clubhuis De Haerne Kortrijksestraat Kortrijk - Heule Tunhout - JC De Kempen dekempen@piramime.be website: Lokaal: Sociaal - Cultureel Centrum Piramime Hendrik Consciencestraat Turnhout Hallo jongeren! Gent - JC De Joker jcdjoker@gmail.com website: Lokaal: Dovenclub Gent Stropkaai Gent Brugge - JW Dewitte s Doordrijvers jwdwd@nowedo.be website: Lokaal: DOC Effeta Polderstraat 76a 8310 St Kruis Brugge In de volgende pagina s lezen jullie de avonturen van Marieke Kusters en Hannes De Durpel. Ze hebben een driewekenlange reis gemaakt naar het verre Zuid-Afrika. Ze hebben daar heel wat dove jongeren ontmoet, de Zuid-Afrikaanse sfeer opgesnoven, de verschillende culturen leren kennen en nog veel meer... Kijk snel voor de indrukken die ze daar hebben opgedaan. Wanneer deze jongerenkrant in september zal verschijnen, hebben we het fantastische JF-kamp al afgerond eind augustus. Je mag dan zeker een mooi verslag met de bijhorende foto s verwachten in de volgende jongerenkrant. Ook gaan we ons best doen om in de komende maanden enkele activiteiten te organiseren die voor jullie interessant kunnen zijn o.a. enkele cursusavonden. We houden jullie nog op de hoogte, via de website en facebook! Hou het in de gaten! Antwerpen - JC De Vlinder devlinder@madosavzw.be website: Lokaal: Madosa Haantjeslei Antwerpen. JF-team In deze jongerenkrant: Jong-Fevlado naar Zuid-Afrika Estafette: Jeffrey Garitte WIE ZIJN WE? Voorzitter Hannes De Durpel - verantwoordelijk voor leiding op vergaderingen, contact met binnen- en buitenland - Secretaris Dennis Deschildre - verantwoordelijk voor back-up administratie, opvolgen en contact houden met binnen- en buitenland, verslaggeving op vergaderingen - Schatbewaarder Yves Van Acker - verantwoordelijk voor financiën en sensibilisatie (website) - Bestuurslid Sammy Van Landuyt - verantwoordelijk voor activiteiten, archief en inventarisatie - Bestuurslid Lien Jacquemin - verantwoordelijk voor de Jongerenkrant en activiteiten - Bestuurslid Dora Moens - verantwoordelijk voor activiteiten - Adviseurs Stefaan Breemersch en Geert Dirickx - verantwoordelijk voor advies over jeugdclubs en jongerenwerkingen en zorgen voor een goede communicatie tussen jc s/jw s en Jong Fevlado Dovennieuws 2011 nr.2 Jongerenkrant 11

DOEL. Informatie en weetjes over tweetalig en bicultureel opgroeien. Ontmoeting tussen ouders.

DOEL. Informatie en weetjes over tweetalig en bicultureel opgroeien. Ontmoeting tussen ouders. DOEL Informatie en weetjes over tweetalig en bicultureel opgroeien. Ontmoeting tussen ouders. INHOUD Kennismaking Speeddate Voorstelling Fevlado, het participatieproject en het onderwijsproject Workshop

Nadere informatie

Evolutie in het. Studiedag VGTC Hilde Nyffels 08 november 2008 Lessius Hogeschool, Antwerpen

Evolutie in het. Studiedag VGTC Hilde Nyffels 08 november 2008 Lessius Hogeschool, Antwerpen Evolutie in het lesgeven van VGT Studiedag VGTC Hilde Nyffels 08 november 2008 Lessius Hogeschool, Antwerpen Ervaring evolutie Nmg VGT April 1994 : Fevlado Vrije gebarencursus 1994 : studieweek Bristol

Nadere informatie

HOOFDLIJNEN JAARPLAN 2012

HOOFDLIJNEN JAARPLAN 2012 HOOFDLIJNEN JAARPLAN 2012 Dit document wil voor de geïnteresseerde een algemeen beeld geven over de werking van Fevlado vzw. Dit is een publiek document met de hoofdlijnen. Voor meer informatie of met

Nadere informatie

Activiteiten ter verbetering van de. maatschappelijke rol van de Vlaams- Belgische Gebarentaal met het oog op. een grotere integratie van (vroeg)doven

Activiteiten ter verbetering van de. maatschappelijke rol van de Vlaams- Belgische Gebarentaal met het oog op. een grotere integratie van (vroeg)doven Activiteiten ter verbetering van de maatschappelijke rol van de Vlaams- Belgische Gebarentaal met het oog op een grotere integratie van (vroeg)doven in de horende maatschappij: actieplan. April 1998 Auteurs

Nadere informatie

Ik was er zelf bij toen hier, in het Vlaams Parlement, precies 5 jaar. geleden, de Vlaamse Gebarentaal (VGT) unaniem en met veel

Ik was er zelf bij toen hier, in het Vlaams Parlement, precies 5 jaar. geleden, de Vlaamse Gebarentaal (VGT) unaniem en met veel Dinsdag 26 april 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Vijf jaar erkenning Vlaamse Gebarentaal Vlaams Parlement Geachte aanwezigen, Geachte voorzitter, Beste

Nadere informatie

Dove Ouders Vlaanderen DOV

Dove Ouders Vlaanderen DOV Dove Ouders Vlaanderen DOV WAT? WIE? WAAROM? Vereniging dove ouders met dove en/of horende kinderen 5 Vrijwilligers Ouders hebben rechten! (recht op informatie, participatie, ) Ontmoetingsdagen 1 ste :

Nadere informatie

Vrijdag 18 november 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Jubileum 25 jaar Fevlado-Diversus - Gent

Vrijdag 18 november 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Jubileum 25 jaar Fevlado-Diversus - Gent Vrijdag 18 november 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Jubileum 25 jaar Fevlado-Diversus - Gent Geachte aanwezigen, Dames en heren, Feest vieren is onlosmakelijk

Nadere informatie

Toegankelijkheid van ziekenhuizen voor dove personen. Filip Verstraete vzw Federatie van Vlaamse DovenOrganisaties

Toegankelijkheid van ziekenhuizen voor dove personen. Filip Verstraete vzw Federatie van Vlaamse DovenOrganisaties Toegankelijkheid van ziekenhuizen voor dove personen Filip Verstraete vzw Federatie van Vlaamse DovenOrganisaties De dovengemeenschap: heel verschillend De dovengemeenschap bestaat uit verschillende groepen:

Nadere informatie

PERSMAP VIJFTIEN VINGERS EN TWEE HOOFDEN DVD MET KINDERRIJMPJES EN LIEDJES IN VLAAMSE GEBARENTAAL

PERSMAP VIJFTIEN VINGERS EN TWEE HOOFDEN DVD MET KINDERRIJMPJES EN LIEDJES IN VLAAMSE GEBARENTAAL PERSMAP VIJFTIEN VINGERS EN TWEE HOOFDEN DVD MET KINDERRIJMPJES EN LIEDJES IN VLAAMSE GEBARENTAAL 24 SEPTEMBER 2014 14U30-15U30 BIBLIOTHEEK PERMEKE DE CONINCKPLEIN 25-26 2060 ANTWERPEN Inhoud persmap Programma

Nadere informatie

Schrijftolken in onderwijs.

Schrijftolken in onderwijs. Schrijftolken in onderwijs. Om duidelijk te maken hoe belangrijk schrijftolken in onderwijs in de toekomst zullen worden zullen we best even terugblikken.. Onderwijs aan doven en slechthorenden is momenteel

Nadere informatie

RECHT OP VLAAMSE GEBARENTAAL. Addendum memorandum

RECHT OP VLAAMSE GEBARENTAAL. Addendum memorandum RECHT OP VLAAMSE GEBARENTAAL Addendum memorandum 2014-2019 Prioritaire thema's en aanbevelingen van de adviescommissie Vlaamse Gebarentaal naar aanleiding van de Vlaamse, federale en Europese verkiezingen

Nadere informatie

VOORWOORD. Inhoud. Dovennieuws 2010 nr.6. Beste lezer,

VOORWOORD. Inhoud. Dovennieuws 2010 nr.6. Beste lezer, VOORWOORD Beste lezer, De Internationale Week van de Doven werd van 20 tot 26 september overal ter wereld gevierd. In België organiseerden FFSB en Fevlado WereldDovenDag voor het eerst samen op 25 september

Nadere informatie

DOVENNIEUWS. Beste wensen voor. THEMA: verenigingsleven. verslag WFD congres in Sydney. Lesico Internationale Conferentie voor gebarentalige lesgevers

DOVENNIEUWS. Beste wensen voor. THEMA: verenigingsleven. verslag WFD congres in Sydney. Lesico Internationale Conferentie voor gebarentalige lesgevers België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X 2 Beste wensen voor 0 22 144 00 1 4 1 DOVENNIEUWS THEMA: verenigingsleven verslag WFD congres in Sydney Lesico Internationale Conferentie

Nadere informatie

1/2015 DOVENNIEUWS THEMA WERK. Nieuw bestuur. Seniorenfeest/Seniorenuitstap

1/2015 DOVENNIEUWS THEMA WERK. Nieuw bestuur. Seniorenfeest/Seniorenuitstap Seniorenuitstap: bezoek aan de Tiense Suikerraffinaderij DOVENNIEUWS THEMA WERK Nieuw bestuur Seniorenfeest/Seniorenuitstap 1/2015 jaargang 90 - nummer 1 tweemaandelijks januari - februari 2015 Gent X

Nadere informatie

wel rijp voor een ruimere maatschappelijke rol?

wel rijp voor een ruimere maatschappelijke rol? Is de Vlaams-Belgische Gebarentaal wel rijp voor een ruimere maatschappelijke rol? April 1998 Auteurs: Myriam Vermeerbergen Mieke Van Herreweghe Voorafgaande opmerking Deze tekst werd geschreven in de

Nadere informatie

Status en gebruik van de Vlaams- beleidsverantwoordelijken

Status en gebruik van de Vlaams- beleidsverantwoordelijken Status en gebruik van de Vlaams- Belgische Gebarentaal in vergelijking met de situatie in andere Europese landen; (huidige) interesse vanwege beleidsverantwoordelijken Augustus 1998 Auteur: Myriam Vermeerbergen

Nadere informatie

Zestien tips voor dove personen in contact met de politie en justitie

Zestien tips voor dove personen in contact met de politie en justitie Tip 1 Zestien tips voor dove personen in contact met de politie en justitie Taalgroep Vlaamse Gebarentaal KU Leuven, in samenwerking met Fevlado en Het Reddend Gebaar In het kader van het JUSTISIGNS-project

Nadere informatie

TWEETALIGE KLASSEN INFOMOMENT. 25 mei 2018 De Nekker, Mechelen Publiek infomoment

TWEETALIGE KLASSEN INFOMOMENT. 25 mei 2018 De Nekker, Mechelen Publiek infomoment TWEETALIGE KLASSEN INFOMOMENT 25 mei 2018 De Nekker, Mechelen Publiek infomoment DOELSTELLING VAN VANDAAG Informeren over het idee van tweetalige klassen in een horende school 5 infomomenten achter de

Nadere informatie

Betreft: Participeren en studeren in het buitenland. Knelpunten voor studenten met een functiebeperking

Betreft: Participeren en studeren in het buitenland. Knelpunten voor studenten met een functiebeperking Steunpunt Inclusief hoger Onderwijs Sint-Jorisstraat 71 8000 Brugge Betreft: Participeren en studeren in het buitenland. Knelpunten voor studenten met een functiebeperking Het Steunpunt Inclusief Hoger

Nadere informatie

Je bent pas meter of peter geworden van een SOS kind. wat nu?

Je bent pas meter of peter geworden van een SOS kind. wat nu? Je bent pas meter of peter geworden van een SOS kind. wat nu? Proficiat & bedankt! Je bent pas meter of peter geworden van een SOS kind. Fantastisch dat je je zo wil engageren om samen met ons kwetsbare

Nadere informatie

TWEETALIG ONDERWIJS (VGT-NED)

TWEETALIG ONDERWIJS (VGT-NED) #onderwijsvgt TWEETALIG ONDERWIJS (VGT-NED) Dr. Maartje De Meulder (Adviescommissie Vlaamse Gebarentaal) Marieke Kusters (Doof Vlaanderen) WIE ZIJN WIJ? Dr. Maartje De Meulder, Adviescommissie Vlaamse

Nadere informatie

VLAAMS PARLEMENT RESOLUTIE. betreffende de problematiek van personen met een auditieve handicap

VLAAMS PARLEMENT RESOLUTIE. betreffende de problematiek van personen met een auditieve handicap VLAAMS PARLEMENT RESOLUTIE betreffende de problematiek van personen met een auditieve handicap Het Vlaams Parlement, gelet op 1 artikel 13 van de geconsolideerde versie van het Verdrag tot oprichting van

Nadere informatie

TOERISTISCHE AANKOMSTEN EN OVERNACHTINGEN IN 2010

TOERISTISCHE AANKOMSTEN EN OVERNACHTINGEN IN 2010 UPDATE CIJFERS TOERISTISCHE AANKOMSTEN EN OVERNACHTINGEN IN 2010 Bron: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie Verwerking: Stad Genk, Dienst Beleidsplanning Aankomsten en overnachtingen

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

Inleiding...1. Correctie Terminologie...2. Vlaamse Gebarentaal...3. Belangrijke woorden...4. Tips voor de leerkracht...7. Tips voor trainer/coach...

Inleiding...1. Correctie Terminologie...2. Vlaamse Gebarentaal...3. Belangrijke woorden...4. Tips voor de leerkracht...7. Tips voor trainer/coach... Inhoudstafel Inleiding...1 Correctie Terminologie...2 Vlaamse Gebarentaal...3 Belangrijke woorden...4 Tips voor de leerkracht...7 Tips voor trainer/coach...9 Tips voor tijdens een wedstrijd...10 Tolk...11

Nadere informatie

VOORWOORD. Inhoud. Dovennieuws 2012 nr.6 1. Beste lezers,

VOORWOORD. Inhoud. Dovennieuws 2012 nr.6 1. Beste lezers, VOORWOORD Beste lezers, Het zijn drukke maanden geweest voor het personeel van Fevlado en Fevlado-Diversus. Het was voor de nieuwe directeur, de nieuwe coördinator en de nieuwe teamleden van Fevlado-Diversus

Nadere informatie

Verhaal van verandering

Verhaal van verandering Belgische Ashoka Fellow Ashoka : Kun je ons iets vertellen over je familie en waar je bent opgegroeid? Ingrid : Ik ben opgegroeid in Antwerpen, een belangrijke stad in Vlaanderen, België. Ik heb een oudere

Nadere informatie

BELEIDSPLAN

BELEIDSPLAN BELEIDSPLAN 2016 2018 info@dovenschap.nl 1 Inhoudsopgave 1 VISIE 3 2 MISSIE 3 3 DOELGROEP 3 4 SPEERPUNTEN VAN HET BELEID 2016-2018 3 5 ORGANISATIE EN BESTUUR 4 5.1 Organisatiebeleid 4 5.2 Bestuursbeleid

Nadere informatie

EMPOWERMENT, IDENTITEIT, EN GELIJKE (ONDERWIJS)KANSEN: PERSPECTIEVEN VAN DOVE/ GEBARENTALIGE PERSONEN

EMPOWERMENT, IDENTITEIT, EN GELIJKE (ONDERWIJS)KANSEN: PERSPECTIEVEN VAN DOVE/ GEBARENTALIGE PERSONEN EMPOWERMENT, IDENTITEIT, EN GELIJKE (ONDERWIJS)KANSEN: PERSPECTIEVEN VAN DOVE/ GEBARENTALIGE PERSONEN 2012 De Clerck, G Goedele De Clerck, UGent, Fevlado Aansluiting bij emancipatieproces van de Vlaamse

Nadere informatie

Persaandacht arrest Hof van Beroep september De Morgen, 15 september 2011, blz.6:

Persaandacht arrest Hof van Beroep september De Morgen, 15 september 2011, blz.6: Persaandacht arrest Hof van Beroep september 2011 De Morgen, 15 september 2011, blz.6: Bron: Het Laatste Nieuws De Standaard Dwangsom dwingt Vlaamse overheid tot uitbreiding aantal tolkuren in 'horend'

Nadere informatie

Wie kan terecht in een centrum voor basiseducatie? Wat kan je er leren?

Wie kan terecht in een centrum voor basiseducatie? Wat kan je er leren? basis educatie Wie niet goed kan lezen, schrijven en rekenen, is geen uitzondering. In ons land heeft meer dan half miljoen mensen er moeite mee. In een centrum voor basiseducatie kan je die achterstand

Nadere informatie

864 ( ) Nr juli 2016 ( ) ingediend op. Ontwerp van decreet

864 ( ) Nr juli 2016 ( ) ingediend op. Ontwerp van decreet ingediend op 864 (2015-2016) Nr. 1 12 juli 2016 (2015-2016) Ontwerp van decreet houdende instemming met het protocol van toetreding van de Regering van de Russische Federatie tot het Verdrag van 16 december

Nadere informatie

MULTICHANNEL, TREND OF EVOLUTIE?

MULTICHANNEL, TREND OF EVOLUTIE? MULTICHANNEL, TREND OF EVOLUTIE? MULTICHANNEL, TREND OF EVOLUTIE? Ik ben hier. En u? De klant is god. En god is overal. Maar is uw bedrijf dat ook? Want terwijl u braaf naast de telefoon wacht tot de klant

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF. DVD presentatie GGMD ism SUDO 22 januari 2013. LEVEN MET EEN PSCYHISCH PROBLEEM voor doven en slechthorenden

NIEUWSBRIEF. DVD presentatie GGMD ism SUDO 22 januari 2013. LEVEN MET EEN PSCYHISCH PROBLEEM voor doven en slechthorenden NIEUWSBRIEF Voorzitter: Op 22 januari 2013 was er lezing in het gebouw GGMD te Utrecht gehouden, helaas was de opkomst bedroevend te laag misschien wegens sneeuw. Toch heeft Anouska van GGMD presentatie

Nadere informatie

4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten?

4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten? 4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten? Deze zomer was ik op familiebezoek in Honduras. Geheel onverwacht liep ik er twee oude bekenden tegen het lijf. Ze stonden pardoes voor mijn neus. Ik

Nadere informatie

foto: Christophe Taveirne

foto: Christophe Taveirne Thema Cochlear Implant Thema: Cochlear Implant foto: Christophe Taveirne In het vorige nummer van Dovennieuws las je al een interview met Prof. Dr. Offeciers, specialist op het vlak van CI. In dit nummer

Nadere informatie

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Vrijwilligerswerk

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Vrijwilligerswerk België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X NIEUWS Vrijwilligerswerk jaargang 87 - nummer 2 tweemaandelijks maart-april 2012 2 FEVLADO Federatie van Vlaamse DovenOrganisaties

Nadere informatie

Wat is goed onderwijs? Onderwijsproject Fevlado met de steun van Gelijke Kansen in Vlaanderen

Wat is goed onderwijs? Onderwijsproject Fevlado met de steun van Gelijke Kansen in Vlaanderen Wat is goed onderwijs? Onderwijsproject Fevlado met de steun van Gelijke Kansen in Vlaanderen Wat is goed onderwijs? TWEETALIG BICULTUREEL VISUEEL EMANCIPATORISCH PARTICIPATIEF Wat is goed onderwijs? TWEETALIG

Nadere informatie

Lisa Van Damme. Ik hou ervan om het juiste moment af te wachten!

Lisa Van Damme. Ik hou ervan om het juiste moment af te wachten! 2 portfolio Lisa Van Damme Lisa Van Damme begon, geïnspireerd door sociaal geëngageerde fotografen, op 17-jarige leeftijd aan een studie fotografie. Voor haar is fotografie meer dan een doel; het is eerst

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

Adviestekst. tolken Vlaamse Gebarentaal in het onderwijs. 15 september 2009

Adviestekst. tolken Vlaamse Gebarentaal in het onderwijs. 15 september 2009 Adviestekst tolken Vlaamse Gebarentaal in het onderwijs 15 september 2009 Advies m.b.t. tolken Vlaamse Gebarentaal in het onderwijs aan dove en slechthorende middelbare scholieren naar aanleiding van de

Nadere informatie

DURF2020 ACHTERGRONDINFO

DURF2020 ACHTERGRONDINFO Je eigen leven, daar gaan we voor! DURF2020 ACHTERGRONDINFO ACHTERGRONDINFO DURF2020 START In het kader van mijn P2020 wordt er veel gesproken, nagedacht en nieuwe initiatieven genomen in functie van de

Nadere informatie

Percepties van jongeren over politieoptreden: ethnic profiling in België?

Percepties van jongeren over politieoptreden: ethnic profiling in België? Percepties van jongeren over politieoptreden: ethnic profiling in België? dr. Antoinette Verhage Vakgroep Criminologie, Strafrecht en Sociaal Recht Universiteit Gent VANASSCHE, N., VERHAGE, A., (2015),

Nadere informatie

Doven nieuws Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties Stropkaai 38-9000 Gent

Doven nieuws Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties Stropkaai 38-9000 Gent België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X Doven nieuws Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties Stropkaai 38-9000 Gent jaargang 84 - nummr 2 tweemaandelijks

Nadere informatie

Iedereen West-Vlaams!

Iedereen West-Vlaams! Iedereen West-Vlaams! / start: 2009 / West-Vlaamse identiteit + trots op eigen regio / - campagne met niet-west-vlamingen - verkiezing West-Vlaams woord en West-Vlaamse uitdrukking die niet mogen verdwijnen

Nadere informatie

dat organisaties als Sharia4Belgium en steekpartijen in metrostations die vooroordelen in de hand werken.

dat organisaties als Sharia4Belgium en steekpartijen in metrostations die vooroordelen in de hand werken. 1 Toespraak door viceminister-president en Vlaams minister van Bestuurszaken, Binnenlands Bestuur, Inburgering, Toerisme en Vlaamse Rand Geert BOURGEOIS Bezoek aan de Al Fath Moskee Gent, 16 juni 2012

Nadere informatie

Activiteiten Kemados.

Activiteiten Kemados. Activiteiten Kemados. Zaterdag 23 januari: Jaarlijkse feestbanket + 90 jaar bestaat kemados Onze jaarlijkse viering ter ere van priester zaliger De L Elpée. We nodigen u daarvoor op zaterdag 23 januari

Nadere informatie

GELIJKE KANSEN IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK

GELIJKE KANSEN IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK GELIJKE KANSEN IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK 1. TOELICHTING Tijdens het bezoek aan de Democratiefabriek hebben jullie kunnen vaststellen dat bepaalde elementen essentieel zijn om tot democratie te komen.

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

Themanieuwsbrief VN-verdrag en hoger onderwijs

Themanieuwsbrief VN-verdrag en hoger onderwijs Themanieuwsbrief VN-verdrag en hoger onderwijs Op 5 mei 2011 organiseerde het SIHO een ontmoetingsdag rond het VN-verdrag voor gelijke rechten voor personen met een beperking. Het VN-verdrag inspireert.

Nadere informatie

Voorstel van resolutie. betreffende een meer doeltreffende preventie van vrouwelijke genitale verminking in Vlaanderen

Voorstel van resolutie. betreffende een meer doeltreffende preventie van vrouwelijke genitale verminking in Vlaanderen stuk ingediend op 1680 (2011-2012) Nr. 1 19 juni 2012 (2011-2012) Voorstel van resolutie van de dames Marijke Dillen, Gerda Van Steenberge en Linda Vissers en de heren Frank Creyelman, Filip Dewinter,

Nadere informatie

Inhoudstafel Leermeermoment Chicago Jongeren Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doelstelling van de activiteit... 2 Overzicht...

Inhoudstafel Leermeermoment Chicago Jongeren Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doelstelling van de activiteit... 2 Overzicht... Inhoudstafel Leermeermoment Chicago Jongeren Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doelstelling van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding... 2 Tijd (duur)... 2 Locatie... 2 Materiaal...

Nadere informatie

Evaluatie vormingsprogramma 'Agressie in de Ouderenzorg'

Evaluatie vormingsprogramma 'Agressie in de Ouderenzorg' Evaluatie vormingsprogramma 'Agressie in de Ouderenzorg' Organisatie Preventief Omgaan met Agressie Datum 20/04/2012 Plaats t Roodhof Oostkamp Globaal gemiddelde 4.8 / 5 Aantal deelnemers 21 personen 1.

Nadere informatie

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 15 januari 2002 (OR. en) 14759/01 JEUN 67 SOC 510

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 15 januari 2002 (OR. en) 14759/01 JEUN 67 SOC 510 RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 15 januari 2002 (OR. en) 14759/01 JEUN 67 SOC 510 WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN Betreft: Resolutie van de Raad en de vertegenwoordigers van de regeringen

Nadere informatie

Samenvatting. Clay Shirky Iedereen Hoofdstuk 4 Eerst publiceren, dan filteren. Esther Wieringa - 0817367 Kelly van de Sande 0817383 CMD2B

Samenvatting. Clay Shirky Iedereen Hoofdstuk 4 Eerst publiceren, dan filteren. Esther Wieringa - 0817367 Kelly van de Sande 0817383 CMD2B Samenvatting Clay Shirky Iedereen Hoofdstuk 4 Eerst publiceren, dan filteren Esther Wieringa - 0817367 Kelly van de Sande 0817383 CMD2B Deze samenvatting gaat over hoofdstuk 4; eerst publiceren dan filteren,

Nadere informatie

Factsheet Europees Vrijwilligerswerk (EVS) - Youth in Action

Factsheet Europees Vrijwilligerswerk (EVS) - Youth in Action Factsheet Europees Vrijwilligerswerk (EVS) - Youth in Action Met EVS naar het buitenland Met deze factsheet willen wij je informeren voordat je met EVS naar het buitenland vertrekt. Er staat informatie

Nadere informatie

basiseducatie Wie kan terecht in een centrum voor basiseducatie? Wat kan je er leren?

basiseducatie Wie kan terecht in een centrum voor basiseducatie? Wat kan je er leren? basis educatie Heb je problemen met lezen, schrijven of rekenen? Je bent niet alleen! In Vlaanderen heeft 1 op 7 mensen er moeite mee. Bij Basiseducatie kan je opnieuw bijbenen. Er zijn 13 Centra voor

Nadere informatie

Werkblad 3: Gravenfeest China

Werkblad 3: Gravenfeest China 1. Lees onderstaande mails en noteer op een apart blad wat je leert over Qing Ming Jie. 2. Bedenk een verhaal over het gravenfeest dat je kan vertellen aan de andere kinderen van je klas. Welke prenten

Nadere informatie

> NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013

> NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013 > NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013 Leerlingen uit het secundair onderwijs mogen vertegenwoordigd zijn als partner op de schoolraad.

Nadere informatie

Het verhaal van Europa

Het verhaal van Europa Het verhaal van Europa 2010 Uitgeverij Manteau / Standaard Uitgeverij en Rob Heirbaut & Hendrik Vos Standaard Uitgeverij nv, Mechelsesteenweg 203, B-2018 Antwerpen www.manteau.be info@manteau.be Deze reeks

Nadere informatie

21/01 Fevlado vzw & Fevlado-Diversusvzw Verschillende visies op doofheid Dovengemeenschap Dovencultuur Communicatietips Oefeningen

21/01 Fevlado vzw & Fevlado-Diversusvzw Verschillende visies op doofheid Dovengemeenschap Dovencultuur Communicatietips Oefeningen Fevlado-Diversus vzw 21/01/2014 VORMING STARTDAG FRACARITA Inhoud 21/01 Fevlado vzw & Fevlado-Diversusvzw Verschillende visies op doofheid Dovengemeenschap Dovencultuur Communicatietips Oefeningen Inleiding

Nadere informatie

EU-samenwerkingsprogramma etwinning - Deelname Vlaamse leerkrachten

EU-samenwerkingsprogramma etwinning - Deelname Vlaamse leerkrachten SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 592 van VERA CELIS datum: 29 juni 2017 aan HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS EU-samenwerkingsprogramma etwinning - Deelname

Nadere informatie

2 Evaluatie door de stuurgroep onderwijs aan gedetineerden

2 Evaluatie door de stuurgroep onderwijs aan gedetineerden Evaluatie van het onderwijsaanbod in de gevangenissen in Vlaanderen en Brussel in functie van de Vlaamse leidraad voor het onderwijsaanbod in de gevangenissen Syntheserapport 22 maart 2017 1 Inleiding

Nadere informatie

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende

Nadere informatie

Filip Verstraete. Adviescommissie Vlaamse Gebarentaal Fevlado vzw

Filip Verstraete. Adviescommissie Vlaamse Gebarentaal Fevlado vzw Filip Verstraete Adviescommissie Vlaamse Gebarentaal Fevlado vzw Wat willen dove leerlingen? Toegang tot de lessen Onderwijs van een goed niveau Een diploma Vlotte sociale contacten Wat is het aanbod?

Nadere informatie

Bij de voorstelling van het Jaarverslag van het Kinderrechtencommissariaat

Bij de voorstelling van het Jaarverslag van het Kinderrechtencommissariaat Toespraak van Sven Gatz Minister van Cultuur, Jeugd, Media en Brussel Bij de voorstelling van het Jaarverslag van het Kinderrechtencommissariaat Brussel, Vlaams Parlement, 19 november 2014 Geachte voorzitter,

Nadere informatie

Verhaal van verandering

Verhaal van verandering Isabella Lenarduzzi Belgische Ashoka Fellow Ashoka: Kun je ons iets vertellen over je familie en waar je bent opgegroeid? Isabella: Ik ben geboren in Brussel. Mijn vader kwam als twaalfjarige vanuit het

Nadere informatie

De drijfveren zijn ontwikkeld en aangeleverd door Coert-Jan Tomassen van CJT for Sales: Coert-Jan Tomassen info@cjtforsales.com www.cjtforsales.

De drijfveren zijn ontwikkeld en aangeleverd door Coert-Jan Tomassen van CJT for Sales: Coert-Jan Tomassen info@cjtforsales.com www.cjtforsales. Drijfveren Tool 1.0 Carolien van Herrikhuyzen www.cforcycling.nl www.cforcycling.com carolien@cforcycling.nl Om wat handvaten te hebben voor een gesprek met ons begeleidingsteam bij het formuleren van

Nadere informatie

Onvoltooid Verleden Tijd. Een terugblik op het werken met jongeren in vrije tijd en erfgoed.

Onvoltooid Verleden Tijd. Een terugblik op het werken met jongeren in vrije tijd en erfgoed. Onvoltooid Verleden Tijd Een terugblik op het werken met jongeren in vrije tijd en erfgoed. Doelstellingen: Erfjongeren en tapis plein vzw Jongeren gezocht zoekertjes in tijdschriften van jeugdbewegingen:

Nadere informatie

Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw

Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw Waarvoor staat Onafhankelijk Leven vzw? 1. Visie Onafhankelijk Leven vzw gaat met volle kracht voor een samenleving waar alle personen met beperking controle hebben

Nadere informatie

MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!!

MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!! MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!! De Europese Unie bestaat uit 27 lidstaten. Deze lidstaten hebben allemaal op dezelfde gebieden een aantal taken en macht overgedragen aan de Europese

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Activiteitenplan FODOK 2016

Activiteitenplan FODOK 2016 Federatie van Ouders van Dove Kinderen - met of zonder CI Postbus 354 3990 GD Houten 030-2900360 1. Algemene informatie Hoofddoelstelling Aan te vragen subsidie voor 2016 De FODOK streeft naar een situatie

Nadere informatie

Onderhandelen met lef en liefde

Onderhandelen met lef en liefde Lodewijk van Ommeren, directeur van Bureau Zuidema, interviewt Judith Schoenmaeckers Onderhandelen met lef en liefde Dirty tricks? Judith Schoenmaeckers, commercieel directeur bij Randstad, heeft er niets

Nadere informatie

AEG deel 3 Naam:. Klas:.

AEG deel 3 Naam:. Klas:. AEG deel 3 Naam:. Klas:. 1-Video Grensverleggend Europa; Het moet van Brussel. a-in welke Europese stad staat Jan Jaap v.d. Wal? b-beschrijf in het kort waarom een betere Europese samenwerking nodig was.

Nadere informatie

Doven nieuws Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties Stropkaai 38-9000 Gent

Doven nieuws Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties Stropkaai 38-9000 Gent België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X Doven nieuws Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties Stropkaai 38-9000 Gent jaargang 86 - nummer 3 tweemaandelijks

Nadere informatie

Stageverslag Michaël Deslypere

Stageverslag Michaël Deslypere Stageverslag Michaël Deslypere MANPOWER Stagementor: Valerie Milissen Stagebegeleider: Pieterjan Bonne 2 Inhoudsopgave 1.Voorwoord... 3 2.Situering/voorstelling van de stageplaats... 4 3.Beschrijving van

Nadere informatie

Sponsordossier Vakantiekampen

Sponsordossier Vakantiekampen Sponsordossier contact Rodekruisvakanties vzw Sofie Vehent Motstraat 40 2800 Mechelen 015/44 35 11 rodekruisvakanties@rodekruis.be Armoede Wie arm is, heeft het financieel moeilijker dan anderen en leeft

Nadere informatie

KENA ZOMERKAMPEN EN JEUGDVAKANTIES

KENA ZOMERKAMPEN EN JEUGDVAKANTIES KENA ZOMERKAMPEN EN JEUGDVAKANTIES 3 KENA organiseert kampen in hartje Limburg voor 8 tot 12-jarigen en voor 12 tot 16-jarigen tijdens de schoolvakanties. Een kamp duurt één week. De kampen worden gedragen

Nadere informatie

Vormingsaanbod voor universiteiten en hogescholen 2014/2015

Vormingsaanbod voor universiteiten en hogescholen 2014/2015 Vormingsaanbod voor universiteiten en hogescholen 2014/2015 Inhoud 3 Vooraf 5 Een andere kijk op spijbelen 6 Over de diepere betekenis van kinderspel 7 Kinderen hebben zo hun kijk op quality time 8 Plan

Nadere informatie

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal,

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal, Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal, Veel te laat krijgen jullie deze nieuwsbrief. Ik had hem al veel eerder willen maken/versturen, maar ik

Nadere informatie

Uitkomsten van een overleg met de Vlaamse Onderwijsadministratie en Gelijke Kansen Vlaanderen

Uitkomsten van een overleg met de Vlaamse Onderwijsadministratie en Gelijke Kansen Vlaanderen Inclusief onderwijs Uitkomsten van een overleg met de Vlaamse Onderwijsadministratie en Gelijke Kansen Vlaanderen Michel Albertijn en Kathleen Hoefnagels september 2011 P A G I N A 1 1. Opzet, uitgangspunten

Nadere informatie

Achtergrond van het onderzoek:

Achtergrond van het onderzoek: Bureau van de Europese Unie voor de Grondrechten (FRA) MEMO / 26 januari 2010 De Holocaust bezien vanuit mensenrechtenperspectief: het eerste EU-brede onderzoek naar Holocaust-onderwijs en mensenrechtenonderwijs

Nadere informatie

COMMUNICATIE- EN OMGANGTIPS

COMMUNICATIE- EN OMGANGTIPS COMMUNICATIE- EN OMGANGTIPS Om de communicatie tussen dove en horende personen vlotter te laten verlopen, vindt u hieronder een aantal praktische tips. Voor wie? Voor dove personen en hun omgeving. We

Nadere informatie

Dodenherdenking. Beuningen, 4 mei 2015

Dodenherdenking. Beuningen, 4 mei 2015 Dodenherdenking Beuningen, 4 mei 2015 Voor het eerst in mijn leven bezocht ik twee weken geleden Auschwitz en Birkenau. Twee plekken in het zuiden van Polen waar de inktzwarte geschiedenis van Europa je

Nadere informatie

6 In Beeld. Bieke Depoorter

6 In Beeld. Bieke Depoorter 6 In Beeld Bieke Depoorter De 25-jarige fotografe Bieke Depoorter uit Ingooigem besloot pas in het laatste jaar middelbaar, tot verrassing van velen, om fotografie te gaan studeren. Ze trok naar het Kask

Nadere informatie

STATUUT VAN DE HAAGSE CONFERENTIE VOOR INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT

STATUUT VAN DE HAAGSE CONFERENTIE VOOR INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT STATUUT VAN DE HAAGSE CONFERENTIE VOOR INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT De Regeringen van de hierna genoemde landen: De Bondsrepubliek Duitsland, Oostenrijk, België, Denemarken, Spanje, Finland, Frankrijk,

Nadere informatie

Impressie Werkbijeenkomst Coalitie voor Inclusie 30-09-08

Impressie Werkbijeenkomst Coalitie voor Inclusie 30-09-08 Impressie Werkbijeenkomst Coalitie voor Inclusie 30-09-08 Op dinsdag 30 september kwamen zo n 25 mensen in Utrecht bijeen om met elkaar te kijken welke onderwerpen van belang zijn om als Coalitie verder

Nadere informatie

VOORWOORD. Inhoud. Dovennieuws 2010 nr.5. Beste lezer,

VOORWOORD. Inhoud. Dovennieuws 2010 nr.5. Beste lezer, VOORWOORD Beste lezer, In juli van dit jaar vond het ICED congres in Vancouver plaats. Op dit congres werd geschiedenis geschreven: het organiserend comité van het 21ste ICED congres verwierp alle resoluties

Nadere informatie

Surf gerust naar > vormingen. Datum Titel Spreker Locatie code. Initiatiecursus Vlaamse Gebarentaal Stefaan Denekens Gent 201

Surf gerust naar   > vormingen. Datum Titel Spreker Locatie code. Initiatiecursus Vlaamse Gebarentaal Stefaan Denekens Gent 201 Sig presenteert Vormingsaanbod breed publiek voorjaar 2018 - Gehoor In het voorjaar van 2018 organiseert Sig opnieuw enkele voordrachten rond het thema gehoor. Hieronder vindt u het overzicht. Voor elke

Nadere informatie

Vormingsmomenten voor kinderbegeleiders

Vormingsmomenten voor kinderbegeleiders Vormingsmomenten voor kinderbegeleiders Vormingsmoment voor kinderbegeleiders Kinderopvang is volop in beweging. Vanuit het Steunpunt Kinderopvang van de VVSG en Diverscity willen we mee invulling geven

Nadere informatie

Arbeidsmarkt allochtonen

Arbeidsmarkt allochtonen Streekpact 2013-2018 Cijferanalyse Publicatiedatum: 30 september 2013 Contactpersoon: Kim Nevelsteen Arbeidsmarkt allochtonen Samenvatting 1.176 werkzoekende allochtone Kempenaren (2012) vaak man meestal

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

De dag van vertrek was voor iedereen reuze spannend. Nadat we afscheid genomen hadden van de ouders gingen wij door de douane: Nu begon het pas echt,

De dag van vertrek was voor iedereen reuze spannend. Nadat we afscheid genomen hadden van de ouders gingen wij door de douane: Nu begon het pas echt, The 9th International Disabled Youth Festival in Adana, Turkije was dit jaar van 13 tot en met 17 mei 2013. Door onze contacten met de internationale doventheaterfestivals in Nitra (Slowakije) werden wij

Nadere informatie

VOORWOORD. Inhoud. Dovennieuws 2010 nr.4. Beste lezers,

VOORWOORD. Inhoud. Dovennieuws 2010 nr.4. Beste lezers, VOORWOORD Beste lezers, Het is weer zover: de zomer is aangebroken! Hopelijk hebben jullie er even veel naar uitgekeken als wij om languit in een ligstoel onderuit te zakken, met een drankje in de ene

Nadere informatie

Vredescentrum. AANBOD SECUNDAIR ONDERWIJS Schooljaar

Vredescentrum. AANBOD SECUNDAIR ONDERWIJS Schooljaar Vredescentrum AANBOD SECUNDAIR ONDERWIJS Schooljaar 2017-2018 1 Vredescentrum van de provincie en stad Antwerpen vzw Het Vredescentrum voor de vrienden. Het Vredescentrum is al 30 jaar lang een enthousiaste

Nadere informatie

> COMMISSIE 1 Leren binnenstebuiten en Goed Gevoel op school 23 februari 2013 (12u45-14u35) Thema 1: Leren binnenstebuiten

> COMMISSIE 1 Leren binnenstebuiten en Goed Gevoel op school 23 februari 2013 (12u45-14u35) Thema 1: Leren binnenstebuiten > COMMISSIE 1 Leren binnenstebuiten en Goed Gevoel op school 23 februari 2013 (12u45-14u35) Voorzitter: Lora Hasenbroeckx Moderator: Nieke Nouwen (Vlaamse Scholierenkoepel ) en Dirk Lagast (Raad van de

Nadere informatie

Terug naar de basiswaarden M A G A Z I N E. In financiële advisering past geen dubbele moraal. FFP-Verkiezingsdebat

Terug naar de basiswaarden M A G A Z I N E. In financiële advisering past geen dubbele moraal. FFP-Verkiezingsdebat J A A R G A N G 6 N U M M E R 2 J U N I 2 0 1 0 M A G A Z I N E In financiële advisering past geen dubbele moraal FFP-Verkiezingsdebat Integraal advies nader verankeren in gedragscode Terug naar de basiswaarden

Nadere informatie

Dames en heren, Toespraak van de Commandant der Strijdkrachten Generaal P van Uhm, ter gelegenheid van het symposium op 5 mei 2012 te Wageningen.

Dames en heren, Toespraak van de Commandant der Strijdkrachten Generaal P van Uhm, ter gelegenheid van het symposium op 5 mei 2012 te Wageningen. Toespraak van de Commandant der Strijdkrachten Generaal P van Uhm, ter gelegenheid van het symposium op 5 mei 2012 te Wageningen. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Dames en heren, Ik sta hier vandaag

Nadere informatie

Toerisme in Cijfers Tourism in Figures. Aantal aankomsten per maand, 2016 Number of arrivals by month, 2016

Toerisme in Cijfers Tourism in Figures. Aantal aankomsten per maand, 2016 Number of arrivals by month, 2016 2016 Toerisme in Cijfers Tourism in Figures XL Aantal aankomsten per maand, 2016 Number of arrivals by month, 2016 Juli 2017 AANTAL AANKOMSTEN PER MAAND, 2016 Tabel P. Table NUMBER OF ARRIVALS BY MONTH,

Nadere informatie