Lekker samen van de kaart, deel drie

Transcriptie

1 Lekkersamenvandekaart,deeldrie Hetgebruikvanalcoholendrugsdoorjongeren indezesgemeentenvanhet(politie)districtrivierenland GelderlandMidden Herhalingsmeting2012

2 2

3 Voorwoord HetalcoholgebruikdoorjongereninNederlandwordtdelaatstejarenalseengrootprobleem ervaren.nietalleenwordtinpublicatiesvermelddatnederlandsejongerenalopjongeleeftijd drinken,ookdrinkenzijvaakenvéél.nederlandsescholierenzijn,ookbijeenlandenvergelijkingineuropa,stevigedrinkers.hetgebruikvan(soft)drugsonderscholierenopmiddelbare scholenisindeafgelopenjarenredelijkgestabiliseerd.hetgevaarvandrugsisechterhetrisico vanafhankelijkheidendezekansisgroterbijjonge,intensievegebruikers.deontwikkelingen inhetalcohol enookdrugsgebruikdoorjongerenhebbendeafgelopenjarendebeleidsaandachtgetrokkenenondermeertotdestartvannieuwelandelijkecampagnesgeleid. OokinhetpolitiedistrictRivierenland,politieregioGelderland Midden,hebbendezesbetreffendegemeentenalenkelejarengeledeneenzorggeuitoverhetgebruikvanalcoholendrugs onderjongeren.hetbetreftdegemeentenduiven,lingewaard,overbetuwe,rijnwaarden, WestervoortenZevenaar. Omnaderzichtopdezematerietekrijgeneneeneffectiefbeleidteontwikkelendatgerichtis opbevorderingvaneenalcohol endrugsmatigingbijjongeren,zijndezeslokaleoverhedenen enkelebetrokkenorganisatieseind2006meteenintergemeentelijkesamenwerkinggestart. Eenvandeeerstestappeninditsamenwerkingstrajectwashetlatenonderzoekenvanhet gebruikvanalcoholendrugsdoorjongerenzodateenhelder,empirischbeeldontstondvande ernstvandeproblematiekindezeregio.bbsoheeftinditkadereenuitgebreidekwantitatieve enkwalitatievestudieverrichtnaarhetalcohol endrugsgebruikdoorjongerenindezes gemeenteninhetpolitiedistrictrivierenland,regiogelderlandmidden 1. HetonderzoeksrapportvanBBSOisvoordegemeentenaanleidinggeweestomeengefundeerdplanoptestellenvoordebestrijdingvandegeconstateerdeproblematiek. 2 Ditplanvan aanpakbouwtvoortopdeaanbevelingenuithetonderzoeksrapportenrichtzichopdedrie beleidsterreinenjeugdenwelzijn,gezondheid(szorg)enopenbareordeenveiligheid. Hoofddoelstellingvanhetin2008gestarteproject Jongeren,Alcohol+Drugs ishetverminderen vanhetalcohol endrugsgebruikonderjongerenindeleeftijdvan10tot24jaar.defocusvande aanpakligtdaarbijinhetbijzonderopdejongerentot18jaar. Medegeziendeactiviteitendiesindsdestartvanhetprojecthebbenplaatsgevonden,ishetvan belangzichttekrijgenopde(ontwikkelingeninde)aardenomvangvandeproblematiek.op verzoekvanhetregionaleprojectishiertoedoorbbsoaanvullendonderzoekverricht.in2010is eentweedemeting 3 uitgevoerdeneind2012heefteenderdemetingplaatsgevonden,waardoor overeenlangere(project)periodeeencijfermatigbeeldontstaatoverhetalcohol endrugsgebruikonderjongerenindezesgemeenten. BBSO Nijmegen december Boekhoorn,P.e.a. Lekkersamenvandekaart :hetgebruikvanalcoholendrugsdoorjongerenindezesgemeentenvanhet(politie)districtrivierenlandgelderland Midden,BBSO,maart PlanvanAanpak Jongeren,alcohol&drugs; Niettejong,niettevaak,nietteveel,regioRivierenland Gelderland Midden,1februari Boekhoorn,P.e.a. Lekkersamenvandekaart,deeltwee :hetgebruikvanalcoholendrugsdoorjongereninde zesgemeentenvanhet(politie)districtrivierenlandgelderland Midden.Herhalingsmeting2010.BBSO,februari

4 Inhoud Samenvatting 5 1. Inleiding Landelijkeontwikkelingeninalcohol endrugsgebruik RegionaalgebruikvanalcoholendrugsonderscholiereninGelderland Doelvanhetonderzoek Onderzoeksaanpak Alcohol endrugsgebruikjongerenrivierenland Hetgebruikvanalcoholdoorjongeren Hetgebruikvansoftdrugsdoorjongeren Hetgebruikvanharddrugsdoorjongeren Kennisvanhetproject Jongeren,AlcoholenDrugsRivierenland 56 Bijlage Samenstellingonderzoeksbestand 60 4

5 Samenvatting Aanleiding HetalcoholgebruikdoorjongereninNederlandwordtdelaatstejarenalseengrootprobleem ervaren.nietalleendrinkenzijalopjongeleeftijd,ookdrinkenzijvaakenvéél.nederlandse scholierenzijn,ookbijeenlandenvergelijkingineuropa,stevigedrinkers.hetgebruikvan (soft)drugsonderscholierenopmiddelbarescholenisindeafgelopenjarenredelijkgestabiliseerd.hetgevaarvandrugsisechterhetrisicovanafhankelijkheidendezekansisgroterbij jonge,intensievegebruikers. Deontwikkelingeninhetalcohol enookdrugsgebruikdoorjongerenhebbendeafgelopen jarendebeleidsaandachtgetrokkenenondermeertotdestartvannieuwelandelijkeen regionalecampagnesgeleid. OokinhetpolitiedistrictRivierenland,politieregioGelderland Midden,hebbendezesbetreffendegemeentenalenkelejarengeledeneenzorggeuitoverhetgebruikvanalcoholendrugs onderjongeren.hetbetreftdegemeentenduiven,lingewaard,overbetuwe,rijnwaarden, WestervoortenZevenaar.Eenvandeeerstestappenineensamenwerkingstrajectvande gemeentenwashetlatenonderzoekenvanhetgebruikvanalcoholendrugsdoorjongeren zodateenhelder,empirischbeeldontstondvandeernstvandeproblematiekindezeregio. BBSOheeftinditkadereenuitgebreidekwantitatieveenkwalitatievestudieverrichtnaarhet alcohol endrugsgebruikdoorjongerenindebetreffendegemeenten(boekhoorn,etal., 2007) 4. HetonderzoeksrapportvanBBSOisvoordegemeentenaanleidinggeweestomeengefundeerdplanoptestellenvoordebestrijdingvandegeconstateerdeproblematiek. 5 Hoofddoelstellingvanhetin2008gestarteproject Jongeren,Alcohol+Drugs ishetverminderenvanhet alcohol endrugsgebruikonderjongerenindeleeftijdvan10tot24jaar.defocusvandeaanpak ligtdaarbijinhetbijzonderopdejongerentot18jaar. Aanpakonderzoek BBSOheeftopverzoekvandeintergemeentelijkewerkgroepnajaar2012eenderdemeting verrichtnaardeaardenomvangvanhetalcohol endrugsgebruikonderjongerenindegemeentenduiven,lingewaard,overbetuwe,rijnwaarden,westervoortenzevenaar.deonderzoeksaanpakbestonduiteengrootschaligeinternetenquêtewaaropruim1.300jongerenin deleeftijdvan12tot24jaarindezesgemeentenhebbengereageerd. 4 Boekhoorn,P.e.a. Lekkersamenvandekaart :hetgebruikvanalcoholendrugsdoorjongerenindezesgemeentenvanhet(politie)districtrivierenlandgelderland Midden,BBSO,maart PlanvanAanpak Jongeren,alcohol&drugs; Niettejong,niettevaak,nietteveel,regioRivierenland Gelderland Midden,februari

6 6 Alcohol endrugsgebruikdoorjongeren Deresultatenvandederdemetingleidensamenvattendtotdevolgendebevindingen: Alcoholgebruik Ooit gebruik(lifetime prevalentie) Vandejongerenheeftbijnatweederde(65%)ooitalcoholgedronken.Invergelijkingmetde voorgaandemetingin2010isindezelifetimeprevalentieeendalingvan3%teherkennen. Indejongsteonderzochtegroep(dejongerenvan12totenmet15jaar)ishetaandeeldat nognooitalcoholheeftgedronkenmet6%gestegen.vandezejongerenheeft80%nognooit alcoholgedronken;zesvierjaargeledenspeeldeditbijdecircahelftvandejongeren. Degemiddeldeleeftijdwaaropdejongerenvolgensdederdemetingdeeersteervaringmet alcoholhebbenis14,6jaar;indeeerstemetingwasdezegemiddeldeleeftijd13,9jaar.dit wijstopeeninmiddelsietshogerestartleeftijdvoorhetdrinkenvanalcoholbijdejongeren. Dezestartleeftijdloopttussenjongensenmeisjesnauwelijksuiteen. Delifetimeprevalentieis,alsgemiddeldeoverdegroepscholierenvanhetvoortgezetonderwijs indeleeftijd12totenmet18jaar,inrivierenlandlagerdanbijanderevo scholierenvandeze leeftijdinnederland. Actueelgebruik(maandprevalentie) Ietsmeerdandehelftvandejongeren(51%)heeftindemaandvoorafgaandaanhetonderzoekalcoholgedronken;14procentheeftweleens(ofvaker)alcoholgedronkenmaarnietin deafgelopenmaand(meerdaneenderdevandejongerensteltnognooitalcoholtehebben gedronken).ditgebruikissterkuiteenlopendtussendeleeftijdsgroepen;bijdejongstegroep heeft9%indeafgelopenmaandéénofmeerderekerenalcoholgedronken,bijdejongeren tussen16en20jaar74%enbijdejongvolwassenen78%. Hetactueelalcoholgebruikisietstoegenomensindsdemetingin2010(met4%).Dezetoenamezienwevooralbijde16 19jarigen.Ookbijdeoudsteleeftijdsgroep(20 23jaar)issprake vaneenlichtetoenameinhetactuelealcoholgebruik(met3%).meerdaneenderdevandevoscholieren(36%)heeftindemaandvoorafgaandaanhetonderzoekalcoholgedronken;de maandprevalentievanalcoholgebruikvandejongerenindistrictrivierenlandisdaarmeelager danhetlandelijkgemiddelde(43%). Regelmatigeen binge drinkers Vandejongerendieindeafgelopenmaandalcoholhebbengedronken(51%vanhettotaal), blijktdatruim40%ditéénoftweekeerheeftgedaan,meerdandehelftdrietottienkeeren 7%heeftindeafgelopenmaandmeerdantienkeeralcoholgedronken. Eriseensignificantverschiltussendejongensenmeisjesindeintensiteitvanhetdrinken; jongensdrinkenvakeralcoholdanmeisjes.vandejongensdieafgelopenmaandhebben gedronkendrinktbijnaeentiendezeerregelmatig(meerdan10keerinafgelopenmaand). Naasthetgegevendatjongensvakeralcoholdrinkendanmeisjes,neemtookdefrequentie vanhetalcoholgebruiktoenaarmatedejongerenouderworden;deintensiteitvanhetalcoholgebruikindeafgelopenmaandisrelatieflaagbijdejongerenvan12 15jaarenhoogbijde jongerenvan20 23jaar.Bijdezelaatstgenoemdegroepheeftruim10%indeafgelopen maand10keerofvakeralcoholgedronken.invergelijkingmettweejaargeledenisde(gemiddelde)frequentievanalcoholdrinkenonderdejongereninalledrieleeftijdsklassenietstoegenomen.

7 7 Bijruim50%vandejongereninRivierenlandiséénkeerofvakerindeafgelopenmaand sprakegeweestvan bingedrinken.dit bingedrinking geldtinhetalgemeenalseenvormvan overmatigenschadelijkalcoholgebruik.bingedrinkenkomtsignificantvakervoorbijjongens danbijmeisjes.bijmeerdaneenkwartvandejongens(28%)ishetindeafgelopenmaandin drieofmeergevallenvoorgekomendatzemeerdanvijfalcoholischedrankjeshebbengenomen;bijmeisjesisdit10%. Hetpercentage bingedrinkers onderdejongerenligtindederdemetinghogerdaninde tweedemetingvan2010;hetgaatomeentoenamevan41%naar52%.dezetoenameis vooralteherkennenbijdejongensvan16jaarenouder;hetaandeelbingedrinkersbijdeze groepissindsdetweedemetingmet10 12%gestegen.Ookdegemiddeldefrequentievanhet bingedrinkenisbijdezegroeplichttoegenomen. Drinkendoordeweekseninhetweekend Eenkwartvandejongerendrinktopéénofmeerderedoordeweeksedagen,ditgeldtsignificantvakervoorjongensdanvoormeisjes.Invergelijkingmet2010isergeengrootverschilin hetaantaljongerendatdoordeweeksalcoholdrinkt. Eriseengrotegroepjongeren,85%,datwelinhetweekendalcoholdrinkt.Meerdandehelft vandezejongerendrinktéénavondinhetweekend,eenkwartdrinktoptweeavondeninhet weekend.vandejongerendrinkt50%opeenzaterdagavondvijfofmeerglazenalcohol.eris invergelijkingmet2010eenlichtestijgingvanhetaantaljongerendatinhetweekendalcohol drinktenvandegemiddeldealcoholconsumptie.inhetdrinkpatroonvolgendejongereninde zesgemeenteneenlandelijkbeeld:jongensdrinkenfrequenterdanmeisjes,zijdrinkenop meerdoordeweeksedagenenopmeerweekenddagen.ookdrinkenzijgroterehoeveelheden pergelegenheid.ditallesismetnamehetgevalbijdeouderejongens. Oordeeloudersalcoholgebruik Derolvandeoudersals positievevoorbeeldfiguren inrivierenlandwasbijdeeerstemeting in2006weinigrichtinggevend:eengrootdeelvandejongeren(60%)steldedathunoudershet goedvondendatzijalcoholdronken,slechtséénopdetienoudersraaddehetalcoholgebruik bijhunkinderenaf.bijdetweedein2010keurdenoudershetdrinkenvanalcoholdoorhun kinderenietsmindervaakgoed;volgensdejongerenvond55%vanhunoudershetgoed.op ditmomentsteltweer60%vandejongerendathunoudershetdrinkenvanalcoholgoedkeuren.bijeenglobalevergelijkingishetoordeelvandeoudersindeloopderjarennietsterk gewijzigd. Eenpositieveontwikkelingwasechterdatvooraloudersvankinderenonderde16jaarhet veelvakernietgoedvondendathunkinderenalcoholdrinken;overdeperiode is bijheneenafnamegemetenvan38%naar12%.ouderslekendaarmeeminderonverschilligte zijngewordentenaanzienvanhetalcoholgebruikdoorhunjongerekinderen.indederde metingzienwedatbijdejongsteleeftijdsgroep18%aangeeftdathunoudersgoedkeuringaan hetdrinkengeven,hetgeeneenlichtestijginggeefttenopzichtevandetweedemeting.welis ernueengroepvan38%oudersdiehetalcoholgebruikafraadt,danwelverbiedt(in2010gold ditvoor31%vandeouders). Typendrank,locatiesalcoholgebruiken aankoop Doorjongerenwordenverschillendesoortenalcoholischedrankengenuttigd,waarbijbier, mixdrankjes,wijnenbreezersdevoorkeurhebben.jongensdrinkenvooralbier,meisjesdrinkenwijn,mixdrankjesenbreezers.dejongerendiealcoholdrinkenhebbeneenvoorkeurdit opverschillendelocatiestedoen;involgordevanpopulariteitisditopeenfeest,thuismet familieofvrienden,ineendiscotheekenbijanderevriendenthuis.invergelijkingmet2010 hebbenzichhieringeengroteverschuivingenvoorgedaan.

8 8 Indetweedeenderdemetingisbijhet drinkenthuis weleenopsplitsinggemaaktinhet drinkenmetouders/verzorgers enhet drinkenmetvrienden.opmerkelijkhierbijisdat (opnieuw)15%vandejongerenindejongsteleeftijdsklasseaangeeftdatzijthuissamenmet deoudersofverzorgersalcoholdrinken.het thuisdrinken werdin2006vooraldoorde jongstegroepgedaanenbijdejongerenvanaf16jaarwasmeersprakevandrinkentijdenshet uitgaan.opditmomentishetthuis(in)drinkenbijdedrieleeftijdsgroepenevenpopulair.bij dejongereninderegiovalthetopdathetdrinkeninketenofhokkenweinigvoorkomt.alcoholhoudendedrankenwordendoorjongerenbijdesupermarkt,discotheek,caféenslijtergekocht.desupermarktiseenpopulaireplaatsvoordeaankoopvandrank,ooknogvooreendeel vandejongerenonderde16jaar. Negatieveeffectenalcoholgebruik Eenkleindeelvandedrinkendejongeren(3%)geeftaandathunalcoholgebruikeennegatief effectheeftophunprestatiesopschoolofwerk;ditpercentageisvergelijkbaarmetdemeting tweejaargeleden.hetalcoholgebruikleidtbijeenvijfdedeelvanjongeren(18%)totnormovertredendgedrag,zichvooraluitendinoverlastenvandalisme;hetgaathiermetnameomjongensvan20 23jaar.Hetdoordejongerenzelfgerapporteerdewangedragvanwegehetdrankgebruik,islichtgedaaldin2012tenopzichtevan2010.Hetdrinkenvanalcoholheeftvolgens4% vandezejongerenookweleenstotpolitiecontactengeleid;hetgaatookhiervooralomjongens, vanaf16jaar.hetpercentagejongerendatin2012inaanrakingkwammetdepolitievanwege hundrinkgedragisietsgedaaldinvergelijkingmet2010. Softdrugsgebruik Ooit enactueelgebruik Meerdaneenvijfdedeelvandejongeren(22%)heeftooitweleenssoftdrugsgebruikt;jongenshebbensignificantvaker weleens geblowddanmeisjes.hetooit gebruikvansoftdrugs isgemiddeldbeschouwdvergelijkbaarmetdevoorgaandemeting,alleenbijde(oudere) jongensishetgebruikbijdederdemetingietshoger(3%).hetaantaljongerendat weleens geblowdheeft,neemtsterktoeindeleeftijdsgroepvan16enouder.indeleeftijd20 23jaar blijktdat45%vandejongerenweleensgeblowdheeft;bijde12 15jarigenisditgemiddeld 2%;bijdegroep16 19jarigenishetooit gebruik25%. Vandescholierenvanhetvoortgezetonderwijsvan12 18jaarindezesgemeentenheeft12% weleensofvakergeblowd;ditzijnernagenoegevenveelalsin2006en2010.hetooit gebruik islagerdandelandelijkecijfersuit Jeugdenriskantgedrag2011 waarinwordtaangegeven datcircaéénofdezesleerlingenvanhetvoortgezetonderwijs(17%)ooitcannabisheeft gebruikt Bijdejongerendieweleensgeblowdhebben,heefteenvijfdedeel(20%)ookindeafgelopen maandgeblowd.hetactuele,frequenteresoftdrugsgebruikisvooralteherkennenbijjongens indeleeftijd16tot20jaar.invergelijkingmettweejaargeledenishetpercentageactuele softdruggebruikersmet6%gedaald;dezedalinggeldtvooralledrieonderscheidenleeftijdsgroepenenzowelvoordejongensalsbijdemeisjes. Vanallescholierenindezesgemeentenstelt2%indeafgelopenmaandtehebbengeblowd. Ditcijferligtlagerdande8%vandescholierendieinhetpeilstationsonderzoekhebbenaangegevenafgelopenmaandhasjofwiettehebbengebruikt(Verdurmen,etal,2012).Erisindit opzichtweinigverschilmettweejaargeleden:toenblowde3%vandevo scholiereninrivierenlandregelmatig.

9 9 Regelmatigsoftdrugsgebruik Bijdejongerendieafgelopenmaandhebbengeblowd,blijktbijnaeenvijfdeeenzeerregelmatigegebruikertezijn(20keerofvakerpermaand).Ofschoonsoftdrugsgebruikveelminder wijdverbreidisdanalcoholgebruik,komthetblowenvanhasjofwietbijjongerenindeleeftijd 16 24jaarregelmatigvoor.Erzijngeengroteverschillenindeintensiteitvanhetactuele softdruggebruikdoorjongerenindehuidigesituatieinvergelijkingmettweeenzesjaargeleden. Locatiesvansoftdrugsaankoopen gebruik Detweebelangrijkstekanalenvoorhetverkrijgenvansoftdrugsdoorjongerenzijnvriendenen coffeeshops.bijdejongsteleeftijdgroepzijnnaastvriendenook(huis)dealerseenbelangrijk kanaalvoorsoftdrugsaangeziendeaankoopviacoffeeshopsvoorhenveellastigeris.de coffeeshopisvooraleenbelangrijkeleveranciervoordegebruikendejongerenvan20 23jaar. Ookisdecoffeeshop,ondanksdeleeftijdsgrensvanminimaal18jaar,eenlocatiewaareen deelvandeblowendescholieren(onderde18jaar)softdrugsaanschaffen.hierinzijninhet algemeengeenopmerkelijkeverschillenmet2010.bijdejongstegroepvaltwelopdatin vergelijkingmetdevoorgaandemetingverhoudingsgewijsmindervaakopstraatblowenmaar vakerbijvrienden(thuis)en(ookweer)openrondschool. Oordeelvanouderssoftdrugsgebruik Hetgebruikvansoftdrugswordtvolgensdejongerendoordeoudersveelmindergetolereerd danhetdrinkenvanalcohol:11%vandeouderskeurthetblowengoed,bijalcoholisdit60%. Uitdereactiesvandejongerenkomtnaarvorendatoudersinvergelijkingmettweejaargeleden hetsoftdrugsgebruikvanhunkinderenmindervaakafraden.bovendienismenbijdejongste leeftijdsgroepmindervaakopdehoogtevanhetblowenvanhunkinderen(bijdezegroepweet bijnadriekwartvandeoudersnietdatdejongerblowt).detolerantievanouderstenopzichte vanhetgebruiklijktietsvergrootbijde oudere jongeren. Negatieveeffectensoftdrugsgebruik Eendeelvandeblowendejongeren(14%)geeftzelfaandathunsoftdrugsgebruikeennegatief effectheeftophunprestatiesopschoolofwerk;ditgeldt(significant)vakervoorjongensdan voormeisjes.erzijngeengroteverschillenhierinindeafgelopenjaren. Hetgebruikvansoftdrugsheeftopditmomentvooreendeelvandejongeren(3%)ookweleens totpolitiecontactengeleid;hierinziteensignificantverschiltussenjongensenmeisjes.het aandeeljongerenmetpolitiecontactenvanwegesoftdruggebruikisglobaalvergelijkbaarmetde voorgaandemetingin2010.hetaandeelisbijdejongenswellichtgedaald. Harddrugsgebruik Ooit enactueelgebruik Vandejongerenindezesgemeentengeeftopditmoment5%aanweleensandere(dansoft )drugstehebbengebruikt.ditgebruikkomtovereenmetdemetingin2010enligteenfractie lagerdanin2006.bijdeeerstemetingin2006laghetgebruikbijjongenssignificanthogerdan bijmeisjes;ditverschilingebruiknaarsexewasin2010verminderd.opditmomenthebben jongens(weer)significantvaker(ooit)harddrugsgebruiktdanmeisjes.hetharddrugsgebruik speeltvooralbijdejongerenvan20 23jaarenisvergelijkbaarmetdemetingin2010(12% gebruikbijdezegroep).vandejongerendieharddrugsgebruikenheeftbijnaeenkwart(24%) ditookafgelopenmaandgedaan;hetactuelegebruikvanharddrugsislagerdanin2010.de maandprevalentie,bezienoverallejongeren,is1,2%(in2010wasdit1,3%en20061,8%).bij degebruikendejongerenblijkenmetnamextcenspeedpopulairtezijn.

10 10 VandescholierenophetvoortgezetonderwijsinRivierenlandblijktdat1,3%vanhenweleens harddrugs(heeft)gebruikt(in2010wasdit1,2%en2006wasdit2,0%).ditcijferislagerdan hetlandelijkgemiddelde(3,5%vandevo scholieren).ookhetactueelharddrugsgebruikonder vo scholiereninrivierenlandligtlagerdanhetlandelijkgemiddelde(0,5%respectievelijk 1,6%).HetactueelharddrugsonderdezescholiereninRivierenlandisvergelijkbaarmetde vorigemetingenin2006en2010(respectievelijk0,6%en0,4%). Regelmatigeharddrugsgebruikers Bijeenbeoordelingvanhet(regelmatig)harddrugsgebruikblijktdatindezesgemeenten: - geen/nauwelijksjongerenvan12 15jaaralsgebruikervanharddrugswordengerapporteerd; - bij5%vandejongerenvan16tot20jaarsprakeisvanexperimenteelensomsrecentelijk gebruik; - bijdegroepjongvolwassenencirca3%regelmatigharddrugs(vooralxtc)gebruikt. Voorkeurenvoordrugs Vandejongerendieinhunlevenéénofmeerdereharddrugshebbengebruiktofnoggebruiken,komtnaarvorendatinaantallengebruikersXTCdemeestpopulairedrugwasenblijft, gevolgddooramfetaminen(speed)encocaïne.heroïnewordtnietofnauwelijksgebruikt. TweeprocentvandejongerengeeftopditmomentaandatzijweleensGHBhebbengebruikt (netalsin2010). Locatiesvangebruikenaanbod Degroepjongerendieharddrugsgebruiktdoetditbijvoorkeurineendiscotheek,opeenfeest ofhouseparty;ookwordtrelatiefvaakbijvriendenthuisgebruikt.eriseengroepvan15% harddrugsgebruikersdiebuitenopstraatofparkgebruikt. Negatieveeffectenharddrugsgebruik Eenvijfdedeelvandeharddrugsgebruikersbemerktnegatievegevolgenvoorhunprestatiesop schoolofwerk.hetpercentageharddrugsgebruikersdatdezenegatieveinvloedherkent,ligtin 2012weerhogerdanin2010(toeneentiendedeel).Hetgebruikvanharddrugsleidtbij17% vandezegebruikendejongerentotpolitiecontacten.invergelijkingmettweejaargeledenrapporterenopditmomentmeerjongerenovernegatievegevolgenvanhetharddrugsgebruiken overpolitiecontacten. Combinatiegebruikvanalcoholendrugs Hetgelijktijdig,gecombineerdgebruikvanalcoholendrugsdoorjongerenisafgenomen.In2006 combineerde10%vandejongerenweleensalcoholendrugs,opditmomentisdat4%.het overgrotedeelvandejongerencombineertderhalvegeenalcoholmetdrugsopééngelegenheid. Kennisvanhetproject Jongeren,AlcoholenDrugsRivierenland BekendheidmethetprojectJongeren,AlcoholenDrugsRivierenland Vandejongerenindezesgemeentenweetopditmomenteenderdedeel(34%)datinhun omgevingeenprojectwordtuitgevoerdomjongerenopdehoogtetestellenvanderisico svan hetgebruikvanalcoholendrugs;hetmerendeelvandejongerenishierderhalveniet(goed)van opdehoogte.debekendheidmethetprojectisbijdehuidigejongerenookietslagerdanbijde metingin2010.vooraldejongerenvan12 15jaarenleerlingenvandevmbo opleidingzijnvaker bekendmethetprojectdandejongerenvan16jaarenouderenscholierenvaneenhavo/vwoopleiding.

11 11 Ofschoonhetregionalealcohol endrugsmatigingsprojectbijtweederdevandejongerennietals zodanigbekendis,heefthetovergrotedeelvandejongeren(86%)vanéénofmeerdereaanhet projectvoortvloeiendeactiviteitengehoord;14%heeftvangeenéénvandeactiviteitenvernomen.indebekendheidvandeafzonderlijkeactiviteitenvanhetprojectzijninvergelijkingmet 2010nauwelijksveranderingenopgetreden.Dejongerenzijnvooralbekendmetdevoorlichtingsactiviteitendieopscholenwordenondernomeninhetkadervanalcohol endrugsmatiging, gevolgddoordecontroleopleeftijdbijdeverkoopvanalcoholendealcoholvrijefeesten.ookde ingangscontrolesopalcoholgebruikbijdeorganisatievan(school)feestenzijnredelijkbekend(bij meerdaneenderdevandejongeren).deoverigeactiviteitenzijnmindergoedbekend,danwel wordenmindervaakexplicietbenoemd. Kennis engedragsveranderingmetbetrekkingtothetdrinkenvanalcohol Deinformatiediejongerenhebbenverkregenoveralcoholgebruikheeftbijéénopdetien jongerentoteenpositiefeffectgeleid;10%vande,vooraljongstegroep,jongerenisdoorde verkregeninformatiemeerovertuigdgeraaktvanderisico svanalcoholgebruikvoordegezondheiddanzijineeneerderstadiumwas.dezescorewerdookbijdemetingin2010vastgesteld. Bovendienstelt,netalsindevoorgaandeherhalingsmeting,10%vandejongerendatzijdoor devoorlichtingoveralcoholfeitelijkminderzijngaandrinken.vooraljongerenindejongste categorievan12 15jaargevenrelatiefvaakaandatzijminderalcoholzijngaandrinken. Belangrijkstebevindingenoverdeperiode Debelangrijkstecijfermatigebevindingenuitdedrieonderzoekenoverhetgebruikvangenotmiddelenwordenpuntsgewijsopeenrijgezet: Alcoholgebruikonderjongerenisafgenomen hetalcoholgebruikdoorjongereninrivierenlandisoverdegeheleperiode afgenomen;ditgeldtzowelvoorhetooit gebruikalsvoorhetactueelgebruik.degemiddeldelifetimeprevalentieoverdegroepjongerenvan12tot24jaarismet10%ende maandprevalentiemet6%afgenomen. Hethuidig,actueelalcoholgebruikvanjongerenisin2012lichtgestegeninvergelijking metdetweedemetingin2010maarhetgebruikligtwellagerdanbijdeeerstemetingin 2006.Hetpercentagejongerendatsteltnognooittehebbengedronkenisdaarentegen ookgestegenenligtdaarmee10%hogerdanbijdeeerstemeting Vooraljongstegroepdrinktminderenstartopietslatereleeftijdmetalcohol dedalinginhetalcoholgebruikheeftzichinbelangrijkematevoorgedaanonderdejongeren tot16jaar;hetaantaljongerenindezegroepdatnognooitalcoholheeftgedronkenisaanzienlijktoegenomenenookhetactueelalcoholgebruikbijdejongstegroepisafgenomen.de gemiddeldestartleeftijdvoorhetdrinkenvanalcoholisverderverhoogd(tot14,6jaar);jongerenbeginnen,metanderewoorden,ietslatermetdrinken Frequentieenintensiteitvanalcoholgebruiklichttoegenomen defrequentievanhet(regelmatig)alcoholgebruikisonderdegehelegroepvan12toten met23jaarnadetweedemetingnietmeerverderafgenomenmaarlichtgestegen;het aantal bingedrinkers isvooralonderdejongerenouderdan16jaar(licht)toegenomen. Ookdegemiddeldefrequentievanhet bingedrinken isgestegen.hetglobalebeeldisdat defrequentieenintensiteitvanhetalcoholgebruiknaeenafnameindeeersteperiodebij deouderejongerenweerlichtistoegenomen

12 Ouderskeurdendrinkenvanalcoholdoorjongerepubersmindervaakgoed ouderskeurdenin2010hetgebruikvanalcoholdoorjongerenonderde16jaarvakeraf; éénopdetwaalfoudersverboodhetdrinkendoordezejongeren.deboodschap geenalcoholonderde16jaar leekdaarmeeaanteslaanbijouders.desalniettemingeeft15% vandezejongeren(ook)aansamenmethunouderstedrinken.welisernuookeengroteregroepvanouderszichtbaardiehetalcoholgebruikafraadt,danwelexplicietverbiedt bijdejongstegroepjongeren Softdrugsgebruikbijjongerengelijkgebleven hetgebruikvancannabisonderdejongerenisglobaalbeschouwdoverdegeheleperiode redelijkstabiel;eenvijfdedeelvanhenheeftooitcannabisgebruikteneenvijfdevandeze groepiseenactuelesoftdrugsgebruiker Harddrugsgebruiknagenoeggelijk ookhetgebruikvanharddrugs,vooralvoorkomendonderdejongerenvan20 23jaar,isbij dezegroepredelijkstabiel(gemiddeldoverdegroepvan12 24jaar5%ooit gebruikersen 1,2%regelmatigegebruikers) Mindervaakcombinatiegebruikvanalcoholendrugsonderjongeren degroepjongerendiealcoholendrugsgelijktijdigbijééngelegenheidgebruikeniskleiner geworden Inspanningengerichtopalcoholmatigingonderjongerenwerpen(voorzichtig)vruchtenaf hetregionaleproject Jeugd,alcoholendrugs isopditmomentbekendbijruimeenderde vandejongeren;hetprojectheeftrelatiefweinigbekendheidgekregenbijdegroepjongerenvan16jaarenouder.desalnietteminweeteenzeergrotegroepjongeren(bijna90%) eenaantalactiviteitentebenoemendievanuithetprojectzijngeïnitieerden(mede)uitgevoerd.dejongerenzijnvooralbekendmetdevoorlichtingsactiviteitenopscholen,dealcoholvrijefeestenendecontroleopleeftijdbijdeverkoopvanalcohol. Eénopdetienjongerenisdoordeverkregeninformatiemeerovertuigdgeraaktvanderisico svanalcoholgebruikvoordegezondheiddanzijineeneerderstadiumwas.bovendiensteltéénopdetienjongerendatzijdoordevoorlichtingoveralcoholfeitelijkook minderisgaandrinken.dejongstegroepvan12 15jaarishetmeestontvankelijkgebleken;onderhenstelteenkwartmindertezijngaandrinken,bijde16 jarigenenouderstelt circa6%datzijhetdrankgebruikheeftverminderd. 12

13 1. Inleiding 1.1 Landelijkeontwikkelingeninalcohol endrugsgebruik Alcohol UithetmeestrecentejaarberichtvandeNationaleDrugMonitor(NDM) 6 komtnaarvorendat alcoholgebruikindenederlandsesamenlevingnogsteedswijdverbreidis. Hetaantalrecenteconsumentenvanalcoholindebevolkingvan15 64jaarligtop84%,bij actueelgebruikisdit76%;dezepercentageszijndelaatstejarenvrijstabiel 7.Hetpercentage bingedrinkers daaldeindeperiode welsignificantvan40naar32procent. UitdelandelijkePeilstationsonderzoekenvanhetTrimbos instituutonderjongerenkomtnaar vorendatin201170%vandescholierenvanhet( regulier )middelbaaronderwijservaringhad metalcohol.datwasminderdanin2007toennog79%ervaringhadmetalcoholenminder dantijdensdepiekin2003(85%).ditpercentageschommeldeechterweloverdeafgelopen 15jaar.In2011heeft43%vandeondervraagdeleerlingenindemaandvoordepeilingalcohol gedronken,minderdanin2007(51%)enin2003(58%). Uitdepeilstationsonderzoekenblijktdathetalcoholgebruikonderjongerenaanverandering onderhevigis 8.Devolgendebelangrijkstetrendszijnonderjongerenteconstateren: hetaantalscholierendatooitalcoholheeftgedronkenisin2011verdergedaaldtenopzichtevan2007en2003; ookhet(actuele)alcoholgebruikindeafgelopenmaandistenopzichtevan2007gedaald; dezedalinginhetgebruikvanalcoholooitinhetlevenenindelaatstemaanddoetzich voornamelijkvooronderscholierenindeleeftijdvan12totenmet14jaar; hetaantalscholierendatindeafgelopenvierweken5glazenofmeerheeftgedronkenbij ééngelegenheid(bingedrinken),istenopzichtevan2007en2003eveneensgedaald(van 40%,naar36%envervolgens30%).Hetbingedrinkenneemtechtersneltoemetdeleeftijd;opzestienjarigeleeftijdheeft57%weleensaanbingedrinkegedaanindeafgelopen maand(onderdetwaalfjarigenisdat3%). Onrustoverdealarmerendestijgingvanalcoholgebruikbijjongekinderenenmeerkennisover dehersenschadediealcoholkanveroorzaken,hebbenertoegeleiddatindeafgelopenjaren opverschillendefronteninhetlandpreventieveactiviteitenzijnondernomen.dezehebben zichondermeergerichtopoudersendesleutelroldiezijspeleninhetalcoholgebruikvanhun opgroeiendekind.ookveelscholenengemeentenhebbenactiviteitenontwikkeldopdit gebied.hetlijktdatdezeactiesvoorde12tot14jarigenresultaathebbenopgeleverd.ofschoonhetalcoholgebruiknogsteedshoogis,isoptimismeopzijnplaatsoverdemogelijkhedenomalcoholgebruikbijdezejongerenterugtedringen. 6 Laar,M.van,e.a.,NationaleDrugMonitor,Jaarbericht2011,Trimbos instituutenhetwodc,utrecht, Bij recentgebruik wordtbedoeldhetgebruikvanalcoholindeafgelopen12maanden,bij actueelgebruik gaat hetomhetdrinkenvanalcoholindeafgelopenmaand. 8 Verdurmen,J.e.a.,Jeugdenriskantgedrag2011,Kerngegevensuithetpeilstationsonderzoekscholieren,Utrecht

14 14 Drugs Hetooit gebruikvancannabisonderscholierenisindeafgelopenvijftienjaarredelijkstabiel; ongeveeréénopdevijfleerlingenvanhetmiddelbaaronderwijsheeftooitweleensgeblowd. UitdemeestrecentelandelijkecijfersvanhetPeilstationsonderzoek2011blijktdat17%van dezeschoolgaandejongerenooitinhetlevenheeftgeblowden8%nogindeafgelopenmaand (Verdurmen,etal.,2012).Ietsmeerjongensdanmeisjesgebruikencannabis,deschoolniveaus verschillennauwelijkswatbetrefthetpercentagegebruikers.welblowendejongerenophet laagsteniveauvanhetvmbofrequenterenrokenzemeerjointsperkeerdanophetvwo. Intensievegebruikerskunnenvancannabisafhankelijkworden.Jongerenmeteenuitgesprokenvoorkeurvoor sterke cannabislopenookeengeredekansopafhankelijkheid.onder uitgaandejongerenenvooral probleemjongeren komtcannabisgebruikrelatiefvaakvoor. Hetooit gebruikvanharddrugsalsxtc,cocaïne,amfetamineenheroïneligtmomenteelonder middelbaarscholierenop3,5%.hetpercentagescholiereninhetvoortgezetonderwijsdatde afgelopenmaandnogheeftgebruikt,bedraagtvooralleharddrugsenpaddo'sminderdan1% (Verdurmen,etal.,2012). 1.2 RegionaalgebruikvanalcoholonderscholiereninGelderland Voorenigvergelijkendinzichtinregionaleontwikkelingeninhetalcoholgebruikonderjongeren,besprekenwekorthetE MOVOonderzoekzoalsdatondermeerinGelderlandiedervier jaarwordtuitgevoerd.e MOVOomvateeninternetenquête,doordeGGD engeorganiseerd, dieklassikaalwordtingevulddoorleerlingeninhetvoortgezetonderwijsuitklas2en4.belangrijkeonderwerpenzijngezondheidenleefstijl. InhetonderstaandebesprekenweresultatenvanE MOVO2011waaroverdoordeVeiligheids engezondheidsregiogelderlandmidden(vggm)ineenbeknoptefactsheetisgerapporteerd 9.HetwerkgebiedvanVGGMbetreft16gemeenten,waaronderookdezesgemeenteninhetpolitiedistrictRivierenland.Indefactsheetiseenapartecijfermatigebespreking opgenomenoverdegemeentendiedeelnemenaanhetproject Jongeren,Alcohol+Drugs. EenbelangrijkaspectvandeonderzoeksmethodevanE MOVOisdatalleenjongerenvanklas 2en4vandemiddelbarescholenindemonitoringwordenopgenomen.Omenigevergelijking metderesultatenvane MOVOmogelijktemaken,hebbenwebijdebesprekingvanonze enquêteresultatenopverschillendeaspecteneenaparteanalysegemaaktvoordegroep scholieren van12totenmet16jaarwoonachtigindezesgemeenteninhetdistrictrivierenland(ziehoofdstuktwee). Vandejongerenuitklastweeenviervanhetvoortgezetonderwijsindezesgemeenteninhet project Jongeren,Alcohol+Drugs inhetpolitiedistrictrivierenland,heeftin201154%inzijn levenweleensalcoholgedronken.ditpercentageislagerdanin2007,toenhetnog70%was. Vandejongerenheeft43%indeafgelopenvierwekenalcoholgedronken;in2007wasdit 54%.Ookhetbingedrinkenisafgenomen:vandejongerenheeft30%indeafgelopenvier wekenweleensvijfofmeerdrankjesmetalcoholbijééngelegenheidgedronken,in2007was dit39%.hetooit enactueelgebruikvanalcoholenhet bingedrinken onderdezescholieren vanklastweeenviervanhetvoortgezetonderwijsindezesgemeentenisderhalveinde periode volgensdeE MOVOrapportageaanzienlijkafgenomen. 9 VGGM,FactsheetAlcohol.Gezondheid,welzijnenleefstijlvanjongeren,E MOVO2011,RegioGelderlandMidden.

15 1.3 Doelvanhetonderzoek Dederdemetingheefttotdoeleenhelderenaccuraatbeeldtegevenvandehuidigeaarden omvangvanhetalcohol endrugsgebruikonderjongereninhetpolitiedistrictrivierenland.de doelgroepomvatjongerenvan12tot24jaar,woonachtigindezesgemeentenvallendbinnen hetpolitiedistrictrivierenland(politieregiogelderlandmidden). DeonderzoeksresultatenwordendaarbijvergelekenmetdeenquêteresultatenvandenulmetingenherhalingsmetingdieBBSOin2006en2010heeftuitgevoerd.Dederdemetinggeeft alduseengoedeenbetrouwbarebasisvoorvergelijkingentussenhethuidigalcohol endrugsgebruikenhetgebruikvangenotmiddelentweeenzesjaargeleden. Centralevraagnaaralcohol endrugsgebruikvanjongeren Dealgemeneonderzoeksvraagbetreft dehuidigeaardenomvangvanhetalcohol endrugsgebruikonderjongereninzesgemeentenbinnenhetpolitiedistrictrivierenland.dezehoofdvraag isnaderuiteengelegdineenaantaldeelvragendiewenaarenkelethema shebbeningedeeld. Vooreenadequateeneenduidigemetingisdevragenlijstvandevoorgaandemetingengehanteerd,zodatdevraagstellingenrubriceringvanantwoordcategorieënidentiekzijn.Bovendien zijninhetkadervandeherhalingsmetingenkeleaanvullendevragentoegevoegddiebetrekking hebbenopdekennisdiejongerenhebbenvanhetprojectenopdemogelijkeveranderingsgezindheidinhetdrank endrugsgebruikvanjongeren,(mede)naaraanleidingvandeverkregen informatieoverhetalcohol endrugsmatigingsproject. Onderzoeksvragen hoeveeljongerenindegemeenteninhetpolitiedistrictrivierenlandgebruiken(regelmatig) alcoholen/ofdrugs;watishunaandeelindetotalepopulatievanjongerenindegemeentenindeleeftijd12tot24jaar? watzijndeachtergrondenenkenmerkenvandejongerendiealcoholen/ofdrugsgebruiken (naarleeftijd,geslacht,opleiding/typevoortgezetonderwijs,woonplaats)? welkesoortenalcoholendrugsgebruikenjongerenenhoeveelgebruikenze? watzijnredenenvanhetalcohol endrugsgebruikvandezejongeren? wanneerzijnjongerenmethetalcohol endrugsgebruikbegonnen(opwelkeleeftijd)? wanneer,opwelkemomentengebruikendejongerenalcoholendrugs,waargebruiken jongerendrugs? hoekomenjongerenaanalcoholendrugs,metwiegebruikenjongerendrugs? watzijndedoordejongerengerapporteerdeeffectenvanhetgebruikvanalcoholendrugs? watishetoordeelvanoudersoverhetalcohol endrugsgebruikvanjongeren? zijnjongerenbekendmethetalcoholmatigingsprojectinrivierenland;metwelkeinzet/actiesvanhetprojectzijnzijbekend? isdekennisoverenhetgebruikvangenotmiddelendoorjongerenveranderd(mede)vanwegedeinformatiediezijover(activiteitenvan)hetprojecthebbenontvangen? 1.4 Onderzoeksaanpak Omeenbreed,kwantitatiefonderbouwdenbetrouwbaarbeeldtekrijgenvandehuidigeaard enomvangvanhetalcohol endrugsgebruikdoorjongereniseengrootschalige(herhalings) enquêteuitgevoerd.deenquêtebetreftwederomeen selfreportstudie,datwilzeggendat jongerenzelfeenbeoordelinggevenvanhunalcohol endrugsgebruik.eendergelijkebenaderingenvraagstellingwordtookinandereonderzoekennaarhetgebruikvangenotmiddelenvaak gebruikt(zieondermeeronderzoekenvanhettrimbos instituut). 15

16 Indeenquêtezijnvragenopgenomendievooreenbelangrijkdeelvoortvloeienuitdethema s diebijdedeelvragenzijngenoemd.hetgaatondermeeromdevolgendeaandachtspuntenbij hetgebruikvanalcoholendrugs:welkproduct,hoevaak,hoeveel,combinatiegebruikgenotmiddelen,locatievangebruik,redenenvangebruikenoordeelouders.dederdemetinggeeft voordeverschillendethema szichtopdemogelijkewijzigingendienadetweedemetingzijn opgetreden.hiertoewordtinderapportageeenoverzichtgegevenvanderesultatenin2010en 2012naardeonderscheidenleeftijdsgroepen,meteenduidelijkerubriceringnaardoelgroepen. OpbasisvanaselectesteekproevenuitdeGBA szijnindezesgemeenten5.300jongereninde leeftijdvan12totenmet23jaaraangeschrevenmethetverzoekomaandeenquêtemeete werken.dezebriefisdoordegemeenteopgesteldendoordebetrokkenburgemeesterofdoor eenwethouderondertekend.debetreffendevragenlijstisdoormiddelvaninternetterbeschikkinggesteldeningevuld.degehanteerdeonderzoeksaanpakheeft,invergelijkingmetandere onderzoekenopditterrein,hetgrotevoordeeldatdejongerenindividueelineenprivésituatie devragenlijstinvullenwaardoorergeen(directe)invloeden vanbuiten zijnopdebeantwoordingvandevragen.deenquêteisindeperiodeoktober november2012afgenomen. 16

17 2. Alcohol endrugsgebruikjongerenrivierenland 2.1 Hetgebruikvanalcoholdoorjongeren Alcoholgebruikafgelopenmaand(actueelgebruik) Eenvandeindicatorendievaakgebruiktwordenomzichttekrijgenophetalcoholgebruikvan jongerenisdemaandprevalentie;hetbetreftdevraagaandejongereofhijofzijindemaand voorafgaandaanhetonderzoekalcoholheeftgenuttigd. Dezevraagwordtopditmomentdoor51%vandejongerenindezesgemeentenbevestigend beantwoord;14procentheeftweleens(ofvaker)alcoholgedronkenmaarnietindeafgelopenmaand.meerdaneenderdevandejongerensteltnognooitalcoholtehebbengedronken. Tabel1 Actueelalcoholgebruik,inafgelopenmaand(naargeslacht,in%) jongens meisjes totaal ja nietinafgelopenvierweken,weldaarvoor nee,nognooit Totaal 100 Inhetactueelalcoholgebruikkomtnaarvorendatjongenssignificantvakerindeafgelopen maandhebbengedronkendanmeisjes.invergelijkingmetdevoorgaandemetingblijktdatbij jongensvakersprakeisvanactueelalcoholgebruik,bijmeisjesisditgelijkgebleven.erisdaarentegenookeentoenameteconstaterenvanjongerendiestellennognooitalcoholtehebben gedronkeneneendalingvanjongerendieweleens(maarnietindeafgelopenmaand)alcohol hebbengenuttigd(ziegrafiek1). Hetalcoholgebruikissterkuiteenlopendtussendeleeftijdsgroepen;bijdejongerenonderde 16jaarheeft9%indeafgelopenmaandéénofmeerderekerenalcoholgedronken,bijde jongerentussen16en20jaarisdit74%enbijjongerenvan20tot24jaar78%.erisderhalve eensterkestijginginhetalcoholgebruikonderjongerenvanafhun16 e jaar. Dejongerendiestellennognooitalcoholtehebbengedronkenzijnvooralindegroep12 15 jarigentevinden(80%vanhen).deprevalentievanalcoholgebruikwijktbijdejongegroepvan 12 15jaarsignificantafvanjongerenvan16jaarenouder. 10 Indegepresenteerdetabellenwordenvoordeleesbaarheidalleende(veelalkolom )percentagesvermeld.ook komthetvanwegedeafrondingvanpercentagesinenkelegevallenvoordathettotaalpercentagenietop100% uitkomtmaarop99%of101%. 17

18 Tabel2 Actueelalcoholgebruik,afgelopenmaand(naarleeftijd,in%) totaal ja nietinafgelopenmaand,weldaarvóór nee,nognooit Totaal 100 Invergelijkingmetdevoorgaandemetingvaltopdatdejongeren(i.c.jongens)ouderdan16 jaarietsvakeropregelmatigebasisalcoholnuttigen.hetaandeeljongerenonderde16jaar datgeenalcoholdrinktisechterooktoegenomen,van74%naar80%. Alcoholgebruikeerste,tweedeenderdemeting; Hethuidig,actueelalcoholgebruikvanjongerenis,invergelijkingmetdetweedemetingin 2010,gemiddeldbeschouwdweerietstoegenomen.Hetgebruikligtwellagerdanbijde eerstemetingin2006.hetaandeeljongerendatafgelopenmaandalcoholheeftgedronken,is invergelijkingmetdetweedemetingmet4%gestegen.hetpercentagejongerendatsteltnog nooittehebbengedronkenisdaarentegenookgestegen(met3%)enligtdaarmee10%hoger danbijdeeerstemeting.hetaandeeljongerendatooitweleensalcoholismet7%gedaalden ligtonderhetniveauvandeeerstemeting. Grafiek1 Actueelenniet actueelalcoholgebruikjongeren, (in%) Eenlichtetoenameinhetactueledrinkenonderjongereninvergelijkingmetdetweedemetingisvooralteherkennenbijdeleeftijdsgroepvan16totenmet19jaar;bijdezejongerenis circadriekwarteenactueledrinker.hetactueelalcoholgebruikisbijalledrieonderscheiden leeftijdsgroepenlagerbijdeeerstemeting. 18

19 Grafiek2 Actueelalcoholgebruikjongeren, ,naarleeftijdscategorie Detoenameinhetactueelalcoholgebruikspeeltmetnamebijdejongens(eentoenamevan 7%),bijdemeisjesisdezegelijkgebleven. Grafiek3 Actueelalcoholgebruikjongeren, ,naargeslacht Uitdederdemetingblijktdatereengroteregroepjongerenisdienognooitalcoholheeft gedronken(35%).dezejongerenzijnmetnametevindenonderde16jaar,bijhenishet aandeeldatnognooitalcoholheeftgedronkengestegenvan80%.bijdeandereleeftijdscategorieënishierineenlichtewijzigingopgetreden: 19

20 Grafiek4 Jongerendienognooitalcoholhebbengedronken, naarleeftijdscategorie UitdevolgendegrafiekkanwordenafgeleiddatjongerenindezesgemeenteninRivierenland in2010en2012opeenietslatereleeftijdeninminderematealcoholdrinkendanin2006.de startleeftijdvanhetdrinkenvanalcoholis,gemiddeldbeschouwd,verhoogd(jongerenstarten metanderewoordenopietslatereleeftijdmetdrinken): Grafiek5 Actueelalcoholgebruikjongeren, naarleeftijd(in%) 20

21 Andersombeschouwd,ishetnooit gebruikvanalcoholonderjongerenprocentueeltoegenomenwaarbijjongerenditooklanger volhouden danin2006en2010: Grafiek6 Nooit alcoholgebruikjongeren, ,naarleeftijd(in%) Actueelalcoholgebruiknaargemeente Bijeenuitsplitsingnaargemeentekomt,globaalgesteld,naarvorenerslechtslichteverschillenzijninhetactueelgebruikvanalcohol.InLingewaardiserweleenrelatiefkleinegroep jongerendiesteltnognooitalcoholtehebbengedronken: Tabel3 Actueelalcoholgebruik,afgelopenmaand(naargemeente,in%) 2012 Lingewaardtuwewaardenvoort Overbe Rijn Wester Duiven Zevenaar totaal ja nee,weldaarvoor nognooit Totaal 100 Delichtetoenameinhetactueelalcoholgebruikisinvergelijkingmetdevoorgaandemeting vooralherkenbaarindegemeentenoverbetuweenwestervoort: 21

22 Grafiek7 Actueelalcoholgebruikjongerennaargemeente, (in%) Alcoholgebruiklifetimeprevalentie Devoorgaandegegevensleidentotdeconstateringdatbijnatweederde(65%)vandejongerenminimaaléénkeerinzijnofhaarlevenalcoholheeftgebruikt,ruimeenderdezegtnog nooitalcoholtehebbengedronken.indezelifetimeprevalentieiseendalingvan10%teherkennentussen2006en2012.dezedalinginlifetimeprevalentievanalcoholisbijmeisjesmeer uitgesprokendanbijjongens(respectievelijk12%en7%): Grafiek8 Ooitalcoholgebruikjongerennaargeslacht, (in%) 22

23 AlcoholenscholierenvoortgezetonderwijsRivierenland Bijeennadereanalysevandegegevensnaarjongerenindemiddelbareschoolleeftijd(12tot enmet18jaar)komentenaanzienvandehuidigemaand enlifetimeprevalentievanalcoholgebruikdevolgendecijfersnaarvoren: Tabel4 Alcoholgebruikvo scholieren(naargeslacht,in%) 2012 jongens meisjes totaal alcoholinafgelopenmaandgedronken nietinafgelopenvierweken,weldaarvoor nognooitalcoholgedronken Totaal 100 Decijfersoverhethuidigalcoholgebruikonderscholierengevenaandatbijnadehelftvanhen (48%)indeafgelopenmaanddanweldaarvooréénofmeerderekerenalcoholheeftgedronken;meerdandehelftvandezescholierensteltnognooitalcoholtehebbengedronken(51%). Ditlaatstegeldtvooralvoorde12totenmet15jarigen. Hetactueeldrinkenisinvergelijkingmetdemetingin2010bijdezejongerenmet4%toegenomen,maarookhetpercentagescholierendatnognooitalcoholheeftgedronkenistoegenomen,met5%.Bovendienishetniet actueeldrinkenafgenomen(met10%): Grafiek9 Alcoholgebruikvo scholierenrivierenland (in%) Bijeenbeoordelingvandeopleidingvandevo scholiereninrelatietothunalcoholgebruik, blijkttenaanzienvandelifetimeprevalentiedatdeleerlingenvandeonderscheidenschooltypenenigszinsverschillendscoren.ookisdetoenamevanhet nooithebbengedronken herkenbaar,vooralbijhetvmboendehavo leerlingen: 23

24 Tabel5 Alcoholgebruikinhelelevenbijvo scholieren (naarschooltype) vmbobb/kb/pr vmbo t havo vwo (roc) totaal ak nognooitalcoholgedronken nognooitalcoholgedronken Totaal 100 Alswekijkennaardemaandprevalentievanhetalcoholgebruikvanvo scholierenzijnde verschillentussendeschooltypenopmerkelijk.indemaandvoorafgaandaanhetonderzoek heeftin2012ruimeenderde(36%)vandevo scholierenindezesgemeentenalcoholgedronken.bijdezemaandprevalentielagendevmbo praktijkenvmbo tleerlingenredelijkdichtbij elkaar,terwijlde(oudere)havo envwo leerlingenvakeraangevenindeafgelopenmaandte hebbengedronken.bijde(ookoudere)roc leerlingenheeftbijna70%indeafgelopenmaand alcoholgedronken. Grafiek10 Actueelalcoholgebruikvo scholierenrivierenland, (naarschooltype) Hetactueelalcoholgebruikondervo scholiereninrivierenlandisindeperiode vooralafgenomenbijdeleerlingendieeenvmbo tofeenhavo opleidingvolgen;bijdevwoleerlingenisergeenafnamemeer(bijderoc leerlingenisooksprakevaneenafnameoverde geheleperiodevanzesjaar,maarhierissprakevaneenkleineraantalleerlingen). Bijdescholierenblijkenlichte(nietsignificante)verschillentebestaantussendegemeenten: opditmomentisinduivenhetaantalscholierendatactueelalcoholheeftgedronkenhet laagst(31%),inlingewaardenwestervoorthethoogst(respectievelijk41%en42%). 24

25 Tabel6 Actueelalcoholgebruikvo scholieren (naargemeente) Lingewaardtuwewaardenvoortvenaar Overbe Rijn Wester Ze Duiven totaal Hetaandeeljongerenbinnenhetvoortgezetonderwijsdatsteltnognooitalcoholtehebben gedronken,isgemiddeldtoegenomenvan46%naar51%.dezetoenameisvooralbijdevoscholierenherkenbaardiewoonachtigzijninduiven,overbetuwe,westervoortenzevenaar: Tabel6b Geenalcoholgebruikvo scholieren (naargemeente) Lingewaardtuwewaardenvoortvenaar Overbe Rijn Wester Ze Duiven totaal AlcoholgebruikvanscholierenRivierenlandinlandelijkperspectief OmdeonderzoeksresultatenonderjongereninhetvoortgezetonderwijsinRivierenlandin perspectiefteplaatsen,islandelijkreferentiemateriaalverzameld. Inhetlandelijkonderzoek Jeugdenriskantgedrag2011 (Verdurmen,etal,2012)komtnaar vorendatvanalleleerlingenvanhetvoortgezetonderwijs70%(in200779%)ooitalcohol heeftgedronken(bijmeisjes67%,bijjongens72%) 11 ;inonderhavigonderzoekisdat48%. Bovendienbleekuitditlandelijkpeilstationsonderzoekdat43%(in200751%)vandeleerlingenvanhetvoortgezetonderwijsindemaandvoorafgaandaanhetonderzoekalcoholheeft gedronken;bijdejongereninonderhavigonderzoekindezesgemeentengeldtditvoor36%. Hetooit enhetactuelealcoholgebruikvanvo scholiereninrivierenlandisderhalveflinklager danhetlandelijkgemiddeldealcoholgebruikonderscholieren(zoalsgemetenin2011). Intensiteitalcoholgebruik(alle)jongeren12tot24jaar Alcoholafgelopenmaand Vandejongerendiestellenindeafgelopenmaandalcoholtehebbengenuttigd(51%vanhet totaal),blijktdatruim40%ditéénoftweekeerheeftgedaan,meerdandehelftdrietottien keeren7%heeftindeafgelopenmaandmeerdantienkeeralcoholgedronken. Eriseensignificantverschiltussendejongensenmeisjesindeintensiteitvanhetdrinken; jongensdrinkenvakeralcoholdanmeisjes. 11 Verdurmen,J.e.a.,Jeugdenriskantgedrag2011,Kerngegevensuithetpeilstationsonderzoekscholieren,

26 Tabel7 Hoevaakalcoholgebruikdoorjongerenafgelopenmaand(naargeslacht,in%) 2012 jongens meisjes totaal 1 2keer keer meerdan10keer Totaal 100 Degemiddeldefrequentievanalcoholdrinkenonderdejongerenissinds2010ietsverhoogd. Naasthetgegevendatjongensvakeralcoholdrinkendanmeisjes,neemtookdefrequentie vanhetalcoholgebruiksignificanttoenaarmatedejongerenouderworden: Tabel8 Hoevaakalcoholgebruikafgelopenmaand(naarleeftijd,in%) totaal 1 3keer keerofvaker Totaal 100 Uitdetabelblijktdatdeintensiteitvanhetalcoholgebruikindeafgelopenmaandrelatieflaag isbijdejongerenvan12 15jaarenhoogbijdejongerenvan20 23jaar.Bijdejongstegroep drinkt17%minimaaléénkeerperweekalcohol,bijdeoudstejongerendrinktmeerdan50% minimaaléénkeerperweekalcohol. Doordeweeksgebruikvanalcohol Aantaldagenalcoholgebruikdoordeweeks Driekwartvandejongerendrinktnietopdoordeweeksedagen,ditgeldtsignificantvakervoor meisjes(80%)danvoorjongens(69%).erzijnhieringeengroteverschillenmetdetweede meting.bijdejongerendrinktderhalveeenkwartweléénofmeerdereavondendoordeweeks, bijdejongensdrinktmeerdan30%éénofmeerderedagendoordeweeksalcohol. Tabel9 Hoevaakalcoholgebruikdoordeweeks(naargeslacht,in%) 2012 jongens meisjes totaal 2012 totaal 2010 nooitdoordeweeks avond avonden Totaal

27 Bijdejongerendie,minimaal,ééndagperweekbuitenhetweekendalcoholdrinken,houdt bijna50%hetopéénàtweeglazendrank,27%drinkt3tot4glazenopeenavond.eengroep van10%drinkt7glazenofmeer.hetgemiddeldgebruikligtietshogerdanin2010. Deveeldrinkersopdezedoordeweekseavondenzijnsignificantvakertevindenbijjongens,bij demeisjesdrinktbijna70%maximaal2glazenalcoholopeendoordeweekseavond. Tabel10 Gemiddeldaantalglazenalcoholopdoordeweeksedag 2012 jongens meisjes totaal ofmeer 3 2 Totaal 100 Alcoholgebruikinhetweekend Aantalavondenalcoholgebruikinhetweekend Invergelijkingmetdedoordeweeksedagen,isereenveelgroteregroepjongerendiewelin hetweekendalcoholdrinkt(85%).meerdandehelftvandejongerendrinktéénavondinhet weekend,eenkwartdrinktoptweeavondeninhetweekend(bijjongensisditeenderde deel).dezaterdagavondisdaarbijaanzienlijkpopulairderdandevrijdagavond.eenkleine groepjongeren(3%,vooraljongens)nuttigtalcoholopalledrieweekendavonden.invergelijkingmetdemetingin2010isereenlichtestijginginhetaantaljongerendat(meerdereavonden)inhetweekendalcoholdrinkt. Tabel11 Hoevaakalcoholgebruikinweekend(naargeslacht) 2012 jongens meisjes totaal 2012 totaal 2010 nooitinweekend avond avonden avonden Totaal Hetaantalglazendatjongerenopeenweekendavonddrinkenloopttussendevrijdagen zaterdagnietveruiteenenligtgemiddeldopvijfglazen.opbeideavondenscoort8 13%van dejongerenmeerdan10glazendrankopeenavond,circa32 37%vandejongerendrinkt5tot 10glazenalcoholopeenvrijdag ofzaterdagavond(enzijnaanhet bingedrinken ). Opzondagwordt,dooreenveelkleineregroepdrinkendejongeren(11%vanhettotaal), rustigeraangedaan ;bijna60%vanhendrinktmaximaal2glazenopdezeavond. 27

28 Tabel12 Gemiddeldaantalglazenalcoholopweekendavond 2012 opvrijdag opzaterdag opzondag glazenofmeer Totaal Invergelijkingmet2010wordenerin2012opdeweekendavondengemiddeldietsmeer glazenalcoholgenuttigd,ofwordt,metanderewoorden,meergedronken.indegrafiekwordt alsvoorbeeldhetalcoholgebruikvoordezaterdagavondaangegevenin2010en2012: Grafiek11 Alcoholgebruikjongerenopzaterdagavond, (aantalglazenalcohol,in%) Effectenalcoholwatbetreftaangeschotenofdronkenzijn Indeenquêteisaandejongerengevraagdinhoeverrezijooitenindeafgelopenvierweken vanwegealcoholgebruikdronkenofaangeschotenzijngeweest.uitdeantwoordenkomtnaar vorendat76%vandejongerenminimaaléénkeerinhunlevenaangeschotenofdronkenis geweest.vandejongerenisbijnaeenderdedeelminimaal10keerinhunlevendronkenof aangeschotengeweest. Inhetalgemeenblijktdatjongenssignificantvakerdronkenofaangeschotenzijndanmeisjes; bijdejongenssteltruimeenderdeminimaal10keerdronkenofaangeschotentezijngeweest, bijmeisjeszegteenkwartditinhetverledentehebbenervaren.erisnauwelijksverschilte herkennenindematewaarinjongerenaangevendronkenofaangeschotentezijngeweest tussendetweedeenderdemeting. 28