Voor de volgende werkzaamheden van de Werkgroep B&U moet capaciteit worden georganiseerd:

Transcriptie

1 Amersfoort, augustus 13 OVERZICHT WERKPAKKETTEN CB-NL 2 E HELFT 2013 In de voorgaande fase is gewerkt met drie inhoudelijke werkgroepen: de werkgroep GWW, de werkgroep B&U en de werkgroep Ruimtelijke Omgeving. Elke werkgroep heeft afgelopen half jaar een aantal werkpakketten gedefinieerd die moeten worden uitgevoerd voor een goed opbouw van de CB-NL. Vanaf september dienen deze werkpakketten te worden uitgevoerd. In de loop van de tijd kunnen nog nieuwe werkpakketten ontstaan, daarvoor zal afzonderlijk capaciteit worden gevraagd. Voor meer inzicht in de achtergronden van de CB-NL wordt verwezen naar de website en de rapportage van de pilotfase. Voor de volgende werkzaamheden van de Werkgroep B&U moet capaciteit worden georganiseerd: B&U 1 Redigeren en publiceren van de eerste producten Lijsten van (namen van) eigenschappen en objecttypen moeten worden gegenereerd uit de Nederlandse content van de bsdd (waarin dan ook Semantic Concepts zal zijn ondergebracht). Publicatie van deze lijsten voorziet in een duidelijke behoefte aan standaard terminologie bij professionals in de bouw die in de dagelijkse projectpartij betrokken zijn bij de ontwikkeling van Bouwwerk Informatie Modellen. Voordat de lijsten worden gepubliceerd, dient een redactiecommissie van de Werkgroep B&U hiernaar te kijken. Voorgesteld wordt een redactiecommissie samen te stellen, bestaande uit de werkgroeptrekker (Dik Spekkink), een vertegenwoordiger van een opdrachtgevende partij en vertegenwoordigers van ontwerpende en uitvoerende partijen in de disciplines bouwkunde/constructies en installaties. Geraamde tijdsbesteding: 6 personen, 16 uur elk (totaal ca. 100 uur). B&U 2 Completeren, schonen en presenteren van de content van de domeinen draagconstructies en luchtbehandelingskast uit de pilotfase In de pilotfase is door de Werkgroep B&U gewerkt aan deze domeinen. De resultaten zijn destijds verwerkt in Semantic Concepts. Het werk kon in de pilotfase echter niet helemaal worden afgerond en bovendien is sindsdien de CB-NL Modeling Guide ontwikkeld. De Werkgroep B&U vindt het belangrijk om de resultaten van de pilotfase af te maken en in overeenstemming te brengen met de afspraken uit de Modeling Guide. De Werkgroep acht het zeer belangrijk voor het draagvlak van CB-NL om de resultaten vervolgens breed aan de bouwwereld te presenteren als een proof of concept: dít is wat we bedoelen met CB-NL en díe praktische problemen met BIM kun je ermee oplossen. Uitgangspunt is, dat twee werkgroepen van vijf personen elk hieraan vanaf september 2013 nog maximaal twee maanden werken. Geraamde tijdsbesteding: 10 personen, 4 uur per week per persoon gedurende 8 weken (totaal 10x4x8 = 320 uur). Bijlage bij BIR brief; Deelname organisaties aan ontwikkeling CB-NL 1

2 B&U 3 Domein brandveiligheid De Dienst Vastgoed Defensie (DVD) beheert een groot aantal legeringsgebouwen. Op korte termijn zullen al deze gebouwen worden gescreend op brandveiligheid en waar nodig in overeenstemming worden gebracht met de regelgeving op dit gebied. Hierbij zal een aanzienlijk aantal adviesbureaus en uitvoerende bedrijven worden betrokken. De DVD hecht grote waarde aan consistentie in de uitvragen aan deze bedrijven en wil resultaten van deze actie ook op consistente wijze gerapporteerd, c.q. gedocumenteerd krijgen. Recentelijk is vanuit de DVD het idee ontstaan om dit te realiseren met behulp van de CB-NL en omgekeerd - het brandveiligheidsprogramma voor legeringsgebouwen te benutten als pilot voor de uitwerking van het concept brandveiligheid in de CB-NL (win-win situatie). De Werkgroep B&U wil hier graag op ingaan en het onderwerp met prioriteit oppakken. Uitgangspunt is dat een werkgroep wordt samengesteld met vertegenwoordigers van DVD en vertegenwoordigers van adviserende en uitvoerende bedrijven. Geraamde tijdsbesteding in 2013: 2 werkgroepen, 5 personen per werkgroep, 2 uur per week per persoon gedurende 8 weken (totaal 2x5x2x8 = 160 uur). Geraamde tijdsbesteding in 2014: 10 werkgroepen, 5 personen per werkgroep, 2 uur per persoon per week gedurende 8 weken (totaal 10x5x2x8 = 800 uur). B&U 4 Controleren, schonen en completeren van nader te bepalen, steeds relatief kleine domeinen Het gaat hier om het verbeteren van de bestaande content van de core van CB-NL voor de B&U-sector. Deze content moet in overeenstemming worden gebracht met de afspraken die zijn vastgelegd in de CB-NL Modeling Guide. In de pilotfase is geleerd dat het in verband met de complexiteit van de materie verstandig is om daarbij te kiezen voor overzienbare, goed afgebakende delen van CB-NL ( domeinen ) die binnen een overzienbare termijn kunnen worden afgerond. Prioriteiten in de keuze van domeinen moeten eind 2013 worden vastgesteld door de Werkgroep B&U. Deze activiteit loopt van januari 2014 (na afronding van de werkzaamheden aan de werkpakketten B&U 1 t/3) t/m december Uitgangspunt is dat subwerkgroepen van gemiddeld 5 personen steeds maximaal twee maanden aan een domein werken. Er zijn maximaal twee werkgroepen gelijktijdig actief. De samenstelling van de werkgroepen hangt af van de keuze van de domeinen. Geraamde tijdsbesteding in 2014: 10 werkgroepen, 5 personen per werkgroep, 2 uur per persoon per week gedurende 8 weken: (totaal) 10x5x2x8 = 800 uur. Bijlage bij BIR brief; Deelname organisaties aan ontwikkeling CB-NL 2

3 B&U 5 Het ontwikkelen van testscenario s De werkgroep B&U zal in concept gereedgekomen domeinen uit de CB-NL core voor de B&Usector gaan testen op bruikbaarheid in de praktijk. Het gaat om de concepten als bedoeld onder B&U 2, 3 en 4, nadat datamodelleurs de resultaten van de betreffende (sub-) werkgroepen hebben verwerkt in de CB-NL core. Voorgesteld wordt om testscenario s te ontwikkelen voor de volgende deelprocessen van het bouw- en beheerproces: contractvoorbereiding, ontwerp & engineering, uitvoering & sloop en beheer & onderhoud. Voor elk van deze vier deelprocessen werken drie mensen (in principe vertegenwoordigers van respectievelijk een opdrachtgevende, een ontwerpende en een uitvoerende partij) een testscenario uit. Geraamde tijdsbesteding: 4 testscenario s, 3 personen per scenario, 2 uur per week gedurende 8 weken: (totaal) 4x3x2x8 = ca. 200 uur. De testscenario s moeten per 1 maart 2014 beschikbaar zijn. B&U 6 Testen van in concept gereedgekomen domeinen aan de hand van de testscenario s In dit deelproject gaat het om het toepassen van de testscenario s uit het werkpakket B&U 5 op de resultaten van de werkpakketten B&U 2, 3 en 4. Geraamde tijdsbesteding: ca. 12 domeinen, 5 personen per domein, 2 uur per week per persoon gedurende 6 weken: (totaal) 12x5x2x6= 720 uur Deze testactiviteiten zullen met name in 2014 worden uitgevoerd. B&U 7 Het voeren van redactie Taak van de redactie is om namens de Werkgroep B&U: o resultaten van de domeinwerkgroepen (werkpakketten 2 t/m 4) te beoordelen en vrij te geven voor verwerking in de CB-NL core door de datamodelleur(s); o input van derden via de virtuele werkvloer beoordelen, beantwoorden en indien van toepassing gereed maken en klaarzetten voor verwerking in de CB-NL core door de datamodelleur(s) Voorgesteld wordt om voor 2014 een redactiecommissie samen te stellen, bestaande uit de werkgroeptrekker (Dik Spekkink), een vertegenwoordiger van een opdrachtgevende partij en vertegenwoordigers van ontwerpende en uitvoerende partijen in de disciplines bouwkunde/constructies en installaties. Overwogen kan worden om de samenstelling te variëren naarmate inzet specifieke domeinkennis gewenst is. Uitgangspunt is dat een lid van een domeinwerkgroep niet in de redactie kan zitten voor de beoordeling van het werk van die domeinwerkgroep Geraamde tijdsbesteding: 6 personen, 8 uur per maand per persoon gedurende 10 maanden (totaal 6x8x10 = 480 uur). Bijlage bij BIR brief; Deelname organisaties aan ontwikkeling CB-NL 3

4 B&U 8 Het begeleiden van uit te besteden werkzaamheden De Werkgroep B&U stelt voor om twee werkpakketten tegen betaling - uit te besteden aan materiedeskundigen: (even uitleggen wat mappen is) o het mappen van IFC op de CB-NL core B&U; o het mappen van de ETIM-klassen op de CB-NL core B&U. (zie paragraaf 4.2). Voor de begeleiding van deze activiteiten moet capaciteit beschikbaar zijn. Geraamde tijdsbesteding: 2 werkpakketten, 3 begeleiders per werkpakket, 2 uur per persoon per week gedurende 15 weken (totaal 2x3x15 = 90 uur). Voor de volgende werkzaamheden van de Werkgroep Ruimtelijke Omgeving moet capaciteit worden georganiseerd: RO 1 (BG2 uit het werkplan Ruimtelijke Omgeving) Asset lijst grote gemeenten De grote gemeenten zijn een eigen werkgroep gestart onder CB-NL om ervoor zorg te dragen dat de begrippen die voor gemeenten van belang zijn voor beheer en onderhoud in CB-NL worden opgenomen. De gemeenten hechten er veel belang aan dat de aansluiting van ontwerp en beheer op een goede manier plaatsvindt. Deelnemende gemeenten zijn Amsterdam, Delft, Den Haag en Rotterdam. Benodigde acties: - BG2-1; Lijst compleet maken waarbij RSGB (Referentiestelsel Gemeentelijke Basisgegevens) in de lijst wordt betrokken. - BG2-2; Prioriteren van de lijst grote gemeenten mbt opname CB-NL. - BG2-3; Opnemen van de begrippen in CB-NL op basis van prioriteitkeuzes en aanbrengen van relaties met de andere begrippen van CB-NL. Uitvoeringstermijn is Het benodigde aantal dagen (40) wordt in principe geleverd door de bovengenoemde gemeenten. Het is mogelijk dat anderen zich hierbij aansluiten. RO2 (BG3 uit het werkplan Ruimtelijke Omgeving) - Opnemen van verwijzing naar relevante informatiesets CB-NL) Door de werkgroep Ruimtelijke Omgeving is een voorselectie gedaan omdat er ruim 6000 datasets beschikbaar zijn, zie Deze voorselectie heeft in eerste instantie plaats gevonden op basis van nationale dekking (dus geen datasets van een klein gebied of individuele gemeente), beschikbaarheid als service (dus online bruikbaar) en betrouwbaarheid (de service is beschikbaar met een Service Level Agreement (SLA) of op andere manieren zijn afspraken gemaakt over de beschikbaarheid van 24/7). De overgebleven datasets (ongeveer 90) zijn geprioriteerd op relevantie voor de GWW- en B&U-sector. Dit is gedaan vanuit de kennis die de werkgroep Ruimtelijke Omgeving heeft. Bijlage bij BIR brief; Deelname organisaties aan ontwikkeling CB-NL 4

5 Deze concept lijst dient echter definitief gemaakte te worden in overleg met de werkgroepen B&U en GWW. Bij voorkeur wordt door deze werkgroepen aangegeven welke dataset in welke fase benodigd is. Voorbeelden van mogelijke relevante datasets: Benodigde acties: - BG3-1; In een werksessie met de GWW werkgroep en een werksessie met de B&U werkgroep bepalen welke datasets van belang zijn en in welke fase deze gebruikt worden. - Ook de check bij GWW en B&U welke gegevens zij wensen die niet in deze datasets voorkomen. - BG3-2; Uit deze werksessies kan blijken dat een aantal datasets in meerdere fasen voorkomen. Voor deze datasets dient vervolgens bepaalt te worden welke begrippen uit deze datasets in CB-NL opgenomen dienen te worden. - BG3-3; Opnemen van verwijzingen vanuit CB-NL naar de relevante datasets. Hierdoor wordt bereikt dat deze datasets gebruikt gaan worden in de voorbereiding, uitvoering, etc. Uitvoeringstermijn is Benodigde bijdrage is BG3-1 (10 dagen), BG3-2 (20 dagen) en BG3-3 (10 dagen). (Mij is niet duidelijk of deze capaciteit nu gevraagd wordt of al is ingevuld door de grote gemeenten. Als je nog nodig hebt, moet je iets duidelijker aangeven uit welke hoek je capaciteit zoekt). RO3 (VB1 uit het werkplan Ruimtelijke Omgeving) - voor B&U en GWW Er is een aantal manieren om de ruimtelijke omgevingssets kenbaar te maken: 1. Door vanuit CB-NL hiernaar te verwijzen; en/of 2. Opname van deze sets met URL, beknopte tekst en afbeelding op CB-NL website; en/of; 3. Portaal waar deze informatiesets interactief in samenhang getoond kunnen worden. Vanuit de verschillende branche organisaties (Bouwend Nederland, SBRCUR, etc.) kunnen hier dan verwijzingen naar worden gemaakt. Bijlage bij BIR brief; Deelname organisaties aan ontwikkeling CB-NL 5

6 Benodigde acties: - VB1-1; Bepalen op welke manier(en) de verschillende ruimtelijke omgevingssets vindbaar gemaakt worden door: - Demonstreren van de mogelijkheden van de ruimtelijke omgevingssets in een viewer voor architecten, bouwers, civiel technici en andere relevante doelgroepen - Op basis hiervan mogelijk een klein prototype te bouwen en kort te sluiten met eerder genoemde doelgroepen - VB1-2; Bepalen keuze voor optie 1, 2 of 3. - In kind bijdrage door betrokkenheid GWW en B&U voor een werksessie zoals genoemd in VB1-1 tweede aandachtsstreepje. Dit betreft 5 dagen in de periode september/oktober RO 4 (VB2 uit het werkplan Ruimtelijke Omgeving) - Gebruik Ruimtelijke Omgevingsinformatie in B&U en GWW-software Wanneer de Ruimtelijke Omgevingsinformatie rechtstreeks vanuit de software kan worden benaderd zullen ontwerpers, planvoorbereiders, etc. deze informatie veel eerder gaan gebruiken. Ze hoeven er niet naar te zoeken maar het wordt al aangeboden in de software die zij dagelijks gebruiken. Een aantal softwareleveranciers ondersteunen dit al. Geonovum heeft eerder softwareleveranciers gestimuleerd om dit te ondersteunen en voor de gebruiker te vergemakkelijken. Hier is erg positief op gereageerd en heeft ook deels geleid tot softwareaanpassingen bij een aantal leveranciers. Doordat de groep nu veel groter is wordt voorgesteld om de softwareleveranciers opnieuw te stimuleren en waar nodig beperkte technische ondersteuning te leveren bij vragen. Voorbeeld WMS buttons PDOK Bentley Bijlage bij BIR brief; Deelname organisaties aan ontwikkeling CB-NL 6

7 Benodigde acties: VB2-1; Kennissessies waarbij de leveranciers uitleg krijgen over de Ruimtelijke Omgevingsservices en de mogelijkheden hiervan. Daarnaast ook benodigde technische ondersteuning voor vragen, wellicht vermelding op website CB-NL voor degene die dit ondersteunen, etc. In kind bijdrage (10 dagen) van vooral softwareleveranciers om aan deze kennissessie deel te nemen. Kennissessie is medio november Tot slot Wat betreft de overige werkpakketten van Ruimtelijke Omgeving wordt al op een andere wijze voorzien in capaciteitslevering voor de uitvoering. Voor de achtergronden en toelichting op de aanpak wordt verwezen naar de rapportages van de werkgroepen van juni Bijlage bij BIR brief; Deelname organisaties aan ontwikkeling CB-NL 7

8 Uitwerking werkpakketten GWW voor het genereren van content voor de CB-NL. Deze notitie betreft de inhoudelijke uitwerking van de geprognosticeerde werkzaamheden van de Werkgroep GWW en de benodigde capaciteit voor het realiseren van CB-NL vulling. Deze uitwerking zal als basis dienen voor een capaciteitsaanvraag voor de sector. De werkgroep GWW heeft hiertoe werkpakketten gedefinieerd die moeten worden uitgevoerd om te komen tot een goede opbouw en inhoud van de CB-NL. In de loop van 2014 zullen ook pilots uitgevoerd worden op basis van de klaargezette vulling. Hiervoor is nog geen capaciteit geraamd en zal in 2014 een aanvraag worden ingebracht. Voorwerk Het opbouwen van een conceptenbibliotheek vereist veel inspanning in korte tijdspanne. Daarom wordt zo veel mogelijk gebruik gemaakt van hetgeen al eens in de sector aan voorwerk verricht is. De CROW beschikt over een (enige tijd niet onderhouden) conceptenbibliotheek voor de GWW-sector: CHEOBS. De CROW heeft zich bereid verklaard om deze bibliotheek ter beschikking te stellen als startpunt van de GWW-core van de CB-NL 1 (zie figuur 1) voor de werkgroep. De GWW-core moet nadrukkelijk als startpunt worden gezien, alleen gevalideerde inhoud komt in de definitieve CB-NL core. Aanvullend is door de ICT-werkgroep een topstructuur voor de CB-NL gemaakt, de kapstok voor de gehele conceptenbibliotheek. Door de ICT-werkgroep is naast de topstructuur gewerkt aan een netwerkmodel dat inzicht geeft in de topologie van infrastructuren. Naast de CB-NL core wordt er momenteel nog gewerkt aan het klaarzetten van een aantal extern beheerde datasets (zogenaamde Bronverzamelingen; zie figuur 1), onder meer de NEN2767-4, de ETIM-bibliotheek en diverse bestanden uit de Geo-hoek zoals Inspire en IMGEO. Deze bronnen kennen eigen termen met een eigen gebruik en beheer. De CB-NL zal deze bestanden niet in de CB-NL core opnemen, maar wel aan mappen, om de relatie tussen concepten in verschillende werelden te kunnen leggen. Natuurlijk is er in de opstartfase van CB-NL veel werk verzet waarop kan worden teruggegrepen. 1. De CB-NL core bestaat uit een GWW-core, een B&U-Core en een topstructuur. Het is de bedoeling om deze drie onderdelen uiteindelijk samen te voegen. Omwille van de snelheid wordt echter gestart met separate contexten. Bijlage bij BIR brief; Deelname organisaties aan ontwikkeling CB-NL 8

9 CB-NL core Concept. Concept V Semantische def. Concept X Relatie Semantische def. Bronverzameling 1 Aanvullende eigenschappen en relaties Concept x Brondefinitie Property A Property B.. Relatie Semantische opbouw; Definierende eigenschappen en definierende relaties Property A Semantische def. Bronverzameling 2 Concept x Brondefinitie Property A Property C Aanvullende eigenschappen en relaties Figuur 1: Principe CB-NL core Het werk van de werkgroep Het werk van de werkgroep bestaat uit de volgende taken: - Uitwerken van een conceptenmodel voor wegconcepten (van grof naar fijn). - Opstellen van informatiebehoefte (lijstjes).genereren van stabiele GWW content. - Vertalen van de concepten en lijstjes naar semantisch juiste definitie(s) ter voorbereiding op implementatie in CB-NL (Redacteur). - Mappen van concepten uit bronverzamelingen aan CB.NL. - Het opstellen van testscenario s. Bij het doorlopen van punten I, II en III wordt zoveel mogelijk hergebruikt wat al goed is. Dat houdt dus in: het screenen van bronnen op concepten die interessant zijn voor de GWW sector en inventariseren van woordenlijstjes die bij organisaties gebruikelijk zijn. De taken I en II worden dus niet perse lineair doorlopen. Belangrijk is wel dat niet het aanbod maar de vraag centraal blijft staan. Daarom wordt vanuit informatiebehoefte gewerkt. Concepten hoeven niet altijd fysieke dingen te zijn. Een concept kan ook bijvoorbeeld een ruimte, een functie, een eigenschap, een materiaal of een activiteit zijn. Bijlage bij BIR brief; Deelname organisaties aan ontwikkeling CB-NL 9

10 Werkpakket I: Uitwerken van een conceptenmodel voor wegconcepten. Trekker Jan Dirk Buining. De focus ligt hierbij op het concept weg (Autoweg, Spoorweg en Waterweg). Het uit te werken conceptenmodel geeft inzicht in onderdelen (concepten) die betrekking hebben op het concept weg. In dit werkpakket wordt gekeken in hoeverre de in de CB-NL beschikbare datastructuur (inhoudelijke ordeningskeuze) geschikt is voor de behoeftes uit verschillende werkprocessen. Het is niet de ambitie om te komen tot een complete dataset. De bedoeling is om gaten en structuurfouten te traceren en voorstellen te doen voor aanpassing (middels een zogenaamd conceptenmodel ). Hierbij wordt ernaar gestreefd om zo volledig mogelijk de voorwaarden vanuit het gebruik in de GWW-sector in beeld te hebben. Het model moet voldoende uitgewerkt zijn om in januari 2014 te kunnen starten met het testen van CB-NL. Voor het uitvoeren van het werkpakket uitwerken conceptenmodel worden mensen gezocht die gezamenlijk een brede vertegenwoordiging zijn van de branche en gezamenlijk de totale levenscyclus van een bouwwerk kunnen overzien. In dit werkpakket beperkt zich tot de volgende twee fasen binnen GWW-projecten: 1. Contractvoorbereiding 2. Ontwerp en Realisatie. Diverse functionarissen kunnen vanuit hun rol en ervaring binnen de verschillende fasen de noodzakelijke input leveren over de concepten die een rol spelen binnen de GWW sector. Deze functionarissen zijn: - Project- en Contractmanager, Weg, Spoor, Water; - Kostendeskundige; - Ontwerper, Weg, Spoor, Water; - Planner; - Planontwikkelaars; - SE engineer; - Technicus (Storingsmonteur); - Verkeersmanager; - (Vak- of Technisch) Specialist. Activiteiten Om het conceptenmodel aan de vulling van de CB-NL-core te kunnen toetsen zullen drie teams worden samengesteld, waarbinnen de drie concepten autoweg, spoorweg en waterweg zowel aan een onderzoek worden onderworpen. Naar aanleiding van deze toets kunnen de Concepten worden aangevuld. De drie samen te stellen teams zijn: 1. Team Autoweg: 6 personen, te weten: Project-/Contractmanager + Ontwerper + Planner + Verkeersmanager + Kostendeskundige + Technicus; 2. Team Spoorweg: 6 personen, te weten: Project-/Contractmanager + Ontwerper + Planner + Specialist + Kostendeskundige + Vakdeskundige; 3. Team Waterweg: 6 personen, te weten: Project-/Contractmanager + Ontwerper + Planner + Kostendeskundige + Technicus + Verkeersmanager. Bijlage bij BIR brief; Deelname organisaties aan ontwikkeling CB-NL 10

11 Het werkzaamheden starten met een Brainstormsessie binnen elk van de afzonderlijke Teams waarin wordt besproken, welk conceptenmodel vanuit de dagelijkse werkpraktijk wenselijk zou zijn. (3 x 6 x 4u = 72u). Hierin wordt de deelnemers gevraagd om vanuit hun eigen rol in het dagelijkse werkproces de eisen en wensen aan het te bouwen conceptenmodel in te brengen. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen de processen: - Contractvoorbereiding; - Ontwerp & Realisatie. Op basis van de opgestelde eisen wordt de opbouw van de CB-NL getoetst en worden er, naar aanleiding hiervan, mogelijk voorstellen worden gedaan voor aanpassingen en aanvullingen op de indeling van de CB-NL De drie (Weg, Spoorweg, Waterweg) Brainstormsessies zullen, behalve een Startbijeenkomst (18 x 4u = 72u), vooraf worden gegaan door een zelfstandige voorbereiding door de deelnemers, zodat de brainstormsessies op een zo effectief mogelijke manier kan plaatsvinden. (18 x 2u = 36u) Vervolgens worden er twee Uitwerkingssessies gehouden waarin de eerder geconstateerde eisen en wensen aan het CB-NL getoetst worden (2 x 3 x 6 x 4u = 144u) en afsluitende sessie met vertegenwoordiging per Team (3 x 2 x 4u = 24u, waaruit aanbevelingen komen voor de CB-NL. Vervolgens wordt de huidige vulling vanuit Cheobs getoetst met de praktijk: Praktijksessies. Hierbij is belangrijk dat men uit gaat van het principe dat een concept bestaat uit een zgn Supertype en een discriminator, ofwel: een onderscheidend kenmerk. Hiervoor zullen naar verwachting pér Team een drie Praktijksessies belegd worden (3 x 3 x 6 x 4u = 216u). Ook deze serie wordt afgesloten met een afsluitende sessie met de eerder gekozen vertegenwoordigingen uit de drie Teams (3 x 2 x 4u = 24u). Tijdsbesteding en capaciteit Om de besproken activiteiten in het tijdsbestek van twee á drie maanden (medio september tot circa 1 december) te kunnen afronden, is de volgende noodzakelijke capaciteit nodig: 1. Start-bijeenkomst eind september om doel, werkzaamheden en inzet af te stemmen en commitment te krijgen Claim: 4 uren per persoon, 18 personen: 72 uren; 2. Voorbereiding in eigen tijd ten behoeve van de komende brainstormsessie. Claim: 2 uren per persoon, 18 personen: 36 uren; 3. Brainstorm in drie Teams, Weg, Spoor, Water. Claim: 4 uren per persoon, 18 personen: 72 uren. 4. Uitwerking per Team in aparte vervolgsessie. Claim: 4 uren per persoon, 18 personen: 72 uren. 5. Afsluitingsbijeenkomst met Team-vertegenwoordiging (2 pers/team). Claim: 2 uren per persoon, 6 personen: 12 uren. 6. De activiteiten worden begeleid door de trekker (Jan Dirk Buining). Claim 52 uur. Bijlage bij BIR brief; Deelname organisaties aan ontwikkeling CB-NL 11

12 Samenvatting capaciteitsvraag: Bijlage bij BIR brief; Deelname organisaties aan ontwikkeling CB-NL 12

13 Werkpakket II. Genereren van stabiele GWW-content. Trekker Kees van Belzen Binnen dit werkpakket wordt ernaar gestreefd om zo snel mogelijk bruikbare, stabiele content te genereren voor de CB-NL waarmee de praktijk aan de slag kan. Hierbij wordt geredeneerd vanuit de werkprocessen waarin de CB-NL concepten gebruikt worden. Met andere woorden over welke concepten (woorden) wil de gebruiker kunnen beschikken tijdens een bepaald (werk)proces c.q. activiteit. De vraag dient beantwoord te worden vanuit de specifieke informatiebehoefte t.b.v. ondersteunende (werk)processen. Om te komen tot de juiste lijstjes vormen de volgende uitgangspunten het kader, deze zijn: 1. Totstandkoming is gebaseerd op een pragmatische benadering. Dat wil zeggen bestaande lijstjes worden geraadpleegd en worden gecontroleerd of de gewenste informatiebehoefte als Woord (lees: begrip) vermeld is. 2. Te raadplegen bronnen waarin mogelijk bruikbare concepten zijn vastgelegd zijn o.a.: - CHEOBS (vastgelegd in de GWW-Core); - Semantic Concepts (vastgelegd in de B&U-Core); - IFC Propetysets; - ETIM; - Rijkswaterstaat Objecttype Bibliotheek (OTB); - Nieuwe Ontwerprichtlijn Autosnelwegen (NOA) (Rijkswaterstaat); - Handboek wegontwerp (CROW); - Richtlijn Ontwerp Beton en Kunstwerken (ROBK); - Basisspecificaties (Rijkswaterstaat)(o.a. Weg, Tunnel); - Programma Asset Management Informatiebehoefte 2.0 (PAM IB 2.0)(Rijkswaterstaat); - Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (STOWA); - Inmeetdata, Ontwerpvoorschriften, OBE bladen, Tekeningen 1:1000 (ProRail) - Bedrijfsgebonden lijstjes die generiek toepasbaar zijn; 3. Een concept hoort alleen in de CB-NL thuis indien tenminste wordt voldaan aan één van de onderstaande criteria: - Het concept is generiek toepasbaar binnen de sector en (dus) niet specifiek gebonden aan één organisatie; - Het concept wordt binnen meerdere bronbestanden toegepast; of - Het concept wordt binnen meerdere werkprocessen toegepast; 4. De lijstjes zullen op een eenvoudige wijze (bijvoorbeeld in excel) worden vastgelegd waarvoor de modelleur samen met de redacteur een format zal aanreiken; 5. Alleen gevalideerde Concepten en informatiebehoefte komt in de definitieve CB-NL core. Het eindresultaat van dit werkpakket is: 1. Lijstjes met een verzameling van Woorden waarvan elk Woord een begrip vormt dat de gewenste informatiebehoefte vertegenwoordigd. Bij de Woorden wordt o.a. aangegeven: - in welke bron(nen) deze voorkomen; - in hoeverre het woord al voorkomt in GWW-Core of elders in de core; - voor welk werkproces deze van belang is; Bijlage bij BIR brief; Deelname organisaties aan ontwikkeling CB-NL 13

14 - de bijbehorende semantische definitie; - op welke wijze het Mappen gerealiseerd moet worden: Woord toevoegen aan Core en Mappen aan bronbestand; Woord niet toevoegen, maar het betreffende Woord vanuit een bronbestand Mappen aan een Concept in de GWW-Core; - Synoniemen met bronvermelding. 2. Lijstjes met ontbrekende en overbodige Concepten in de Core (CHEOBS en Semantic Concepts). Bij de Concepten wordt o.a. aangegeven: a. Argumentatie waarom een Concept toegevoegd moet worden; b. De item als in bovenstaande opsomming (Lijstjes verzameling Woorden); c. Argumentatie waarom een Concept kan vervallen; Enkele voorbeelden van (werk)processen waarbij behoefte is aan een bepaalde vorm en soort informatie zijn: Contractvoorbereiding, Initiatiefase: Inventarisatie randvoorwaarden, Haalbaarheidsonderzoek, Stakeholdersanalyse, Requirement Analyse, etc. Contractvoorbereiding, Definitiefase: Programma van Eisen, Kostenraming, Projectplan, etc. Ontwerp en Realisatie, Ontwerpfase: Voorlopig ontwerp, Elementenraming, Definitieve ontwerp, etc. Ontwerp en Realisatie, Voorbereidingsfase: Bestek en tekeningen, Directie begroting, Aanbestedingsdocumenten, Gunningsadvies, etc. Ontwerp en Realisatie, Uitvoeringsfase: Realisatie, Oplevering, etc. Ontwerp en Realisatie, Nazorg: Projectafrekening, Dossier overdracht, etc. Beheer en Onderhoud, Verkeersmanagement: Capaciteitsvraagstukken, Beschikbaarheideisen, etc. Beheer en Onderhoud, Gebruikersfase: Onderhoud, Inspecties, Modificaties, Renovatie, etc. Beheer en Onderhoud, Sloopfase: Bestek en tekeningen, Directie begroting, Aanbestedingsdocumenten, Gunningsadvies, Objecteisen, etc. Bepaalde vormen en soorten informatie zijn o.a.: Algemene informatie: Eisen: Kosten: Afmetingen: Technische informatie: Service informatie: Gebruikers informatie: Geluidsproductie, Milieubelasting, etc. Normen, Certificering, Specificaties, etc. Materiaalkosten, Montagekosten, Onderhoudskosten, Servicekosten, Recyclekosten, etc. Lengte, Breedte, Gewicht, Transportvolume, etc. Capaciteit, Technische levensduur, Theoretische levensduur, etc. Garantietermijn, onderhoudsfrequentie, onderhoudsproces, etc. Capaciteit, Intensiteit, Ontwerpcriteria, etc. Bijlage bij BIR brief; Deelname organisaties aan ontwikkeling CB-NL 14

15 Fasering: Om te komen tot een adequaat inzicht in de informatiebehoefte wordt de volgende fasering doorlopen: a. Kick-off meeting waarin uitgangspunten, doelstellingen en activiteiten worden besproken. Sept b. Training gebruikersinterface Sept c. Bijeenkomst Petit comité om de uitkomsten van de Kickoff Sept. meeting door te vertalen in concrete acties d. Inventarisatie van informatiebehoefte per Functionaris Okt. waarbij collega deskundigen (vanuit de Contentgroep) 2013 geraadpleegd worden die input leveren aan de totstandkoming van de conceptlijst met informatiebehoefte. Tevens wordt tijdens deze inventarisatie de aanwezige Concepten qua volledigheid, mate van detaillering, etc. e. Plenaire bijeenkomst Contentgroep waarin tussentijdse Okt. ervaringen en verbeterpunten worden besproken f. Bijeenkomst Petit comité om de uitkomsten van de Sept. Plenaire bijeenkomst door te vertalen in concrete acties g. Inventarisatie van informatiebehoefte per Functionaris conform sub d h. Plenaire bijeenkomst Contentgroep waarin resultaten, ervaringen en verbeterpunten worden besproken. Tevens zullen de benodigde/gewenste korte- en lange termijn acties worden vastgesteld. i. Bijeenkomst Petit comité om de uitkomsten van de Plenaire bijeenkomst door te vertalen in concrete acties en voorbereiding van Plenaire bijeenkomst waar voorlopig eindresultaat gepresenteerd zal worden. j. Uitvoeren van korte termijn acties die tijdens de plenaire bijeenkomst zijn geprioriteerd. k. Plenaire bijeenkomst waarin voorlopig eindresultaat, ervaringen en verbeterpunten worden besproken en gerapporteerd aan de werkgroeptrekker. Nov Nov Nov Dec Dec uur/p.p. 4 uur/p.p. 4 uur/p.p. 8 uur/p.p./wk. (3 weken) 4 uur/pp 4 uur/p.p. 8 uur/pp/wk (3 weken) 4 uur/pp 4 uur/p.p. 8 uur/pp (2 weken) 4 uur/pp Bijlage bij BIR brief; Deelname organisaties aan ontwikkeling CB-NL 15

16 Capaciteit Contentgroep en Petit comité Om te komen tot een slagvaardig werkwijze wordt uit de contentgroep een Petit comité samengesteld bestaande uit personen die elk een Functionarisgroep vertegenwoordigen binnen de Disciplines Civiel Autowegen, Civiel Waterwegen, Civiel Spoorwegen en Technische installaties. Binnen de Contentgroep dient van elke discipline de navolgende Functionarissen vertegenwoordigd te zijn: - Asset manager - Contractmanager - Inspecteur - Kostendeskundige - Ontwerper - Planner - Planontwikkelaars - SE engineer - Technicus (Storingsmonteur) - Vakdeskundige Civiel / Electro / Werktuigbouw - Verkeersmanager Het Petit comité bestaat uit vertegenwoordigers namens de Contentgroep en dient minimaal vertegenwoordigd te zijn: - Asset manager - Inspecteur - Kostendeskundige - SE engineer - Vakdeskundige Civiel / Electro / Werktuigbouw - Verkeersmanager Het totaal aantal uren dat voor 2013 geraamd wordt voor de leden van de Contentgroep en Petit comité zijn: - Contentgroep 76 uur per lid; - Petit comité 76+36=112 uur per lid; - Begeleiding 77 uur Bijlage bij BIR brief; Deelname organisaties aan ontwikkeling CB-NL 16

17 Samenvatting capaciteitsvraag: Bijlage bij BIR brief; Deelname organisaties aan ontwikkeling CB-NL 17

18 Werkpakket III: Vertaling van concepten en lijstjes naar semantisch juiste definitie(s) ter voorbereiding op implementatie in CB-NL Trekker Kees van Belzen. Binnen dit werkpakket dienen de concepten en lijstjes uit de werkpakketten I en II gestructureerd in de CB-NL ondergebracht te worden en te worden voorzien van een semantisch juiste definitie. De Redacteur heeft in dit werkpakket een belangrijke rol. Hij of zij zal in samenspraak met de werkgroepen de geïdentificeerde concepten van een semantische definitie voorzien. Deze semantische definitie bestaat uit: supertype(s) van het concept en de definiërende eigenschap(pen); ook wel aangeduid als discriminators. Op basis van supertype(s) kan de plaats van het concept in de CB-NL structuur worden bepaald. De discriminator geeft aan wat het onderscheid is ten opzichte van andere concepten. Nadat de semantische definities zijn bepaald en gevalideerd door de werkgroep, zal de redacteur de modelleur van input voorzien voor het opnemen van de concepten in CB-NL. Het totaal aantal uren dat voor 2013 geraamd wordt voor de leden van de Contentgroep, Petit comité, zijn: - Contentgroep 32 uur per lid; - Petit comité 32+24=56 uur per lid; - Modelleur 72 uur; - Per redacteur 216 uur (Betaald en niet in kind) - Vertaler (Nederlands Engels)104 uur (Betaald en niet in kind) - Begeleiding 72 uur. Om internationale aansluiting van de CB-NL te borgen, moet elk concept voorzien zijn van een Nederlandse en een Engelse vertaling. Hiervoor wordt een vertaler ingezet. Het verwerken van de data door de Modelleur is NIET in hierna volgende berekening verwerkt. Bijlage bij BIR brief; Deelname organisaties aan ontwikkeling CB-NL 18

19 Samenvatting capaciteitsvraag: Bijlage bij BIR brief; Deelname organisaties aan ontwikkeling CB-NL 19

20 Werkpakket IV: Mappen van concepten uit bronverzamelingen aan CB-NL. Trekker Kees van Belzen Binnen dit werkpakket zullen de concepten uit Bronverzamelingen gekoppeld worden aan de concepten in de CB-NL core. Het koppelen wordt in de context van de Core Mappen genoemd. Voor het Mappen vormen de volgende uitgangspunten het kader, deze zijn: - Alleen gevalideerde Concepten en informatiebehoefte in de definitieve CB-NL core en indien noodzakelijk vanuit de behoefte van de gebruikers Mappen aan Bronverzamelingen. - Beheerders van Bronverzmelingen dienen in principe zelf hun dataset te Mappen aan de CB-NL core; - Slechts andere bronnen Mappen aan de CB-NL voor zover dit nodig is om een goede pilot uit te kunnen voeren. - Voor het creëren en behouden van draagvlak is het uitgangspunt om de content van de NEN volledig te mappen aan de GWW-Core. De reden hiertoe is dat de decompositie uit de NEN door veel organisaties is geadopteerd als model voor de organisatie specifieke decompositie. Hiermee wordt herkenbaarheid van woorden vergroot i.r.t. het gebruik binnen de eigen organisatie. Processtappen: Het proces voor het mappen van de Bronverzamelingen bestaat uit de navolgende stappen: - Uitwerking van de eisen met betrekking tot informatiebehoefte; - Bronhouder zonodig benaderen voor dataset; - Dataset filteren op gewenste informatiebehoefte; - Dataset mappen met Concepten in CB.NL; - Validatie Concepten i.r.t. informatiebehoefte. Capaciteit Vanwege het feit dat het basiswerk (processtap a t/m d) bestaat uit het leggen van relaties tussen de GWW-Core enerzijds en de Bronnen anderzijds, zal worden gezocht naar manieren om enorme hoeveelheid aan te brengen relaties tegen beperkte kosten te laten realiseren (bijvoorbeeld een stagiaire). De werkzaamheden zullen op volgorde van prioriteit worden afgewerkt. De CB-NL zal alleen zelfstandig initiatief nemen tot mappen als dit noodzakelijk is om voortgang te kunnen boeken. Uiteindelijk zal het mappen van bronbestanden zo veel mogelijk een taak van een bronhouder zijn. Bijlage bij BIR brief; Deelname organisaties aan ontwikkeling CB-NL 20

21 Het totaal aantal uren dat voor 2013 geraamd wordt voor de leden van de Contentgroep, Petit comité, zijn: - Contentgroep 8 uur per lid; - Petit comité 8+8=16 uur per lid; - Stagiair 314 uur (Betaald en niet in kind) - Coördinator 63 uur (Betaald en niet in kind) - Modelleur 16 uur; - Begeleiding 64 uur Samenvatting capaciteitsvraag: Bijlage bij BIR brief; Deelname organisaties aan ontwikkeling CB-NL 21

22 Werkpakket V: Het opstellen testscenario s Trekker René Wubbels Het opstellen van testscenario s zodat in 2014 kan worden gestart met het testen van CB-NL in pilots. Doel: het hebben van scenario s op basis waarvan CB-NL kan worden getest. De scenario s geven inzicht in het procesverloop en de wijze waarop CB-NL deze kan ondersteunen. V.1 Keuze testmethode en opstellen testformat Voordat testscenario s worden opgesteld moet een keuze worden gemaakt voor de manier waarop getest gaat worden en moeten formats worden opgesteld om uniformiteit in de scenario s aan te brengen. ICT afdelingen van organisaties uit de GWW sector leveren hieraan een bijdrage. Uitgangspunt is deelname van één opdrachtgeversorganisatie en twee opdrachtnemersorganisaties, voor het bepalen van een testmethode en het opstellen van formats voor de scenario s ten behoeve van de tests. Geschatte inzet capaciteit 2 uur per week per organisatie gedurende vier weken. (3*2*4 = 24 uur). Deelnemer # uren Opdrachtgeversorganisatie (2*4) 8 Opdrachtnemersorganisatie 1 (2*4) 8 Opdrachtnemersorganisatie 2 (2*4) 8 V.2 Scenario s per proces De praktijkgroep GWW heeft de GWW processen benoemd. Per benoemd proces en procesovergang zal een deel van de werkgroep GWW (+/- 30 personen) testscenario s opstellen. De benoemde processen zijn: - Contractvoorbereiding - Ontwerp - Bouw/realisatie - Beheer en onderhoud (inclusief sloop). De groepen zullen bestaat uit 5 tot 6 personen uit de GWW sector. Per groep wordt een trekker benoemd. Uitgangspunt is ongeveer drie personen per proces (verdeling opdrachtgever, ingenieursbureau, bouwbedrijf). Geschatte inzet capaciteit per deelnemer, per proces, per week is twee uur. 3*4*2*10 = 240 uur Deelnemers # uren Contractvoorbereiding (3*2*10) 60 Ontwerp (3*2*10) 60 Bouw / realisatie (3*2*10) 60 Beheer en onderhoud en sloop (3*2*10) 60 Bijlage bij BIR brief; Deelname organisaties aan ontwikkeling CB-NL 22

23 Uren begeleiding door de trekker René Wubbels bedraagt 24 uur. Totaaloverzicht werkpakket V: Opstellen testscenario s Samenvatting capaciteitsvraag: VI Kernteam De activiteiten van de contentgroep GWW zijn verdeeld over vijf werkpakketten. Dit vereist coördinatie, hiervoor wordt een kernteam ingericht dat bestaat uit de trekkers van de werkpakketten, te weten Jan Dirk Buining, Kees van Belzen en René Wubbels. Claim 4 uur per week per persoon gedurende 12 weken (3*4*12 = 144 uur). Voorgesteld wordt dat de bijdrage van Jan Dirk Buining en Kees van Belzen niet in kind wordt geleverd, maar via een betaalde opdracht. Kosten: 96 uur * 100 = Samenvatting capaciteitsvraag: Bijlage bij BIR brief; Deelname organisaties aan ontwikkeling CB-NL 23

24 Totaal Generaal totaal van alle werkpakketten (inclusief kernteam) van de contentgroep GWW. Totaal Generaal capaciteitsvraag: Bijlage bij BIR brief; Deelname organisaties aan ontwikkeling CB-NL 24