Jaarverslag Leerplicht Schooljaar

Transcriptie

1 Jaarverslag Leerplicht Schooljaar Pagina 2 Pagina 3 Pagina 5 Pagina 6 Cijfers, resultaten en conclusies Regionale Meld- en Coördinatiefunctie Dag van de Leerplicht Samenvatting hoofdzaken Leerplicht en Handhaving Het is de taak van leerplicht om het recht op en de plicht tot het volgen van onderwijs te bewaken en te handhaven. De leerplichtambtenaar is geen hulpverlener, maar zorgt ervoor dat alle leerlingen die daartoe in staat zijn, onderwijs volgen of weer gaan volgen. Voor jongeren die kwalificatieplichtig zijn gelden dezelfde handhavinginstrumenten als voor jongeren met een volledige leerplicht. Luxe verzuim Relatief verzuim Absoluut verzuim hierbij gaat het meestal om ouders die hun kinderen buiten de schoolvakanties meenemen op vakantie zonder toestemming van schoolleiding dan wel leerplicht hiervan is sprake wanneer een leerplichtige/kwalificatieplichtige wel op een school staat ingeschreven maar deze niet geregeld bezoekt (spijbelen, te laat komen etc.) hiervan is sprake wanneer een leerplichtige/kwalificatieplichtige leerling niet op een school staat ingeschreven In de ambtsinstructie is vastgelegd hoe de leerplichtambtenaar de wet uitvoert, hoe schoolverzuim wordt behandeld en hoe en met wie wordt samengewerkt (omliggende gemeenten en andere diensten en instellingen). Beleid gemeente Hardenberg Voorkomen en bestrijden van voortijdig schoolverlaten Met ingang van het schooljaar geldt een aanscherping van het beleid in de gemeente Hardenberg. Een lage opleiding of het ontbreken daarvan maken mensen kwetsbaar op de arbeidsmarkt. Dit geldt in het bijzonder voor jongeren die zonder startkwalificatie de arbeidsmarkt opgaan. In Hardenberg is het behalen van een startkwalificatie dan ook een belangrijk uitgangspunt van beleid. De doelgroep van dit beleid zijn jongeren tot 27 jaar. Speerpunten leerplichtambtenaren (aanscherping handhavingrol) 1. Meer aandacht besteden aan voorlichting 2. Aanpak verzuim Wijziging Kinderbijslagwet om schooluitval te bestrijden Het recht op kinderbijslag voor 16- en 17-jarigen wordt binnenkort gekoppeld aan het volgen van onderwijs met zicht op een startkwalificatie. De leerplichtambtenaar heeft zicht op het naar school gaan van jongeren en kan voortaan het signaal afgeven aan de Sociale Verzekeringsbank dat het hierin fout gaat. Daarmee krijgt de leerplichtambtenaar er een sanctiemiddel bij, maar wel één met herstelwerking. Want als ouders en jongere er voor zorgen dat de situatie hersteld wordt (door in te schrijven of door weer gewoon naar school te gaan) kunnen zij de sanctie (stopzetten van de kinderbijslag) vermijden. De eerste meldingen bij de SVB kunnen gedaan worden vanaf 1 december Aanpak verzuim - Controles houden Dit schooljaar zijn voor het eerst gerichte prikacties gehouden. Hierbij worden een aantal scholen bezocht waarbij gecontroleerd wordt op aanwezigheid en (on)rechtmatige afwezigheid van leerlingen. Ziek gemelde kinderen worden vervolgens door leerplicht thuis bezocht. Is er sprake van ongeoorloofd verzuim dan wordt dit volgens de bestaande procedures afgehandeld. Voor de eerste prikactie op 13 februari 2009 (voorjaarsvakantie) zijn de scholen schriftelijk geïnformeerd over de prikactie op 13 februari en bovendien verzocht om alle verzuimmeldingen voor die dag door te geven aan de leerplichtambtenaren. Ook is hierbij aangegeven dat er meerdere prikacties zouden volgen waarbij een aankondiging achterwege zou (kunnen) blijven. Vervolgens zijn een week van te voren de 4 scholen die bezocht zouden worden hierover ingelicht. Bij de tweede prikactie op 24 april 2009 (meivakantie) zijn alle scholen opnieuw hierover schriftelijk geïnformeerd door de leerplichtambtenaren. Hierin werd aangegeven dat de scholen waar de prikactie zou plaatsvinden niet zouden worden ingelicht. De Leerplichtwet Het doel van de Leerplichtwet 1969 is het recht op onderwijs te waarborgen. Het belangrijkste uitgangspunt daarbij is de garantie dat kinderen naar school gaan en daar goed worden voorbereid op het functioneren in de samenleving van nu en morgen. De gemeente heeft een centrale rol bij het toezicht op de naleving van de leerplicht. Dat wordt in de praktijk gedaan door de leerplichtambtenaren. Op grond van artikel 25 van de Leerplichtwet dient de gemeenteraad jaarlijks op de hoogte te worden gesteld van het in de gemeente gevoerde leerplichtbeleid. Hierbij willen wij u informeren over het schooljaar Meer aandacht besteden aan voorlichting Voorlichting geven aan scholen, leerlingen en ouders Tijdens de eerste weken van het schooljaar zijn alle eerste klassen van de MBO scholen in Hardenberg door de leerplichtambtenaren bezocht. Er is voorlichting gegeven aan de studenten over de Leerplichtwet. Bij het Alfa College in Hardenberg heeft de leerplichtambtenaar samen met de schoolmaatschappelijk werker en de loopbaanbegeleider alle eerste klassen bezocht. De voorlichtingsronde is, zowel door de onderwijsinstellingen, de studenten als de leerplichtambtenaren, als zinvol ervaren en zal het komende schooljaar worden herhaald. Incidenteel, op uitnodiging van de onderwijsinstelling is tijdens het schooljaar voor-lichting gegeven aan ouders tijdens een ouder- informatieavond. Een leerplichtmap ontwikkelen In afstemming met de LEA werkgroep wordt hier thans de laatste hand aan gelegd. De leerplichtmap is een belangrijk instrument in de informatievoorziening naar scholen. Nieuwe informatiefolders afgestemd op het schoolonderwijs De informatiebrochures voor het basisonderwijs en het voortgezet- en beroeps-onderwijs zijn opnieuw getoetst op inhoud en vorm. Op dit moment wordt hier de laatste hand aangelegd. Gemeentelijke basisgegevens (per ) (per ) Volledig leerplichtig Basisonderwijs Speciaal basisonderwijs Voortgezet onderwijs Voortgezet speciaal onderwijs Beroepsonderwijs Kwalificatieplichtig Voortgezet onderwijs Voortgezet speciaal onderwijs 26 61* Beroepsonderwijs Totaal aantal leerlingen * de toename van leerlingen is te verklaren doordat de invoering van de kwalificatieplicht bij VO speciaal onderwijs pas na verwerkt is. Bij de derde prikactie op 29 mei (pinksterweekend) zijn de scholen niet geïnformeerd. - Scholen die handelen in strijd met de LPW zullen hiervoor geverbaliseerd worden Hiertoe is geen aanleiding geweest in het afgelopen schooljaar (bij de prikacties waren niet de scholen maar de ouders in overtreding). Heel weinig scholen hebben meldingen gedaan op de prikactie dagen. Dat wil echter niet zeggen dat deze scholen nooit verzuimmeldingen doen (zie hiervoor op blz. 2 verzuimmeldingen). Het komende schooljaar zullen er weer een aantal prikacties worden gehouden waarbij we ons met name zullen richten op die scholen die nooit meldingen doen.

2 Resultaten prikacties 13 februari 2009 Meldingen Geoorloofd afwezig Ongeoorloofd afwezig Gemeld door scholen 6 scholen hebben gemeld 11 leerlingen scholen waren gesloten Prikactie op 4 scholen 13 leerlingen 10 3 Resultaat 11 waarschuwingen - 2 Proces Verbaal 24 april 2009 Meldingen Geoorloofd afwezig Ongeoorloofd afwezig Gemeld door scholen 1 school heeft gemeld 1 leerling 1 5 scholen waren gesloten Prikactie op 5 scholen 8 leerlingen 5 3 Resultaat 4 waarschuwingen 29 mei 2009 Meldingen Geoorloofd afwezig Ongeoorloofd afwezig Gemeld door scholen Geen meldingen door scholen Prikactie op 6 scholen 1 leerling 1 Resultaat - Cijfers, resultaten en conclusies Schooljaar Overzicht Verzuim meldingen Verzuimmeldingen door: School Ouders Anders* Totaal Absoluut verzuim BO Absoluut verzuim VO/MBO Relatief verzuim BO Relatief verzuim VO/MBO Luxe verzuim BO Luxe verzuim VO/MBO Totaal *hierbij moet u denken aan bijvoorbeeld administratieve controles, hulpverleningsinstanties, zorgnetwerk. Schoolweigering Dit schooljaar is er geen sprake geweest van schoolweigering (vorig jaar nog 8 leerlingen). verzuimmeldingen totaal Het preventief werken (geven van voorlichting en het houden van prikacties) heeft geleid tot een toename van het aantal meldingen van 10% ten opzichte van het vorige schooljaar. Deze verhoging zit met name in het aantal meldingen van relatief verzuim. (Basisonderwijs een toename van 20% en VO/MBO een toename van 14%.) Het beter registreren en eerder melden door de scholen van het verzuim is een goed resultaat! Hierdoor kan sneller en beter worden gehandeld, waardoor langdurige uitval kan worden voorkomen. Natuurlijk is het zo dat minder meldingen feitelijk een beter resultaat is. Alleen dan moeten we eerst zeker weten dat alle scholen alle verzuim melden. Tot die tijd betekent een verhoging van het aantal meldingen dat meer scholen gaan melden en dat is positief! Absoluut verzuim: Alle leerlingen zijn weer ingeschreven op een onderwijsinstelling. Luxe verzuim: Van de 51 scholen in de gemeente Hardenberg zijn er 12 scholen geweest die geen enkele melding hebben gedaan voor luxeverzuim. Dat is 24%. Vorig schooljaar was dit 36%. Dit betekent dat 12% meer scholen gemeld hebben. Bij de prikacties in het schooljaar zullen wij ons met name richten op bovengenoemde 12 scholen. Er is 61 keer een waarschuwingsbrief verstuurd naar ouders in verband met ongeoorloofd luxe verzuim. Dit betroffen allemaal 1e constateringen. 4 keer is procesverbaal opgemaakt tegen ouders vanwege ongeoorloofd vakantieverlof. Relatief verzuim (totaal 474): Deze meldingen zijn van 126 verschillende leerlingen (meerdere meldingen voor 1 leerling binnen een schooljaar). Het betreft 293 meldingen (81 leerlingen) in verband met spijbelen en te laat komen en 196 meldingen (45 leerlingen) van ander vermoedelijk ongeoorloofd schoolverzuim. Ernstige situatie worden altijd besproken in het Zorgen Adviesteam (ZAT). In geval van spijbelen wordt eerst een waarschuwingsbrief verzonden. Bij recidive volgt een (verkort) Proces Verbaal. Alle voortgezet onderwijs scholen en MBO scholen melden relatief verzuim. Er zijn maar weinig basisscholen die melden, maar relatief verzuim (vermoedelijk ongeoorloofd verzuim) komt ook bijna niet voor op basisscholen. Basisscholen melden wel luxe verzuim. Processen-verbaal Aantal Verzuim Verdachte(n) Datum P.V. Rechtszitting Uitspraak Resultaat 1. proces-verbaal relatief jongere verplicht reclasseringstraject + re-integratiestraject voorwaardelijke werkstraf opgestart 2. proces-verbaal luxe ouders n.v.t. geldboete 50,- opleiding hervat 3. proces-verbaal luxe ouders n.v.t. geldboete 50,- opleiding hervat 4. proces-verbaal relatief jongere verplicht reclasseringstraject + opleiding hervat voorwaardelijke werkstraf 5. verkort P.V. relatief jongere n.v.t. taakstraf bureau Halt opleiding hervat 6. proces-verbaal luxe ouders n.v.t. geldboete 50,- opleiding hervat 7. proces-verbaal luxe ouders n.v.t. zaak geseponeerd ivm gering feit opleiding hervat 8. verkort P.V. relatief jongere n.v.t. taakstraf bureau Halt opleiding hervat 9. proces-verbaal relatief jongere verplicht reclasseringstraject + zoekt andere taakstraf 60 uur waarvan 20 uur opleiding voorwaardelijk 10. proces-verbaal relatief jongere zaak aangehouden tot november 09 spijbelen duurt voort 11. proces-verbaal relatief jongere+ouder / rechtszaak heeft nog niet in afw. van plaatgevonden rechtszitting Vrijstelling leerplicht In Nederland zijn kinderen vanaf 5 jaar tot het einde van het schooljaar waarin zij 16 jaar worden op grond van de Leerplichtwet verplicht naar school te gaan. Op grond van de kwalificatieplicht moeten jongeren vervolgens tot 18 jaar onderwijs volgen (zolang zij nog geen startkwalificatie hebben behaald). Hierop kent de Leerplichtwet slechts enkele uitzonderingen: Processen-verbaal Net als het voorgaande schooljaar is 11 maal een procesverbaal opgemaakt. 4 maal betrof dit een proces- verbaal in verband met luxe- verzuim. De gemiddelde tijd tussen het opmaken van een volledig procesverbaal in verband met relatief verzuim en het moment dat de zitting plaatsvond bedroeg 4 ½ maand. Dit is korter dan in het voorgaande schooljaar, toen bedroeg de gemiddelde tijd 5 maanden. Meldingen/aanvragen luxeverzuim Vrijstelling van de inschrijvingsverplichting op grond van: Basisonderwijs VO onderwijs Speciaal onderw. Aantal meldingen meldingen meldingen meldingen Meer dan 20 meldingen Totaal Vorig schooljaar zijn er in totaal 320 aanvragen voor extra verlof geweest. Dit jaar waren het er 387. Een toename dus van 10%. 1. lichamelijke of psychische gesteldheid waardoor het kind niet geschikt is om tot een school te worden toegelaten 2. Bezwaar tegen de richting van alle, binnen redelijke afstand van de woning gelegen scholen 3. Bezoeken van een buitenlandse school. Hiervoor is een verklaring nodig van het hoofd van die school waaruit blijkt dat de leerling daar is ingeschreven en de school regelmatig bezoekt 4. Trekkend bestaan met kinderen (bijvoorbeeld als schipper, kermisexploitant of circusmedewerker) Vervangende leerplicht 5. leerlingen van tenminste 14 jaar die niet een volledig dagprogramma op school kunnen volgen mogen aan een alternatief programma deelnemen. Dit programma mag naast algemeen vormend onderwijs en op het beroep gericht onderwijs tevens praktijktijd omvatten, bestaande uit arbeid van lichte aard. 6. leerlingen hebben de mogelijkheid om het laatste volledige leerplichtjaar een alternatief programma te volgen. Voorwaarde hierbij is, dat hieraan ten grondslag een plan van aanpak ligt, gericht op het behalen van een startkwalificatie. Alternatief programma 7. Leerlingen vanaf 17 jaar kunnen op grond van artikel 15 van de Leerplichtwet een beroep doen op vrijstelling wegens het volgen van ander onderwijs.

3 Overzicht verstrekte vrijstellingen Reden Totaal Ten opzichte van vorig schooljaar is er weer een lichte stijging te zien. Dit komt door de toename van het aantal verstrekte vrijstellingen op basis van een alternatief programma. De reden hiervoor is dat er meer aanvragen zijn geweest voor vrijstelling in verband met ander onderwijs. Bijvoorbeeld leren binnen een bedrijf. Advies en hulp Naast de behandeling van het absoluut, luxe en relatief (ongeoorloofde) schoolverzuim bestaat het werk van de leerplichtambtenaar voor een belangrijk deel uit het geven van advies en hulp bij (complexe) problemen met de leerplicht. Daarbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan zaken rondom schorsing c.q. verwijdering van leerlingen, het vinden van een nieuwe school of het oplossen van conflicten tussen ouders/leerling en de school. Vaak betreft het gecombineerde meldingen waarbij zowel vermoedelijk ongeoorloofd verzuim als zorg om de leerling aan de orde zijn. U kunt hierbij denken aan ziekte als signaal, gedragsproblemen en psychosociale problemen. Door leerplicht wordt een onderzoek ingesteld om te bepalen of het verzuim geoorloofd dan wel ongeoorloofd is. De acties worden hierop afgestemd en kunnen variëren van handhaving tot doorverwijzing naar professionele hulpverleners. De leerplichtambtenaar heeft hierbij altijd de toe leidende rol: terug naar school, naar hulpverleners, naar justitie etc. Ten opzichte van het vorige schooljaar is er een stijging te zien ten aanzien van de meldingen in verband met gedragsproblematiek (53,8%) en in verband met psychosociale problematiek (20%). Hieruit blijkt dat veel verzuimmeldingen te maken hebben met een problematische thuissituatie of persoonlijke problemen van de leerling. Een duidelijke daling is te zien in het aantal aanvragen om bemiddeling en advies (10%) en de verzoeken om informatie (43%). Hieruit kan geconcludeerd worden dat de inzet op intensieve voorlichting op scholen een juiste keuze is geweest. Wij zullen daar ook zeker mee doorgaan. Meldingen Advies en hulp (Voor sommige leerlingen worden meerdere meldingen ontvangen gedurende het schooljaar) Gemeld door: School Ouders Leerling Anders* Totaal Gedragsproblematiek Psychosociale problemen Bemiddeling / advies Verzoek om informatie Totaal *hierbij moet u denken aan bijvoorbeeld de voogd, het Kernteam, andere gemeente, collega, familieleden, politie, Tactus, etc.. Diverse acties Dag van de Leerplicht 19 maart 2009 Zorg- en adviesteam (ZAT) Het kabinet wil dat alle Nederlandse scholen voor basisonderwijs, voortgezet onderwijs en beroepsonderwijs in 2011 beschikken over goed werkende Zorgen adviesteams. Het ZAT is het centrale punt waarin onderwijs en partijen in de zorg elkaar treffen om een passend zorgaanbod te regelen voor jongeren die dat nodig hebben. Het is de plek waarin onderwijs en zorg met elkaar complexe hulpvragen bespreken en gezamenlijk acties organiseren. Signalen van leerkrachten die wijzen op de behoefte aan extra zorg of hulpverlening, beoordelen de professionals in het ZAT snel en vakkundig. Zij schakelen zo snel mogelijk de juiste hulp en ondersteuning in voor het kind of de jongere, zijn ouders en docenten. Op alle VO scholen en MBO scholen in de gemeente Hardenberg is een ZAT, waarin de leerplichtambtenaren deelnemen. Eens per zes weken komen de partijen samen. De ZAT s in het basisonderwijs zijn nog in ontwikkeling in de gemeente Hardenberg. De leerplichtambtenaren hebben 87 keer interventies uitgezet bij leerlingen, welke ten tijde van deze interventies eveneens in het ZAT werden besproken. Dit is een lichte stijging ten opzichte van het voorgaande schooljaar, toen waren er 81 interventies. Wachtlijst problematiek Vorig jaar werd in het jaarverslag ook al aangegeven dat er ook in Hardenberg wachtlijsten zijn. Tot op heden is hier helaas nauwelijks tot geen verandering in gekomen. De Stuw heeft een inventarisatie gehouden naar de wachtlijsten bij de zorgaanbieders. Het resultaat van deze inventarisatie maakt inzichtelijk dat er bij verschillende hulpverleningsinstanties inderdaad sprake is van wachtlijsten waarbij soms lange tijd moet worden gewacht op hulp. In de dagelijkse praktijk van de leerplichtambtenaar is geconstateerd dat het lange wachten op een diagnose, behandeling of aanbod van hulp de terugkeer naar school van de leerling ernstig kan belemmeren. Samenwerking Leerplicht werkt met zeer veel verschillende diensten en instellingen samen. In de ambtsinstructie is vastgelegd wie dat allemaal zijn en hoe wordt samengewerkt. In het jaarverslag zullen elk jaar een aantal diensten en/of instellingen er uit worden gelicht. Dit jaar lichten wij specifiek het Centrum voor Jeugd en Gezin en de Raad voor de Kinderbescherming eruit. Tijdens de Dag van de Leerplicht staan alle leerlingen, ouders en leerkrachten stil bij het feit dat kinderen in Nederland naar school mogen om zich te ontwikkelen. Scholen en leerplichtambtenaren organiseerden door het hele land acties rondom het thema School? Bekijk `t eens anders! De leerplichtambtenaren in de gemeente Hardenberg zijn op de dag van de leerplicht de straat op gegaan om jongeren op schoolverzuim aan te spreken. Daarnaast zijn op 17 en 18 maart op alle scholen in de gemeente Hardenberg posters en boekenleggers uitgedeeld m.b.t. het thema School? Bekijk t eens anders!. 1. Straatactie Op de dag van de leerplicht hebben de leerplichtambtenaren een wandeling door het stadscentrum van Hardenberg gemaakt. Jongeren die zij tegenkwamen werd gevraagd waarom zij op dat moment niet op school zaten. Door de leerplichtambtenaren werden de opgegeven gegevens gecheckt. In totaal werden 27 jongeren aangesproken. Geen van hen bleek in overtreding. 2. Posteractie In de dagen voorafgaand aan de dag van de leerplicht werden posters uitgedeeld op alle scholen in de gemeente Hardenberg. Deze posters werden besteld via de site Voor ieder onderwijstype verschillende posters. Tevens zijn er educatieve boekenleggers (informatie over het melden van verzuim) uitgedeeld aan docenten. Doorstroom actie VMBO-MBO: Overgang schooljaar naar schooljaar In de aanpak van het terugdringen van het aantal voortijdig schoolverlaters zijn er verschillende maatregelen. Een van deze maatregelen is de regionale actie Doorstroom VMBO - MBO. Om leerlingen die in de overgang van het VMBO onderwijs naar het MBO onderwijs tussen wal en schip (dreigen te) raken beter en sneller in beeld te krijgen is dit jaar voor het eerst gebruik gemaakt van een speciaal ontwikkeld databaseprogramma genaamd intergrip. Dit programma biedt de mogelijkheid examenkandidaten te registreren en te volgen, zodat potentiële uitvallers in een vroeg stadium in beeld komen en extra onder- steund kunnen worden. Het softwarepakket is aangeschaft door de RMC regio IJsselvecht. Resultaten Door deze doorstroomactie VMBO - MBO zijn 18 leerlingen in beeld gekomen bij de afdeling leerplicht. Uit Intergrip bleek dat het niet bekend was of zij waren ingeschreven op een vervolgopleiding ingaande schooljaar Leerplicht heeft naar aanleiding van deze 18 meldingen onderzoek ingesteld en passende acties uitgezet. Deze acties beperkten zich in 9 gevallen tot het telefonisch contact opnemen met de leerlingen, diens ouders en de scholen. Hieruit bleek in voldoende mate dat zij stonden ingeschreven bij een ROC, waarmee de casussen gesloten werden. Bij 6 leerlingen is een intensief begeleidingstraject ingezet ter voorbereiding op een vervolgtraject. Deze trajecten bestonden uit tenminste 2 contactmomenten. Resultaat was dat deze leerlingen startten met een beroepsopleiding. Bij 3 leerlingen is een intensief traject ingezet. Deze leerlingen zijn uiteindelijk bemiddeld naar een beroepsopleiding of professionele hulpverlening. Deze trajecten bestonden uit tenminste 4 contactmomenten. Aantal leerlingen Actie leerplicht Resultaat 9 Onderzoek LPA 9 leerlingen terug naar school 6 Begeleidingstraject 6 leerlingen terug naar school 3 Intensief traject 2 leerlingen terug naar school 1 leerling hulpverleningstraject

4 Regionale Meld- en Coördinatiefunctie De RMC-wet bepaalt dat alle gemeenten voortijdig schoolverlaters tot 23 jaar moeten registreren en dat ze ervoor moeten zorgen dat deze voortijdig schoolverlaters terugkeren in het onderwijs zodat zij alsnog een startkwalificatie kunnen halen. Er geldt een wettelijke meldplicht voor scholen. In de regio IJssel-Vecht is de gemeente Zwolle de contactgemeente en verantwoordelijk voor de coördinatie en uitvoering van de aanpak rondom Voortijdig schoolverlaten (RMC) Ingezette acties schooljaar op basis van beleid Hardenberg 1. Zorgen voor een sluitende registratie van alle jongeren tot 23 jaar 2. Deze sluitende registratie uitbreiden met de groep jongeren van 23 tot 27 jaar 3. Starten met projecten gericht op: a. werkende jongeren zonder startkwalificatie b. werkloze jongeren zonder uitkering en zonder startkwalificatie c. jongeren met een uitkering zonder startkwalificatie de voortijdig schoolverlaters. De gemeente Hardenberg vormt een subregio en heeft de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het RMC voor de voortijdig schoolverlaters uit de gemeenten Hardenberg en Ommen. Jaarlijks ontvangt de gemeente Hardenberg hiervoor een budget van de gemeente Zwolle. Trajectbegeleiding De trajectbegeleiding van de voortijdig schoolverlaters wordt uitgevoerd door de RMC consulent. De meldingen van voortijdige schoolverlaters (tot 23 jaar) komen voornamelijk van de scholen. De RMC consulent onderzoekt de melding, neemt contact op met de voortijdig schoolverlater en stimuleert deze om alsnog een startkwalificatie te halen. De jongere blijft onder begeleiding van de RMC consulent tot hij of zij terug gaat naar school of in een traject richting werk in combinatie met scholing is geplaatst. Jongeren die (tijdelijk) niet in staat zijn om een startkwalificatie te behalen, worden overgedragen aan het CWI, de klantmanager (WWB), het UWV en/of de hulpverlening. Ook gebeurt het regelmatig dat jongeren alvast preventief (nog wel op school, maar uitval dreigt) in beeld komen bij het RMC. Op dit moment zijn er 23 jongeren preventief in traject bij de RMC consulenten. 1. Zorgen voor een sluitende registratie van alle jongeren tot 23 jaar Wij hebben inmiddels alle jongeren tot 23 jaar in beeld: Totaal aantal inwoners jaar Wel op school: MBO + VO onderwijs Hoger onderwijs (dus startkwalificatie) * Niet op school: Geen startkwalificatie Startkwalificaties Niet bekend * dit is een standcijfer per , wij ontvangen volgende maand weer gegevens van de IBG groep over het aantal HO inschrijvingen. De 398 jongeren niet op school - zonder startkwalificatie zijn als volgt ingedeeld: Doelgroep aantal nu in traject ** Werkende jongeren zonder startkwalificatie Werkloze jongeren zonder uitkering en zonder startkwalificatie Jongeren met een uitkering zonder startkwalificatie (totaal 106) - WAJONG uitkering 74 - WW uitkering 5 - WWB uitkering **zie conclusie 2. Deze sluitende registratie uitbreiden met de groep jongeren van 23 tot 27 jaar Wettelijk gezien is de leeftijdscategorie voor het RMC 18 tot 23 jaar. Omdat Hardenberg heeft gekozen voor het verhogen van de leeftijdsgrens van 23 naar 27 jaar, heeft het team RMC gewerkt aan het in beeld krijgen van deze doelgroep. Van de 2585 inwoners in deze leeftijdscategorie was slechts van 517 jongeren bekend dat zij een startkwalificatie hadden behaald. Van 2086 jongeren waren geen of onvoldoende gegevens bekend om te kunnen vaststellen of zij een startkwalificatie hebben. Deze jongeren zijn vervolgens allemaal aangeschreven met het verzoek om een antwoordformulier in te vullen. Het formulier gaf antwoord op vragen over behaalde diploma s en werkhistorie. Om zoveel mogelijk respons te krijgen is de aanschrijfactie twee maal herhaald. Ook is elke actie gepubliceerd in weekblad de Toren. Op dit moment kunnen we constateren dat we bijna 83% van de jongeren in deze leeftijdscategorie in beeld hebben: Totaal aantal inwoners jaar 2585 Op school: 389* Startkwalificatie behaald 1551 Geen startkwalificatie 202 Niet bekend 443 *Het soort onderwijs (dus ook aanwezigheid startkwalificatie) moet nog nader in kaart worden gebracht. De 202 jongeren zonder startkwalificatie zijn als volgt ingedeeld: Doelgroep aantal nu in traject** Werkende jongeren zonder startkwalificatie 80 9 Werkloze jongeren zonder uitkering 55 8 en zonder startkwalificatie Jongeren met een uitkering zonder startkwalificatie* Nog onbekend (nader onderzoek nodig) Starten met projecten gericht op: a. Werkende jongeren zonder startkwalificatie De jongeren die zonder startkwalificatie aan het werk zijn gegaan hebben vaak tijdelijke banen en doen laag geschoold werk, zoals productiewerk of werk in horeca. Regelmatig zijn zij niet direct bij werkgevers in dienst maar is er sprake van een uitzendconstructie. In contacten met deze jongeren komt naar voren dat zij het moeilijk vinden om de keuze te maken om weer naar school te gaan en als zij al weer willen leren, dan niet in combinatie met de huidige baan. In contacten met werkgevers komt soms naar voren dat zij welwillend zijn in het aanbieden van een leer/werkplek aan de jongere werknemer, mits deze zelf gemotiveerd is. Gezien de huidige ontwikkelingen op de arbeidsmarkt wordt het wel moeilijker om een leerwerkplek te vinden. De RMC consulent adviseert werkgevers bij het aanvragen van subsidie en belastingvoordeel wanneer BBL-trajecten worden gestart in het bedrijf (zie ook het kopje leren en werken voor een intensivering van dit project). b. Werkloze jongeren zonder uitkering en zonder startkwalificatie Deze groep jongeren is verdeeld in hun situatie en motivatie. Advies op het gebied van studie- en beroepskeuze is belangrijk bij de jongeren die niets doen in hun dagelijkse bestaan omdat zij niet weten hoe zij zaken aan kunnen pakken. Zij hebben hulp nodig in het onderzoeken van mogelijkheden en het maken van keuzes. Jongeren in deze doelgroep die niet gemotiveerd zijn komen vaak niet op afspraken en worden dan thuis bezocht. De RMC consulent probeert deze jongeren te overtuigen van het nut van het behalen van een startkwalificatie. Er wordt in ieder geval een afspraak gemaakt om de Educatiemeter te maken en van daaruit een richting voor het traject te bepalen. In de afgelopen zomer is er een project gestart in samenwerking met Vleesch du Bois in Dedemsvaart en het UWV Werkbedrijf. Vleesch du Bois neemt in het kader van dit project werkloze jongeren in dienst en leidt hen op binnen het bedrijf. Inmiddels zijn er 5 jongeren gestart in dit project. Binnen deze groep zit ook een groot aantal jongeren die een zeer grote afstand tot de arbeidsmarkt (en dus ook tot een opleiding) hebben door in de persoon gelegen factoren. Voor deze jongeren zijn maatwerktrajecten noodzakelijk. c. Jongeren met een uitkering zonder startkwalificatie Wanneer een jongere een WWB-uitkering heeft dan wordt nauw samengewerkt met de klantmanager en de werkconsulent. In overleg wordt een traject bepaald gericht op opleiding en/of werk. De RMC consulent begeleidt de jongere tot het moment dat de jongere wordt ingeschreven bij een opleiding. De RMC consulent geeft ook advies aan de klantmanager of werkconsulent over verschillende opleidingstrajecten die ingekocht kunnen worden. De Wet WIJ die op 1 oktober 2009 ingaat vervangt de WWB voor jongeren tot 27 jaar. Op grond van de Wet WIJ heeft iedere jongere die een aanvraag indient recht op een werkleeraanbod van de gemeente. Het doel van de Wet WIJ is o.a.: o Duurzame arbeidsparticipatie van jongeren in regulier werk o Investeren in kennis en vaardigheden van jongeren. *er is nog geen nadere verdeling gemaakt naar soort uitkering **zie conclusie

5 Cijfers schooljaar (Hardenberg en Ommen) In totaal zijn er in dit schooljaar 443 meldingen geweest. Naast de meldingen van jongeren die zijn gestopt met hun opleiding heeft de actie om de administratie sluitend te krijgen ook het nodige aantal meldingen opgeleverd (in de leeftijdsgroep tot 23 jaar zijn bijvoorbeeld 159 jongeren opgepakt en dus als melding geregistreerd). Leeftijd Gemeld door: School * Instelling Werk en Inkomen 2 1 Jeugdhulpverlening 2 Meldingen andere gemeenten (absoluut verzuim) 30 5 Controle/Acties RMC Totaal *de scholen melden niet minder, maar door de sluitende registratie hebben wij jongeren zelf sneller in beeld. Gedurende de periode 1 september 2008 tot 1 juni 2009 was de formatie van de RMC consulenten, om de diverse projecten op te kunnen starten, tijdelijk uitgebreid van 1,17 fte (voor Ommen en Hardenberg tezamen) naar 2,17 fte. Gezien het feit dat er, op basis van de huidige cijfers, gesteld kan worden dat er in de leeftijdsgroep van 18 tot 27 jaar 600 jongeren zijn zonder startkwalificatie, is duidelijk dat er nog heel wat werk te verzetten is. De tijdelijk uitbreiding is dan ook verlengd tot in elk geval 1 juli Per waren er nog 139 lopende meldingen/trajecten. In totaal gaat het dus om 582 meldingen/trajecten in het schooljaar ( ). Hiervan zijn er inmiddels 187 afgesloten: - weer terug naar school 92 jongeren* - bereiken 23-jarige leeftijd (Ommen) 6 jongeren - na onderzoek gebleken geen RMC doelgroep 53 jongeren - startkwalificatie niet haalbaar 17 jongeren - verhuisd buiten de gemeente 17 jongeren - wil geen contact 2 jongeren Tot en met het vorige schooljaar werden trajecten ook afgesloten als de jongere een baan vond. Op basis van het nieuwe beleid gebeurt dit niet meer. Zolang de jongere geen startkwalificatie heeft behaald valt hij/zij onder de doelgroep : werkende jongere zonder startkwalificatie. In totaal zijn er in het afgelopen schooljaar vanuit de meldingen/trajecten 114 jongeren aan het werk gegaan. Gedurende het schooljaar liepen de gewone meldingen en de registraties op basis van de acties door elkaar heen. Feitelijk moeten alle jongeren uit Hardenberg zonder startkwalificatie (per zijn dit -tot 27 jaar- 600 jongeren) in het komende schooljaar, voor zover deze nog niet traject zijn genomen, opgepakt gaan worden. Daarnaast komen nog de meldingen van de gemeente Ommen (tot 23 jaar) en natuurlijk de nieuwe meldingen van jongeren die voortijdig de school verlaten. Ook gebeurt het steeds vaker dat de RMC consulenten preventief ingeschakeld worden door scholen/jongeren. Dit is een zeer grote groep waardoor er prioriteiten gesteld moeten worden (met 2,17 fte RMC consulenten is het niet mogelijk deze volledige groep tegelijkertijd in traject te nemen). De hoogste prioriteit zal gelegd worden bij zowel preventie als bij de meldingen van jongeren/ouders/ scholen. Daarnaast zal, in het kader van het Project Leren en Werken (zie kader) prioriteit worden gegeven aan de doelgroep werkende jongeren van 18 tot 25 jaar zonder startkwalificatie. *ivm met de overgang naar het nieuwe systeem hebben we sinds medio juli geen inschrijvingen op scholen meer kunnen verwerken. De verwachting is dat na verwerking van deze gegevens zal blijken dat deze groep groter is. Meer inzicht door de educatiemeter De educatiemeter is een test die inzicht biedt in de belevingswereld van een jongere. Het meet het gedrag van een jongere afgezet tegen de persoonlijke omstandigheden, talenten, competenties, risico s en leerdoelen. De educatiemeter biedt zowel de jongere als de RMC consulent inzicht in gedrag en mogelijkheden. Dit om een passend traject aan te kunnen bieden en de juiste begeleidingsstijl toe te kunnen passen in het kader van opleiding en begeleiding naar stage en/of werk. In het schooljaar hebben 105 jongeren de educatiemeter gemaakt. De reacties van de jongeren waren dat zij vooral een helder en herkenbaar beeld van zichzelf kregen waarmee zijzelf aan de slag kunnen. Met deze persoonlijke gebruiksaanwijzing kunnen zij regie nemen op hun eigen ontwikkeling en ontdekken zij zelf hun leerdoelen. Daarnaast meet de educatiemeter ook de bereidheid van een jongere om dingen te doen, of te leren, wat hij of zij minder leuk vindt om te doen, of waar hij of zij zelfs op blokkeert. Deze informatie is van belang om een helder beeld te krijgen van eventuele weerstanden of belemmeringen die een jongere ervaart. Naast de persoonlijkheid maakt de educatiemeter ook de door de jongere gewenste studierichting of beroep inzichtelijk. Aan welke studie- of beroepsrichting denkt de jongere, of juist niet? Maar ook welke studies of vakrichtingen worden vermeden en waarom? De uitslag geeft een helder wensbeeld weer, iets wat echter geen enkele garantie biedt voor talenten of intrinsieke motivatie. Naast een realistisch functiebeeld zijn, naast cognitieve aspecten, met name de mentale en persoonlijke waarden van groot belang voor een verantwoorde studiekeuze. Met behulp van de educatiemeter kan op een verantwoorde wijze een diagnose worden gesteld en kan het meest passende traject ingezet worden in de vorm van interventie, zorg en begeleiding. Door de Waardemeter wordt de eigenwaarde van de jongere inzichtelijk. Zijn kansen en mogelijkheden, ambities en valkuilen worden uiteengezet. De consulent kan anticiperen op de persoonlijkheid en identiteit van de jongere. Zoekt iemand erkenning of doelgerichtheid? Vraagt hij om bevestiging of verzorging of toont hij initiatief? Vraagt hij om begrip of wil hij alles begrijpen en weten. De Waardemeter geeft inzicht in de gevoelsbeleving van deze waarden. De jongere krijgt vanuit de waardemeter uitleg over persoonlijkheidseigenschappen Nieuwe acties 2009 Jongeren krabbelen op hyves Algemeen bekend is dat jongeren veel gebruikmaken van Hyves. Het RMC zal een hyves-pagina ontwikkelen om aan voortijdig schoolverlaters in de gemeente informatie te verstrekken over de mogelijkheden van het RMC. Trajecten voor de jarigen Door de brieven-actie richting alle inwoners in de leeftijdscategorie jarigen is bijna 83% van deze doelgroep in beeld gebracht. De jongeren zonder startkwalificatie zullen uitgenodigd worden en indien mogelijk gestimuleerd worden richting onderwijs of een combinatie van leren en werken. Daarnaast willen we natuurlijk ook graag de resterende 17% in beeld krijgen. Hiervoor zullen diverse acties worden ingezet. Ketensamenwerking - vorming jongerenloket In de gemeente zijn meerdere partijen die contact hebben met jongeren. Primaire partners hierin zijn het RMC en team Werk afdeling WWE, het Onderwijs, UWV Werkbedrijf en UWV-Wajong. Om te komen tot eenduidige dienstverlening is een training ingekocht bij de Bestuursacademie. De maatschappelijke opgave voor de keten is tijdens de training geformuleerd: alle jongeren de kans bieden een duurzame arbeidsplek te verkrijgen en daarmee doorontwikkelingsmogelijkheden en eigen redzaamheid. Tijdens de training draait alles om het verbeteren van samenwerking tussen de ketenpartners. Het doel is om te komen tot een goede samenwerkingsvorm tussen de ketenpartners door bijvoorbeeld een jongerenloket in te richten. Hier zal het komende jaar verder aan gewerkt worden. In goed overleg met de scholen zal hierbij natuurlijk ook gekeken worden hoe het voortijdig schoolverlaten kan worden teruggedrongen (is nu 10%). Project Leren en Werken Aan de Gemeente Hardenberg is, samen met een aantal partners, subsidie toegekend voor een verlenging van het project Leren en Werken. Nieuw is de doelgroep werkende jongeren van 18 tot 25 jaar zonder startkwalificatie. Samen met het onderwijs, kenniscentra, UWV en gemeente worden afspraken gemaakt over het duaal opleiden van de werkende jongeren. In september 2009 zijn de eerste activiteiten van het project van start gegaan.

6 Raad voor de Kinderbescherming De Raad en ongeoorloofd schoolverzuim De Raad functioneert op het snijvlak van de civielrechtelijke, strafrechtelijke en vrijwillige ketens en heeft als uitvoeringsorganisatie van het Ministerie van Justitie de publieke taak om op te komen voor de rechten van het kind. Een melding rond schoolverzuim kan op twee manieren bij de Raad binnenkomen: of er wordt een zorgmelding gedaan door Bureau Jeugdzorg of er is een proces-verbaal melding tegen een minderjarige. In de onderzoeken hanteert de Raad als uitgangspunt dat schoolverzuim kan duiden op achterliggende (gezins)problematiek, maar ook dat frequent en langdurig schoolverzuim op zich een bedreiging vormt voor de ontwikkeling van de jeugdige. De interventie van de Raad is er dan ook op gericht om het schoolverzuim te laten stoppen, te kijken welke hulpverlening noodzakelijk is, of er een kinderbeschermingsmaatregel nodig en/of welk strafadvies moet worden gegeven. Daarnaast voert de Raad voor de Kinderbescherming de casusregie bij spijbelzaken die via het strafrecht zijn binnengekomen. Als schakel in de keten heeft de Raad regelmatig beleidsmatig en casuïstiek-overleg met de leerplichtambtenaren, officier van justitie, gemeentes, Bureau Jeugdzorg en Bureau Halt in de regio. De methoden Bij een proces-verbaal: Als een spijbelzaak bij de Raad binnenkomt als proces-verbaal (van de leerplichtambtenaar) doet de Raad onderzoek naar de persoon en leefomstandigheden van de spijbelaar en adviseert de Raad de officier van justitie en de Rechter over de meest geëigende straf voor de jongere. Lichtere spijbelzaken worden door de officier van justitie afgedaan, in de vorm van een transactie. De zwaardere zaken brengt de officier van justitie voor de Rechter. Vaak worden dit soort strafzaken afgedaan met een taakstraf (leerstraf of werkstraf) voor de spijbelaar, al dan niet met begeleiding door de jeugdreclassering van Bureau Jeugdzorg. De meest voorkomende straf voor de ouders is een geldboete. Bij een civiele melding: Een spijbelzaak kan ook via het civiele recht bij de Raad voor de Kinderbescherming komen. In dat geval wordt een kind bij de Raad gemeld door Bureau Jeugdzorg of AMK, omdat men uit de directe omgeving van het kind signalen heeft ontvangen dat er sprake is van een voor het kind bedreigende opvoedingssituatie. De Raad start dan een beschermingsonderzoek om te bezien, of er voldoende redenen zijn om aan de Kinderrechter te vragen een kinderbeschermingsmaatregel (ondertoezichtstelling) uit te spreken. Bij een leer- of werkstraf: Als besloten wordt tot een leer- of werkstraf, coördineert de Raad voor de Kinderbescherming die taakstraf. Als de officier van justitie of Rechter besluit tot een taakstraf, dan zorgt de Raad voor de Kinderbescherming dat de jongere op een leerstraf programma of werkproject geplaatst worden. Als een leerstraf wordt geadviseerd is dit in principe altijd de Tools4U training. De Raad ziet erop toe dat de taakstraf volgens de regels doorlopen wordt en stuurt na afloop een schriftelijk bericht aan de officier van justitie. Bij proces-verbaal tegen de ouders: Als de leerplichtambtenaar ook een proces-verbaal tegen de ouders heeft opgemaakt, dan worden zij via het volwassenenstrafrecht vervolgd. Eventueel onderzoek en strafadvisering naar de officier van justitie en Rechter gebeurt dan door de volwassenenreclassering (Stichting Reclassering Nederland, Stichting Verslavingsreclassering GGZ en Leger des Heils). Vaak krijgen de ouders een geldboete. Digitaal loket voor verzuim en voortijdig schoolverlaten Key 2Onderwijs De gemeente Hardenberg heeft voor de afdeling Leerplicht/RMC een nieuw, leerlingen administratiesysteem aangeschaft genaamd Key2Onderwijs. Met ingang van het nieuwe schooljaar ( ) wordt gestart met dit nieuwe pakket met veel (registratie) mogelijkheden. hardenberg Centrum voor Jeugd en gezin In alle gemeenten komen Centra voor Jeugd en Gezin. Ouders, kinderen, jongeren tot 23 jaar en professionals kunnen bij de centra terecht met hun vragen over opvoeden en opgroeien. De centra bieden advies, ondersteuning en hulp op maat. Een Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) is straks een herkenbaar inlooppunt in de buurt. Voor leerplicht zijn met name de volgende basisfuncties van een CJG van belang: jeugdigen en gezinnen met risico s en problemen in beeld brengen; op tijd hulp bieden aan gezinnen om het ontstaan (of het uit de hand lopen) van problemen te voorkomen; de zorg aan een gezin coördineren volgens het principe één gezin, één plan : als meer leden van één gezin hulp (nodig) hebben, moet de zorg op elkaar afgestemd zijn. De toegang tot hulpverlening wordt dus helderder. Dit is ook voor leerplicht erg belangrijk. Bij zwaardere problemen of een meer ingewikkelde hulpvraag coördineren de centra: ze nemen contact op met de jeugdgezondheidszorg of de jeugdzorg. Op verschillende plekken in de gemeente Hardenberg komen CJG locaties. Op 1 januari 2010 moeten alle vestigingen geopend zijn, op 1 oktober 2009 zijn de eerste onderdelen van start gegaan. Eindconclusie Vanaf de zomer van 2009 is de gemeente Hardenberg aangesloten op het digitale loket voor verzuim en voortijdig schoolverlaten. Via deze online applicatie, die te benaderen is via de site van de IB-Groep, regelen onderwijsinstellingen en de gemeente de registratie en afhandeling van verzuimgevallen van leerlingen in het voortgezet onderwijs en beroepsonderwijs. Vanaf 1 augustus 2009 zijn scholen verplicht verzuim te melden via dit loket. De verwachting is dat het aantal meldingen van verzuim door het gebruik van dit loket zal gaan stijgen. Zowel leerplicht als het RMC zullen zich extra moeten inzetten op het verwerken van de meldingen en hiermee ook de communicatie richting de scholen in de regio. Samenvatting hoofdzaken Tijdens het schooljaar hebben we ingezet op de volgende speerpunten: 1. Meer aandacht besteden aan voorlichting 2. Aanpak verzuim 3. Zorgen voor een sluitende registratie van alle jongeren tot 23 jaar 4. Deze sluitende registratie uitbreiden met de groep jongeren van 23 tot 27 jaar 5. Starten met projecten gericht op: a. werkende jongeren zonder startkwalificatie b. werkloze jongeren zonder uitkering en zonder startkwalificatie c. jongeren met een uitkering zonder startkwalificatie Wij hebben hierin een aantal goede resultaten bereikt: - er is veel tijd geïnvesteerd in het geven van voorlichting en de ontwikkeling van goed voorlichtingsmateriaal. Het gevolg hiervan is dat het aantal verzoeken om informatie en bemiddeling en advies duidelijk is gedaald. - In het kader van de LEA agenda wordt er, in diverse werkgroepen, intensief samengewerkt met de scholen. - er zijn steeds meer scholen die verzuim melden (totaal aantal verzuimmeldingen is gestegen met 10%) en het aantal scholen dat luxe verzuim meldt zelfs met 12%! - we hebben alle jongeren tot 23 jaar in beeld en bijna 83% van de jongeren van 23 tot 27 jaar. Hieruit blijkt dat van de totale groep 18 tot 27 jaar (6067 jongeren) 46% een startkwalificatie heeft, 36% nog naar school gaat, 10% zonder startkwalificatie de school heeft verlaten en 8% nog niet in beeld is. Er is een goede start gemaakt met de speerpunten op basis van het beleid Voorkomen en bestrijden van voortijdig schoolverlaten. We zijn er echter nog niet en zullen ook het komende schooljaar hier volledig op blijven inzetten. Naast een aantal nieuwe acties: - digitaal loket - jongerenloket - hyves pagina RMC - project leren en werken zullen we blijven inzetten op de aanscherping van de handhavingsrol (voorlichting geven, prikacties houden) en samen met de scholen werken aan het terugdringen van schoolverzuim. In dit jaarverslag hebben wij, vanuit het oude registratiesysteem, onze bevindingen voor een groot deel moeten baseren op het aantal meldingen. Met ingang van het schooljaar werken wij met onze nieuwe systeem waarbij we uit zullen gaan van het aantal leerlingen (en vervolgens de daarbij behorende leerlingen). Stephanusplein 1 Postbus 500, 7770 BA Hardenberg Tel.: , Fax: gemeente@hardenberg.nl COLOFON Redactie Team Leerplicht / RMC Afdeling Communicatie Bedrijfsbureau Uitgever Gemeente Hardenberg Ontwerp, druk en afwerking OLBO - thuis in alle media Hardenberg