Ontwerp en opmaak cover: Case Sensitive Ontwerp binnenwerk: Vrijdag Grafis Opmaak binnenwerk: Press Point Illustraties: Vera Smeulders

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ontwerp en opmaak cover: Case Sensitive Ontwerp binnenwerk: Vrijdag Grafis Opmaak binnenwerk: Press Point Illustraties: Vera Smeulders"

Transcriptie

1

2 Ontwerp en opmaak cover: Case Sensitive Ontwerp binnenwerk: Vrijdag Grafis Opmaak binnenwerk: Press Point Illustraties: Vera Smeulders Illustratieverantwoording: Aimohy - Fotolia.com, wojtek - Fotolia.com Met dank aan de Efteling Uitgeverij Plantyn heeft alle redelijke inspanningen geleverd om de houders van intellectuele rechten op het materiaal dat in dit leermiddel wordt gebruikt, te identificeren, te contacteren en te honoreren. Mocht u ondanks de zorg die daaraan is besteed, van oordeel zijn toch rechten op dit materiaal te kunnen laten gelden, dan kunt u contact opnemen met uitgeverij Plantyn. Zij zal uw legitieme aanspraken honoreren tegen de gangbare markttarieven. NUR 137 Plantyn N.V., Mechelen, België Alle rechten voorbehouden. Behoudens de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande en schriftelijke toestemming van de uitgever. ISBN D2011/0032/822

3 Inhoudstafel 1 De juiste weg 4 2 De windrichtingen 6 3 De gemeente Stratenplan Plattegrond Elektronische kaarten 17 4 België Tien provincies Vlaanderen en Wallonië 22 5 De atlas Kaart Legenda Register Werelddelen 28 6 Kennen en kunnen 30 We gebruiken de volgende icoontjes: opdracht, je moet dus iets doen dit moet je goed kennen tips om te leren gebruik internet Panorama 1B Kaartlezen 3

4 1 De juiste weg Stijn, Tom en Karen zijn drie leerlingen van klas 1B. Elke morgen moeten ze naar school. Tom neemt hiervoor de bus. Karen wordt door haar oma naar school gebracht. Stijn fietst elke dag naar school. OPDRACHT 1. Bekijk aandachtig het kaartje. Er staan drie routes op aangeduid. 2. Lees van elke leerling het tekstje en ontdek wie welke route naar school neemt. Schrijf de naam van die leerling dan bij de juiste route. route C Tom route B Stijn 4 Kaartlezen Panorama 1B route A Karen

5 TEKST 1 Hoi, ik ben Stijn. Ik ga dit jaar voor het eerst naar de middelbare school. Elke dag fiets ik naar school. Dat is lekker gezond en goed voor mijn conditie. Een goede conditie heb ik trouwens nodig, want ik moet elke dag over de brug van het kanaal fietsen. Soms is het ook wel gevaarlijk, vooral wanneer ik drukke en gevaarlijke verkeerswegen moet oversteken. TEKST 2 Mijn naam is Tom. Ik kom elke dag met de bus naar school omdat ik nogal ver woon. Voor ik het centrum bereik, rijdt de bus langs een rustige bosomgeving. Dan kan ik nog even de ogen dichtdoen. Niet voor lang, want als we aan het station zijn, stappen er altijd heel veel mensen op de bus. Soms ben ik te laat op school door de drukke ochtendspits. TEKST 3 Dag allemaal, ik ben Karen! Mijn oma brengt me elke morgen met de auto naar school. Dan kijk ik naar buiten en droom ik weg. Zeker als we langs die hoge kerktoren komen, dan wou ik dat ik net als de vogels bovenop het topje van de toren kon zitten en iedereen kon bekijken. s Morgens is het altijd druk, zeker aan de rotonde. Soms moeten we ook lang wachten aan de overweg van de spoorweg. OPDRACHT Prima! Je weg zoeken op een eenvoudige kaart is goed gelukt. In deze bundel leer je nog veel meer over kaarten, plattegronden, oriënteren (= je weg vinden, bv. met kompas ) en je weg vinden. Maar ook in de lagere school heb je al veel over die onderwerpen geleerd. Met de opdracht spin en spion proberen we dat weer even op te frissen. Luister even naar je leerkracht voor de spelregels. Na de opdracht kun je in het kader hieronder de verschillende kernwoorden opschrijven.. Dit weet onze klas nog over het onderwerp: Panorama 1B Kaartlezen 5

6 2 De windrichtingen Voor je met kaarten begint te werken, moet je eerst de windrichtingen kennen. De windrichtingen staan aangeduid op een windroos. Op een kaart is het noorden meestal bovenaan. OPDRACHT 1. Plaats bij de windroos de juiste windrichtingen. 2. Schrijf nu ook de naam van de tussenwindrichtingen op de windroos. noorden noordwesten noordoosten westen oosten zuidwesten zuidoosten zuiden Om de namen van de windrichtingen in de juiste volgorde te onthouden, gebruik je het ezelsbruggetje Nooit Oorlog Zonder Wapens. De beginletters van de woorden stemmen overeen met die van de windrichtingen, in wijzerzin. Zo kan je de windrichtingen gemakkelijk op de windroos plaatsen. Misschien ken je zelfs nog een ander ezelsbruggetje om de windrichtingen te onthouden? Om altijd een windroos bij de hand te hebben, kun je zelf een windroos op doorschijnend papier (overhead, insteekhoesje) tekenen. Zo kun je de windroos altijd op de kaart leggen en zie je meteen de juiste windrichting. 6 Kaartlezen Panorama 1B LEREN LEREN

7 OPDRACHT 1. Welke kaart wordt op deze bladzijde afgebeeld? België 2. Uit hoeveel provincies bestaat ons land? 10 provincies 3. Beantwoord de vragen aan de hand van de windroos. Welke provincies liggen in het noorden van België? Welke provincies liggen in het oosten van België? Antwerpen, Oost-Vlaanderen Limburg, Luik Welke provincies liggen in het zuiden van België? Welke provincies liggen in het westen van België? Luxemburg, Namen West-Vlaanderen, Henegouwen Noordzee Nederland Duitsland Frankrijk Luxemburg Panorama 1B Kaartlezen 7

8 OPDRACHT 1. Welke kaart wordt op de volgende bladzijde afgebeeld? Europa 2. Omcirkel België. 3. Beantwoord de vragen aan de hand van de windroos. Welk land ligt ten noorden van België? Welk land ligt ten oosten van België? Welk land ligt ten zuiden van België? Welk land ligt ten westen van België? Nederland Duitsland Luxemburg, Frankrijk Frankrijk, Verenigd Koninkrijk 4. We maken het een beetje moeilijker. Gebruik voor deze vragen ook je windroos. Hier is het heel belangrijk dat je de windroos op het juiste land legt. Oostenrijk ligt ten zuiden van Tsjechië. Zwitserland ligt ten noordwesten van Italië. Duitsland ligt ten westen van Polen. Nederland ligt ten noordwesten van Duitsland. Spanje ligt ten oosten van Portugal. Het Verenigd Koninkrijk ligt ten oosten van Ierland. Noorwegen ligt ten noorden van Denemarken. Oostenrijk ligt ten westen van Hongarije. Windrichtingen worden geschreven op een windroos. Noteer de windrichtingen in het BLAUW. Noteer de tussenwindrichtingen in het ROOD. noorden noordwesten noordoosten westen zuidwesten oosten zuidoosten Tip: Op een kaart staat het 8 Kaartlezen Panorama 1B zuiden noorden vaak bovenaan.

9 Panorama 1B Kaartlezen 9

10 3 De gemeente 3.1 Stratenplan OPDRACHT 1. Wanneer gebruik je een stratenplan? Om de weg te zoeken in een gemeente, om gebouwen (kerk, bib) te zoeken. Om een wandeling uit te stippelen tijdens een Citytrip. 2. Werk nu samen met je buur en bekijk samen het onderstaande stratenplan aandachtig. KORTRIJK 3. Van welke gemeente is dit het stratenplan? 4. Welke kleuren worden er hier gebruikt? Kortrijk groen, geel, blauw 5. Waarvoor staan (= wat betekenen ) die kleuren? GEEL: BLAUW: GROEN: belangrijke pleinen, open plaatsen water en rivieren parken en natuur 10 Kaartlezen Panorama 1B

11 6. De leerkracht laat je nu een ander stratenplan zien. Van welke gemeente is dit stratenplan? Welke kleuren worden er hier gebruikt? Waarvoor staan die kleuren? Welke onderdelen staan er nog op zo n stratenplan? Op een stratenplan werkt men met verschillende kleuren tekens of symbolen. en Daarnaast heeft een kaart ook een aantal vaste onderdelen zoals legenda, register met straatnamen, coördinaten, titel,... Die onderdelen maken het zoeken en het oriënteren (= Oriënteren = je weg zoeken op een kaart of een plek / nagaan waar je je bevindt ) op de kaart veel gemakkelijker. Panorama 1B Kaartlezen 11

12 Misschien ga je wel op weg in je eigen gemeente met de kaart op zak. Zo leer je de theorie in de praktijk omzetten. Als je op weg bent, kun je ook foto s nemen van zaken uit het verleden (bv. standbeelden, kerken, gemeentehuis ). Misschien heb je wel de tijd om een inwoner of handelaar uit je schoolgemeente te interviewen? OPDRACHT Tegenwoordig zijn er heel wat computerprogramma s waarmee je je gemeente van dichtbij kunt verkennen. 1. Open de zoekrobot Google op de computer. 2. Typ het volledige adres (straatnaam, huisnummer, gemeente) van je school. 3. Klik dan bovenaan op het tabblad Maps. Wat zie je nu verschijnen? een kaart Teken het symbooltje dat aangeeft waar je school ligt: A 4. Klik nu rechts bovenaan in de kaart op het icoontje (= symbool ) satelliet. Wat zie je nu verschijnen? een luchtfoto ) Wat herken je vanuit de lucht van de school en de omgeving? de grasvelden, de gebouwen, de straten, de waterlopen, Typ in Google Maps nu ook eens Brussels Airport of Walibi in. Je kunt inzoomen om de vliegtuigen of de attracties duidelijker te zien. 6. Misschien is er ook nog een leuke plek die je zelf vanuit de lucht wilt bekijken. Test maar eens uit. Je zult in de toekomst nog vaak moeten werken met stratenplannen en elektronische kaarten. Daar word je pas echt handig in als je dat regelmatig oefent. Neem daarom het stratenplan eens over van je ouders als je op stap bent in een vreemde stad. Probeer dan eens zelf de route uit te stippelen of steek eens een zoektocht voor je vrienden in elkaar aan de hand van een stratenplan. LEREN LEREN 12 Kaartlezen Panorama 1B

13 3.2 Plattegrond OPDRACHT Bekijk aandachtig samen met je buur de plattegrond van attractiepark De Efteling en los daarna de bijbehorende opdrachten op. 1. Omcirkel in het zwart de hoofdingang. 2. Omcirkel in het groen het Efteling Hotel. 3. Met welke symbolen zijn de horecazaken (= hotels, restaurants, cafés ) aangeduid? 4. Hoeveel attracties telt de Efteling op deze plattegrond? dertig attracties 5. Stel: je wil met je vrienden naar de attractie Python. Duid op het plan de kortste weg aan vanaf de ingang. 6. Na de Python hebben jullie zin om Villa Volta te bezoeken. Stippel ook naar die attractie de kortste weg uit. 7. Waarom staan er in de legenda drie symbolen in het rood? Deze symbolen laten zien welke mensen geen toegang krijgen tot een bepaalde attractie. 8. Wat betekent het pictogram met het kruis? Dit pictogram staat voor de EHBO-post. EHBO betekent Eerste Hulp Bij Ongevallen. 9. Op de plattegrond zelf staan ook nog andere bekende symbolen die niet in de legende verklaard worden maar die je wel herkent. Welke? OPDRACHT Evalueer jezelf nu eens na het werken met de plattegrond. Ik begrijp alle symbolen op de plattegrond. Ik vind door de legende gemakkelijk de attracties terug. Ik kan op een plattegrond mijn weg van de ene plek naar de andere uitstippelen. Ja / Nee Ja / Nee Ja / Nee Panorama 1B Kaartlezen 13

14 14 Kaartlezen Panorama 1B

15 Panorama 1B Kaartlezen 15

16 OPDRACHT Je hebt gemerkt dat op een plattegrond veel symbolen staan. Deze oefening test of je ook de volgende symbolen herkent. Kies uit: camping, station, kerkhof, sporthal, parking, informatiepunt, politie, luchthaven, restaurant, toeristische attractie, stadhuis, fabriek. luchthaven station toeristische attractie sporthal kerkhof fabriek politie stadhuis parking restaurant camping informatiepunt 16 Kaartlezen Panorama 1B

17 3.3 Elektronische kaarten Enkele lessen geleden heb je geleerd te werken met Google Maps. Dat is een duidelijk voorbeeld van een elektronische kaart. Maar er zijn er nog. Vandaag verkennen we Mappy. OPDRACHT Volgend weekend ga je met de wagen met het hele gezin een dagje naar Oostende. Jullie parkeren aan de Churchillkaai in Oostende. Bereken met Mappy hoeveel kilometer jullie moeten rijden en hoe lang je onderweg zal zijn. Geen idee hoe het moet? We helpen je even op weg. 1. Surf naar Daar kun je bovenaan op route klikken. 2. Vul bij het groene vlaggetje het vertrekadres in en bij het rode je aankomstadres (= Churchillkaai, 8400 Oostende). 3. Na het intypen van de adressen, merk je dat je daaronder nog andere opties kunt aanvinken (bv. fietser, voetganger, snelste route). Voor deze oefening willen we de snelste route voor een voertuig kennen. Vink die keuzes dus aan. 4. Uiteindelijk klik je op de blauwe startknop. 5. Zo dadelijk krijg je een routeoverzicht. Daaruit kun je allerlei informatie afleiden. Probeer op de volgende vraagjes het juiste antwoord te vinden. Hoeveel km moet je overbruggen (= afstand)? Hoe lang zal de rit duren (= duur)? Welke informatie krijg je allemaal in de wegbeschrijving? Schrap wat niet past! Aantal rijstroken verkeersborden aantal rode lichten namen van straten reisduur afgelegde afstand tankstations 6. Bovenaan rechts kun je ook voor kaartweergave kiezen in plaats van wegbeschrijving. Klik daar maar eens op. Je krijgt nu een duidelijk beeld van de route die je aflegt. Langs welke grote steden passeer je allemaal op weg naar Oostende? 7. Ken je ook andere sites waar je op het internet de route kunt uitstippelen? of 8. De leerkracht geeft je nu nog een andere zoekopdracht zodat je nog eens extra kunt oefenen. Panorama 1B Kaartlezen 17

18 OPDRACHT 1. Lees het volgende krantenartikel even door. GPS UIT BRUSSEL - Een nieuw verkeersbord vraagt bestuurders hun gps uit te zetten aan wegwerkzaamheden en de omleiding te volgen. Neem de volgende afslag links. Maar wat doe je met die raad van je navigatiesysteem als de volgende afslag afgesloten is? Volgens mobiliteitsorganisatie VAB ontstaan er geregeld problemen als de gps een andere opdracht geeft dan de pijlen van de omleiding. Tegenstrijdige berichten zorgen altijd voor verwarring, zegt Maarten Matienko van VAB. En elke onoplettendheid in het verkeer is gevaarlijk, want die kan voor ongevallen zorgen. Aan het klaverblad in Lummen bijvoorbeeld, waar momenteel een brug afgebroken wordt en de gps alle bestuurders toch rechtdoor blijft sturen. berekend. De gps blijft je soms in de richting van de werkzaamheden sturen. Het bord staat ook al aan de A12 richting Nederland in Zandvliet. Bij onze noorderburen (= in Nederland) is het verkeersbord al langer ingeburgerd (= bekend). Volgens de VAB vooral omdat wegwerkzaamheden daar beter georganiseerd zijn. Maar Matienko vermoedt dat het bord ook bij ons in de toekomst vaker te zien zal zijn. Volgend jaar wordt hét jaar van de wegwerkzaamheden in ons land. Dus zullen bestuurders het bord ook vaker tegenkomen op Belgische wegen. Natuurlijk is de brug helemaal afgezet, zegt Matienko. Maar wie blindelings op de gps vertrouwt, kan toch in de problemen komen. Een verkeersbord dat vraagt om je gps uit te zetten, is daarvoor een eenvoudige oplossing. En doorgaans ook de snelste, want de omleidingen zijn zo efficiënt mogelijk Bron: de Standaard online maandag 25 oktober Kaartlezen Panorama 1B

19 OPDRACHT Een ouderwetse kaart in de auto bewaren, kan nooit kwaad. Soms is de gps niet echt duidelijk of heeft je routeplanner een foutje gemaakt en dan heb je maar beter reservemateriaal bij. Je leerkracht toont je hoe zo n wegenkaart in elkaar zit. Let goed op, want achteraf moet je de volgende vragen kunnen beantwoorden. Lees ze dus al maar eens door. 1. Welke bekende autosnelwegen liggen er in België? E40, E17, E314, E313, E19, Hoe zijn afritten aangeduid op zo n wegenkaart? Het nummer van de afrit staat in een vierkantje afgedrukt naast de autosnelweg. 3. Welke autosnelweg neem je om van Mechelen naar Antwerpen te rijden? E19 4. Welke autosnelweg neem je als je richting de Ardennen of Luxemburg wil rijden? E Welke autosnelweg brengt je tot in Oostende? E40 OPDRACHT Luister nu naar het verkeersoverzicht op de radio. Welke autosnelwegen heb je herkend? Weet je nog wat het woord oriënteren betekent? Je weg vinden op een kaart. Om je te oriënteren als je de weg kwijt bent, kun je gebruikmaken van: - stratenplan van een stad; - plattegrond van een pretpark of gebouw; - elektronische kaart op Daar word je enkel handig in door veel te oefenen. Maak de oefeningen uit je boekje opnieuw of vraag je leerkracht om extra oefeningen. Panorama 1B Kaartlezen 19

20 4 België 4.1 Tien provincies OPDRACHT Bij de start van de bundel kaartlezen hadden we het al even over de Belgische provincies. 1. Je krijgt van je leerkracht 20 strookjes. Op elk strookje staat de naam van een provincie of van een provinciehoofdplaats. Samen met je partner moet je 10 duo s vormen. De kaart op pagina 7 kan je helpen als je twijfelt. Je leerkracht legt je nog even uit hoe je nu weer efficiënt (= gemakkelijk en snel) kunt werken met een atlas. 2. Achteraf noteer je met heel de klas de duo s in de onderstaande tabel. provincie provinciehoofdplaats West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Luik Henegouwen Waals-Brabant Namen Luxemburg Brugge Gent Antwerpen Hasselt Leuven Luik Bergen Waver Namen Aarlen 20 Kaartlezen Panorama 1B

21 OPDRACHT Kun je al die namen nu ook correct op de kaart van België plaatsen? Ook hier kan de kaart van pagina 7 je weer helpen. 1. Schrijf in elke provincie de juiste naam. 2. Noteer de naam van de provinciehoofdplaats in de vakjes onderaan. West- Vlaanderen Oost- Vlaanderen Antwerpen Vlaams- Brabant Limburg Waals- Brabant Henegouwen Namen Luik Luxemburg Brugge Gent Antwerpen Leuven Hasselt Aarlen Luik Namen Waver Bergen Panorama 1B Kaartlezen 21

22 4.2 Vlaanderen en Wallonië Die 10 Belgische provincies kun je ook mooi in 2 delen. Zo krijg je 5 Vlaamse provincies en 5 Waalse provincies. Daarom spreken de mensen ook over Vlaanderen en Wallonië. Vlaanderen, Wallonië en Brussel vormen samen België. OPDRACHT Arceer ( = schuine strepen plaatsen ) op de kaart Vlaanderen geel en Wallonië rood. Zet een kruisje op onze hoofdstad. X 22 Kaartlezen Panorama 1B

23 België telt 10 provincies. provincie West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Luik Henegouwen Waals-Brabant Namen Luxemburg hoofdplaats Brugge Gent Antwerpen Hasselt Leuven Luik Bergen Waver Namen Aarlen Zorg ook dat je de provincies op een blinde kaart kunt aanduiden. Je kunt België ook verdelen in Vlaanderen en Wallonië. Brussel is onze hoofdstad. Panorama 1B Kaartlezen 23

24 5 De atlas Om meer informatie te vinden over gemeenten, landen en werelddelen kun je altijd een atlas raadplegen. Dat is een boek vol met allerlei kaarten waaruit je veel informatie kunt halen. 5.1 Kaart Over alle kaarten lopen dunne zwarte lijnen: van boven naar beneden en van links naar rechts. Die lijnen verdelen de kaart in vakken. Boven en onder de lijnen staan letters. Links en rechts van de kaart staan cijfers. Met die letters en cijfers krijgt elk vak zijn aanduiding. In de kaart hieronder zijn de vakken met een letter C rood gemaakt. De vakken met het cijfer 2 zijn blauw gemaakt. Het vak dat rood en blauw gekleurd is, wordt vak C2 genoemd. Dat noemen we een coördinaat. 24 Kaartlezen Panorama 1B

25 OPDRACHT 1. Bekijk de plattegrond van de gemeente Eeklo op de volgende pagina. 2. Zoek de straten, pleinen of gebouwen op de kaart. Noteer hieronder het cijfer (of de cijfers) van het vak waarin ze voorkomen. College O.L.V. Ter Doorn : Rabautstraat : Rusthuis : Natuurgebied Lange Moey Akker : Station : Kerkhofstraat : Ledeganckplein : Tieltsesteenweg : De 4 sportvelden in het centrum : Psychiatrisch ziekenhuis Sint-Jan : 29 en Panorama 1B Kaartlezen 25

26 5.2 Legenda Elke kaart die in een atlas staat, heeft een legenda of legende. Daarin worden alle symbooltjes, tekens en kleuren die op de kaart voorkomen, opgesomd en verklaard. OPDRACHT 1. Bekijk de kaarten van Leuven. 2. Stel zelf de legenda samen. legenda op basis van kleuren: GROEN GEEL BLAUW park belangrijke weg rivier op basis van symbolen: kerk of kapel ziekenhuis politie 26 Kaartlezen Panorama 1B

27 5.3 Register Om plaatsen gemakkelijk en snel terug te vinden in een atlas, staat er in elke atlas een register. Dat is een alfabetische lijst van alle namen van steden, landen, rivieren enz. Achter elke naam staat het nummer vermeld van de kaart waarop je die bepaalde stad of dat land zult vinden. Om het je nog gemakkelijker te maken, staan achter het kaartnummer ook de coördinaten. Die coördinaten tonen je in welk vakje op de kaart jij het gezochte land, de rivier of de stad zult vinden. OPDRACHT 1. Voor deze oefening heb je je atlas nog niet nodig. Bekijk grondig de gegevens hieronder die je in een register kunt terugvinden Poperinge 8 A4 Port-au-Prince 57 L8 Port Elizabeth 51 F9 G9 2. Beantwoord nu de vragen aan de hand van die gegevens. Op welke kaart zul je Poperinge vinden? Kaart nummer 8. In welk vak zul je Poperinge op die kaart vinden? Vak A4. 3. Op welke kaart vind je Port Elizabeth? In welk vak(ken) 51 (F9 - G9)? 4. Ga nu zelf in het register van je atlas op zoek naar de kaart- en vaknummers van: Reims : 39 F3 Pittsburgh : 57 L5 Salzburg : F4 Visé : 14 D1 Loire : 39 F5 C4 Knesselare : 9 A2 Cyprus : 53 G6 Granada : D5 Haaltert : 9 C4 Sardinië : F5 Kyoto : F3-4 Houston : 57 J6 Nevada : 56 G5 - H6 Cuzco : 59 D4 Aswan : 51 G3 Perth : 55 A4 Kilimanjaro : 50 G6 Mali : 51 C4 D4 Casablanca : 51 B2 C2 Bangladesh : 53 C7 M7 Panorama 1B Kaartlezen 27

28 Vul aan met het juiste begrip. Een boek met geografische en andere kaarten heet een atlas. Een legenda geeft een verklaring van tekens op een kaart. Een alfabetische lijst van plaatsnamen, achteraan in een atlas, heet register. Het is belangrijk dat je verschillende oefeningen met de atlas kunt oplossen. 5.4 Werelddelen In je atlas staan heel veel kaarten van verschillende landen in de wereld. Daarom is het wel handig dat je ook de 6 werelddelen kent. In je atlas, of in het boekje schoolleven op pagina 34, vind je de werelddelen terug. Dat kan je gebruiken om de werelddelen op de blinde kaart te situeren. OPDRACHT 1. Zet een kruisje op de plaats waar België ligt. 2. Noteer op de kaart de zes werelddelen op de juiste plaats. Noord- Amerika X Europa Azië Midden- Amerika Afrika Zuid- Amerika Oceanië Antarctica Panorama 1B Kaartlezen 28

29 De zes werelddelen zijn : Europa Azië Afrika Oceanië Amerika (Noord-, Midden-, Zuid-) Antarctica 29 De gemeente Panorama 1B Panorama 1B Kaartlezen 29

30 6 Kennen en kunnen Aan het einde van dit boekje nemen we altijd nog eens door wat we geleerd hebben. In de eerste kolom staat wat je moet KENNEN en wat je moet KUNNEN. Voor je gaat leren, ga je eerst zoeken op welke pagina die leerstof staat. Dat schrijf je in de tweede kolom. Zodra je het stukje geleerd hebt én ook getest hebt of je het ook echt kent of kan, zet je een kruisje in de laatste kolom. Zo zie je altijd wat je nog moet leren en wat je al gedaan hebt! LEREN LEREN KENNEN Paginanummer? Ken/kan ik het? Wat is een windroos? c Welke zijn de vier windrichtingen? c Welke zijn de vier tussenwindrichtingen? c Welke zijn de vaste onderdelen van een kaart? c Wat betekent oriënteren? c Geef 4 belangrijke autosnelwegen. c Welke 10 provincies heeft België? c Wat zijn de provinciehoofdplaatsen? c Wat is een atlas? c Wat is een register? c Wat is een legenda? c Wat zijn de 6 werelddelen? c c c Panorama 1B Kaartlezen 30

31 KUNNEN Paginanummer? Ken/kan ik het? Windrichtingen aanduiden op een windroos. c Tussenwindrichtingen aanduiden op een windroos. c Een land volgens de windrichtingen situeren ten opzichte van zijn buurlanden. c Je kunnen oriënteren op een plattegrond. c Je weg kunnen zoeken met een plattegrond. c Op Google Maps een bepaalde plaats opzoeken. c Met een routeplanner informatie over je reisweg verzamelen. c Informatie op een wegenkaart kunnen opzoeken. c Informatieborden kunnen verduidelijken. c Plaatsen, provincies, regio s, werelddelen kunnen aanduiden op een blinde kaart, met behulp van je atlas. c In een atlas kaarten kunnen opzoeken. c Een coördinaat aanduiden op een kaart. c Een legenda van een kaart kunnen aanvullen. c Namen van steden en landen opzoeken in een register. c c c c c c 31 De gemeente Panorama 1B Panorama 1B Kaartlezen 31

32

Ontwerp en opmaak cover: Case Sensitive Ontwerp binnenwerk: Vrijdag Grafis Opmaak binnenwerk: Press Point Illustraties: Vera Smeulders

Ontwerp en opmaak cover: Case Sensitive Ontwerp binnenwerk: Vrijdag Grafis Opmaak binnenwerk: Press Point Illustraties: Vera Smeulders Plantyn ontwikkelt en verspreidt leermiddelen voor het basisonderwijs, het secundair onderwijs, het hoger en het wetenschappelijk onderwijs en het volwassenenonderwijs. Daarnaast geeft Plantyn ook publicaties

Nadere informatie

Panorama 1B Kaartlezen

Panorama 1B Kaartlezen PLANTYN Panorama 1B Kaartlezen Handleiding A DIDACTISCHE WENKEN - Handleiding 1 De juiste weg De leerlingen kunnen een kaart of plattegrond gebruiken om hun weg te vinden. De leerlingen krijgen een plattegrond

Nadere informatie

Werkkatern 6 Welkom in onze provincie

Werkkatern 6 Welkom in onze provincie 1 Les 1 en 2 Mijn provincie 1 Mijn provincie op kaart Voer eerst volgende opdrachten uit op de kaart van je provincie - Kleur de gemeente waarin je school staat rood - Kleur je provinciehoofdstad geel,

Nadere informatie

Werkkatern 6 Welkom in onze provincie

Werkkatern 6 Welkom in onze provincie 1 Les 1 en 2 Mijn provincie Naam: Klas: 1 Mijn provincie op kaart Voer eerst volgende opdrachten uit op de kaart van je provincie - Kleur de gemeente waarin je school staat rood - Kleur je provinciehoofdplaats

Nadere informatie

focusthema 2 1 Werkkatern 2 Wegwijs in mijn atlas en mijn land

focusthema 2 1 Werkkatern 2 Wegwijs in mijn atlas en mijn land 5e leerjaar 1 Werkkatern 2 Wegwijs in mijn atlas en mijn land Les 1 De atlas verkennen Naam: Klas: 1 Van foto naar kaart Opdracht 1 Bekijk de figuren 1 tot 5 op pagina 16 van het handboek. Vul aan met

Nadere informatie

Een kaart wordt op schaal getekend. Dat is een verkleining van de werkelijkheid.

Een kaart wordt op schaal getekend. Dat is een verkleining van de werkelijkheid. VAN KLEIN NAAR GROOT België is verdeeld in meerdere kleine plaatsen. Er zijn gehuchten, dorpen, deelgemeenten, gemeenten, steden, provincies en gewesten. België behoort tot werelddeel Europa. Op een provinciekaart

Nadere informatie

focusthema 2 1 Werkkatern 2 Wegwijs in mijn atlas en mijn land

focusthema 2 1 Werkkatern 2 Wegwijs in mijn atlas en mijn land 5e leerjaar 1 Werkkatern 2 Wegwijs in mijn atlas en mijn land Les 1 De atlas verkennen Naam: Klas: 1 Van foto naar kaart Opdracht 1 Bekijk de figuren 1 tot 5 op pagina 16 van het handboek. Vul aan met

Nadere informatie

België en de provincies ontdekken in groepjes

België en de provincies ontdekken in groepjes België en de provincies ontdekken in groepjes TIP Schrijf alle namen van provincies en hoofdplaatsen netjes én correct! 1 Werken met de grote magnetische blinde kaart grote magnetische kaart van België,

Nadere informatie

Werkkatern 2 Wegwijs in mijn atlas en in mijn land. Mijn atlas: een boek vol kaarten!

Werkkatern 2 Wegwijs in mijn atlas en in mijn land. Mijn atlas: een boek vol kaarten! 1 Les 1 Mijn atlas: een boek vol kaarten! Naam: Klas: 1 Van foto naar kaart Opdracht 1 Bekijk de figuren 1 tot 5 op pagina 16 van het bronnenboek. Vul aan met het juiste nummer. 2 Figuur is het meest geschikt

Nadere informatie

Hotels en gelijkgestelde inrichtingen

Hotels en gelijkgestelde inrichtingen Hotels en gelijkgestelde inrichtingen Hotels en gelijkgestelde inrichtingen HET AANBOD IN 2006 Aantal inrichtingen Gemiddelde grootte Dagcapaciteit Bezettingsgraden 2006 1.900 64 121.662 34,8% Januari

Nadere informatie

Taak 1 opdracht 1. Taak 1 opdracht 2. Taak 2. Groot-Brittannië en Frankrijk s E 16/17. de bevolkingsdichtheid in de Ardennen t B 7

Taak 1 opdracht 1. Taak 1 opdracht 2. Taak 2. Groot-Brittannië en Frankrijk s E 16/17. de bevolkingsdichtheid in de Ardennen t B 7 KOPIEERBLAD 1a les 2 - zelfcorrectie jeugdatlas oude versie Taak 1 opdracht 1 Groot-Brittannië en Frankrijk s E 16/17 de bevolkingsdichtheid in de Ardennen t B 7 het reliëf in Zuid-Amerika n W 31 Vul op

Nadere informatie

Toerisme in Cijfers Tourism in Figures. Aantal aankomsten per maand, 2016 Number of arrivals by month, 2016

Toerisme in Cijfers Tourism in Figures. Aantal aankomsten per maand, 2016 Number of arrivals by month, 2016 2016 Toerisme in Cijfers Tourism in Figures XL Aantal aankomsten per maand, 2016 Number of arrivals by month, 2016 Juli 2017 AANTAL AANKOMSTEN PER MAAND, 2016 Tabel P. Table NUMBER OF ARRIVALS BY MONTH,

Nadere informatie

De Grote Verkeerstoets - 2014 07/08/2014. 1. Ja. 2. Neen, want ik mag hier niet links afslaan. 3. Neen, want ik heb mijn arm niet uitgestoken.

De Grote Verkeerstoets - 2014 07/08/2014. 1. Ja. 2. Neen, want ik mag hier niet links afslaan. 3. Neen, want ik heb mijn arm niet uitgestoken. 100082: Welk voorwerp houd je hier boven je hoofd? 1. Een rood voorwerp. 2. Een map. 3. Een voetbal. 100081: Je slaat af naar links. Gebeurt dat hier helemaal veilig? 1. Ja. 2. Neen, want ik mag hier niet

Nadere informatie

2. Naar het pretpark!

2. Naar het pretpark! 2. Naar het pretpark! Leeftijdsgroep Ongeveer 12-16 jaar Kerndoel Deze les levert een bijdrage aan kerndoel 4: de leerlingen leren meten en wegen en leren omgaan met meetinstrumenten, gangbare maten en

Nadere informatie

Mobiliteit Naam: Klas: Nummer:

Mobiliteit Naam: Klas: Nummer: Mobiliteit Naam: Klas: Nummer: Bundel: Mobiliteit Inleiding: 1) Hoe kom jij naar school? Kleur het juiste bolletje. o Te voet o Met de auto o Met de trein o Met de fiets o Met de bus o Andere: 2) Waarom

Nadere informatie

Iedereen online, van 9 tot 99 jaar. Les 3 ... Google: zoeken op het internet. Deze iconen tonen aan voor wie het document is

Iedereen online, van 9 tot 99 jaar. Les 3 ... Google: zoeken op het internet. Deze iconen tonen aan voor wie het document is 3... Google: zoeken op het internet Deze iconen tonen aan voor wie het document is Leerkrachten WebExperts Senioren Leerlingen 3, Hoe moet je zoeken op Google? Deze handleiding toont je hoe dit moet. Als

Nadere informatie

BEGELEID ZELFSTANDIG LEREN GESCHIEDENIS

BEGELEID ZELFSTANDIG LEREN GESCHIEDENIS BEGELEID ZELFSTANDIG LEREN GESCHIEDENIS BZL 1-30 september 2007 WERKBRIEF Naam: Klas: Legende individueel per twee in groep Nr: Verplichte opdracht Vrije opdracht Correctie met sleutel Pc nodig BZL 1 Werken

Nadere informatie

5.1 De kaart van Nederland

5.1 De kaart van Nederland LB 0-5. De kaart van Nederland Wat betekent dit bord, denk je? Welke zin hoort bij welk woord? Trek lijnen. Een schaalstok...... geeft de vier windrichtingen op de kaart aan. Een legenda...... geeft aan

Nadere informatie

Google Earth Oefeningen

Google Earth Oefeningen Google Earth Oefeningen OEFENING 1 A) Hoeveel IKEA-winkels liggen er in België? Som ze allemaal op: 5 : IKEA Wilrijk, IKEA Ternat, IKEA Zaventem, IKEA Aarlen, IKEA Anderlecht Opmerking: Eigenlijk is er

Nadere informatie

VERSIE LERAARSKAMER. focusthema 2

VERSIE LERAARSKAMER. focusthema 2 1 Les 1, 2 en 3 De plattegrond van onze gemeente Naam: Klas: 1 Teken op de plattegrond een windroos in dezelfde richting als op de klassikale plattegrond. 2 Luister aandachtig naar je meester of je juf.

Nadere informatie

Fiche Leerlingen. De plaats op de openbare weg binnen de bebouwde kom

Fiche Leerlingen. De plaats op de openbare weg binnen de bebouwde kom De plaats op de openbare weg binnen de bebouwde kom Kijk naar de fietsers. Kleur de nummers van de fietsers die de verkeersregels volgen en op de juiste plaats rijden groen. Kleur de nummers van de fietsers

Nadere informatie

1. Geef de titels van de kaarten die horen bij de bladzijden van de Grote Bosatlas.

1. Geef de titels van de kaarten die horen bij de bladzijden van de Grote Bosatlas. Atlasvaardigheden Kaarten en gegevens over landen zoek je op in een atlas. Maar hoe gebruik je ook alweer een atlas? Hoe vind je snel de juiste gegevens en informatie? De ster-vragen zijn iets moeilijker.

Nadere informatie

Handleiding Doe-bundel Neerpede

Handleiding Doe-bundel Neerpede Handleiding Doe-bundel Neerpede Inleiding In deze bundel vind je de nodige informatie om de leerlingen te begeleiden bij het invullen van de Doe-bundel Neerpede. We bieden je zoveel mogelijk alternatieven

Nadere informatie

Athlon Mobility Card Getting started!

Athlon Mobility Card Getting started! Athlon Mobility Card Getting started! Proficiat! Proficiat met uw Athlon Mobility Card. Hier leest u hoe u deze kunt activeren en ten volle kunt benutten. 1. Kies uw wachtwoord en pincode 2. Activatie

Nadere informatie

Op Voeten en Fietsen 3

Op Voeten en Fietsen 3 Op Voeten en Fietsen 3 Wie mag eerst? Een uitgave van Veilig Verkeer Nederland, schooljaar 207-208 groep 5/6 Je ziet de hoofdingang van een school. Op de weg en de stoep voor de school zie je verschillende

Nadere informatie

Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A

Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A Wat doe je in deze les? Bij Nieuwsbegrip lees je altijd een tekst met het stappenplan. Je gaat vaak op zoek naar verbanden in een tekst. Wat

Nadere informatie

Een deel van het onderzoek doe je met z n tweeën, het andere deel doe je zelfstandig. Dit onderzoek telt als repetitie A en B.

Een deel van het onderzoek doe je met z n tweeën, het andere deel doe je zelfstandig. Dit onderzoek telt als repetitie A en B. In jouw stad of dorp zijn er vast wel wijken waar mensen met wat hogere inkomens wonen en wijken waar mensen met wat lagere inkomens wonen. Er wordt beweerd dat mensen met een hoger inkomen meer en verder

Nadere informatie

Web van begrippen. Tijdsduur Het maken van de opdracht: 50 minuten Het nabespreken van de opdracht: 20 minuten (voor vraag 3 t/m 5)

Web van begrippen. Tijdsduur Het maken van de opdracht: 50 minuten Het nabespreken van de opdracht: 20 minuten (voor vraag 3 t/m 5) Web van begrippen Tijdsduur Het maken van de opdracht: 50 minuten Het nabespreken van de opdracht: 20 minuten (voor vraag 3 t/m 5) Inleiding In thema 1 begin je de wereld te verkennen aan de hand van de

Nadere informatie

Tevredenheid bij bezoekers van infokantoren

Tevredenheid bij bezoekers van infokantoren Tevredenheid bij bezoekers van infokantoren Regionale infokantoren algemene resultaten Onderzoek uitgevoerd door Guidea in samenwerking met Toerisme Vlaanderen 1 Doelstellingen en Methodologie 3 1 Achtergrond

Nadere informatie

Iedereen online, van 9 tot 99 jaar. Les 3 ... Google: zoeken op het internet. Deze iconen tonen aan voor wie het document is

Iedereen online, van 9 tot 99 jaar. Les 3 ... Google: zoeken op het internet. Deze iconen tonen aan voor wie het document is Les 3... Google: zoeken op het internet. Deze iconen tonen aan voor wie het document is Leerkrachten WebExperts Senioren Leerlingen Achtergrondinformatie Achtergrondinformatie voor de leerkracht Waarom?

Nadere informatie

Maak je kinderen wegwijs in het verkeer

Maak je kinderen wegwijs in het verkeer 622926000_D24 CAMPAGNE TNS 2012 def_nl.indd 2 11/07/12 10:06 Maak je kinderen wegwijs in het verkeer Tips en spelletjes om de verkeersborden beter te begrijpen De taal van de weg De straten staan vol vreemde

Nadere informatie

In het volgende overzicht geven we per oefening de doelen van het vakgebied mee die met de verschillende contractoefeningen bereikt kunnen worden.

In het volgende overzicht geven we per oefening de doelen van het vakgebied mee die met de verschillende contractoefeningen bereikt kunnen worden. Info voor de leerkracht 3 Het link.mundopakket heeft als doel om vanuit wereldoriëntatie de stap te zetten naar taal en wiskunde aan de hand van een contractwerkbundel gekaderd in een wereldoriëntatiethema.

Nadere informatie

Luisteractiviteit 48: Zoektocht

Luisteractiviteit 48: Zoektocht Luisteractiviteit 48: Zoektocht Eindterm: De cursist kan de informatie overzichtelijk ordenen in informatieve teksten zoals een aankondiging, een klacht en een waarschuwing. Context: Ruimtelijke Oriëntering

Nadere informatie

toerisme in cijfers tourism in figures aantal overnachtingen naar logiesvorm 2011 number of overnight stays by type of accommodation 2011

toerisme in cijfers tourism in figures aantal overnachtingen naar logiesvorm 2011 number of overnight stays by type of accommodation 2011 in cijfers tourism in figures 2011 XL 01 aantal overnachtingen naar logiesvorm 2011 number of overnight stays by type of accommodation 2011 Kennisbeheer Juni 2012 2 AANTAL OVERNACHTINGEN NAAR LOGIESVORM,

Nadere informatie

Werkblad Meander Thema 1: Onderweg

Werkblad Meander Thema 1: Onderweg Werkblad Meander Thema 1: Onderweg 1.1 Vakantiebestemmingen Schrijf 1, 2, 3, 4, 5, en 6 1. De reis start in Nederland 2. België is klein, dat gaat snel 3. Frankrijk is groot, pffff.wat duurt het lang!!

Nadere informatie

Ik heb geen idee wat het betekent. Ik heb dit woord wel eens gezien of gehoord.

Ik heb geen idee wat het betekent. Ik heb dit woord wel eens gezien of gehoord. Tekst lezen en moeilijke woorden bespreken 1. Hoe goed ken je de woorden in het schema? Je hoeft alleen een kruisje te zetten bij hoe goed je het woord kent. 2. Lees de tekst met het stappenplan. Onderstreep

Nadere informatie

SCHOOL op SEEF Schoolbrengweek 2019

SCHOOL op SEEF Schoolbrengweek 2019 SCHOOL op SEEF Schoolbrengweek 2019 Instructie en opdrachtenblad afstanden Lessuggestie De route en afstand van school naar huis Soms lijkt wat je zelf kunt doen aan duurzame mobiliteit een druppel op

Nadere informatie

Opstart modulen. Einde topografie oefenen

Opstart modulen. Einde topografie oefenen Start Topografie oefenen Opstart modulen Onderwerp kiezen Onderwerp uitvoeren Afsluit module Einde topografie oefenen Start opstart module Charlie zit Charlie gaat staan, gaat zwaaien met 1 hand en hij

Nadere informatie

toerisme in cijfers tourism in figures 2010

toerisme in cijfers tourism in figures 2010 in cijfers tourism in figures 2010 XL 02 evolutie overnachtingen naar logiesvorm 2006-2010 trend in the number of overnight stays by type of accommodation 2006-2010 planning & onderzoek Juni 2011 (coverfoto:

Nadere informatie

Het verhaal van Europa

Het verhaal van Europa Het verhaal van Europa 2010 Uitgeverij Manteau / Standaard Uitgeverij en Rob Heirbaut & Hendrik Vos Standaard Uitgeverij nv, Mechelsesteenweg 203, B-2018 Antwerpen www.manteau.be info@manteau.be Deze reeks

Nadere informatie

Spelend leren, leren spelen

Spelend leren, leren spelen Spelend leren, leren spelen een werkboek voor kinderen en ouders Rudy Reenders, Wil Spijker & Nathalie van der Vlugt Spelend leren, een werkboek voor kinderen en ouders leren spelen Rudy Reenders, Wil

Nadere informatie

plattegronden van delft

plattegronden van delft plattegronden van delft Deze toren is op 9 februari 2011 vijftien meter opgeschoven. Op heel oude plattegronden kun je ook al terugvinden. deze Bagijnetoren (zo heet hij) Een plattegrond wijst je de weg

Nadere informatie

Les 35. Een nieuw paspoort

Les 35. Een nieuw paspoort http://www.edusom.nl Thema Het stadhuis Les 35. Een nieuw paspoort Wat leert u in deze les? Informatie over het aanvragen en verlengen van uw paspoort of identiteitskaart. Vragen stellen bij het loket.

Nadere informatie

leer-actief werkboek Naam: www.leer-actief.nl 1

leer-actief werkboek Naam: www.leer-actief.nl 1 leer-actief werkboek Naam: www.leer-actief.nl 1 actief leren WWW.leer-actief.nl Dit is Wybo. Wybo was vroeger een heel gewoon jongetje, maar hij was wel erg lui. En dat...werd zijn redding. Hij had nooit

Nadere informatie

Vakoverstijgend project ONTDEKKINGSREIZEN. Eva Barendregt & Isabelle Blankendaal Lerarenopleiding Wiskunde Docent: Marieke Collins

Vakoverstijgend project ONTDEKKINGSREIZEN. Eva Barendregt & Isabelle Blankendaal Lerarenopleiding Wiskunde Docent: Marieke Collins Vakoverstijgend project ONTDEKKINGSREIZEN Eva Barendregt & Isabelle Blankendaal Lerarenopleiding Wiskunde Docent: Marieke Collins 1 VOORWOORD Dit is een project over ontdekkingsreizen. Het is een bestaan

Nadere informatie

Begeleide interne stage

Begeleide interne stage Ik, leren en werken Begeleide interne stage Deel 2 Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Marian van der Meijs Inhoudelijke redactie: Titel: Ik, leren

Nadere informatie

Met Word een hoger cijfer halen. Word ken je al, toch kun je nog veel meer doen met Word. Nog beter leren omgaan met Word

Met Word een hoger cijfer halen. Word ken je al, toch kun je nog veel meer doen met Word. Nog beter leren omgaan met Word Nog beter leren omgaan met Word Met Word een hoger cijfer halen. Word ken je al, toch kun je nog veel meer doen met Word. Informatiekunde Omgaan met Word College De Heemlanden 2005. Informatiekunde Leerjaar

Nadere informatie

3. MAAK JE KAART MET GOOGLE MAP

3. MAAK JE KAART MET GOOGLE MAP EEN MULTIMODAAL TOEGANGSPLAN OPSTELLEN MET BEHULP VAN GOOGLE MAP 1. INLEIDING Het opstellen van een multimodaal toegangsplan is één van de verplichte maatregelen van het bedrijfsvervoerplan. Veel bedrijven

Nadere informatie

Leerlingboekje Les 9 en 10. Naam:. Schrijfopdracht 5 Hoe vind je de weg? Groep 8

Leerlingboekje Les 9 en 10. Naam:. Schrijfopdracht 5 Hoe vind je de weg? Groep 8 Leerlingboekje Les 9 en 10 Naam:. Schrijfopdracht 5 Hoe vind je de weg? Groep 8 Leren schrijven met peer response Tekst: M. Hoogeveen Illustraties: S. Loenen SLO, 2018 1 Waarover gaan de lessen? In deze

Nadere informatie

Verkeersbordenspeurtocht

Verkeersbordenspeurtocht Verkeersbordenspeurtocht Dit boekje is van uit groep Verkeersborden, hoe zit het ook alweer? Er zijn vijf soorten borden. Als je goed naar de vorm en de kleur van een bord kijkt, weet je al met wat voor

Nadere informatie

Collectieve logiesverstrekkende bedrijven 1 TOERISTISCHE GEBIEDEN STEDELIJK GEBIED Kerncijfers

Collectieve logiesverstrekkende bedrijven 1 TOERISTISCHE GEBIEDEN STEDELIJK GEBIED Kerncijfers 1 TOERISTISCHE GEBIEDEN 21 Kerncijfers 21 Oppervlakte Aandeel in de % Gewicht - + 21 Aankomsten % STEDELIJK GEBIED 1. 7 451 834 13 495 843 879 371 7.% 1.81 39.1% 71.5% 43.% 9 654 689 5 83 476 1. Logisvormen

Nadere informatie

Hoe moet je een prachtige presentatie maken?

Hoe moet je een prachtige presentatie maken? Hoe moet je een prachtige presentatie maken? www.meestermichael.nl Geef de presentatie een titel. Klik dit vak aan om jouw presentatie een ondertitel te geven. Hier kun je je presentatie een titel geven

Nadere informatie

Tijdens de verkeerslessen hebben we met de kinderen gepraat over veilig fietsen.

Tijdens de verkeerslessen hebben we met de kinderen gepraat over veilig fietsen. O Ouderbrief 1 Kopieerblad 1 Beste ouder/verzorger, Tijdens de verkeerslessen hebben we met de kinderen gepraat over veilig fietsen. Bijvoorbeeld: hoe maak je veilig een bocht naar links en naar rechts?

Nadere informatie

WERKBLAD. Naam: Namen van de andere leerlingen uit jouw groepje:

WERKBLAD. Naam: Namen van de andere leerlingen uit jouw groepje: Jouw wereld op de kaart WERKBLAD Groep 7 en 8 Recht zo die gaat! Varen op de kaart van Mercator Deze tentoonstelling gaat over Mercator, een beroemde kaartenmaker uit de 16de eeuw. Zijn wereldkaart wordt

Nadere informatie

Toerisme in cijfers Tourism in figures 2013. 03 aantal overnachtingen naar verblijfsmotief 2013 number of overnight stays by motive of stay 2013

Toerisme in cijfers Tourism in figures 2013. 03 aantal overnachtingen naar verblijfsmotief 2013 number of overnight stays by motive of stay 2013 Toerisme in cijfers Tourism in figures 2013 XL 03 aantal overnachtingen naar verblijfsmotief 2013 number of overnight stays by motive of stay 2013 Ju i 2014 2 AANTAL OVERNACHTINGEN NAAR VERBLIJFSMOTIEF,

Nadere informatie

Werkbladen Groep 7 & 8

Werkbladen Groep 7 & 8 Werkbladen Groep 7 & 8 H1: Werkblad Sociale media Weet jij wat sociale media zijn? Zoek op internet wat je kunt vinden over sociale media. Bekijk onderstaande logo s en omcirkel de logo s waarvan jij denkt

Nadere informatie

Thema 3 Vervoer. Inhoudsopgave

Thema 3 Vervoer. Inhoudsopgave Thema 3 Vervoer Inhoudsopgave 3.1 Met de taxi 155 3.2 Regels in het verkeer 156 3.3 De tijd 157 3.4 Reizen met de trein 160 3.5 Wie, wat, waar? 161 3.6 Komen en gaan 163 3.7 Reizen met de auto 165 3.8

Nadere informatie

Kunst kijken met Google Art Project

Kunst kijken met Google Art Project Kunst kijken met Google Art Project Ontdek beroemde kunstwerken, wereldwonderen en historische momenten. Open het Google Cultural Institute, ga naar: https://www.google.com/culturalinstitute/home?hl=nl.

Nadere informatie

Wij gaan op reis! 287,34. Barcelona 600,68. Rhodos. Porto 379,68

Wij gaan op reis! 287,34. Barcelona 600,68. Rhodos. Porto 379,68 Wij gaan op reis! Ik zou graag met het vliegtuig op vakantie gaan. Ik ben nog niet zeker over mijn bestemming. Ik twijfel nog tussen Barcelona, Rhodos en Porto. Om een beslissing te nemen, wil ik eerst

Nadere informatie

Op Voeten en Fietsen 1

Op Voeten en Fietsen 1 Op Voeten en Fietsen 1 Hoe ga jij naar school? Een uitgave van Veilig Verkeer Nederland, schooljaar 2016-2017 groep 5/6 Je ziet de hoofdingang van een school. Op de weg en de stoep voor de school zie je

Nadere informatie

Samen op één wereldbol. 1. Geschiedkundige personen.

Samen op één wereldbol. 1. Geschiedkundige personen. 1. Geschiedkundige personen. In de Middeleeuwen was de algemene gedachte dat de aarde plat was. Wanneer je lang genoeg zou varen dan zou je van de aarde vallen.. Toch wisten de oude Grieken al lang dat

Nadere informatie

Collectieve logiesverstrekkende bedrijven 2 GEWESTEN VLAAMS GEWEST Kerncijfers

Collectieve logiesverstrekkende bedrijven 2 GEWESTEN VLAAMS GEWEST Kerncijfers 2 GEWESTEN Kerncijfers Gewicht - + Aankomsten % verblijfsduur Bezettingsgr aad Aandeel in de (%) Buitenlandse klanten VLAAMS GEWEST 1, 7.891.26 18.973.44-6.46,% 2,4 28,8% 47,6% 2,% 9.23.596 3.792.457 1.

Nadere informatie

DE SINT- ROMBOUTSTOREN IN MECHELEN

DE SINT- ROMBOUTSTOREN IN MECHELEN MIJN BEZOEK AAN DE SINT- ROMBOUTSTOREN IN MECHELEN foto: Mie De Backer WAT GA IK DOEN EN WANNEER? Binnenkort ga ik naar de Sint-Romboutstoren. Dit is een belforttoren in Mechelen. Hier hangen de stadsklokken

Nadere informatie

Spelletjesboekje. voor groot en klein SUPERHELD- Het hele jaar superveilig naar school

Spelletjesboekje. voor groot en klein SUPERHELD- Het hele jaar superveilig naar school Spelletjesboekje voor groot en klein SUPERHELD- Het hele jaar superveilig naar school Inhoud Spelletjes 6-7 jaar Kleur en ontdek de Superhelden-op-de-weg Maak de puzzel af Wie is er Superveilig op weg?

Nadere informatie

Toerisme in Vlaanderen

Toerisme in Vlaanderen Toerisme in Kerncijfers 2011 Toerisme in Vlaanderen Aantal overnachtingen en aankomsten in België (2011) overnachtingen % aankomsten % gemiddelde verblijfsduur (nachten) Vlaams Gewest 23.466.371 65% 8.041.529

Nadere informatie

MIJN BEZOEK AAN HET MUSEUM VOOR NATUURWETENSCHAPPEN

MIJN BEZOEK AAN HET MUSEUM VOOR NATUURWETENSCHAPPEN MIJN BEZOEK AAN HET MUSEUM VOOR NATUURWETENSCHAPPEN WAT GA IK DOEN EN WANNEER? Binnenkort ga ik naar het Museum voor Natuurwetenschappen. Dit is een museum in Brussel waar ik veel te weten zal komen over

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Zo bereikt u SELOR met de wagen:

Zo bereikt u SELOR met de wagen: SELOR bevindt zich in de Bischoffsheimlaan 15, 1000 Brussel, gelegen tussen de Kruidtuin (Botanique) en het Madouplein (Place Madou). Zo bereikt u SELOR met de wagen: Vanuit Antwerpen: Op de ring rond

Nadere informatie

Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken

Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken - 2 - Weer huiswerk? Nee, deze keer geen huiswerk, maar een boekje óver huiswerk! Wij (de meesters en juffrouws) horen jullie wel eens mopperen als je huiswerk opkrijgt.

Nadere informatie

TOERISTISCHE AANKOMSTEN EN OVERNACHTINGEN IN 2010

TOERISTISCHE AANKOMSTEN EN OVERNACHTINGEN IN 2010 UPDATE CIJFERS TOERISTISCHE AANKOMSTEN EN OVERNACHTINGEN IN 2010 Bron: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie Verwerking: Stad Genk, Dienst Beleidsplanning Aankomsten en overnachtingen

Nadere informatie

Werkbladen Wereldoriëntatie

Werkbladen Wereldoriëntatie Werkbladen Wereldoriëntatie 12 opdrachten 1. Je eigen project 2. Je eigen les 3. Bloemen 4. Een project met meer vakken 5. Een veilige route 6. Een les verbeteren 7. Op kamp 8. Grafieken lezen 9. Grafieken

Nadere informatie

Collectieve logiesverstrekkende bedrijven 2 GEWESTEN VLAAMS GEWEST Kerncijfers

Collectieve logiesverstrekkende bedrijven 2 GEWESTEN VLAAMS GEWEST Kerncijfers 2 GEWESTEN Kerncijfers Gewicht - + Aankomsten % verblijfsduur Bezettingsgr aad Aandeel in de (%) Buitenlandse klanten VLAAMS GEWEST 1, 6.971.586 18.22.459 55.421,3% 2,59 27,5% 48,6% 18,3% 8.763.35 3.298.755

Nadere informatie

Snel en stressvrij op uw bestemming geraken? Na de trein verder op de fiets! Blue-bike maakt de verplaatsing met de trein af door comfortabele

Snel en stressvrij op uw bestemming geraken? Na de trein verder op de fiets! Blue-bike maakt de verplaatsing met de trein af door comfortabele tot uw beschikking Snel en stressvrij op uw bestemming geraken? Na de trein verder op de fiets! Blue-bike maakt de verplaatsing met de trein af door comfortabele stadsfietsen te voorzien aan de Belgische

Nadere informatie

ewogen en zoekende mensen vinden elkaar: Kerk - andere godsdiensten

ewogen en zoekende mensen vinden elkaar: Kerk - andere godsdiensten Naam: Evaluatie Datum: ewogen en zoekende mensen vinden elkaar: Kerk - andere godsdiensten B 1. En dan, naar de grote school! (2/2) Volgend jaar ga je waarschijnlijk naar een andere school. Noem iets wat

Nadere informatie

Groep 7/8. 0 Hoofstuk. Groep 7/8

Groep 7/8. 0 Hoofstuk. Groep 7/8 0 Hoofstuk 1. Globe of kaart 2. Over tekens en kleuren 3. Schaal: Van groot naar klein 4. Over richtingen 5. Kaarten in soorten 6. De wegenkaart 7. Maak je eigen weerkaart 1 Globe of kaart 1. Hieronder

Nadere informatie

VERO voor voetgangers basisschool Pulle

VERO voor voetgangers basisschool Pulle VERO voor voetgangers basisschool Pulle 1 Stappen in groep Het vertrekpunt veilig verlaten Kloosterstraat 7 Het vertrek en eindpunt van de VERO voor voetgangers is de parking voor de school (Kloosterstraat).

Nadere informatie

Kwt opdracht atlas gebruik

Kwt opdracht atlas gebruik Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Erik van Wijngaarden 22 september 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/65793 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

DREAM CITY NAAM GROEP LEERLINGEN BOEKJE

DREAM CITY NAAM GROEP LEERLINGEN BOEKJE DREAM CITY NAAM GROEP LEERLINGEN BOEKJE 3 HALLO! Met dit boekje leer je meer over het project Dream City. Dream City is een fotoserie met verhalen gemaakt door fotografe Anoek Stekete en schrijfster Eefje

Nadere informatie

Toeristen in Nederland

Toeristen in Nederland Toeristen in Nederland Het is bijna zomer. Veel Nederlanders gaan lekker op vakantie naar het buitenland. Maar er komen ook heel veel buitenlandse toeristen naar Nederland. Hoeveel zijn dat er eigenlijk?

Nadere informatie

Jeugd Verkeerskrant 1

Jeugd Verkeerskrant 1 Jeugd Verkeerskrant 1 Wat weet jij al? Een uitgave van Veilig Verkeer Nederland, schooljaar 2016-2017 groep 7/8 Hoe doe jij het? a. Hierboven zie je een foto van een druk kruispunt in Vietnam. Durf jij

Nadere informatie

GOOGLE+ PAGINA MEER UIT JE ZAAK. Stijn Bernaer. Ontdek in deze praktische gids hoe jij morgen al meer uit je zaak kan halen.

GOOGLE+ PAGINA MEER UIT JE ZAAK. Stijn Bernaer. Ontdek in deze praktische gids hoe jij morgen al meer uit je zaak kan halen. Stijn Bernaer Online Expert @ Meer Uit Je Zaak. be MEER UIT JE ZAAK GOOGLE+ PAGINA Ontdek in deze praktische gids hoe jij morgen al meer uit je zaak kan halen. Overzicht Inleiding... 2 Over Stijn... 2

Nadere informatie

Je eerste mailtjes met een computer

Je eerste mailtjes met een computer Je eerste mailtjes met een computer Het e-mailadres Om te e-mailen hebben jij en jouw correspondent een e-mailadres nodig. Een e-mailadres bestaat steeds uit 2 delen gescheiden door een o Wat vóór @ staat

Nadere informatie

Jeugd Verkeerskrant 5 Kun je veilig eerst?

Jeugd Verkeerskrant 5 Kun je veilig eerst? Jeugd Verkeerskrant 5 Kun je veilig eerst? Een uitgave van Veilig Verkeer Nederland, schooljaar 2017-2018 groep 7/8 Start Voorgaanregels Op de foto zie je een zwevend zebrapad. Op een zebrapad mag je voorgaan

Nadere informatie

Beginnerslessen. Lesbrief 42. Het inburgeringsexamen

Beginnerslessen. Lesbrief 42. Het inburgeringsexamen Beginnerslessen Lesbrief 42. Het inburgeringsexamen Wat leert u in deze les? Gesprekken over het inburgeringsexamen begrijpen. Welke examens bij het inburgeringsexamen horen. Waar u kunt oefenen met de

Nadere informatie

Spelletjes voor op de achterbank

Spelletjes voor op de achterbank Spelletjes voor op de achterbank In dit boekje vind je een aantal spelletjes welke je gemakkelijk in de auto kunt spelen. Sommige spelletjes kun je alleen doen, andere kun je doen met mensen die ook in

Nadere informatie

Leren (kan je ) leren!

Leren (kan je ) leren! Leren (kan je ) leren! Leertips op maat van de middenschool Beste leerlingen en ouders, Het begrip leren leren klinkt jullie waarschijnlijk niet onbekend in de oren. We hopen dat er in de basisschool al

Nadere informatie

Thema Op zoek naar werk

Thema Op zoek naar werk Thema Op zoek naar werk Lesbrief 8. Praten en bellen over een baantje Inleiding Deze les gaat verder over het zoeken naar werk. De vrouw,, gaat weer naar de winkel om over werk te praten. Ze wil de manager

Nadere informatie

Doe-bundel Neerpede. Klas:

Doe-bundel Neerpede. Klas: Doe-bundel Neerpede Naam: Klas: Datum: Gegevens Neerpede 1. De weg van de school naar Pede. 1.1 Zoek uit op welke manier we het goedkoopst en het snelst in Neerpede geraken. 1.2 Zoek ook uit hoe we na

Nadere informatie

MIJN BEZOEK AAN HET GRAVENSTEEN

MIJN BEZOEK AAN HET GRAVENSTEEN MIJN BEZOEK AAN HET GRAVENSTEEN WAT GA IK DOEN EN WANNEER? Binnenkort ga ik naar het Gravensteen. Dit is een echte burcht in Gent. Veel kinderen vinden een bezoek aan het Gravensteen leuk. Deze bundel

Nadere informatie

Module atlasvaardigheden en kaartlezen Klas 1 BK

Module atlasvaardigheden en kaartlezen Klas 1 BK Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Aad Bak 02 september 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/65323 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs

Nadere informatie

Spreekbeurt, en werkstuk

Spreekbeurt, en werkstuk Spreekbeurt, krantenkring en werkstuk Dit boekje is van: Datum spreekbeurt Datum krantenkring Inleverdatum werkstukken Werkstuk 1: 11 november 2015 Werkstuk 2: 6 april 2016 Bewaar dit goed! Hoe bereid

Nadere informatie

WERKSCHRIFT 6 BLOK 4 EN 5

WERKSCHRIFT 6 BLOK 4 EN 5 WERKSCHRIFT 6 BLOK 4 EN 5 Blok 4 Les 1 Cijferen: delen met natuurlijke getallen tot 10 miljoen en kommagetallen tot op 0,001 Dit kan ik al! Ik kan delen tot 10 000 000 en tot op 0,001 nauwkeurig. Ik kan

Nadere informatie

! " # $ %% $ # , -). / 01*'2 3 #/ 01"4/ 3 #'"""#2 33 ". % BZL Inhoud 1 Davy Mortier

!  # $ %% $ # , -). / 01*'2 3 #/ 014/ 3 #'#2 33 . % BZL Inhoud 1 Davy Mortier ! " # $ %% % $ # &!"#'#()"*# +, -). / 01*'2 3 #/ 01"4/ 3 #'"""#2 33 ". % BZL Inhoud 1 Davy Mortier 8*/ * 5 1* 5.' ". 5 675 4 5! ** "/ 8*/ * / * 5%* 4%" 5 9.4"*2# 5* 5 6).'#"/*"%'# BZL Wat is BZL? 2 Davy

Nadere informatie

toerisme vlaanderen Toerisme in Kerncijfers 2010

toerisme vlaanderen Toerisme in Kerncijfers 2010 toerisme vlaanderen Toerisme in Kerncijfers 2010 Toerisme in Vlaanderen Aantal overnachtingen en aankomsten in België (2010) overnachtingen % aankomsten % gemiddelde verblijfsduur (nachten) Vlaamse Gewest

Nadere informatie

Jeugd Verkeerskrant 1 Hoe ga jij naar school?

Jeugd Verkeerskrant 1 Hoe ga jij naar school? Jeugd Verkeerskrant Hoe ga jij naar school? en uitgave van Veilig Verkeer Nederland, schooljaar 07-08 groep 7/8 School Start Geef je mening Bekijk de stellingen. Ben je het eens of oneens met deze stellingen?

Nadere informatie

Een retour Rotterdam

Een retour Rotterdam 71 71 HOOFDSTUK 5 Een retour Rotterdam WOORDEN 1 Wat hoort bij elkaar? 1 zebrapad a pinnen 2 auto b binnengaan 3 automaat c oversteken 4 ingang d parkeren 2 Kies uit: tram vertraging door de week strippenkaart

Nadere informatie

Landkaarten en coördinaten

Landkaarten en coördinaten Landkaarten en coördinaten Wat is nu eigenlijk een landkaart? Nou, hou je vast. Op een landkaart staat op een plat vlak een verkleind en toegelicht beeld van een bepaald deel van het aardoppervlak afgedrukt.

Nadere informatie

Module atlasvaardigheden en kaartlezen Klas 1 BK

Module atlasvaardigheden en kaartlezen Klas 1 BK Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Aad Bak 02 September 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/65323 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein

Nadere informatie