Te maken met grondverzet?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Te maken met grondverzet?"

Transcriptie

1 VOOR MEER INFORMATIE, BEL NAAR 015/ OF openbare afvalstoffenmaatschappij voor het vlaamse gewest stationsstraat 110 b-2800 mechelen tel 015/ fax 015/ V.U. Frank Parent, OVAM, Stationsstraat 110, 2800 Mechelen, D/2003/524/15 openbare afvalstoffenmaatschappij voor het vlaamse gewest Te maken met grondverzet? Opgelet! OVAM, uw beleidspartner in afval en bodem

2 Vooraf We weten het allemaal: onze bodem is op verschillende plaatsen verontreinigd. Daar zijn heel wat oorzaken voor: belastende industriële activiteiten, ongelukken, lekkende tanks en leidingen, opslag van afvalstoffen in de bodem, neerslag van luchtverontreiniging in de bodem, Om allerlei redenen graven we bodem uit. In sommige gevallen gebruiken we deze bodem op de plaats van de ontgraving. Meestal is dit niet het geval: we transporteren bodem en gebruiken hem opnieuw op een andere plaats. Wanneer de uitgegraven bodem verontreinigd is, verspreiden we op deze manier de bodemverontreiniging. Noch het milieu, noch degene die de verontreinigde bodem ontvangt, is hierbij gebaat. Bovendien was in het verleden niet altijd duidelijk wie aansprakelijk was, wanneer tijdens of na werken met grondverzet er plots een probleem van verontreiniging opdook. 3 Om paal en perk te stellen aan de verspreiding van bodemverontreiniging én meer rechtszekerheid te scheppen, heeft de Vlaamse Regering regels opgesteld voor het omgaan met uitgegraven bodem. In de volksmond spreken we van grondverzet. Deze regelgeving staat beschreven in Hoofdstuk 10 van het VLAREBO, dit is het Vlaams Reglement betreffende de Bodemsanering.

3 Vanaf 1 januari 2004 is de regelgeving voor het grondverzet volledig van kracht. Al wie na deze datum bodem uitgraaft, afvoert en/of aanvoert, moet met deze nieuwe regelgeving rekening houden bij het opstellen van bestekken, planningen en budgetten. Grond = bodem? Bijna iedereen krijgt vroeg of laat te maken met het verplaatsen van bodem. In de wetgeving zijn definities belangrijk. Hoewel we in het Nochtans valt niet iedere uitgegraven bodem onder de nieuwe regelgeving. Zeker woordgebruik van alledag de begrippen "grond" en "bodem" voor wie niet thuis is in de bestaande en de nieuwe regelgeving, kan het allemaal door elkaar gebruiken, zijn het in de bodemwetgeving twee nogal ingewikkeld overkomen. Met deze brochure, bedoeld voor bouwheren, afzonderlijke begrippen met een verschillende inhoud. architecten, veiligheidscoördinatoren, aannemers en anderen, wil de OVAM iedere betrokkene wegwijs maken in de nieuwe regels van het grondverzet. Eenvoudig gezegd blijft "grond" een berg die we kunnen verplaatsen 4 steeds liggen waar hij ligt. Op de grond staan huizen, groeien bomen en planten en leven dieren en mensen. Wanneer we diep genoeg in de grond graven vinden we grondwater. Een grond kunnen we kopen van en naar de bouwwerf. Een uitgegraven bodem kunnen we kopen per ton of per kubieke meter. Toch is niet elke uitgegraven bodem gelijk. We kunnen een uitgegraven 5 per vierkante meter. bodem immers op verschillende manieren gebruiken. Onder het begrip "bodem" verstaan we in het kader van deze brochure steeds "uitgegraven bodem". Eenvoudig gezegd kunnen we een bodem verplaatsen: we ontgraven bodem en transporteren hem over de weg of over het water. Een grote hoeveelheid bodem vormt een hoop of 1. We kunnen uitgegraven bodem opnieuw als bodem gebruiken. Logisch? Ja, maar niet altijd evident. Enkel uitgegraven bodem met een goede milieuhygiënische kwaliteit mogen we als bodem gebruiken.

4 2. Mogen we een uitgegraven bodem 3. Is de milieuhygiënische kwaliteit niet als bodem gebruiken, dan van de uitgegraven bodem te kunnen we de uitgegraven bodem slecht? En kan je de uitgegraven Wat is bodemverontreiniging? misschien wel als bouwstof bodem noch als bodem noch als gebruiken. De milieuhygiënische voorwaarden bij het gebruik als bouwstof zijn doorgaans minder bouwstof gebruiken? Dan zullen we in het beste geval de verontreinigde uitgegraven bodem in een Intuïtief weet iedereen wat bodemverontreiniging is. Juridisch en milieuhygiënisch is het iets moeilijker om bodemverontreiniging streng. Bij bouwstoffen moeten we grondreinigingscentrum moeten te definiëren. Enkele begrippen zijn alvast essentieel. wel rekening houden met de bouwtechnische eigenschappen van de reinigen. De gereinigde bodem kan dan wellicht toch nog een toepassing 1. Bestemmingstypes vluchtige aromaten, polyaromatis- 6 vinden. In het slechtste geval Zoals gezegd, heeft de bodem verche koolwaterstoffen (PAK s) en uitgegraven bodem. Niemand zal het bijvoorbeeld in zijn hoofd halen moeten we de uitgegraven bodem schillende functies en gebruiksmogelijkheden. cyanides zijn voorbeelden van veel 7 om een kleibodem als fundering te op een stortplaats storten. Storten Juridisch zijn deze voorkomende verontreinigende gebruiken. is de minst duurzame oplossing die we zoveel mogelijk proberen te vermijden. functies en gebruiksmogelijkheden planmatig vastgelegd in de plannen van aanleg of ruimtelijke uitvoeringsplannen. stoffen. De Vlaamse Regering heeft voor deze stoffen per bestemmingstype bodemsaneringsnormen We spreken van opgesteld. Bij overschrijding van Wie is ontvanger van de bodem? De nieuwe regelgeving geeft bescherming aan de "ontvanger" van de uitgegraven bodem. Op de ontvangende bodem kan/mag in principe geen bodemverontreiniging bijkomen. Ontvangers van bodem zijn: - een particulier die een oprit aanlegt of zijn tuin ophoogt; - een waterlopenbeheerder die grote dijkwerken laat uitvoeren of oevers aanlegt; - een natuurbeheerder die heuvels herstelt of bermen aanlegt; - een landbouwer die zijn akkers ophoogt of grachten aanlegt; - een bedrijf dat de fabrieksterreinen nivelleert of ophoogt. bestemmingstypes: - natuurgebied; - landbouwgebied; deze normen kunnen nadelige effecten optreden voor mens en milieu. - woongebied; - gebied voor recreatie en algemeen nut; - industriegebied. De bodemsaneringsnormen houden rekening met de schadelijkheid van de stof en met de mate waarin mens en milieu ermee in contact 2. Bodemsaneringsnormen komen of kunnen komen. Voor Zware metalen, minerale olie, natuur- en landbouwgebied gelden

5 de strengste bodemsaneringsnormen. De minst strenge bodem- bodem wanneer één of meerdere We spreken van aanrijking van de De nieuwe regelgeving saneringsnormen gelden voor stoffen wel de richtwaarde overschrijden, grondverzet industriegebied. De bodemsaneringsnormen maar niet de bodem- voor woongebied saneringsnorm. De richtwaarde of liggen tussen deze twee uitersten. Voor stoffen waarvoor er nog geen bodemsaneringsnormen bestaan, R-waarde is ongeveer gelijk aan 50% van de bodemsaneringsnorm voor het bestemmingstype landbouwgebied. Voor natuurgebieden De doelstelling van de nieuwe regelgeving is de verspreiding van de bodemverontreiniging te beheersen, in te perken dus. De regelgeving bevat regels voor de verschillende stappen van het grondverzet: de herkomst, het transport en de bestemming. moet de erkende bodemsaneringsdeskundige hanteren we een strengere richt- 8 een normeringsstelsel waarde. We spreken daar al van 1. Herkomst: technisch verslag bezorgt hij dit verslag ook aan een uitwerken. Meestal baseert de aanrijking bij overschrijding van het Ofwel voor, ofwel nadat we de erkende bodembeheerorganisatie, 9 deskundige zich hiervoor op buitenlandse dubbele van de achtergrondwaarde. bodem uitgraven, bepaalt de erken- ofwel aan een erkende tussentijdse normen van onder meer Nederland, Duitsland, de VS of Dit is de R -waarde. de bodemsaneringsdeskundige de kwaliteit van de bodem. Volgens opslagplaats of een erkend grondreinigingscentrum, voor zover deze Canada. Wanneer op een grond één of een bemonsteringsprocedure organisaties de uitgegraven bodem meerdere stoffen 80% van de neemt hij/zij mengmonsters van de zullen verhandelen. 3. Bodemverontreiniging We spreken van bodemverontreiniging wanneer voor een of meerdere stoffen 80% van de bodemsaneringsnorm van bestemmingstype landbouwgebied overschrijden én wanneer de OVAM hier weet van heeft, neemt ze deze bodem. Een erkend laboratorium analyseert deze mengmonsters op veel voorkomende verontreinigende stoffen. Op basis van deze analyseresultaten Op basis van de bodemkwaliteit zoeken we een bestemming voor de uitgegraven bodem. De bouw- bodemsaneringsnorm voor het grond op in het register van verontreinigde en op basis van heer, de architect of de aannemer bestemmingstype waarin de grond gronden. Het bodemattest administratieve gegevens maakt de kan op zoek gaan naar een gelegen is, overschreden is. vermeldt in dit geval dat de grond in erkende bodemsaneringsdeskundige bestemming. De mogelijkheid het register van verontreinigde gronden is opgenomen. een rapport op: het technisch verslag. Met het oog op het verkrijgen van een bodembeheerrapport bestaat om de bodem tijdelijk te stockeren op een tussentijdse opslagplaats. Een verontreinigde

6 bodem moet in elk geval vóór gebruik een grondreinigingscentrum passeren. De kwaliteit van de partij bodem na reiniging zal uitmaken welke bestemming ze kan krijgen. 2. Transport: vervoersdocumenten Geregistreerde vervoersdocumenten zorgen voor een sluitend transportsysteem. De erkende bodembeheerorganisaties werken met een systeem van traceerbaarheid dat garandeert dat we de juiste partij uitgegraven bodem opladen en op de juiste plaats van bestemming gebruiken Bestemming: 11 bodembeheerrapport Op basis van het technisch verslag, de vervoersdocumenten en de gegevens van de bestemming van Het bodembeheerrapport geeft de garantie dat we de uitgegraven bodem juridisch en milieuhygiënisch correct toepassen. Bovendien garandeert het bodembeheerrapport dat het transport van de uitgegraven bodem correct is of zal verlopen. de uitgegraven bodem levert de Data op de website Je vindt een lijst van erkende bodemsaneringsdeskundigen, erkende bodembeheerorganisaties, erkende tussentijdse erkende bodembeheerorganisatie uiteindelijk een bodembeheerrapport af. Eventueel kan op de plaats van bestemming, afhankelijk van de Concreet bevat het bodembeheerrapport in ieder geval de verwijzingen naar het technisch verslag, identificeert het de plaats waar de ontvangende bodem gelegen is en legt het de voorwaarden vast waaronder je de uitgegraven bodem mag gebruiken. Eventueel staan er ook verwijzingen in naar de studie van de ontvangende grond. opslagplaatsen en erkende kwaliteit van de aangevoerde uitgegraven grondreinigingscentra op de website bodem, een studie van de van de OVAM. ontvangende grond noodzakelijk Deze lijst actualiseren we tweewekelijks. zijn. Deze studie maakt deel uit van het bodembeheerrapport.

7 De begrippen verdachte grond en kadastrale werkzone De regeling geldt voor iedereen, zowel voor particulieren, bedrijven als voor de overheid. Toch is ze niet voor ieder grondverzet van toepassing omdat de kans op bodemverontreiniging niet overal even groot is. Op de zogenaamde verdachte gronden is een kwaliteitsbepaling van de uitgegraven bodem altijd noodzakelijk. - gronden in de omgeving van een ondergrondse brandstoftank of brandstofleidingen. We zien op die plaatsen vaak een afwijkende plantengroei of kunnen brandstofverliezen vaststellen Het gebruik van uitgegraven bodem als bodem binnen de kadastrale werkzone is minder (streng) gereglementeerd dan het gebruik van bodem buiten de kadastrale werkzone. Dit heeft te maken met de Wat is "verdachte grond"? Het is duidelijk dat de kans op bodemverontreiniging niet overal even groot is. Op de zogenaamde verdachte gronden is een kwaliteitsbepaling van de uitgegraven bodem altijd noodzakelijk. Verdachte gronden zijn: - alle gronden opgenomen in het register van verontreinigde gronden. Hiervan is geweten dat een deel van de grond met stoffen aangerijkt of verontreinigd is. Deze gegevens zijn opgeslagen in het OVAM register van de verontreinigde gronden en staan vermeld op het bodemattest. door de aankoop van brand- stof te vergelijken met het verbruik. 2. Wat betekent "kadastrale werkzone"? Het begrip kadastrale werkzone is een combinatie van het begrip kadastraal perceel, een fiscaal-juridische verspreiding van de verontreiniging, die we zoveel mogelijk willen vermijden. In deze brochure gaan we niet verder in op de precieze betekenis en interpretatie van het begrip "kadastrale werkzone". We geven wel enkele vuistregels mee om uit te maken of we de uitgegraven bodem 13 - alle onderzoeksplichtige risicogronden eenheid en het begrip werk- binnen dan wel buiten de kadastrale of zogenaamde VLAREBOgronden. Via de gemeente en de - alle gronden waarvoor aanwijzingen bestaan voor bodemverontreiniging, zone, een praktische eenheid uit de bouwwereld. De kadastrale werk- werkzone zullen gebruiken. milieuvergunning kunnen we bijvoorbeeld: zone voerde men in om een aantal - Gebruiken we de uitgegraven nagaan of een grond onderzoeksplichtig - gronden in de omgeving van praktische problemen op te vangen bodem als bouwstof, dan is het is. Meestal betreft het hier een bovengrondse brandstof- bij het gebruik van aangerijkte begrip kadastrale werkzone (voormalige) bedrijfsterreinen. tank. De morsverliezen zijn dan meestal zichtbaar. uitgegraven bodem als bodem. sowieso niet van toepassing.

8 - Ook bij een niet-aangerijkte uitgegraven bodem is de kadastrale werkzone niet relevant. We kunnen de uitgegraven bodem dus zowel binnen als buiten de kadastrale werkzone vrij gebruiken. we de uitgegraven bodem niet als bodem binnen hetzelfde project, dan komt dit neer op het gebruik van uitgegraven bodem buiten de kadastrale werkzone. - In de andere gevallen contacteer je Wanneer de nieuwe regeling toepassen? De nieuwe regelgeving stelt dat een technisch verslag en een bodembeheerrapport steeds verplicht zijn: - Blijft de uitgegraven bodem steeds binnen het kadastrale perceel, dan komt dit neer op gebruik binnen de best een erkende bodemsaneringsdeskundige of een milieuadviesbureau. Deze instanties komen op het - of wanneer de uitgraving meer dan 250 m 3 bedraagt kadastrale werkzone. terrein, hebben ervaring met verontreinigde - wanneer de uitgraving plaats vindt op een verdachte grond bodem en kunnen het best een - Verlaat de uitgegraven bodem definitief de werkzone én gebruiken complexe bodemsituatie inschatten. Wanneer je echter werkt met verdachte grond binnen de kadastrale werkzone én de hoeveelheid uitgegraven bodem is kleiner is dan 250 m 3, dan moet er geen technisch verslag en geen bodembeheerrapport komen. In dit geval dien je wel te werken volgens een code van goede praktijk, die richtlijnen geeft voor het werken met uitgegraven bodem. Deze code van goede praktijk kan je raadplegen op de OVAM-website. Deze uitzondering maakt het mogelijk dat bijvoorbeeld bij het aanleggen van nutsleidingen doorheen een verdachte bodem niet steeds een technisch verslag en een bodembeheerrapport noodzakelijk zijn.

9 wie doet wat? De studie van de ontvangende grond Doorgaans zal het de bouwheer zijn die de opdracht geeft om een technisch verslag op te stellen. Om zeker te zijn of een technisch verslag en een bodembeheerrapport al dan niet verplicht zijn, kan hij te rade gaan bij zijn architect, een bodemsaneringsdeskundige of een bodembeheerorganisatie. In bepaalde gevallen moet je als bouwheer, eigenaar of gebruiker op de plaats van bestemming een studie van de ontvangende grond laten uitvoeren. Enkel een erkende bodemsaneringsdeskundige kan zo n studie uitvoeren. 16 Een erkende bodemsaneringsdeskundige stelt het technisch verslag op. In samenspraak met de bouwheer stuurt deze het technisch verslag op naar een erkende bodembeheerorganisatie, ofwel naar een erkende tussentijdse opslagplaats of een erkend grondreinigingscentrum, voor zover deze organisaties de De studie moet aantonen dat de plaats van bestemming een minder goede bodemkwaliteit heeft dan de aangevoerde bodem én dat bij het In de praktijk is dit enkel het geval bij grotere projecten. Wanneer een studie van de ontvangende 17 uitgegraven bodem zullen verhandelen. aanvaarden van de uitgegraven grond precies nodig is, hangt af bodem geen bijkomende risico s voor van de kwaliteit van de uitgegraven mens en milieu optreden. bodem. Ze is enkel nodig als de aangevoerde uitgegraven bodem met één Het spreekt voor zich dat de studie of meerdere stoffen aangerijkt is en van de ontvangende grond niet gratis een toepassing krijgt als bodem. is. Zo n studie is dan ook enkel zinvol Als bouwheer, eigenaar en/of gebruiker indien het vermoeden bestaat dat de van de ontvangende grond kan je bodem op de plaats van bestemming best eerst te rade gaan bij je architect, van een mindere kwaliteit is én de een bodemsaneringsdeskundige of kosten van de studie opwegen tegen een bodembeheerorganisatie vooraleer de baten van de goedkopere - uitgegraven je de opdracht voor een dergelijke bodem van mindere kwaliteit. studie geeft.

10 De uitgegraven bodem gebruiken Wanneer je te maken krijgt met uitgegraven bodem of zelf bodem uitgraaft, is het nuttig te weten waar je de bodem mag en kan toepassen. 1. Vrij gebruik van uitgegraven bodem die niet voldoet aan de strengere richtwaarde (R -waarde), maar wel voor alle parameters voldoet aan de minder strenge richtwaarde (R-waarde), mag je toch binnen natuurgebied gebruiken wanneer de hierboven vermelde voorwaarden vervuld zijn. Voor alle gevallen moet je ook kunnen aantonen dat de voorwaarden vervuld zijn. Hiervoor is een studie van de ontvangende grond noodzakelijk. Deze studie moet bovendien 3. Gebruik van uitgegraven bodem als bouwstof Uitgegraven bodem die voldoet aan de normen voor gebruik als bouwstof, kun je als bouwstof gebruiken binnen de realisatie van een werk. 4. Wanneer uitgegraven bodem reinigen? Uitgegraven bodem die niet voldoet aan de bodemsaneringsnorm en die de kadastrale werkzone verlaat, moet je vóór gebruik laten reinigen. Bevat uitgegraven bodem te veel maar wel voor alle parameters vol- bodem als bodem doet aan 80% van de bodemsaneringsnorm aantonen dat het gebruik van de stenen die niet op natuurlijke wijze van het bestemmingstype uitgegraven bodem geen grondwa- aanwezig zijn (meer dan 5%) en/of Uitgegraven bodem die voldoet aan de richtwaarde (R-waarde), mag je van de plaats van herkomst, mag je terverontreiniging kan veroorzaken andere bodemvreemde materialen vrij gebruiken, zowel binnen als buiten buiten de kadastrale werkzone en dat mogelijke blootstelling aan zoals glas, metaal, hout, (meer de kadastrale werkzone. Let wel, gebruiken, op voorwaarde dat: de verontreinigende stoffen geen dan 0,5 %), dan moet je die van de in natuurgebieden is een strengere - de concentraties van alle parameters extra risico oplevert. bodem scheiden. richtwaarde (R -waarde) van kracht! van de ontvangende grond Uitgegraven bodem die voor alle hoger zijn dan de concentraties van Uitgegraven bodem die niet voldoet 5. Wanneer uitgegraven bodem parameters voldoet aan 80% van de alle parameters van de uitgegraven aan 80% van de bodemsaneringsnorm storten? bodemsaneringsnorm van het bodem; van het bestemmingstype, mag Verontreinigde uitgegraven bodem bestemmingstype, mag je binnen de - de concentraties van alle parameters je binnen de kadastrale werkzone die niet reinigbaar is en waar geen kadastrale werkzone vrij gebruiken. van de uitgegraven bodem de gebruiken, op voorwaarde dat je een nuttige bestemming voor bestaat, 80 % van de bodemsaneringsnorm code van goede praktijk volgt. In veel kan enkel naar de stortplaats. 2. Gebruik van uitgegraven bodem van de ontvangende grond niet overschrijden. gevallen zal hiervoor een studie van Bij afvoer van uitgegraven bodem als bodem mits studie de ontvangende grond noodzakelijk naar een stortplaats moeten we Uitgegraven bodem die niet voldoet Ook hier is voor natuurgebieden de zijn. uiteraard de stortkosten en de aan de richtwaarde (R-waarde), regeling weer strenger. Uitgegraven bijhorende heffingen betalen.

11 ik moet bodem afvoeren Opgelet! Het is het berekende volume van de ontgravingsput dat van belang is. Bij het uitgraven zal de bodem immers steeds uitzetten. Hierdoor is het volume van de ontgravingsput steeds kleiner dan het volume uitgegraven bodem in de vrachtwagen. Dit verschil kan oplopen tot een vierde van het volume. Bij het gebruik van de uitgegraven bodem op de plaats van bestemming zal de bodem opnieuw inklinken door aanstampen en door het eigen gewicht van de bodem. Welke procedure moet je volgen indien je bodem te veel hebt en dus moet afvoeren? 1. Eerst moet je nagaan of de uitgraving - Zijn/waren er andere activiteiten die Richtcijfers zijn: Op een verdachte grond moet je op een verdachte grond bron kunnen zijn van een bodem- - regenwaterput: 5 à 10 m 3 ; wel volgens een code van goede plaatsvindt. Volgende vragen zijn verontreiniging? Hierbij kan je denken - zwembad in een tuin: circa 150 m 3 ; praktijk werken. Dit houdt onder 20 hierbij belangrijk: aan de opslag van brandstof - grote kelder: circa 200 m 3 ; meer in dat je bodembeschermen Zijn/waren er onderzoeksplichtige bijvoorbeeld. Deze info is beschikbaar - volledig onderkelderd huis: meer de maatregelen neemt bij het depo- activiteiten op de grond? Meestal bij de gemeente, via de milieu- dan 250 m 3. neren van de bodem en dat je de zijn deze afkomstig van (voormalige) vergunning of andere bronnen. bodemgelaagdheid zoveel mogelijk bedrijven, benzinestations of - Zijn er andere aanwijzingen voor 3. Ten slotte ga je na of de bodem een respecteert, evenals de perceelsvergunning stortplaatsen. Deze info is beschikbaar een bodemverontreiniging? bestemming krijgt die buiten de grens. bij de gemeente, via de milieu- Voorbeelden zijn een afwijkende werkzone gelegen is. vergunning of andere bronnen. plantengroei, geur, kleur, de aanwezigheid Wanneer de uitgraving kleiner is Of je een technisch verslag moet - Is de grond opgenomen in het van olievlekken, dan 250 m 3, zijn bij werken binnen laten opstellen, kan je nagaan aan register van verontreinigde gronden? de kadastrale werkzone geen tech- de hand van het beslissings- Deze info is beschikbaar via 2. Daarna bereken je bij benadering nisch verslag en bodembeheerrapschema op de volgende bladzijde. het bodemattest. Let wel: indien de het totale volume van de uitgraving. port nodig. OVAM geen gegevens heeft over Het totale volume van de uitgraving de grond, levert zij een "blanco" is gelijk aan lengte van de put x bodemattest af. Een "blanco" bodemattest breedte van de put x diepte van de betekent echter niet dat de put. grond niet verontreinigd is!

12 Ik moet grond afvoeren: technisch verslag nodig? Verdachte grond? verdacht niet verdacht > 250m 3? > 250m 3 < 250m 3 Geen technisch verslag en bodembeheerrapport nodig. Als er geen technisch verslag nodig is, kan je volgende stappen zetten: - Contacteer een grondwerker, een aannemer, een architect,. - Bespreek de specifieke situatie. - Vraag prijs voor de ontgraving. Wanneer de bodemkwaliteit onzeker is, zal dit zijn prijs hebben. Voor bodem met een goede kwaliteit Als een technisch verslag en een bodembeheerrapport wel noodzakelijk zijn, zet je volgende stappen: - Contacteer architect, aannemer, erkende bodemsaneringsdeskundige, erkende bodembeheerorganisatie, voor concrete info. - Informeer je eventueel via de OVAM website over de codes van > 250m 3 hoor je ook een goede prijs te krijgen, voor bodem met een slechte gestelde vragen. goede praktijk of zoek bij de veel Steeds technisch verslag > 250m 3? nodig. en bodembeheerrapport kwaliteit is het logisch dat de prijs - Laat een technisch verslag opstellen oploopt. door de bodemsaneringsdes Vergelijk de prijzen per ton of per kundige. 23 < 250m 3 kubiek. 1 kubiek komt ongeveer - Stuur eventueel je bouwplannen bij overeen met 1,5 ton. in functie van de bodemkwaliteit. - De aannemer/vervoerder zal je Het kan voordeliger zijn licht verontreinigde bodem ter plaatse te waarschijnlijk een document laten Kadastrale buiten werkzone? ondertekenen met een verklaring hergebruiken als bodem of als dat het een niet verdachte grond bouwstof. betreft en dat je redelijkerwijze al - Stuur het technisch verslag met het binnen het mogelijke ondernomen hebt om afgravingsplan op naar een erkende bodembeheerorganisatie. Deze dit uit te zoeken. - Laat de werken uitvoeren. instantie spreekt zich uit over de - Houd alle gegevens bij: volume conformiteit van het technisch verslag. Geen technisch verslag afgraving, tijdstip afgraving, aantal en bodembeheerrapport nodig. afgevoerde vrachtwagens, - Stel het bestek op uitgaande van Werken volgens code van de gegevens uit het technisch verslag. goede praktijk. Informatie over de bodem-

13 kwaliteit laat de aannemer toe de erkende bodembeheerorganisatie prijs exacter te bepalen. (erkende tussentijdse opslagplaats - Zoek in samenspraak met de architect of erkend grondreinigingscentrum): ik laat bodem aanvoeren en de aannemer een plaats van bestemming voor de uitgegraven naam en adres van de aannemer en de vervoerder, definitief afgra- bodem. vingsplan, plaats bestemming Wat doe je indien je bodem nodig hebt en laat aanvoeren? - Besteed de opdracht aan. - Wijs de opdracht toe. uitgegraven bodem, - Laat de werken uitvoeren. 1. Aanvoer van bodem zonder 2. Aanvoer van bodem met bodembeheerrapport - Bezorg administratieve en andere noodzakelijke gegevens aan de - Laat de uitgegraven bodem afvoeren aan de hand van vrachtbrieven. bodembeheerrapport Is de uitgegraven bodem afkomstig Op basis van het bodembeheerrapport van een uitgraving kleiner dan 250 m 3 kan je er zeker van zijn dat de 24 op een niet verdachte grond, dan zijn het technisch verslag en het bodembeheerrapport niet verplicht. Wanneer je zulke bodem aanvoert, ken je de kwaliteit ervan dus niet. Er stelt zich geen probleem wanneer aangevoerde bodem op een bestemming terechtkomt die beantwoordt aan de kwaliteit ervan. Het bodembeheerrapport biedt bijgevolg rechtszekerheid aan de ontvanger van de uitgegraven bodem en aan de aannemer. 25 Wie zoekt een bestemming voor de uitgegraven bodem? de aangevoerde bodem van goede kwaliteit is. Als één of meerdere parameters 3. Wanneer studie ontvangende in de aangevoerde bodem de grond? In de praktijk is het de bouwheer, de architect, de aannemer, de vervoerder, die bodemsaneringsnorm echter overschrijden, dan wordt een nieuwe bepaalde gevallen een studie laten Als ontvanger van de grond, moet je in de bestemming voor de uitgegraven bodem zoekt. Architect en vervoerder hebben hiertoe echter geen verplichting. Je let best ook goed op clausules in het bodemverontreiniging veroorzaakt op uitvoeren op de plaats van bestemming. contract met de aannemer. Sommige aannemers nemen hierin op dat ze geen uitgegraven bodem meenemen. Als technisch verslag en bodembeheerrapport noodzakelijk zijn, is het steeds een erkende bodembeheerorganisatie die aan de hand van het bodembeheerrapport moet bevestigen of de plaats van bestemming al dan niet conform is. de nieuwe bestemming. In dat geval ben je verplicht tot bodemsanering over te gaan. De OVAM raadt daarom aan bij de opmaak van het bestek of de offerte de gewenste bodemkwaliteit te vermelden. Deze studie van de ontvangen- de grond is enkel nodig wanneer voor één of meerdere parameters de richtwaarde overschreden is en wanneer je de bodem gebruikt als bodem.

14 Wil je meer weten, surf naar of contacteer een erkende bodemsaneringsdeskundige of een erkende bodembeheerorganisatie. 26 Deze brochure kwam met de grootste zorgvuldigheid tot stand. Niettemin kunnen de lezers ervan geen rechten ontlenen of aanspraak maken op de juistheid en volledigheid van de inhoud. De OVAM sluit iedere aansprakelijkheid uit voor eventuele gevolgen van het handelen louter op grond van de informatie opgenomen in de brochure. Wij raden u aan, voordat u handelt op basis van de geboden informatie, deze eerst te verifiëren bij uw tussenpersoon (erkende bodemsaneringsdeskundige, erkende bodembeheerorganisatie, erkende tussentijdse opslagplaats of grondreinigingscentrum) of bij de OVAM en naar de van toepassing zijnde voorwaarden te vragen.

Vraag nr. 578 van 1 8 mei 2005 van de heer BART MARTENS

Vraag nr. 578 van 1 8 mei 2005 van de heer BART MARTENS Vraag nr. 578 van 1 8 mei 2005 van de heer BART MARTENS Grondverzetregeling Evaluatie Sinds 1 april 2004 is de regelgeving voor het grondverzet volledig van kracht. Al wie tegenwoordig bodem uitgraaft,

Nadere informatie

De impact van het Bodemdecreet. op scholen

De impact van het Bodemdecreet. op scholen De impact van het Bodemdecreet 06 op scholen 6.1 Bescherming Het doel van het Bodemdecreet is een overnemer van grond (bijvoorbeeld een koper of concessiehouder) te beschermen tegen de gevolgen van een

Nadere informatie

Algemeen kader Praktische cases grondverzet

Algemeen kader Praktische cases grondverzet Algemeen kader Praktische cases grondverzet Thomas De Vriese Diensthoofd Grondwijzer vzw www.grondwijzer.be Toepassingsgebied ALGEMEEN: Onverdachte grond > 250 m³ Verdachte grond WEL: Uitgegraven bodem

Nadere informatie

Grondverzet: algemeen kader. Thomas De Vriese Diensthoofd Grondwijzer vzw

Grondverzet: algemeen kader. Thomas De Vriese Diensthoofd Grondwijzer vzw Grondverzet: algemeen kader Thomas De Vriese Diensthoofd Grondwijzer vzw Inhoud Rechten en plichten van de diverse actoren Intepretatie van een bodemonderzoek: kwaliteit en hergebruiksmogelijkheden van

Nadere informatie

Nieuwe regeling voor grondverzet

Nieuwe regeling voor grondverzet [ W e t g e v i n g ] Nieuwe regeling voor grondverzet In de Nieuwsbrief van juni 2002 verscheen een uitgebreid artikel over het grondverzet. Ondertussen is veel water naar de zee gevloeid, is de regeling

Nadere informatie

vzw Grondbank erkende bodembeheerorganisatie

vzw Grondbank erkende bodembeheerorganisatie vzw Grondbank erkende bodembeheerorganisatie KWALITEITSZORGSYSTEEM VOOR HET VERVOER Administratief en organisatorisch luik van de traceerbaarheidsprocedure van de vzw Grondbank. V080315 Inhoud Inleiding...

Nadere informatie

Samen maken we morgen mooier.

Samen maken we morgen mooier. Samen maken we morgen mooier. Documentbeschrijving 1. Titel publicatie Code van goede praktijk voor het vergunnen van tussentijdse opslagplaatsen voor uitgegraven bodem 2. Uitgever 3. Aantal blz. Openbare

Nadere informatie

SITES OP PARTICULIERE GRONDEN

SITES OP PARTICULIERE GRONDEN Vlaanderen is bodembewust SITES OP PARTICULIERE GRONDEN WWW.OVAM.BE Risicogronden In het verleden kregen oude stortplaatsen of fabrieksterreinen een andere bestemming zoals woon- of landbouwgebied. Ook

Nadere informatie

Grondverzet: van ontwerp tot oplevering Leidraad voor de bouwheer

Grondverzet: van ontwerp tot oplevering Leidraad voor de bouwheer Grondverzet: van ontwerp tot oplevering Leidraad voor de bouwheer Elisa Vermeulen, vzw Grondbank Easy Fairs, 25 maart 2010, Antwerpen Grondbank uw partner voor grondverzet Inhoud Grondverzetsregeling basisprincipes

Nadere informatie

RISICOGRONDEN ONDERZOEKEN

RISICOGRONDEN ONDERZOEKEN RISICOGRONDEN ONDERZOEKEN WWW.OVAM.BE Eénmalig onderzoeksmoment tegen 2021, 2023 of 2027 Een risicogrond is een grond waarop vervuilende activiteiten worden of werden uitgevoerd. Gezien het verhoogd risico

Nadere informatie

Waarom onze bodem de beste bescherming verdient. OVAM, uw beleidspartner in afval en bodem

Waarom onze bodem de beste bescherming verdient. OVAM, uw beleidspartner in afval en bodem Waarom onze bodem de beste bescherming verdient. OVAM, uw beleidspartner in afval en bodem Onze bodem beschermen is onze toekomst beschermen. De bodem vervult een onschatbare rol in de voedselproductie,

Nadere informatie

Easy Fairs. Kristel Lauryssen. Voorzitter werkgroep grondverzet VEB

Easy Fairs. Kristel Lauryssen. Voorzitter werkgroep grondverzet VEB Risico s s bij grondverzet Easy Fairs 30 maart 2011 Kristel Lauryssen Voorzitter werkgroep grondverzet VEB 1 Risico s bij jgrondverzet Vereniging erkend bodemsaneringsdeskundigen Ondersteuning en afbakening

Nadere informatie

Risico s bij grondverzet

Risico s bij grondverzet Easy Fairs 30 maart 2011 Kristel Lauryssen Voorzitter werkgroep grondverzet VEB 1 Vereniging erkend bodemsaneringsdeskundigen Ondersteuning en afbakening maatschappelijk belang ebsd Bewaking en continue

Nadere informatie

Samen maken we morgen mooier.

Samen maken we morgen mooier. Samen maken we morgen mooier. Documentbeschrijving 1. Titel publicatie Kwaliteitsreglement in het kader van de erkenning van een grondreinigingscentrum of een tussentijdse opslagplaats voor uitgegraven

Nadere informatie

TIJDELIJKE OEVERDEPONIE VOOR ONTWATERING CODE VAN GOEDE PRAKTIJK REGELING VOOR GEBRUIK VAN BODEMMATERIALEN

TIJDELIJKE OEVERDEPONIE VOOR ONTWATERING CODE VAN GOEDE PRAKTIJK REGELING VOOR GEBRUIK VAN BODEMMATERIALEN TIJDELIJKE OEVERDEPONIE VOOR ONTWATERING CODE VAN GOEDE PRAKTIJK REGELING VOOR GEBRUIK VAN BODEMMATERIALEN /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Nadere informatie

3.3 Overgangsbepaling Verslag van oriënterend en beschrijvend bodemonderzoek Bodemsanering Algemeen Inhoud

3.3 Overgangsbepaling Verslag van oriënterend en beschrijvend bodemonderzoek Bodemsanering Algemeen Inhoud Inhoud...5 Het Vlaamse bodemrecht... 11 Inleiding... 11 Hoofdstuk 1 Een nieuwe wet- en regelgeving?... 13 Hoofdstuk 2 Het Bodemdecreet en het Vlarebo-besluit... 15 1. Saneringsplicht... 15 1.1 Nieuwe bodemverontreiniging...

Nadere informatie

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE VLAAMSE OVERHEID

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE VLAAMSE OVERHEID 2365 VLAAMSE OVERHEID Omgeving [C 2017/32217] 12 DECEMBER 2017. Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tot het vaststellen van gronden gelegen aan het Koning Albertpark in Kortrijk

Nadere informatie

Bodemsanering, grondverzet en bestekken: enkele juridische topics

Bodemsanering, grondverzet en bestekken: enkele juridische topics Bodemsanering, grondverzet en bestekken: enkele juridische topics Bart De Becker, advocaat Studienamiddag Grondwijzer SGS House, Antwerpen, 30 april 2015 Inhoud 1. Omzendbrief grondverzet 2. Aansprakelijkheid

Nadere informatie

Waarom onze bodem de beste bescherming verdient. Samen maken we morgen mooier.

Waarom onze bodem de beste bescherming verdient. Samen maken we morgen mooier. Waarom onze bodem de beste bescherming verdient. Samen maken we morgen mooier. Goede bodemkwaliteit voor betere levenskwaliteit. 2 Niet overal in Vlaanderen is de bodem even gezond: zware metalen, organische

Nadere informatie

Inhoudstafel. Code van goede praktijk voor grondverzet in het kader van bodemsaneringswerken op voormalige tankstations

Inhoudstafel. Code van goede praktijk voor grondverzet in het kader van bodemsaneringswerken op voormalige tankstations Inhoudstafel 1 Doelstelling... 1 2 Toepassinggebied... 1 3 Referenties... 1 4 Definities... 2 5 Procedure... 3 5.1 Inleiding... 3 5.2 Uitgangspunten... 3 5.3 Voorbereiding van het grondverzet... 4 5.3.1

Nadere informatie

Samen maken we morgen mooier.

Samen maken we morgen mooier. Samen maken we morgen mooier. Documentbeschrijving 1. Titel publicatie Code van goede praktijk - Afbakenen van een kadastrale werkzone V1.0 2. Verantwoordelijke uitgever 3. Aantal blz. Henny De Baets,

Nadere informatie

Conformverklaring Technisch Verslag

Conformverklaring Technisch Verslag T 02 545 58 48 F 02 545 58 54 Grondbank vzw erkende bodembeheerorganisatie Lombardstraat 34-42 1000 Brussel Conformverklaring Technisch Verslag (conform art 186 van het Vlarebo) geldig tot 10/03/18 NR.:

Nadere informatie

AFBAKENEN VAN EEN KADASTRALE WERKZONE CODE VAN GOEDE PRAKTIJK REGELING VOOR GEBRUIK VAN BODEMMATERIALEN

AFBAKENEN VAN EEN KADASTRALE WERKZONE CODE VAN GOEDE PRAKTIJK REGELING VOOR GEBRUIK VAN BODEMMATERIALEN AFBAKENEN VAN EEN KADASTRALE WERKZONE CODE VAN GOEDE PRAKTIJK REGELING VOOR GEBRUIK VAN BODEMMATERIALEN / rapport /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Nadere informatie

Samen maken we morgen mooier.

Samen maken we morgen mooier. Samen maken we morgen mooier. Documentbeschrijving 1. Titel publicatie Leidraad voor het werken met uitgegraven bodem 2. Uitgever 3. Aantal blz. Openbare Afvalstoffenmaatschappij voor het Vlaamse Gewest

Nadere informatie

Richtlijn voor bedrijfsgebonden tussentijdse opslagplaatsen voor uitgegraven bodem

Richtlijn voor bedrijfsgebonden tussentijdse opslagplaatsen voor uitgegraven bodem Richtlijn voor bedrijfsgebonden tussentijdse opslagplaatsen Datum : 3 april 2013 (versie 5) Opgemaakt door : Thomas De Vriese Thomas De Vriese Diensthoofd 1 INLEIDING... 1 1.1 ONDERWERP... 1 1.2 TOEPASSINGSGEBIED...

Nadere informatie

Instrumenten. vastgoedsector TE KOOP. voor de. het bodemdecreet in de praktijk

Instrumenten. vastgoedsector TE KOOP. voor de. het bodemdecreet in de praktijk TE KOOP Instrumenten voor de vastgoedsector het bodemdecreet in de praktijk De OVAM en de vastgoedsector: samen maken we morgen mooier. Wist u dat de Vlaamse bodemwetgeving tot de wereldtop behoort? De

Nadere informatie

Dit werkplan is van toepassing op de tussentijdse opslagplaats (TOP) bij Damslootmeer.

Dit werkplan is van toepassing op de tussentijdse opslagplaats (TOP) bij Damslootmeer. 1 INLEIDING Dit werkplan is van toepassing op de tussentijdse opslagplaats (TOP) bij Damslootmeer. Het doel van dit werkplan is onder meer om de traceerbaarheid van de verschillende partijen uitgegraven

Nadere informatie

Belgisch Staatsblad dd

Belgisch Staatsblad dd VLAAMSE OVERHEID Leefmilieu, Natuur en Energie [C 2016/36469] 29 SEPTEMBER 2016. Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tot het vaststellen van gronden gelegen in Haacht als site

Nadere informatie

BESLUIT: Hoofdstuk I. Vaststelling site. Hoofdstuk II. Uitvoering van het site-onderzoek door de OVAM

BESLUIT: Hoofdstuk I. Vaststelling site. Hoofdstuk II. Uitvoering van het site-onderzoek door de OVAM BESLUIT: Hoofdstuk I. Vaststelling site. Artikel 1. Er wordt een site vastgesteld 'Woonzone Klapgat en school Don Bosco in Haacht' voor de gronden opgenomen in de lijst van bijlage 1. Hoofdstuk II. Uitvoering

Nadere informatie

Het beheer van afgegraven gronden in Brussel

Het beheer van afgegraven gronden in Brussel Het beheer van afgegraven gronden in Brussel Wouter FRANCOIS Afdeling Milieupolitie en Bodem Departement behandeling van verontreinigde bodems Leefmilieu Brussel BIM De milieuadministratie van het Brussels

Nadere informatie

Hoe weet u of uw onderneming een. periodieke onderzoeksplicht

Hoe weet u of uw onderneming een. periodieke onderzoeksplicht Periodieke onderzoeksplicht Hoe weet u of uw onderneming een periodieke onderzoeksplicht heeft? Preventie van bodemverontreiniging is enorm belangrijk. Bodemverontreiniging kan de mens, het milieu en onze

Nadere informatie

Schadegeval met bodemverontreiniging bij bedrijven klasse 2/3

Schadegeval met bodemverontreiniging bij bedrijven klasse 2/3 Schadegeval met bodemverontreiniging bij bedrijven klasse 2/3 Documentbeschrijving 1. Titel publicatie Schadegeval met bodemverontreiniging bij bedrijven klasse 2/3 2. Verantwoordelijke Uitgever Danny

Nadere informatie

S t a n d a a r d T e c h n i s c h V e r s l a g

S t a n d a a r d T e c h n i s c h V e r s l a g vzw Grondbank Lombardstraat 34-42 1000 Brussel tel. 02 545 58 48 fax 02 545 58 54 S t a n d a a r d T e c h n i s c h V e r s l a g Titel: 1. VOORSTUDIE 1.1 Administratief Onderzoek Erkende Bodemsaneringsdeskundige

Nadere informatie

Overwegende dat de geselecteerde gronden vastgesteld worden als site 'Woonzone voormalige stortplaats Baron Moyersoen Park' in Aalst.

Overwegende dat de geselecteerde gronden vastgesteld worden als site 'Woonzone voormalige stortplaats Baron Moyersoen Park' in Aalst. Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tot het vaststellen van gronden gelegen in Aalst als site 'Woonzone voormalige stortplaats Baron Moyersoen Park' in Aalst. DE OVAM, Gelet

Nadere informatie

Eenmalige onderzoeksplicht bij gedwongen mede-eigendommen op risicogrond

Eenmalige onderzoeksplicht bij gedwongen mede-eigendommen op risicogrond Eenmalige onderzoeksplicht bij gedwongen mede-eigendommen op risicogrond Bent u mede-eigenaar of syndicus van een appartementsmede-eigendom op een risicogrond? Dan kan het zijn dat vóór 31 december 2014

Nadere informatie

Schadegeval met bodemverontreiniging bij particulieren

Schadegeval met bodemverontreiniging bij particulieren Schadegeval met bodemverontreiniging bij particulieren Documentbeschrijving 1. Titel publicatie Schadegeval met bodemverontreiniging bij particulieren 2. Verantwoordelijke Uitgever Danny Wille, OVAM, Stationsstraat

Nadere informatie

Belgisch Staatsblad dd

Belgisch Staatsblad dd VLAAMSE OVERHEID Leefmilieu, Natuur en Energie [C 2016/35817] 4 MEI 2016. Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tot het vaststellen van gronden gelegen in Middelkerke als site

Nadere informatie

Grondverzetregeling. Elisa Vermeulen, vzw Grondbank VVOR, 20 jaar bodemdecreet, 13/03/2015. Grondbank gewaarborgd grondverzet

Grondverzetregeling. Elisa Vermeulen, vzw Grondbank VVOR, 20 jaar bodemdecreet, 13/03/2015. Grondbank gewaarborgd grondverzet Grondverzetregeling Elisa Vermeulen, vzw Grondbank VVOR, 20 jaar bodemdecreet, 13/03/2015 Grondbank gewaarborgd grondverzet Situatie in 2004 uitdagingen Afzetprobleem voor grondoverschotten door gebrek

Nadere informatie

Richtlijn voor werfgebonden tussentijdse opslagplaatsen voor uitgegraven bodem

Richtlijn voor werfgebonden tussentijdse opslagplaatsen voor uitgegraven bodem Richtlijn voor werfgebonden tussentijdse opslagplaatsen Datum : 20 oktober 2008 Opgemaakt door : Hilde Pintens Geauthoriseerd door : Thomas De Vriese Hilde Pintens Adviseur Thomas De Vriese Diensthoofd

Nadere informatie

MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD VLAAMSE OVERHEID. Leefmilieu, Natuur en Energie

MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD VLAAMSE OVERHEID. Leefmilieu, Natuur en Energie 31341 VLAAMSE OVERHEID Leefmilieu, Natuur en Energie [C 2017/10909] 16 FEBRUARI 2017. Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij OVAM) tot het vaststellen van gronden gelegen in Brugge als

Nadere informatie

Belgisch Staatsblad dd

Belgisch Staatsblad dd VLAAMSE OVERHEID Leefmilieu, Natuur en Energie 25 APRIL 2016. Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tot het vaststellen van gronden gelegen in Boechout als site Woonzone Boechout

Nadere informatie

Belgisch Staatsblad dd

Belgisch Staatsblad dd VLAAMSE OVERHEID Leefmilieu, Natuur en Energie 22 JULI 2015. Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tot het vaststellen van gronden gelegen in Kontich als site Woonzone Doelveld

Nadere informatie

Aanvraag van het verlaagde tarief van de milieuheffing

Aanvraag van het verlaagde tarief van de milieuheffing Aanvraag van het verlaagde tarief van de milieuheffing Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij Afdeling Bodembeheer Stationsstraat 110, 2800 MECHELEN Tel. 015 284 284 Fax 015 284 275 Website: www.ovam.be

Nadere informatie

MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD VLAAMSE OVERHEID. Leefmilieu, Natuur en Energie

MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD VLAAMSE OVERHEID. Leefmilieu, Natuur en Energie MONITEUR BELGE 09.03.2017 BELGISCH STAATSBLAD 34367 VLAAMSE OVERHEID Leefmilieu, Natuur en Energie [C 2017/11062] 22 FEBRUARI 2017. Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tot het

Nadere informatie

Auteur. Onderwerp. Datum

Auteur. Onderwerp. Datum Auteur Real EstateTeam Allen & Overy www.allenovery.com Onderwerp Waar naartoe met uitgegraven grond: grondverzet gereglementeerd Datum februari 2003 Copyright and disclaimer Gelieve er nota van te nemen

Nadere informatie

Hoofdstuk I. Vaststelling site

Hoofdstuk I. Vaststelling site Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tot het vaststellen van gronden gelegen in Lokeren als site 'Woonzone Lokeren - Hubert Van De Vijverstraat en Spletterenstraat'. DE OVAM,

Nadere informatie

Samen maken we morgen mooier.

Samen maken we morgen mooier. Samen maken we morgen mooier. Documentbeschrijving 1. Titel publicatie Code van goede praktijk - Gebruik van uitgegraven bodem binnen een zone voor gebruik ter plaatse V1.0 2. Verantwoordelijke uitgever

Nadere informatie

Schadegeval met bodemverontreiniging bij bedrijven klasse 1

Schadegeval met bodemverontreiniging bij bedrijven klasse 1 Schadegeval met bodemverontreiniging bij bedrijven klasse 1 Documentbeschrijving 1. Titel publicatie Schadegeval met bodemverontreiniging bij bedrijven klasse 1 2. Verantwoordelijke Uitgever Danny Wille,

Nadere informatie

Sessie Bouwen en milieu. De problematiek afval en bodem. Eddy Wille, afdelingshoofd OVAM 19 maart 2010

Sessie Bouwen en milieu. De problematiek afval en bodem. Eddy Wille, afdelingshoofd OVAM 19 maart 2010 Sessie Bouwen en milieu. De problematiek afval en bodem. Eddy Wille, afdelingshoofd OVAM 19 maart 2010 Inleiding OVAM staat sinds 1981 in voor de uitvoering van het afvalstoffenbeleid; aangevuld in 1995

Nadere informatie

Begrippenlijst GRONDBANK

Begrippenlijst GRONDBANK Begrippenlijst GRONDBANK Disclaimer: deze begrippenlijst verduidelijkt de belangrijkste begrippen met betrekking tot grondverzet in het algemeen en de werking en dienstverlening van de Grondbank als erkende

Nadere informatie

Overwegende dat de locatie 65 percelen telt;

Overwegende dat de locatie 65 percelen telt; Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tot het vaststellen van gronden gelegen in Brugge als site 'woonzone voormalige vleeswarenfabriek in Brugge'. DE OVAM, Gelet op het Decreet

Nadere informatie

vzw Grondbank erkende bodembeheerorganisatie DRAAIBOEK VOOR BEDRIJFSGEBONDEN TUSSENTIJDSE OPSLAGPLAATSEN (B-TOP S)

vzw Grondbank erkende bodembeheerorganisatie DRAAIBOEK VOOR BEDRIJFSGEBONDEN TUSSENTIJDSE OPSLAGPLAATSEN (B-TOP S) vzw Grondbank erkende bodembeheerorganisatie DRAAIBOEK VOOR BEDRIJFSGEBONDEN TUSSENTIJDSE OPSLAGPLAATSEN (B-TOP S) Administratief en organisatorisch luik van het traceerbaarheidssysteem van vzw Grondbank

Nadere informatie

Conformverklaring Technisch Verslag

Conformverklaring Technisch Verslag Grondbank vzw erkende bodembeheerorganisatie Lombardstraat 34-42 1000 Brussel Tel. 02 545 58 48 Fax 02 545 58 54 Conformverklaring Technisch Verslag (conform art 186 van het Vlarebo) geldig tot 08/08/14

Nadere informatie

Door te klikken op bovenstaande link komt u direct op de betreffende pagina.

Door te klikken op bovenstaande link komt u direct op de betreffende pagina. Bodem en bodemverontreiniging Een voormalige stortplaats heeft een bodemprobleem maar dit betekent niet dat automatisch de bodemregelgeving van toepassing is. Dit ligt toch wat genuanceerder. Er zijn drie

Nadere informatie

Code van goede praktijk voor tussentijdse opslagplaatsen voor uitgegraven bodem V2

Code van goede praktijk voor tussentijdse opslagplaatsen voor uitgegraven bodem V2 Code van goede praktijk voor tussentijdse opslagplaatsen voor uitgegraven bodem V2 Code van goede praktijk voor tussentijdse opslagplaatsen voor uitgegraven bodem V2 Documentbeschrijving 1. Titel publicatie

Nadere informatie

1. Toelichting van de krachtlijnen van de Vlaamse bodemregelgeving: Bodemdecreet en VLAREBO 2. Toekomstige ontwikkelingen voor het Vlaamse

1. Toelichting van de krachtlijnen van de Vlaamse bodemregelgeving: Bodemdecreet en VLAREBO 2. Toekomstige ontwikkelingen voor het Vlaamse 1. Toelichting van de krachtlijnen van de Vlaamse bodemregelgeving: Bodemdecreet en VLAREBO 2. Toekomstige ontwikkelingen voor het Vlaamse bodembeleid 3. Even vergelijken Nederland - Vlaanderen 4. We denken

Nadere informatie

Belgisch Staatsblad dd

Belgisch Staatsblad dd VLAAMSE OVERHEID Leefmilieu, Natuur en Energie [C 2015/35290] 5 MAART 2015. Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tot het vaststellen van gronden gelegen in Gent/Sint-Amandsberg

Nadere informatie

DE OVAM, Site 'particuliere gronden met historische activiteiten in Heuvelland' 1/6

DE OVAM, Site 'particuliere gronden met historische activiteiten in Heuvelland' 1/6 Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tot het vaststellen van gronden gelegen in Heuvelland als site 'particuliere gronden met historische activiteiten in Heuvelland'. DE OVAM,

Nadere informatie

Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tot het vaststellen van gronden gelegen in Wervik als site 'Woonzone wervik'.

Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tot het vaststellen van gronden gelegen in Wervik als site 'Woonzone wervik'. Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tot het vaststellen van gronden gelegen in Wervik als site 'Woonzone wervik'. DE OVAM, Gelet op het Decreet van 27 oktober 2006 betreffende

Nadere informatie

RUIMINGSSPECIE: TIJDELIJKE OEVERDEPONIE VOOR ONTWATERING CODE VAN GOEDE PRAKTIJK REGELING VOOR GEBRUIK VAN BODEMMATERIALEN

RUIMINGSSPECIE: TIJDELIJKE OEVERDEPONIE VOOR ONTWATERING CODE VAN GOEDE PRAKTIJK REGELING VOOR GEBRUIK VAN BODEMMATERIALEN RUIMINGSSPECIE: TIJDELIJKE OEVERDEPONIE VOOR ONTWATERING CODE VAN GOEDE PRAKTIJK REGELING VOOR GEBRUIK VAN BODEMMATERIALEN / rapport /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Nadere informatie

Communicatie bij bodemonderzoeken en -saneringen. Een leidraad

Communicatie bij bodemonderzoeken en -saneringen. Een leidraad Communicatie bij bodemonderzoeken en -saneringen. Een leidraad Communicatie bij bodemonderzoeken en -saneringen - een leidraad Documentbeschrijving 1. Titel publicatie Communicatie bij bodemonderzoeken

Nadere informatie

BODEMVERONTREINIGING Tot én met de bodem uitgezocht...

BODEMVERONTREINIGING Tot én met de bodem uitgezocht... BODEMVERONTREINIGING Tot én met de bodem uitgezocht... Technische toelichting 9 september 2014 ...dat vraagt om een toelichting... Sanering Lekkerkerk (1980) INHOUD Algemeen (Nederland): > Historie bodembeleid

Nadere informatie

Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tot het vaststellen van gronden gelegen in Puurs als site 'Woonzone Puurs'.

Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tot het vaststellen van gronden gelegen in Puurs als site 'Woonzone Puurs'. Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tot het vaststellen van gronden gelegen in Puurs als site 'Woonzone Puurs'. DE OVAM, Gelet op het Decreet van 27 oktober 2006 betreffende

Nadere informatie

DE VLAAMSE MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR. Nota aan de leden van de Vlaamse Regering

DE VLAAMSE MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR. Nota aan de leden van de Vlaamse Regering DE VLAAMSE MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Nota aan de leden van de Vlaamse Regering Betreft: Voorontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering

Nadere informatie

Selectief slopen. en ontmantelen van gebouwen

Selectief slopen. en ontmantelen van gebouwen Selectief slopen en ontmantelen van gebouwen Inhoud Waarom selectief slopen en ontmantelen? 3 Doordacht materialenbeleid 4 Ketenbeheer in de bouw 7 Handhaving 9 Documenten 10 Voor meer informatie 11.2

Nadere informatie

Algemene code van goede praktijk baggeren ruimingsspecie

Algemene code van goede praktijk baggeren ruimingsspecie Algemene code van goede praktijk baggeren ruimingsspecie Actualisatie 2015 Lieve De Greeff team Eindverwerking en bouw Actualisatie code van goede praktijk Materialendecreet en VLAREMA (1 juni 2012) Verwijzingen

Nadere informatie

?/i SVEHUlßU~J; plaats 13bis in Lier' - DS-PAR-SP DE OVAM,

?/i SVEHUlßU~J; plaats 13bis in Lier' - DS-PAR-SP DE OVAM, Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tot het vaststellen van gronden gelegen in Lier als site 'Woonzone stortplaats 13bis'. DE OVAM, Gelet op het Decreet van 27 oktober 2006

Nadere informatie

Belgisch Staatsblad dd

Belgisch Staatsblad dd VLAAMSE OVERHEID Leefmilieu, Natuur en Energie [C 2015/35478] 30 MAART 2015. Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tot het vaststellen van gronden gelegen in Kalmthout als site

Nadere informatie

Melding van de sluiting van een risico-inrichting

Melding van de sluiting van een risico-inrichting Melding van de sluiting van een risico-inrichting /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Nadere informatie

mensen, planten en dieren en grond- en oppervlaktewateren over de prognose van de spontane evolutie van de bodemverontreiniging in de toekomst;

mensen, planten en dieren en grond- en oppervlaktewateren over de prognose van de spontane evolutie van de bodemverontreiniging in de toekomst; Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tot het vaststellen van gronden gelegen in Ardooie als site 'particuliere gronden met historische activiteiten in Ardooie'. DE OVAM, Gelet

Nadere informatie

OVAM een siteonderzoek uitvoert; dat het siteonderzoek wordt uitgevoerd binnen de termijn die in het besluit is bepaald;

OVAM een siteonderzoek uitvoert; dat het siteonderzoek wordt uitgevoerd binnen de termijn die in het besluit is bepaald; Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij {OVAM) tot het vaststellen van gronden gelegen in Zandhoven als site 'particuliere gronden met historische activiteiten in Zandhoven'. DE OVAM,

Nadere informatie

Site 'particuliere gronden met historische activiteiten in Roosdaal' 1/6

Site 'particuliere gronden met historische activiteiten in Roosdaal' 1/6 Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tot het vaststellen van gronden gelegen in Roosdaal als site 'particuliere gronden met historische activiteiten in Roosdaal'. DE OVAM, Gelet

Nadere informatie

BESLUIT: Hoofdstuk I. Vaststelling site

BESLUIT: Hoofdstuk I. Vaststelling site Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tot het vaststellen van gronden gelegen in Mechelen als site 'particuliere gronden met diverse historische activiteiten in Mechelen'. DE

Nadere informatie

betreffende de oprichting van een Vlaams fonds voor lekkende stookolietanks

betreffende de oprichting van een Vlaams fonds voor lekkende stookolietanks stuk ingediend op 1932 (2012-2013) Nr. 1 27 februari 2013 (2012-2013) Voorstel van resolutie van de dames Marleen Van den Eynde, Agnes Bruyninckx-Vandenhoudt en Linda Vissers en de heren Pieter Huybrechts

Nadere informatie

DE OVAM, Site 'particuliere gronden met historische activiteiten in Gavere' 1/6

DE OVAM, Site 'particuliere gronden met historische activiteiten in Gavere' 1/6 Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tot het vaststellen van gronden gelegen in Gavere als site 'particuliere gronden met historische activiteiten in Gavere'. DE OVAM, Gelet

Nadere informatie

SAMEN MAKEN WE MORGEN MOOIER

SAMEN MAKEN WE MORGEN MOOIER SAMEN MAKEN WE MORGEN MOOIER ~~~ Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij Stationsstraat 110 B- 2800 Mechelen T: 015 284 284 F: 015 203 275 www.ovam.be Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij

Nadere informatie

BIOREMEDIATIESYSTEMEN WETTELIJK KADER. Annie Demeyere Dep.L&V Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling

BIOREMEDIATIESYSTEMEN WETTELIJK KADER. Annie Demeyere Dep.L&V Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling BIOREMEDIATIESYSTEMEN WETTELIJK KADER Annie Demeyere Dep.L&V Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling Bioremediering wetgeving Richtlijn Duurzaam gebruik van pesticiden (EU 2009/128) Vlaanderen: Vlarem -

Nadere informatie

Vragen & Antwoorden over bodemverontreiniging

Vragen & Antwoorden over bodemverontreiniging Vragen & Antwoorden over bodemverontreiniging Hieronder staan veel gestelde vragen en antwoorden over bodemverontreiniging en spoedlocaties. Het gaat om algemene vragen en vragen over de specifieke Rotterdamse

Nadere informatie

!~\ ?c is materiaalbewust. i " Vlaanderen

!~\ ?c is materiaalbewust. i  Vlaanderen Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tot het vaststellen van gronden gelegen in Sint-Amands als site 'Particuliere gronden met historische activiteiten in Sint-Amands'. DE OVAM,

Nadere informatie

Belgisch Staatsblad dd

Belgisch Staatsblad dd VLAAMSE OVERHEID Leefmilieu, Natuur en Energie [C 2016/35707] 1 APRIL 2016. Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tot het vaststellen van gronden gelegen in Peer/Wijchmaal als

Nadere informatie

Belgisch Staatsblad dd

Belgisch Staatsblad dd VLAAMSE OVERHEID Leefmilieu, Natuur en Energie [C 2013/36106] 19 NOVEMBER 2013. Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tot het vaststellen van de percelen gelegen in Kortrijk als

Nadere informatie

Codes van goede praktijk voor het werken met uitgegraven bodem

Codes van goede praktijk voor het werken met uitgegraven bodem Codes van goede praktijk voor het werken met uitgegraven bodem 23 Januari 2004 Documentbeschrijving 1. Titel publicatie Codes van goede praktijk voor het werken met uitgegraven bodem 2. Uitgever 6.Aantal

Nadere informatie

3 GEWESTEN, 1 technisch verslag

3 GEWESTEN, 1 technisch verslag 3 GEWESTEN, 1 technisch verslag EasyFairs Industrie & Milieu Antwerp Expo 31 maart 2011 Glein Roggeman, in naam van VEB 1 Vergelijking tussen 3 gewesten VLAANDEREN BRUSSEL WALLONIE VLAREBO hoofdstuk XIII

Nadere informatie

Brudalex. TITEL III Bepalingen betreffende afvalbeheeroperaties enoperatoren. Inge Van Engeland Bérengère Paternostre

Brudalex. TITEL III Bepalingen betreffende afvalbeheeroperaties enoperatoren. Inge Van Engeland Bérengère Paternostre Brudalex TITEL III Bepalingen betreffende afvalbeheeroperaties enoperatoren Inge Van Engeland Bérengère Paternostre Afdeling vergunningen en partnerschappen ivanengeland@leefmilieu.brussels bpaternostre@environnement.brussels

Nadere informatie

geïnformeerd worden over de verschillende fasen van het onderzoek en over de ernst van de verontreiniging;

geïnformeerd worden over de verschillende fasen van het onderzoek en over de ernst van de verontreiniging; Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tot het vaststellen van gronden gelegen in Zemst als site 'Woonzone Stationslaan Zemst'. DE OVAM, Gelet op het Decreet van 27 oktober 2006

Nadere informatie

Screening Grondverzet Acties OVAM

Screening Grondverzet Acties OVAM Screening Grondverzet Acties OVAM Dirk Dedecker SCREENING GRONDVERZETREGELING Erkende bodembeheerorganisaties Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) - Bouwunie Federatie van Bedrijven voor Milieubeheer (FEBEM),

Nadere informatie

Inhoud. mei Regionaal overleg voor milieuverantwoordelijken Het nieuwe VLAREBO

Inhoud. mei Regionaal overleg voor milieuverantwoordelijken Het nieuwe VLAREBO Regionaal overleg voor milieuverantwoordelijken Het nieuwe VLAREBO Timothy Geerts Diensthoofd Grondwijzer vzw Inhoud Introductie Grondwijzer De Vlaamse regelgeving Bagger- en ruimingspecie Impact op andere

Nadere informatie

Nieuw Leven in de Oude Dokken

Nieuw Leven in de Oude Dokken Nieuw Leven in de Oude Dokken Infomoment aanleg Schipperskaai 15 september 2015 Schipperskaai wordt verkeersvrije promenade - Nieuw leven in de Oude Dokken - Concept Schipperskaai - Fasering werken - Sanering

Nadere informatie

Beheersing van bodemverontreiniging op de werf. 3,5 voorbeelden. Hugues Michaux

Beheersing van bodemverontreiniging op de werf. 3,5 voorbeelden. Hugues Michaux Beheersing van bodemverontreiniging op de werf 3,5 voorbeelden Hugues Michaux - 1 - Canal District en Hageltoren Sint- Pietersziekenhuis City Docks - 2 - à 3 voormalige industrieterreinen à 1 oude ophoging

Nadere informatie

Verkennend bodemonderzoek plangebied t Spieghel, Grontmij, maart 2004

Verkennend bodemonderzoek plangebied t Spieghel, Grontmij, maart 2004 Verkennend bodemonderzoek plangebied t Spieghel, Grontmij, maart 2004 Conclusies Door middel van het uitgevoerde bodemonderzoek is inzicht verkregen in de milieuhygiënische kwaliteit van de bodem ter plaatse

Nadere informatie

Het betreffende verzoek tot raadpleging werd door het departement RWO ontvangen op 02/07/2015.

Het betreffende verzoek tot raadpleging werd door het departement RWO ontvangen op 02/07/2015. Gemeentebestuur Bornem Hingenesteenweg (bor) 13 2880 BORNEM uw kenmerk ontvangen via mail vragen naar/e-mail Ellen Van de Water ellen.vandewater@rwo.vlaanderen.be ons kenmerk 2.14/12007/107.1 telefoonnummer

Nadere informatie

DE OVAM, Site 'particuliere gronden met historische activiteiten in Bornem' 1/6

DE OVAM, Site 'particuliere gronden met historische activiteiten in Bornem' 1/6 Besluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tot het vaststellen van gronden gelegen in Bornem als site 'particuliere gronden met historische activiteiten in Bornem'. DE OVAM, Gelet

Nadere informatie

Richtlijnen: overdracht delen van kadastrale percelen

Richtlijnen: overdracht delen van kadastrale percelen Richtlijnen: overdracht delen van kadastrale percelen Richtlijnen: overdracht delen van kadastrale percelen Documentbeschrijving 1. Titel publicatie Richtlijnen: overdracht delen van kadastrale percelen

Nadere informatie

Bodemkwaliteitsverklaring

Bodemkwaliteitsverklaring Bodemkwaliteitsverklaring Gemeente Hoogezand-Sappemeer Datum : 23 februari 2016 Afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling Beh. Ambtenaar : K. Bouwknecht Paraaf : Gegevens aanvrager Afdeling en naam Aanleiding

Nadere informatie

Standaard Technisch Verslag

Standaard Technisch Verslag De Vijfde bvba Standaard Technisch Verslag Sint-Michiels, Margarethalaan Genk i.o.v. Sint-Michielsschool Opgesteld op: 5/09/2016 Door: Wim Alaerts EBSD: Environmental Works bvba (ref. O1704107) De Vijfde

Nadere informatie

KWALITEITSREGLEMENT VOOR ERKENNING EN CERTIFICATIE IN HET KADER VAN HET GEBRUIK VAN BODEMMATERIALEN

KWALITEITSREGLEMENT VOOR ERKENNING EN CERTIFICATIE IN HET KADER VAN HET GEBRUIK VAN BODEMMATERIALEN KWALITEITSREGLEMENT VOOR ERKENNING EN CERTIFICATIE IN HET KADER VAN HET GEBRUIK VAN BODEMMATERIALEN KWALITEITSREGLEMENT REGELING VOOR GEBRUIK VAN BODEMMATERIALEN /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Nadere informatie

BESLUIT VASTSTELLING ERNST EN SPOEDEISENDHEID VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN GELDERLAND

BESLUIT VASTSTELLING ERNST EN SPOEDEISENDHEID VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN GELDERLAND BESLUIT VASTSTELLING ERNST EN SPOEDEISENDHEID VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN GELDERLAND Datum besluit : 12 april 2017 Onderwerp : Wet bodembescherming - zaaknummer 2017-003957 Locatie van verontreiniging

Nadere informatie

Bodemrapportage. Bodemrapportage_Burg._Willemstraat_te_Hoensbroek. Geselecteerde locatie. Bodemlocaties

Bodemrapportage. Bodemrapportage_Burg._Willemstraat_te_Hoensbroek. Geselecteerde locatie. Bodemlocaties Bodemrapportage Bodemrapportage_Burg._Willemstraat_te_Hoensbroek Geselecteerde locatie 25-meter contour Bodemlocaties Onderzoek Adreslocaties Tanks Gemeente Heerlen - Pagina 1 van 10-01-06-2016 Welke informatie

Nadere informatie

Grondverzet bij projectontwikkeling en vervangingsbouw: praktische leidraad

Grondverzet bij projectontwikkeling en vervangingsbouw: praktische leidraad Grondverzet bij projectontwikkeling en vervangingsbouw: praktische leidraad Econext, 17 april 2013 Elisa Vermeulen, Grondbank vzw Grondbank uw partner voor grondverzet Wat is de grondverzetsregeling? Doel:

Nadere informatie

INLEIDING 11 HOOFDSTUK I OVERZICHT VAN DE REGELING BODEMSANERING 13

INLEIDING 11 HOOFDSTUK I OVERZICHT VAN DE REGELING BODEMSANERING 13 JOBNAME: AB.DO.9010 PAGE: 1 SESS: 24 OUTPUT: Tue Jan 6 13:58:21 2009 SUM: 255F2D99 Inhoudsopgave INLEIDING 11 HOOFDSTUK I OVERZICHT VAN DE REGELING BODEMSANERING 13 HOOFDSTUK II DEFINITIES, DOELSTELLINGEN

Nadere informatie