Computerarchitectuur en netwerken. Inleiding NETWERKEN

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Computerarchitectuur en netwerken. Inleiding NETWERKEN"

Transcriptie

1 Computerarchitectuur en netwerken 7 Inleiding NETWERKEN Lennart Herlaar 22 september 25

2 Inhoud Hoe gaat de informatie door het netwerk heen? Algemene principes Protocollen Connecties virtuele circuits multiplexing packet switching Fysieke media Snelheidsberekeningen Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7

3 Computernetwerken Computer Netwerk = Verzameling computers, die onderling verbonden zijn met behulp van communicatiemedia, die informatie kunnen uitwisselen om gezamenlijke taken uit te voeren. Computers: ruim opvatten PC s Servers Printers GSM s Koffiezetapparaat met Internet aansluiting Betere naam: host of eindsysteem Internet = Netwerk van computernetwerken Routers verbinden netwerken met elkaar Netwerk kan weer verdeeld zijn in subnetten subnetten ook met elkaar verbonden door router(s) Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 2

4 Netwerk/Internet Locaal Netwerk Rest Internet Router Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 3

5 ADSL/Internet Rest Internet ADSL modem ADSL modem Internet Service Provider Router Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 4

6 Thuis Netwerk/Internet Router ADSL modem ADSL modem Internet Service Provider Router Rest Internet Thuis Netwerk Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 5

7 Subnets Staff subnet Rest Internet Studenten subnet Router Rest UU netwerk Router Labs subnet Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 6

8 Host (eindsysteem) Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 7

9 Webserver Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 8

10 Inhoud Algemene principes Protocollen = Connecties virtuele circuits multiplexing packet switching Fysieke media Snelheidsberekeningen Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 9

11 Protocol Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7

12 Protocol Een protocol is een set regels en afspraken over hoe informatie tussen communicerende partners moet worden uitgewisseld De vorm en de inhoud van de boodschappen De betekenis van de boodschappen De volgorde waarin de boodschappen worden verzonden Wat er moet gebeuren bij een fout Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7

13 Verbindingen Connection-oriented (verbindingsgericht): 3 fasen Maak verbinding 2 Doe de communicatie 3 Verbreek verbinding Vergelijk: Telefoon Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 2

14 Verbindingen Connection-oriented (verbindingsgericht): 3 fasen Maak verbinding 2 Doe de communicatie 3 Verbreek verbinding Vergelijk: Telefoon Connectionless (verbindingsloos): Boodschap wordt gestuurd zonder verbinding te maken Vergelijk: Brief Bij diensten (services) net zo. Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 2

15 Virtuele verbinding Het netwerk geeft de illusie dat er een verbinding is Hoe de data werkelijk gaat is niet van belang Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 3

16 Transport Protocollen TCP (Transmission/Transport Control Protocol) Betrouwbaar protocol Garandeert aflevering in dezelfde volgorde als verzending Fouten van de netwerklaag worden gecorrigeerd Verbindingsgericht: eerst verbinding opzetten, dan communiceren, tot slot verbinding verbreken Vergelijk met telefoon Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 4

17 Transport Protocollen TCP (Transmission/Transport Control Protocol) Betrouwbaar protocol Garandeert aflevering in dezelfde volgorde als verzending Fouten van de netwerklaag worden gecorrigeerd Verbindingsgericht: eerst verbinding opzetten, dan communiceren, tot slot verbinding verbreken Vergelijk met telefoon UDP (User Datagram Protocol) Geen betrouwbaarheid Berichten worden met best effort afgeleverd Kunnen verloren gaan Volgorde niet gegarandeerd Verbindingsloos Vergelijk brief/telegram Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 4

18 Transport Protocollen TCP (Transmission/Transport Control Protocol) Betrouwbaar protocol Garandeert aflevering in dezelfde volgorde als verzending Fouten van de netwerklaag worden gecorrigeerd Verbindingsgericht: eerst verbinding opzetten, dan communiceren, tot slot verbinding verbreken Vergelijk met telefoon UDP (User Datagram Protocol) Geen betrouwbaarheid Berichten worden met best effort afgeleverd Kunnen verloren gaan Volgorde niet gegarandeerd Verbindingsloos Vergelijk brief/telegram IP (Internet Protocol) wordt gebruikt om de TCP en UDP data door het Internet te routeren Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 4

19 Inhoud Algemene principes Protocollen Connecties = virtuele circuits multiplexing packet switching Fysieke media Snelheidsberekeningen Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 5

20 Communicatie in het netwerk Hoe wordt data door het netwerk heen gestuurd? Oorspronkelijk telefoonnetwerk d.m.v schakelaars verbinding tussen twee telefoons elektrisch signaal rechtstreeks doorgegeven galvanische verbinding Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 6

21 Communicatie in het netwerk Hoe wordt data door het netwerk heen gestuurd? Oorspronkelijk telefoonnetwerk d.m.v schakelaars verbinding tussen twee telefoons elektrisch signaal rechtstreeks doorgegeven galvanische verbinding Telefoonnetwerk (tot voor kort): geluid wordt gedigitaliseerd verbinding tussen telefoons is virtueel capaciteit in het netwerk gereserveerd (64bits/sec) Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 6

22 Communicatie in het netwerk Hoe wordt data door het netwerk heen gestuurd? Oorspronkelijk telefoonnetwerk d.m.v schakelaars verbinding tussen twee telefoons elektrisch signaal rechtstreeks doorgegeven galvanische verbinding Telefoonnetwerk (tot voor kort): geluid wordt gedigitaliseerd verbinding tussen telefoons is virtueel capaciteit in het netwerk gereserveerd (64bits/sec) Virtuele circuits in datanetwerken: virtuele verbinding wordt opgezet route voor data wordt in netwerk vastgelegd capaciteit wordt gereserveerd ook als er geen data gestuurd wordt werd gebruikt in KPN datanetwerk (bijv voor bank/pin) Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 6

23 Virtuele circuits Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 7

24 Multiplexen Het tegelijk versturen van verschillende kanalen door een medium heet multiplexen op kabel-tv of ether: verschillende radio- en TV zenders bij ISDN: twee telefoongesprekken tegelijk bij ADSL: telefoon en Internet over dezelfde lijn Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 8

25 Multiplexen Het tegelijk versturen van verschillende kanalen door een medium heet multiplexen op kabel-tv of ether: verschillende radio- en TV zenders bij ISDN: twee telefoongesprekken tegelijk bij ADSL: telefoon en Internet over dezelfde lijn Frequency-Division Multiplexing (FDM): data gelijktijdig verzonden gescheiden frequentiebanden Radio op 98.8 MHz, Radio M op 93. MHz Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 8

26 Multiplexen Het tegelijk versturen van verschillende kanalen door een medium heet multiplexen op kabel-tv of ether: verschillende radio- en TV zenders bij ISDN: twee telefoongesprekken tegelijk bij ADSL: telefoon en Internet over dezelfde lijn Frequency-Division Multiplexing (FDM): data gelijktijdig verzonden gescheiden frequentiebanden Radio op 98.8 MHz, Radio M op 93. MHz Time-Division Multiplexing (TDM): data afwisselend verzonden in hetzelfde frequentiebereik bijvoorbeeld ISDN Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 8

27 Multiplexen Het tegelijk versturen van verschillende kanalen door een medium heet multiplexen op kabel-tv of ether: verschillende radio- en TV zenders bij ISDN: twee telefoongesprekken tegelijk bij ADSL: telefoon en Internet over dezelfde lijn Frequency-Division Multiplexing (FDM): data gelijktijdig verzonden gescheiden frequentiebanden Radio op 98.8 MHz, Radio M op 93. MHz Time-Division Multiplexing (TDM): data afwisselend verzonden in hetzelfde frequentiebereik bijvoorbeeld ISDN Soms beide toegepast GSM: verschillende zenders per zender 8 telefoongesprekken Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 8

28 FDM Channel Channel 2 Channel Channel 2 Channel Channel 3 Frequency (MHz) Frequency (khz) Frequency (MHz) Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 9

29 TDM Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 2

30 GSM: FDM en TDM frequentie tijd Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 2

31 Statistische multiplexing Bij statistische multiplexing kanalen naar behoefte toegewezen geen vaste volgorde geen vaste grootte tijd Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 22

32 Circuit switching/multiplexing Voordelen Gemeenschappelijk gebruik medium Gegarandeerde bandbreedte Vertraging boodschappen is vast (niet bij statistische) Vooral geschikt voor telefoon, multimedia Nadelen Bij wisselend gebruik verspilling van capaciteit (niet bij statistische multiplexing) Moeilijk om extra (virtuele) kanalen toe te voegen Inefficiënt voor interactief werk browsen, downloaden,... Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 23

33 Packet switching Deel de data op in kleine pakketjes Stuur de pakketjes onafhankelijk door het netwerk Netwerk bestaat uit knopen (routers) verbonden met lijnen Store-and-forward: pakketje wordt pas doorgestuurd als het in zijn geheel binnen is Op de lijnen statistische multiplexing In de router wachtrij (Queue) Als de router vol zit: pakketje weggooien Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 24

34 Packet switching Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 25

35 Inhoud Algemene principes Protocollen Connecties virtuele circuits multiplexing packet switching Fysieke media = Snelheidsberekeningen Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 26

36 Communicatiemedia Ether (elektromagnetische golven door vacuum) radio/tv frequenties microgolven infrarood/licht/laser snelheid ca. 3. km/sec Gebruikt voor WiFi: meestal binnen gebouw ( m) WiMAX: draadloos op grote afstand GSM/UMTS/4G Bluetooth: korte afstand (-3 m) Geostationaire Satelliet: grote afstand (36 km) staat stil t.o.v. aardoppervlak Laaghangende satellieten (enige km hoog) bewegen t.o.v. aardoppervlak: veel satellieten nodig Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 27

37 Communicatiemedia 2 Koperdraad: Gebruikt elektrische signalen snelheid ca. 2. km/sec UTP (Unshielded Twisted Pair): draadjes om elkaar gedraaid draaing vermindert storing van/naar naastgelegen draden Cat 3 voor langzame, Cat 5(E) of Cat 6 voor snelle netwerken (meer twists) STP (Shielded Twisted Pair): afscherming eromheen afscherming vermindert storing omgeving Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 28

38 Communicatiemedia 2 Koperdraad: Gebruikt elektrische signalen snelheid ca. 2. km/sec UTP (Unshielded Twisted Pair): draadjes om elkaar gedraaid draaing vermindert storing van/naar naastgelegen draden Cat 3 voor langzame, Cat 5(E) of Cat 6 voor snelle netwerken (meer twists) STP (Shielded Twisted Pair): afscherming eromheen afscherming vermindert storing omgeving Coax kabel Zoals in TV kabel Broadband: gebruikt meerdere kanalen (FDM): modulatie nodig Baseband: geen modulatie: bits direct op medium gezet Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 28

39 Modulatie Moduleren = digitaal signaal omzetten in een analoog signaal geschikt voor het medium Demoduleren = omgekeerd Meestal door een hoogfrequent signaal te veranderen Modem = apparaat dat moduleert en demoduleert Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 29

40 Communicatiemedia 3 glasvezel gebruikt licht/laser zeer ongevoelig voor storing tegenwoordig heel dunne glasdraden: licht kan niet ontsnappen single-mode fiber snelheid ca. 2. km/sec Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 3

41 ADSL ADSL gebruikt FDM op de telefoonlijn: banden voor telefoonverkeer: (POTS=Plain Old telephone System PSTN=Public Switched Telephone Network) aparte banden voor up- en downstream Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 3

42 Kabelmodems Kabelinternet: gebruikt TV-kabelstructuur Signalen worden per glasvezel in de wijk gebracht In headend (kopstation) verdeeld en opgevangen Via coax-kabel naar de huizen Gebruikt FDM samen met TV/radio Aparte kanalen voor data heen en voor terug Binnen deze kanalen statistische multiplexing Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 32

43 Kabelinternet infrastructuur Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 33

44 Kabelinternet infrastructuur Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 34

45 Inhoud Algemene principes Protocollen Connecties virtuele circuits multiplexing packet switching Fysieke media Snelheidsberekeningen = Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 35

46 Vertraging Het versturen van data kost tijd: het zetten van bits op de lijn de propagatie van de signalen de verwerkingstijd queueing bits zetten op Mbps lijn kost / sec = msec. dit komt bij elke router terug (store and forward) bij heel grote pakketten kost dit veel tijd Een bit over 4 km versturen op een glasvezel kost 4/2 sec = /5 sec = 2 msec. Lichtsnelheid in glasvezel = 2 8 m/sec = 2 5 km/sec. Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 36

47 Transmission delay Transmission delay = tijd die nodig is om alle bits van een pakket uit te sturen (Overdrachts)snelheid wordt uitgedrukt in bits per seconde (bps of b/s) Meestal Mbps (ook Gbps of kbps) In dit geval G= 9, M= 6, k= 3 (niet 24). Als L het aantal bits in het pakket is, en R de overdrachtssnelheid in bps, dan is de transmissietijd L/R per pakket. Voorbeeld: L =, R = Mbps: T = L/R = msec. Let op bij omrekenen van bytes naar bits: byte=8 bits Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 37

48 Propagation delay Het kost tijd om een signaal over een afstand te verplaatsen In vacuum gaan elektromagnetische golven met lichtsnelheid: ca. 3. km/sec = 3 8 m/s. In glasvezel en in een elektrische draad gaan signalen met een snelheid van ca. 2. km/sec = 2 8 m/s. Om afstand d af te leggen met snelheid s kost d/s tijd: voorbeeld d = 4 km, s = 2 km/s T = d/s = 2msec. Als je bits op een draad zet met Mbps, dan zit er. 6 sec tussen twee bits. Intussen heeft de eerste bit al = 2 meter afgelegd. In dit voorbeeld is een bit 2 meter lang. In deze situatie passen er 5 bits op een draad van m. Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 38

49 Queueing delay Als er meerdere pakketten over dezelfde lijn moeten (statistische multiplexing) dan moeten ze soms wachten omdat de lijn bezet is Wachten in de wachtrij (queue) kost tijd Hoe drukker het is, hoe langer de wachtrijen kunnen worden Bij zeer lage belasting: wachttijd bijna : extra vertraging = transmission delay Queue lengte hangt af van de capaciteit van de uitgaande lijn en het verkeersaanbod bezettingsgraad = hoeveelheid verkeer lijncapaciteit Voorbeeld: lijncapaciteit (R) = Mbps, aankomende pakketten bits (L), er komen 75 pakketten/sec. (a) bezettingsgraad = La/R = 75/ =.75 (75%) Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 39

50 Queueing delay 2 Queuing theorie: Onder bepaalde statistische omstandigheden bij een bezettingsgraad van ρ en transmissietijd van T, is de gemiddelde verwerkingstijd (queueing delay + transmission delay) = T /( ρ). Als ρ klein, dan is dit iets meer dan T Bij bezetting van 75%: ρ =.75: tijd = 4T Bij bezetting van 8%: ρ =.8: tijd = 5T Bij bezetting van 99%: ρ =.99: tijd = T Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 4

51 Queueing delay 2 Queuing theorie: Onder bepaalde statistische omstandigheden bij een bezettingsgraad van ρ en transmissietijd van T, is de gemiddelde verwerkingstijd (queueing delay + transmission delay) = T /( ρ). Als ρ klein, dan is dit iets meer dan T Bij bezetting van 75%: ρ =.75: tijd = 4T Bij bezetting van 8%: ρ =.8: tijd = 5T Bij bezetting van 99%: ρ =.99: tijd = T Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 4

52 Delay bij packet switching Bij packet switching: Propagation delay op elke link tussen routers Transmission delay + queueing delay in elke router Evt. nog processing delay (verwerkingstijd in de router) Bij grote pakketten veel transmission delay daardoor kleine pakketten sneller Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 4

53 Samenvatting Netwerk bestaat uit hosts, verbonden met o.a. routers. Een protocol is een verzameling regels over hoe boodschappen heen en weer gestuurd worden. Verbindingsgericht versus verbindingsloos. Data kan gestuurd worden via virtuele circuits of packet switching In beide gevallen gebruiken we multiplexing. We hebben diverse soorten fysieke media. Vertragingen: transmissie, propagatie, queueing en processing. Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 7 42

Computerarchitectuur en netwerken. Inleiding NETWERKEN

Computerarchitectuur en netwerken. Inleiding NETWERKEN Computerarchitectuur en netwerken 7 Inleiding NETWERKEN Lennart Herlaar 26 september 28 Inhoud Hoe gaat de informatie door het netwerk heen? Algemene principes Protocollen Connecties virtuele circuits

Nadere informatie

LAN, MAN, WAN. Telematica. Schakeltechnieken. Circuitschakeling. 4Wordt vooral gebruikt in het telefoonnetwerk 4Communicatie bestaat uit 3 fasen:

LAN, MAN, WAN. Telematica. Schakeltechnieken. Circuitschakeling. 4Wordt vooral gebruikt in het telefoonnetwerk 4Communicatie bestaat uit 3 fasen: LAN, MAN, WAN Telematica Networking (Netwerk laag) Hoofdstuk 11, 12 Schakeltechnieken 4Circuitschakeling: tussen zender en ontvanger wordt een verbinding gelegd voor de duur van de communicatie 4Pakketschakeling:

Nadere informatie

Bij rekenvragen de berekening opschrijven. Bij beredeneringsvragen de motivering geven.

Bij rekenvragen de berekening opschrijven. Bij beredeneringsvragen de motivering geven. Open vragen (7 vragen): 60% van het cijfer. ij rekenvragen de berekening opschrijven. ij beredeneringsvragen de motivering geven. 1. Een browser vraagt een kleine HTML pagina op van een website. In de

Nadere informatie

communicatie is onderhevig aan fouten

communicatie is onderhevig aan fouten 1.1 Een communicatiemodel Algemeen communicatiemodel Model voor datacommunicatie Verschil datacommunicatie en telecommunicatie Communicatie schematisch communicatie is onderhevig aan fouten Datacommunicatie

Nadere informatie

Modem en Codec. Telematica. Amplitude-modulatie. Frequentie-modulatie. Soorten modems. Fase-modulatie

Modem en Codec. Telematica. Amplitude-modulatie. Frequentie-modulatie. Soorten modems. Fase-modulatie Modem en Codec Telematica Data Transmissie (Fysieke laag) Hoofdstuk 6 t/m 8 Een modem gebruikt analoge signalen om digitale signalen te versturen Een codec gebruikt digitale signalen om analoge signalen

Nadere informatie

n Korte afstanden (max 1 à 2 km) n Grote snelheden tegen lage kosten (10- n Grote betrouwbaarheid n Meestal broadcast netwerk, dus geen

n Korte afstanden (max 1 à 2 km) n Grote snelheden tegen lage kosten (10- n Grote betrouwbaarheid n Meestal broadcast netwerk, dus geen Telematica Wireless/LANs Hoofdstuk 13-14 LAN 4Local Area Network kenmerken: n Korte afstanden (max 1 à 2 km) n Grote snelheden tegen lage kosten (10-1000Mb/s) n Grote betrouwbaarheid n Meestal broadcast

Nadere informatie

Les D-02 Datacommunicatie op Ethernet en Wifi netwerken

Les D-02 Datacommunicatie op Ethernet en Wifi netwerken Les D-02 Datacommunicatie op Ethernet en Wifi netwerken In deze les staan we stil bij datacommunicatie op Ethernet netwerken en Wifi netwerken. 2.1 Wat is datacommunicatie? We spreken van datacommunicatie

Nadere informatie

4IP = Internet Protocol 4Protocol gebruikt op netwerk laag in het internet 4Geen betrouwbaarheid

4IP = Internet Protocol 4Protocol gebruikt op netwerk laag in het internet 4Geen betrouwbaarheid Internet Protocol Telematica Quality Of Service (Netwerk laag) Hoofdstuk 5 4IP = Internet Protocol 4Protocol gebruikt op netwerk laag in het internet 4Geen betrouwbaarheid n Pakketten kunnen verloren raken

Nadere informatie

Computerarchitectuur en netwerken. TCP congestion control Netwerklaag

Computerarchitectuur en netwerken. TCP congestion control Netwerklaag Computerarchitectuur en netwerken 10 TCP congestion control Netwerklaag Lennart Herlaar 6 oktober 2015 Inhoud Congestiebeheer TCP congestiebeheer Netwerk laag principes van de netwerklaag IP adressen IP

Nadere informatie

Presentatie TCP/IP voor LPCB Nederland 20 en 28 juni 2011

Presentatie TCP/IP voor LPCB Nederland 20 en 28 juni 2011 Van Dusseldorp Training Presentatie TCP/IP voor LPCB Nederland 20 en 28 juni 2011 Van Dusseldorp Training Programma 1. Activiteiten Van Dusseldorp Training 2. Alarmcommunicatie algemeen 3. LAN-WAN 4. Toegangsnetwerken

Nadere informatie

4Logical Link Control: 4Medium Access Control

4Logical Link Control: 4Medium Access Control Opdeling Datalink Laag Telematica LANs Hoofdstuk 15 4Logical Link Control: n Error handling n Flow Control 4Medium Access Control: n Framing n Access Control n Addressing LLC en MAC sublagen MAC 4Medium

Nadere informatie

Computerarchitectuur en netwerken. Multimedia in netwerken

Computerarchitectuur en netwerken. Multimedia in netwerken Computerarchitectuur en netwerken 14 Multimedia in netwerken Lennart Herlaar 20 oktober 2015 Inhoud Multimedia in netwerken Quality of Service Streaming en buffering Protocollen (RTSP, RTP) Scheduling

Nadere informatie

Computerarchitectuur en netwerken. Multicast protocollen Datalinklaag/LANs

Computerarchitectuur en netwerken. Multicast protocollen Datalinklaag/LANs Computerarchitectuur en netwerken 12 Multicast protocollen Datalinklaag/LANs Lennart Herlaar 20 oktober 2014 Inhoud Netwerklaag broadcast multicast Datalink laag foutdetectie en -correctie multiple access

Nadere informatie

Onderliggende infrastructuur: kabel- en etherverbindingen Kabeltelevisienetten Telefoonnetwerk

Onderliggende infrastructuur: kabel- en etherverbindingen Kabeltelevisienetten Telefoonnetwerk TELECOMMUNICATIE Communicatie over grote afstand 5.1 Historisch perspectief *** lezen *** 5.2 Infrastructuren voor telecommunicatie Onderliggende infrastructuur: kabel- en etherverbindingen Kabeltelevisienetten

Nadere informatie

Mobiele technologie zorgt ervoor dat je met een smartphone en tablet en draadloos op een laptop of computer kunt werken.

Mobiele technologie zorgt ervoor dat je met een smartphone en tablet en draadloos op een laptop of computer kunt werken. Informatie- en communicatietechnologie Informatie- en communicatietechnologie (ICT) is de techniek om informatie te verzamelen, op te slaan, weer te geven en uit te wisselen. Dit kan door geluid, tekst,

Nadere informatie

Computerarchitectuur en netwerken. LANs Ethernet Draadloos en Mobiel

Computerarchitectuur en netwerken. LANs Ethernet Draadloos en Mobiel Computerarchitectuur en netwerken 13 LANs Ethernet Draadloos en Mobiel Lennart Herlaar 26 oktober 2016 Inhoud Local Area Netwerken Ethernet Hubs en switches Draadloze en Mobiele netwerken CDMA Draadloze

Nadere informatie

Computerarchitectuur en netwerken. TCP congestion control Netwerklaag

Computerarchitectuur en netwerken. TCP congestion control Netwerklaag Computerarchitectuur en netwerken 10 TCP congestion control Netwerklaag Lennart Herlaar 10 oktober 2018 Inhoud Congestiebeheer TCP congestiebeheer Netwerk laag principes van de netwerklaag IP adressen

Nadere informatie

OSI model. Networking Fundamentals. Roland Sellis

OSI model. Networking Fundamentals. Roland Sellis OSI model Networking Fundamentals Roland Sellis OSI Open System Interconnections model Proces beschrijving Transport van van host naar host Het is een model! koning schrijver vertaler bemiddelaar midden

Nadere informatie

Computerarchitectuur en netwerken. Multicast protocollen Datalinklaag/LANs

Computerarchitectuur en netwerken. Multicast protocollen Datalinklaag/LANs Computerarchitectuur en netwerken 12 Multicast protocollen Datalinklaag/LANs Lennart Herlaar 24 oktober 2017 Inhoud Netwerklaag broadcast multicast Datalink laag foutdetectie en -correctie multiple access

Nadere informatie

Netwerken. Wat is communicatie? Wat is een netwerk? Welke soorten netwerken zijn er? Wat heb je nodig om op Internet te komen?

Netwerken. Wat is communicatie? Wat is een netwerk? Welke soorten netwerken zijn er? Wat heb je nodig om op Internet te komen? Netwerken Wat is communicatie? Communicatie is het overdragen van informatie. als jij met iemand in gesprek bent verzend je met je mond geluidssignalen (=de zender) via de lucht (=het kanaal) naar degene

Nadere informatie

6,7. Werkstuk door een scholier 1842 woorden 20 maart keer beoordeeld. Informatica

6,7. Werkstuk door een scholier 1842 woorden 20 maart keer beoordeeld. Informatica Werkstuk door een scholier 1842 woorden 20 maart 2001 6,7 100 keer beoordeeld Vak Informatica Inleiding: Het internetgebruik in ons land is sterk gegroeid in de laatste paar jaren. Ook wat gebruik betreft,

Nadere informatie

Op dit lesmateriaal is een Creative Commons licentie van toepassing Remie Woudt

Op dit lesmateriaal is een Creative Commons licentie van toepassing Remie Woudt Informatica 5 1 Op dit lesmateriaal is een Creative Commons licentie van toepassing. 2014 Remie Woudt remie.woudt@gmail.com Voorblad: Boom getekend met de programmeertaal LOGO, gebruik makend van recursie.

Nadere informatie

Revisie geschiedenis. [XXTER & KNX via IP]

Revisie geschiedenis. [XXTER & KNX via IP] Revisie geschiedenis [XXTER & KNX via IP] Auteur: Freddy Van Geel Verbinding maken met xxter via internet met de KNX bus, voor programmeren of visualiseren en sturen. Gemakkelijk, maar niet zo eenvoudig!

Nadere informatie

Tentamen IN2210 Computernetwerken I dinsdag 28 oktober tot uur

Tentamen IN2210 Computernetwerken I dinsdag 28 oktober tot uur Technische Universiteit Delft Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica Tentamen IN0 Computernetwerken I dinsdag 8 oktober 003 4.00 tot 7.00 uur Algemeen: - Het gebruik van boeken en aantekeningen

Nadere informatie

HiFi over 8,33 khz channel spacing? Ik dacht het niet.

HiFi over 8,33 khz channel spacing? Ik dacht het niet. HiFi over 8,33 khz channel spacing? Ik dacht het niet. Op veler verzoek heb ik me verdiept in het fenomeen 8,33 khz. Waarom komt dit op ons af, en wat betekent dit voor de techniek van zenders en ontvangers.

Nadere informatie

Computerarchitectuur en netwerken. Lagenmodel Applicatieprotocollen

Computerarchitectuur en netwerken. Lagenmodel Applicatieprotocollen Computerarchitectuur en netwerken 8 Lagenmodel Applicatieprotocollen Lennart Herlaar 29 september 2015 Inhoud Berekeningen vertraging Lagenmodel Toepassingslaag: HTTP Email: SMTP POP/IMAP DNS Lennart Herlaar

Nadere informatie

Theoretische Voorstudie

Theoretische Voorstudie Theoretische Voorstudie Woensdag 19 oktober 2005 Netwerk: een aantal apparaten die met elkaar verbonden zijn. Een netwerk in een beperkte omgeving is een LAN (Local Area Network) WLAN (Wireless Local Area

Nadere informatie

Computerarchitectuur en netwerken. Multimedia in netwerken

Computerarchitectuur en netwerken. Multimedia in netwerken Computerarchitectuur en netwerken 14 Multimedia in netwerken Lennart Herlaar 30 oktober 2017 Inhoud Multimedia in netwerken Quality of Service Streaming en buffering Protocollen (RTSP, RTP) Scheduling

Nadere informatie

Het aanleggen van een thuisnetwerk

Het aanleggen van een thuisnetwerk Het aanleggen van een thuisnetwerk FSGG lamama van mei 2019 Index: Overzicht 1 Onderdelen 1 Router 2 Switch 2 WiFi 2 WiFi instellingen 2 WiFi signaal verbeteren 4 WiFi repeater 5 Wifi Mesh 5 WiFi accesspoint

Nadere informatie

Koperdraad: wordt gebruikt in haast elke LAN

Koperdraad: wordt gebruikt in haast elke LAN Netwerk Medium Digitale transmissie kan verricht worden op verschillende manieren: Door het veranderen van het electrisch signaal (modulatie) wanneer het verloopt over een koperdraad Door het veranderen

Nadere informatie

Medical Glas. Wel zo zorgeloos

Medical Glas. Wel zo zorgeloos Medical Glas Wel zo zorgeloos MedicalConnect, een totaalconcept voor zorginstellingen. Internet is tegenwoordig onmisbaar, ook voor een zorginstelling. En voor uw klanten is het wel fijn om gemakkelijk

Nadere informatie

2. De fysieke laag. 2.1.1 Fourier-analyse (1)

2. De fysieke laag. 2.1.1 Fourier-analyse (1) . De fysieke laag IN 0 Computernetwerken.. Fourier-analyse () Elk (redelijk net) periodiek signaal g(t) kan beschreven worden als de som van een aantal sinus- en cosinus-funkties: c g( t) = + an sin( πnft

Nadere informatie

1) De IEEE 802.11b-aanbeveling is ontwikkeld voor vaste netwerken. goed/fout (Antwoord: fout)

1) De IEEE 802.11b-aanbeveling is ontwikkeld voor vaste netwerken. goed/fout (Antwoord: fout) Mobiele netwerken Studieroute Bestudeer eerst de theorie in hoofdstuk 2 en maak daarna de volgende vragen en opdrachten. Kennisvragen Geef aan of de volgende stellingen goed of fout zijn: 1) De IEEE 802.11b-aanbeveling

Nadere informatie

U heeft traag internet op Uw park en vraagt ons om een oplossing.

U heeft traag internet op Uw park en vraagt ons om een oplossing. U heeft traag internet op Uw park en vraagt ons om een oplossing. Er zijn 3 oplossingen in volgorde van kostprijs. 1- U heeft al een goed werkende (Wifi) installatie op het park en het gaat om het oplossen

Nadere informatie

uw ICT partner ADSL Home en Business

uw ICT partner ADSL Home en Business uw ICT partner ADSL Home en Business ADSL Home en Business Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 1.0 Introductie 2 1.1 Wat is DSL 2 1.2 Hoe werkt DSL 2 1.3 ADSL is de Asymmetrische variant van de DSL techniek

Nadere informatie

In deze les staan we stil bij netwerken. Waarom gebruiken we netwerken en hoe zitten ze in elkaar?

In deze les staan we stil bij netwerken. Waarom gebruiken we netwerken en hoe zitten ze in elkaar? Les D-01 Netwerken In deze les staan we stil bij netwerken. Waarom gebruiken we netwerken en hoe zitten ze in elkaar? 1.1 Wat is een netwerk? Een netwerk bestaat uit een aantal, met elkaar verbonden componenten,

Nadere informatie

Wat is communicatie het begrip Algemeen Het uitwisselen van informatie (van Dale) Opzettelijk of onopzettelijk zenden van een boodschap met als doel d

Wat is communicatie het begrip Algemeen Het uitwisselen van informatie (van Dale) Opzettelijk of onopzettelijk zenden van een boodschap met als doel d en netwerkstructuren Wim Slabbekoorn Wat is communicatie het begrip Algemeen Het uitwisselen van informatie (van Dale) Opzettelijk of onopzettelijk zenden van een boodschap met als doel de ander op één

Nadere informatie

slides11.pdf December 7, 2001 1

slides11.pdf December 7, 2001 1 Onderwerpen Inleiding Algemeen 11 Netwerken Termen en Definities Problemen en oplossingen Toepassingen in het Internet Toekomstmogelijkheden Piet van Oostrum 7 dec 2001 INL/Alg-11 1 X INL/Alg-11 1 X Computer

Nadere informatie

1) De IEEE b-aanbeveling is ontwikkeld voor vaste netwerken. goed/fout. 4) GPRS biedt een circuitgeschakelde netwerkservice.

1) De IEEE b-aanbeveling is ontwikkeld voor vaste netwerken. goed/fout. 4) GPRS biedt een circuitgeschakelde netwerkservice. Mobiele netwerken Studieroute Bestudeer eerst de theorie in hoofdstuk 2 en maak daarna de volgende vragen en opdrachten. Kennisvragen Geef aan of de volgende stellingen goed of fout zijn: 1) De IEEE 802.11b-aanbeveling

Nadere informatie

computernetwerken - antwoorden

computernetwerken - antwoorden 2015 computernetwerken - antwoorden F. Vonk versie 4 24-11-2015 inhoudsopgave datacommunicatie... - 2 - het TCP/IP model... - 3 - protocollen... - 4 - netwerkapparatuur... - 6 - Dit werk is gelicenseerd

Nadere informatie

RealEstate Glas. Wel zo zorgeloos

RealEstate Glas. Wel zo zorgeloos RealEstate Glas Wel zo zorgeloos RealEstateConnect voor uw makelaarskantoor. In het totaalconcept dat RealEstateConnect biedt zit onder andere IP telefonie, internettoegang, websites en coaching voor uw

Nadere informatie

Kanaal: plaats waar de overdracht, transmissie vorm krijgt. Vb.: koperdraad voor elektrische signalen (elektrische stroom en spanning)

Kanaal: plaats waar de overdracht, transmissie vorm krijgt. Vb.: koperdraad voor elektrische signalen (elektrische stroom en spanning) 2.1 Signaaloverdracht Kanalen Electromagnetische golven Electromagnetisch spectrum Bandbreedte en bits per seconde Kanaalcodering en broncodering Elektromagnetisme Kanaal: plaats waar de overdracht, transmissie

Nadere informatie

Optibel Breedband Telefonie Installatie- en Gebruikershandleiding SPA-2102

Optibel Breedband Telefonie Installatie- en Gebruikershandleiding SPA-2102 Optibel Breedband Telefonie Installatie- en Gebruikershandleiding SPA-2102 Gefeliciteerd met uw keuze voor Optibel telefonie. We hopen dat u tevreden zult zijn met onze service en zien er naar uit de komende

Nadere informatie

DMX512 over Ethernet (2)

DMX512 over Ethernet (2) DMX512 over Ethernet (2) In het tweede deel van deze serie gaan we dieper in op ethernet. Eerst de hardware, dan de adressering. Het deel over de adressering heeft een hoog ICT-gehalte. Maar weten hoe

Nadere informatie

Protocol uitvoeren van handelingen in bepaalde volgorde opgemaakte afspraken verschillen is de beveiliging waarmee gegevens worden verzonden.

Protocol uitvoeren van handelingen in bepaalde volgorde opgemaakte afspraken verschillen is de beveiliging waarmee gegevens worden verzonden. Samenvatting door een scholier 841 woorden 20 januari 2003 5,3 35 keer beoordeeld Vak Informatica Datacommunicatie datacommunicatie: over afstand ontvangen of verzenden van digitale gegevens, ook verwerking

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: Introductie

Hoofdstuk 1: Introductie Hoofdstuk 1: Introductie Bedoeling van dit vak? Drempelvrees wegnemen Achterliggende technieken reeds onbewust gekend Vakjargon aanleren om deze kennis te verwoorden Werken aan de hand van het meest bekende

Nadere informatie

Computernetwerken Deel 2

Computernetwerken Deel 2 Computernetwerken Deel 2 Beveiliging Firewall: toegang beperken IDS: inbraak detecteren en alarmeren Encryp>e: gegevens verbergen Firewall Waarom? Filteren van pakkeben Wildcard mask: omgekeerd subnetmasker

Nadere informatie

School Glas. Wel zo zorgeloos

School Glas. Wel zo zorgeloos School Glas Wel zo zorgeloos SchoolsConnect is een totaalconcept voor onderwijsinstellingen. Gemakkelijk internet en telefonie is altijd fijn op een school. Ook de veiligheid van eigendommen van de school

Nadere informatie

Catering Glas. Wel zo zorgeloos

Catering Glas. Wel zo zorgeloos Catering Glas Wel zo zorgeloos CateringConnect is een totaalconcept voor de Caterings branche. Een gecertificeerd, beveiligd VPN datanetwerk over DSL of glasvezel tot diensten als bijvoorbeeld internet

Nadere informatie

1 Dienstbeschrijving dataverbindingen

1 Dienstbeschrijving dataverbindingen 1 Dienstbeschrijving dataverbindingen Lancom heeft als doelstelling om een one stop shop te zijn voor het MKB en MKB+, dit betekent dat onze dienstverlening niet stopt bij de Firwall of de router. Van

Nadere informatie

Computerarchitectuur en netwerken. Netwerklaag/Routering

Computerarchitectuur en netwerken. Netwerklaag/Routering Computerarchitectuur en netwerken Netwerklaag/Routering Lennart Herlaar 8 oktober 06 Inhoud Routeringsalgoritmen Link state Distance vector Hierarchische routering Routering in Internet RIP OSPF BGP Lennart

Nadere informatie

Office Glas. Wel zo zorgeloos

Office Glas. Wel zo zorgeloos Office Glas Wel zo zorgeloos OfficesConnect is voor alle IT & Communicatie diensten voor op uw kantoor, een totaalconcept. Op een kantoor is het natuurlijk uiterst belangrijk dat u gebruik kunt maken van

Nadere informatie

Uw internetaansluiting

Uw internetaansluiting Studio Visual Steps Uw internetaansluiting Een overzicht van de mogelijkheden 1 Voorwoord Beste lezers en lezeressen, In deze gids krijgt u informatie over de verschillende aansluitmogelijkheden waaruit

Nadere informatie

DualGig-02 Ethernet over Coax adapter. Installatie instructies. Instructiehandleiding DualGig-02

DualGig-02 Ethernet over Coax adapter. Installatie instructies. Instructiehandleiding DualGig-02 DualGig-02 Ethernet over Coax adapter Installatie instructies Instructiehandleiding DualGig-02 20171112 1 Wat vindt u in de doos? DualGig-02 MoCA adapter DualGig-02 voedingsadapter F-female/IEC-male adapter

Nadere informatie

Welke internetverbinding. beste bij uw bedrijf?

Welke internetverbinding. beste bij uw bedrijf? Welke internetverbinding past het beste bij uw bedrijf? 1 Inhoud Inhoud 2 Wie is Aventel? 3 Vind de internetverbinding die bij u past 4 De verschillende soorten internetverbindingen 10 Waar gebruikt u

Nadere informatie

Parking Glas. Wel zo zorgeloos

Parking Glas. Wel zo zorgeloos Parking Glas Wel zo zorgeloos ParkingsConnect is een uniek concept voor parkeergarages. Eén totaalconcept voor alle IT & Communicatie diensten binnen uw parkeergarage. ParkingsConnect biedt u diensten

Nadere informatie

Industry Glas. Wel zo zorgeloos

Industry Glas. Wel zo zorgeloos Industry Glas Wel zo zorgeloos IndustriesConnect is uniek voor uw branche. Eén totaalconcept voor alle IT & Communicatie diensten. IndustriesConnect biedt u diensten en oplossingen van een gecertificeerd,

Nadere informatie

DATACOMMUNICATIE en NETWERKEN. LES 2 MECG003 Guy DE VYLDER

DATACOMMUNICATIE en NETWERKEN. LES 2 MECG003 Guy DE VYLDER DATACOMMUNICATIE en NETWERKEN LES 2 MECG003 Guy DE VYLDER BELONING Welkom terug: snoepje 1 Even surfen: www.practicallynetworked.com Reviews van nieuwe hardware etc. 5. ETHERNET Een netwerk architectuur

Nadere informatie

12.2TYPES BEKABELING. Thin coax. Tick coax

12.2TYPES BEKABELING. Thin coax. Tick coax 12 12 NETWERK BEKABELING Bekabeling dient om singnalen en hiermee de gegevens van de ene PC naar de andere PC over te brengen. Er zijn verschillende types kabel die kunnen gebruik worden. Elke kabel heeft

Nadere informatie

Hoofdstuk 10. Datacommunicatie

Hoofdstuk 10. Datacommunicatie Hoofdstuk 10 Datacommunicatie 1 a A communicatiekanaal B simplex b A B halfduplex c A B fullduplex Figuur 10.1: Vormen van datacommunicatie. communicatie- kanalen bit bit communicatie- kanaal zender serieel

Nadere informatie

Gigaset pro VLAN configuratie

Gigaset pro VLAN configuratie Gigaset pro VLAN configuratie Hogere betrouwbaarheid door gebruik van VLAN s. De integratie van spraak en data stelt eisen aan de kwaliteit van de klanten infrastructuur. Er zijn allerlei redenen waarom

Nadere informatie

Ethernet (standaard) 10Base-5 physical layer. Ethernet (thin) 10Base-2 physical layer. Vampier-tap. Ethernet (UTP) 10Base-T physical layer

Ethernet (standaard) 10Base-5 physical layer. Ethernet (thin) 10Base-2 physical layer. Vampier-tap. Ethernet (UTP) 10Base-T physical layer 4.1 4.2 Ethernet (standaard) 10Base-5 50 Ohm 10 Mbit/sec (baseband) 4.3 4.4 Vampier-tap Ethernet (thin) 10Base-2 4.5 4.6 Ethernet (UTP) 10Base-T Carrier Sense Multiple Access Hub = naaf 1 4.7 4.8 Collision

Nadere informatie

Aansluiten TriNed Stipte >> door monteur basis, wel eenmalig 45,-- aansluitkosten >> door monteur inclusief bekabeling in huis voor TV; eenmalig 24,95 Fiber >> doe het zelf of 89,95; aansluitkosten 59,90

Nadere informatie

BASISCURSUS TELECOMMUNICATIE

BASISCURSUS TELECOMMUNICATIE BASISCURSUS TELECOMMUNICATIE Doelstellingen van de opleiding de basisprincipes van de telecommunicatietechnieken begrijpen de meest recente ontwikkelingen van de telecommunicatiemarkt ontdekken wegwijs

Nadere informatie

Voorkennis: De kinderen kennen het gebruik van Internet. Kinderen weten dat berichten worden verstuurd als Binaire gegevens.

Voorkennis: De kinderen kennen het gebruik van Internet. Kinderen weten dat berichten worden verstuurd als Binaire gegevens. patro Activiteit Berichten versturen Leerdoelen Inzicht in de werking van Internet: IP adressen. DNS server Inzicht in bandbreedte en veiligheid van versturen van berichten Systeem kennis, Groep 7,8 Voorkennis:

Nadere informatie

1. Introductie netwerken

1. Introductie netwerken 13 1. Introductie netwerken Een netwerk is simpel gezegd een verzameling computers die met elkaar verbonden zijn. De realiteit is wat complexer, omdat de computers met elkaar verbonden zijn met behulp

Nadere informatie

Computerarchitectuur en netwerken. Transportlaag

Computerarchitectuur en netwerken. Transportlaag Computerarchitectuur en netwerken 9 Transportlaag Lennart Herlaar 7 oktober 2014 Inhoud Transport laag UDP TCP protocollen voor betrouwbaarheid Lennart Herlaar Computerarchitectuur en netwerken 9 1 Transportlaag

Nadere informatie

CCTV Infrastructuur. Bekabeling oplossingen Closed-Circuit Television

CCTV Infrastructuur. Bekabeling oplossingen Closed-Circuit Television White Paper CCTV Infrastructuur Bekabeling oplossingen Closed-Circuit Television September 2005 Astronaut 28, 3824 MJ, Amersfoort, Holland, Tel 033-4508686 Jean Monnetlaan Z/N 1804 Vilvoorde, België/Belgique,

Nadere informatie

Lijbrandt, glasvezel, klaar. Even doorlezen, aansluiten en ik ben klaar.

Lijbrandt, glasvezel, klaar. Even doorlezen, aansluiten en ik ben klaar. Lijbrandt, glasvezel, klaar. Even doorlezen, aansluiten en ik ben klaar. Installatiehandleiding TV, internet en bellen Snel genieten van haarscherpe televisie, razendsnel internet en goedkoop bellen Gefeliciteerd

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst glasvezel

Informatiebijeenkomst glasvezel Informatiebijeenkomst glasvezel Maandag 8 augustus Ambassadeurs Vechtdal Breedband Henk Hoekstra Arjo vd Berg Programma vanavond Vechtdal breedband Aanleg glasvezel buitenaf Mogelijkheden glasvezel Aanbod

Nadere informatie

OPDRACHTKAART. Thema: Multimedia. Het internet 2. Het internet op MM-05-02-01

OPDRACHTKAART. Thema: Multimedia. Het internet 2. Het internet op MM-05-02-01 OPDRACHTKAART MM-05-02-01 Het internet op Voorkennis: Je moet om kunnen gaan met een computer. Je moet kunnen zoeken op het internet. Intro: Het internet is een computernetwerk dat miljoenen computers

Nadere informatie

Communications and Networking: An Introduction

Communications and Networking: An Introduction Communications and Networking: An Introduction Hoofdstuk 4 Local Area Networks 1. Voordelen Gebruikersaccounts en beveiliging gecentraliseerd op server computer, waardoor administratie eenvoudiger wordt.

Nadere informatie

De module is bedoeld voor starters in de IT.

De module is bedoeld voor starters in de IT. Exameneisen Network and Datacommunication Foundation (NDF) Publicatiedatum 1-04-2008 Startdatum 1-01-2004 Doelgroep De module is bedoeld voor starters in de IT. Voorkennis Hoewel een kandidaat zonder specifieke

Nadere informatie

Tweede deeltentamen Netwerken (INFONW) 29 juni 2009

Tweede deeltentamen Netwerken (INFONW) 29 juni 2009 Departement Informatica en Informatiekunde, Faculteit Bètawetenschappen, UU. In elektronische vorm beschikbaar gemaakt door de TBC van A Eskwadraat. Het college INFONW werd in 2008-2009 gegeven door drs.

Nadere informatie

Physical layer. Betekenis:

Physical layer. Betekenis: CSN-Networks / Inhoud college College stof Inleiding: geschiedenis, OSI model, standaarden, ISOC/IEF/IRF structuur Secties:.,.3,.4,.5 Fysieke laag: Bandbreedte/bitrate Secties:.,.,.3,.4,.6 3 Datalink laag:

Nadere informatie

4 HELP! IK HEB GEEN LOZE LEIDINGEN... 7 4.1 KABELS?... 7 4.2 POWERLINE... 7 4.3 VERBINDINGEN... 7 5 GEBRUIK VAN EEN WIFI REPEATER...

4 HELP! IK HEB GEEN LOZE LEIDINGEN... 7 4.1 KABELS?... 7 4.2 POWERLINE... 7 4.3 VERBINDINGEN... 7 5 GEBRUIK VAN EEN WIFI REPEATER... Inhoudsopgave File: Project_09.doc 16 september 2015 1 PROBLEEM... 2 1.1 WONING BESCHRIJVING... 2 1.2 ROUTER... 3 2 WLAN EN LAN UITBREIDINGEN... 4 2.1 NIEUWE SITUATIE 1... 4 2.2 NIEUWE SITUATIE 2... 5

Nadere informatie

Een modem is een apparaat waarmee computers via een kabel (nu nog meestal de telefoonlijn) kunnen communiceren.

Een modem is een apparaat waarmee computers via een kabel (nu nog meestal de telefoonlijn) kunnen communiceren. Werkstuk door Een scholier 3022 woorden 29 maart 2001 6,9 78 keer beoordeeld Vak Informatica Wat is een modem? Een modem is een apparaat waarmee computers via een kabel (nu nog meestal de telefoonlijn)

Nadere informatie

4G frequentiebanden / LTE frequentiebanden

4G frequentiebanden / LTE frequentiebanden 4G frequentiebanden / LTE frequentiebanden 13-01-2014 GSM Helpdesk Nederland Bij reguliere 2G (GSM) en 3G (UMTS) telefoons en smartphones was het zeer gebruikelijk om de frequenties in MHz aan te geven

Nadere informatie

Les D-03 Internet. 2011, David Lans

Les D-03 Internet. 2011, David Lans Les D-03 Internet In deze les staan we stil bij internet. Het gebruik van internet met al haar mogelijkheden is niet meer weg te denken in ons dagelijks leven. We verzamelen informatie, leren, communiceren

Nadere informatie

Breedband: De eerste levensbehoefte Stijn Coppieters Product Line Manager Genexis Voorzitter WIT esociety Platform

Breedband: De eerste levensbehoefte Stijn Coppieters Product Line Manager Genexis Voorzitter WIT esociety Platform Breedband: De eerste levensbehoefte Stijn Coppieters Product Line Manager Genexis Voorzitter WIT esociety Platform 1 2 3 Animatie 4 Naadloos, overal en onbeperkt Waarom? Is het technologisch haalbaar?

Nadere informatie

Ethernet ZX ronde 17 januari 2016

Ethernet ZX ronde 17 januari 2016 Ethernet ZX ronde 17 januari 2016 42 jaar Ethernet de geschiedenis Robert Metcalfe, die destijds werkzaam was bij het legendarische Xerox PARC-lab, werd gevraagd een manier te vinden om wat computers en

Nadere informatie

Communicatie over kleine en grote afstanden

Communicatie over kleine en grote afstanden Inhoud Communicatie over kleine en grote afstanden... 2 Analoge datatransmissie... 3 Amplitudemodulatie... 4 Frequentiemodulatie... 8 Digitale datatransmissie... 10 Amplitudemodulatie... 10 Frequentiemodulatie...

Nadere informatie

TEST JE WEBKENNIS: Smarty or dummy www.blaucapel.nl >vakken> informatiekunde> test je webkennis

TEST JE WEBKENNIS: Smarty or dummy www.blaucapel.nl >vakken> informatiekunde> test je webkennis TEST JE WEBKENNIS: Smarty or dummy www.blaucapel.nl >vakken> informatiekunde> test je webkennis Deelnemen? Opdracht Voorbeeld : combineer de eerste kolom met de tweede. : 1 = B of 2 = LL (dit zijn niet

Nadere informatie

Op dit lesmateriaal is een Creative Commons licentie van toepassing Remie Woudt

Op dit lesmateriaal is een Creative Commons licentie van toepassing Remie Woudt Informatica 4 1 Op dit lesmateriaal is een Creative Commons licentie van toepassing. 2014 Remie Woudt remie.woudt@gmail.com Voorblad: Boom getekend met de programmeertaal LOGO, gebruik makend van recursie.

Nadere informatie

PSTN. Het vaste telefoonnet ... Auteur: Henk Stitselaar Verslag nr: 1 Klas: E432 Praktijkbegeleider: G. de Graaf Inleverdatum: 23-09- 05

PSTN. Het vaste telefoonnet ... Auteur: Henk Stitselaar Verslag nr: 1 Klas: E432 Praktijkbegeleider: G. de Graaf Inleverdatum: 23-09- 05 . PSTN Het vaste telefoonnet.......... Auteur: Henk Stitselaar Verslag nr: 1 Klas: E432 Praktijkbegeleider: G. de Graaf Inleverdatum: 23-09- 05 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Het ontstaan van het PSTN.

Nadere informatie

CBizz Dienstbeschrijving Cogas Footprint

CBizz Dienstbeschrijving Cogas Footprint CBizz Dienstbeschrijving Cogas Footprint Diensten: CBizz Office Versie 1.0 2014 Inhoud 1. Inleiding... 3 1.1 Dienstbeschrijving... 3 1.2 Doelgroep... 3 2. Opbouw van CBizz office... 4 2.1 Toegang tot het

Nadere informatie

Medical Connect Netwerk

Medical Connect Netwerk Medical Connect Netwerk Ontzorgt en wel zo veilig MedicalConnect, een totaalconcept voor zorginstellingen. Internet is tegenwoordig onmisbaar, ook voor een zorginstelling. En voor uw klanten is het wel

Nadere informatie

Verbeter je draadloze netwerk. Het wifi-signaal krachtiger en in een groter gebied beschikbaar maken.

Verbeter je draadloze netwerk. Het wifi-signaal krachtiger en in een groter gebied beschikbaar maken. Verbeter je draadloze netwerk Het wifi-signaal krachtiger en in een groter gebied beschikbaar maken. Johan Boer, 4 november 2015 Programma Wat is eigenlijk het probleem? Een paar definities Oorzaken Meten

Nadere informatie

Situatieschets + vereisten Logisch LAN ont werp ( + VLAN s) Fysieke bekabeling WAN ontwerp Beveiliging. Concept ACL s

Situatieschets + vereisten Logisch LAN ont werp ( + VLAN s) Fysieke bekabeling WAN ontwerp Beveiliging. Concept ACL s Situatieschets + vereisten Logisch LAN ont werp ( + VLAN s) Fysieke bekabeling WAN ontwerp Beveiliging Concept ACL s Secundaire school m et 2 vest igingsplaat sen en 3 gebouwen Hoofdvestiging: Gebouw A:

Nadere informatie

Infrastructuur Samengesteld door Leon Wetzel

Infrastructuur Samengesteld door Leon Wetzel Infrastructuur Samengesteld door Leon Wetzel Protocollen Protocol Netwerkprotocollen Een protocol is een stelsel afspraken waarin het formaat en de volgorde van de berichten wordt gedefinieerd die tussen

Nadere informatie

Hoe draadloze communicatie zich de afgelopen 20 jaar explosief heeft ontwikkeld

Hoe draadloze communicatie zich de afgelopen 20 jaar explosief heeft ontwikkeld Hoe draadloze communicatie zich de afgelopen 20 jaar explosief heeft ontwikkeld PLOT presentatie, Juni 2016, Oegstgeest Dr. ir. Jaap C. Haartsen Senior Expert, Wireless Systems Simply Smarter Communications

Nadere informatie

ing. W.J. Roos (EPN) ISDN-werkboek 1

ing. W.J. Roos (EPN) ISDN-werkboek 1 ISDN Studieroute Bestudeer eerst uit je theorieboek het ISDN-hoofdstuk. Maak daarna de volgende vragen en opdrachten. Kennisvragen 1) Geef van de volgende stellingen aan of ze goed of fout zijn: a) Het

Nadere informatie

Optibel Breedband Telefonie

Optibel Breedband Telefonie Optibel Breedband Telefonie Installatie- en Gebruikershandleiding SPA-2100 Gefeliciteerd met uw keuze voor Optibel telefonie. We hopen dat u tevreden zult zijn met onze service en zien er naar uit de komende

Nadere informatie

DualGig-02 Ethernet over Coax adapter. Installatie instructies. Instructiehandleiding DualGig-02

DualGig-02 Ethernet over Coax adapter. Installatie instructies. Instructiehandleiding DualGig-02 DualGig-02 Ethernet over Coax adapter Installatie instructies Instructiehandleiding DualGig-02 20180207 1 Wat vindt u in de doos *? DualGig-02 MoCA adapter DualGig-02 voedingsadapter F-female/IEC-female

Nadere informatie

Computerarchitectuur en Netwerken. Computerarchitectuur

Computerarchitectuur en Netwerken. Computerarchitectuur Computerarchitectuur en Netwerken 1 Computerarchitectuur Lennart Herlaar 2 september 2015 Opbouw van het vak Eerst (6 keer) over de opbouw van computer en operating system Collegedictaat Systeemarchitectuur

Nadere informatie

Installeren Internet Plus. Handleiding

Installeren Internet Plus. Handleiding Installeren Plus Handleiding Inhoudsopgave 1. Introductie handleiding 4 2. Plus 4 3. Koppelen van uw netwerk met het Ziggo netwerk 5 3.1 De standaard Plus dienst 5 3.2 Plus dienst met optie van Ziggo 5

Nadere informatie

Inleiding. Type HDMI kabel. Standaard: Categorie 1 Geschikt voor meeste thuis toepassingen 720p en 1080i HDMI STANDARD

Inleiding. Type HDMI kabel. Standaard: Categorie 1 Geschikt voor meeste thuis toepassingen 720p en 1080i HDMI STANDARD Maximale HDMI lengte afhankelijk van: Kwaliteit HDMI bron Kwaliteit HDMI ontvanger Bandbreedte Kabel. Inleiding Twisted Pair en Glasvezel Technologie Bandbreedte overzicht Type HDMI kabel Voorbeeld: Kramer

Nadere informatie

BGP. internet. fysieke infrastructuur. en de. van het. Iljitsch van Beijnum Groningen/Amsterdam 23/24 april 2003

BGP. internet. fysieke infrastructuur. en de. van het. Iljitsch van Beijnum Groningen/Amsterdam 23/24 april 2003 BGP en de fysieke infrastructuur van het internet Iljitsch van Beijnum Groningen/Amsterdam 23/24 april 2003 In telefonieland 1903: al 3,2 miljoen telefoonabonnees in de VS! Afstand beperkt tot ruim 2000

Nadere informatie