Faculteit Rechtsgeleerdheid - Masterproef Regulering van handelsplatformen in Europese kapitaalmarkten.

Transcriptie

1 Faculteit Rechtsgeleerdheid - Masterproef Regulering van handelsplatformen in Europese kapitaalmarkten. Auteur Willem-Laurens De Pesseroey Studentennummer: Maior sociaal en economisch recht Promotor Prof. Dr. M. Tison Commissaris Elke Vandendriessche 0

2 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 1 VOORWOORD... 3 HOOFDSTUK I. INLEIDING : RATIO LEGIS VAN FINANCIELE REGULERING... 6 HOOFDSTUK II: EUROPESE MARKTREGULERING : NAAR EEN GEINTEGREERDE EUROPESE MARKT Europese marktregulering in de pre-mifid periode A. Van een strikt nationale aangelegenheid naar een Europese integratie B. De aanloop naar de Mifid-Richtlijn : Financial Services Action Plan De Markets in Financial Instruments Directive ofwel Mifid-richtlijn A. Juridisch kader en Werkingssfeer B. Gereglementeerde Markten Definitie a. Een multilateraal systeem beheerd door een marktexploitant b. Financiële instrumenten c. Vergunningsvereiste Vereisten inzake bedrijfsvoering en eigendomsstructuur Organisatorische eisen en belangenconflicten Toelating van financiële instrumenten tot de handel Toegang tot de gereglementeerde markt Toezicht op regels die gelden voor gereglementeerde markten Transparantie van gereglementeerde markten Toepasselijk recht op gereglementeerde markten C. Geen monopolie meer voor gereglementeerde markten: MTF en Internalisering Afschaffing van de Centralisatieplicht Multilaterale Handelsfaciliteit of MTF a) Definitie b) MTF s : raak- en verschilpunten met een gereglementeerde markt c) Transparantieregels van toepassing op MTF s Systematische internalisering a. Definitie b. Transparantieregeling voor systematische internaliseerders c. Toegang tot de koersen De beleggingsonderneming: een overkoepelend regime a. definitie en toepassingsgebied b. Vergunningsvereiste c. Eisen inzake eigendomsstructuur en bedrijfsvoering d. Organisatorische eisen en belangenconflicten e. Gedragsregels voor beleggingsondernemingen

3 e.1. principe van Loyaliteit, Billijkheid en Professionaliteit e.2. Inform your Customer e.3. Know your customer (KYC) e.4. principe van best execution Resultaat van afschaffing van centralisatieplicht D. Concrete Mifid-implementatie België a. Van de Brugse Buerse tot de Wet van 2 augustus 2002: Belgische voorgeschiedenis b. Belgische toezichthouder : Van CBF en CDV naar CBFA c. Belgische decentralisatie d. Bijkomende regels van toepassing op MTF s d.1. Regels van toepassing op financiële instrumenten toegelaten tot de verhandeling op Alternext, Easynext, Vrije Markt of Trading Facility d.2. Regels van toepassing op Alternext, Trading Facility en Easynext d.3. Regels enkel van toepassing op Alternext d.4. Conclusie inzake Belgische MTF s e. Beleggersbescherming en WHPC NYSE EURONEXT a. ontstaan en structuur b. Euronext geharmoniseerd beursreglement Turquoise a. Ontstaan en structuur b.dark Book vs. Lit Book c. Toekomst Concretisering van de best execution- plicht : KBC-Orderuitvoeringsbeleid HOOFDSTUK III: VERENIGDE STATEN VAN AMERIKA : Regulation NMS Voorgeschiedenis Recente marktregulering in de Verenigde Staten van Amerika A. toezichthouder en regulator: SEC B. Regulation NMS Decentralisatie Basisregels Van RegNMS BESLUIT BIBLIOGRAFIE Europese regulering Belgische wetgeving & regulering Rechtspraak Rechtsleer

4 VOORWOORD Regulering van handelsplatformen binnen de Europese kapitaalmarkten is een erg complexe materie, die bovendien op het moment van afsluiten van deze Masterproef in volle ontwikkeling is. De huidige kapitaalmarkten worden gekenmerkt door voortdurend wijzigende omstandigheden en een hoge mate van volatiliteit. De regulering tracht bij te benen door een snelle opvolging van regels, daarbij wordt gebruik gemaakt van structuren die een hoge mate van flexibiliteit toelaten. De MiFID-richtlijn, die het steunpunt zal worden van de hierna volgende tekst, is pas in 2007 in nationaal recht geïmplementeerd en het is nu reeds ongeduldig wachten op een herziening. Naast het intrinsiek labiel karkater van de financiële markt dient ook benadrukt te worden dat deze Masterproef wordt geschreven in de directe nasleep van wat voor de kapitaalmarkten als een van de meest ingrijpende gebeurtenissen ooit beschouwd kan worden: de financiële crisis van eind Dit heeft de roep om bijkomende, strengere regulering en betere bescherming voor de belegger enkel luider gemaakt. Daarnaast zal het vaak onmogelijk zijn om voor de afgelopen jaren sluitende conclusies te trekken over de kapitaalmarkten; wanneer in deze paper gevolgtrekkingen worden gemaakt, in het bijzonder met betrekking tot de implementatie van de Mifid-richtlijn, zal dit steeds onder voorbehoud zijn van de heersende marktsituatie anno Er wordt in deze Masterproef getracht een samenvattend en verstaanbaar overzicht te geven van de huidige kapitaalmarktregulering inzake handelsplatformen, en de gevolgen die zij teweegbrengt voor zowel de belegger, de ondernemingen, andere uitgevende instellingen, en de handelsplatformen zelf. In een dergelijke studie is een beschrijvend deel, waar de lezer zal geconfronteerd worden met enkele specifieke regels, onoverkomelijk. Dit wordt echter beperkt door al te technische detailmaatregelen niet op te nemen in de paper, hiervoor verwijzen we de lezer dan ook naar de vermelde bronnen. Het uiteindelijke doel van deze studie is onderzoeken of de huidige regulering erin slaagt om een efficiënte en beleggersvriendelijke kapitaalmarktmarkt te creëren. In Hoofdstuk I wordt het belang en de inhoud van financiële regulering gekaderd. Hoofdstuk II bespreekt de huidige Europese regulering inzake handelsplatformen op basis van de 3

5 MiFID-richtlijn. Hoofdstuk III zal de situatie bespreken in de VSA, enkele belangrijke regels worden besproken en de vergelijking wordt gemaakt met Europa. In mijn besluit zal op basis van de bevindingen in deze studie worden bepaald of de huidige regulering slaagt in haar opzet. Ik wens van de gelegenheid gebruik te maken om enkele personen te bedanken die een essentiële bijdrage leverden aan het eindresultaat van deze studie. In de eerste plaats prof. Michel Tison die mijn interesse voor kapitaalmarktenrecht aanwakkerde bij de gelijknamige cursus aan de Universiteit Gent. Daarnaast gaf hij mij als promotor enkele handige richtlijnen op een moment dat ik door het spreekwoordelijk bos de bomen niet meer zag. Ik wens ook mijn vrienden en vriendin te bedanken voor elke vorm van steun die zij mij gedurende de laatste maanden boden. Specifieke vermelding verdienen medestudenten Filip Celen en Louis De Groote voor de bijstand tijdens lange nachtelijke schrijfsessies, Charles Gerniers voor de hulp inzake tekstverwerking en Eline Claus voor steun en motivatie. Mijn ouders verdienen een dankwoord voor de materiële en morele steun die zij boden gedurende mijn hele studentenloopbaan, waarvan deze Masterproef het eindresultaat is. 4

6 5

7 HOOFDSTUK I. INLEIDING : RATIO LEGIS VAN FINANCIELE REGULERING Binnen de financiële markten dient er een onderscheid gemaakt worden tussen de primaire en secundaire markt. De primaire markt is de markt waarop bedrijven en bepaalde instellingen nieuwe middelen aantrekken door middel van de uitgifte van financiële instrumenten. Dit wordt dan ook de emissiemarkt genoemd. Regulering omtrent de primaire markt is hoofdzakelijk een prudentiële regulering, bijvoorbeeld door een verplichte openbaarmaking van concrete bedrijfsgegevens in een prospectus. Financiële handelsplatformen zijn echter actoren die optreden op de secundaire markt. Op deze markt, en via deze handelsplatformen, kunnen beleggers en financiële tussenpersonen de op de primaire markt uitgegeven financiële instrumenten verhandelen. Deze markt wordt daarom ook wel eens de verhandelingsmarkt genoemd. Er zijn verschillende redenen waarom financiële regulering op de secundaire markt noodzakelijk is. Ten eerste dient er een zekere organisatie van de markt als dusdanig worden gecreëerd. Er moet een juridisch kader aanwezig zijn dat de handelsplatformen afbakent en in goede banen leidt. Hierbij is een belangrijke rol weggelegd voor marktregulators en toezichthouders. Zij zullen instaan voor de controle op, en de afdwinging van deze marktregels. Het toezicht gebeurt hoofdzakelijk via nationale bevoegde instanties, maar daarnaast is ook zelfregulering en toezicht prominent aanwezig bij de regulering van handelsplatformen. Ten tweede is het noodzakelijk voor een goede werking van de markt om ervoor te zorgen dat de beleggers met kennis van zaken kunnen handelen. Dit houdt vooreerst in dat er informatie dient verstrekt te worden over de staat en evolutie van de genoteerde ondernemingen waarin men zou willen investeren. Hierbij is een grote rol weggelegd voor prudentiële regulering. Ten tweede zal de belegger ook in zekere mate op de hoogte dienen te zijn van de toestand op de secundaire markt. Bepalingen die voor transparantie zorgen zijn onontbeerlijk, al dient te worden benadrukt dat niet ieder marktsysteem in gelijke mate zal voorzien in die transparantie. Welk systeem ook gehanteerd wordt, het is in ieder geval essentieel dat beleggers gelijk worden behandeld. Distorties tussen beleggers dienen immers ten allen tijde vermeden te worden. Indien bepaalde potentiële beleggers op de financiële markt over meer kennis ter zake beschikken dan andere beleggers, zal dit een nefast effect op de prijsvorming hebben. 6

8 Marktconforme prijsvorming is nu eenmaal een van de belangrijkste functies, zoniet de belangrijkste, van een financieel handelsplatform. Een derde reden voor financiële regulering ligt in de noodzaak aan vertrouwen op de financiële markt. Het dient te allen tijde vermeden te worden dat potentiële investeerders zouden afgeschrikt worden door vermoedens van fraude, marktmisbruik of -manipulatie. Vertrouwen in de markt dient gezien te worden als gemeen goed. Het is de dubbele eigenschap van een gemeen goed dat ieder individu er gebruik van kan maken zonder de consumptie van een ander individu te beïnvloeden, en indien één individu er gebruik van kan maken, moet iedereen er gebruik van kunnen maken. 1 Geen enkele markt kan deze situatie autonoom in stand houden zonder dat regulering hierbij een helpende hand toesteekt. De financiële markt is bovendien een markt waar vertrouwen misschien wel meer bepalend is dan op eender welke andere markt. Een ander belangrijke bestaansreden van financiële regulering ligt in het vermijden van systeemrisico s. Ingrijpende gebeurtenissen, zoals bijvoorbeeld een insolventieprocedure van een financiële actor, kunnen een enorme marktimpact hebben, waarbij het gevaar voor kettingreacties steeds nabij is. Prudentiële regulering legt de participatie op de markt aan banden door onder meer het verplicht stellen van een vergunning, kapitaalvereisten enzovoort. Daarnaast zal de bevoegde toezichthouder de transacties en de eigen reglementen toetsen aan de toepasselijke marktregulering, en optreden in geval van overtreding. De financiële crisis van 2008 toont dat dergelijke systeemrisico s anno 2010 zeker niet kunnen worden uitgesloten. Strengere en efficiëntere regulering dringt zich dan ook op en zal één van de grote uitdagingen worden van Europa in de toekomst. Financiële regulering vindt plaats op verschillende niveaus, traditioneel gezien was de kapitaalmarkt in Europa een strikt nationale aangelegenheid. De laatste decennia echter kan een duidelijke trend tot europeanisering worden vastgesteld, met als doel het creëren van een geïntegreerde Europese financiële markt. We trachten hier een overzicht te brengen van enkele basisregels van de financiële handelsplatformen en de gevolgen die zij teweegbrengen voor de secundaire markt,voor de betrokken uitgevende instelling en voor de belegger. 1 H. DUMEZ en A. JEUNEMAÎTRE, Financial Regulation: From economic analysis to practical experience in Financial Markets Regulation, A. JEUNEMAÎTRE (ed.), Basingstoke, Macmillan Press LTD, 1997, p. 4 7

9 Het vertrekpunt van de studie is de Europese regulering gezien het grote belang dat deze heeft voor de hedendaagse financiële markten. In het hedendaagse financiële landschap, en dan specifiek inzake secundaire marktregulering, spelen nationale bepalingen slechts een bescheiden, marginale rol. 8

10 HOOFDSTUK II: EUROPESE MARKTREGULERING : NAAR EEN GEINTEGREERDE EUROPESE MARKT 1. Europese marktregulering in de pre-mifid periode 1.A. Van een strikt nationale aangelegenheid naar een Europese integratie De discussie omtrent een Europese financiële eenheidsmarkt wordt pas concreet in de aanloop naar het Verdrag van Maastricht van De invoering van een algehele interne markt, impliceert immers ook de noodzaak aan financiële integratie. De kapitaalmarkten spelen namelijk een centrale rol binnen het economisch leven, en een gebrek aan eenmaking hiervan zou een werkelijke algemene Europese eenheidsmarkt onmogelijk maken. Daarnaast dient benadrukt te worden dat de Europese eenmaking in de financiële sector nog een zeer lange weg had af te leggen, in vergelijking met vele andere sectoren. Zij bleef immers afgeschermd van de eerste Europese integratiegolf van de jaren Een en ander zorgde ervoor dat begin jaren 90 van de vorige eeuw, de financiële markten nog steeds een bijna uitsluitend nationaal karakter hadden. Een eerste belangrijke studie in kader van een Europese integratie wordt gedaan in kader van het zogenaamde Cecchini Report van Dit onderzoek, geleid door Paolo Cecchini, berekent de potentiële groei van het BNP van de Europese lidstaten indien een financiële eenheidsmarkt zou bestaan. 3 Deze wordt geraamd op 1,5 procent. Die potentiële economische groei is vooral te verklaren door de verlaging van kosten die zouden worden aangerekend voor financiële diensten en leningen indien deze beter geïntegreerd zouden zijn. In 1993 wordt een eerste belangrijke Europese Richtlijn uitgevaardigd, namelijk de Investment Service Directive 4 ( vanaf nu: ISD-richtlijn). De ISD-richtlijn richt voor het eerst het statuut 2 M. QUINTYN, The Belgian financial sector and 1992: implications and perspectives, in European Financial Integration and Monetary Co-Operation, Brussel, IFR, 1989, p The EU Financial Services Action Plan : A Guide, Richtlijn 93/22/EEG van de Raad van 10 mei 1993 betreffende het verrichten van diensten op het gebied van beleggingen in effecten, P.B. L , afl. 141,

11 van een beleggingsonderneming op, en introduceert de notie gereglementeerde markt. Het principe van nationale centralisatie blijft bestaan, maar anderzijds wordt wel voorzien in een mogelijkheid om grensoverschrijdend te werk te gaan, en zo dus enige -horizontaleconcurrentie toe te laten. De ISD-richtlijn heeft een tweevoudig doel. Op het prudentiële niveau, ten eerste, tracht de Richtlijn een principe van wederzijdse erkenning tussen beleggingsvennootschappen en toezichthouders te installeren. Dit wordt in hoofdzaak bewerkstelligd door regulering van het toezicht op die financiële instellingen. Dit zijn voornamelijk zogenaamde core regulations, met name de minimale harmonisering van enkele basisprincipes. De uitwerking werd hoofdzakelijk overgelaten aan de nationale lidstaten. De tweede doelstelling van de Richtlijn bevindt zich op het niveau van de mededinging. Er wordt gestreefd naar een vrije toegang tot de aandelenmarkt en andere financiële markten, om zo een level playing field te creëren. Hiervoor worden hoofdzakelijk regels met betrekking tot de markttoegang en werking van die markten ingesteld. Ook hier is een grote rol weggelegd voor de verschillende toezichthouders, in combinatie met de prudentiële regelgeving. De Investment Services Directive gaat uit van een functionele aanpak, in plaats van een institutionele aanpak. Dit wil zeggen dat de gelijke behandeling van de verschillende actoren op de financiële markt als essentieel wordt beschouwd, ongeacht de,eventueel verschillende, wettelijke status. 5 Toch zal in een later verloop van deze studie blijken dat het zwakke punt van deze ISD-richtlijn net de ongelijke behandeling is van de verschillende handelsplatformen. In alle Europese landen verandert de beurs fundamenteel ten gevolge van de ISD-richtlijn. Een privatiseringsgolf zorgt voor het verdwijnen van de overheidsconcessies; de beurzen worden commerciële entiteiten. Juridisch wordt dit bewerkstelligd door de omvorming naar vennootschappen (NV s). Dit heeft als gevolg dat de beurzen een meer open structuur krijgen, grensoverschrijdende participatie en activiteiten werden hierdoor vergemakkelijkt. 1.B. De aanloop naar de Mifid-Richtlijn : Financial Services Action Plan 5 M.CARDON DE LICHTBUER, The Investment Services Directive, An Analysis in Further Perspectives in Financial Integration in Europe, E. Wymeersch (ed.), Berlijn, De Gruyter, 1994, p

12 Op 11 mei 1999 lanceert de Europese Commissie het Financial Services Action Plan (vanaf nu: FSAP) 6. Dit actieplan omvat een hele reeks maatregelen teneinde een open Europese financiële markt te creëren. Het FSAP werd uitgewerkt op verzoek van de Europese Raad van Cardiff van juni 1998 en werd aan de Raad van ministers van Financiën, het Europees Parlement en de Europese Raad voorgelegd ter goedkeuring. Het plan omvat 48 maatregelen. Enerzijds betreft het harmoniseringsmaatregelen, en anderzijds maatregelen die de grensoverschrijdende vestiging of dienstverlening mogelijk moeten maken. 7 De maatregelen zijn onder meer gebaseerd op de conclusie dat de ISD-richtlijn niet slaagde om een open financiële markt te creëren. De Commissie achtte het belang van een dergelijk actieplan erg hoog, zoals blijkt uit de persverklaring van Mario Monti, toenmalig lid van de Europese Commissie, verantwoordelijk voor financiële diensten: De financiële dienstensector van de EU neemt reeds circa 6% van het BBP van de EU voor zijn rekening en verstrekt essentiële financiële producten aan zowel bedrijfsleven (investeringskapitaal) als gewone consumenten (hypotheken, pensioenen, verzekeringen enz.). Met deze mededeling wordt beoogd het effect van de invoering van de euro te versterken door de juiste voorwaarden te scheppen opdat de sector van de financiële dienstverlening de potentiële mogelijkheden die hij met betrekking tot de verdere ontwikkeling en banencreatie in de sector zelf (reeds goed voor 2,45% van de werkgelegenheid in de EU) en in het bedrijfsleven als geheel (via een efficiënte allocatie van kapitaal) te bieden heeft, volledig waar kan maken". 8 Het FSAP werd verder uitgewerkt aan de hand van de zogenaamde Lamfalussy-procedure. 6 Communication of the Commission, Financial Services: Implementing the Framework for Financial Markets: Action Plan, COM (1999) 232, 11 mei E.WYMEERSCH, Bedenkingen bij enkele recente ontwikkelingen in het financiële toezicht in Europa in : Financiële Wetgeving, De tussenstand 2004, Kalmthout, Biblo, 2005, p Ip /98 / 941,

13 Op 15 februari 2001 bracht een zogenaamd Raad der Wijzen, voorgezeten door Baron Alexandre Lamfalussy, een verslag uit over de tekortkomingen in het reguleringsproces met betrekking tot de financiële sector. Men trachtte de Europees toezichts- en regelgevingsstructuur te versterken en stroomlijnen. Als oplossing wordt een aanpak voorgesteld die gebruik maakt van regulering op vier verschillende niveaus. Op 23 maart 2001 wordt tijdens de Europese Raad van Stockholm het verslag van de Raad der Wijzen goedgekeurd, inclusief de reguleringsstructuur die een beroep doet op vier verschillende niveaus. Het eerste niveau bestaat uit kaderwetgeving, in casu behelst dit de traditionele Richtlijnen, die louter de beginselen behandelen, en niet de bijzonderheden. Dit is in tegenstelling tot vroegere Richtlijnen, die wél details behandelden. Naast het uiteenzetten van beginselen, delegeren deze richtlijnen de uitvoering ervan aan reglementaire comités. 9 Deze comités, bestaande uit vertegenwoordigers van de nationale bevoegde autoriteiten, staan ook in voor adviesverlening aan de Europese Commissie bij de technische voorbereiding van de uitvoeringsmaatregelen. In verband met de huidige regulering van de financiële handelsplatformen houdt dit in dat de algemene beginselen worden uiteengezet in een Richtlijn van de Raad en het Europees parlement, goedgekeurd op 21 April 2000, ofwel de Markets in Financial Instruments Directive 10 (vanaf nu: Mifid of Mifid-richtlijn). De Mifid- richtlijn is de kern van de huidige marktregulering en regulering inzake beleggingsdiensten, en zal hierna dan ook uitvoerig worden besproken. De uitvoeringsregelen, ofwel de niveau-2 maatregelen, bevatten gedetailleerde en technische voorschriften. Op niveau 2 van de Mifid- reglementering vinden we een Uitvoeringsverordening 11 en een Uitvoeringsrichtlijn 12. Niveau-2 maatregelen zorgen ervoor 9 E.WYMEERSCH, Bedenkingen bij enkele recente ontwikkelingen in het financiële toezicht in Europa, Gent, Financial Law Institute, 2004, p Richtlijn 2004/39/EG van het Europees Parlement en de Raad van 21 april 2004 betreffende markten voor financiële instrumenten, tot wijziging van de Richtlijnen 85/611/EEG en 93/6/EEG van de Raad en van Richtlijn 2000/12/EG van het Europees Parlement en de Raad en houdende intrekking van Richtlijn 93/22/EEG van de Raad, P.B. L , afl. 145, Verordening 1287/2006 van de Commissie van 10 augustus 2006 tot uitvoering van Richtlijn 2004/39/EG van het Europees Parlement en de Raad wat de voor beleggingsondernemingen geldende verplichtingen betreffende 12

14 dat ontwikkelingen op de markt en reglementaire veranderingen op de voet gevolgd kunnen worden. 13 De kapitaalmarkt is immers erg complex en wordt gekenmerkt door voortdurend wijzigende omstandigheden en nieuwe marktdeelnemers en producten. Het belang van een hoge mate van flexibiliteit binnen de marktregulering werd benadrukt tijdens de Europese Raad van Stockholm van Level 3-maatregelen bestaan uit initiatieven genomen door de nationale bevoegde toezichthouders opdat de level 1- en 2-maatregelen consistent en tijdig zouden worden geïmplementeerd in nationaal recht. De Lamfalussy- procedure tracht een samenwerkingsstructuur te creëren die bestaat uit de verschillende nationale toezichthouders. Naar aanleiding van het verslag van de Raad der Wijzen werden dan ook twee verschillende comités opgericht. Het eerste comité is de Committee of European Securities Regulators (vanaf nu: CESR) ofwel Comité van Europese Effectenregelgevers. Zij wordt samengesteld uit vertegenwoordigers van de bevoegde nationale toezichthouders. Dit comité werd opgericht na een beslissing van de Europese Commissie 15, op 6 juni De CESR, gezeteld in Parijs, handelt op onafhankelijke wijze; zij wordt gezien als de link tussen de Europese Commissie en de Lidstaten. Haar rol, uiteengezet in de overwegingen van het Charter of the Comittee of European Securities Regulators 16, is drieledig: het bijhouden van gegevens, het melden van transacties, de markttransparantie, de toelating van financiële instrumenten tot de handel en de definitie van begrippen voor de toepassing van genoemde richtlijn betreft, P.B. L , afl. 241, Richtlijn van de Commissie 2006/73/EG van 10 augustus 2006 tot uitvoering van richtlijn 2004/39/EG van het Europees Parlement en de Raad wat betreft de door beleggingsondernemingen in acht te nemen organisatorische eisen en voorwaarden voor de bedrijfsuitoefening en wat betreft de definitie van begrippen voor de toepassing van genoemde richtlijn, PB. L 241 van 2 september Financial Integration in Europe, Europese Centrale Bank, Frankfurt, 2007, p Overweging (66) Mifid 15 Besluit van de Commissie 2001/527/EG van 6 juni 2001 tot instelling van het Comité van Europese effectenregelgevers, PB.L 191, 13 juli 2001, CESR/08-375d 13

15 Zij dient ten eerste de coördinatie en samenwerking tussen de Europese effectenregelgevers te verbeteren. Er zullen bijvoorbeeld regels worden vastgesteld omtrent de uitwisseling van informatie tussen de verschillende nationale bevoegde instanties. 17 Daarnaast fungeert de CESR als adviesgroep bij de Europese Commissie wanneer zij uitvoeringsmaatregelen in verband met effecten voorbereidt. Deze taak is dus te situeren op niveau 2 van de Lamfalussyprocedure. Als derde taak staat zij in voor consistente en tijdige implementatie en toepassing van het gemeenschapsrecht in de Lidstaten. Beslissingen genomen in kader van deze bevoegdheid zijn de eigenlijke niveau-3 maatregelen. De beslissingen van de CESR zijn in geen geval juridisch bindend, en worden gedaan bij gekwalificeerde meerderheid of bij consensus. 18 De CESR zal dus vooral op basis van overleg en via de ontwikkeling van operationele mechanismen bijdragen tot het toezicht op en de afdwinging van een financiële eenheidsmarkt. Naast de CESR wordt in 2001, eveneens ten gevolge van het Lamfalussy- verslag, de European Securities Committee (vanaf nu : ESC) opgericht. 19 Terwijl de CESR een onafhankelijk karakter heeft, kan de ESC gezien worden als een orgaan in de schoot van de Europese Commissie. De ESC, met zetel te Brussel, is in hoofdzaak een adviesorgaan bij beleidskwesties en bij de voorbereiding van wetgevingsvoorstellen van de Europese Commissie. In tegenstelling tot de CESR zal in bepaalde gevallen de ESC ook regelgevend kunnen optreden om de Commissie bij te staan in kader van de te nemen uitvoeringsmaatregelen. De ESC is samengesteld uit regeringsvertegenwoordigers van de Lidstaten. Iedere lidstaat heeft een vast lid en een vervanger. De voorzitter van de ESC is een vertegenwoordiger van de Europese Commissie. 20 Bovendien zal de voorzitter van de CESR de vergaderingen bijwonen als waarnemend lid. Dit benadrukt de wisselwerking tussen te twee comités. 17 In kader hiervan dient bijvoorbeeld de Multilateral Memorandum of Understanding on the Exchange of Information and Surveillance of Securities Activities(CESR/05-335) gezien te worden. Deze niet bindende tekst regelt de wijze waarop, in kader van een onderzoek, informatie kan worden overgedragen aan de toezichthouder van een andere lidstaat, nadat deze om bijstand heeft verzocht. 18 Art. 6 CESR-Charter 19 Besluit van de Europese Commissie van 6 juni 2001 tot instelling van het Europees Comité voor het Effectenbedrijf, P.B.L , afl.191, huidige voorzitter, anno 2010, is J. Holmquist en diens vervanger is M. Velentza 14

16 Zowel de CESR als de ESC werden opgericht conform het comitologiebesluit van de Raad van 28 juni Dit besluit concretiseert de comitéprocedure, hetgeen inhoudt dat de Commissie,bij de uitvoering van de EG- wetgeving conform artikel 202 van het EG-verdrag, kan worden bijgestaan door verschillende comités. De comités kunnen naargelang het statuut hoofdzakelijk adviserend en regelgevend optreden. Het comitologiebesluit van 1999 werd vervangen door een nieuw besluit in Level 4-maatregelen zijn beslissingen van de Europese Commissie met betrekking tot de afdwinging van EU-recht. De Commissie zal immers dienen toe te zien op de tijdige en correcte implementatie in nationaal recht van zowel de vermelde Richtlijnen als Verordeningen. Zij zal daarbij ook dienen toe te zien of er geen ongewenste verschillen kunnen worden vastgesteld bij de nationale implementatie van de Mifid-richtlijn. 2. De Markets in Financial Instruments Directive ofwel Mifid-richtlijn 2.A. Juridisch kader en Werkingssfeer De Mifid-richtlijn (2004/39/EG) vervangt de ISD-richtlijn van Naar Europees recht vereist de Mifid-richtlijn om geïmplementeerd te worden in nationaal recht door de Lidstaten. De Mifid-richtlijn trad ten volle in werking op 1 november Dit was ook de uiterste datum waarop de verschillende lidstaten de Richtlijn moesten implementeren in nationaal recht. De richtlijn 2006/73/EC van 10 augustus 2006 (vanaf nu: Uitvoeringsrichtlijn) werkt de Mifidrichtlijn verder uit aan de hand van organisatorische vereisten en operationele voorwaarden die aan beleggingsondernemingen gesteld worden. Daarnaast is er de verordening 1287/2006/EC van 10 augustus 2006 (vanaf nu: Uitvoeringsverordening), en dus rechtstreeks van toepassing in iedere Lidstaat, die onder meer verplichtingen stelt aan beleggingsondernemingen en handelt over markttransparantie en melding van transacties. De uitvoeringsrichtlijn en de verordening vormen samen level twee van de voorheen uiteengezette Lamfalussy-procedure. Artikel 1,1 van de Mifid- richtlijn bepaalt het toepassingsgebied; de Richtlijn is integraal van toepassing op beleggingsondernemingen en gereglementeerde markten. In volgende paragrafen 21 Besluit 1999/468/EG van de Raad tot vaststelling van de voorwaarden voor de uitoefening van de aan de Commissie verleende uitvoeringsbevoegdheden, P.B. L , afl.184,

17 wordt eerst het statuut van een gereglementeerde markt en de toepasselijke regels besproken, vervolgens worden de handelsplatformen besproken die sinds de Mifid- richtlijn in Europa onbeperkt met hen kunnen concurreren, en daarna zal het algemeen statuut van een beleggingsonderneming nader onderzocht worden. 2.B. Gereglementeerde Markten 1. Definitie Artikel 4, 1 Mifid definieert een gereglementeerde markt als een multilateraal systeem dat door een marktexploitant geëxploiteerd en/of beheerd wordt, en dat meerdere koop- en verkoopintenties van derden met betrekking tot financiële instrumenten- binnen dit systeem en volgens de niet-discretionaire regels van dit systeem- samenbrengt of het samenbrengen daarvan vergemakkelijkt,op zodanige wijze dat er een overeenkomst uit voortvloeit met betrekking tot financiële instrumenten die volgens de regels en de systemen van de markt tot de handel zijn toegelaten, en waarvan vergunning is verleend en die regelmatig werkt, overeenkomstig het bepaalde in titel III Mifid. 22 a. Een multilateraal systeem beheerd door een marktexploitant De gereglementeerde markt is dus een feitelijk, infrastructureel gegeven; een multilateraal systeem waarlangs transacties worden gesloten, i.e. meerdere koop- en verkoopintenties van zowel een groep kopers als een groep verkopers worden hier samengebracht. De rechtspersoonlijkheid ligt bij de marktexploitant, die steeds een handelsvennootschap is met als maatschappelijk doel het organiseren van één of meer secundaire markten voor financiële markten. Het is echter wel mogelijk dat de gereglementeerde markt de marktexploitant zelf is. 23 b. Financiële instrumenten Essentieel in de definitie van een gereglementeerde markt, maar ook in kader van zowat iedere marktregulering, is de notie financieel instrument. De specifieke inhoud van deze term wordt uiteengezet in deel C van Bijlage I van de Mifid- richtlijn. De term financieel 22 Titel III van de Mifid- richtlijn handelt integraal over gereglementeerde markten 23 Art.4,13 Mifid 16

18 instrument is in ieder geval minder ruim dan de term beleggingsinstrument zoals gebruikt door de Prospectusrichtlijn. 24 Edele metalen en andere grondstoffen worden dus aan het toepassingsgebied van de Mifid- richtlijn onttrokken. De meest bekende financiële producten zijn effecten. Dit zijn alle categorieën van verhandelbare waardepapieren op de kapitaalmarkten, met uitzondering van betaalinstrumenten. 25 In hoofdzaak zijn dit aandelen en obligaties, of daarmee gelijk te stellen waardepapieren, of certificaten betreffende deze effecten. Ook alle andere waardepapieren die het recht geven om deze effecten te kopen of verkopen worden als effect beschouwd. Behalve effecten worden ook rechten van deelneming in instellingen voor collectieve belegging en bepaalde opties, futures, swaps en andere derivatencontracten begrepen. Deze laatste categorie zal al dan niet als financieel instrument beschouwd worden afhankelijk van de onderliggende verbintenis. 26 Het is ook die laatste categorie die een uitbreiding inhoudt van de definitie van financiële instrumenten ten opzichte van de ISD- richtlijn. Geldmarktinstrumenten, met uitzondering van betaalinstrumenten zoals bijvoorbeeld chartaal geld of wisselbrieven, zijn ook financiële producten in de zin van de Mifid- richtlijn, voorbeelden hiervan zijn schatkistpapier en depositocertificaten. Ook afgeleide instrumenten voor de overdracht van kredietrisico en financiële contracten ter verrekening van verschillen worden als financieel product beschouwd. Deze laatste twee categorieën zijn een uitstekend voorbeeld van de recente opkomst van complexe financiële producten. Dergelijke financiële spitsvondigheden liggen echter anno 2010 onder vuur naar aanleiding van de rol die zij speelden in de financiële crisis van eind 2008 en zullen in de toekomst dan ook wellicht geconfronteerd worden met bijkomstige regulering. 24 Richtlijn 2003/71/EG betreffende het prospectus dat gepubliceerd moet worden wanneer effecten aan het publiek worden aangeboden of tot de handel worden toegelaten en tot wijziging van richtlijn 2001/34/EG, P.B. L , afl.345, Contanten, cheques, wisselbrieven en dergelijke meer worden dus niet geviseerd als zijnde effecten. 26 De opties, futures, swaps of andere derivatencontracten dienen betrekking te hebben hetzij op effecten, valuta, rentevoeten of rendementen, of andere afgeleide instrumenten, indexen of maatstaven; hetzij op grondstoffen; hetzij op klimaatvariabelen, vrachttarieven, emissievergunningen, inflatiepercentages of andere officiële economische statistieken; hetzij op andere derivatencontracten met betrekking tot activa, rechten, verbintenissen, indices en maatregelen dan die vermeld in Deel C en die de kenmerken van andere afgeleide financiële instrumenten bezitten, waarbij o.a. in aanmerking wordt genomen of zij op een gereguleerde markt of MTF worden verhandeld of via erkende clearinghouses, en tevens of er regelmatig sprake is van verzoek om storting van extra zekerheden. 17

19 c. Vergunningsvereiste De exploitatie van een gereglementeerde markt is pas mogelijk nadat de bevoegde nationale autoriteit aan de marktexploitant hiervoor een vergunning verleent. Conform de Mifid- richtlijn zal deze nationale autoriteit bij de initiële vergunningverlening zich ervan moeten vergewissen dat zowel de marktexploitant als de gereglementeerde markt minstens voldoet aan de eisen die door de Mifid- richtlijn vooropgesteld zijn. Uiteraard zal ook getoetst worden aan de nationale bepalingen. De bevoegde nationale autoriteit zal op basis van regelmatige controle moeten toezien op de constante naleving van de voorwaarden van initiële vergunningverlening, en zal dan ook de vergunning kunnen intrekken indien de gereglementeerde markt niet meer voldoet aan de voorwaarden waarop de vergunning is verleend. Ook bij ernstige, systematische overtredingen, indien de vergunning werd verworven door middel van valse verklaringen of op enige andere onregelmatige wijze, of op basis van nationale voorschriften die in de intrekking voorzien, kan de vergunning worden ingetrokken. 27 Er zijn in België in totaal drie gereglementeerde markten die een vergunning verkregen, uitgebaat door twee marktondernemingen. De marktonderneming Euronext Brussels NV exploiteert twee gereglementeerde markten. Ten eerste de markt Euronext Brussels en ten tweede de Markt voor afgeleide producten van Euronext Brussels NV. De vergunning werd verleend door de Minister van Financiën op advies van de CBFA. 28 De andere Belgische marktexploitant is het Rentenfonds, die de gereglementeerde buitenbeursmarkt van de lineaire obligaties, de gesplitste effecten en de schatkistcertificaten uitbaat. De vergunning werd hier echter niet door de bevoegde minister toegekend, doch door de Regelgever. Bovendien wordt het toezicht op deze gereglementeerde markt uitgeoefend door het Comité van het Rentenfonds voor rekening van de CBFA Vereisten inzake bedrijfsvoering en eigendomsstructuur 27 Art. 36, 5 Mifid 28 Artikel 16 van de Wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële diensten bepaalt dat een in België gevestigde marktonderneming pas een gereglementeerde markt kan organiseren indien hiervoor voorafgaandelijk een vergunning is verleend door de uitvoerende macht. 29 Art Wet betreffende het toezicht op de financiële diensten van 2 augustus 2002, B.S

20 De exploitant van een gereglementeerde markt wordt verplicht om de bevoegde nationale autoriteit in kennis te stellen van de identiteit van de personen die het bedrijf en de werkzaamheden van de gereglementeerde markt feitelijk leiden. Deze personen moeten als voldoende betrouwbaar bekend staan, en over voldoende ervaring beschikken om de gezonde en prudente bedrijfsvoering en exploitatie van de gereglementeerde markt te garanderen, om in aanmerking te komen voor de verlening van een vergunning. Bovendien moet de exploitant van een gereglementeerde markt de bevoegde nationale autoriteit informeren met betrekking tot de eigendomsstructuur van de marktexploitant en/of de gereglementeerde markt. Deze informatie zal ook openbaar worden gemaakt. Dit heeft als doel om verschillende personen te onderscheiden die invloed van betekenis uitoefenen op het beheer van een gereglementeerde markt. Deze personen dienen immers geschikt te zijn. Dit erg ruim begrip zal eventueel verder worden gespecificeerd in de nationale wetgeving maar zal steeds in concreto dienen beoordeeld te worden door de nationale bevoegde autoriteit. Wijzigingen in zowel de feitelijke leiding, als de zeggenschap over de gereglementeerde markt kunnen door de bevoegde nationale autoriteit worden geweigerd wanneer er objectieve en aantoonbare redenen zijn om aan te nemen dat deze wijzigingen een concrete bedreiging vormen voor de gezonde en prudente bedrijfsvoering en exploitatie van de gereglementeerde markt Organisatorische eisen en belangenconflicten Een gereglementeerde markt moet zich qua organisatie houden aan enkele voorschriften uiteengezet in artikel 39 van de Mifid- richtlijn. Er dient op gewezen te worden dat de Richtlijn met betrekking tot de organisatie van de gereglementeerde erg algemeen blijft. De specificatie van organisatorische regels zal eventueel gebeuren via nationale bepalingen, maar vooral zelfregulering, via een rule book, bekleedt hierbij een belangrijke functie. De Richtlijn stelt dat een gereglementeerde markt moet maatregelen treffen om de potentiële negatieve gevolgen van belangenconflicten tussen de gereglementeerde markt, de eigenaars of de exploitant ervan, en de goede werking van de gereglementeerde markt duidelijk te onderkennen en aan te pakken. 31 Via bepalingen in het rule book, of beursreglement, zal de 30 Art. 37,1 j art. 38,3 Mifid 31 Art. 39,a Mifid 19

21 marktexploitant zelf een regeling dienen uit te werken. In tegenstelling tot de regeling inzake belangenconflicten die geldt voor beleggingsondernemingen, wordt de belangenconflictenregeling voor marktexploitanten van een gereglementeerde markt niet gespecificeerd door de Mifid- uitvoeringsmaatregelen. 32 De risico s waaraan de gereglementeerde markt is blootgesteld dienen onderkend te worden, en passende maatregelen dienen genomen te worden om deze risico s te beperken. Er moeten regelingen getroffen zijn voor een gezond beheer van de technische werking van het systeem. Dit houdt onder meer in dat er doeltreffende preventieve maatregelen dienen genomen worden om risico s verbonden aan systeemstoringen te vermijden. De risico s die onderkend en aangepakt dienen te worden kunnen enigerlei oorsprong hebben. Billijke en ordelijke handel dient gegarandeerd te worden door transparante en nietdiscretionaire regels en procedures, inclusief objectieve criteria voor de efficiënte uitvoering van orders. Er dienen doeltreffende regels aanwezig te zijn die een efficiënte en tijdige afhandeling van de volgens haar systemen uitgevoerde transacties garandeert. Een gereglementeerde markt dient ten tijde van haar vergunningverlening, en vanaf dan voortdurend, over voldoende financiële middelen te beschikken. De criteria die worden aangereikt bij de beoordeling hiervan zijn de aard en de omvang van de op de markt uitgevoerde transacties en het gamma en de graad van de risico s waaraan zij is blootgesteld. De Mifid-richtlijn beperkt zich hier dus tot het opstellen van een beperkt aantal erg ruime regels inzake organisatie, doch in iedere bepaling wordt impliciet benadrukt dat de marktexploitant uiterste nauwkeurigheid aan de dag zal moeten leggen bij de uitwerking van deze algemene principes. Dit verhoogt de mate van flexibiliteit in het reguleringsproces van organisatorische regels. Marktexploitanten zullen snel en efficiënt kunnen reageren op wijzigende omstandigheden, die bijvoorbeeld bijkomende risico s teweegbrengen. Anderzijds is er op deze manier een vrij lage harmonisatie inzake organisatie van de gereglementeerde 32 De regeling inzake belangenconflicten voor beleggingsondernemingen wordt uitgebreid behandeld in de Richtlijn 2006/73/EG van de Commissie van 10 augustus 2006 tot uitvoering van Richtlijn 2004/39/EG van het Europees Parlement en de Raad wat betreft de door beleggingsondernemingen in acht te nemen organisatorische eisen en voorwaarden voor de bedrijfsuitoefening en wat betreft de definitie van begrippen voor de toepassing van genoemde richtlijn. Voor gereglementeerde markten geldt geen vergelijkbare uitvoeringsregeling. 20

22 markten. Harmonisering kan doorheen de hele Mifid-regulering gezien worden als rode draad. De Mifid-regulering zal echter vaak op basis van andere overwegingen een mindere mate van harmonisering dienen toe te staan. Dit is een voorbeeld waar harmonisering opzij wordt gezet omdat de organisatie van de markten een hoge mate van flexibiliteit vereisen. 4.Toelating van financiële instrumenten tot de handel Alle financiële instrumenten die tot de handel op een gereglementeerde markt zijn toegelaten moeten op een billijke, ordelijke en efficiënte wijze kunnen worden verhandeld. Om dit te bereiken dienen de gereglementeerde markten zélf duidelijke en transparante regels vaststellen met betrekking tot de toelating van financiële instrumenten tot de handel. 33 Ook dit zal gebeuren in zogenaamde marktreglementen of rule rooks. De marktexploitant heeft in dat opzicht een vrij grote discretionaire bevoegdheid, doch zal volgens de Uitvoeringsverordening 1287/2006/EC steeds enkele criteria in acht dienen te nemen bij haar beslissing. De verspreiding van de aandelen onder het publiek, de bekend te maken informatie conform de Prospectusrichtlijn en de beschikbaarheid voor het publiek van de bedrijfsactiviteiten zullen ten minste in overweging dienen genomen te worden bij de bepaling of de aandelen op een billijke, ordelijke en efficiënte wijze kunnen worden verhandeld. 34 Ook met betrekking tot andere categorieën van financiële instrumenten worden bijkomende criteria vastgesteld waarop de marktexploitant minstens een beroep zal moeten doen bij de beslissing of het betreffende instrument al dan niet tot de handel zal worden toegelaten. Kwantitatieve bepalingen worden niet vastgesteld door de Uitvoeringsverordening ; de betreffende marktexploitanten zullen, indien nodig, dergelijke drempels dan ook discretionair kunnen begroten, zolang hierbij geen afbreuk gedaan wordt aan de bepalingen van de Uitvoeringsverordening. Effecten dienen tevens vrij verhandelbaar te zijn. Zij worden als vrij verhandelbaar beschouwd indien zij tussen de partijen bij een transactie kunnen worden verhandeld en vervolgens zonder enige beperking kunnen worden overgedragen, en indien alle effecten die tot dezelfde categorie 33 Art. 40,1 Mifid 34 Art. 35,4 Uitvoeringsverordening 1287/2006/EC 35 Art.35,1 Uitvoeringsverordening 1287/2006/EC 21

23 behoren fungibel zijn. 35 Dit laatste houdt in dat de effecten exact dezelfde karakteristieken dienen te hebben. De gereglementeerde markten zullen regelmatig moeten verifiëren of de toegelaten financiële instrumenten aan de toelatingsvoorwaarden voldoen. 36 Bovendien dient de gereglementeerde markt er zelf voor te zorgen, door doeltreffende maatregelen te stellen en te handhaven, dat de tot de handel toegelaten effectenuitgevende instellingen hun uit Europees recht voortvloeiende informatieverplichtingen nakomen. Als belangrijkste bron van deze Europese informatieverplichtingen dient de Prospectusrichtlijn 37, diens uitvoerende Verordening 38 en de Transparantierichtlijn 39 vermeld te worden. De marktexploitant zal moeten toezien op de naleving van de nationale implementatiewetten en de rechtstreeks toepasselijke verordeningen inzake informatieplichten. Een belangrijke regel omtrent de toelating van financiële instrumenten tot de handel ligt vervat in artikel 40,5 van de Mifid-richtlijn: eens een effect tot de handel is toegelaten op een bepaalde gereglementeerde markt, kan dit effect worden toegelaten op iedere andere gereglementeerde markt, en dit zelfs zonder de toestemming van de uitgevende instelling. Deze regel is essentieel in kader van de creatie van een financiële eenheidsmarkt zoals vooropgesteld door het Financial Services Action Plan. De aanvankelijke notering van het effect op een gereglementeerde markt van één van de lidstaten zal in een latere fase notering op elk van de gereglementeerde markten in elk van de lidstaten mogelijk maken. Het positief gevolg is tweezijdig; het effect zal op deze wijze aangeboden worden aan een ruimere markt en dus zal het in principe meer verhandeld worden, dit betekent meer liquiditeit op de markt en grotere 36 Art. 40,3 Mifid 37 Richtlijn 2003/71/EG betreffende het prospectus dat gepubliceerd moet worden wanneer effecten aan het publiek worden aangeboden of tot de handel worden toegelaten en tot wijziging van richtlijn 2001/34/EG, P.B. L , afl.345, Verordening nr. 809/2004 tot uitvoering van richtlijn 2003/71/EG van het Europees Parlement en de Raad wat de in het prospectus te verstrekken informatie, de vormgeving van het prospectus, de opneming van informatie door middel van verwijzing, de publicatie van het prospectus en de verspreiding van advertenties betreft, P.B. L , afl. 149, Richtlijn 2004/109/EG van het Europees Parlement en de Raad van 15 december 2004 betreffende de transparantievereisten die gelden voor informatie over uitgevende instellingen waarvan effecten tot de verhandeling op een gereglementeerde markt zijn toegelaten en tot wijziging van de Richtlijn 2001/34/EG, P.B. L , afl. 390,

24 opbrengsten voor financiële instellingen en beleggingsondernemingen. Bovendien zal de spreiding van het effect over verschillende gereglementeerde markten de concurrentie bevorderen, wat in het voordeel zou moeten zijn van de belegger. Scepsis aanvaarden dat de spreiding over verschillende markten wellicht de liquiditeit bevordert op de markt 40, doch plaatst daar een kanttekening bij; de liquiditeit is veel meer gefragmenteerd dan voorheen. Dit zou dan in het nadeel van de particuliere belegger zijn, die niet over technologische hulpmiddelen beschikt om deze te consolideren. 41 De enige voorwaarden die gesteld worden, is dat de bepalingen van de voorheen vermelde Prospectusrichtlijn worden nageleefd, en dat de uitgevende instelling wordt ingelicht door de gereglementeerde markt die de effecten verhandelt. Er dient nog op gewezen te worden dat de uitgevende instelling ten opzichte van een gereglementeerde markt die haar effecten zonder toestemming tot de handel heeft toegelaten, niet rechtstreeks gehouden is tot de, op Europees recht gegronde, informatieplicht. 42 Indien een financieel instrument niet meer aan de voorheen uiteengezette regels van de gereglementeerde markt voldoet, kan de marktexploitant de verhandeling van dit instrument opschorten, of dit instrument van de handel uitsluiten. Het financieel instrument kan dan respectievelijk tijdelijk of permanent, niet meer verhandeld worden op de betreffende gereglementeerde markt. De uitsluiting of opschorting door de marktexploitant is echter niet toegelaten indien dit de belangen van de beleggers, of de ordelijke werking van de markt aanzienlijk zou kunnen schaden. Deze beoordeling zal gebeuren in concreto, aangezien geen objectieve maatstaf van aanzienlijke schade wordt aangereikt. De beslissing tot uitsluiting of opschorting dient openbaar gemaakt te worden, en de bevoegde nationale autoriteit dient hierover geïnformeerd te worden, die op haar beurt de bevoegde autoriteiten daarvan in kennis zal dienen te stellen. Naast de marktexploitant, kan ook de 40 De termijn die anno 2010 verstreken is sinds de inwerkingtreding van de Mifid-richtlijn is echter te kort om sluitende gevolgtrekkingen te maken. 41 K. LAUWERS, Alternatieve handelsplatformen, vloek of zegen?, fzegen.aspx, Cf. supra 23

25 bevoegde nationale autoriteit zélf beslissen om de handel van een financieel instrument op te schorten, of het financieel instrument van de handel uit te sluiten. 43 Ook deze beslissing dient door de autoriteit openbaar gemaakt te worden, en zal dienen medegedeeld te worden aan de autoriteiten van de overige lidstaten. Zij, op hun beurt, zullen de opschorting of uitsluiting van het financiële instrument eisen op de onder hen ressorterende gereglementeerde markten of MTF s tenzij dit de belangen van de beleggers of de ordelijke werking van de markt aanzienlijk zou kunnen schaden. 44 Op dit vlak worden de markten afgestemd op elkaar, de opschorting of uitsluiting in een één gereglementeerde markt zou in een Europese eenheidsmarkt geen nut hebben indien de andere markten dit instrument bleven verhandelen. Bovendien wordt hier de principiële gelijkwaardigheid van de verschillende handelsplatformen, in casu MTF s en gereglementeerde markten, die door de Mifid-richtlijn in het leven werd geroepen, bevestigd. 5. Toegang tot de gereglementeerde markt Een gereglementeerde markt dient op objectieve criteria gebaseerde, transparante en nietdiscriminerende regels vast te stellen, en te handhaven, met betrekking tot de toegang tot, of het lidmaatschap van de gereglementeerde markt. Deze regels zullen worden uiteengezet in het rule book van de betreffende marktexploitant. Deelnemers of leden van een gereglementeerde markt zijn doorgaans beleggingsondernemingen, en kredietinstellingen, doch ook andere, deskundige betrouwbare personen die over toereikende bekwaamheden en bevoegdheden beschikken, en die over voldoende financiële middelen beschikken voor de rol die zij moeten vervullen, rekening houdend met de verschillende financiële regelingen die eventueel werden vastgelegd ter garantie van een adequate afwikkeling van transacties, kunnen worden toegelaten door de gereglementeerde markt, indien deze adequate organisatorische regelingen hebben getroffen. 45 De marktexploitant dient de nationale bevoegde autoriteit hierover periodiek in te lichten, door 43 Art.50 lid 2,j) en k) Mifid 44 Art. 41, 2 Mifid 45 Art. 42,3 Mifid 24