Literatuuronderzoek Samenvatting en conclusies Praktijkonderzoek Beantwoording van de onderzoeksvragen Deelvraag Deelvraag 2...

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Literatuuronderzoek Samenvatting en conclusies... 2. Praktijkonderzoek Beantwoording van de onderzoeksvragen... 4. Deelvraag 1... 4. Deelvraag 2..."

Transcriptie

1

2 Inhoud Literatuuronderzoek Samenvatting en conclusies... 2 Praktijkonderzoek Beantwoording van de onderzoeksvragen... 4 Deelvraag Deelvraag Deelvraag Probleemstelling... 7 Literatuur Pesten & ZIEN! Samenvatting en conclusie

3 LITERATUURONDERZOEK SAMENVATTING EN CONCLUSIES De sociaal-emotionele ontwikkeling is een belangrijk aspect in de ontwikkeling van het kind. ZIEN! is een leerlingvolgsysteem dat leerkrachten helpt deze ontwikkeling in kaart te brengen en geeft handreikingen wanneer bepaalde sociaal-emotionele vaardigheden nog verder ontwikkeld kunnen worden. ZIEN! onderscheidt twee graadmeters, welbevinden en betrokkenheid, en vijf sociale vaardigheden, sociaal initiatief, impulsbeheersing, sociale flexibiliteit, sociale autonomie en inlevingsvermogen (Broer et al., 2012b). Tussen de vijf sociale vaardigheden is een verband te zien, dat te maken heeft met ruimte geven aan de ander en ruimte nemen voor jezelf. Aan de hand van een vragenlijst die ingevuld wordt door de leerkracht en/of de leerling krijgt de leerkracht een bepaald profiel te zien van een leerling, waaruit blijkt welke sociale vaardigheden een leerling veel laat zien en welke sociale vaardigheden nog verder ontwikkeld kunnen worden. Hoewel ZIEN! als leerlingvolgsysteem veel informatie over de sociaal-emotionele vaardigheden van leerlingen boven tafel krijgt, biedt het systeem nog te weinig handvatten om kinderen die een verhoogd risico lopen om gepest te worden of om te gaan pesten te herkennen. Pesten is een langdurig gebruik van lichamelijk en/of psychisch geweld van één of meerdere personen tegen een vaak weerloze andere persoon. Een aantal psychische en fysieke kenmerken zijn te herkennen bij slachtoffers, zoals sociale angst, somberheid, laag zelfbeeld, lichamelijke klachten, afwijkend uiterlijk en afwijkende uiterlijke verschijning (Van der Ploeg, 2011). Pestkoppen kunnen worden onderscheiden in gewone pestkoppen die vaak min of meer onbewust pesten en notoire pestkoppen die bewust pesten. De oorzaak van het pesten van deze laatst genoemde groep ligt vaak in de thuissituatie. Ook bij pestkoppen is een aantal kenmerken terug te zien. Zij zijn vaak agressief, impulsief, dominant, fysiek sterker en hebben een positief zelfbeeld en weinig inlevingsvermogen. Een aantal van deze gedragskenmerken zijn te vertalen naar ZIEN!-vaardigheden (Broer et al., 2012b; Olweus et al., 1992; Van der Ploeg, 2011). Wat nog ontbreekt is een profielschets gebaseerd op de ZIEN!-dimensies van potentiële pestslachtoffers en pestkoppen en ook in de handelingssuggesties van ZIEN! ontbreekt specifieke informatie om pesten te voorkomen. De vraag is of er een eenduidige profielschets gegeven kan worden van deze leerlingen. Het is duidelijk geworden dat pesten groepsgedrag is. Er zijn pestkoppen en slachtoffers bij betrokken, maar ook meelopers, aanmoedigers, verdedigers en buitenstaanders (Goossens et al., 2012). Tijdens het groepsvormingsproces kan een leerkracht sturing geven om een positieve groepsnorm vast te leggen. Een positief groepsklimaat draagt bij aan het voorkomen van pesten. De aanwezigheid van leerlingen in een groep die prosociaal gedrag gedrag dat gericht is op de ander laten zien, draagt weer bij aan een positief groepsklimaat. Wat interessant is om te onderzoeken, is 2 Pesten & ZIEN! Samenvatting en conclusie

4 of deze leerlingen het minder prosociale gedrag van andere leerlingen dusdanig kunnen compenseren dat er toch een positief groepsklimaat is (Broer et al., 2012b; Goossens et al., 2012; Van der Ploeg, 2011; Van der Meer, 2012). Om pesten te voorkomen is het van belang dat er schoolbreed actie ondernomen wordt. Hier is een taak weggelegd voor de directie, leerkrachten, leerlingen en ouders. Er zijn verschillende antipestmethodes ontwikkeld die hierbij willen ondersteunen. De vraag is of ZIEN! scholen, en in het bijzonder leerkrachten, een instrument in handen kan geven waarmee ze pesten kunnen voorkomen. Om een antwoord op bovenstaande vragen te krijgen, is het van belang om vanuit de theorie een koppeling te maken naar de praktijk. Er zal onderzocht moeten worden hoe leerkrachten handelen in pestsituaties en hoe zij deze situaties op dit moment herkennen. Als leerkrachten door het gebruik van ZIEN! potentiële pestkoppen en slachtoffers kunnen herkennen, kan pesten teruggedrongen worden. Dit leidt tot de volgende probleemstelling: Wat is er in de praktijk nodig om de ZIEN!-profielen en handelingssuggesties in te zetten om pesten te voorkomen? Om hier antwoord op te kunnen geven, moeten de volgende deelvragen beantwoord worden: 1. Wat is er volgens leerkrachten nodig om pesten effectief te voorkomen? 2. Aan welke voorwaarden moeten ZIEN!-profielen volgens leerkrachten voldoen om potentiële pestkoppen en slachtoffers te herkennen? 3. Welke meerwaarde denken leerkrachten dat ZIEN! kan bieden bij het voorkomen van pesten? 3 Pesten & ZIEN! Samenvatting en conclusie

5 PRAKTIJKONDERZOEK BEANTWOORDING VAN DE ONDERZOEKSVRAGEN DEELVRAAG 1 Wat is er volgens leerkrachten nodig om pesten effectief te voorkomen? Bij pesten zijn veel partijen betrokken. Uit de literatuur blijkt dat dit tenminste de pestkop en de gepeste zijn. Maar ook de andere leerlingen uit de groep zijn bij een pestgeval betrokken. Evenals de leerkracht en de ouders van de pestkop, de gepeste en de omstanders. Kortom, pesten is niet iets wat alleen tussen de pestkop en de gepeste speelt. Dit maakt dat niet alleen leerkrachten iets kunnen doen om pesten effectief te voorkomen, maar dat ook de andere betrokkenen iets kunnen doen om pesten te voorkomen en daar ook verantwoordelijk voor zijn (Goossens et al., 2012; Wijnands, 2013). De resultaten van het onderzoek onder de leerkrachten bevestigt deze opvatting. De respondenten geven aan dat de leerkracht de meeste verantwoordelijkheid heeft om pesten te voorkomen, de leerling heeft de meeste mogelijkheden om pesten te voorkomen. Als een leerling of ouder met klachten over pesten naar de leerkracht komt, moet dit altijd serieus genomen worden. De leerkracht moet direct ingrijpen en het niet op zijn beloop laten of afwachten. Les geven over sociale en sociaal-emotionele vaardigheden helpt pesten effectief te voorkomen. Op dit punt wijkt de mening van de respondenten af van wat Wijnands (2013) zegt over het nut van sociale vaardigheidstrainingen, waar hij stelt dat deze de verantwoordelijkheid om pesten te stoppen bij het slachtoffer leggen. Leerlingen moeten niets bij een ander doen, waarvan ze zelf ook niet willen dat anderen het bij hen doen en ze moeten pestsituaties direct melden bij de leerkracht. Het is van belang dat leerlingen elkaar helpen en accepteren. Voor leerkrachten de taak om dit de leerlingen bij te brengen. Dit blijkt uit de resultaten van het onderzoek. Uit de resultaten blijkt dat voor ouders de rol is weggelegd om te laten zien in de opvoeding dat niemand gepest of buitengesloten mag worden omdat iemand anders is. Behalve dit voorleven is het van belang dat ouders agressief gedrag afkeuren door grenzen te stellen en dat ze prosociaal gedrag stimuleren. Het is goed voor een kind dat ouders met hun kind in gesprek gaan en zorgen voor een open sfeer. Hierdoor worden kinderen ondersteund, gestuurd en bevestigd. Dit sluit aan bij de PRIMA-methode, die ook de ouders betrekt bij het tegengaan van pesten (Goossens et al., 2012). Het onderzoek onder de leerkrachten wijst uit dat de school een veilig pedagogisch klimaat moet hebben. De directie en de ib er kan hier aan bijdragen door schoolbreed regels in te stellen met betrekking tot wederzijds respect. Belangrijk is dat de directie en de ib er deze regels ook zelf 4 Pesten & ZIEN! Samenvatting en conclusie

6 voorleeft. Verder dienen de directie en de ib er er zowel voor de leerkrachten als voor de leerlingen te zijn. In de literatuur wordt veel over het belang van het opstellen van een anti-pestreglement door de leerkracht met de leerlingen gesproken (Goossens et al., 2012; Van der Meer, 2012). In de praktijk wordt dit door de bevraagde leerkrachten van minder belang geacht. DEELVRAAG 2 Aan welke voorwaarden moeten ZIEN!-profielen volgens leerkrachten voldoen om potentiële pestkoppen en slachtoffers te herkennen? Uit de literatuur blijkt dat zowel de pestkop als het gepeste kind vaak bepaald gedrag laten zien. Ook de respondenten geven bepaalde gedragskenmerken aan die een pestkop en een gepest kind kunnen laten zien. Tevens blijkt zowel uit de literatuur als uit het onderzoek dat een groep waarin gepest wordt ook bepaalde kenmerken heeft (Hasselaar & De Muynck, 1999; Olweus et al., 1992; Van der Ploeg, 2011). De antwoorden van de respondenten laten grotendeels dezelfde kenmerken zien, zowel van de groep als van de individuele kinderen, als de in de literatuur genoemde kenmerken. Goossens et al. (2012) en Hasselaar & De Muynck (1999) wijzen ook nog op afwijkende fysieke kenmerken als aanleiding tot pesten, door de respondenten wordt dit echter niet genoemd. Belangrijke kenmerken van een pestkop zijn stiekem en dominant gedrag. Pestkoppen zijn vaak ook fysiek sterker dan de andere leerlingen. Dit blijkt uit de resultaten van het onderzoek en komt ook overeen met de literatuur (Olweus et al., 1992; Van der Ploeg, 2011). Vaak scoren ze hoog op sociaal initiatief en sociale autonomie en laag op sociale flexibiliteit, impulsbeheersing en inlevingsvermogen. Hierbij scoort inlevingsvermogen het laagst. Gezegd kan worden dat figuur 2.5 (pag. 14) een kind laat zien dat een pestkop zou kunnen zijn. Pestslachtoffers vertonen vaak sociale angst, waaronder verlegenheid, bang zijn voor nieuwe situaties, geneigd zich terug te trekken en bang zijn voor kritiek. Ook hier stemmen de resultaten van het onderzoek weer overeen met de literatuur (Van der Ploeg & Mooij, 1998). Vaak scoren ze laag op welbevinden, sociale autonomie en sociaal initiatief. Ze scoren meestal wat hoger op impulsbeheersing en sociale flexibiliteit. Figuur 2.4 (pag. 13) laat een kind zien dat mogelijk een pestslachtoffer is. Uit de literatuur blijkt dat in een groep waarin gepest wordt, veel agressie en onvrede is (Van der Ploeg, 2011). De respondenten geven dit ook aan en vullen dit aan door te stellen dat een leerkracht 5 Pesten & ZIEN! Samenvatting en conclusie

7 met een groep waar de leerlingen geen betrokkenheid hebben op elkaar, alert moet zijn op pesten. De respondenten geven aan dat in een groep waarin gepest wordt, alle dimensies sociaal initiatief, sociale flexibiliteit, sociale autonomie, impulsbeheersing, inlevingsvermogen, betrokkenheid en welbevinden benedengemiddeld scoren. Sociaal initiatief scoort het laagst, sociale flexibiliteit scoort het hoogst. De verschillen onderling zijn echter klein. Een belangrijke kanttekening is dat er altijd uitzonderingen zijn die de regel bevestigen. Uit de literatuur blijkt dat er ook provocerende pestslachtoffers zijn, die hyperactief zijn en agressief (Van der Meer, 2003; Olweus et al., 1992). Deze pestslachtoffers zullen een ander ZIEN!-profiel laten zien. Dit komt in de antwoorden van de respondenten niet tot uitdrukking. DEELVRAAG 3 Welke meerwaarde denken leerkrachten dat ZIEN! kan bieden bij het voorkomen van pesten? ZIEN! heeft als doel leerkrachten te helpen met het zo objectief mogelijk in kaart brengen van het sociaal-emotioneel functioneren van kinderen. Tevens geeft het de leerkrachten handvatten om het sociaal-emotioneel functioneren te bevorderen. Naast de individuele leerling is ZIEN! ook gericht op de groep (Broer et al., 2012b). De respondenten geven aan dat ze geïnteresseerd zijn in een overzicht met signalen die aan kunnen geven dat er sprake is van pesten. Als ZIEN! zo n overzicht kan verwerken in het programma en dit kan koppelen aan bepaalde handelingssuggesties, kan dit meerwaarde bieden bij het voorkomen van pesten. In de literatuur worden sociale vaardigheidsmethoden gebruikt om pesten te voorkomen. Echter nergens wordt een leerlingvolgsysteem gebruikt. Een leerlingvolgsysteem zou een goede indicator kunnen zijn en de leerkrachten handvatten kunnen bieden om pesten te signaleren. Uit de literatuur blijkt dat de groep een belangrijke rol speelt in pesten (Goossens et al., 2012). Ook de respondenten geven dit aan en willen daarom meer weten over groepsprocessen en groepsdynamica. ZIEN! kan hierop inspelen door, in het geval het een groep betreft waarin mogelijk gepest wordt, indicatie-uitspraken te ontwikkelen die de leerkracht alert maken op het signaleren van pesten en die vervolgens handelingssuggesties geven over hoe te handelen. Een andere mogelijkheid kan zijn dat ZIEN!, tijdens de gebruikerstrainingen die ZIEN! geeft, aandacht geeft aan groepsprocessen en groepsdynamica. De respondenten vinden het nuttig dat ZIEN! specifieke handelingssuggesties ontwikkelt om zo aan de sociale vaardigheden van kinderen te werken. 6 Pesten & ZIEN! Samenvatting en conclusie

8 PROBLEEMSTELLING Wat is er in de praktijk nodig om de ZIEN!-profielen en handelingssuggesties in te zetten om pesten te voorkomen? Om deze vraag te kunnen beantwoorden is het van belang te weten of er bepaalde ZIEN!-profielen zijn die aangeven of een leerling een eventuele pestkop of een eventueel pestslachtoffer is. In paragraaf is geconcludeerd dat pestkoppen en pestslachtoffers bepaalde gedragskenmerken laten zien die te vertalen zijn naar een ZIEN!-profiel. Uit de beantwoording van de deelvragen blijkt dat leerkrachten een duidelijk overzicht willen hebben van signalen die aangeven dat er gepest wordt. In de literatuur zijn er diverse gedragskenmerken gevonden die aan kunnen geven dat er gepest wordt, welke ook door het onderzoek bevestigd zijn. Om de ZIEN!-profielen in te kunnen zetten is het nodig dat een overzicht met mogelijke gedragskenmerken in ZIEN! verwerkt is. De belangrijkste kenmerken van een pestslachtoffer zijn sociale angst, somberheid, laag zelfbeeld, lichamelijke klachten en een afwijkend uiterlijk (Van der Ploeg & Mooij, 1998). Als belangrijkste kenmerken van een pestkop worden genoemd agressie, positief staan tegenover gebruik van geweld, impulsief, dominant, relatief positief zelfbeeld, fysiek sterker, manipulerend en onvoldoende inlevingsvermogen (Olweus et al., 1992; Van der Ploeg, 2011). Als een leerling een bepaald profiel heeft naar aanleiding van de ingevulde leerling- of leerkrachtvragenlijst dat overeenkomt met het overzicht van de gedragskenmerken van pestkoppen of pestslachtoffers, kan er naar aanleiding van dit profiel een indicatie-uitspraak voor de leerkracht in beeld verschijnen dat er mogelijk sprake is van pesten. Als een leerkracht een indicatie-uitspraak te zien krijgt waaruit blijkt dat er sprake kan zijn van pesten, is het van belang dat de leerkracht ook tips handelingssuggesties krijgt hoe hier mee om te gaan. Momenteel zijn er in ZIEN! diverse handelingssuggesties die gekoppeld zijn aan indicatieuitspraken. Allereerst zullen er dus nieuwe indicatie-uitspraken ontwikkeld moeten worden die in beeld komen als een profiel de mogelijke kenmerken laat zien van een pestkop (lage score op inlevingsvermogen en hoge score op sociaal initiatief en sociale autonomie), een pestslachtoffer (lage score op welbevinden en sociale autonomie, hoge score op impulsbeheersing en inlevingsvermogen) en van een groep waarin gepest wordt (benedengemiddelde score op alle dimensies: sociaal initiatief, sociale flexibiliteit, sociale autonomie, impulsbeheersing, inlevings-vermogen, betrokkenheid en welbevinden). Vervolgens moeten er nieuwe handelingssuggesties ontwikkeld worden die gericht zijn op het voorkomen van pesten. In deze handelingssuggesties kan verwezen worden naar specifieke lessen uit een sociale vaardigheidstraining of een weerbaarheidstraining. Hiervoor kan gebruik gemaakt worden van de reeds bestaande methode-overzichten die te vinden zijn in het hoofdmenu van ZIEN! onder de knop Informatief. Deze methode-overzichten geven een 7 Pesten & ZIEN! Samenvatting en conclusie

9 overzicht van een sociale vaardigheidstraining. Hierbij is elke les aan een of meerdere ZIEN!- dimensies gekoppeld. Het merendeel van de respondenten geeft aan dat ZIEN! een meerwaarde kan hebben in de strijd tegen het pesten. Ook geven de respondenten aan gebruik te willen maken van ZIEN! om pesten tegen te gaan. Dit is ook een belangrijke voorwaarde. Wanneer leerkrachten niet onderkennen dat ZIEN! een meerwaarde kan hebben in de strijd tegen pesten en ze ZIEN! hier niet voor willen gebruiken, zal het geen tot weinig nut hebben om de ZIEN!-profielen en handelingssuggesties in te zetten. Tevens moeten de leerkrachten een intrinsieke motivatie hebben om ZIEN! in te vullen, waarbij het van belang is dat ze ZIEN! gebruiken in het belang van het kind. In paragraaf 4.1 is duidelijk geworden dat veel leerkrachten die intrinsieke motivatie hebben. 8 Pesten & ZIEN! Samenvatting en conclusie

10 LITERATUUR Broer, N. A., Haverhals, B., & de Bruin, H. L. (2012b). Verantwoording pedagogisch expertsysteem ZIEN! voor het primair onderwijs. Gouda: Driestar Onderwijsadvies. Goossens, F., Vermande, M., & van der Meulen, M. (2012). Pesten op school. Achtergronden en interventies. Den Haag: Boom Lemma Uitgevers. Hasselaar, M., & de Muynck, B. (1999). Ik wil er ook bij horen. Houten: Den Hertog. Olweus, D., Hoeben, S., & Roegholt, M. (1992). Treiteren op school. Amersfoort: College Cop. Van der Meer, B. (2003). Kinderen en pesten (2e druk.). Utrecht: Kosmos - Z&K Uitgevers B.V. Van der Meer, B. (2012). Geweld als onderwijsprobleem. Rosmalen: Europees Expertisecentrum voor Veiligheid. Van der Ploeg, J. D. (2011). De sociale ontwikkeling van het schoolkind. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum. Van der Ploeg, J. D., & Mooij, T. (1998). Geweld op school. Achtergronden, omvang, oorzaak, preventie en aanpak. Rotterdam: Lemniscaat b.v. Wijnands, Z. (2013). Als je wordt buitengesloten. Heerenveen: Uitgeverij Groen B.V. Retrieved from 9 Pesten & ZIEN! Samenvatting en conclusie

Pesten & ZIEN! Het voorkomen en verminderen van pesten op school door het gebruik van ZIEN! Scriptie HBO Pedagogiek. Driestar Hogeschool

Pesten & ZIEN! Het voorkomen en verminderen van pesten op school door het gebruik van ZIEN! Scriptie HBO Pedagogiek. Driestar Hogeschool Pesten & ZIEN! Het voorkomen en verminderen van pesten op school door het gebruik van ZIEN! Scriptie HBO Pedagogiek Driestar Hogeschool Afstudeerscriptie van Marleen van Burg Dieleman Inhoudelijk begeleider

Nadere informatie

4. Wanneer pesten ondanks alle inspanningen toch weer de kop opsteekt, beschikt de school over een directe aanpak. (Zie verderop in dit protocol)

4. Wanneer pesten ondanks alle inspanningen toch weer de kop opsteekt, beschikt de school over een directe aanpak. (Zie verderop in dit protocol) ANTI PEST PROTOCOL Er gelden drie uitgangspunten: n 1. Wij gaan met respect met elkaar om. 2. Wij pesten niet. 3. Wij accepteren niet dat er gepest wordt. Pesten op school. Hoe gaan we hier mee om? Pesten

Nadere informatie

PESTPROTOCOL (versie april 2014)

PESTPROTOCOL (versie april 2014) PESTPROTOCOL (versie april 2014) Op de Lispeltuut willen wij de kinderen een veilige leeromgeving bieden. Kinderen moeten zich op een prettige en positieve manier kunnen ontwikkelen. Een gevoel van veiligheid

Nadere informatie

Inspectie van het Onderwijs en ZIEN!

Inspectie van het Onderwijs en ZIEN! Inspectie van het Onderwijs en ZIEN! Expertsysteem ZIEN! voor het primair onderwijs November 2009 ZIEN! is een product van, in samenwerking met ParnasSys De (meer)waarde van het expertsysteem ZIEN! Argumentatie

Nadere informatie

Op De Schuthoek weten we hoe het hoort, daar doet niemand iets wat een ander stoort.

Op De Schuthoek weten we hoe het hoort, daar doet niemand iets wat een ander stoort. Pestprotocol Pestprotocol o.b.s. De Schuthoek Ieder kind heeft liefde en begrip nodig voor de volledige en harmonische ontplooiing van zijn persoonlijkheid. Beginsel 6 van de Universele Verklaring van

Nadere informatie

Tegengaan én voorkomen van pesten

Tegengaan én voorkomen van pesten Tegengaan én voorkomen van pesten Juni 2013 Algemeen We willen een school zijn waar iedereen zich sociaal aanvaard voelt en zich kan ontwikkelen in een sfeer van veiligheid, acceptatie, erkenning en wederzijds

Nadere informatie

1 Voorwoord. Beste ouders. Beste leerlingen

1 Voorwoord. Beste ouders. Beste leerlingen 1 Voorwoord Beste ouders Beste leerlingen Dit is het antipestplan van WICO campus Sint-Jozef. Het draaiboek pesten is geschreven voor de leerlingen, ouders en medewerkers van de school. Het geeft het beleid

Nadere informatie

Pestprotocol It Twaspan

Pestprotocol It Twaspan Pestprotocol It Twaspan It Twaspan wil de kinderen een omgeving bieden waarin zij zich op een prettige en positieve wijze kunnen ontwikkelen. De leerkrachten willen deze ontwikkeling bevorderen door het

Nadere informatie

PESTPROTOCOL OBS DE DUIZENDPOOT

PESTPROTOCOL OBS DE DUIZENDPOOT PESTPROTOCOL OBS DE DUIZENDPOOT Vooraf In dit pestprotocol staat welke maatregelen de school neemt om pesten te voorkomen (preventie) en pesten aan te pakken. Het geeft aan dat OBS De Duizendpoot het bestrijden

Nadere informatie

Pesten. Christa van Diepen, Sociaal verpleegkundige JGZ

Pesten. Christa van Diepen, Sociaal verpleegkundige JGZ Pesten Christa van Diepen, Sociaal verpleegkundige JGZ Verschil pesten en plagen Plagen: over en weer Pesten: Systematisch Macht onmacht Steeds dezelfde slachtoffer Moeite met verdedigen Lichamelijk

Nadere informatie

Het veilige pedagogische klimaat van de school

Het veilige pedagogische klimaat van de school Het veilige pedagogische klimaat van de school Op de Montessorischool vinden we een sociaal veilig klimaat heel belangrijk. De kern van veiligheid is respect, het respectvol omgaan met elkaar. Dit betekent

Nadere informatie

Stellingen en normering leerlingvragenlijst

Stellingen en normering leerlingvragenlijst Stellingen en normering leerlingvragenlijst Expertsysteem ZIEN! voor het primair onderwijs 3.0 oktober 2014 ZIEN! is een product van, in samenwerking met ParnasSys ZIEN!PO leerlingvragenlijst 3.0 Stellingen

Nadere informatie

Anti-pestprotocol Dalton IKC Zeven Zeeën

Anti-pestprotocol Dalton IKC Zeven Zeeën Anti-pestprotocol Dalton IKC Zeven Zeeën Het belang van een anti-pestprotocol Een positief en veilig klimaat is noodzakelijk voor kinderen om zich goed te ontwikkelen. Op IKC Zeven Zeeën doen we onze uiterste

Nadere informatie

DAT KINDEREN EEN ANDER PLAGEN IS HEEL GEWOON, MAAR BIJ PESTEN IS ER EEN SLACHTOFFER WAAROVER EEN KIND OFMEER KINDEREN DE BAAS SPELEN.

DAT KINDEREN EEN ANDER PLAGEN IS HEEL GEWOON, MAAR BIJ PESTEN IS ER EEN SLACHTOFFER WAAROVER EEN KIND OFMEER KINDEREN DE BAAS SPELEN. Anti-pestprotocol DAT KINDEREN EEN ANDER PLAGEN IS HEEL GEWOON, MAAR BIJ PESTEN IS ER EEN SLACHTOFFER WAAROVER EEN KIND OFMEER KINDEREN DE BAAS SPELEN. De school heeft als het om pesten gaat wel een inspanningsverplichting,

Nadere informatie

HELP, IK WORD GEPEST, WAT NU????

HELP, IK WORD GEPEST, WAT NU???? HELP, IK WORD GEPEST, WAT NU???? In het kort Als je gepest wordt ga dan naar je mentor. Als je het moeilijk vindt je mentor in vertrouwen te nemen, ga dan naar je favoriete docent, juniormentor of de vertrouwenspersoon

Nadere informatie

TOELICHTING ZEVEN DIMENSIES PEDAGOGISCH EXPERTSYSTEEM ZIEN! VOOR HET PRIMAIR ONDERWIJS

TOELICHTING ZEVEN DIMENSIES PEDAGOGISCH EXPERTSYSTEEM ZIEN! VOOR HET PRIMAIR ONDERWIJS TOELICHTING ZEVEN DIMENSIES PEDAGOGISCH EXPERTSYSTEEM ZIEN! VOOR HET PRIMAIR ONDERWIJS Update Februari 2013 Inhoudsopgave Zeven dimensies... pag. 3 De kwaliteitsdimensies of graadmeters... pag. 4 1. Welbevinden...

Nadere informatie

TOELICHTING ZEVEN DIMENSIES PEDAGOGISCH EXPERTSYSTEEM ZIEN! VOOR HET PRIMAIR ONDERWIJS

TOELICHTING ZEVEN DIMENSIES PEDAGOGISCH EXPERTSYSTEEM ZIEN! VOOR HET PRIMAIR ONDERWIJS TOELICHTING ZEVEN DIMENSIES PEDAGOGISCH EXPERTSYSTEEM ZIEN! VOOR HET PRIMAIR ONDERWIJS Update Maart 2011 Inhoudsopgave Zeven dimensies... pag. 3 De kwaliteitsdimensies of graadmeters... pag. 4 1. Welbevinden...

Nadere informatie

Toelichting zeven dimensies

Toelichting zeven dimensies Toelichting zeven dimensies Expertsysteem ZIEN! voor het primair onderwijs December 2009 ZIEN! is een product van, in samenwerking met ParnasSys Inhoudsopgave Zeven dimensies 3 1. De kwaliteitsdimensies

Nadere informatie

Anti- Pestprotocol. Bijlage 4 van het Sociaal Veiligheidsplan

Anti- Pestprotocol. Bijlage 4 van het Sociaal Veiligheidsplan Anti- Pestprotocol Bijlage 4 van het Sociaal Veiligheidsplan 1. Doel van het anti-pestprotocol Alle kinderen moeten zich op onze school veilig voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Door regels

Nadere informatie

Pestprotocol (uit ons document; gedragscode 4.2; uitwerking pesten)

Pestprotocol (uit ons document; gedragscode 4.2; uitwerking pesten) Pestprotocol (uit ons document; gedragscode 4.2; uitwerking pesten) Pesten is een ingewikkeld probleem, dat vaak diepe sporen trekt in iemands leven. Wij onderschatten de impact niet, beschouwen pesten

Nadere informatie

Interventies tegen pesten

Interventies tegen pesten Interventies tegen pesten Kiezen uit het aanbod? Matty van der Meulen, Rijksuniversiteit Groningen Marjolijn Vermande, Universiteit Utrecht Pesten op school: een reëel probleem Het komt veelvuldig voor

Nadere informatie

Anti-pest protocol. van. Daltonschool de Fladderiep

Anti-pest protocol. van. Daltonschool de Fladderiep Anti-pest protocol van Daltonschool de Fladderiep Anti-pest protocol van de Fladderiep. Op de Fladderiep zijn we alert op plaag/pestgedrag. Tijdens de pauze zijn er twee pleinwachten op het plein. Er zijn

Nadere informatie

Samenvatting. Summary in Dutch

Samenvatting. Summary in Dutch 6 Samenvatting Summary in Dutch 112 Samenvatting Emotionele en sociale processen bij pesten, gepest worden en verdedigen Pesten op school is een wereldwijd probleem met negatieve korte- en langetermijngevolgen

Nadere informatie

DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS

DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS WWW.PESTWEB.NL DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS Kinderen en jongeren willen je hulp, als je maar (niet)... Wat kinderen zeggen over pesten Kinderen gaan over het algemeen het liefst met hun probleem naar hun

Nadere informatie

Aansluiting zoeken en houden bij een groep. Toelichting bij deze handelingssuggestie Aanpak Leerdoelen... 2

Aansluiting zoeken en houden bij een groep. Toelichting bij deze handelingssuggestie Aanpak Leerdoelen... 2 Impulsbeheersing Aansluiting zoeken en houden bij een groep INHOUD Toelichting bij deze handelingssuggestie... 1 Aanpak... 2 Leerdoelen... 2 Pedagogische interventies... 3 Randvoorwaarden... 3 Suggesties

Nadere informatie

Pestprotocol Johannesschool

Pestprotocol Johannesschool Pestprotocol Johannesschool Oktober 2009 INHOUD 1. Inleiding 2. Doelstelling van het protocol 3. Voorwaarden voor beleid 4. Wat verstaan we onder pesten? 5. Signalen dat een kind gepest wordt 6. Activiteiten

Nadere informatie

Samenvatting, conclusies en discussie

Samenvatting, conclusies en discussie Hoofdstuk 6 Samenvatting, conclusies en discussie Inleiding Het doel van het onderzoek is vast te stellen hoe de kinderen (10 14 jaar) met coeliakie functioneren in het dagelijks leven en wat hun kwaliteit

Nadere informatie

Wij werken aan Allemaal Maatjes!

Wij werken aan Allemaal Maatjes! Wij werken aan Allemaal Maatjes! Op school werken wij elke maand aan een ander puntje om Allemaal maatjes te zijn! Zo proberen wij het pesten op onze school te voorkomen. Om het puntje van de maand duidelijk

Nadere informatie

OMSCHRIJVING ANALYSE EN AANPAK VAN PESTEN EN CYBERPESTEN IN KLAS- EN SCHOOLCONTEXT. Horen, zien en spreken. Samen op pad tegen pesten 10/13/2015

OMSCHRIJVING ANALYSE EN AANPAK VAN PESTEN EN CYBERPESTEN IN KLAS- EN SCHOOLCONTEXT. Horen, zien en spreken. Samen op pad tegen pesten 10/13/2015 Horen, zien en spreken. Samen op pad tegen pesten ANALYSE EN AANPAK VAN PESTEN EN CYBERPESTEN IN KLAS- EN SCHOOLCONTEXT Maurits.wysmans@ucll.be OMSCHRIJVING Pesten is een herhaaldelijk en langdurig blootstaan

Nadere informatie

Protocol Goed gedrag is onze zorg. Onderdeel: Anti pestbeleid.

Protocol Goed gedrag is onze zorg. Onderdeel: Anti pestbeleid. Protocol Goed gedrag is onze zorg. Onderdeel: Anti pestbeleid. Een onderwijsprotocol tegen pesten houdt in dat door samenwerking het probleem van het pestgedrag bij kinderen wordt aangepakt. Hiermee willen

Nadere informatie

De sociale ontwikkeling van het schoolkind

De sociale ontwikkeling van het schoolkind De sociale ontwikkeling van het schoolkind De sociale ontwikkeling van het schoolkind J.D. van der Ploeg Houten 2011 2011 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media Alle rechten voorbehouden.

Nadere informatie

team De gelukkige groep

team De gelukkige groep pedagogisch klimaat... sociaal-emotionele ontwikkeling team Aandacht voor sociaal-emotioneel functioneren De gelukkige groep Op school en in uw groep speelt veel meer dan alleen het schoolse leren. Het

Nadere informatie

Protocol sociale veiligheid CBS De Rank. s-gravenpolder

Protocol sociale veiligheid CBS De Rank. s-gravenpolder Protocol sociale veiligheid CBS De Rank s-gravenpolder 1 Mei 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding 8 1.1 Belang van een protocol voor sociale veiligheid 8 1.2 Uitgangspunten 8 1.3 Methode(s) voor de sociaal-emotionele

Nadere informatie

Pestprotocol. Basisschool De Wilge Corn. Drebbelstraat 64 1222 SC Hilversum

Pestprotocol. Basisschool De Wilge Corn. Drebbelstraat 64 1222 SC Hilversum Pestprotocol Basisschool De Wilge Corn. Drebbelstraat 64 1222 SC Hilversum Opgesteld in schooljaar 2012-2013 Waarom een pestprotocol? In de missie van de Wilge staat dat wij een veilige, sfeervolle leeromgeving

Nadere informatie

Omdat wij veiligheid en respect voor elkaar zo belangrijk vinden

Omdat wij veiligheid en respect voor elkaar zo belangrijk vinden Omdat wij veiligheid en respect voor elkaar zo belangrijk vinden 1. Wij gaan heel zorgvuldig met elkaar om Alle geledingen binnen de school worden geacht respectvol met elkaar om te gaan. Als team hebben

Nadere informatie

BURG. DE RUITERSCHOOL

BURG. DE RUITERSCHOOL BURG. DE RUITERSCHOOL Pestprotocol Een samenvatting van dit protocol hangt zichtbaar in de school. Dit protocol is vastgesteld op 14 maart 2013 Vastgesteld door team Burg. De Ruiterschool: 4 maart 2013

Nadere informatie

OBS De Vogels Jac.P. Thijsselaan 69 2341 PM Oegstgeest. PESTPROTOCOL De Vogels

OBS De Vogels Jac.P. Thijsselaan 69 2341 PM Oegstgeest. PESTPROTOCOL De Vogels OBS De Vogels Jac.P. Thijsselaan 69 2341 PM Oegstgeest PESTPROTOCOL De Vogels We willen graag dat alle kinderen op De Vogels zich in hun basisschoolperiode veilig voelen, zodat zij zich optimaal kunnen

Nadere informatie

Kanjerprotocol hoe gaan we om met elkaar

Kanjerprotocol hoe gaan we om met elkaar Inleiding Kanjerprotocol hoe gaan we om met elkaar We hebben ons als doel gesteld: Kinderen in een veilige, vertrouwde omgeving begeleiden bij de ontwikkeling van hun eigen mogelijkheden. Goed onderwijs

Nadere informatie

Ds. J. Polyanderschool en Ds. J. Bogermanschool te Dordrecht

Ds. J. Polyanderschool en Ds. J. Bogermanschool te Dordrecht Pestprotocol Ds. J. Polyanderschool en Ds. J. Bogermanschool te Dordrecht Inleiding Op onze school willen we de kinderen een veilig pedagogisch klimaat bieden, waarin zij zich op een prettige en positieve

Nadere informatie

SOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING

SOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING SOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING We meten op onze school twee keer per jaar het sociaal-emotionele functioneren van onze leerlingen mee. Dat doen we met VISEON van Cito. Viseon staat voor Volg Instrument

Nadere informatie

Protocol gedrag. Recht op veiligheid Iedere leerling heeft recht zich veilig te voelen in de klas en in de school.

Protocol gedrag. Recht op veiligheid Iedere leerling heeft recht zich veilig te voelen in de klas en in de school. Protocol gedrag Een goede school heeft geen pestprojecten nodig, of anders gezegd: doet dagelijks een pestproject, mits zij zich er steeds van bewust blijft welke processen in de groepsvorming een belangrijke

Nadere informatie

Vragenlijst Sociale Veiligheid (lln)

Vragenlijst Sociale Veiligheid (lln) Vragenlijst Sociale Veiligheid (lln) Uitslagen Vragenlijst De Bakelgeert Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 De vragenlijst... 3 Gegevens... 3 Schoolgegevens... 4 Periode van afname... 4 Aantal

Nadere informatie

Anti-pestprotocol. Vormen van pesten: Dit zijn voorbeelden van pesten. Er zijn natuurlijk ook nog andere voorbeelden te noemen.

Anti-pestprotocol. Vormen van pesten: Dit zijn voorbeelden van pesten. Er zijn natuurlijk ook nog andere voorbeelden te noemen. Inleiding: Anti-pestprotocol Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het is een probleem dat wij onder ogen zien en op onze school serieus aanpakken. Daar zijn wel enkele voorwaarden aan

Nadere informatie

Aanpak pesten. Een definitie van pesten. De pesters. Signalen van een pestkop

Aanpak pesten. Een definitie van pesten. De pesters. Signalen van een pestkop Aanpak pesten Pesten of treiteren is antisociaal gedrag waarbij het slachtoffer herhaaldelijk en langdurig negatieve handelingen van materiële, fysieke of psychische aard moet ondergaan door één of meerdere

Nadere informatie

Er is geen slachtoffer en dader; beide partijen zijn even sterk. Plagen kan de sociale weerstand van kinderen vergroten. Vaak speelt humor een rol.

Er is geen slachtoffer en dader; beide partijen zijn even sterk. Plagen kan de sociale weerstand van kinderen vergroten. Vaak speelt humor een rol. PESTPROTOCOL Doel Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen kinderen en volwassenen,

Nadere informatie

Vragenlijst ouders Sociale Veiligheid 2017

Vragenlijst ouders Sociale Veiligheid 2017 Vragenlijst ouders Sociale Veiligheid 2017 Uitslagen Vragenlijst CBS De Stifthorst Inhoudsopgave Inhoudsopgave Inleiding De vragenlijst Gegevens Schoolgegevens Periode van afname Aantal respondenten Waardering

Nadere informatie

Pestprotocol Mariaschool

Pestprotocol Mariaschool Pestprotocol Mariaschool Wat is pesten? Pesten is (psychisch, fysiek of seksueel) systematisch geweld van een leerling of een groep leerlingen ten opzichte van 1 of meer klasgenoten, die niet (meer) in

Nadere informatie

Verder met ZIEN! Op weg naar een sociaal pedagogisch veilige school

Verder met ZIEN! Op weg naar een sociaal pedagogisch veilige school Verder met ZIEN! Op weg naar een sociaal pedagogisch veilige school ZIEN! en de fasen van het schoolontwikkelingsmodel ZIEN! werkt systematisch en transparant, wanneer alle fasen van handelingsgericht

Nadere informatie

Sociale Veiligheid 2015

Sociale Veiligheid 2015 Sociale Veiligheid 2015 Uitslagen Vragenlijst Nutsbasisschool De Hoogakker Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 De vragenlijst... 2 Gegevens... 4 Schoolgegevens... 4 Periode van afname... 4

Nadere informatie

Pesten als groepsproces: Over pestkoppen, verdedigers en slachtoffers

Pesten als groepsproces: Over pestkoppen, verdedigers en slachtoffers Pesten als groepsproces: Over pestkoppen, verdedigers en slachtoffers René Veenstra Vakgroep Sociologie Rijksuniversiteit Groningen 1 Rocky: De enige reden waarom George aardig tegen ons doet is omdat

Nadere informatie

PESTPROTOCOL DE BOOG. Koudenhovenseweg Zuid 202 5641 AC Eindhoven T: 040-2811760 E: deboog@skpo.nl

PESTPROTOCOL DE BOOG. Koudenhovenseweg Zuid 202 5641 AC Eindhoven T: 040-2811760 E: deboog@skpo.nl PESTPROTOCOL DE BOOG Pestprotocol De Boog Dit pestprotocol heeft als doel voor De Boog: Alle kinderen moeten zich op school veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Door regels

Nadere informatie

Toelichting op de Voorbeeldnotitie Ambitie Sociale competenties

Toelichting op de Voorbeeldnotitie Ambitie Sociale competenties Toelichting op de Voorbeeldnotitie Ambitie Sociale competenties Voor u ligt een voorbeeld voor een beleidsnotitie. Een collectieve ambitie hebben voor sociale competenties is een drijvende kracht onder

Nadere informatie

Inhoud. Feiten over pesten en conflicten in het leven van een kind Rol van de school Wat kan de leraar doen? Problemen vóór zijn Pestvrije school

Inhoud. Feiten over pesten en conflicten in het leven van een kind Rol van de school Wat kan de leraar doen? Problemen vóór zijn Pestvrije school 17 april Nieuwegein Inhoud Feiten over pesten en conflicten in het leven van een kind Rol van de school Wat kan de leraar doen? Problemen vóór zijn Pestvrije school Geen grapjes over pesten 16-4-2012 2

Nadere informatie

ZIEN! en inspectie. Handreiking voor de directie e.a. Expertsysteem ZIEN! voor het primair onderwijs. 8 maart 2013

ZIEN! en inspectie. Handreiking voor de directie e.a. Expertsysteem ZIEN! voor het primair onderwijs. 8 maart 2013 ZIEN! en inspectie Handreiking voor de directie e.a. Expertsysteem ZIEN! voor het primair onderwijs 8 maart 2013 ZIEN! is een product van, in samenwerking met ParnasSys Inleiding Vanaf 1 maart 2013 neemt

Nadere informatie

Leerlingtevredenheidsonderzoek

Leerlingtevredenheidsonderzoek Rapportage Leerlingtevredenheidsonderzoek De Meentschool - Afdeling SO In opdracht van Contactpersoon De Meentschool - Afdeling SO de heer A. Bosscher Utrecht, juni 2015 DUO Onderwijsonderzoek drs. Vincent

Nadere informatie

Smart Competentiemeting BSO

Smart Competentiemeting BSO Smart Competentiemeting BSO Pedagogisch medewerker Naam: Josà Persoon Email Testcode : jose_p@live.nl : NMZFIC Leeftijd (jaar) : 1990 Geslacht Organisatie Locatie : v : Okidoki : Eikenlaan Datum invoer

Nadere informatie

P E S T P R O T O C O L

P E S T P R O T O C O L P E S T P R O T O C O L Beknopte editie juli 2011 Vooraf Pesten komt helaas in de gehele maatschappij voor, maar is volstrekt onacceptabel. Een klimaat waarin wordt gepest, tast iedereen aan. Pestgedrag

Nadere informatie

Achtergrond informatie:

Achtergrond informatie: Pestprotocol Inleiding Voor u ligt het pestprotocol van de Koningin Wilhelminaschool. Met behulp van dit protocol willen wij het pestgedrag binnen de school voorkomen en indien nodig aanpakken. In onze

Nadere informatie

Theoretische verantwoording

Theoretische verantwoording Goed gedaan Theoretische verantwoording Malmberg Goed gedaan! Theoretische verantwoording Een preventief programma Goed gedaan! is een praktisch sociaal-emotioneel programma voor de basisschool. Het geeft

Nadere informatie

Pestprotocol BS de Kersenboom

Pestprotocol BS de Kersenboom Pestprotocol BS de Kersenboom Doel Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen

Nadere informatie

Vragenlijst ouders 2015

Vragenlijst ouders 2015 Vragenlijst ouders 2015 Uitslagen Vragenlijst KBS De Wilgenburg Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 De vragenlijst... 3 Gegevens... 3 Schoolgegevens... 4 Periode van afname... 4 Aantal respondenten...

Nadere informatie

Door elkaar te steunen en wederzijds respect te tonen stellen we alle kinderen in de gelegenheid om met veel plezier naar school te gaan.

Door elkaar te steunen en wederzijds respect te tonen stellen we alle kinderen in de gelegenheid om met veel plezier naar school te gaan. PESTPROTOCOL INHOUD 1. Doelstelling van het protocol 2. Voorwaarden voor beleid 3. Wat wordt er onder pesten verstaan? 4. Signalen dat een kind gepest wordt 5. Activiteiten in het kader van preventie 6.

Nadere informatie

Pestprotocol. Montessori Lyceum Groningen

Pestprotocol. Montessori Lyceum Groningen Pestprotocol Montessori Lyceum Groningen Inhoudsopgave Algemeen... 3 De vijfsporenaanpak... 3 Visie van de school over pesten en verantwoordelijkheid... 4 Preventieve (les)activiteiten... 4 Stappenplan...

Nadere informatie

Het KiVa antipestprogramma: samen pesten tegengaan op een speelse manier

Het KiVa antipestprogramma: samen pesten tegengaan op een speelse manier Het KiVa antipestprogramma: samen pesten tegengaan op een speelse manier Beau Oldenburg en Rozemarijn van der Ploeg Vakgroep sociologie, Rijksuniversiteit Groningen Het Finse antipestprogramma KiVa is

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 1 1 DEEL I INVLOEDEN 13

Inhoud. Voorwoord 1 1 DEEL I INVLOEDEN 13 Inhoud Voorwoord 1 1 DEEL I INVLOEDEN 13 1 Het sociale ontwikkelingstraject 1 5 1 Inleiding 1 5 2 Sociale vaardigheden 1 6 3 Aspecten van sociale competentie 1 7 4 Het ik en de ander 1 8 5 Een verwant

Nadere informatie

Prinses Julianaschool

Prinses Julianaschool Prinses Julianaschool Pr. Julianaschool Tullekensmolenweg 77 7364 BA Lieren T 055-5061460 E prjuliana@apeldoorn-onderwijs.nl PESTPROTOCOL PRINSES JULIANASCHOOL INHOUD: pagina: 1. Doelstelling van het protocol

Nadere informatie

Protocol sociale veiligheid

Protocol sociale veiligheid Protocol sociale veiligheid Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 1.1 Belang van een protocol voor sociale veiligheid... 3 1.2 Uitgangspunten... 3 1.3 Methode(s) voor de sociaal-emotionele ontwikkeling... 3

Nadere informatie

Protocol Digitaal pesten

Protocol Digitaal pesten Protocol Digitaal pesten 2 1 Inleiding 1.1 Doelstelling 3 1.2 Beleid 3 1.3 Voorwaarden beleid 3 2. Achtergrondinformatie 2.1 Wat is digitaal pesten? 3 2.2 Waarom is digitaal pesten zo erg? 3 2.3 Signalen,

Nadere informatie

Pestprotocol OBS Het Klokhuis

Pestprotocol OBS Het Klokhuis Pestprotocol OBS Het Klokhuis Op OBS Het Klokhuis vinden wij het belangrijk om kinderen een veilig pedagogisch klimaat te bieden, waarin zij zich harmonieus en op een prettige en positieve wijze kunnen

Nadere informatie

HET ANTI-PEST-BELEID VAN ONZE SCHOOL

HET ANTI-PEST-BELEID VAN ONZE SCHOOL Stationsstraat 81 3370 Boutersem 016/73 34 29 www.godenotelaar.be email: directie.nobro@gmail.com bs.boutersem@gmail.com HET ANTI-PEST-BELEID VAN ONZE SCHOOL 1. Het standpunt van de school: Pesten is geen

Nadere informatie

plagen Pest protocol obs Jules Verne 2012 Inleiding.

plagen Pest protocol obs Jules Verne 2012 Inleiding. Pest protocol obs Jules Verne 2012 Inleiding. Onze school is een Vreedzame school. Dit houdt in dat in alle groepen heldere afspraken zijn gemaakt over hoe we met elkaar om gaan. Ook worden kinderen d.m.v.

Nadere informatie

1. Pesten of plagen... De omschrijving die het woordenboek geeft van pesten is:

1. Pesten of plagen... De omschrijving die het woordenboek geeft van pesten is: Pestprotocol Waarom dit pestprotocol? Pesten is geen spelletje. Het is ontoelaatbaar en wordt bij ons op school niet geaccepteerd. Wanneer er zich op onze school pestsituaties voordoen, willen we hier

Nadere informatie

We hebben respect voor elkaar: elkaars denken, elkaars uiterlijk, voor de verschillen tussen elkaar.

We hebben respect voor elkaar: elkaars denken, elkaars uiterlijk, voor de verschillen tussen elkaar. Omgangsprotocol Waarom een omgangsprotocol? Een veilig gevoel bij kinderen is ontzettend belangrijk. Alleen als kinderen zich op hun gemak voelen en met plezier naar school gaan, zullen ze zich op een

Nadere informatie

Pestprotocol Basisschool de Horizon, Te Heerlen

Pestprotocol Basisschool de Horizon, Te Heerlen Pestprotocol Basisschool de Horizon, Te Heerlen Opgemaakt op 26-1-2017 Door: Gedragsspecialisten, Sanne Habets en Carla Vanderheijden Inhoud - Het belang van een anti pest protocol. - Uitgangspunten van

Nadere informatie

ZIEN! en inspectie. Handreiking voor de directie e.a. Expertsysteem ZIEN! voor het primair onderwijs. november 2017

ZIEN! en inspectie. Handreiking voor de directie e.a. Expertsysteem ZIEN! voor het primair onderwijs. november 2017 ZIEN! en inspectie Handreiking voor de directie e.a. Expertsysteem ZIEN! voor het primair onderwijs november 2017 1 Inleiding Per 1 augustus 2017 is het nieuwe onderzoekskader van de Inspectie van het

Nadere informatie

PESTPROTOCOL OBS DE BONGERD. Pestprotocol obs de Bongerd

PESTPROTOCOL OBS DE BONGERD. Pestprotocol obs de Bongerd PESTPROTOCOL OBS DE BONGERD Pestprotocol obs de Bongerd Pesten is een probleem dat in alle geledingen van de maatschappij voorkomt. Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het is een probleem

Nadere informatie

DE NO BLAME-METHODE VOORAF

DE NO BLAME-METHODE VOORAF DE NO BLAME-METHODE VOORAF Omdat mijn school probeert te werken met de No Blame-Methode heb ik deze hier in kaart gebracht. Het is een manier om met kinderen in gesprek te gaan en zo ook de waarheid te

Nadere informatie

Gedragscode Basisschool de Otterkolken

Gedragscode Basisschool de Otterkolken Gedragscode Basisschool de Otterkolken Inhoudsopgave Blz. Gedragscode basisschool de Otterkolken 2 Hoe ondersteunen wij onze vier kernwaarden 3 Protocol tegen pesten 4 Bijlage 1 Stappenplan schorsing en

Nadere informatie

GEDRAGSPROTOCOL. (anti pestgedrag) Basisschool De Boomgaard Dieren

GEDRAGSPROTOCOL. (anti pestgedrag) Basisschool De Boomgaard Dieren GEDRAGSPROTOCOL (anti pestgedrag) Basisschool De Boomgaard Dieren Mei 2014 Gedragsprotocol de Boomgaard I. Doel van dit gedragsprotocol: Alle kinderen van De Boomgaard moeten zich veilig voelen, zodat

Nadere informatie

De Kanjertraining Wat moet je weten over de kanjertraining? Doelen Aanpak

De Kanjertraining Wat moet je weten over de kanjertraining? Doelen Aanpak De Kanjertraining Wat moet je weten over de kanjertraining? Kanjertraining is bedoeld voor kinderen en jongeren van 4 tot 16 jaar die problemen hebben in de omgang met anderen en voor hun klasgenoten en/of

Nadere informatie

Rapportage Kwaliteitskaart Sociale Veiligheid

Rapportage Kwaliteitskaart Sociale Veiligheid Rapportage Kwaliteitskaart Sociale Veiligheid Afgenomen april / mei 2017. Ingevuld door ouders, kinderen van groep 7 en 8 en teamleden. Inleiding Kwaliteitszorg is: zorg en voor kwaliteit. Scholen die

Nadere informatie

Actieplan sociale veiligheid

Actieplan sociale veiligheid Actieplan sociale veiligheid Regels zonder waarden zijn waardeloze regels Inleiding Onze opdracht als opvoeder (ouders en school) is een goede bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van kinderen tot sociale,

Nadere informatie

Pesten. Ouderavond Basisschool Brakkenstein Prof. dr. Ron Scholte (Radboud Universiteit Nijmegen, Praktikon)

Pesten. Ouderavond Basisschool Brakkenstein Prof. dr. Ron Scholte (Radboud Universiteit Nijmegen, Praktikon) Pesten Ouderavond Basisschool Brakkenstein 25-10-2018 Prof. dr. Ron Scholte (Radboud Universiteit Nijmegen, Praktikon) 1 Pesten en gepest worden Thema s: - definitie, prevalentie, en betrokkenheid - effecten

Nadere informatie

Pestbeleid op school

Pestbeleid op school Pestbeleid op school Pesten wordt niet aangepakt en opgelost door projecten. Het vereist attitudeverandering. Een zaligmakende oplossing voor pestproblemen bestaat helaas niet. Bob van der Meer Natuurlijk

Nadere informatie

sociale vaardigheid leerlingen

sociale vaardigheid leerlingen sociale vaardigheid leerlingen Uitslagen Vragenlijst School met de Bijbel "De Kandelaar" Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 De vragenlijst... 2 Gegevens... 4 Schoolgegevens... 4 Periode van

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 1. Uitgangspunten blz. 1.1 Doel van het beleidsplan 3 1.2 Inhoud van het beleidsplan 3. 2. Beginsituatie 4. 3. De gewenste situatie 5

Inhoudsopgave. 1. Uitgangspunten blz. 1.1 Doel van het beleidsplan 3 1.2 Inhoud van het beleidsplan 3. 2. Beginsituatie 4. 3. De gewenste situatie 5 Beleidsplan sociaal-emotionele ontwikkeling O.B.S. de Zoeker Maart 2012 Inhoudsopgave 1. Uitgangspunten blz. 1.1 Doel van het beleidsplan 3 1.2 Inhoud van het beleidsplan 3 2. Beginsituatie 4 3. De gewenste

Nadere informatie

We onderscheiden 5 betrokkenen en gaan daarom uit van de vijf-sporen-aanpak.

We onderscheiden 5 betrokkenen en gaan daarom uit van de vijf-sporen-aanpak. Het Pestprotocol Inleiding Op onze school proberen we voor de kinderen een veilig klimaat te scheppen. De kinderen moeten zich geborgen weten op onze school. Toch komt pesten regelmatig voor, ook bij kinderen

Nadere informatie

Protocol Pesten Goed gedrag kun je leren!

Protocol Pesten Goed gedrag kun je leren! Protocol Pesten Goed gedrag kun je leren! Pesten is een veel voorkomend en een niet makkelijk op te lossen probleem. CSBO Bergkristal heeft een plan van aanpak voor het voorkomen van pesten. Wij geven

Nadere informatie

Protocol sociale veiligheid. Kbs de Horizon

Protocol sociale veiligheid. Kbs de Horizon Protocol sociale veiligheid (anti-pestprotocol) Kbs de Horizon 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 1.1 Belang van een protocol voor sociale veiligheid... 3 1.2 Uitgangspunten... 3 1.3 Methode(s) voor de

Nadere informatie

PESTPROTOCOL versie febr. 2013

PESTPROTOCOL versie febr. 2013 PESTPROTOCOL versie febr. 2013 Pesten is een probleem dat in alle geledingen van de maatschappij voorkomt. Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het is een probleem dat wij onder ogen

Nadere informatie

Ziet mijn leerkracht het dan niet? hoe leerkrachten pesten (niet) waarnemen

Ziet mijn leerkracht het dan niet? hoe leerkrachten pesten (niet) waarnemen Ziet mijn leerkracht het dan niet? hoe leerkrachten pesten (niet) waarnemen Ron Scholte (i.s.m. Wendy Nelen, Peer van der Helm) Radboud Universiteit Nijmegen & Tilburg Universiteit Praktikon (dit project

Nadere informatie

Veiligheid in het primair onderwijs

Veiligheid in het primair onderwijs Veiligheid in het primair onderwijs 1 april 2009 Maarssen 8 april 2009 Amsterdam 9 april 2009 Den Haag 21 april 2009 Eindhoven 22 april 2009 Assen Marij Bosdriesz, Cecile Godefrooy, Marina Moerkens Programma

Nadere informatie

Protocol sociale veiligheid

Protocol sociale veiligheid Protocol sociale veiligheid Jan. 2017 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 1.1 Belang van een protocol voor sociale veiligheid... 3 1.2 Uitgangspunten... 3 1.3 Methode(s) voor de sociaal-emotionele ontwikkeling...

Nadere informatie

Protocol Anti-pestbeleid

Protocol Anti-pestbeleid Protocol Anti-pestbeleid februari 2015 Inleiding Dit protocol anti-pestbeleid is opgesteld door een commissie binnen de school, bestaande uit een leerkracht, de intern begeleider en de leerkracht/gedragsspecialist.

Nadere informatie

BELEIDSPLAN SOCIAAL EMOTIONELE ONTWIKKELING EN SOCIALE VEILIGHEID

BELEIDSPLAN SOCIAAL EMOTIONELE ONTWIKKELING EN SOCIALE VEILIGHEID BELEIDSPLAN SOCIAAL EMOTIONELE ONTWIKKELING EN SOCIALE VEILIGHEID VAN ZELFREDZAAMHEID TOT SOCIALE VAARDIGHEDEN B e l e i d s p l a n S E O e n S V D e B l o e i e n d e B e t u w e Pagina 1 Voorwoord Voor

Nadere informatie

PROTOCOL ONGEWENST EN/OF OVERSCHRIJDEND GEDRAG LEERLINGEN

PROTOCOL ONGEWENST EN/OF OVERSCHRIJDEND GEDRAG LEERLINGEN PROTOCOL ONGEWENST EN/OF OVERSCHRIJDEND GEDRAG LEERLINGEN I. Inleiding De ontwikkeling van onze leerlingen staat centraal op Toermalijn. Aan de basis van deze ontwikkeling staat het welbevinden van het

Nadere informatie

Kwink & de Week Tegen Pesten Laat je zien!

Kwink & de Week Tegen Pesten Laat je zien! Laat je zien! Colofon Tekst Wouter Siebers (projectleider Kwink) Redactie Gerard van Midden (projectadviseur Kwink) Een aantal keer per jaar verschijnt Kwink &. Deze uitgaves worden samengesteld door de

Nadere informatie

Pestprotocol. De Triangel

Pestprotocol. De Triangel Pestprotocol De Triangel 1 Inleiding Pesten is een groot probleem, dat op alle scholen voorkomt. Ook op de Triangel krijgen we te maken met pestsituaties. In dit protocol staat beschreven wat wij doen

Nadere informatie

P E S T P R O T O C O L

P E S T P R O T O C O L P E S T P R O T O C O L 1. VOORAF Het doel van dit Pestprotocol: Alle leerlingen horen zich in hun schoolperiode veilig te voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Door afspraken te maken kunnen

Nadere informatie

Help! Mijn leerling wordt gepest!

Help! Mijn leerling wordt gepest! Eeckhoutcentrum Wat wil je weten? 1 1. Inleiding 2. Feiten 3. Definitie pesten 4. Pesten voorkomen 5. Kenmerken van pesten. De actoren. Oplossingsgericht en No Blame. Waarom werkt het 1 1 1 op middelbaar

Nadere informatie