FACULTEIT TEW VAN UFSIA

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "FACULTEIT TEW VAN UFSIA"

Transcriptie

1 ALUMNI N I E U W S B R I E F FACULTEIT TEW VAN UFSIA JAARGANG 9, NR 35, JANUARI 2002 TRIMESTRIEEL TIJDSCHRIFT - AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

2 Alumni Nieuwsbrief is een uitgave van UFSIA vzw Adres UFSIA Lokaal B-213 Prinsstraat 13, 2000 Antwerpen fax: (03) Jaargang 9, nummer 35, januari 2002 Inhoud 01 Mode verandert, stijl blijft... Een UFSIA-dame aan de top van een modeconcern 04 Creativiteit op stevige grondvesten Philippe Janssens, een vaste waarde in de vastgoedwereld 07 Aan de haal met Manneke Pis Gesprek met alumnus en rover Freddy Van Gaever 09 FINES - Financing Energy Savings Een gesprek met mede-oprichter Kathleen Markey 11 Het nieuwe gebouw aan de Kleine Kauwenberg Even voorstellen: de jongste telg in het UFSIA-patrimonium 13 Een economist met verstand van leven... Een gesprek met Jules Stappers, promotie - jawel ! 16 Pendelen tussen drie banen Gesprek met alumnus prof. dr. Kristof De Wulf 18 Consulting, de beste remedie tegen job hopping Gert De Winter verdeelt zijn tijd tussen reorganiseren, gezin en bouwen Mode verandert, stijl blijft Een UFSIA-dame aan de top van een modeconcern Verantwoordelijke uitgever Karel Soudan UFSIA Prinsstraat Antwerpen karel.soudan@ufsia.ac.be Kernredactie P. Cordy, B. De Bruyn, A. Deckers, P-J. Engelen, E. Faucompret, V. Guillaume, N. Pauwels, H. Poriau, P. Sambre, S. Smaers, K. Soudan, P. Van de Wiele, M. Van Hauwermeiren, L. Van Lierde, M. van Loon, K. Vanstalle Grafische vormgeving en productie ESCO, a De Schutter company Werkten eveneens mee aan dit nummer K. Dickele Oplage ex. VAN DE REDACTIE Op de cover staan in de Antwerpse kathedraal voor de honderdvijftigste keer studenten klaar om het academiejaar goed te beginnen. Elk generatie is anders en organiseert zich anders, aangepast aan de eigen tijd. Anno 2001 is het Unifac dat, als overkoepelende studentenorganisatie, de hele studentengemeenschap van de UFSIA bundelt en vertegenwoordigt. In 1852 gingen de Jezuïeten in Antwerpen van start met hoger economisch onderwijs. Daaruit ontstond het ook ver buiten Antwerpen bekende Saint- Ignace, dat op zijn beurt kon doorgroeien tot UFSIA. We besteden in de volgende nummers van het jubileumjaar 2002 ongetwijfeld meer aandacht aan deze verjaardag. In dit nummer brengen we alvast een voorproefje via een gesprek met een alumnus die aan het einde van dit academiejaar 77 jaar afgestudeerd zal zijn! Veertig jaar is het ook weer geleden dat de Wikings de koppen van zowat alle Belgische kranten haalden met de roof van een van de bekendste Brusselse symbolen, Manneken Pis. Het zal wel toeval zijn dat een rover van weleer onlangs opnieuw de krantenkoppen haalde, in een heel ander verhaal dan. Dat de UFSIA letterlijk is blijven bouwen aan haar toekomst, lezen we in een gesprek dat we hadden naar aanleiding van de nakende opening van een nieuwbouw met een ultramodern auditorium voor meer dan 700 studenten. In de rij van alumnicarrières presenteren we drie heren, die allen iets te maken hebben met consulting, elk in een andere sector, maar en dat doet ons bijzonder genoegen hadden we ook een gesprek met twee alumnaebedrijfsleiders, dames aan de top, respectievelijk in een eigen succesvolle KMO en in een groot en bekend textielconcern. Karel Soudan Sinds er in juni 2001 een jonge, dynamische, knappe vrouw aan het roer van C & A staat, waait er meer dan een nieuwe wind door de grote winkelketen in de modesector. Mimi Lamote, die er 30 uitziet, maar wel degelijk geboren is in 1964, is het type van de nieuwe manager, waarnaar men in theorie zoekt, maar die men zelden vindt. We ontmoeten haar thuis in Mortsel, te midden van een grote bos mistletoe. Een uurtje geleden terugkomen van een korte vakantie in Normandië, vertelt ze. Daar groeit de mistletoe als onkruid in de bomen. Hier zal nogal gezoend worden met Nieuwjaar, is de aanhef van wat uitgroeit tot een bijzonder gezellige en persoonlijke babbel, met een schitterende vrouw. Het valt meteen op: een vrouwelijke topmanager functioneert als echtgenote én bedrijfsleider. En in die volgorde ook. Nooit eerder ontmoette ik in de galerij van groten een topman die vertelt net een heerlijk ontspannen weekje met zijn vrouw achter de rug te hebben. Laat staan dat hij ook nog een volle wasmand weer netjes gewassen en gestreken in de kast krijgt voor de werkdruk weer toeslaat. Een heerlijke ervaring, die de hoop doet rijzen dat vrouwen toch wel eens het verschil zouden kunnen maken. Een kind met toekomst Myriam Thérèse wordt in 1964 als nakomertje in Oostende geboren, als enige dochter na twee zonen in het gezin Lamote-Vanderghote. Een écht meisje, een poppemieke voor de broers en flink verwend als oogappel van vader en moeder. Mimi, zo wordt ze overal genoemd, is zeer leergierig en trots op schoolse resultaten. Aan het St.-Andreaslyceum in Oostende studeert ze Latijn-Wiskunde, in het vooruitzicht van TEW aan de UFSIA, de grote droom die vader voor zijn dochter koesterde. Hij heeft haar nog mee ingeschreven, maar stierf net voor het academiejaar startte. 1

3 Mimi is ambitieus genoeg om door te zetten en vaders laatste wens ook effectief te realiseren. Het wordt niettemin een wat eenzame trek, want op je achttiende op kot gaan in een onbekende stad is geen sinecure, vooral niet als je uit een beschermd nestje komt. Mimi kiest resoluut voor de studie, met het beruchte West-Vlaamse doorzettingsvermogen. In vier jaar en evenveel eerste zitten promoveert ze in 1986 als licentiaat TEW. De keuze voor de richting Bedrijfseconomie-Transport is hoofdzakelijk ingegeven met het oog op haar eindverhandeling: Regularisering en deregularisering van het Loodswezen. Een hommage aan haar vader-zeeloods. Carrièrestart Mimi kan meteen als auditassistent aan de slag bij Coopers & Lybrand. Maar de lokroep van de commerce is groter. Mimi wil absoluut met mensen werken. Een jaartje marketing en economie doceren aan de Hantal-hogeschool in Kortrijk zou de link leggen tussen cijfers en mensen. Eigenlijk droomt ze van een MBA in de Verenigde Staten, maar de kostprijs is te hoog. Ze hoort van een Business Case Study Program, een summer course in Harvard, met een betere prijskwaliteitverhouding en haar keuze is meteen gemaakt. Intussen focust ze op het zoeken naar een ideale baan. Ze solliciteert op een advertentie van C& A voor commerciële kaderleden die graag reizen. Het begin van wat zou leiden tot het bekende resultaat. Van uitpakster tot general manager We schrijven september 1988 wanneer Mimi aan haar jaar opleiding bij C& A begint. Zeer grondig, van A tot Z: Anderhalve maand was ik manusje-vanalles: in de verdeelcentra goederen opbeugelen, dozen uitpakken, vrachtwagens uitladen, kwaliteitscontroles uitvoeren écht alles. Dan volgden zes maanden stage in drie verschillende winkels, verspreid over het land. Daar sta je aan de paskamers, je merkt retouches aan, bedient de kassa, zorgt dat de kleding goed in de rekken hangt, fungeert als verkoopster, als floor manager, waarbij je een afdeling onder je hoede krijgt, en als store manager, waarbij een volledige winkel onder je bevoegdheid valt. Mimi doorstaat de vuurproef met glans en wordt doorgestuurd naar het hoofdkantoor. Daar krijgt ze een korte opleiding in de inkoopafdeling en in de merchandising, die de tussenschakel vormt tussen de winkels en de inkoop. Dit soort opleidingspatroon geeft potentiële leidinggevende mensen een zeer duidelijk beeld van het reilen en zeilen in alle echelons van het bedrijf, een politiek die binnen de C& A-structuren haar efficiëntie dagelijks bewijst. Intussen peilt men ook de flexibiliteit van de kandidaten, de mobiliteit, de omgang met personeel en klanten. Nadat ze een jaar en een maand alle afdelingen van het bedrijf doorlopen heeft, wordt Mimi inkoper voor de kleutercollecties (van 1 tot 3 jaar) voor C& A België en Luxemburg. Een kolfje naar haar hand. Na drie jaar stapt ze over naar de damesinkoop. Ze is present op alle grote modebeurzen, snuift trends en kleuren op en vertaalt die sfeer met de eigen stiliste naar een specifieke collectie. Ze moet nu kwalitatief en kwantitatief op zoek gaan naar de juiste stoffen en de grote confectieateliers, waar ook ter wereld, bewegen tot het maken van een uitgekiend assortiment. Tot dan toe had Mimi altijd gewerkt op Belgisch- Luxemburgs niveau. In 1996 besliste de Europese directie van C& A om de inkoop te centraliseren. Het inkoopkantoor werd gespreid over twee locaties: Vilvoorde en Düsseldorf. Aangezien de damesinkoop vanuit Düsseldorf zou gebeuren, verhuist Mimi mee naar Duitsland. Haar actieradius vergroot naar een internationale inkoop voor 8 Europese landen. Ze is meer onderweg dan thuis. In dat helse tempo legt sportieve Mimi een weekje vast op een clipper, die met zijn drie masten door de Middellandse Zee klieft. Aan boord een jong, dynamisch gezelschap en omdat het schip zijn maidentrip maakt, is ook de pers present. Voor Het Laatste Nieuws is daar journalist Peter Otten. De zon, de zee, de wind én mooie Mimi Een jaar later stappen ze als de heer en mevrouw Otten-Lamote in de spreekwoordelijke huwelijksboot. Peter heeft daarmee zijn belangrijkste nieuwsitem gehaald en stapt in juli 2000 over naar een meer lucratieve bezigheid als senior consultant in het Amerikaans public-relationsburau Edelman: crisismanager, mediatrainer, pr-adviseur bij de lancering van nieuwe producten. Een leefwereld die veel dichter aanleunt bij de belevenissen van zijn vrouw. Sinds kort hebben ze een mooi huis in Mortsel, dat duidelijk de sfeer van bereisde wereldburgers ademt en waar ze zichtbaar gelukkig zijn. Toen Mimi na haar huwelijk een functie vroeg met wat minder uithuizigheid en wat meer omgang met de mensen, werd ze in 1999 district manager, met 14 winkels onder haar vleugels. Een Vlerick-opleiding people management en een master degree Retail management in Tilburg stomen Mimi langzaam maar zeker klaar voor de top. De keuze van de toenmalige General Manager België-Luxemburg voor een vervroegde uitstap opent voor Mimi de grote poort. Eigenlijk geheel onverwacht, want men slaat een tussenstap over als ze de hoogste functie binnen C& A aangeboden krijgt. Ze is nu verantwoordelijk voor de resultaten van 40 filialen, een distributiecentrum en personeelsleden. Zelfs binnen de C& A-structuren een primeur, waar voor het eerst een vrouw tot dat niveau doordringt. En de concurrentie onderling?, vraag ik nieuwsgierig. Diplomatiek maar behoorlijk zelfverzekerd antwoordt ze: Ik heb alle belangrijke stadia doorlopen om het bedrijf écht te kennen, heb de naam een doorzetter te zijn en de reputatie goed met mensen op te schieten, wat ikzelf zeer belangrijk vind. Ik weet dat ik die functie aankan en ben de uitdaging dan ook niet uit de weg gegaan. Concurrentie onder de collega s heb ik absoluut niet als negatief ervaren. Toen de verbazing wegebde, was er tevredenheid. C& A is nooit een echt carrièregebonden onderneming geweest. Het is een vriendelijk bedrijf, met heel veel menselijk contact. En dat wil ik ook zo houden. Uiteindelijk is de functie van managing director ook heel arbeidsintensief en vergt ze veel verantwoordelijkheidszin. De mensen in de groep rond mij kunnen iets relaxter werken, want ze weten dat de uiteindelijke verantwoordelijkheid toch bij mij ligt. Perspectieven voor de toekomst? Een heleboel. C & A blijft de kledingzaak voor een zeer ruim publiek. Iedereen moet bij C& A zijn gading kunnen vinden, niet alleen van jong tot oud, maar ook in stijl en bestedingsbudget. Er is maar één constante en dat is de prijs-kwaliteitverhouding: die moet altijd optimaal zijn. Een product heeft een prijskaartje dat recht evenredig is met de koopwaar. Wie valt voor eenzelfde product als wat wij aanbieden, maar absoluut het dubbele wil betalen voor een merknaam, moet elders zijn. Ons bedrijf is aan zijn nieuwe elan begonnen en moet weer helemaal gezond worden. Die kuur is ingezet en resulteert in een gestadige groei sinds begin dit jaar. Onze reclamecampagnes zullen die groei stimulerend ondersteunen. Ik wil gebruikmaken van de ervaring van de anciens, gekoppeld aan de energie van de jongeren, en dit op alle niveaus binnen het bedrijf. Samen willen we het product dat we aanbieden, constant verbeteren en vooral voortdurend aanpassen aan de smaak van ons gedifferentieerd publiek. We briefen onze internationale inkopers dan ook heel gericht over wat onze klant verwacht te vinden bij C& A BELUX, en dat kan sterk verschillen van andere landen waar C& A opereert. En we stellen vast dat het systeem werkt: we krijgen opnieuw veel meer mensen over de vloer en dat resulteert in een grotere omzet. Hét bewijs dat we weer goede collecties aanbieden. Wie C& A binnenloopt, koopt er ook. Als economist weet ik dat niet enkel omzet maar vooral winst de gezondheid van een bedrijf bepaalt. Dat is mijn doelstelling als managing director. We kunnen ook rekenen op een trouw personeelsbestand, dat een afspiegeling is van onze klanten. Natuurlijk wordt het moeilijker om te rekruteren, omdat mensen heel flexibel moeten zijn. Bovendien zijn de werktijden op zaterdag en koopmomenten laat op de avond niet echt gezinsvriendelijk. Maar dat probleem hebben alle concurrenten. Bezige bij Hoe ziet een dagje van Mimi eruit? Goed gevuld. Om half acht s ochtends vertrek ik naar het hoofdkantoor in Vilvoorde, de verdeelcentrale of een van de winkels. s Avonds kom ik rond half negen, negen uur thuis. Elke zaterdagmiddag ben ik ergens in een filiaal te vinden en de zondag spendeer ik voor een groot stuk voor mijn computer. Maar, en dat was de voorwaarde van mijn man toen ik de functie aanvaardde: wat we samen kunnen doen, doen we ook samen. We brengen dus in het weekend zoveel mogelijk tijd met elkaar door, maar tweemaal per week gaan we joggen en naar het fitnesscentrum. En op vrijdagavond doen we samen boodschappen. Aan een mannelijke general manager vraag je niet of hij kinderen wil, aan een vrouwelijke durf je dat wel. En dan krijg je dit warme antwoord: Het verlangen is er en de plaats in ons leven ook, maar dat is blijkbaar niet voldoende. We verheugen ons dus om de kinderen bij anderen en genieten intussen van de toch wel heel bijzondere en hechte band tussen ons beiden. Gelukkig zijn met wat we hebben is belangrijker dan treuren om wat we niet hebben : dat hebben deze twee toffe en intelligente mensen alvast begrepen, en het werkt nog aanstekelijk bovendien. Myriam van Loon * * Dit stuk draag ik op aan mijn lieve moeder, die tussen de afspraak en het schrijven van dit artikel schielijk overleed. Zij las Alumni Nieuwsbrief steeds van A tot Z en wist dat dit artikel op stapel stond. Ik mis mijn trouwste lezer en fan, meer dan woorden kunnen uitdrukken. 2 3

4 De wieg van Philippe stond in Dendermonde, maar wat later verhuisde het gezin Janssens naar het Gentse. Mijn vader zat in de magistratuur, vertelt hij. Mijn humaniora deed ik deels in het Sint-Barbaracollege in Gent, deels in het Sint-Jan-Berchmanscollege in Brussel. De reden waarom Philippe voor de UFSIA koos, moeten we blijkbaar niet zo ver zoeken. Onder het ouderlijke dak waaide permanent een positief besmettend UFSIA-briesje: vader was aan de UFSIA prof in de faculteit Rechten, lid van de Raad van Bestuur, rechterhand van rector Dhanis én in Brussel raadsheer aan het Hof van Cassatie. Een eminent jurist, maar zijn zoon werd economist. Creativiteit op stevige grondvesten Philippe Janssens, een vaste waarde in de vastgoedwereld Sinds 1 september 1996 leidt TEW-alumnus (1973) Philippe Janssens in de Antwerpse Marialei, samen met twee vennoten, Stadim, voluit Studie en Advies Immobiliën. Dat Philippe een authentiek product is van de jezuïeten, voor wie zijn hart even snel slaat als dat van de verkoper van een huis die bij de openbare verkoop een steeds hoger bod hoort roepen, merken we al vlug. We stelden hem voor eerst het ernstige werk aan te snijden, zijn baan, de prijs van wonen, het optimaliseren van de waarde van bouwsels en dergelijke meer. Maar hij praat al honderduit over zijn studentenverleden. Mooi, dat enthousiasme. Al hoopten we toch dat het geen jezuïetenstreek was. Primeurtjes Philippe mocht in zijn studietijd een drietal primeurtjes op zijn naam schrijven. Om te beginnen: ik was in 1969 student in het eerste jaar van het gemengde onderwijs. Daarmee bedoelt hij natuurlijk het jaar toen de porren voor de nodige afleiding kwamen zorgen. Mijn toenmalig lief, huidige echtgenote, maakte nog het laatste jaar mee van de KNS, de Korte Nieuwstraat. We bleven samen in Antwerpen hangen. Een tweede primeur: wij behoorden tot de laatste lichting die nog op kot zat rond de imposante binnenkoer. Ik maakte de verhuizing mee naar het studentenhome Ten Prinsenhove in de Koningstraat. Ten derde: wij hebben ook het allereerste licentiejaar van de kwantitatieve richting ingewijd, de econometrie. Maar kennelijk heeft hij nog een vierde primeurtje in zijn mouw. In dat studentenhome heb ik het eerste brandje veroorzaakt, gelukkig erg kleinschalig, lacht hij. Een te snel geleegde asbak met een nog smeulende sigaret. Spontaan blikt hij terug op een van zijn boeiendste ervaringen uit zijn licentiejaren: Aiesec, Association Internationale d Echange des Etudiants en Sciences Commerciales. Gedurende drie jaar was hij daarvan voorzitter voor de UFSIA, waarvan twee jaar op het niveau van de Universiteit Antwerpen, in combinatie met het RUCA. Daarvan heb ik veel opgestoken, getuigt hij. We moesten uitkijken naar stagemogelijkheden en uitwisselingen regelen. Als voorzitter maakte ik jaarlijkse congressen mee in Berlijn en Kopenhagen, een boeiende en uiteraard erg internationale bedoening. Ik herinner me nog levendig een samenkomst van enkele weken in Antwerpen met zowat 30 buitenlandse studenten, in samenwerking met de Kamer voor Handel en Nijverheid en de Dienst voor promotie van de haven, onder de vlag Trade and industry in a world port. Er werd een week georganiseerd over de commerciële functie van de haven, een over bank- en verzekeringswezen, een over de industriële functie Iedere dag kwamen bedrijfsleiders een uiteenzetting geven, er waren bedrijfsbezoeken, enzovoort. We moesten ervoor zorgen dat de betrokken ondernemingen alle verblijfkosten van deze studenten uit diverse windstreken op zich namen. Dankzij dat initiatief konden wij tijdens dat academiejaar ook voor vele medestudenten een buitenlandse stage versieren. Studeren, organiseren, het waren drukke jaren, geeft Philippe toe. En nog vrijen ook, lacht hij. Al in de eerste kandidatuur schoot Cupido raak. Theorie graag, maar in functie van praktijk Ik heb interesse voor theorie, zolang ik daarvan een vertaling zie naar de praktijk, biecht Philippe op. Het kwantitatieve heeft mij altijd geboeid. Maar dat die kwantitatieve richting, die begon in de eerste licentie, zo theoretisch was, heeft me toen wel wat ontgoocheld. Voor die nieuwe richting waren wij eigenlijk proefkonijnen. Wiskundige statistiek en aanverwante kregen wij op ons bord. Practicum was als het ware het combineren van twee theorieën tot een nieuwe theorie. De parameters waarmee wij zaten te werken, werden niet naar de praktijk vertaald. Het vak Voorraadbeheer van professor Michel Willems sprak me dan ook veel meer aan. Daar zag je vrij concreet waarmee je bezig was, een ware verademing, naast die zuiver wiskundige vakken. Als licentiaat TEW kwantitatieve economie werkte Philippe eerst een jaartje bij Unilever in Vorst. Maar in 1974 vond je hem al aan de Antwerpse Meir bij het toenmalige Anhyp. Daar was ik eerst diensthoofd van de giroafdeling. Ik werkte met een team van circa 30 mensen, een boeiende ervaring. Maar na drie jaar was ik uitgekeken op het werk, omdat je er weinig vernieuwende wegen uit kon. In 1977 begon ik op de afdeling Vastgoed. Eind 77 nam ik bij Anhyp de studiecel over die zich bezighield met de jaarlijkse uitgave van een brochure over de prijsevolutie van het vastgoed. Mijn eerste brochure was klaar in Een ervaring dus van liefst 23 jaar in immobiliën. En een vrij bijzondere ervaring ook, omdat ons bedrijf het enige in ons land is dat de trends van het vastgoed op een dergelijke manier volgt, vult Philippe aan. Voor wie het in België heeft over prijstendensen van gronden of gebouwen, zijn wij toch dé referentie. We hebben de basisbrochure van 1978 ontwikkeld tot wat ze vandaag is. Destijds was het een boekje van 14 bladzijden in grote druk, vandaag telt de Gids der onroerende waarden zowat 165 pagina's vol kleine lettertjes. We geven de gids jaarlijks uit in samenwerking met Fortis en de Federatie van Belgische Notarissen. Ook voor hem was vastgoed aanvankelijk een wat vreemde sector, bekent Philippe. Door de bril van de particulier gaat het over grote bedragen, meestal de grootste investering in zijn leven. Zelfs op bedrijfsniveau behoort vastgoed tot de zwaarste investeringen en er is in feite weinig over bekend, gewoon omdat geen twee woningen of gebouwen identiek zijn. Door die bomen de structuur van een bos te ontdekken, boeide mij. Je begint dan toch een aantal rationele factoren te ontwaren. Over alle verkopen in België jaarlijks pakweg hebben wij gegevens. In 1978 werd nog een vijfde van de woningen openbaar verkocht, vandaag nog een twintigste. Aanvankelijk haalden wij onze gegevens uit publicaties zoals de Notariële Tijdingen. Dat was niet alleen een monnikenwerk, het was ook dom, want de schatters hebben dezelfde gegevens nodig als vergelijkingspunten. We zijn dan begonnen met een databank, die zowel voor de studies als voor de schatters kon dienen. Toen de markt van de openbare verkopen tijdens de crisis van de jaren tachtig instortte, konden wij op de medewerking van de Kamers van Notarissen rekenen. Zij gaven ons de resultaten door van zowat 80 procent van alle verkopen uit de hand. Daarnaast kregen we de wat meer algemene gegevens van het Nationaal Instituut voor de Statistiek. Zo kon ik binnen Anhyp een programma laten uitwerken voor de raming van de waarde van onroerend goed en meteen hebben we dat programma ook als een marketinginstrument voor derden kunnen hanteren. De keerzijde van kopen of verkopen is immers meestal financieren of beleggen, interessant uiteraard voor een financiële instelling. Vanuit die gedachte konden we de verdere ontwikkeling van de publicatie financieren en ze verspreiden via de kantoren. De Caisse Hypothécaire Anversoise, opgericht in 1881, werd later de Antwerpsche Hypotheekkas en 4 5

5 nog later het meer eigentijds klinkende Anhyp. Ze verwierf een almaar steviger faam in al wat met onroerend goed en de geldelijke aspecten ervan te maken heeft. De oorspronkelijke doelgroep, de particulier, verbreedde geleidelijk naar grote bedrijfs- en kantoorprojecten, waar Anhyp uiteindelijk grote marktaandelen wist te veroveren, zegt Philippe. Finaal was ik niet alleen verantwoordelijk voor die studies, maar ook voor de schatters van Anhyp. Een probleem wordt een kans Inmiddels moest Philippe als adviseur vanuit Anhyp voor het pensioenfonds van de stad Antwerpen stadseigendommen rendabel maken om dat fonds te spijzen. Hij was ook nauw betrokken bij de ontwikkeling van belangrijke projecten in het stadscentrum. Toen Anhyp in maart 1996 na ongunstige financiële resultaten een aantal activiteiten afstootte, waaronder de vastgoedstudie, maakte ik daarvan samen met twee directe medewerkers een opportuniteit. Eén vennoot is beslagen in de studies en de ander had en heeft meer ervaring in schattingen. Op 1 september 1996 hebben wij Stadim opgericht. Ons bedrijf voert opdrachten uit voor de overheid, doet schattingen en verstrekt advies, maar is nooit makelaar of projectontwikkelaar. We willen neutraal blijven. We onderzoeken en adviseren bijvoorbeeld ook hoe je een vastgoed kunt aanpassen om de opbrengst ervan te optimaliseren. Daarvoor hanteren we een aantal formules en methoden, rekening houdend met cashflow na aanpassingen, inflatie, residuwaarde enz. Vanuit die knowhow doceer ik vastgoedkunde aan de UAMS, in Leuven en in het Henry van de Veldeinstituut voor architecten. De Belgen zouden een baksteen in hun maag hebben, maar bij Philippe lijkt het wel een betonblok. Mijn interesse is gegroeid door in die materie te ploeteren, zegt hij. Maar ik ben zoals een boer: de bodem is de akker en de stenen het gewas. Wie wil bouwen, verrekent de ligging van zijn grond en moet zich afvragen wat de sterke en wat de zwakke punten zijn. Je moet zorgen dat het huis past op de grond. Er moet altijd een evenwicht zijn tussen de waarde van de grond en die van de stenen, die de grond laten renderen. Is er ook nog evenwicht tussen zijn gezinsen zijn beroepsleven? We hebben twee dochters en een zoon, die aan de UFSIA studeren of gestudeerd hebben. Over enkele weken vertrek ik met mijn vrouw op vakantie naar Zuid-Italië. Wat wil je nog meer? Goede reis! Ben De Bruyn Gesprek met alumnus en rover Freddy Van Gaever Aan de haal met Manneke Pis Deze nacht werd door onbekenden Manneke Pis te Brussel ontvreemd. Met dit bericht uit het ochtendnieuws van de radio schrok het land op een koude winterdag in 1962 wakker. Brussels trots was verdwenen, en niemand wist waar hij was of wie het beeldje geroofd had. Algauw kwam er meer duidelijkheid. De Wikings hadden Manneke Pis geroofd, en daarmee een van de meest ophefmakende studentengrappen uit de jaren zestig uitgehaald. Het idee om Manneke Pis te roven kwam uit het brein van Freddy Van Gaever, die toen feestleider was van de Wikings. Hij kende overigens het klappen van de zweep. Van Gaever wilde met de Wikings elk jaar een geruchtmakende stunt uithalen. Toen hij twee jaar voordien voor het eerst feestleider was, hadden de Wikings Opsinjoorke geroofd, toen die Mechelse pop meeliep in de Ieperse kattenstoet. Een jaar later zetten de Wikings onder impuls van Van Gaever het bezoek van koning Boudewijn en de sjah van Perzië wat extra luister bij. Van Gaever: Tijdens het bezoek zouden de koning en zijn Perzische collega in een open wagen het volk op de Meir minzaam toewuiven. Enkele minuten voor ze de Meir opreden, drong een open zwarte cadillac van de Wikings het afgezette traject binnen. Ik zat aan het stuur, naast mij zat Carlo De Wever hij is nu Belgisch ambassadeur in Stockholm en achter ons zat George Eraly, gegrimeerd en in een opzichtig militair uniform gestoken. Veel tijd om het volk toe te wuiven had onze Wiking-sjah niet. Na enkele minuten werden we omringd door politieagenten op motorfietsen en werden we van de Meir verwijderd. Op rooftocht De Wikings vroegen Van Gaever om nog een derde keer feestleider te zijn. Het probleem was dat hij eigenlijk al afgestudeerd was, en zelfs een eigen transportbedrijf aan het opstarten was. Ik schreef me dan maar in voor het extra jaar handelsingenieur, vertelt Van Gaever. Niet dat ik ooit naar de colleges ben geweest, ik heb zelfs nooit examen afgelegd dat jaar. Maar door die inschrijving kon ik wel nog een jaartje in het presidium zitten. De stunt die hij dat jaar wilde uithalen, moest dus ook de kroon op het werk worden. En wat kon je dan beter verzinnen dan Brussels nationale trots te ontvoeren. De bedoeling was om na de roof met Manneke Pis te pronken op bals en in een stoet, zonder dat ooit iemand zou weten wie het beeldje nu eigenlijk in zijn bezit had. De ontvoering was gepland voor januari, maar de voorbereidingen begonnen al in december. Van Gaever: We wisten dat Manneke Pis via een elektronisch oog beveiligd werd: doorbrak je de lichtstraal van dit oog, dan ging er bij de politie, die daar vlakbij zat, een alarm af. Tijdens twee verkenningstochten hebben we dus twee keer die lichtstraal onderbroken, om te weten te komen hoe snel de politie ter plaatse zou zijn. Maar blijkbaar werkte dat alarm niet, want we hebben nooit een agent zien opdagen. 6 7

6 In januari was het dan zover. Met een man of acht zouden de Wikings Manneke Pis ontvoeren. De roof werd echter bijna uitgesteld, omdat twee leden van het commando niet op tijd terug waren van een brouwerijbezoek met de Bokkenrijders. De preses van de Wikings wilde op dat moment de geplande actie uitstellen. Maar dat had de hele onderneming onmogelijk gemaakt, zegt Van Gaever. Als we twee weken hadden gewacht, hadden we de hele operatie nooit geheim kunnen houden. En als een en ander uitlekte, ja, dan kon je het wel vergeten. Met zes man vertrokken ze dan toch maar naar Brussel. Twee kompanen zouden Manneke Pis van zijn sokkel halen en aan Van Gaever geven, die in de auto zat te wachten. De rest zou op de uitkijk staan. Rond middernacht was de groep ter plaatse. De roof zelf verliep uiterst vlot. Manneke Pis werd losgemaakt en doorgegeven aan Van Gaever, die het beeldje op de achterbank van zijn 2pk tje legde. Op een minuut tijd was de hele klus geklaard, en hadden de rovers zich al verspreid in de Brusselse binnenstad. Manneke Pis in het kinderbed De roof was gelukt, maar nu moest er ook nog een plaats worden gezocht om de buit onder te brengen. Van Gaever: Om niets te laten uitlekken, zou alleen ik weten waar Manneke Pis verborgen was. Alleen, toen ik uit Brussel terugreed met Manneke Pis in een deken gewikkeld op de achterbank, had ik nog geen idee waar ik hem kon verstoppen. Eerst dacht ik aan het kantoor van mijn bedrijfje, maar dat zou een beetje te voor de hand liggend zijn. En dus piekerde ik terwijl ik naar Antwerpen reed in mijn ijskoude wagen ons land beleefde toen een van de koudste winters van de eeuw, en op de dag van de roof vroor het stenen uit de grond over alle mogelijke en onmogelijke schuilplaatsen. Uiteindelijk besloot hij naar zijn broer te rijden, en het beeldje daar te verstoppen. Mijn broer schrok zich natuurlijk een ongeluk toen ik daar om vier uur s nachts aanbelde met Manneke Pis in mijn armen, vertelt Van Gaever. Na wat aandringen kon ik hem toch overtuigen om het beeldje, al was het maar voor een nacht, in huis te nemen. Mijn broer en zijn vrouw verwachtten toen hun eerste kindje, en ze hadden de slaapkamer voor de baby al ingericht. We hebben dan het beeldje, nog steeds in de deken gewikkeld, in het kinderbed gelegd. Overigens heeft Manneke Pis die nacht zijn naam alle eer aangedaan. Door de vrieskou was het water in de leiding die het water naar het orgaan bracht dat het Manneke zo beroemd maakt, volledig bevroren. Maar eens in de warme kamer, begon dat water natuurlijk te ontdooien. Het gevolg was dat er s morgens een grote plas lag in de kamer en dat de matras van het bed doorweekt was. De broer van Van Gaever had Manneke Pis s nachts dan wel binnengehaald, maar toen hij s morgens op de radio hoorde dat de politie en het parket waren ingeschakeld om Manneke Pis terug te vinden, sloeg de schrik hem natuurlijk om het hart. In paniek belde hij Fred op, die hem dan toch kon overtuigen om het beeldje te laten waar het was. Van Gaever: Het idee dat Manneke Pis voor het eerst sinds een paar honderd jaar uit Brussel weg was, en dat hij uitgerekend in het huis van mijn broer logeerde, kon hem uiteindelijk overhalen om het beeldje daar te laten. Ik moest hem natuurlijk wel op het hart drukken om daar tegen niemand ook maar een woord over te lossen. Gemakkelijk was dat natuurlijk niet. Iedereen praat over die ontvoering, het Manneke ligt bij jou thuis, en je mag het tegen niemand zeggen. Zodra wel bekend mocht worden gemaakt waar het beeldje was, heeft mijn broer dat dan ook aan jan en alleman verteld. De rovers opgespoord Die ochtend kreeg Van Gaever echter niet alleen telefoon van zijn broer. In de loop van de dag had hij plots pater Taymans aan de lijn. Of hij even naar Sint-Ignatius wilde komen om uit te leggen wat er met Manneke Pis was gebeurd Van Gaever had natuurlijk niet verwacht dat al zo snel zou uitlekken wie er achter de roof zat. Iemand had s nachts echter een brief, waarin de ontvoering door de Wikings werd opgeëist, in de bus van het Brusselse stadhuis gestopt. Ik denk dat dat het werk van onze preses geweest moet zijn, zegt Van Gaever. Hoewel hij eerst niet wilde meegaan, is hij ons die nacht dan toch nog achterna gereisd. Een halfuurtje na ons vertrek kwam hij ter plaatse, en liep bijna recht in de armen van de politie. Hij had ze zelfs nog toegeroepen dat ze niet zoveel lawaai moesten maken, omdat hij dacht dat wij het waren. Wellicht is hij bij het zien van de politie bang geworden, en heeft hij daarop die brief gepost. Maar daarmee was een deel van de stunt natuurlijk om zeep. Het had nooit zo snel mogen uitlekken. Van Gaever werd dus door de politie ondervraagd en moest inderdaad toegeven dat hij wist waar het beeldje was. Toch kreeg hij de politie nog zover dat ze hem een dienst verleenden. Van Gaever: Ik beloofde het beeldje ongeschonden terug te bezorgen, maar vroeg hen of het mogelijk was Manneke Pis op een Wiking-bal officieel terug te geven. We hebben dan op een week tijd in een van de grote feestzalen van de stad een bal georganiseerd. En het was een enorm succes. Iedereen wilde daar natuurlijk bij zijn. De stunt van de Wikings was gesneden brood voor de kranten. Zelfs vanuit het buitenland kwam de pers afgezakt naar Antwerpen. Journalisten van Paris Match zijn ons toen komen interviewen, en hebben een foto van de ontvoerders gepubliceerd. Op die foto stonden we wel met veertien man. De groep van zes rovers was naderhand nog aangegroeid De roem van de Wikings was met de hele stunt natuurlijk wel gemaakt. Paul Cordy FINES Financing Energy Savings Een gesprek met mede-oprichtster Kathleen Markey FINES is een Leuvense KMO, die gespecialiseerd is in het identificeren, realiseren en financieren van energiebesparende verlichtingsprojecten. Aan het hoofd staat mede-oprichtster Kathleen Markey, UFSIA-alumna, promotie Wij hadden een interessant gesprek met haar over het verleden, het heden en de veelbelovende toekomst van haar bedrijf. Ik ben aan de UFSIA gestart in 1988 en in 1992 afgestudeerd als licentiate in de Toegepaste Economische Wetenschappen, Oriëntatie Financiering, steekt Kathleen Markey van wal. In haar tweede licentie verblijft ze in het kader van een Erasmus uitwisseling aan de Universiteit van Loughborough in Groot-Brittannië. Aan dit overzeese avontuur bewaart Kathleen alleen maar goede herinneringen. Het programma dat ik er volgde was zeer Europees en praktisch georiënteerd. Het aantal colleges ex cathedra was vrij beperkt. Voor de meeste vakken kreeg je een literatuurlijst met een aantal verplichte en facultatieve werken die je zelfstandig moest doornemen. Als je een bepaald vak interessant vond, kon je je dus verder verdiepen in de materie. Op het examen werden trouwens heel open vragen gesteld en werd er verwacht dat je over een bepaald thema een kritische reflectie kon geven. Wie zich beperkte tot het louter reproduceren van de geziene stof, werd niet hoog ingeschat. Achteraf bekeken heeft deze Erasmus uitwisseling niet enkel mijn Engels verbeterd, maar ook een positieve invloed gehad op mijn algemene ontwikkeling. Na haar terugkeer aan de UFSIA besluit Kathleen het toen nog aanvullende jaar Handelsingenieur te volgen. Het was een heel zwaar jaar, blikt ze terug. Vaak hadden we 38 uur les per week. Daar kwam nog bij dat we op zeer korte tijd een eindverhandeling moesten schrijven. In die periode komt ze in contact met professor Aviel Verbruggen, die als lesgever en als promotor van haar eindverhandeling haar interesse voor energie en milieu nog verder weet te activeren. Na het behalen van het diploma Handelsingenieur start Kathleen dan ook bij het Studiecentrum voor Technologie, Energie en Milieu (STEM) van de UFSIA. STEM en Cenergie Bij STEM heb ik me in eerste instantie voornamelijk bezig gehouden met milieustudies, maar al snel bleek dat ik meer geïnteresseerd was in het energiegebeuren, stelt Kathleen. Ik kwam dan ook terecht bij de afdeling Cenergie, die energie-audits deed bij bedrijven. Zij waren op dat moment op zoek naar iemand met een meer economische achtergrond om hen te helpen bij allerhande prijsberekeningen. Bij het uitvoeren van de verschillende audits bleek telkens weer dat bedrijven sterk geïnteresseerd waren in de resultaten van de studie, maar achteraf bijna nooit tot corrigerende acties overgingen. Het ontbrak hen duidelijk aan tijd, geld en kennis om de theoretische aanbevelingen daadwerkelijk om te zetten in de praktijk. In juli 1997 hebben Aviel Verbruggen, Guy Geens (ex-philips) en ikzelf FINES opgericht om deze drie belemmeringen (tijd, geld, kennis) op te heffen. Guy zou zich voornamelijk met de technische aspecten van energiezuinige verlichting bezig houden, terwijl ik verantwoordelijk werd voor het financiële gedeelte. Energiezuinige verlichting Hoe gaan jullie dan concreet te werk? Kathleen: Op basis van een gedetailleerde audit van de verlichtingstoestand van een bedrijf werken we een aantal 8 9

7 besparingsvoorstellen uit. We beperken ons niet tot het becijferen hoeveel een bedrijf op de verlichtingsfactuur kan besparen, maar geven ook heel concreet aan met welke producten dit besparingspotentieel gerealiseerd kan worden. Als een bedrijf beslist om een kostenbesparende investering uit te voeren, nemen we de volledige realisatie ervan op ons: we bestellen het materiaal, nemen contact op met de installateurs, coördineren en controleren de werken tot en met de finale oplevering, vervolgt Kathleen enthousiast. Blijft nog het gebrek aan geld? Ook hier hebben we een creatieve oplossing bedacht en hanteren we het principe van Third Party Financiering. FINES draagt de kosten van de initiële investering. De klant betaalt ons vervolgens terug op basis van de besparingen die hij realiseert op zijn elektriciteitsverbruik. Hij kan dus van de energiezuinige verlichting genieten zonder eigen middelen aan te spreken of nieuwe kredieten aan te gaan. Wat bepaalt nu of een energiebesparend project rendabel is of niet? De rendabiliteit wordt in grote mate bepaald door twee factoren. Allereerst is het aantal branduren van belang: hoelang brandt de lamp? Verder speelt uiteraard de potentiële besparing een belangrijke rol: hoe on-zuinig zijn de bestaande lampen? Meestal schommelt het besparingspotentieel tussen 40 en 70% van het huidige verbruik voor verlichting. Deze percentages lijken op het eerste gezicht erg hoog. Inderdaad,, geeft Kathleen toe. Mensen geloven je vaak niet echt wanneer je vertelt dat ze de helft van hun verlichtingsfactuur eigenlijk kunnen vermijden. Daarom werken we met garanties. We starten met een gratis haalbaarheidsstudie: voor een bepaalde ruimte berekenen we het besparingspotentieel en de kosten die vereist zijn om die besparing te realiseren. Is de klant geïnteresseerd, dan voeren we een volledige studie uit, waarbij we het gehele gebouw onder de loep nemen. Daarna organiseren we een proefopstelling: we meten het energieverbruik van het oude toestel en vergelijken dat met het verbruik van het energiezuinige alternatief. Dit besparingspotentieel wordt gegarandeerd door FINES. De enige onzekere variabele die dan nog overblijft, is het aantal branduren. Alleen het bedrijf kan deze parameter realistisch inschatten. Hoe groter het aantal branduren, hoe meer je zult besparen, lacht Kathleen. Dit klinkt inderdaad tegenstrijdig, maar is het natuurlijk niet. Projecten Welke gebouwen komen typisch voor relighting- projecten in aanmerking? Kathleen: Sporthallen zijn dankbare gebouwen voor energiebesparende initiatieven. De bezetting ervan is zeer onregelmatig, zodat een stuurinstallatie met aanwezigheidsdetectie vaak raadzaam is. Verder heb je verschillende lichtniveaus nodig naargelang het gaat om recreatief gebruik van de sporthal of sport in competitieverband. De meeste sporthallen zijn bovendien al wat ouder en de bestaande verlichting is vaak aan verniewing toe. Dan is het uiteraard gemakkelijker om de betrokken partijen te overtuigen van het energiezuinige alternatief, geeft Kathleen toe. Verder hebben we ook heel wat projecten lopen in industriële gebouwen zoals grote magazijnen en productiehallen of administratieve gebouwen, zegt Kathleen niet zonder trots. Kunnen ook particulieren of kleine KMO s een beroep doen op jullie diensten? Toch wel,, stelt Kathleen. Uiteraard is een studie op maat voor hen vaak te duur of niet rendabel. Daarom bieden we hun een aantal gestandaardiseerde, energiezuinige verlichtingsproducten aan in ons Energystop-programma. We beperken ons hier wel tot het verkopen van het materiaal (ook online via De installatie en het onderhoud ervan zijn voor de KMO of particulier zelf. Daarnaast werkt ons Eco-design team ook samen met architecten die op zoek zijn naar energiezuinige verlichting met oog voor design. Gelukkig is de tijd voorbij dat design en energiezuinig niet te rijmen vielen. Waarom kiezen de mensen voor energiezuinige verlichting? Uiteraard is er de economische realiteit dat er enkel geïnvesteerd wordt in financieel rendabele projecten. Het investeren in energiezuinige verlichting vormt hierop geen uitzondering. Bovendien kiezen meer en meer bedrijven voor een energiezuinige verlichting omdat het milieuvriendelijk is. Ook de subsidies die bedrijven kunnen krijgen van de Vlaamse Intercommunales zijn een belangrijke stimulans, maar het psychologisch effect ervan is volgens mij nog belangrijker., verklaart Kathleen. Tot slot zijn ook de kwaliteit en het comfort van de verlichting van belang, vervolgt ze. De meeste energiezuinige lampen hebben een langere levensduur. Dat is handig wanneer ze in een magazijn of sporthal op een hoogte van tien meter hoogte hangen en je ze dus zo weinig mogelijk wilt vervangen. Rooskleurige toekomst Momenteel hebben we weinig concurrentie in België. Enkel in de VS zijn er momenteel heel wat zogenaamde ESCO s of Energy Saving Companies die een vergelijkbare bedrijfsopdracht hebben. Stilaan waait de trend over naar Europa, voornamelijk naar Groot-Brittannië en Spanje. Daarnaast is er een nieuwe trend waarbij grote bedrijven hun volledige energie-afdeling uitbesteden. Je wordt dan niet enkel verantwoordelijk voor de installatie maar ook voor het onderhoud van hun verlichting. Nederland is op dit vlak al ver geëvolueerd. Wij Vlamingen hebben nog altijd de neiging om te denken wat we zelf doen, doen we beter. Toch denk ik dat er op dit vlak heel wat bijkomende mogelijkheden voor FINES zullen ontstaan. Ik zie de toekomst dan ook rooskleurig tegemoet. Noël Pauwels Even voorstellen: de jongste telg in het UFSIA-patrimonium Het nieuwe gebouw aan de Kleine Kauwenberg De restauratie van de historische panden aan de Sint-Jacobsmarkt en de werken in gebouw C lijken nog maar goed en wel achter de rug, of de UFSIA mag alweer een lintje doorknippen. Het nog naar nieuw geurende gebouw aan de Kleine Kauwenberg herbergt een royaal bemeten aula en een aantal kleinere collegezalen. Intussen is de bouw- en verbouwingskoorts nog niet gezakt. De nieuwe aula aan de Kleine Kauwenberg biedt plaats aan 700 studenten. Daarmee is hij maar een zucht kleiner dan de grote Pieter De Somer-aula in Leuven en is hij een van de grootste auditoria in Antwerpen. De uitbreiding was geen overbodige luxe: de grote aula in het R-gebouw telt maar 300 zitjes, en met studentenaantallen die voor sommige vakken de kaap van 600 overschrijden, betekent dit 10 11

8 dat sommige colleges in drie shifts worden gegeven. Het nieuwe auditorium vangt dat probleem op, zegt Mark Verbruggen, hoofd van de Technische Dienst aan de UFSIA. Anderzijds betekent het nieuwe gebouw geen pure capaciteitswinst. Voor dit project moesten immers een aantal bestaande gebouwen wijken: het huis waarin Unifac huisde, het verouderde K-gebouw en de vroegere Squash. In die zin werd het patrimonium wel een stukje uitgebreid, maar gaat het toch vooral om modernisering. Het project kwam vrij vlot uit de startblokken. Verbruggen: We zaten enerzijds met de vraag naar een groot auditorium, en anderzijds met een aantal verouderde gebouwen die dringend gerenoveerd moesten worden. Dan weet je al welke kant het moet uitgaan. Voor de realisatie hebben we een beroep gedaan op projectmanager Starke-Diekstra en architectenbureau Driesen-Meersman-Thomaes. Carte blanche De architecten kregen voor het ontwerp zo goed als carte blanche. Een sterk concept vereist een eenduidige visie, vindt Verbruggen. Ook bij andere bouwprojecten hebben we ons op architecturaal vlak altijd zo weinig mogelijk bemoeid. Soms leidt dat tot verrassingen: het interieur van het Scribanihuis heeft bijvoorbeeld heel opvallende kleuren meegekregen. Dat waren we hier niet gewoon, maar we hebben de architect toch zijn gang laten gaan. Bij het project aan de Kleine Kauwenberg bestond de uitdaging erin om op een relatief krap terrein een constructie te creëren die geen overladen indruk zou wekken. Om dat te bereiken, opteerde het architectenbureau voor een niet-alledaags ontwerp. Het buitenterrein en de ruimte onder de aula vormen in feite één doorlopend geheel, schetst Verbruggen het concept. Zelfs het straatpatroon werd doorgetrokken naar het gebouw: de grondbedekking is binnen en buiten dezelfde en ook de verlichtingspalen lopen gewoon door alsof er geen wand is. Dat open karakter werd nog verder geaccentueerd door aan het gebouw een glasvliesgevel te geven. Kregen de architecten op het vlak van het ontwerp bijna helemaal vrij spel, dan stak de UFSIA wel een vinger in de pap wat de praktische afwerking betrof. Als instelling met een eigen technische dienst hebben we het voordeel dat we de bouwprojecten mee kunnen opvolgen, zegt Verbruggen. Een van onze stokpaardjes daarbij is het onderhoud van de gebouwen. Terwijl de meeste architecten en studiebureaus vooral een mooi eindresultaat voor ogen hebben, denken wij in de eerste plaats aan de praktische kant. Want een mooi gebouw met een lichtgekleurd vast tapijt mag er geweldig uitzien als het net af is, wij kunnen dat niet onderhouden. Om diezelfde reden zijn we ook afgestapt van de witte schrijftabletten in de aula s: die zouden binnen de kortste keren volgekribbeld raken. En zo zijn er nog dingen waarop je leert letten: het gebruikte materiaal moet duurzaam zijn, je moet nadien nog bij de leidingen kunnen, het dak moet goed bereikbaar zijn... Bouwen en verbouwen Het metselen en timmeren op de UFSIA-terreinen lijkt de laatste jaren nauwelijks gestopt. Maar is het eigenlijk ooit anders geweest? Voorzover Verbruggen kan vaststellen niet. Hij startte in 1985 als hoofd van de Technische Dienst en mocht toen meteen zijn tanden zetten in een project om u tegen te zeggen: het optrekken van gebouw D aan de Grote Kauwenberg. In die tijd wisten we niet of er nog een nieuwbouwproject van dezelfde omvang zou komen. Maar intussen zijn we eigenlijk niet meer gestopt met bouwen, blikt Verbruggen terug. Niet lang na de voltooiing van gebouw D volgden de renovatie van het Scribanihuis en het Hof van Liere en de bouw van het Agora-gebouw. Daarop diende zich al meteen een ander prestigieus project aan: de restauratie van de historische panden aan de Sint-Jacobsmarkt. Dat project duurde een vijftal jaren en ging naadloos over in de verbouwingswerken in gebouw C. Verbruggen: Intussen werd ook de bovenste verdieping van het restaurantgebouw in een Labotheek omgetimmerd en werden de twee overblijvende zalen en de lounge van het restaurant opgeknapt. En in het heetst van de strijd hebben we als technische dienst ook eens aan onszelf gedacht en zijn we met de renovatie van de ateliers in de Vekestraat gestart. De Schutter is de volgende Verder heeft de UFSIA ook een aantal panden bijgekocht, vervolgt Verbruggen. Onder meer die aan de Gratiekapelstraat 10 en 12, die we meteen ook hebben opgefrist. Daarnaast hebben we samen met de provincie de gebouwen van De Schutter in de Venusstraat gekocht. Bedoeling is dat daar een grote bibliotheek komt, zodat alle werken van de humane wetenschappen gecentraliseerd worden. Die reorganisatie is nodig met het oog op de verhuizing van UIA en RUCA naar de binnenstad. Uiteraard zal die verschuiving nog heel wat meer projecten meebrengen. Met al die grote projecten zou je bijna het onderhoud van het bestaande patrimonium over het hoofd zien. De gebouwen aan de Rodestraat, die in 1974 in gebruik genomen zijn, smeken om een grondige opfrisbeurt. De verlichting in de gangen is aan vervanging toe, het vast tapijt is tot op de draad versleten, er moeten brandhaspels komen... En als dat allemaal is afgerond, is waarschijnlijk opnieuw gebouw D aan de beurt. Want dat zal dan alweer zo n twintig jaar oud zijn. Ons orderboekje zal de komende tien jaar dus nog wel goed gevuld zijn, lacht Verbruggen. Annik Deckers Een gesprek met Jules Stappers, promotie - jawel ! Een economist met verstand van leven Rector Carl Reyns had er de mond van vol: een alumnus van 98 jaar jong, maar nog zo gezond en helder van geest dat een conversatie een plezier is. Die moeten we absoluut in de galerij van de geportretteerde alumni krijgen. Wie denkt dat een hoogbejaard man wel tijd in overvloed zal hebben, moet die visie grondig herbekijken. Om een afspraak te versieren met deze illustere UFSIA-alumnus, moesten we zelfs enig verbaal geweld gebruiken en het wapen van de deadline hanteren. Mijnheer Stappers heeft het altijd druk. Maar, en dat is zo rustgevend aan de man: hij doet nooit druk. Stress, daar kan ik niet over meepraten, dat heb ik nooit gehad, bekent hij in alle eerlijkheid. Jules Stappers woont sinds het overlijden van zijn vrouw in 1990 dan wel alleen, een eenzaam mens is hij allerminst. Hij bereddert zijn huishouden zelf, op een half dagje per week familiale hulp na. Een handig systeem dat aangesloten is op een hulpcentrale, zorgt voor een veilig gevoel als er toch iets mis zou lopen. Iedere avond maakt hij zijn ontbijtblad klaar, doet de ingrediënten in het koffiezetapparaat, zodat hij s ochtends, na één druk op het knopje aan tafel kan. Steevast zijn gesteven servet op de schoot, geniet hij dan van een rustig ontbijt voor de televisie. Het BBC-ochtendnieuws maakt hem tot wereldburger. En dat is hij, met een klare kijk en vooral een duidelijke visie. De wereld staat op z n kop. Ik ben er echt om bekommerd, zegt hij, met een diepe frons die zijn hele gladde schedel inpalmt. De macht van het geld maakt alles kapot. Die onbeheerste drang naar vrijheid zet vele waarden op de helling. Kijk maar naar trouwen en scheiden, het is een koud kunstje. De drang naar nieuw, op alle terreinen, schijnt vrijgeleide te geven voor misbruiken allerhande. We moeten heel voorzichtig zijn. Typisch Jules? Een voorzichtig man, die voor zekerheden kiest, niet uit het lood te slaan is? Blijkbaar klopt dat ook met het beeld dat de kinderen hebben, zoals Thérèse, de dochter die even binnenwipt bij vader en naar aanleiding van ons interview wat langer blijft, overtuigend beaamt. Meteen is de toon gezet. Jules lacht met een innemendheid die veel levenswijsheid doet vermoeden. Zijn opvallend fonkelende blik is er de bevestiging van. Curriculum vitae Jules Stappers werd op 15 april 1903 in Antwerpen geboren. Hij was als enige zoon, met een drie jaar oudere zus, de protégé van maman. Hij knikt overtuigd, gelukkig nog eens aan die troetelnaam herinnerd te worden. De familie Stappers woonde in die tijd in de Grétrystraat in Antwerpen en Jules liep school in het Institut Nieberding, in de Jacob Jordaensstraat. In het Frans, zoals dat toen voor de Antwerpse burgerij vrij algemeen was. Uit zijn kindertijd herinnert Jules zich nog heel duidelijk een fantastische uitstap met zijn grote zus naar de vliegmeeting op het Wilrijkse Plein in Daar was toen ook een bamboe vliegtuig, maar dat geraakte niet van de grond. Als je dan ziet wat er nu de lucht ingaat, zucht hij bewonderend. Maar ook de paardentram, die hij in Merksem op de Bredabaan wist rijden, komt, als deze kwieke man dat vertelt, plots uit de geschiedenis gereden. Die had haltes on demand, iets waar je met het openbaar vervoer alleen nog kunt van dromen, weet hij nog goed

9 daar in de klantendienst. De cliënteel bestond hoofdzakelijk uit boeren: Die hadden in de oorlog goed verdiend en dus ook spaargeld te beleggen. Ik werkte op de hoofdzetel, maar wij hadden in de landelijke agglomeraties verschillende agenten. In 1930, Jules Stappers is dan 27 jaar, trouwt hij met de zes jaar jongere Simone Oeyen, een bekwame, vooruitstrevende ze reed toen zelf auto jongedame uit de burgerij, die hij had leren kennen bij het tennis in Schotenhof. Perfect kaderend in de tijdsgeest, leefden ze lang en gelukkig en kregen vele kindertjes: Ivo in 31, Guido in 33, Monique en Thérèse in 34, Brigitte in 38 en Bruno in 42. Dat Guido in 1962, op 28-jarige leeftijd, bij een auto-ongeval het leven verloor, was uiteraard een zware slag voor het hele gezin, dat die slag slechts dankzij een diep geloof te boven kwam. tafel verwacht, waarna algemene rust van kracht was. Vakanties waaraan iedereen de beste herinneringen heeft en waar geen plaats was voor verveling of leegloperij. Niet «vieux bonpapa», wel «grand bonpapa» Stilaan begin ik te begrijpen waarom deze man, hoewel alleen, niet eenzaam is. Hij is met zoveel dingen verbonden. Zijn kinderen zijn hem heilig. Jules heeft met elk van hen een hechte band. De oudste zoon, Ivo, is intussen zelf 70. De jongste dochter, Brigitte, en schoonzoon Michel ziet hij in het weekend, en op woensdagavond is hij te gast bij de jongste zoon, Bruno, intussen 60! Van de tweeling kan alleen Thérèse geregeld langskomen, in tegenstelling tot haar zus, die in Frankrijk woont. Studie Voor de humaniora trok de jonge Stappers in 1916 naar het Onze-Lieve-Vrouwecollege aan de Frankrijklei, bij de Jezuïeten. Jules herinnert nog al hun namen. Directeur pater Rubens en prefect pater De Strycker namen de jonge Stappers onder hun vleugels en hij doorliep er de zes jaren Grieks-Latijnse zonder noemenswaardige problemen. Op onze vraag of er uit zijn humanioratijd namen van medestudenten historische betekenis kregen, antwoordt hij ontkennend. Trouwens, die zijn allemaal overleden, op een na, zegt hij. En ik, voegt hij er bescheiden aan toe. Maar zijn leraren staan stuk voor stuk in zijn memorie gegrift, met op kop de titularis uit de retorica, de vermaarde Bamps. Die man drukte zijn stempel op iedere laatstejaars. Maar de mooiste herinnering heb ik toch aan het Choral, waar ik als zangertje deel van uitmaakte. Pater De Jaegher, een groot muzikaal talent, bezielde ons en we zongen tijdens de erediensten in de kapel. Dat vond ik heerlijk. Het onderwijs in het college was deels Nederlands- en deels Franstalig, vertelt hij verder. Latijn werd in het Frans onderwezen, Grieks in het Nederlands. Die perfecte tweetaligheid komt hem nog elke dag van pas. Hij leest trouwens ook Engelse kranten en tijdschriften, naast lectuur in het Latijn. Heiligenlevens, verduidelijkt de dochter, zichtbaar trots op zo n bijzondere vader. Rust roest Na het secundair onderwijs wilde ik als 18-jarige absoluut eerst naar het leger: om er vanaf te zijn. Ik diende het vaderland als gewone piot bij de landmacht, gedurende 12 maanden. Ik was dicht bij huis gekazerneerd: in Wilrijk, aan het einde van de Generaal Lemanstraat. Na dat jaar begon ik dan aan mijn hogere studie in Saint-Ignace. Dat was minder makkelijk dan je zou verwachten, na dat jaar training in luiheid. Je verroest in den troep, gaat hij strijdvaardig verder. Ik was intussen bovendien een jaar ouder dan de andere eerstejaars. Er is in feite nooit over een andere studierichting dan een economische gedacht, omdat mijn vader directeur was van de Banque Arrondissement Anvers. Dat de keuze op Saint-Ignace viel, was de evidentie zelve voor wie in Antwerpen een hogere economieopleiding volgde, die toen twee jaar duurde. En daarmee was de cirkel rond. De Jezuïeten mochten afmaken wat ze begonnen waren. En dat deden ze met succes. Waren het nu de goed gemotiveerde studenten of was het gewoon gemakkelijker, we hebben er het raden naar, maar Saint-Ignace had wel de goede reputatie dat 100% van de studenten toen ook slaagde. Jules deed het zelfs met onderscheiding. En dat voor een verroeste piot, voegt hij er lachend aan toe. Carrière Die begon in de financiële sector bij de Algemene Spaar en Hypotheekbank aan het voormalige Statieplein, later Astridplein. Naast de Billard Palace, waar nu een cinema is, verduidelijkt mijnheer Stappers. Dat die cinema al jaren gesloten is, verrast hem blijkbaar. In de stad kom ik niet meer zo vaak, lijkt hij zich wel te verontschuldigen. Tot 1943 werkte hij Toen het bankieren een sleur werd, koos vader Stappers voor een nieuwe uitdaging. Bij Cobelpa werd hij algemeen secretaris van de Belgische Vereniging voor cellulose, papier en karton. Wij waren een machtige vereniging, die alle leden van de sector vertegenwoordigde, en ook de papierindustrie in haar geheel bij de overheid. Ik spoorde elke dag naar Brussel, was ruim 12 uur van huis, iedere dag. Intussen beredderde moeder Stappers haar kroostrijk gezin met vaste hand. Moeder was een sterke vrouw, ze had de touwtjes stevig in handen, vertelt Thérèse. Haar vader beaamt dat en vervolledigt: We waren samen tot in 90, vier maanden na ons diamanten huwelijksjubileum. Ze was 81 toen ze overleed. Vier van de intussen 21 achterkleinkinderen heeft ze nog gekend. Dat hij tijdens de Tweede Wereldoorlog niet als soldaat werd opgeroepen, blijft voor hemzelf tot vandaag een onopgelost raadsel. Toen de V-bommen op Antwerpen vielen, en drie van mijn kinderen licht gekwetst waren na een inslag op Pulhof, is mijn vrouw met de zes kinderen 9 maanden naar Blankenberge verhuisd. Pas in 1951 kocht Jules Stappers een woning die groot genoeg was om ook de moeder van zijn vrouw te huisvesten. Ze overleed er toen ze 90 was. Later verhuisde Jules met zijn vrouw naar een praktische flat in Berchem, waar hij nu alleen woont, omgeven door foto s en dierbare herinneringen. In 1969 alle kinderen waren het huis uit ging Jules Stappers met pensioen. Omdat zijn vrouw zich ook actief met de kleinkinderen bezighield, werd Jules ingeschakeld in het grote grootouderplan. Ze vulden elkaar perfect aan. Zo trokken ze jaarlijks met een steeds groeiend aantal kleinkinderen naar zee. Dat vereiste uiteraard organisatietalent en discipline. Een vast dagschema hielp daarbij. Klokvast om 9 uur vertrok grootvader met de sliert kleinkinderen richting zee of duinen, afhankelijk van de windkracht, met een mand boterhammetjes als tussendoortje. Om 12 uur werd de familiekolonie aan Maar er zijn ook de vele contacten met de kleinkinderen, die hem op handen dragen. Toen ook zijn zonen en schoonzonen grootvader werden, had iemand geopperd de eerste opa vieux bonpapa te noemen. Maar dat was buiten de waard gerekend. Toch niet vieux, zeker, sputterde hij tegen, zeg dan tenminste grand bonpapa. En zo geschiedde. Thérèse: Nu alle kinderen families op zichzelf vormen en wijzelf al grootouders zijn, wordt het vaak mikken om grand bonpapa op een familiefeest te hebben, niet alleen voor Kerstmis maar ook voor communies, verlovingen, huwelijken, doopfeesten... Er bestaan beurtrollen, en voor de rest proberen we elkaar niet te overlappen. Papa s agenda bepaalt de onze. Het is me wat, lacht Jules. ik heb een agenda, maar het is soms moeilijk bij te houden. Ik vier Kerstmis en Pasen dikwijls in veelvoud. Ja, en hij is degene die blijkbaar niet moe wordt. We moeten hem soms echt naar huis sturen. Hij is er altijd zo graag bij, vervolledigt Thérèse. Jules: Ook voor de geschenkjes. Met Nieuwjaar heb ik een enveloppensysteem. Ik moet altijd goed uitkijken, omdat ik mijn enveloppen een tijdje van tevoren klaarmaak, en er in de tussentijd soms nog achterkleinkinderen bijkomen. Daar moet ik dan rekening mee houden, lacht hij geamuseerd. Als ik hem vraag hoe het voelt zo lang in topvorm te leven, antwoordt hij onomwonden: Dat is een grote gunst. Bijna stereotiep vraag je dan: Hoe doe je dat? Ik ken geen stress, ik vertrouw op hierboven, ik heb heel goede kinderen en kleinkinderen, ik houd me fit door elke dag een vijftal minuutjes op mijn hometrainer te oefenen, ik ben matig in alles, is het eenvoudige antwoord. Dat ziet er toch helemaal niet zo moeilijk uit, denk ik dan, hoewel... Het is een grote gunst, daarin heb je overschot van gelijk, lieve man. Myriam van Loon 14 15

10 Pendelen tussen drie banen Gesprek met alumnus prof. dr. Kristof De Wulf Een academische loopbaan of een baan in het bedrijfsleven? Prof. dr. Kristof De Wulf bewijst dat beide perfect kunnen samengaan. De Antwerpenaar werkt sinds zijn studie TEW als onderzoeker aan de Vlerick Leuven Gent Management School, heeft een deeltijds mandaat aan de Universiteit Gent en richtte samen met enkele collega's InSites Consulting op, een bedrijf voor e-research en -consulting. Het resultaat: hectische maar boeiende werkdagen. Gezeten op een barkruk in de Agora en zonder das of pak zou Kristof De Wulf nog gemakkelijk kunnen doorgaan voor een laatstejaarsstudent. Maar schijn bedriegt. Tien jaar nadat hij de UFSIA-aula's vaarwel zegde, pendelt De Wulf tegen een hoog tempo tussen zijn huis op het Antwerpse Zuid en zijn drie Gentse werkplekken: de universiteit, de Vlerick Leuven Gent Management School en zijn eigen onderneming. Als student koesterde De Wulf nochtans allerminst ambities om aan een academische loopbaan te beginnen. Maar het draaide anders uit. Na mijn studie TEW optie bedrijfseconomie met een specialisatie marketing in het laatste jaar volgde ik aan de UFSIA nog een MBA-programma, vertelt De Wulf. Ik heb toen meegewerkt aan een project over automatiseringssoftware, waarbij we het internationale marktpotentieel van een bedrijf in kaart brachten. Tijdens dat project nam prof. dr. Jacques de Rijcke, voorzitter van de vakgroep marketing bij Vlerick, contact op met mijn toenmalige promotor, prof. dr. Walter van Waterschoot. De Rijcke was op zoek naar mensen die interesse hadden om een onderzoekscentrum rond direct marketing op te richten. Omdat de link met het bedrijfsleven heel sterk was en het zeker geen zuiver theoretische boel zou worden, hapte ik toe. Tweesprong De Wulf deed het werk drie jaar met veel plezier, maar stond toen voor een tweesprong: verder bouwen aan een academische carrière of alsnog het bedrijfsleven induiken. Aangezien hij het onderzoek graag deed en er mogelijkheden lonkten om na enkele jaren professor te worden, besloot hij te promoveren. Op 30 juni 1999 behaalde hij zijn doctoraat met een proefschrift over relatiemarketing en in oktober van dat jaar begon hij marketing te doceren aan de Vlerick Leuven Gent Management School en de Universiteit Gent.Vandaag werkt De Wulf nog altijd bij Vlerick als docent en als wetenschappelijk directeur van het onderzoekscentrum, intussen omgedoopt tot Academic Centre for Interactive Marketing. Hij werd binnen Vlerick ook voorzitter van het competentiecentrum voor marketing. Aan de Universiteit Gent beperkt zijn werk zich momenteel tot onderzoek. Maar met het academische gedeelte is nog maar de helft van het verhaal verteld. Want intussen maakte De Wulf ook een zijstap richting privé-sector. In 1997 ontstond tussen pot en pint het idee om een eigen bedrijfje op te starten. De bedoeling was ondernemingen te begeleiden bij het optimaliseren van hun e-marketingstrategie. Ikzelf en drie collega s van Vlerick hebben toen InSites Consulting opgericht, doet De Wulf het verhaal uit de doeken. Na de uren Wat begon als een bescheiden bezigheid na de uren kreeg in 1999 een flinke groeischeut. Dat jaar ging InSites Consulting in zee met het toenmalige internetbeveiligingsbedrijf Netvision intussen Ubizen en werd de bvba omgevormd tot een nv. Intussen telt het bedrijf twintig mensen in België en twee medewerkers in Nederland. We differentiëren ons binnen de markt door onderzoek en consulting op het vlak van e-business samen te brengen, waarbij we vertrekken vanuit een wetenschappelijk kader, legt De Wulf uit. Daarmee onderscheiden we ons van de vele consultingbedrijven die steunen op het eigen buikgevoel of die bestaande modellen toepassen op diverse contexten, zonder echt rekening te houden met de klanten van de klant. Via desk research en kwalitatief en kwantitatief onderzoek proberen wij een juist beeld te schetsen van de klanten van onze klant en hun verwachtingen en indrukken. Bereikt het bedrijf de juiste doelgroep? Door wie en voor welke doelstellingen wordt de website geraadpleegd? Wat vinden de gebruikers van de website? Inhoeverre wensen ze gebruik te maken van online diensten? Op basis van die kennis geeft InSites Consulting de klant adviezen over hoe de strategie geformuleerd moet worden of verbeterd kan worden. De zwakke punten kunnen van uiteenlopende aard zijn: zo kan een website een onoverzichtelijke structuur of een verouderd uitzicht hebben, of te weinig recente informatie bevatten. Maar ook strategische vraagstukken bijvoorbeeld welk businessmodel de klant moet volgen om op lange termijn succesvol en competitief te blijven komen aan de orde. Onafhankelijk Zelf aan websites sleutelen doet InSites Consulting niet. De Wulf: Daarvoor hebben we niet de expertise of de mensen. Bovendien zou dat betekenen dat we ons eigen werk moeten beoordelen, terwijl we juist onafhankelijk advies willen geven. Maar we werken wel steeds vaker samen met grote webbouwers als Expanded Media, The Reference en I-Merge. Zo komen we tot een betere eindoplossing voor onze gezamenlijke klanten. Die klanten zijn voornamelijk grote financiële instellingen en verzekeringsmaatschappijen, naast internet service providers, telecombedrijven, touroperators, fast moving consumer goods -bedrijven... In de beginperiode moesten we de klant bij wijze van spreken opvoeden, zegt De Wulf. Wat we doen is dan ook vrij nieuw. Enerzijds zijn we geen traditioneel marktonderzoeksbureau, anderzijds doen we ook niet louter aan consulting. Wij koppelen beide aspecten juist aan elkaar. Die combinatie is in België uniek, zeker binnen het domein van e-business. Buitenland Nu de klanten in België zich steeds vlotter aandienen, verlegt InSites Consulting stilaan het blikveld naar het buitenland. De Wulf: Sinds 1 juni hebben we naast ons kantoor in Gent een vestiging in Mijdrecht, tussen Utrecht en Amsterdam. In Nederland worden soortgelijke diensten al veel langer aangeboden, maar ligt de klemtoon minder op consulting. Dat is een troef die we kunnen uitspelen, naast het feit dat ons bedrijf een uitgesproken wetenschappelijke verankering heeft. Die link met het academische milieu bezorgt ons extra geloofwaardigheid. Als InSites Consulting voet aan wal krijgt in Nederland, wil het zijn activiteiten verder uitbreiden naar Duitsland, Frankrijk en Engeland. Aan ambitieuze plannen geen gebrek dus. Maar heeft De Wulf intussen nog wel tijd voor een normaal sociaal leven? Ik kan nog weinig naast mijn werk doen, geeft hij ruiterlijk toe. Maar met een goed beheerde agenda lukt het nog wel. Tegenwoordig plan ik mijn activiteiten al een jaar vooruit. Op die manier blijft het leefbaar. Annick Deckers 16 17

11 Consulting, de beste remedie tegen job hopping Gert De Winter verdeelt zijn tijd tussen reorganiseren, gezin en bouwen In 1988 studeerde Gert De Winter aan de UFSIA af als licentiaat TEW richting kwantitatieve economie. Gert startte zijn loopbaan in de wereld van de consultants. Een bewijs dat kwantitatieve economen alle kanten uitkunnen in bedrijven uit diverse sectoren. Tijdens een gezellige, rustige babbel bij Gert thuis blikt hij terug. Rustig, dat is het beslist in de woonkamer bij Gert. Zijn vrouw leest een boek, hun dochters Stéphanie en Julie (9 en 6 jaar) dromen al een tijdje van kabouter Plop. Het groepje dat zich aan de UFSIA tot die kwantitatieve richting aangetrokken voelde, was vrij beperkt, steekt Gert van wal. Zoals vele afgestudeerden van de humaniora twijfelde ook Gert na het Sint- Norbertuscollege in Antwerpen over de richting die hij daarna uit moest. Na de wetenschappelijke A wist ik wel dat ik, om ergens te geraken, het best een universitair entreekaartje had, zegt hij. Maar een ingenieursopleiding leek me dan weer wat té positief, zodat ik uiteindelijk koos voor een vrij brede maatschappelijke opleiding, overgoten met een flinke scheut positieve wetenschappen. Na de tweede kandidatuur flakkerde echter mijn oude liefde, de zuivere economie, wiskunde, econometrie en aanverwanten, weer op. Naast andere professoren maakte vooral professor Claude Van Mechelen een sterke indruk op hem. Hij legde alles heel helder uit, was erg professioneel in het overdragen van kennis, en streng maar heel objectief in zijn beoordeling. Ook aan professor Guido De Brabander, promotor van mijn eindverhandeling, bewaar ik een mooie herinnering. Tijdens de twee kandidaturen was Gert een vlijtige student. Maar zodra hij het klappen van de zweep kende, omstreeks het begin van de licenties, vond hij een meer leefbare balans tussen de studentikoze gezelligheid en de ernst, tussen cantus en college, zeg maar. Wanneer ik mijn vrouw heb leren kennen? Tijdens de vakantieperiode tussen de tweede kandidatuur en de eerste licentie, biecht hij op. Het lijkt te kloppen, want zij spreekt hem niet tegen. Ontgroend voor het vak Tijdens de tweede licentie maakte ik aan de UFSIA een campus recruitment event mee, legt Gert uit. Bedrijven kwamen zich voorstellen en ik deed mee aan enkele sollicitaties. Naast de grote, bekende Antwerpse bedrijven daagden er ook consultantbedrijven op. Zo kwam ik bij het toenmalige Arthur Andersen terecht. In 1988 had deze onderneming nog drie takken: de klassieke audit, de taxdivisie en de management consulting. Bij deze laatste afdeling toen erg klein kreeg ik een contract aangeboden. Ik aarzelde echter, omdat ik me afvroeg of ik niet beter nog één of enkele jaartjes verder zou studeren, eventueel in de VS. Uiteindelijk besloot ik toch dat enkele jaren werkervaring wellicht minstens even hoog in te schatten waren als die andere optie. Eerst kreeg hij een training van twee maanden, waarvan drie weken nabij Chicago. Die weken waren erg interessant. Het bedrijf simuleerde er een echte projectomgeving bij een klant, met de nodige stress en weekendwerk. Het ging eigenlijk om een systeemproject. Zoiets hadden we in de realiteit nog nooit gezien of meegemaakt. Drie weken leefden we in de onvervalste nabootsing van een klantomgeving, met projectleiders en collega s, en dat alles onder vrij zware druk. Een échte openbaring. Als kersvers afgestudeerde waan je jezelf immers de heerser van de wereld, maar zo n training zet je vlug met je beide voeten op de grond. We werden ons ervan bewust dat we onderaan de ladder moesten beginnen om aan het spel te kunnen deelnemen. Dat was wel even een schok, bekent hij openhartig. Een eerste project: de Vlaamse overheid Het eigenlijke consultantleven begon met een project bij het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. Het jaar 1988 was het begin van de informatisering bij de overheid. Ik werd er als universitair groentje bij betrokken. Het ministerie had net een dienst opgezet die de eindgebruikers van informatica en alle informaticaverwante zaken van de administratie coördineerde. Onze service bestond erin de organisatie en procedures van dit nieuwe departement te optimaliseren en te assisteren bij het selectieproces van de hardware en van de verschillende softwarepakketten voor de eindgebruikers. Interessant om mee te maken, maar zelf sprak het me niet aan om lang te moeten meedraaien in het overheidsapparaat. Al is er de jongste jaren in de bedrijfscultuur van de Vlaamse overheid zeker een positieve evolutie merkbaar, evalueert Gert. In 1989 werd Arthur Andersen opgesplitst in twee zusterbedrijven: Arthur Andersen, waaronder de tax en de audit ressorteerden, en Andersen Consulting. In 2000 zijn die wegens meningsverschillen volledig van elkaar gescheiden, legt Gert uit. Andersen Consulting, waartoe ik behoor, bekwam zijn gevraagde onafhankelijkheid, zonder enige schadeclaim maar met als tegenprestatie de verplichting een nieuwe naam te kiezen. Sindsdien gaat Andersen Consulting onder de nieuwe naam Accenture volledig autonoom door het leven. De circa medewerkers van onze wereldwijde groep mochten voorstellen indienen voor een nieuwe naam. Tijdens een samenkomst in Miami in 2000 hebben de partners uit duizenden inzendingen de naam Accenture gekozen, een samensmelting van Accent on the Future. Van VTM naar de bank- en verzekeringswereld Enkele maanden na de oprichting van televisiezender VTM in februari 1989 streek Gert De Winter er als consultant neer. We moesten er twee klussen klaren, systeemtoepassingen, maar in een heel aangename, dynamische omgeving, vertelt hij. Om te beginnen had VTM heel veel prijzenprogramma s met ook heel wat toeleveranciers. Maar de zender kon dat niet beheren, want het was niet geautomatiseerd. VTM had bovendien een zuiver manueel beeldbandbeheer, met duizenden beeldbanden. Ook dát hebben wij voor VTM geïnformatiseerd. Van zijn werkgever kreeg hij toen nog de gelegenheid om het land te dienen, een weinig lucratief maar destijds nog niet afgeschaft tijdverdrijf bij de overheid. Dat was een voordeel van dit soort bedrijven. Je kon er aan de slag, wat later je legerdienst vervullen en daarna de draad weer oppikken. Ik was gestationeerd bij de luchtmacht in Goetsenhoven bij Tienen, maar ook in de informaticasector. Voor een consultant, die aan bedrijven informaticaoplossingen levert met alles wat daarmee samenhangt, bleef het tijdverlies zo toch tot op zekere hoogte beperkt, al kun je soldij bezwaarlijk vergelijken met een behoorlijk loon. Na de Vlaamse Gemeenschap, VTM en die dienstplicht is het adviseren van grote banken en verzeke

12 ringsmaatschappijen bij Accenture mijn specialiteit geworden, aldus Gert De Winter. De rode draad daarbij blijft wel het invoeren van en begeleiden bij informaticatoepassingen, met de daaraan verbonden organisatorische aspecten. Momenteel voeren we een complexe veranderingsopdracht uit bij de Banque Générale de Luxembourg. Eén werkgever, vele jobs Gert vraagt zich wel eens af waarom hij zou gaan job hoppen. Ik heb eigenlijk zes banen in één. Waarom zou ik naar een andere werkgever uitkijken? Telkens kom ik voor mijn zelfde werkgever in een nieuwe bedrijfsomgeving met nieuwe mensen en ben ik bezig met andere ondernemingsdomeinen. In tegenstelling wellicht met onze concullega's zijn wij verantwoordelijk voor het héle traject: vanaf het strategische idee dat vaak mee door ons wordt uitgedacht of vorm krijgt en bedoeld is om de kosten te drukken, de interne efficiëntie te verhogen, de inkomsten te verhogen, de klantenservice te verbeteren tot de uitvoering daarvan en de controle van de resultaten. De mankracht van een projectteam hangt af van de aard en complexiteit van de opdracht. Steeds meer werken we niet langer aan projecten, maar aan programma s. Nogmaals: alles is altijd nieuw in mijn werk: de uitdagingen, de teams om eraan te werken, de klanten, de omgeving. We werken altijd binnen de muren van de klant, met gemengde teams die bestaan uit medewerkers van de klant en van ons, mensen met sterk uiteenlopende achtergronden en verantwoordelijkheden. Dat leidt tot een heel leerrijke kruisbestuiving. Verklaringen genoeg waarom ik dit werk zo boeiend vind. Wat Gert óók boeiend vond, was voetbal op zondagochtend met zijn vrienden. Maar dat zal ik allicht moeten vergeten, wegens een vervelende knieblessure. Naast de zomervakanties genieten we wel nog van skiën in Italië, met inmiddels heel enthousiaste dochters. Dat staat jaarlijks op onze agenda. We zijn ook aan het bouwen, en ook dáárin kruipt veel tijd. Van de schaarse vrije tijd die er rest om samen te zijn met ons gezin trachten we dan ook quality time te maken. En gelijk heeft hij. NIEUWS VAN DE CEL ALUMNIWERKING Ben De Bruyn Naar het voorbeeld van vooraanstaande buitenlandse universiteiten biedt de UFSIA een kredietkaart aan. De UFSIAkredietkaart is een primeur voor België. De UFSIA-kredietkaart is in alle opzichten vergelijkbaar met een gewone kredietkaart maar wordt exclusief aangeboden aan de alumni, het personeel, de laatstejaarsstudenten, een De UFSIA-kredietkaart U steunt het Centrum voor Begaafdheidsonderzoek (CBO) Het zal je maar overkomen. Niemand en jijzelf ook niet begrijpt waarom je je in de klas verveelt. Wat de leerkracht vertelt, ken je al. Waar klasgenoten uren of weken over doen, daar heb jij slechts enkele minuten voor nodig. Uit verveling ga je dromen, ondeugende streken uithalen of, erger nog, aan jezelf twijfelen. Al snel valt het verdict: je bent lui of dom, misschien zelfs onhandelbaar! Je voelt de dwang van je omgeving om je te gedragen zoals de anderen, de normale of gewone kinderen. Maar juist dat gaat niet, want je bent hoogbegaafd. In Vlaanderen gaan meer dan schoolgaande jongeren tussen 6 en 18 jaar gebukt onder hun hoogbegaafdheid. De miskenning van het fenomeen hoogbegaafdheid is vrijwel algemeen. Afwijkende gedragspatronen worden eerder afgedaan als leer-, karakter- of sociale aanpassingsmoeilijkheden. In ons onderwijs is er weinig of geen aandacht voor het probleem. Soms slagen hoogbegaafden erin zich aan te passen en te functioneren volgens de normen. Maar in 60% van de gevallen loopt het fout. Omdat het aantal bevoorrechte relaties van de UFSIA en sympathisanten van het Centrum voor Begaafdheidsonderzoek (CBO). De kaart wordt wereldwijd aanvaard. Het is een exclusief, voordelig, handig en veilig betaalmiddel en het geeft de gebruiker bovendien de kans het CBO te steunen zonder een extra uitgave te doen. onderwijssysteem niet is aangepast, worden hoogbegaafden schoolmoe en verlaten ze vervroegd de school. In dat geval gaat veel talent verloren. Maar soms zijn de gevolgen zelfs desastreus voor de jongeren en voor hun omgeving; een aantal belandt zelfs in de marginaliteit. Wegens het gebrek aan deskundigheid in Vlaanderen en de groeiende behoefte aan een aangepaste begeleiding, heeft de UFSIA in 1998 het Centrum voor Begaafdheidsonderzoek (CBO) opgericht. Het CBO vangt hoogbegaafde kinderen en (jonge) adolescenten op en staat hen bij in de ontwikkeling van een aangepaste begeleiding en de optimalisatie van hun scholingstraject. Als het Centrum aan alle vragen om hulp wil blijven voldoen, ongeacht de financiële situatie van de ouders, is er dringend sponsoring nodig. Met de aankoop van de UFSIA-kredietkaart kunt u, zonder in uw geldbeugel te tasten, het CBO-project steunen. De UFSIA-kredietkaart kost immers net hetzelfde als een bancaire kredietkaart. BACOB betaalt echter een deel van de jaarlijkse fee aan het CBO. Bezoek de nieuwe Alumniwebsite! Blijf op de hoogte van het reilen en zeilen aan de UFSIA, van de op stapel staande activiteiten voor de alumni, van de nieuwe initiatieven zoals het project Fondsenwerving, de UFSIA-kredietkaart en zo meer, door te surfen naar de nieuwe alumniwebsite op het adres Ook al uw vragen, suggesties of opmerkingen zijn welkom in de elektronische postbus. Deze website is nog volop in ontwikkeling. Het is de bedoeling om onze alumni via de alumniwebsite, aan de hand van een paswoord, toegang te verlenen tot de alumnidatabank. Op die manier zult u de gegevens van collega-alumni vlot kunnen opzoeken. UFSIA 150 jaar! In 2002 bestaat de UFSIA 150 jaar. Dat wordt gevierd met verschillende activiteiten in de loop van het jaar. Ook voor de alumni wordt een heel bijzonder programma georganiseerd. Alle alumni van de UFSIA, ondertussen een tal, worden uitgenodigd. Het wordt een prestigieuze avond op donderdag 18 april 2002 in de Stadsschouwburg van Antwerpen. Houd deze datum alvast vrij in uw agenda! Exclusief! Een kredietkaart voor de UFSIA-alumni Voortaan kunt u, als alumnus van de UFSIA, beschikken over een kredietkaart van uw universiteit. De UFSIA-kredietkaart, uitgegeven in samenwerking met BACOB Bank, is een primeur voor België! De UFSIA-kredietkaart is in alle opzichten vergelijkbaar met een gewone kredietkaart, maar wordt exclusief aangeboden aan de alumni, het personeel, de laatstejaarsstudenten, een aantal bevoorrechte relaties van de UFSIA en sympathisanten van het Centrum voor Begaafdheidsonderzoek (CBO). De kaart wordt wereldwijd aanvaard. Het is een exclusief, voordelig, handig en veilig betaalmiddel en het geeft de gebruiker bovendien de kans het CBO te steunen zonder een extra uitgave te doen. U verneemt alle informatie over de kredietkaart op de cover van dit nummer. Het aanvraagformulier vindt u in het tijdschrift. Uiteraard kunt u altijd voor alle bijkomende vragen contact opnemen met Katrien Dickele van de Cel Alumniwerking op het nummer Katrien Dickele De UFSIA-kredietkaart: de voordelen Eenvoudig Uw UFSIA-kredietkaart, een kredietkaart van het type MasterCard, wordt wereldwijd in miljoenen handelszaken aanvaard. Om een betaling te doen bij een handelaar, plaatst u gewoon uw handtekening, aan de geldautomaat tikt u uw geheime code in voor geldopvraging-en en voor een bestelling op afstand (telefoon, internet) volstaan uw kaartnummer en de vervaldatum. Bovendien hoeft u geen klant te zijn bij BACOB om de UFSIA-kredietkaart aan te vragen. Maandelijkse afrekening De uitgaven die u met uw UFSIA-kredietkaart vereffent, gaan niet onmiddellijk van uw zichtrekening. U betaalt slechts eenmaal per maand de som van de uitgaven van de voorbije maand. Hiervoor ontvangt u maandelijks, via de post, een gedetailleerde uitgavenstaat. Hebt u een BACOB-zichtrekening, dan worden de maandelijkse uitgaven via een domiciliëring automatisch betaald. Hebt u geen BACOB-zichtrekening, dan krijgt u samen met uw uitgavenstaat een overschrijvingsformulier waarmee u uw maandelijkse uitgaven betaalt. U steunt het Centrum voor Begaafdheidsonderzoek (CB0) Het Centrum voor Begaafdheidsonderzoek ontvangt van BACOB voor elke uitgegeven UFSIA-kredietkaart jaarlijks 4 EUR + een percentage op de uitgaven die met de kaart worden gedaan. Maakt u geregeld gebruik van uw kredietkaart, dan levert dit al gauw 5,80 EUR steun per jaar op. Exclusief De lay-out werd specifiek voor de UFSIA ontwikkeld en de kaart wordt enkel uitgereikt aan personen die een duidelijke affiniteit hebben met de universiteit of met het Centrum voor Begaafdheidsonderzoek. Bovendien krijgen kaarthouders onder andere toegang tot de UFSIA-lounge en genieten zij tevens van 10% korting op de huurprijs van de zalen in het Hof van Liere. Kostprijs De jaarlijkse kostprijs van de UFSIA-kredietkaart bedraag 20 EUR, wat niet meer is dan de prijs van een gewone kredietkaart. Wenst u meer informatie over dit initiatief? U kunt steeds contact opnemen met Katrien Dickele, Cel Alumniwerking UFSIA op het nummer of mailen naar: katrien.dickele@ufsia.ac.be Wenst u over een UFSIA-kredietkaart te beschikken? De aanvraagformulieren zijn beschikbaar op de volgende webadressen: U kunt ook mailen naar: ufsiacard@bacob.be of langsgaan bij het BACOB-kantoor in uw buurt. 20

13 De uitgifte van de kaart werd mogelijk gemaakt door De steun aan het CBO sluit aan bij de brede maatschappelijke visie van BACOB

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

VERKOOP & BOUWFORMULE

VERKOOP & BOUWFORMULE VERKOOP & BOUWFORMULE BOUWEn MET ZEKERHEID Het leven zit vol dromen en verlangens. De Verkoop & Bouwformule van Hyboma helpt u die waarmaken: een woning op maat, zonder zorgen, om te leven zoals u dat

Nadere informatie

IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL

IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL I N T E R I E U R W Wonen op de Windrichtingen IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL Tekst: ANNEMIE WILLEMSE Foto s: JAN VERLINDE 22 TIJDLOOS TIJDLOOS 23 Na een zoektocht naar de ideale bouwgrond, gingen

Nadere informatie

Heleen slaat het boek dicht. Vanavond komt er niets van lezen, haar gedachten dwalen steeds af.

Heleen slaat het boek dicht. Vanavond komt er niets van lezen, haar gedachten dwalen steeds af. 1 Heleen van Rijnsburg zet de wekker op halfacht. Als ze nu nog een halfuurtje leest in bed, dan krijgt ze zeven uur slaap. Dat is precies genoeg. Zes uur is te kort en acht uur is te lang. Op het nachtkastje

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Ten slotte wens ik je veel plezier bij het lezen. Hopelijk geeft het de kennis en de inspiratie om ook zelf met je kinderen aan de slag te gaan!

Ten slotte wens ik je veel plezier bij het lezen. Hopelijk geeft het de kennis en de inspiratie om ook zelf met je kinderen aan de slag te gaan! inleiding Voor al mijn kinderen schrijf ik hun ontwikkelingen op in een schrift. Ik schrijf op wanneer en hoelang ze sliepen, wat ze aten, hoe ze speelden en hoe we samen de dag doorbrachten. Dat lijkt

Nadere informatie

Elk seizoen een nieuw interieur

Elk seizoen een nieuw interieur 52 Stijlvol Wonen B i n n e n k i j k e n Elk seizoen een nieuw interieur De kans dat Anke en Geert ooit uitgekeken raken op hun interieur, is wel heel erg klein. De inrichting wordt namelijk regelmatig

Nadere informatie

OMRINGD DOOR KUNST. in een ander licht

OMRINGD DOOR KUNST. in een ander licht OMRINGD DOOR KUNST in een ander licht De eigenaars van deze loft vielen als een blok voor het vele licht en het uitzicht op de natuur dat deze woonomgeving hen biedt. Paul Rijs creëerde hun nieuwe interieur

Nadere informatie

ENIGE ECHTE THUISHAVEN TEKST: MARIE MASUREEL - FOTOGRAFIE: HENNY VAN BELKOM TIJDLOOS 21

ENIGE ECHTE THUISHAVEN TEKST: MARIE MASUREEL - FOTOGRAFIE: HENNY VAN BELKOM TIJDLOOS 21 ENIGE ECHTE THUISHAVEN TEKST: MARIE MASUREEL - FOTOGRAFIE: HENNY VAN BELKOM TIJDLOOS 21 De laatste jaren pendelt Helen gewoon op en neer tussen haar woning in Monnickendam en haar interieurzaak in Edam,

Nadere informatie

Bert staat op een ladder. En trekt aan de planten die groeien in de dakgoot. Hij verstopt de luidspreker en het stopcontact achter de planten.

Bert staat op een ladder. En trekt aan de planten die groeien in de dakgoot. Hij verstopt de luidspreker en het stopcontact achter de planten. Helaas Wanneer besloot Bert om Lizzy te vermoorden? Vreemd. Hij herinnert zich het niet precies. Het was in ieder geval toen Lizzy dat wijf leerde kennen. Dat idiote wijf met haar rare verhalen. Bert staat

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

De geest is goed, maar het lichaam is versleten tekst PATRICK MEERSHOEK foto s AD NUIS

De geest is goed, maar het lichaam is versleten tekst PATRICK MEERSHOEK foto s AD NUIS IK HEB EEN SCHANDELIJK HOOG IQ. Ik lees kranten in zeven talen. Ik heb vroeger veel in het buitenland gezeten. De actualiteit houd ik met hartstocht bij, maar naar de televisie kijk ik niet en naar de

Nadere informatie

Dharma DE WARME CHARME VAN

Dharma DE WARME CHARME VAN REPORTAGE Dharma DE WARME CHARME VAN Het enthousiast kloppend hart van Kortrijk heeft er sinds kort een uniek adresje bij. Met Bed&Breakfast Dharma maakt gastvrouw Linda haar droom waar en garandeert ze

Nadere informatie

Antwoordenmodel. Herhalingsoefeningen De Sprong, Thema 1. Oefening 1. studiejaar 2007/2008 studiejaar 2008/2009. 255 euro per maand 272 euro per maand

Antwoordenmodel. Herhalingsoefeningen De Sprong, Thema 1. Oefening 1. studiejaar 2007/2008 studiejaar 2008/2009. 255 euro per maand 272 euro per maand Antwoordenmodel Herhalingsoefeningen De Sprong, Thema 1 Oefening 1 1. studiejaar 2007/2008 studiejaar 2008/2009 255 euro per maand 272 euro per maand 182.000 studenten 200.000 studenten 5.800 Nederlandse

Nadere informatie

Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk

Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk GEWASSEN IN WATER Inhoud: Vanuit de dopeling gezien een statement dat hij in het watergraf alles wat oud is achter zich laat. Hij weet niet alles, kent nog niet

Nadere informatie

Bijbel voor Kinderen. presenteert JACOB DE BEDRIEGER

Bijbel voor Kinderen. presenteert JACOB DE BEDRIEGER Bijbel voor Kinderen presenteert JACOB DE BEDRIEGER Geschreven door: E. Duncan Hughes Illustraties door: M. Maillot en Lazarus Aangepast door: M. Kerr en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd

Nadere informatie

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen Neus correctie 2012 Aanleiding Al een tijdje heb ik last van mijn neus. Als kind van een jaar of 5 kreeg ik een schep tegen mijn neus, wat er waarschijnlijk voor heeft gezorgd dat mijn neus brak. Als kind

Nadere informatie

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.

Nadere informatie

Verkopen met vertrouwen.

Verkopen met vertrouwen. Verkopen met vertrouwen. Uw partner in onroerend goed. RESIDENTIE VASTGOED Mijn woning verkopen vanuit mijn luie zetel? Bij Residentie Vastgoed zit ik alvast goed... Wegwijs Vriendelijke service, passie

Nadere informatie

Nico bleef altijd rustig, legde dingen goed en duidelijk uit en nam de tijd, net zolang tot je het begreep.

Nico bleef altijd rustig, legde dingen goed en duidelijk uit en nam de tijd, net zolang tot je het begreep. Review van Denice: Beste Nico, Voordat ik bij Nico kwam lessen, zat ik bij een andere rijschool. Bij deze rijschool lukte het maar niet om verbetering te krijgen in mijn rijden. Dit was frustrerend en

Nadere informatie

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo? Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie.

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. De cliënt krijgt een groot vel papier en kleurkrijt. De opdracht is: Teken je gezin van herkomst rond de etenstafel. Een werkvorm

Nadere informatie

Mijn mond zat vol aarde

Mijn mond zat vol aarde Mijn mond zat vol aarde Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum,

Nadere informatie

Bediende in de logistieke sector: kansen voor vrouwen?

Bediende in de logistieke sector: kansen voor vrouwen? Bediende in de logistieke sector: kansen voor vrouwen? Welke percepties leven er bij werknemers en studenten omtrent de logistieke sector? Lynn De Bock en Valerie Smid trachten in hun gezamenlijke masterproef

Nadere informatie

Het instappen in de Paranormale Wereld

Het instappen in de Paranormale Wereld Het instappen in de Paranormale Wereld Eerste druk, 2014 2014 Johanna de Vos isbn: 9789048432189 nur: 728 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze

Nadere informatie

Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten

Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Bron: http://ninabrackman.blogspot.nl/p/de-alchemist-paulo-coelho.html Dit is een deel van een blog over De Alchemist van Paulo Coelho door Nina Brackman.

Nadere informatie

Evaluatie project webshop 2.0

Evaluatie project webshop 2.0 Evaluatie project webshop 2.0 Kim Krijt MM2A Kim Ik vind dat de productie erg goed is verlopen, wij hebben onderling geen problemen gehad. Ik vind dat er erg goed werk is geleverd. Als ik het vergelijk

Nadere informatie

Taal In welke taal worden de cursussen aangeboden? Frans. Waar en wanneer heb jij een taalcursus gevolgd? Ik heb geen taalcursus gevolgd.

Taal In welke taal worden de cursussen aangeboden? Frans. Waar en wanneer heb jij een taalcursus gevolgd? Ik heb geen taalcursus gevolgd. Erasmusbestemming: Toulouse, Frankrijk. Academiejaar: 2015 2016. Één semester Universiteit Waar is de universiteit ergens gelegen (in het centrum/ ver uit het centrum)? De universiteit is zeer centraal

Nadere informatie

Sylvia Vanden Heede De kooi

Sylvia Vanden Heede De kooi DE KOOI Met dank aan Michaël Vanden Heede, Frederiek Le Comte en Alain Remue om na te lezen en advies te geven Sylvia Vanden Heede De kooi 2013 Sylvia Vanden Heede & Uitgeverij Vrijdag Jodenstraat 16,

Nadere informatie

Ellen Schild. Tineke Groen

Ellen Schild. Tineke Groen Ellen Schild Tineke Groen Jaar in jaar uit besteden we in Mebest aandacht aan fraaie afbouwprojecten. Achter elk van die projecten zitten vakmensen. Vakmensen die het bedenken, vakmensen die het maken.

Nadere informatie

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne> Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor

Nadere informatie

IK BEN TROTS OP MIJN SNOR!

IK BEN TROTS OP MIJN SNOR! IK BEN TROTS OP MIJN SNOR! Op een ochtend was ik heerlijk op mijn gemak aan het werk op mijn kantoor... Ja, mijn kantoor. Jullie weten toch waar dat is, of niet? Wat? Dat weten jullie niet? Echt niet?

Nadere informatie

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A INLEIDING Ik heb vandaag een cadeautje meegenomen. Niet voor jullie, maar voor mijzelf. Het cadeautje staat voor de verrassingen

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

DINEREN IN DE HOFTRAMMM

DINEREN IN DE HOFTRAMMM DINEREN IN DE HOFTRAMMM De bijzondere creatie van Bobby van Galen en Pierre Wind Foto s en tekst: Martien Versteegh Eigenaar en gastheer Bobby van Galen heet u van harte welkom Het begon met een droom

Nadere informatie

Meer succes met je website

Meer succes met je website Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?

Nadere informatie

Ik ben maar een eenvoudige ezel, maar ik wil je graag een mooi verhaal vertellen

Ik ben maar een eenvoudige ezel, maar ik wil je graag een mooi verhaal vertellen De ezel van Bethlehem Naar een verhaal van Jacques Elan Bewerkt door Koos Stenger Ik ben maar een eenvoudige ezel, maar ik wil je graag een mooi verhaal vertellen over iets wat er met me gebeurd is. Het

Nadere informatie

Uitzicht op de heuvels 10 km van Kabaya Uitzicht op de heuvels ten noorden van Kabaya. Ongeveer 7 km van het dorp.

Uitzicht op de heuvels 10 km van Kabaya Uitzicht op de heuvels ten noorden van Kabaya. Ongeveer 7 km van het dorp. Verblijf van Tautvydas Rindzevicius in Kabaya/RWANDA in het kader van het bezoek aan wezen en kwetsbare kinderen gesponsord door de Jyambere stichting. Inleiding Tijdens de periode van juli-augustus 2015,

Nadere informatie

HET VERHAAL VAN KATRIN

HET VERHAAL VAN KATRIN HET VERHAAL VAN KATRIN Katrin begon heroïne te gebruiken toen ze ongeveer 12 was. In het begin deed ze dat nog af en toe. We hadden er niet genoeg geld voor. Door een ingrijpende gebeurtenis ging ze steeds

Nadere informatie

De droom. De sneeuw dwarrelt in de ruimte.

De droom. De sneeuw dwarrelt in de ruimte. De droom Hassan droomt dat het sneeuwt. De sneeuw dwarrelt in het donker. Hij valt niet naar beneden, want er is geen beneden. En er is geen boven. Hij valt niet van de hemel naar de aarde, want er is

Nadere informatie

Iris marrink Klas 3A.

Iris marrink Klas 3A. Iris marrink Klas 3A. 1 Inhoud. 1- Voorpagina 2- Inhoud, inleiding & mijn mening 3- Dag 1 4- Dag 2 5- Dag 3 6- Dag 4 7- Dag 5 Inleiding. Ik kreeg als opdracht om een dagverslag te maken over Polen. 15

Nadere informatie

Tineke Boudewijns VERSTAG

Tineke Boudewijns VERSTAG Tineke Boudewijns VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen

Nadere informatie

WEEK 1. we zetten de deur open voor onze vrienden. sleutel van. gastvrijheid. Godsdienst OV 1 - advent 2008 - LC

WEEK 1. we zetten de deur open voor onze vrienden. sleutel van. gastvrijheid. Godsdienst OV 1 - advent 2008 - LC WEEK 1 we zetten de deur open voor onze vrienden sleutel van gastvrijheid WEEK 1 Het verhaal van de oude poortwachter laat de sleutel blinken zoals die van Simeon zo kan je de deur openen om Jezus welkom

Nadere informatie

Een terugblik op (bijna) twee jaar Barbara Foundation The Gambia.

Een terugblik op (bijna) twee jaar Barbara Foundation The Gambia. Speciale editie December 2015 Nummer: 005 Barbara Foundation The Gambia Een beter leven voor de kinderen in Gambia Een terugblik op (bijna) twee jaar Barbara Foundation The Gambia. Het is alweer jaren

Nadere informatie

De tijd die ik nooit meer

De tijd die ik nooit meer De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.

Nadere informatie

Organiseren. werkt! Krijg meer overzicht,, structuur en (tijd) winst! Germo Bekendam Karlijn L Ortye

Organiseren. werkt! Krijg meer overzicht,, structuur en (tijd) winst! Germo Bekendam Karlijn L Ortye Organiseren werkt! Krijg meer overzicht,, structuur en (tijd) winst! Germo Bekendam Karlijn L Ortye Inhoud 1. Organiseren is keuzes maken 6. Planning en digitaal organiseren 7. E-mail organiseren Pagina

Nadere informatie

Wie heeft die rare knopen erin gelegd? vraagt hij. Ik, geeft Bibi eerlijk toe. Vorige week waaide het nogal hard. Dus toen heb ik de rubberboot en

Wie heeft die rare knopen erin gelegd? vraagt hij. Ik, geeft Bibi eerlijk toe. Vorige week waaide het nogal hard. Dus toen heb ik de rubberboot en Het plan van Bart Dobber, niet doen! Bibi staat op het dek van het schip en kijkt naar haar hond die een kat achterna zit op de kade. Haar broer Bart ligt op de loopplank en peutert aan het touw van de

Nadere informatie

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven.

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Water Egypte In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Ik ga naar een restaurant in Nederland. Daar bestel ik een glas water. De ober vraagt

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands De foto in mijn hoofd door Yennik Meert

Boekverslag Nederlands De foto in mijn hoofd door Yennik Meert Boekverslag Nederlands De foto in mijn hoofd door Yennik Meert Boekverslag door een scholier 1960 woorden 2 februari 2007 7,8 9 keer beoordeeld Auteur Genre Yennik Meert Jeugdboek Eerste uitgave 2000 Vak

Nadere informatie

Op reis naar de rust. van een landelijk interieur INTERIEUR

Op reis naar de rust. van een landelijk interieur INTERIEUR Op reis naar de rust INTERIEUR van een landelijk interieur Precies een jaar wonen Sylvie, Christophe en hun kinderen nu in hun nieuwe woning; lang genoeg dus om zich te realiseren dat grote dromen inderdaad

Nadere informatie

Borstkanker ''Angst voor het onbekende''

Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Ellen Wagter-Streep Schrijver: Ellen Wagter-Streep ISBN: 9789402129663 Ellen Wagter-Streep Inhoud Inhoud... 05 Voorwoord...

Nadere informatie

wat is dat eigenlijk? Denk mee over acht grote vragen

wat is dat eigenlijk? Denk mee over acht grote vragen Geloven, wat is dat eigenlijk? Denk mee over acht grote vragen pagina 10 Hoe is de wereld ontstaan? pagina 26 Waarom bestaat de mens? pagina 42 Wat is geloven? pagina 58 Wie is God? pagina 74 Waarom heeft

Nadere informatie

Stel: je wordt op een ochtend wakker en je merkt dat je onzichtbaar bent geworden. Wat ga je doen? Hoe voel je je? Schrijf er een verhaaltje over.

Stel: je wordt op een ochtend wakker en je merkt dat je onzichtbaar bent geworden. Wat ga je doen? Hoe voel je je? Schrijf er een verhaaltje over. Stel: je komt een fee tegen en je mag één wens doen. Wat zou je wensen? Wat zou er daarna gebeuren? Hoe zou je je voelen? Schrijf hier een kort verhaaltje over. Stel: je wordt op een ochtend wakker en

Nadere informatie

HC zd. 42 nr. 31. dia 1

HC zd. 42 nr. 31. dia 1 HC zd. 42 nr. 31 weinig mensen zullen zeggen dat ze leven voor het geld geld maakt niet gelukkig toch zeggen we er graag achteraan: wel handig als je het hebt want waar leef ik voor? een christen mag zeggen:

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

Charles den Tex VERDWIJNING

Charles den Tex VERDWIJNING Charles den Tex VERDWIJNING 3 Klikketik-tik-tik Het is halftwaalf s ochtends. Marja vouwt een hemd. En kijkt om zich heen. Even staat ze op haar tenen. Zo kan ze over de kledingrekken kijken. Die rekken

Nadere informatie

Op bouwen staat geen leeftijd. www.sibomat.be

Op bouwen staat geen leeftijd. www.sibomat.be Op bouwen staat geen leeftijd. www.sibomat.be Op Batibouw botsten we op Sibomat. We waren op de juiste plek op het juiste moment. - Catheline John S. (70) en Catheline S. (64) hebben geen tijd om zich

Nadere informatie

Mijn buitenlandse studie-ervaring

Mijn buitenlandse studie-ervaring Mijn buitenlandse studie-ervaring Waarom niet in het buitenland studeren? Al tijdens het secundair onderwijs kriebbelde het al bij mij om ergens anders verder te studeren. Namelijk, op mijn 17 jaar had

Nadere informatie

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Ferenc Göndör IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 3 Mijn vader Lang geleden kwam een jonge, joodse man naar het land Hongarije. Mohr Goldklang was zijn naam. Dat was mijn opa. Mohr

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

INTERIEUR. Grandeur van toen, comfort van nu TEKST: ANNEMIE WILLEMSE - FOTOGRAFIE: CLAUDE SMEKENS 69

INTERIEUR. Grandeur van toen, comfort van nu TEKST: ANNEMIE WILLEMSE - FOTOGRAFIE: CLAUDE SMEKENS 69 INTERIEUR Grandeur van toen, comfort van nu TEKST: ANNEMIE WILLEMSE - FOTOGRAFIE: CLAUDE SMEKENS 69 Je kunt het huis van je dromen vinden en meer dan genoeg ideeën hebben om dat huis te herstellen in de

Nadere informatie

R O S A D E D I E F. Arco Struik. Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl

R O S A D E D I E F. Arco Struik. Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl R O S A D E D I E F Arco Struik Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl In de winkel 3 Bart 5 Een lieve dief 7 De telefoon 9 Bij de dokter 11 De blinde vrouw 13 Een baantje 15 Bijna betrapt

Nadere informatie

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

tje was saai. Haar ouders hadden een caravan, waarmee ze ieder jaar in de zomer naar Frankrijk gingen. Ook voor deze zomer was de camping al

tje was saai. Haar ouders hadden een caravan, waarmee ze ieder jaar in de zomer naar Frankrijk gingen. Ook voor deze zomer was de camping al Hoofdstuk 1 Echt? Saartjes mond viel open van verbazing. Maar dat is supergoed nieuws! Ze sloeg haar armen om haar vriendin heen. Waaah, helemaal te gek. We gaan naar Frankrijk. Zon, zee, strand, leuke

Nadere informatie

2.2. Het Nieuwe Testament, of het verhaal van Jezus en de eerste kerk 1

2.2. Het Nieuwe Testament, of het verhaal van Jezus en de eerste kerk 1 2.2. Het Nieuwe Testament, of het verhaal van Jezus en de eerste kerk 1! " #$% & #& '$' '& + ()" *% $, $ -% 1 H. Jagersma en M. Vervenne, Inleiding in het Oude Testament, Kampen, 1992. J. Bowker, Het verhaal

Nadere informatie

Geboortegedichtjes. Wie zegt dat er geen wonderen gebeuren. En ook nog nooit gebeurd zijn bovendien. Die moet beslist met eigen ogen

Geboortegedichtjes. Wie zegt dat er geen wonderen gebeuren. En ook nog nooit gebeurd zijn bovendien. Die moet beslist met eigen ogen Geboortegedichtjes Wie zegt dat er geen wonderen gebeuren En ook nog nooit gebeurd zijn bovendien Die moet beslist met eigen ogen Dit schitterende wonder komen zien We hebben ze geteld Je armpjes en je

Nadere informatie

PeerEducatie Handboek voor Peers

PeerEducatie Handboek voor Peers PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:

Nadere informatie

Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis

Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Geachte dames en heren, Zelfredzaamheid is een mooi en positief begrip. Immers, elk kind wil dingen zelf leren doen, jezelf kunnen redden

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

Vraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2

Vraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2 Bladzijde negen, Bladzijde tien, Krijg ik het wel ooit te zien? Ander hoofdstuk, Nieuw begin.. Maar niets, Weer dicht, Het heeft geen zin. Dan probeer ik achterin dat dikke boek. Dat ik daar niet vaker

Nadere informatie

Ria Massy. De taart van Tamid

Ria Massy. De taart van Tamid DE TAART VAN TAMID Ria Massy De taart van Tamid De taart van Tamid 1 Hallo broer! Hallo Aziz! roept Tamid. Zijn hart klopt blij. Aziz belt niet zo dikwijls. Hij woont nog in Syrië. Bellen is moeilijk in

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

landelijk, licht EN eclectisch interieur

landelijk, licht EN eclectisch interieur interieur landelijk, licht EN eclectisch TEKST: ANNEMIE WILLEMSE - FOTOGRAFIE: JAN VERLINDE De bewoners van dit huis woonden eerder al in hetzelfde park. Ze waren het erover eens dat dit het leukste en

Nadere informatie

Projectlijn A Meelopen met de Meute? Hellig Hart

Projectlijn A Meelopen met de Meute? Hellig Hart Les 4A Titel Thema Benodigdheden Doelstelling Net even iets anders Betrouwbaarheid: geloofwaardigheid Computer, printer, DVD fragment 2 en 3, werkblad 4A.1 en informatieblad 4A.1, achtergrondinformatie

Nadere informatie

Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten

Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten Doortje Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten isbn: 978-90-484-0769-9 nur: 344 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgenomen

Nadere informatie

Frankenstein. Mary Shelley

Frankenstein. Mary Shelley Frankenstein Frankenstein maakt deel uit van de reeks Wereldverhalen van Uitgeverij Eenvoudig Communiceren. Wereldverhalen is een serie beroemde verhalen. Uitgeverij Eenvoudig Communiceren Postbus 10208

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Mijn dochter; boulimia en borderline

Mijn dochter; boulimia en borderline Mijn dochter; boulimia en borderline Mijn dochter; boulimia en borderline E.M. van der Linden Schrijver: E.M. van der Linden Coverontwerp: via Brave New Books ISBN: 9789402130331 E.M. van der Linden Dit

Nadere informatie

Wie zijn jouw vrienden? Opdracht:

Wie zijn jouw vrienden? Opdracht: Wie zijn jouw vrienden? Opdracht: 1. Maak een spinnenweb van jouw belangrijkste vrienden. 2. Schrijf er telkens bij waar je die vriend hebt leren kennen. 3. Schrijf de meest positieve eigenschap als vriend

Nadere informatie

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGE 1 A4 BLADEN THEMA S BIJLAGE 2 DOMINO EMOTIES BIJLAGE 3 MATCHING OEFENING GEVOELENS BIJLAGE 4 VRAGENLIJST FILM BIJLAGE 5 VRAGENSTROOKJES HOEKENWERK BIJLAGE 6 ANTWOORDENBLAD

Nadere informatie

Stageverslag Danique Beeks

Stageverslag Danique Beeks Stageverslag Danique Beeks Waarom deze stage en hoe zag de stage eruit? Ik heb via Mirthe informatie gekregen over deze stage. Haar achterneef is een van de eigenaren van dat bedrijf. Ze heeft mij deze

Nadere informatie

Persoonlijk ontwikkelingsplan

Persoonlijk ontwikkelingsplan Persoonlijk ontwikkelingsplan Naam Danny Yang Studienummer 14131889 Datum 29-01-2015 Coach Van Tiel 1. Reflectie Wie ben ik? Persoon Ik ben Danny Yang geboren op 26-02-1996. Ik heb een havo diploma op

Nadere informatie

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig De tijd vliegt voorbij en voor je weet zijn we al weer een jaar verder. Ik zeg wel eens: mensen overschatten wat je in een jaar kunt doen, maar onderschatten wat je in 3 jaar kan realiseren. Laten we naar

Nadere informatie

De week van Springmuis.

De week van Springmuis. De week van Springmuis. Vandaag is het verhaal verteld over Springmuis. Het verhaal is afkomstig van een legende van de Noord Amerikaanse vlakte-indianen. Het verhaal gaat over onzekerheid, het verlangen

Nadere informatie

Misschien zit u hier wel met de grote vraag: wat is Kerst eigenlijk?

Misschien zit u hier wel met de grote vraag: wat is Kerst eigenlijk? 25 december 2015 1 e Kerstdag Sixtuskerk te Sexbierum Ds. A.J. (Anneke) Wouda Teksten: Hebr. 1:1-6 en Lucas 2: 15-21 Geliefden van God, gemeente van Christus, Kerstochtend 2015 U zit midden in een kerstviering,

Nadere informatie

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken

Nadere informatie

Kinderkerstfeest van de Kindernevendienst 26 december Kerstverhaal

Kinderkerstfeest van de Kindernevendienst 26 december Kerstverhaal Kinderkerstfeest van de Kindernevendienst 26 december 2016 Kerstverhaal Heel lang geleden was er een jonge vrouw, Maria. Zij woonde in het dorpje Nazareth. Maria was een heel gewone vrouw, net zo gewoon

Nadere informatie

Vertrouwen. Margriet Ledin-de Hoop. Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer

Vertrouwen. Margriet Ledin-de Hoop. Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer Vertrouwen Margriet Ledin-de Hoop Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer Inhoudsopgave Woord vooraf 6 1. Op reis 8 2. Spring! 15 3. Ver weg of heel dichtbij? 24 4. Actief afwachten 32 5. In vertrouwen keuzes

Nadere informatie

Enkele reis Europa Enkele reis Europa.indd 3 Enkele reis Europa.indd : :19

Enkele reis Europa Enkele reis Europa.indd 3 Enkele reis Europa.indd : :19 Enkele reis Europa Ali (27 jaar): In Irak zou niet meer Naam: Ali Leeftijd: 27 jaar Komt uit: Irak Woont in België: 3,5 jaar Ik ben kunstenaar. Ik maak kalligrafieën. Dat zijn teksten met mooi versierde

Nadere informatie

De twee zaken waarover je in dit boek kunt lezen, zijn de meest vreemde zaken die Sherlock Holmes ooit heeft opgelost.

De twee zaken waarover je in dit boek kunt lezen, zijn de meest vreemde zaken die Sherlock Holmes ooit heeft opgelost. Sherlock Holmes was een beroemde Engelse privédetective. Hij heeft niet echt bestaan. Maar de schrijver Arthur Conan Doyle kon zo goed schrijven, dat veel mensen dachten dat hij wél echt bestond. Sherlock

Nadere informatie

Eerwraak. Naam: Paul Rustenhoven Klas: 4GTL1 Inlever datum : Titel: Eerwraak Schrijver: Karin Hitlerman. Blz 1.

Eerwraak. Naam: Paul Rustenhoven Klas: 4GTL1 Inlever datum : Titel: Eerwraak Schrijver: Karin Hitlerman. Blz 1. Eerwraak Naam: Paul Rustenhoven Klas: 4GTL1 Inlever datum : Titel: Eerwraak Schrijver: Karin Hitlerman Blz 1. Vra!n. 1) Wat voor soort verhaal is je boek? Mijn boek is een eigentijdsverhaal/roman 2) Waar

Nadere informatie

Mét code voor 11 online video s!

Mét code voor 11 online video s! Mét code voor 11 online video s! 5 Voorwoord Mijn eerste kennismaking met de bijbelstudies van Beth Moore was in 2006 in onze gemeente in Amerika. Mijn echtgenoot Mark had kort daarvoor zijn baan opgezegd

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou. JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt orthodontist Daniël van der Meulen samen met veertien assistentes intensief

Nadere informatie

Inhoud. Het leven van Escher. Weiland wordt vogel. Kringloop metamorfose. De wereld op z n kop.

Inhoud. Het leven van Escher. Weiland wordt vogel. Kringloop metamorfose. De wereld op z n kop. Inhoud. Blz. 1. Blz. 2. Blz. 3. Blz. 4. Blz. 5. Blz. 6. Blz. 7. Blz. 8. Blz. 9. Blz. 10. Blz. 11. Kaft Inhoud Het leven van Escher. Moeilijke jaren. Weiland wordt vogel. Kringloop metamorfose. De wereld

Nadere informatie