Programmarekening 2008 PROGRAMMABEGROTING GEMEENTE PURMEREND

Transcriptie

1 Programmarekening 2008 PROGRAMMABEGROTING GEMEENTE PURMEREND

2 ProgrammaBEGROTING Gemeente Purmerend Vastgesteld door de gemeenteraad d.d. 5 november 2009 (besluitnummer ) Trots op Purmerend Financiële tegenvallers uit 2009 treffen ook Purmerend. Wat er ook moet veranderen, Purmerenders staan samen sterk. Voor elkaar en met elkaar vieren we het hele jaar 2010 feest, want onze stad heeft 600 jaar stadsrechten. Inwoners wonen graag in onze nog steeds groeiende stad, denken vooruit en zijn trots op Purmerend.

3 I n h o u d s o p g a v e AANBIEDINGSBRIEF 6 LEESWIJZer 14 1 DE PROGRAMMA S 19 1 Publiekdiensten 20 2 Zorg 28 3 Wonen 42 4 Milieu 48 5 Bereikbaarheid 56 6 Beheer en openbare ruimte 66 7 Ruimtelijke ordening 78 8 Veiligheid 88 9 Educatie Economie Actief in de stad Werk en inkomen Bestuur en concern ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN RESULTAAT PARAGRAFen Lokale heffingen Weerstandsvermogen en risico s Onderhoud kapitaalgoederen Grondbeleid Financiering Bedrijfsvoering Verbonden partijen 179 BIJLAGen 183 Bijlage IA Overzicht verloop vrije ruimte 184 Bijlage IB Overzicht uitwerking maatregelenpakket 190 Bijlage IC Overzicht uitwerking noodpakket BV Stadsverwarming Purmerend 192 Bijlage II Overzicht baten en lasten programmaproducten per programma 193 Bijlage III Kerngegevens Purmerend 197 Bijlage IV Investeringsoverzichten 203 Bijlage V Overzicht reserves en voorzieningen 219 Bijlage VI Subsidieverstrekkingen 225 Bijlage VII Gemeentelijke organisatie 229 Bijlage VIII Portefeuilleverdeling 235 Bijlage IX Uitgangspunten programmabegroting Programmabegroting

4 A a n d e l e z e r Voor u ligt de Programmabegroting van de gemeente Purmerend. Na de vaststelling zijn de door het College van B&W voorgestelde maatregelen en de door de gemeenteraad aangenomen wijzigingsvoorstellen verwerkt in de Programmabegroting. Dit is op alle plaatsen verwerkt behalve in de aanbiedingsbrief waarmee de programmabegroting als concept is aangeboden. De aangenomen wijzigingsvoorstellen zijn: een vermindering van de voorgestelde besparing op het subsidie aan P3 met tot vanaf 2012; een verlaging van het budget onderhoud wegen vanaf 2010 met structureel ; het niet verminderen van de inzet op huisbezoek voorafgaand aan de toekenning van Wmo-voorzieningen ( ); het verlagen van de middelen voor onderhoud straatmeubilair en straatreiniging met in 2010 en 2011 en vanaf 2012 met ; niet extra verhogen van de OZB met 2% van 2010, maar deze verhoging pas invoeren vanaf 2012 voor 0,9%; het niet opnemen van een werkbudget voor economische zaken van in 2010 en 2011; het verschuiven van de voorgestelde voor een update van het verkeersmodel van 2010 naar 2011; De maatregelen en de wijzigingsvoorstellen die in de programmabegroting zijn verwerkt zijn per programma apart gepresenteerd. Het geheel van deze maatregelen is in een overzicht gepresenteerd als bijlage 1B. In bijlage 1C is opgenomen het noodpakket dat kan worden ingevoerd als het begrote dividend uit de BV Stadsverwarming vanaf 2012 niet tot uitkering komt. 4 Programmabegroting Programmabegroting

5 Daarnaast schetsen wij een pakket van noodmaatregelen voor het geval de veronderstelde dividenduitkering vanaf 2012 van de stadsverwarming niet doorgaat. Of die maatregelen nodig zijn, hangt af van de plannen van stadsverwarming zelf, van de voortgang van de Warmtewet en van onderhandelingen met andere overheden. De wijze waarop de begroting door de raad wordt behandeld, wordt apart aan u voorgesteld via de griffie. A A N B I E D I N G S B R I E F Aan de gemeenteraad, Inleiding Hierbij bieden wij u de concept-programmabegroting aan, de laatste van deze bestuursperiode. Het is goed wonen, werken en recreëren in Purmerend en we kunnen volgend jaar vol trots onze 600e verjaardag vieren. Helaas is onze financiële situatie verre van rooskleurig. Terwijl we nog bezig zijn alle zeilen bij te zetten om de financiële storm van de tegenvallende resultaten van de stadsverwarming te boven te komen, komt daar nog eens - net als bij alle Nederlandse gemeenten, het noodweer van de kredietcrisis overheen. Voor Purmerend betekent dit, los van stadsverwarming, een extra bezuinigingsopgave van respectievelijk 2,5, 5,1, 4,1 en 4,1 miljoen in 2010 tot en met Dat is niet meer op te lossen door pijnlijke maatregelen op één enkel gebied. We zullen nóg meer moeten bezuinigen op het gemeentelijk apparaat (totaal uiteindelijk voor minstens 2,7 miljoen) en op het voorzieningenniveau (een aantal plannen kan niet doorgaan waaronder extra gelden voor het Purmerends museum en P3 zal commercieel moeten worden geëxploiteerd). Maar we ontkomen ook niet aan verdere lastenverhoging voor de Purmerender. De lokale lasten stijgen in 2010 voor een huishouden met een eigen woning met een waarde van in totaal met 54,75. Hiervan is 25,88 het gevolg van de voorgestelde maatregelen om de OZB extra te verhogen met 2% ( 3,33) en de kwijtschelding van de afvalstoffenheffing en de rioolrechten onder te brengen in het tarief ( 24,12). In totaal is dat bijna 10% hogere lasten. De eerste twee jaar kunnen we een aantal van deze maatregelen zorgvuldig uitwerken en voorbereiden door gebruik te maken van incidentele middelen, maar vanaf 2012 moet de begroting structureel sluitend zijn. Dat vergt, samen met het weer op peil brengen van ons weerstandsvermogen, een nog verdergaande structurele wijziging van onze werkwijze en werkzaamheden. De discussie hierover moet goed voorbereid worden en zal dan aan het begin van de nieuwe bestuursperiode gevoerd moeten worden. In deze aanbiedingsbrief gaan wij in op: de aanleiding voor de financiële situatie en de voorliggende keuzes; het pakket van maatregelen dat nodig is om de begroting structureel in evenwicht te brengen. Financieel zwaar weer kredietcrisis en gemeentefonds In het afgelopen jaar heeft de kredietcrisis een enorme impact gehad op de wereldeconomie. Dat is aan Nederland niet ongemerkt voorbij gegaan. De rijksoverheid probeert (mede) via gerichte financiële injecties de Nederlandse economie aan te wakkeren. Dat is goed voor Nederland, maar heeft - in combinatie met lagere belastingopbrengsten - ervoor gezorgd dat de overheidsfinanciën in zwaar weer terecht zijn gekomen. Daardoor zal het Rijk fors moeten bezuinigen om de financiën weer op orde te krijgen. Als gevolg daarvan hebben de beheerders van het gemeentefonds het perspectief van de groei van het gemeentefonds vanaf 2009 op 0% gezet. Dit is vastgelegd in een bestuursakkoord tussen het Kabinet en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) met de afspraak dat in 2011 zal worden bezien hoe het gemeentefonds zich in de periode 2012 en verder kan ontwikkelen. Hierbij is van belang dat de economische situatie zich dan wel moet hebben verbeterd. Dat heeft een onmiddellijke en grote invloed op de gemeentefinanciën: iedere gemeente in Nederland zal de eerder als groei geprognosticeerde ontwikkeling, moeten bijstellen. Dat betekent grote ombuigingsoperaties, ook voor Purmerend. Uit een brief van de staatssecretaris aan de Eerste Kamer blijkt dat het door veel gemeenten haast onmogelijk wordt geacht om voor 2010 een sluitende begroting te presenteren. In haar brief geeft de staatssecretaris aan dat gemeenten in elk geval de laatste twee jaar van de meerjarenbegroting structureel in evenwicht moeten krijgen en dat het gemeenten vrij staat om zelf een scenario te kiezen voor het verloop van de inkomsten uit het gemeentefonds. Dat scenario moet dan wel expliciet blijken uit de programmabegroting en zijn opgenomen in de risicoparagraaf. Wij hebben dat in de voorliggende programmabegroting gedaan. In het gemeentefonds is ook een specifieke korting verwerkt op de integratieuitkering Wmo. Deze korting bedraagt en is verwerkt als stelpost in het programma Wmo. De korting wordt veroorzaakt door een aanpassing van de aantallen zelfstandig wonende 80+ ers en zelfstandige woonruimten. Door deze korting is het budget voor de maximale variant van het Stedelijk Kompas onvoldoende. Dat wil zeggen: juist dit budget kan nog worden beïnvloed. Over de consequenties hiervan en de mogelijke oplossingsrichtingen zullen wij u nader informeren. Stadsverwarming Zoals u verder bekend is, zorgen ook de financiële resultaten van de Stadsverwarming voor een extra druk op de gemeentebegroting. U heeft daarover op 19 juni een gesprek gevoerd met de financiële toezichthouder, de provincie Noord-Holland. De provincie geeft ons (en daarmee de Stadsverwarming) een jaar de tijd om een goede inschatting te maken van de toekomst en invloed van de Stadsverwarming op (de financiën van) Purmerend. Wel vraagt de provincie ons om al in de begroting 2010 aan te geven welke maatregelen met een structureel karakter voor de jaren 2012, 6 Programmabegroting Programmabegroting

6 er later getroffen zullen worden indien er geen perspectief is op een structureel dividend uit de BV Stadsverwarming, zoals dat nu is opgenomen in de meerjarenbegroting. Zoals aan u - als raad - toegezegd, wordt er een transitieprogramma opgesteld door de BV Stadsverwarming. Met dit transitieprogramma moet duidelijk worden hoe enerzijds de leveringszekerheid, de duurzaamheid en de klanttevredenheid van Stadsverwarming wordt geoptimaliseerd en anderzijds het bedrijf ook financieel gezond wordt. Het transitieprogramma zal medio oktober aan ons - college - worden aangeboden. De maatregelen met een structureel karakter die getroffen zouden kunnen worden, hebben wij ondergebracht in een zogenaamd Nood-pakket. De maatregelen zijn naar ons oordeel afdoende en bieden zelfs een kleine keuzemogelijkheid, maar ze doen stuk voor stuk pijn. Pijn in de vorm van ongewenste lastenverzwaring en ongewenste afbouw van het voorzieningenniveau. Geen besluitvorming over de kadernota Mede door de onzekere situatie over de stadsverwarming heeft u in juni jl. de voorkeur gegeven aan het aanreiken van suggesties voor maatregelen aan het college, met het verzoek deze in de zomerperiode uit te werken en vervolgens te presenteren, boven het behandelen en vaststellen van de kadernota. Directe kaderstelling voor de programmabegroting 2010 via de kadernota heeft om die reden dus niet plaatsgevonden. Om u een programmabegroting te kunnen voorleggen, zijn wij - zoals ook door ons in juni jl. is aangegeven - uitgegaan van een begroting bij ongewijzigd beleid. Dat wil zeggen: het al vastgelegde beleid is erin verwerkt en nieuwe keuzes worden apart gepresenteerd. Ten opzichte van de uitgangspunten zoals gepresenteerd bij de kadernota, hebben wij één grote aanpassing gemaakt. Dat betreft een verlaging van de nominale verhoging van ambtelijke salarissen, subsidies en overige materiële uitgaven over de gehele periode Deze aanpassing is alleen al noodzakelijk om het volledig ontbreken van een vorm van groei van het gemeentefonds op te kunnen vangen. Door de aanpassing is over een termijn van vier jaar de stijging van de uitgaven met structureel 2,4 miljoen beperkt. Het overzicht van het verloop van de financiële ruimte sinds de programmabegroting 2008 is opgenomen in bijlage IA van de begroting. Daarin is te zien welke wijzigingen zich hebben voorgedaan tot aan de kadernota (april 2009) en wat er zich tussen april en september dit jaar aan nieuwe wijzigingen heeft voorgedaan. Keuzes Wij hebben in ons voorstel de besluiten die u heeft genomen tot 1 september 2009, verwerkt. Sinds het publiceren van de kadernota - eind april - zijn wij genoodzaakt om verdergaande maatregelen te treffen dan wij toen hadden voorzien. Zoals eerder aangegeven wordt dit veroorzaakt door de slechte ontwikkeling van het gemeentefonds en de opdracht inzake de stadsverwarming. Bij het maken van de keuzes hebben wij gebruikgemaakt van: de u al eerder bij de kadernota gepresenteerde keuzes; de suggesties zoals in juni aangereikt door verschillende raadsleden; alternatieven die in de loop van het begrotingsproces verder zijn uitgewerkt. het verder aanpassen van nominale ontwikkelingen. Dit maakt dan geen onderdeel meer uit van het proces begroting-bij-ongewijzigd-beleid, immers er wordt dan expliciet gekozen en aan die keuze kunnen consequenties vastzitten. De voorgestelde te maken keuzes raken zowel de gemeentelijke organisatie, de voorzieningen in de stad alsmede de burger en bedrijven in de lastendruk. Door de omvang van het pakket van maatregelen is het praktisch gezien nauwelijks mogelijk geweest om te kiezen tussen maatregelen die meer en minder pijn doen. Het is naar het oordeel van het college niet mogelijk om bij een maatregelenpakket van structureel meer dan 4 miljoen alleen pijnloze efficiencymaatregelen te treffen. Voorafgaand aan het maatregelenpakket hebben we eventuele lucht uit de budgetten gehaald en verwerkt in de ontwikkeling van het begrotingssaldo. Naast de structurele opbrengsten zijn er - niet onbelangrijk - ook incidentele opbrengsten uit de verkoop van gronden en panden. Deze opbrengsten zijn opgenomen in de jaren 2010 en 2011 en beperken het beroep dat we moeten doen op de algemene reserve. Bij de rubricering van het maatregelenpakket gaan we uit van de volgende gewenste volgorde: 1. efficiencymaatregelen die niet leiden tot lagere dienstverlening of aantasting van het voorzieningenniveau; 2. waar mogelijk het consequent doorvoeren van kostendekkende tarieven voor de dienstverlening; 3. het aanpassen van het voorzieningenniveau door gerichte vermindering van de dienstverlening en/of taakafstoting; 4. verhoging van belastingen. Gegeven het financieel perspectief kan naar de mening van het college niet worden volstaan met enkele van de genoemde categorieën. Op dit moment zijn alle maatregelen noodzakelijk. Ook omdat er bij de uitvoering van de maatregelen onzekerheden zijn. Natuurlijk zijn andere keuzes mogelijk, maar alleen als daar compenserende bezuinigingsmaatregelen tegenover worden voorgesteld. Voor een deel van de uitgewerkte mogelijke maatregelen geldt dat ze óf sterk ongewenste effecten hebben óf dat er per saldo geen besparing wordt bereikt. U kunt dat allemaal zien en beoordelen in het Boek van Maatregelen dat bij de conceptprogrammabegroting is uitgebracht. Een apart onderdeel in het boek is het Noodpakket Stadsverwarming, dat is opgesteld voor het geval er in 2012 geen dividend kan worden ontvangen. Tot slot is als bijlage B in het maatregelenboek het door de raad gevraagde activiteitenoverzicht opgenomen. Uit dit overzicht blijkt globaal welke activiteiten op de gemeentebegroting staan en wat deze activiteiten kosten. Voor een deel zijn de suggesties en alternatieven al verwerkt in begroting bij ongewijzigd beleid, omdat ze onlosmakelijk onderdeel zijn van het proces dat wordt doorlopen. Zo worden jaarlijks de effecten van vertragingen in de investeringen verwerkt en worden de uitgangspunten voor nominale stijgingen tijdig verwerkt. Daarboven kan er sprake zijn van het bewust vooruitschuiven van investeringen of 8 Programmabegroting Programmabegroting

7 Financiële opdracht en de ontwikkeling van de financiële positie Uit de begroting bij ongewijzigd beleid vloeit de volgende taakstelling (exclusief de onzekerheden stadsverwarming): Bedragen * 1 miljoen Tekort 2,49 5,09 4,11 4,10 Na uitvoering van het voorgestelde pakket aan maatregelen is er een structureel sluitende begroting gerealiseerd in 2012 en 2013 en bedraagt de algemene reserve afgerond 6 miljoen. Voor de omvang van de risico s die Purmerend nog loopt, is deze omvang veel te laag. Er zijn nog risico s inzake de stadsverwarming en los van stadsverwarming hanteren we als streefomvang voor het weerstandsvermogen ruim 13 miljoen. Binnen het resterende tijdsbestek van deze collegeperiode kan dat niet worden hersteld. Daarmee blijft er een forse opdracht liggen voor de volgende bestuursperiode. Voorgestelde maatregelen op hoofdlijnen Aandeel ambtelijke organisatie Een van de maatregelen is om fors in te grijpen in de eigen organisatie. Bovenop de al in november 2008 in programmabegroting 2009 aan de eigen organisatie opgelegde efficiencytaakstelling van ruim 2 miljoen, hebben wij gekozen om wederom verdere besparingen op de gemeentelijke organisatie voor te stellen. Een aantal van de voorgestelde maatregelen á raison van heeft direct personele en organisatorische consequenties (het sluiten van de wijkkantoren, de vermindering van de dienstverlening van het Klantcontactcentrum en Burgerzaken met één dagdeel en de dienstverlening voor gebouwen en velden aan de onderwijsinstellingen en de stichting Spurd). Daarnaast is er een taakstelling van nog eens extra opgelegd die moet zijn gerealiseerd in Deze laatste taakstelling zal aanvullende bestuurlijke keuzes vragen. Veel scherper dan voorheen is deze besparing namelijk alleen mogelijk als er ook gerichte aanpassingen in de taken van de organisatie worden doorgevoerd. Dat zal dus betekenen dat ook de wijze waarop taken worden vormgegeven aangepast wordt, naast het ook afstoten en minder intensief uitvoeren van taken. Er ligt een grote opgave voor de ambtelijke organisatie. Om die opgave goed en zorgvuldig te laten uitvoeren willen we een compleet beeld hebben van de gemeentelijke taken, waarom we ze uitvoeren en kunnen vaststellen of ze ook echt efficiënt worden uitgevoerd. Dat volledige beeld wordt bereikt met het voltooien van de taakanalyse die de organisatie uitvoert. Hierin wordt van alle taken die de organisatie nu uitvoert, nagegaan of dat de juiste zijn én of deze goed en efficiënt worden uitgevoerd. Daarbij wordt - naast de wettelijke criteria - ook gekeken naar vergelijkingen met andere steden en uitvoeringspraktijken. De taakanalyse is eind maart 2010 afgerond, zodat direct bij de start van de nieuwe bestuursperiode besluitvorming kan plaatsvinden. Voorzieningenniveau Behalve de dienstverlening van de gemeente (het sluiten en afstoten van wijkkantoren én het één dagdeel sluiten van het KCC en burgerzaken), stellen wij voor om ook het voorzieningenniveau via andere organisaties bij te stellen. Analyse van de opbouw van onze inkomstenbron gemeentefonds leert dat wij beduidend meer uitgeven voor kunst, cultuur en ontspanning dan wij ontvangen (zo n 3,5 miljoen) Dat is geen wonder met uitstekende voorzieningen als de Purmaryn, P3, het zwembad en vele culturele- en sportvoorzieningen ten laste van de gemeentekas. Naast de sluiting van de bibliotheek op de locatie Het Zichthof, willen wij onderzoeken hoe de exploitatie van P3 op een commerciële manier kan worden vormgeven. De gemeente zal de bestaande niet-kostendekkende podiumactiviteiten kunnen blijven subsidiëren; het commercieel exploiteren hoeft daarmee, ons inziens, niet ten koste te gaan van de kwaliteit van het aanbod. De bedrijfsmatige insteek kan een verwachte besparing opleveren van per jaar, vanaf Gemeentelijke Panden Een deel van de panden die eigendom is van de gemeente wordt niet direct gebruikt voor gemeentelijke activiteiten en door de gemeente gesubsidieerde instellingen. Voor deze panden geldt dat ze óf meer dan kostendekkend moeten worden geëxploiteerd óf kunnen worden afgestoten. We gaan op basis van een eerste inventarisatie uit van een mogelijke structurele besparing die oploopt tot in Daarnaast kunnen ook incidentele opbrengsten worden verwacht bij het verkopen van een aantal panden. Lastenstijgingen (tarieven en belastingen) Wij stellen u voor om de OZB te verhogen met 2% bovenop het inflatiepercentage ( ). Dat betekent 3,33 per woning (met een waarde van ). Ook werkt het voorstel om de kwijtschelding van gemeentelijke heffing te verwerken in het tarief van de draagkrachtige Purmerender door in lastenverzwaring. Hiermee is gemoeid, omgerekend is dat 24,12 per huishouden. Daarnaast stellen wij voor de parkeertarieven extra te verhogen met 0,30 naar 2,00 per uur ( in 2010) en toeristenbelasting in te voeren voor overnachtingen in Purmerend ( structureel). Tenslotte verwachten wij meer opbrengsten uit de heffing van precariobelasting op terrassen op de Koemarkt. Verder stellen wij voor om diverse andere tarieven te verhogen naar een (meer) kostendekkend niveau (totaal van in 2009 en daarna structureel ). De extra stijging van tarieven wordt mede veroorzaakt door een vollediger toerekening van de gemaakte kosten aan de verschillende producten. Wat leveren die maatregelen ons op? Deze maatregelen zorgen ervoor dat Purmerend in staat blijft om ook in moeilijke omstandigheden een stad te zijn en te blijven met een kwalitatief en kwantitatief goed voorzieningenniveau. Wij menen dat de concept-programmabegroting daarom ook in deze financieel moeilijke omstandigheden recht doet aan de inwoners van Purmerend. Wij beseffen ons dat deze begroting leidt tot een lastenverzwaring voor de Purmerenders. Toch menen wij dat juist het maken van de keuzes uiteindelijk ten goede komt aan Purmerend als geheel en daarmee aan al de inwoners afzonderlijk. 10 Programmabegroting Programmabegroting

8 Purmerend is jarig Het jaar 2010 is ondanks de ongunstige financiële ontwikkelingen ook een feestjaar: over een korte tijd bestaat de stad 600 jaar. Uitgegroeid van een klein dorp met inwoners, naar een volwaardige stad met betrokken burgers en een groeiend voorzieningenniveau. In die 600-jarige geschiedenis heeft onze stad voorspoed en tegenslag gekend. Ondanks het feit dat wij nu in financieel opzicht de wind tegen hebben, gaan wij in 2010 het 600-jarig bestaan van onze stadsrechten vieren. Wij beginnen daarmee op onze vernieuwde Koemarkt, een plek die onze geschiedenis heeft gemarkeerd. Laten wij ons feestjaar niet beïnvloeden door het financieel zware weer, maar met ambitie werken aan een goede toekomst voor onze stad. Voorstel Wij stellen u voor de programmabegroting vast te stellen conform het u hierbij aangeboden ontwerp, inclusief het maatregelenpakket, in te stemmen met de vervangingsinvesteringen zoals die voor 2010 zijn opgevoerd in bijlage 4 en het in 2010 aantrekken van maximaal 50 miljoen voor de herfinanciering van leningen en de financiering van investeringen. Behandelwijze De behandelwijze van ons voorstel zal u worden voorgesteld door de griffie. Burgemeester en wethouders van Purmerend, de gemeentesecretaris de burgemeester, drs. M.J.H. Smulders mr. D. Bijl Raadsbesluit De raad van de gemeente Purmerend; Gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 17 september 2009, nr Gelet op het bepaalde in de artikelen 189, 190 en 191 van de Gemeentewet; In achtnemend de tijdens deze vergadering aangenomen wijzigingsvoorstellen; Besluit: 1. De Programmabegroting met inachtneming van alle aangenomen wijzigingsvoorstellen vast te stellen; 2. In te stemmen met het voorgestelde pakket van maatregelen om te komen tot een sluitende meerjarenbegroting met inachtneming van alle aangenomen wijzigingsvoorstellen; 3. In te stemmen met de lijst van vervangingsinvesteringen zoals opgenomen in bijlage 4 van de Programmabegroting ; 4. In te stemmen met het in 2010 aantrekken van maximaal 50 miljoen aan langlopende leningen voor de herfinanciering van aflossingen en de financiering van investeringen. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 5 november de griffier de voorzitter J. Kamminga mr. D. Bijl 12 Programmabegroting Programmabegroting

9 L E E S W I J Z E R De programma s De programma s zijn als volgt opgebouwd: Paragraaf 1 : Inleiding In de inleiding wordt in het kort het thema van het betreffende programma uitgewerkt. Met de uitgangssituatie (veelal 2006) en de meest recente meting in 2008 als richtpunten, zijn per indicator ambities tot 2013 bepaald. Toch zijn de effectindicatoren deels pas in 2007 geformuleerd: in die gevallen zijn geen cijfers voor 2006 bekend en heeft in 2008 de eerste meting plaatsgevonden. Wat betreft de ambities voor (hogere) rapportcijfers, is het van belang dat tevreden mensen grotendeels een 7-7,5 geven. Om in die situaties een significant hoger gemiddeld cijfer te scoren (+ 0,2 of meer) is daarom doorgaans verhoudingsgewijs een zeer grote gemeentelijke inspanning nodig. Het gebruik van rapportcijfers is vooral nuttig om wijken onderling, en Purmerend met andere gemeenten, te vergelijken. Voor de conclusie van bereikte effecten is het altijd van belang dat niet alleen het gemeentelijk handelen hierop van invloed is geweest. Paragraaf 5 : Wat gaan we daarvoor doen Werkdoelen per prestatieveld Deze paragraaf geeft systematisch weer hoe de gewenste effecten bereikt gaan worden. Daarvoor is elk beleidsveld eerst onderverdeeld in intern samenhangende prestatievelden en voor elk prestatieveld zijn werkdoelen geformuleerd. Daarbij is in het kader van de doelrealisering steeds aangegeven wat de centrale aandachtspunten zijn voor de beleidsuitvoering. Paragraaf 2 : Relevante beleidsnota s Deze tweede paragraaf presenteert een opsomming van het meest recente, relevante en vastgesteld beleid van het betreffende programma. Paragraaf 3 : Trends en risico s Dit onderdeel presenteert toekomstige ontwikkelingen waar de gemeente (mogelijk) een passend antwoord op moet geven. In geval van trends staat het antwoord onder het kopje Wat gaan we daarvoor doen. Trends zijn financieel in de begroting verwerkt. Bij risico s is geen antwoord geformuleerd, omdat de betreffende ontwikkeling nog onzeker is. Deze zijn ook niet financieel verwerkt. Paragraaf 4 : Wat willen we bereiken Gewenst maatschappelijk effect per beleidsveld Het gewenste maatschappelijke effect geeft aan welke situatie de gemeenteraad in de samenleving wil bereiken. De gemeente heeft daar niet als enige invloed op. Niettemin maakt het beschrijven van die situatie duidelijk waar de prestaties in dit programma aan bij moeten dragen. De gewenste maatschappelijke effecten geven zo sturing aan het gemeentelijk handelen. De gewenste maatschappelijke effecten zijn per beleidsveld geformuleerd: de meeste programma s omvatten één beleidsveld en daarmee één effect. De programma s Zorg, Actief in de stad en Veiligheid zijn erg breed en/of divers en omvatten meerdere beleidsvelden en dus meerdere effecten. Kernprestaties en prestatie-indicatoren per prestatieveld Elk werkdoel geeft richting aan een cluster; concreet door activiteiten en prestaties die door - of namens - de gemeente worden uitgevoerd in de komende jaren. Voor elk prestatieveld is onder het betreffende werkdoel aangegeven wat de belangrijkste activiteiten en prestaties voor de komende jaren zijn (de kernprestaties). De belangrijkste, gewenste resultaten voor de raad zijn meetbaar gemaakt aan de hand van concreet geformuleerde prestatie-indicatoren. Deze staan direct in de betreffende tabellen en/of onder de bestuurlijke producten voor Noot bij paragraaf 4 en 5: De beschrijving van gewenste maatschappelijke effecten, werkdoelen, prestaties en indicatoren, zorgt voor heldere doelformulering en meetbare prestaties. De indicatoren hebben een levensduur van enkele jaren en keren één-op-één terug in de jaarrekening. Dit zorgt voor continuïteit, inzicht in voortgang, goede verantwoording van bereikte resultaten, betere sturing op gewenste raadseffecten en daarvoor te leveren prestaties. Op basis van de resultaten van het concernbrede strategische project Gemeentelijke Resultaten In Beeld (GRIB) zijn in de begroting voor tien programma s effecten, werkdoelen, prestaties en meetbare indicatoren geformuleerd. In de begroting voor de periode zijn inmiddels voor alle programma s de resultaten van GRIB doorgevoerd. Alle programma s zijn nu volgens het nieuwe systeem uitgewerkt. Effectindicatoren met nulmeting en ambities Per effect zijn - voor zover mogelijk - meetbare effectindicatoren geformuleerd, zodat we kunnen volgen of de gewenste effecten bereikt worden. Naast objectieve indicatoren (bijvoorbeeld aantal aangiften geweld), wordt vaak gebruik gemaakt van meer subjectieve indicatoren, zoals gemiddelde rapportcijfers (over bijvoorbeeld de veiligheid in de buurt). Paragraaf 6 : Bestuurlijke producten 2010 Hier treft u een overzicht van de producten die in 2010 aan de raad aangeboden worden. Tevens is het kwartaal benoemd waarin de raad de stukken ter bespreking aangeboden krijgt. 14 Programmabegroting Programmabegroting

10 Paragraaf 7 : Wat mag het kosten Per programma wordt kort toegelicht welke bijzonderheden zich in 2010 op financieel vlak voordoen. Er wordt onderscheid gemaakt in exploitaties, reserves, voorzieningen en investeringen. In de bijlage vindt u een totaaloverzicht van de baten en lasten, reserves, voorzieningen en investeringen. In het programma is zichtbaar welke programmaproducten binnen het programma worden gehanteerd. Deze indeling is nog conform de oorspronkelijke opzet van de programmabegroting aan het begin van de bestuursperiode. Om een betere aansluiting te krijgen tussen de beleidsmatig beoogde effecten en kernprestaties en de kosten, is een nieuwe indeling van de producten voorbereid die aansluit bij GRIB. Na vaststelling van de programmabegroting wordt de nieuwe structuur ingevoerd. Algemene dekkingsmiddelen In de algemene dekkingsmiddelen staan de algemene baten en lasten van de gemeentebegroting. Dat zijn de belastingen, opbrengst uit het gemeentefonds, rentebaten en -lasten, deelnemingen, stelposten die nog niet zijn verwerkt in de programma s en de ruimte voor nieuw beleid. Als laatstgenoemde niet wordt gebruikt, wordt deze toegevoegd aan de algemene reserve. Resultaat programmabegroting In het resultaat staat - conform het Besluit Begroting en Verantwoording - een totaaloverzicht van de baten en lasten van de programma s en de algemene dekkingsmiddelen: het zogenaamde resultaat voor bestemming. Het resultaat komt overeen met de mutaties die in de begroting zijn verwerkt op reserves, zoals de voorschriften aangeven. De begroting heeft een structureel tekort, waarvoor te treffen maatregelen zijn voorbereid. Deze maatregelen worden eerst besproken met de raad en nadat de raad uit het pakket van maatregelen heeft gekozen, vindt de concrete verwerking in de afzonderlijke programma s plaats. De maatregelen zijn bijeen gebracht in een apart boekwerk. Paragrafen De paragrafen presenteren een aantal verplichte overzichten van het beleid, die aan de begroting ten grondslag liggen. Ook worden de actuele tarieven vermeld. Bijlagen In de bijlage is een aantal overzichten opgenomen die aan de onderbouwing en uitvoering van de begroting ten grondslag liggen. Deze bijlagen zijn: 1A/B/C. Ontwikkeling vrije ruimte, maatregelenpakket en noodpakket Stadsverwarming Deze bijlage presenteert hoe de vrije ruimte zich ontwikkelt. Naast de begroting 2009 zijn er onderwerpen toegevoegd waarvan geconcludeerd is dat deze onvermijdelijke uitgaven voor 2010 betreffen. Dit is een beperkte lijst, omdat de raad dit jaar de Kadernota niet heeft kunnen vaststellen. In een aparte oplegger is aangegeven hoe er na de behandeling van de Kadernota verder is gegaan. Ook staan er onderwerpen in waarvan de raad heeft gezegd dat de voorstellen nadere uitwerking vereisen en onderwerpen die de raad zelf heeft aangedragen. Verder toont dit overzicht de maatregelen die middels deze begroting aan de raad zijn voorgelegd, naar aanleiding van het sluitend maken van de programmabegroting Overzicht baten en lasten programmaproducten per programma Dit overzicht geeft per programma een opsomming van de programmaproducten en de raming van de baten en de lasten voor de jaarschijf Het zorgt voor een compleet beeld en is bedoeld als achterliggende toelichting. 3. Kerngegevens Purmerend In deze bijlage worden per programma de belangrijkste kerngegevens van Purmerend vermeld. 4. Investeringsoverzicht In het investeringsoverzicht staan alle nog lopende investeringen (inclusief nog niet verstrekte) en toekomstige (voorgenomen) investeringen. De vervangingsinvesteringen zijn hierbij inbegrepen: deze vinden volledig plaats in het jaar waarvoor het krediet is aangevraagd. Bouw- en werkkredieten worden verwacht over twee jaar te lopen. De (kapitaal-)lasten die voortvloeien uit de investeringen, zijn verwerkt in de begroting. 5. Reserves en voorzieningen Deze bijlage bevat het totaaloverzicht van de reserves, voorzieningen en het gebruik hiervan in 2009 en Het overzicht wordt gevolgd door een korte toelichting per reserve en voorziening. In het kader van basis op orde is een scherper onderscheid gemaakt tussen egalisatiereserves, reserves met een specifiek bestedingsdoel en overige reserves (met name voor onderhoud). 6. Subsidieverstrekkingen Deze bijlage geeft het overzicht van het subsidieplafond per te verlenen subsidie voor 2010, de verleende subsidie voor 2009 en voor Het overzicht is ter informatie toegevoegd. 7. Gemeentelijke organisatie In deze bijlage wordt het overzicht gegeven van de doorbelasting van de ambtelijke loonkosten aan de verschillende programma s. 8. Portefeuilleverdeling Deze bijlage beschrijft de actuele portefeuilleverdeling van de leden van het college. 9. Bijgestelde uitgangspunten voor de meerjaren begroting Naar aanleiding van de meicirculaire 2009, is een aantal uitgangspunten voor de meerjarenbegroting aangepast. De uitgangspunten zijn daarom nog eens apart in een bijgewerkte vorm opgenomen als bijlage. In deze bijlage wordt beschreven welke uitgangspunten zijn gehanteerd voor loon- en prijsstijgingen en volgens welke weging is bepaald of een ontwikkeling onvermijdelijk is en in de begroting dient te worden opgenomen of dat er sprake is van een keuzemogelijkheid voor de gemeenteraad. 16 Programmabegroting Programmabegroting

11 P r o g r a m m a s 1 Publiekdiensten 2 Zorg 3 Wonen 4 Milieu 5 Bereikbaarheid 6 Beheer en openbare ruimte 7 Ruimtelijke ordening 8 Veiligheid 9 Educatie 10 Economie 11 Actief in de stad 12 Werk en inkomen 13 Bestuur en concern 18 Programmabegroting Programmabegroting

12 1P U B L I E K S D I E N S T E N programma Portefeuillehouder: D. Bijl, B. Daan, J.Th. Engels, M.C.G. Keijzer en J. Krieger Programmamanager: J. Teunisse Inleiding In dit programma staan publieksdiensten centraal. Purmerend streeft naar een moderne, vraaggerichte en geïntegreerde dienstverlening door de gemeentelijke organisatie, met als resultaat: tevreden burgers. De stad richt zich daarbij onder meer op het verbeteren van klantcontact aan de balies, de telefonische bereikbaarheid en de behandeling van brieven en . De gemeente heeft hiervoor een apart programma opgestart. Relevante beleidsnota s Uitvoeringsplan Elektronische overheid (EGEM-i ) (2009); Visie op dienstverlening (2009). Trends en risico s Kwaliteit publiekdiensten Landelijke invloeden zijn de komende jaren bepalend voor Publieksdiensten. Met name de verklaring, vastgesteld op 18 april 2006 in het bestuurlijk overleg van Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen, over betere dienstverlening en minder administratieve lasten met de elektronische overheid. Dit is ook voor onze gemeente richtinggevend. Deze verklaring stelt onder meer dat gemeenten in 2015 moeten fungeren als hét loket richting de burger voor alle overheidszaken (Overheid heeft Antwoord ). Ook wij willen dat onze burgers ons stadhuis zien als het eerste loket waar alle overheidsinformatie op een makkelijke, toegankelijke en prettige manier te vinden is. Vanaf 2010 worden alle baliediensten in het stadhuis aangeboden in een nieuwe fysieke omgeving: het servicecentrum. Betrouwbaarheid basisadministraties De rijksoverheid verplicht gemeenten tot het invoeren van een aantal basisadministraties, zoals de basisregistraties personen, adressen en gebouwen. Het doel hiervan is correcte en betrouwbare gegevensverzamelingen aan te leggen, zodat burgers en bedrijven niet steeds dezelfde gegevens hoeven te overleggen met de overheid. Daarbij stelt de rijksoverheid dat gemeenten hun diensten ook elektronisch aan burgers en bedrijven moeten aanbieden (digitaal loket). Om deze vereisten te halen, willen wij de komende jaren planmatig forse inspanningen leveren op het gebied van organisatie en automatisering. Het risico bestaat dat de realisatietermijnen die het rijk wenst, overschreden worden. Echter - wij zijn van mening - dat niet de termijnen, maar de kwaliteit van dienstverlening en bedrijfsvoering voorop moet staan. Innovatieve dienstverlening De taakstelling Innovatieve Dienstverlening is in dit programma verwerkt. Deze taakstelling loopt op tot in Een goede dienstverlening gaat prima samen met te nemen efficiencymaatregelen, zoals het beëindigen van dienstverlening in de wijkkantoren en andere openingstijden van de balies in het stadhuis. De kwaliteit en servicegerichtheid van onze dienstverlening worden hierdoor niet verminderd; de behoeften van onze klanten blijven het uitgangspunt. Wat willen we bereiken Beoogd maatschappelijk effect beleidsveld 1.1 publieksdienstverlening Burgers zijn tevreden over de door de gemeente verleende diensten en de daarbij geleverde service. Effectindicatoren Publieksdiensten cijfer %vold cijfer %vold cijfer %vold Tevredenheid dienstverlening bezoek gemeente 7,6 94% 7,4 94% 7,6 94% Tevredenheid dienstverlening telefonisch contact gemeente 7,2 89% 6,9 85% 7,2 89% Tevredenheid dienstverlening verkeer en post 6,7 76% 6,1 68% 6,7 76% Tevredenheid dienstverlening receptie - - 7,5 92% 7,5 92% Tevredenheid dienstverlening loket Burgerzaken - - 7,4 94% 7,4 94% Tevredenheid dienstverlening bouwzaken - - 6,8 88% 6,8 88% (vergunningen/uitleg bestemmingsplan) Wat gaan we daarvoor doen Prestatieveld Klantcontactcentrum Werkdoel Het op snelle, vriendelijke, proactieve en vakkundige wijze functioneren als eerste aanspreekpunt voor alle eerste klantcontacten via alle kanalen. Dat wil zeggen baliebezoek, telefoon, post en . Kernprestaties Realiseren en behouden van goede telefonische bereikbaarheid. De prestatie-indicator bij KCC snelheid opnemen telefoon is gewijzigd ten opzichte van vorig jaar: landelijk hanteert men een opneemnorm van 30 seconden (max. 3 x overgaan); de 20 seconden die Purmerend in eerdere begrotingen als opneemnorm heeft gesteld, is onnodig kort Korte wachttijd balie receptie; Adequate intake meldingen; Zoveel mogelijk directe afhandeling van veel voorkomende vragen door KCC. 20 Programmabegroting Programmabegroting

13 Prestatie-indicatoren Klantcontactcentrum % van alle binnenkomende telefoongesprekken bij het 75% 80% 90% callcenter dat binnen 30 sec. wordt opgenomen % van binnenkomende gesprekken bij overige afdelingen 62% 75% 90% dat binnen 30 sec. wordt opgenomen % bezoekers dat 5 minuten of minder heeft moeten wachten, - Nulmeting 80% voordat ze door centrale balie worden geholpen % meldingen dat binnen 1 dag naar juiste plek is doorgeleid - Nulmeting 95% % bij KCC binnenkomende vragen dat direct door KCC wordt afgehandeld - Nulmeting 60% Prestatieveld Bouwvergunningen Werkdoel Het op correcte wijze toetsen van particuliere bouwplannen, toezicht houden op bouwactiviteiten en juridisch handhaven van afwijkingen van de regelgeving op ruimtelijk gebied. Kernprestaties Beoordeling en afhandeling bouwaanvragen volgens geldende normen; Toezicht op, en handhaving van, verleende vergunningen Prestatieveld Burgerzaken Werkdoel Het op snelle, vriendelijke, proactieve en vakkundige wijze verstrekken van producten en diensten volgens geldende wetgeving op het terrein van bevolking, burgerlijke stand en vreemdelingenzaken (bijvoorbeeld paspoorten, rijbewijzen en geboorteaangiften). Prestatie-indicatoren Bouwvergunningen % bouwaanvragen dat is verleend volgens wettelijke normen 98% 98% Jaarlijks 98% (uitgaande van aantal bouwaanvragen 2007: 524) % handhavingsprocedures met veiligheidsaspecten uitgevoerd conform 98% 98% Jaarlijks 98% handhavingsbeleidsplan bouwen (uitgaande van 2007: 27 vooraankondigingen, 4 formele dwangsombesluiten en 4 formele bestuursdwangbesluiten) Kernprestaties Korte wachttijd loket Burgerzaken; Intensiveren elektronische dienstverlening; van de rijksoverheid leiden tot verscherpte controle en daardoor een toename van handelingen bij de registratie van gegevens in het GBA. Bestuurlijke producten Er worden geen bestuurlijke producten aangeboden. Wat mag het kosten Prestatie-indicatoren Burgerzaken % klanten dat 15 minuten of korter heeft moeten wachten 80% 80% 80% aantal producten en diensten burgerzaken digitaal beschikbaar (2008: 2 producten) * resultaat 3 jaarlijkse externe GBA-audit (2008: afgekeurd op onderdelen) n.v.t. Positief 2013: positief resultaat resultaat * Het aantal digitaal beschikbare diensten is afhankelijk van de uitkomst van het Plan van aanpak dienstverlening Producten (Bedragen x 1.000) Rekening Primitieve Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2008 begroting (Incl.wijz.) Lasten Baten TOTAAL Prestatieveld Belastingen Werkdoel Het op snelle, vriendelijke, proactieve en vakkundige wijze vaststellen, heffen en innen volgens geldende wetgeving van gemeentelijke belastingen, heffingen, rechten en leges. Het saldo van dit programma stijgt ten opzichte van de actuele begroting 2009 met Deze stijging wordt veroorzaakt door hogere lasten en lagere baten. Kernprestaties Snelle jaarlijkse afhandeling van alle bezwaarschriften OZB van lopende jaar; Minimaliseren aantal terecht ingediende bezwaarschriften; Intensiveren elektronische dienstverlening. Prestatie-indicatoren Belastingen % bezwaarschriften afgehandeld voor 1 september 85% 90% 90% % toegewezen bezwaren (2008: 30%) 25% 15% 15% Aantal producten digitaal beschikbaar (2008: 6) Programmabegroting Programmabegroting

14 Overzicht van de programmaproducten: Producten (Bedragen x 1.000) Rekening Primitieve Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2008 begroting (Incl.wijz.) PA04 Verordeningen-regelingen Lasten Baten PA06 Bezwaar en beroep Lasten PA08 GBA informatieverstrekking en verwijzing Lasten Baten PA09 Burgerlijke stand, inf.verstr. en verwij Lasten Baten PF06 Belastingheffing Lasten Baten PJ02 Begraafplaatsen Lasten Baten PK02 Bouwvergunningen Lasten Baten bedrijfsvoering zijn opgevoerd. Deze structurele (kapitaals-) lasten ad zitten opgesloten binnen de verdeelsleutel ICT, functioneel beheer; autonome effecten en een gerichte verbeteringsactie de telefonische bereikbaarheid en afhandeling van meldingen te volgen en bij te sturen. Daartoe is voor 2010 en 2011 incidenteel budget van toegevoegd. Anderzijds heeft een verschuiving plaatsgevonden van een taakstelling verbouwing centrale hal project Innovatieve Dienstverlening van 2009 naar 2010 voor een bedrag van ; verkiezingen (die in ) plaatsvinden, voor de gemeenteraad en Tweede Kamer. Daarvoor zijn middelen geraamd. Als het democratisch bestel zijn werk doet, dan vinden pas in 2014 weer verkiezingen plaats voor de gemeenteraad en Europese Verkiezingen en in 2015 voor de Tweede Kamer en Provinciale Staten. Product PF06 Belastingheffing Het saldo van dit product stijgt met ten opzichte van de bijgestelde begroting Dit wordt veroorzaakt door diverse autonome ontwikkelingen. Product PJ02 Begraafplaatsen Het saldo van dit product stijgt met ten opzichte van de bijgestelde begroting Dit wordt veroorzaakt door autonome effecten, zoals het actualiseren en op orde brengen van het onderhoud aan de panden gevestigd op de begraafplaats. Product PK02 Bouwvergunningen Het saldo van dit product stijgt met ten opzichte van de bijgestelde begroting De opbrengst bouwleges wordt vanaf 2010 verhoogd met 2% ten opzichte van de raming Voor 2010 vloeit een afname bouwleges voort van als gevolg van een bijgestelde prognose woningbouwproductie. Voor de jaren 2011, 2012 en 2013 treedt een toename op om kostendekkendheid bouwleges te bereiken. Daartoe zijn bij de opstelling van de begroting 2009 gereserveerde middelen aan de opbrengst bouwleges toegevoegd. Het betreft een toename van respectievelijk , en Exploitatie De belangrijkste elementen in de ontwikkeling op productniveau zijn de volgende: Product PA08 Gemeentelijke Basisadministratie, Informatieverstrekking en verwijzing Het saldo van dit product daalt met ten opzichte van de bijgestelde begroting Dit wordt veroorzaakt door: autonome ontwikkelingen en het gevolg van aanwijzingen door het Ministerie van BZK. Het ministerie hecht zwaar aan een correcte bevolkingsadministratie en geeft stringente aanwijzingen aan gemeenten die niet slagen - of zijn geslaagd - voor de GBA-audit. Om aan deze taak invulling te geven, neemt de formatie toe met 0,89 fte. Financieel effect inclusief overhead bedraagt ; het overhevelen met ingang van 2010 de nettokosten van vanuit programma Bestuur en Concern naar het programma Publieksdiensten. Het betreft uitvoeringskosten voor de Basisadministratie Adressen en Gebouwen (BAG). De overige kosten m.b.t. de BAG betreffen investeringen die binnen het onderdeel 24 Programmabegroting Programmabegroting

15 Daarnaast zijn ook de volgende effecten verwerkt uit de besluitvorming door de raad op 5 november 2009 over de programmabegroting Prg. Product Omschrijving maatregel I/S Wijzigings- Bijlage (-/- = voordeel en +/+ = nadeel) voorstel raad nr. 1 Diverse producten * Optrekken diverse leges naar hoogste ( ) ( ) ( ) ( ) S IB: 3a. niveau van andere gemeenten 1 PA08 GBA, informatiever- Sluiten wijkkantoren formatie Inwoners (61.219) (93.666) ( ) ( ) S IB: 4a1. strekking en verwijzing 1 PA08 GBA, informatiever- Vermindering dienstverlening KCC en - - ( ) ( ) S IB: 4b. strekking en verwijzing burgerzaken met 1 dagdeel 1 PA09 Burgerlijke stand, Legesverhoging huwelijken 100 (20.000) (20.000) (20.000) (20.000) S IB: 3b. informatieverstrekking en verwijzing 1/14 PK02 Bouwvergunningen Doorbelasten Team belastingen aan S IB: 3c. product bouwleges Reserves Reserve invoering WABO De reserve invoering WABO wordt getroffen om gelden m.b.t. de invoering en het organisatorisch klaarmaken van de invoering wet WABO vanaf 1 januari 2010 mogelijk te maken. Hiervoor zijn gelden vanuit het gemeentefonds vrijgemaakt en functioneel in een bestemmingsreserve gebracht. Voor 2009 wordt een bedrag van onttrokken. Het saldo dat resteert bedraagt en zal voor (eventuele) onvoorziene zaken in 2010 ingezet worden. Voorzieningen Er zijn geen afzonderlijke voorzieningen voor dit programma. Investeringen Er zijn geen investeringen begroot voor dit programma. TOTAAL ( ) ( ) ( ) ( ) * Maatregel heeft betrekking op diverse producten binnen programma 1: PA04 verordeningen en regelingen, PK02 Bouwvergunningen, PA09 burgelijke stand, Informatieverstrekking en verwijzing en PA08 GBA, informatieverstrekking en verwijzing Optrekken leges naar hoogste tarief van andere gemeenten Uit vergelijkend onderzoek blijkt dat diverse leges opgehoogd kunnen worden. Met deze tariefsaanpassing kan een extra opbrengst worden gerealiseerd van Sluiten wijkkantoren/inzet formatie burgerzaken/klantcontactcentrum Het opheffen van de dienstverlening in de 7 wijkkantoren levert 2,85 fte besparing op. Bij het opheffen dienstverlening op de wijkkantoren is centraal 0,35 fte nodig voor werk dat terugkomt naar het stadhuis. Beperken gemeentelijke dienstverlening met 1 dagdeel Het verminderen van de openingstijden stadhuis voor publiek met één dagdeel levert capaciteitsbesparing op van totaal 3 fte. De besparing wordt volledig gerealiseerd vanaf Voor de service aan publiek betekent dit dat baliewachttijden en de opneemsnelheid telefonie oplopen. Hierop zijn de prestatie-indicatoren voor baliewachttijden en opneemsnelheid telefonie in de programmabegroting 2010 aangepast. Verhoging leges voor huwelijken met 100 Het aantal huwelijken per jaar bedraagt circa 230. Verhogen van de leges met 100 (25% verhoging) levert een meeropbrengst op van op. De prijs/kwaliteitverhouding wordt dan in vergelijking met de regiogemeenten minder. Of deze opbrengst daadwerkelijk gehaald wordt, is afhankelijk van het aantal huwelijken en daardoor onzeker. In de begroting wordt daarom rekening gehouden met jaarlijks hogere baten. Doorbelasten kosten team belastingen aan bouwleges De inzet van het team belastingen wordt nog niet aan de bouwleges en andere vergunningen doorberekend en komt daarmee onvoldoende in beeld bij de kosten die gevraagd mogen worden bij een kostendekkend tarief voor bouwvergunningen. Het team Belastingen verzorgt het opleggen en de inning van de leges. 26 Programmabegroting Programmabegroting

16 2 programma Z O R G E N W E L Z I J N Inleiding Portefeuillehouder: B. Daan en M.C.G. Keijzer Programmamanager: M.G. Lodders De gemeente streeft naar een stad waar alle inwoners zo lang mogelijk zelfstandig kunnen deelnemen aan het sociaal, maatschappelijk en cultureel verkeer. Ze bevordert daartoe de zelfredzaamheid van mensen, stimuleert aandacht voor - en hulp aan - elkaar en biedt toegankelijke ondersteuning voor diegenen die dit nodig hebben. Relevante beleidsnota s Woonvisie (2007); Nota Lokaal Gezondheidsbeleid (2008); Kaderstelling Welzijn (2008); Stedelijk Kompas, Beleids- en uitvoeringsplan (2008); Zorgvisie (2008); Jeugdvisie (2008); Wmo-beleidsplan (2009); Wijkgericht werken in Purmerend (2008); Quickscan WOP (2008); Beleidsplan Participatie (2009); Beleidsplan Centra voor Jeugd en Gezin (2009); Actualisering WMO-verordening (2009); Handboek Wijkgericht Werken (2009). Trends en risico s Wmo: meer kwaliteit leidt tot meer gebruik en hogere kosten In de praktijk blijkt dat als de kwaliteit van een product beter wordt, er meer gebruik van wordt gemaakt. Dit leidt vervolgens tot hogere kosten. Een voorbeeld hiervan is het aanvullend openbaar vervoer. Vergrijzing Door de toenemende vergrijzing zal het gebruik van individuele voorzieningen Wmo stelselmatig toenemen. Bezuinigingen AWBZ Door bezuinigingen in de AWBZ, met name door de Pakketmaatregelen AWBZ, verliezen veel mensen zorg en ondersteuning. Het gaat om mensen met minder ernstige beperkingen. De verwachting is dat daardoor het beroep op de Wmo toeneemt. Deels wordt dit door het rijk financieel gecompenseerd. Samen met de betrokken maatschappelijke organisaties bereiden we ons hierop voor. Om de aanspraak op individuele voorzieningen te beperken, zetten we ons in om de oplossing zoveel mogelijk te zoeken in het creëren van voorliggende voorzieningen, zoals uitbreiding van klussendiensten en maatjesprojecten, huisbezoeken voor ouderen, dagbestedingsprojecten, etc. Uitgangspunt daarbij is dat het beschikbare budget niet wordt overschreden. Economische crisis Door de economische crisis en de daarmee mogelijk gepaard gaande toename van de werkloosheid, kan het beroep op maatschappelijke ondersteuning toenemen. Denk hierbij aan schuldhulpverlening, tegengaan jeugdoverlast, etc. Een geringere Wmo-integratie-uitkering in het gemeentefonds kan bij openeinderegelingen - bijvoorbeeld de individuele voorzieningen Wmo - financiële gevolgen hebben. Professionaliseringsslag gesubsidieerde instellingen Het is belangrijk dat gesubsidieerde instellingen flexibel en/of proactief zijn, winstwaarschuwingen van de gemeente serieus nemen en op tijd anticiperen op (voorzienbare) wijzigingen van beleid. Dit vanuit het principe nieuw voor oud, dus zonder - als een automatisme - te vragen om extra geld. Hiervoor is een professionaliseringsslag bij de instellingen en een verdere verbetering van de regievoering vanuit de gemeente, nodig. Wat willen we bereiken Het programma Zorg en Welzijn is onderverdeeld in drie beleidsvelden. Per beleidsveld is aangegeven welk effect we hiermee in de samenleving willen bereiken. Beoogd maatschappelijk effect beleidsveld 2.1 Preventieve gezondheidszorg Purmerend is een stad met gezonde leefomstandigheden en met inwoners die er een gezonde leefstijl op nahouden. Ook de gezondheidsvoorzieningen zijn van goede kwaliteit. Beoogd maatschappelijk effect beleidsveld 2.2 Maatschappelijke ondersteuning Kwetsbare doelgroepen zijn in staat hun eigen problemen op te lossen en volwaardig te participeren in de samenleving. Indien nodig kunnen zij daarvoor een beroep doen op een kwalitatief goed: op de vraag afgestemd, betaalbaar, toegankelijk en gecoördineerd aanbod van ondersteuning en (preventieve) zorg. Beoogd maatschappelijk effect beleidsveld 2.3 Samenleven in wijk en buurt Purmerenders voelen zich betrokken bij, en verantwoordelijk voor, hun directe woon- en leefomgeving. Er is een grote bereidheid onder de bewoners om daarvoor zelf initiatieven te nemen en - op vrijwillige basis - activiteiten te ontplooien die erop gericht zijn de eigen woon- en leefomgeving te verbeteren en de sociale samenhang 28 Programmabegroting Programmabegroting

17 te vergroten. Bewoners worden daarbij, waar nodig, ondersteund door de gemeente. Wij betrekken bewoners, bedrijven en instanties bij voorgenomen plannen in het kader van de wijkontwikkeling. De inwoners zijn dan ook tevreden over de leefbaarheid in hun wijk: de sociale samenhang, het fysieke onderhoud, de veiligheid en de aanwezige voorzieningen. Effectindicatoren Zorg en Welzijn 2006/ Cijfer voor aantal gezondheidsvoorzieningen 7,5 7,3 7,3 Cijfer kwaliteit gezondheidsvoorzieningen 7,4 7,2 7,2 Algemeen WMO voorzieningen: % van de gebruikers vindt dat de verstrekte voorzieningen 93% 95% 93% voldoen aan de behoefte % van de gebruikers vindt dat de verstrekte voorzieningen 92% 92% 92% bijdragen aan het zelfstandig kunnen blijven meedoen loket Wmo: rapportcijfer over aanvraagprocedure WMO-voorzieningen 7,4 7,3 7,4 huishoudelijke hulp: rapportcijfer uitvoering 8,1 7,9 8,1 % tevreden over telefonische bereikbaarheid 81% 77% 81% % tevreden over vervanging bij ziekte 79% 71% 79% Overige individuele voorzieningen: Rapportcijfer uitvoering 6,8 7,4 6,8 % tevreden over wachttijden collectief vervoer 23% 66% 66% Mantelzorg: % mantelzorgverleners bekend met steunpunt - 28% 40% Rapportcijfer prettig wonen in de buurt - 7,3 (7,0-7,6) 1 7,3 Rapportcijfer over aantal en kwaliteit jongerenvoorzieningen in de wijk - 5,5 5,3 5,5 5,3 Sociale kwaliteit van de buurt (sociale cohesie) 6,2 (5,9-7,1) 1 6,2 % van de inwoners dat aangeeft actief betrokken te zijn in buurt - 12% (10-13) 1 12% % van de inwoners dat vrijwilligerswerk doet - 19% 19% % van de inwoners dat het aantal sociale contacten onvoldoende vindt - 10% (8-12%) 1 10% % van de inwoners dat zegt onvoldoende geïnformeerd te worden - 29% 29% over ontwikkelingen in de wijk % van de inwoners dat zegt voldoende mogelijkheden te hebben - 54% 54% gehad om mening te geven over ontwikkelingen 1 ) Bandbreedte van de score afzonderlijke wijken. Prestatie-indicatoren overkoepelende kernprestaties Accommodatiebeleid - vastgesteld - Nieuwe subsidieverordening - vastgesteld - vertaling in de Inhoudelijke kwaliteitsslag subsidieverlening start prestatie- - afspraken met instellingen De activiteiten en prestaties die door, of namens, de gemeente Purmerend worden geleverd om de gewenste maatschappelijke effecten van het zorg- en welzijnsbeleid te realiseren, zijn hierna per beleidsveld gestructureerd. 2.1 Beleidsveld preventieve gezondheidszorg Prestatieveld algemene gezondheidszorg Werkdoel Het bevorderen van de gezondheid door het continu uitvoeren van samenhangende, collectieve, preventieve maatregelen (dus maatregelen gericht op het voorkomen van ziekten/aandoeningen/problematiek) en het afstemmen daarvan met de curatieve gezondheidszorg (dus de zorg gericht op het genezen/behandelen van ziekten/ aandoeningen/problematiek). Centrale aspecten voor de uitvoering zijn: het bevorderen van gezond gedrag/leefstijl, o.a. door het vergroten van kennis en vaardigheden daarover onder de inwoners; het bevorderen van de gezondheid door gerichte maatregelen op het gebied van medische milieukunde, technische hygiënezorg en infectieziektebestrijding; het bevorderen van de kwaliteit en de continuïteit van de eerstelijnszorg in Purmerend door het faciliteren van de totstandkoming van samenwerkingsverbanden. Kernprestaties Het uitvoeren van de Nota Lokaal Gezondheidsbeleid ; Het in standhouden van de GGD ter uitvoering van de wettelijk verplichte taken op het gebied van de publieke gezondheidszorg; Het faciliteren van afstemming en samenwerking binnen de eerstelijns- gezondheidszorg; Stimuleren realiseren multifunctionele huisvesting van huisartsen (HOED). Prestatie-indicatoren Algemene gezondheidszorg plan van Het uitvoeren van de acties uit de Nota Lokaal Gezondheidsbeleid - aanpak realisering gereed Wat gaan we daarvoor doen Overkoepelende kernprestatie 1. Beleidsvorming algemeen Overkoepelende prestaties zijn relevant voor alle beleidsvelden binnen het programma Zorg en Welzijn. Het subsidieproces is de afgelopen jaren geoptimaliseerd; nu werkt de gemeente aan een inhoudelijke kwaliteitsslag. Er worden duidelijkere koppelingen aangebracht tussen doelstellingen en concrete te subsidiëren activiteiten, vertaald in meer prestatiegerichte afspraken met de instellingen Prestatieveld jeugdgezondheidszorg Werkdoel Het zodanig bewaken, beschermen en bevorderen van de gezondheid van jeugd (0-19 jaar) dat zij nu en in de toekomst een optimaal niveau van individueel en maatschappelijk functioneren kunnen bereiken. Het gaat bij de uitvoering om algemene, preventieve maatregelen. Centrale aspecten voor de uitvoering zijn: het vroegtijdig signaleren van problemen met gezondheid en opvoeden op basis 30 Programmabegroting Programmabegroting

18 van de diverse contactmomenten met de betrokken instanties; het ondersteunen van ouders/verzorgers bij het opvoeden en het bevorderen van gezond gedrag van hun kinderen door advisering op basis van de diverse contactmomenten. Kernprestaties Het verbeteren van de kwaliteit van de jeugdgezondheidszorg; Het afstemmen van de jeugdgezondheidszorg met de professionele jeugdzorg; het onderwijs en de maatschappelijke ondersteuning; Het aanbieden van opvoedingsondersteuning. Prestatie-indicatoren Jeugdgezondheidszorg Uitvoeringsgereed maken elektronisch kinddossier invoeren operationeel operationeel Integratie Jeugdgezondheidszorg 0-4 jaar met die van 5-19 jaar in de GGD invoeren operationeel operationeel Realiseren van een centrum voor jeugd en gezin programma van eisen vastgesteld gerealiseerd operationeel en operationeel 2.2 Beleidsveld maatschappelijke ondersteuning Prestatieveld preventieve jeugdzorg Werkdoel Het in een zo vroeg mogelijk stadium signaleren dat jeugdigen vastlopen in hun ontwikkeling en ontplooiing en het in vervolg hierop coördineren van een doelgerichte, samenhangende aanpak. Hiermee wordt marginalisering en verder afglijden naar zwaardere problematiek, voorkomen. Centrale aspecten voor de uitvoering zijn: het ombouwen van de versnipperde en complexe zorgstructuur naar een effectieve en eenduidige structuur en een sluitende zorgketen; het vroegtijdig signaleren en adequaat doorgeven van risicovol gedrag van kinderen, kindermishandeling en overig huiselijk geweld naar de te vormen coördinatiepunten (de centra voor jeugd en gezin) door de diverse betrokken instanties; het bieden van gerichte hulp. Ouders met opvoedingsproblemen en betrokken kinderen worden actief geholpen met onder meer advies en goed onderbouwde en in de praktijk bewezen lichtpedagogische hulp (triple P-methode) en waar nodig wordt voorzien in een gecoördineerde aanpak van multiprobleemgezinnen. Kernprestatie Realiseren van een gecoördineerde en samenhangende aanpak van alle ketenpartners jeugdzorg; Het bevorderen van efficiënte en effectieve samenwerking tussen ketenpartners jeugdzorg en partners in de wijken, zoals scholen, politie en gemeente. Prestatie-indicatoren preventieve jeugdzorg uitvoeringsgereed en Ingebruikneming van de regionale verwijsindex en het hierop aansluiten aansluiting eerste operationeel operationeel van ketenpartners zorg (Matchpoint) 10 ketenpartners Prestatieveld zorg voor kwetsbare inwoners Werkdoel Het in een zo vroeg mogelijk stadium signaleren van crisissituaties en risicofactoren bij psychisch kwetsbare burgers en het in vervolg hierop coördineren van gevraagde en ongevraagde hulpverlening en ondersteuning. Doel hiervan is te bereiken dat zij zo goed mogelijk maatschappelijk kunnen functioneren. Centrale aspecten van de uitvoering zijn: preventieve zorgvoorzieningen in het kader van de openbare geestelijke gezondheidszorg om uitsluiting en dakloosheid (huisuitzetting) te voorkomen; verslavingszorg om verslaving aan alcohol, drugs en gokken zoveel mogelijk te voorkomen en te verminderen. Met name door informatie en - zo nodig - een gerichte aanpak om te voorkomen dat professionele hulp nodig is. Daarnaast medefinanciering van hulp aan verslaafde inwoners van Waterland; maatschappelijke opvang als vangnet voor mensen die tijdelijk onderdak, begeleiding en advies nodig hebben. Daarvoor wordt tijdelijke huisvesting en begeleiding aangeboden. Kernprestaties Uitvoeren van activiteiten uit het Stedelijk Kompas; Voorkomen van dakloosheid en het geven van een tweede kans na huisuitzetting; Actieve signalering en gecoördineerde toeleiding naar zorg op maat van Oggz-cliënten; Bevorderen van afspraken tussen hulpverleningsorganisaties t.b.v. integrale hulpverlening voor kwetsbare inwoners in multiprobleemsituaties; Voorkomen en zoveel mogelijk tegengaan van problematisch middelengebruik en verslavingsgedrag. Prestatie-indicatoren Zorg voor kwetsbare inwoners vergroten van het bereik van het team Bemoeizorg (120 in 2007) 40 cliënten extra 40 cliënten extra 40 cliënten extra team Bemoeizorg uitbreiden tot centraal coördinatiepunt toeleiding plan van aanpak Oggz-cliënten zorg op maat gereed operationeel operationeel convenant gegevensuitwisseling en bemoeizorg Zaanstreek-Waterland convenant getekend operationeel operationeel convenant met afspraken zorgkantoor en ziektekostenverzekeraar plan van aanpak convenant gereed getekend operationeel realiseren woonvorm voor (ex-)verslaafde inwoners - voorbereiding 2012 gereed Prestatieveld maatschappelijke dienstverlening (sociaal beleid) Werkdoel Het aan mensen met psychosociale en/of sociaaljuridische problemen laagdrempelig aanbieden van gevraagde en ongevraagde tijdelijke ondersteuning en/of het gericht doorverwijzen naar gespecialiseerde hulpverlening of zorg. Dit ter voorkoming dat hun maatschappelijk functioneren in gevaar komt. Centrale aspecten van de uitvoering zijn: algemeen maatschappelijk werk dat gericht is op ondersteuning bij problemen op persoonlijk, sociaal en maatschappelijk gebied; sociaal raadslieden die ondersteuning bieden bij sociaaljuridische vraagstukken; ouderenadvies en hulpdiensten die aan ouderen en kwetsbare groepen ondersteuning bieden bij specifieke vragen op de gebieden wonen, zorg en welzijn. 32 Programmabegroting Programmabegroting

19 Kernprestaties Het vergroten van het bereik van het AMW o.a. door internetdienstverlening; Het vergroten van het bereik van AMW, SR en ouderenadvies- en hulpdiensten door - wijkgericht - cliënten actief op te zoeken. Prestatie-indicatoren dienstverlening (sociaal beleid) aantal geholpen cliënten maatschappelijk werk (2008: 850) ca. 850 ca. 900 ca. 900 aantal geholpen cliënten sociaal raadslieden (2008: 6.473) ca ca ca aantal ouderen bezocht in het kader van Huisbezoek 75+ (start najaar 2009) ca. 80 ca. 550 ca Prestatieveld individuele en collectieve voorzieningen Werkdoel Purmerenders met een lichamelijke beperking, met een chronisch psychisch probleem en/of met een psychosociaal probleem, krijgen ter compensatie van hun beperking de beschikking over, of toegang tot, voorzieningen of middelen die hen in staat stellen zelfstandig te (blijven) functioneren in het maatschappelijk leven. Concreet gaat het om hulp bij het voeren van een huishouden, aanpassingen in en om de woning, vervoer in en om huis, vervoer in de lokale omgeving en om alle voorliggende voorzieningen. Centrale aspecten voor de uitvoering zijn: een objectieve en zo onafhankelijk mogelijk indicatiestelling en besluitvorming over gevraagde voorzieningen; keuzevrijheid en maatwerk waarbij, waar mogelijk, wordt gekozen voor een voorliggende voorziening en, waar niet mogelijk, voor de goedkoopste adequate voorziening; een kwaliteitsniveau van verleende voorzieningen volgens de daarvoor gestelde normen en borging van die in de bestekken vastgelegde kwaliteit. Het gaat daarbij om aspecten als kwaliteit en onderhoud van de verstrekte hulpmiddelen, kwaliteit van de huishoudelijke hulp, kwaliteit van het collectief vervoer, adequate vervanging bij ziekte huishoudelijke hulp en de kwaliteit van de voorliggende voorzieningen. Kernprestaties Kwaliteitscontrole door contractbeheer en regie op subsidieverlening; Het creëren van voorliggende voorzieningen. Prestatie-indicatoren Individuele en collectieve voorzieningen aantal ritten per maand met het aanvullend openbaar vervoer (2008: 5000 ritten per maand) aantal mensen dat hulp bij het huishouden krijgt (2008: 1846) aantal mensen aan wie een rolstoel is verstrekt (2008: 962) aantal mensen aan wie een scootmobiel is verstrekt (2008: 671) Prestatieveld informatie, advies en cliëntondersteuning Werkdoel Mensen die een beroep doen op maatschappelijke ondersteuning krijgen de informatie en adviezen die ze nodig hebben om goed maatschappelijk te functioneren. Ze worden bij het maken van keuzes daarin zo nodig begeleid en ondersteund. De informatieverstrekking, advisering en afhandeling van de aanvragen wordt vrien- delijk, snel, vakkundig en proactief uitgevoerd. Centrale aspecten voor de uitvoering zijn: cliënten kunnen bij een centrale locatie en loket terecht en hoeven hun vraag maar eenmaal te stellen; waar nodig worden cliënten direct in contact gebracht met de instellingen en organisaties die hulp verlenen ( warme overdracht ); indicatiestelling, duur van de afhandeling en klantbejegening vinden plaats binnen de daarvoor vastgestelde criteria. Kernprestaties Het ontwikkelen en uitvoeringsgereed maken van een digitale sociale kaart; De bekendheid met het loket Wmo vergroten; Het aantal producten in het loket Wmo vergroten door verdere samen- werking met instellingen en instanties; Het scholen van loketmedewerkers; Het sturen op een snelle afhandeling van vragen en aanvragen. Prestatie-indicatoren informatie, advies en cliëntondersteuning percentage aanvragen dat binnen een termijn van 8 weken wordt beslist 90% 90% 90% snelheid afhandelen van vragen om informatie en advies binnen 2 binnen 2 binnen 2 werkdagen werkdagen werkdagen uitvoeringsgereed maken van digitale sociale kaart voorbereiden operationeel operationeel Prestatieveld mantelzorgondersteuning Werkdoel Burgers die mantelzorgtaken op zich nemen, worden door de gemeente gewaardeerd en waar nodig ondersteund, zodat ze met hun zorgtaken niet in de problemen komen en daardoor maatschappelijk minder goed gaan functioneren. Centrale aspecten van de uitvoering zijn: preventie door het zo vroeg mogelijk signaleren en voorkomen van problemen; ondersteuning bieden in geval van acute problemen bij het uitvoeren van de mantelzorgtaken; een onafhankelijke bemiddelingsfunctie creëren in de mantelzorgondersteuning; bekendheid geven aan de bemiddelingsfunctie. Kernprestaties Het creëren van de bemiddelingsfunctie in het loket Wmo; Concrete afspraken maken met instellingen over signalering problemen en ondersteuning mantelzorgers; Het creëren van respijtvoorzieningen. Prestatie-indicatoren Mantelzorgondersteuning bemiddelingsfunctie integreren in het loket Wmo voorbereiden gerealiseerd operationeel het aanbieden van begeleiding in dagbestedingsprojecten Twee projecten: één voor demenvoorbereiden terende ouderen 5 projecten en één voor kwetsbare kinderen 34 Programmabegroting Programmabegroting

20 2.3 Beleidsveld samenleven in wijk en buurt Prestatieveld welzijn in de wijk Werkdoel Inwoners worden gestimuleerd betrokken te zijn bij, en zich verantwoordelijk te voelen voor, hun eigen woon- en leefomgeving. Ze worden gestimuleerd hun eigen problemen op te lossen en initiatieven te nemen die erop gericht zijn de kwaliteit van de leefomgeving te verbeteren en de sociale samenhang te vergroten. Deze initiatieven worden, waar nodig, ondersteund. Centrale aspecten voor de uitvoering zijn: het waar nodig ondersteunen van bewoners bij het oplossen van hun eigen problemen; het bevorderen van emancipatie en tegengaan van discriminatie; ondersteunen van bewonersinitiatieven, met name op plekken waar veel sociale problematiek is of waar sociale samenhang ontbreekt; aanbieden van voldoende mogelijkheden/accommodaties om de activiteiten die binnen deze doelstelling worden ontplooid, te huisvesten. Prestatie-indicatoren wijkgericht werken wijkontwikkelingsplan (WOP) - 2 jaarlijks: 2 wijkkalender per wijk wijkonderhoudsplan per wijk - fysiek wijkonderhoudsplan per wijk - sociaal wijkschouw wijkinloopspreekuur per wijk Prestatieveld vrijwilligerswerk Werkdoel De gemeente draagt bij aan een betrokken samenleving door de vrijwillige inzet van inwoners in alle maatschappelijke sectoren te bevorderen. Centrale aspecten voor de uitvoering zijn: bevordering van toename vrijwilligerswerk in brede zin: zowel in de zorg, in maatschappelijke organisaties en in verenigingen; waardering en ondersteuning van vrijwilligers. Kernprestaties Realiseren en beheren van wijkaccommodaties en jongerenontmoetings- plekken. Prestatie-indicatoren welzijn in de wijk verbouw wijkaccommodatie de Gors - gerealiseerd - wijkaccommodatie Wheermolen - - gerealiseerd in 2012 wijkaccommodatie Weidevenne - - gerealiseerd in 2012 realiseren jongerenontmoetingsplekken in elke wijk Prestatieveld wijkgericht werken Werkdoel De gemeente stelt zich ten doel om haar werkprocessen meer wijkgericht in te richten. Bewoners worden in de gelegenheid gesteld de invloed op hun eigen leefomgeving te vergroten, door ze - waar mogelijk - te betrekken bij het opstellen en uitvoeren van gemeentelijk beleid in hun wijk. Centrale aspecten van de uitvoering zijn: ontwikkelen en invoeren van de methodiek (instrumenten); verder vormgeven van inspraak en participatie op wijkniveau (bewonersparticipatie); optimaliseren van de informatie aan, en de communicatie met, de wijkbewoners. Kernprestaties Alle vrijwilligers zijn verzekerd; Het ondernemen van acties om vrijwilligers voor het vrijwilligerswerk vast te houden; Het ondernemen van acties om het aantal vrijwilligers te vergroten; Het ondernemen van acties om vrijwilligers te waarderen. Prestatie-indicatoren vrijwilligerswerk het geven van trainingen aan verenigingen en medewerkers - plan van aanpak uitvoeren van instellingen hoe om te gaan met vrijwilligers vaststellen uitvoering van het project maatschappelijke stages plan van aanpak 1000 stagiaires 2500 stagiaires vastgesteld vanaf 2012 sociale activeringstrajecten gericht op maatschappelijke, nuttige inzet Bestuurlijke producten Bestuurlijk product Jaartal Kwartaal Accommodatiebeleid e kwartaal Wijkontwikkelingsplan Overwhere e kwartaal Algemene subsidieverordening e kwartaal Wijkontwikkelingsplan de Gors e kwartaal Wat mag het kosten Kernprestaties In gebruik nemen van de wijkgerichte instrumenten uit het Handboek Wijkgericht Werken; Opstellen van wijkontwikkelingsplannen en het betrekken van bewoners daarbij, onder andere door middel van bewonersbijeenkomsten in de wijk; Wijkbewoners betrekken bij het opstellen en uitvoeren van gemeentelijk beleid, door verder vorm te geven aan inspraak en participatie op wijkniveau. Producten (Bedragen x 1.000) Rekening Primitieve Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2008 begroting (Incl.wijz.) Lasten Baten TOTAAL Programmabegroting Programmabegroting