Fabiola de Graaf Siv van Hegelsom Roos Mulder Chris Kuiper Rick Burgers Stefan Vrielink. Werkgroepje b2 - Kenniskring. Bezuinigingen in het onderwijs

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Fabiola de Graaf Siv van Hegelsom Roos Mulder Chris Kuiper Rick Burgers Stefan Vrielink. Werkgroepje b2 - Kenniskring. Bezuinigingen in het onderwijs"

Transcriptie

1 Fabiola de Graaf Siv van Hegelsom Roos Mulder Chris Kuiper Rick Burgers Stefan Vrielink Werkgroepje b2 - Kenniskring Bezuinigingen in het onderwijs

2 2 Inhoud Inleiding... 2 Aanleiding... 3 Voorbereidend onderzoek... 3 Interview expert Interview expert Tegenstander Tegenlicht Een verstandige vraag is de helft van wijsheid

3 3 Inleiding Voor kenniskring moeten we een tegenlicht gaan beschrijven. We moeten door middel van onderzoek het onderwerp van uit meerdere perspectieven gaan bekijken, we hebben deze verschillende perspectieven onderzocht door middel van interviews af te leggen bij voorstanders, tegenstanders en experts. Aanleiding Het onderwerp dat wij hebben behandeld is de drempelverhoging van het onderwijs. Wij hebben voor dit onderwerp gekozen omdat het ons zeer interessant leek. Daarnaast konden we goed onderzoeken wat onze eigen kansen binnen Voorbereidend het onderwijs onderzoek in huidige maatschappij zijn. 1. Wat zijn de bezuinigingen en hervormingen binnen het onderwijs op dit monument?

4 4 Voorbereidend onderzoek Langstudeerboete Volgens deze nieuwe wetsregel mag iedereen een jaar extra doen over het behalen van zijn/haar bachelor of master. Doe je er langer over doet moet je de langstudeerboete betalen. Het is een bedrag van 3.000,- euro boven op het huidige schoolgeld. Deze boete geldt alleen per studiefase. En als een student beperking heeft, die erkend wordt door het DUO, mag deze student er twee jaar langer over doen in plaats van een jaar. De harde knip Vanaf het schooljaar krijgen alle ow studenten met deze nieuwe regel te maken. Het houdt in dat je pas mag beginnen aan je master als je je bachelor volledig heb afgerond. Op het moment is het zo dat iedere bachelor opleiding een aansluitende master heeft. Deze wordt meestal nu door dezelfde instantie en vandaar dat doorstromen vaak wordt toegestaan. Dit wordt de zachte knip genoemd. De enige uitzondering op deze regel is; als de student kan aantonen dat hij/zij zelf niet verantwoordelijk is voor de vertraging. Veranderingen binnen de studiefinanciering Deze regels moeten nog goedgekeurd worden door de tweede en eerste kamer. Het kabinet wilt dat ze vanaf schooljaar in werking treden. Hieronder is een korte samenvatting van de nota studeren is investeren 1. Alle studenten van een masteropleiding krijgen geen studiefinanciering meer. Er wordt een leenstelsel ingevoerd zodat studenten extra kunnen lenen. De aanvullende beurs blijft wel bestaan voor deze studenten. De overheid wilt dat deze wat gaat gelden voor iedere master student die vanaf 1 september zijn/haar studie is gaan volgen. 2. Op dit moment heb je als student recht op een gratis OV voor de lengte van je opleiding. Daarbovenop mag je nog drie jaar studievertraging hebben en ook die drie jaar heb je recht op een gratis OV. De overheid is echter van plan om dit terug te schroeven naar één jaar. Heb je per 1 september 2012 dus meer dan één jaar studievertraging, vervallen je rechten op gratis openbaar vervoer. 3. De overheid wilt dat een student zelf meer aan zijn/haar studie gaat betalen. Hieronder zie je een overzicht waarin je kunt aflezen wanneer je waar nog recht op hebt. Nominale duur Bachelor Nominale duur Master 1e jaar uitloop 2e jaar uitloop 3e jaar uitloop Basisbeurs xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx Aanvullende beurs xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx Studenten-OV-kaart^ xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx Wettelijk collegegeld * xxxxxxxxxxxx Recht op een lening bij DUO ^Als student bepaal je zelf of je in de bachelor of in de master een jaar wilt uitlopen, je kan dus niet zowel in je bachelor als in je master een jaar uitlopen en toch gratis OV behouden. Zodra je meer dan een jaar uitloopt, vervalt je recht op een studenten-ov-kaart. *Zowel in je bachelor als in je master mag je één jaar uitlopen. Zodra je in een van deze studiefasen langer dan één jaar uitloopt betaal je vanaf studiejaar euro extra collegegeld gedurende het aantal jaren dat je uitloopt in de betreffende studiefase3.

5 5 4. Als je een schuld opbouwt bij het DUO moet je binnen 15 jaar deze schuld terug betalen. Dit wordt aangepast voor iedereen die vanaf 1 september 2012 gaat lenen. De nieuwe aflostijd is 20 jaar. Dit heeft zowel voordelen als nadelen. Voordeel is uiteraard dat je vijf jaar langer hebt om je schuld af te lossen. Nadeel is dat er langer gedaan wordt om af te lossen wat er voor zorgt dat er meer rente en restschuld betaald moet worden. 5. Momenteel is het mogelijk om delen van je onderwijs- en scholingskosten van de belasting af te trekken.; omdat de basisbeurs omgezet wordt in een lening wordt dit voordeel alleen nog maar meer. Daarom gaat de overheid hier maatregelen tegen nemen. Dit zorgt ervoor dat vanaf 1 januari 2013 het alleen nog maar mogelijk is om alleen verplicht gestelde scholingskosten af te trekken. 6. Studenten met weigerachtige of onvindbare ouders krijgen in de toekomst geen aanvullende beurs meer. Deze regeling geldt voor zowel bachelor- als de masterstudenten. 7. In de toekomst zal bij het vaststellen van een aanvullende beurs geen rekening meer gehouden worden met een eventuele studieschuld van een oudere broer of zus. 8. Voor studenten met een kind of een financieel afhankelijke partner hebben geen recht meer op partnerbijslag. 9. Het wordt makkelijker gemaakt om een aanvullende studiebeurs aan te vragen wanneer het salaris met 15% daalt. Er wordt niet meer gekeken naar het salaris van de afgelopen twee jaar maar van het laatste jaar. 10. Vanaf 1 september is het niet meer mogelijk om je prestatiebeurs met terugwerkende kracht te ontvangen. 11. Wanneer je te laat bent met het wijzigen of aanvragen van studiefinanciering kan dat hetzelfde school jaar nog. Je ontvangt dan je studiefinanciering met terugwerkende kracht. Voor het ov geldt dit overigens niet. Van MBO naar HBO Op dit moment kan iedereen met een MBO diploma of een HAVO diploma gaan studeren aan een HBO opleiding. Op dit moment zijn de MBO raad en de HBO raad bezig met een voorstel om dit te stoppen. MBO studenten zouden alleen aan een HBO studie kunnen beginnen wanneer deze aansluit op de MBO studie. Licentiesysteem Begin april heeft minister van onderwijs, Marja van Bijsterveldt, de kamer laten weten dat ze een licentiesysteem wilt voor het MBO. Met dit systeem wilt ze dat populaire MBO opleidingen verplicht minder studenten mogen aannemen. Gevolg van deze populariteit is dat er straks teveel MBO ers dezelfde opleiding hebben en zo een banentekort dreigt. Daarnaast wilt ze dat de mboopleidingen die erg gespecialiseerd zijn, de echte ambachten dus, behouden.

6 6 Interview expert 1 Wat is het doel van deze maatregelen? De maatregelen hebben verschillende doelstellingen. Wat we zien in de praktijk is dat er veel langstudeerders zijn, mensen die ruim meer dan de gebruikelijke studieduur nodig hebben om een diploma te behalen, dit kan komen door vertraging of doordat men veranderd van opleiding. in de tijd betaalt de student aanzienlijk minder studiegeld dat hij de overheid kost. Want in de tijd dat de student aan het studeren ontvangt de student studiefinanciering waar van er een grote kans bestaat dat die niet hoeft worden terug betaald. Deze kosten kunnen flink oplopen vandaar dat het slim is om de langstudeerboete in te voeren. Dit is niet altijd te verwijten aan de student maar de kosten lopen gewoon te hoog op. Ik weet weinig van de veranderingen in de studiefinanciering. Wel denk ik dat het doel er achter is om de studenten meer te motiveren en minder te laten lenen. De verschillende doorstroommogelijkheden van de MBO- naar HBO zijn ooit bedoeld om een betere doorstroom mogelijk te maken voor laatbloeiers. Dit zijn met name jongens die meer moeite hebben om op jonge leeftijd plangericht te werken. De harde knip is bedoeld om uitval en vertraging te voorkomen en een duidelijker onderscheid te maken in de verschillende niveaus. Nu zie je vaak dat studenten gewoon doorstuderen en halverwege de master nog een bachelor afronden. Dit heeft tot gevolg dat studenten veelal beide bij eenzelfde universiteit doen, terwijl we juist graag zouden zien dat studenten meer naar buiten kijken. Wat is volgens u de achterliggende gedachte van deze hervorming? De achterliggende gedachtengangen van alle maatregelen zijn om het onderwijs betaalbaar te houden toegankelijkheid tot studeren iedereen willen aanbieden. Daarnaast willen we mobiliteit bevorderen tussen universiteiten in binnen en buitenland. Tegelijkertijd willen we een goede kwaliteit aanbieden. Daarnaast heeft de overheid nog steeds grote schulden wat dus betekend dat er bezuinigt moet worden. Om de mogelijkheid tot studeren te behouden moet er nou wel worden bespaart voor dat het helemaal niet meer kan worden gefinancierd. Waarom hebben ze juist deze maatregelen uitgekozen? Omdat ze logisch aansluiten bij de voorgenoemde doelen en omdat ze een prikkel zijn zowel voor de student om tijdig te presteren en voor het onderwijs om betere kwaliteit te bieden en meer gericht te zijn op de doorstroom van de student en die niet alleen aan de student over te laten.

7 7 Denkt u dat het doel dat men voor ogen heeft bereikt wordt? Ja/nee, waarom? Ik denk dat de langstudeerboete na verwijdering van kinderziekten het doel wel gaat dienen. Studenten met vertraging zijn voor iedereen lastig, voor de student zelf die uit het systeem verdwijnt zonder diploma, voor het onderwijs dat voor dit soort studenten ontzettend veel maatwerk moet leveren en die administratief steeds lastiger zijn om te verwerken. Vanuit het onderwijs kan maar weinig gedaan worden om deze groep te bereiken, want we mogen ze niet wegsturen oid. Vanuit de student is momenteel een onvoldoende prikkel om af te ronden. Wat betreft de harde knip, idem. Dat gaat vast helpen. Het vergt wel een omwenteling in denken bij onderwijs en studenten. Ik denk wel dat doorstroom vragen, zoals MBO-HBO, HBO WO, BA-MA anders gedefinieerd moeten worden, je wilt het op de een of andere manier wel mogelijk maken voor iedereen, maar je wilt ook zorgen dat aan het niveau wordt voldaan. Door de druk van doorstroom die er nu is, omdat we niet alles mogen weigeren aan de poort, zie je dat er een tendens bestaat het niveau naar beneden te laten glijden. Met name de instroom van MBO heeft een verlaging veroorzaakt op het HBO. Eigenlijk kunnen ze, op uitzondering na, het niveau niet aan, maar je moet ze toelaten. En vaak willen ze dan ook nog naar een WO, die dan met de handen in het haar zit. Dit soort maatregelen kunnen alleen goed gaan als er vanuit het onderwijs een heldere definitie van de ondergrens is, en er geselecteerd mag worden aan de poort. Wat is op dit moment het grootste probleem binnen het onderwijssysteem? Ik weet niet of er een probleem is..het is altijd een strijd om het betaalbaar en goed te houden. Je merkt dat de vraag van de markt zo fluctueert dat het bijna niet mogelijk is om daaraan te kunnen voldoen. De markt heeft jarenlang aangegeven meer aandacht te willen voor vaardigheden, waarop iedereen jaren bezig is zijn onderwijs competentiegericht te maken, nu willen ze weer meer kennis, en dat betekent weer een verandering. Dat terwijl het onderwijs ook al rekening moet houden met veranderende leermogelijkheden en wensen bij jongeren. Daar zijn we gelukkig ook expert in. Maar dat vertrouwen hebben we niet meer. Als ik dan toch wat moet noemen: - gebrek aan vertrouwen vanuit de maatschappij - de gecompliceerde financiële prikkels maken het onmogelijk het goed te doen - de financiele prikkels zijn altijd gericht op het niveau van de instelling, terwijl de vraagstukken en de oplossingen liggen op het niveau van de opleidingen. Conclusie Expert 1 Van een expert wordt verwacht dat hij/zij geen kant kiest, en daarmee objectief blijft. In onze ogen is dat in dit interview ook erg goed naar voren gekomen. Er is niet duidelijk een linkse of rechtse visie merkbaar. Ze geeft duidelijk aan wanneer ze iets niet begrijpt en doet daarmee haar professionaliteit ten goede. Aangezien de hervormingen nog lang niet doorgevoerd zijn, is het lastig in te schatten of ze gaan werken, maar er zit meer achter dan je in eerste instantie zou denken. Ze denkt dat het doel bereikt wordt als de kinderziekten eruit gehaald zijn. De doorvoering van de doorstroom-maatregel zal verdere maatregelen met zich mee moeten brengen wil het uiteindelijk gaan werken. De grootste problemen binnen het onderwijssysteem hebben momenteel financiële redenen. Ook varieërt het verlangen van de markt, waardoor het lastig is om hier op de juiste manier mee om te gaan. De oplossing die hiervoor mogelijk is, is verheldering binnen het systeem. Dit zal zorgen voor betere scheidingslijnen. Ook zal de student meer geprikkeld worden. Wie het meest profijt heeft vindt ze moeilijk te zeggen, maar de staatskas gaat er in ieder geval op vooruit.

8 8 Interview expert 2 Wat is het doel van deze maatregelen? De minister wil studeren efficiënter en exclusiever maken. Er wordt nu te veel en te lang gestudeerd. Het lange studeren kost geld voor de staat en levert in de macroeconomie geen extra geld op. De HBO-ers doen vandaag de dag veelal werk op MBO niveau. Ze hebben dus de dure HBO studie niet (extra) nodig. De minister wil ook de studies gaan beperken die minder uitzicht bieden op een baan. Dat is met hetzelfde doel als net aangegeven: opleiden voor iets wat later toch niet uitgevoerd kan worden kost te veel geld en levert het niet op. Het lange studeren wordt eruit gehaald door studies korter te maken ( bv alle MBO 4 studies worden 3 jaar ipv 4) en door de doorstroom mogelijkheden te beperken. De doorstroom mogelijkheden worden bemoeilijkt doordat er in beperktere mate aansluiting is van de ene naar de andere studie en doordat de studiebeurzen en de bekostiging voor de onderwijsinstellingen wordt beperkt. Door alle automatiseringsmogelijkheden wordt een student persoonlijk door DUO gevolgd en krijgt hij maar een maximaal aantal jaren studiefinanciering. Wat is volgens u de achterliggende gedachte van deze hervorming? Bezuinigingen. Het feit is namelijk dat langer en op een hoger niveau afstuderen veel geld kost die het niet oplevert voor de macro economie. Door dit te beperken kan er bezuinigd worden. Waarom hebben ze juist deze maatregelen uitgekozen? Er is snel een bezuining te halen! Het is eigenlijk terugdraaien van de klok. Het is nog maar enkele decennia geleden dat je zo goed als NIET kon switchen tussen studies (dus als je een studie gekozen had dan kon je eigenlijk niet stoppen en weer aan een andere beginnen) en dat je zo goed als NIET kon doorstromen van MBO naar HBO en van HBO naar Master. Het is dus een beproefde methode uit het verleden. Denkt u dat het doel dat men voor ogen heeft bereikt wordt? Ja/nee, waarom? Ja hoor, want de onderwijsinstellingen moeten wel doen wat de minister zegt anders komt er geen bekostiging meer. En zonder financiële middelen is en geen onderwijs mogelijk. Wat is op dit moment het grootste probleem binnen het onderwijssysteem? Ik denk dat het efficiënter maken van onderwijstijd voor studenten een goede zaak is. Studenten moeten tenslotte voorbereid worden op een werkzaam leven. En een gemiddelde baan is nu eenmaal uur per week. Waarom niet ook die belasting voor studenten? Ook vind ik het een goed idee om het switchen tussen studies te beperken, tenslotte is er niets altijd leuk in het leven. Een studie kan dat ook niet altijd zijn. Switchen tussen studies is nu te gemakkelijk gemaakt. Wat is volgens u de beste oplossing voor dit probleem? Het totale pakket van de minister is echt geen slechte oplossing. We zullen moeten wennen aan de veranderingen en de nieuwe beperkingen onder ogen moeten zien maar ze zijn wel beter voor allemaal. Wie heeft het meeste profijt van deze bezuinigingen en hervormingen? Eigenlijk wij met z'n allen. Want als we op een doeltreffende en efficiënte manier kunnen bezuinigen, dan levert dat de macro economie veel op. Zijn er nog elementen waar u ons graag op wil wijzen? Dat er nog heel veel meer te vertellen is over de nieuwe maatregelen want de vorm van onderwijs wordt ook anders. De nadruk komt weer meer te liggen op kennis en vaardigheden. Met name het "kennis"deel was in het huidige onderwijs erg ver terug gevallen Conclusie Expert 2 Het doel van de maatregelen is het studeren effiënter en exclusiever maken. De achterliggende gedachte van deze maatregelen berusten op bezuinigingen. Ze voeren deze maatregelen door om snel een bezuiniging te realiseren die vroeger al doorgevoerd is. De maatregelen zullen werken omdat het onderwijs

9 9 verplicht is te conformeren i.v.m. de bekostiging. Deze expert denkt dat het onderwijs te inefficient is, en er te veel geswitched wordt. Hij vindt het voorstel van de minister geen slecht plan, maar we zullen wel even moeten wennen. De maatregelen zullen uiteindelijk voor iedereen veel opleveren. Tegenstander 1 Wat is het doel van deze maatregelen? Het tegengaan van studenten die studie na studie gaan doen zonder het behalen van diploma, of zonder het hebben van uitzicht op een baan. De eeuwige studenten tegengaan eigenlijk. Daarnaast willen ze veel geld besparen op onderwijs en studiefinanciering omdat ze denken dat het hen te weinig oplevert en vooral veel kost. Hoe ervaar jij de maatregelen? Ik heb nu bijna mijn HBO diplima, maar ik wil volgend jaar Psychologie gaan doen op de universiteit van Nijmegen. Dit wordt mij heel erg onaangenaam gemaakt. Er is namelijk geen premaster programma voor psychologie, wat betekent dat ik een volledige bachelor en master moet gaan doen (in totaal 4 jaar) om een beetje te kunnen zeggen dat ik psychologie heb gedaan. Door de maatregelen krijg ik nog maar 1 van die vier jaar OV. Ik krijg geen studiefinanciering meer oftewel, per maand. Daarnaast moet ik instellingsgeld gaan betalen ipv het wettelijk vastegstelde college geld wat uitkomt op een veeeeel hoger bedrag dan wat ik nu aan collegegeld betaal. En daar bovenop zou het kunnen zijn dat ik alle vier jaren 3000 extra moet betalen vanwege de langstudeerboete. Dit alles bij elkaar opgeteld. is dat: 12768,- aan vier jaar stufi die ik niet meer krijg, aan langstudeerboete van 4 jaar, en daarnaast nog verhoogd collegegeld vanwege instellingstarief en alle treinkaartje van het reizen tussen Nijmegen en Den Bosch. Dat is alles bij elkaar zeer onaantrekkelijk. Aan de andere kant kan ik het ook niet laten gaan. Want als ik nu zou stoppen heb ik eigenlijk 'te weinig' om volwaardig te kunnen werken. Daarnaast is het uitzicht op een baan heel erg klein. Van de beginnend maatschappelijk werkers komt maar een klein gedeelte meteen aan het werk. En een klein gedeelte heeft dan werk op HBO niveau de anderen zullen uit de richting van de opleiding moeten voor hun werk, of worden onderbetaald omdat ze een MBO functie vervullen. Wat is volgens jou de achterliggende gedachte van deze hervorming? Bezuinigingen en tegen gaan van de eeuwige student (zie ook antwoord op vraag 1) Denkt u dat het doel dat men voor ogen heeft bereikt wordt? Ja/nee, waarom? Nee ik denk niet dat het doel bereikt wordt. Ik denk dat ze plank volledig misslaan. Studeren wordt nu alleen nog maar voor de rijken mogelijk gemaakt, of voor de lager geschoolden die van MBO naar HBO wel nog alles vergoed krijgen. De rest eindigt of met een opleiding die ze hadden willen doen maar niet konden betalen. Of met een torenhoge studieschuld en een betalingsregeling met rente van ongeveer 20 jaar nog voor ze überhaupt een baan hebben. De studenten die moeite hebben met kiezen zullen alleen nog maar zenuwachtiger worden omdat wisselen van studie een enorm dure grap wordt. Daarnaast gaan de bezuinigde euro s waarschijnlijk weer ergens in onderwijs gestopt worden maar daar kan dan niemand iets aan hebben want studeren wordt voor veel mensen nu haast onmogelijk gemaakt. Dat al deze maatregelen in een keer worden ingezet maakt dat de klap veel te hard is. Over 5 jaar gaan er enorme tekorten ontstaan op functies waar mensen lang voor moeten studeren. Er is dan een overschot aan weinig geschoolde mensen omdat niemand meer door wil studeren vanwege de belachelijk hoge kosten. En omdat dan weer op te lossen zal over een korte tijd weer ernstig overleg komen hoe studenten gestimuleerd kunnen worden om door te studeren zodat we uiteindelijk wel genoeg artsen, chirurgen en natuurkundigen enz. zullen hebben. Ze hebben het er tenslotte nu al over dat technische studies gratis zouden moeten zijn. Nee ze pakken het totaal verkeerd aan, het is veel te veel en veel te snel en geeft op de lange termijn enorm veel problemen, terwijl het volgens mij effectief bar weinig oplevert. Er staat op avans punt ook een artikel over de OV chip kaart. De overheid wint er niets op om die af te schaffen voor studenten. Alleen de NS wint er mee. Dat vind ik gewoon een vuil spelletje. Wat is volgens jou dit moment het grootste probleem binnen het onderwijssysteem? Het geld wordt in mijn ogen op een verkeerde manier besteed. Minister de jager had het erover dat alle bezuinigde euros uit het onderwijs, weer opnieuw in het onderwijs gestoken zullen worden. In mijn ogen kun je dan net zo goed gewoon niet gaan bezuinigen. Er wordt bezuinigd en bezuinigd tot het onleefbaar wordt. Ook docenten hoor

10 10 je klagen over de werkdruk. Docenten vallen uit. Studenten gaan niet meer (door) studeren wat problemen op gaat leveren. Ik vind het absoluut geen goede ontwikkelingen. Wie heeft het meeste profijt van deze bezuinigingen en hervormingen? De overheid en de staatskas, en de NS dus vanwege de OV-chipkaart afschaffing bij langstudeerders. Scholen en universiteiten profiteren ook. Zij krijgen alleen nog het beste van het beste, want je moet nogal een weg afleggen voor je gaat studeren en niet iedereen kan/gaat dat meer doen. Daarnaast profiteren zij volgens mij van het feit dat bijvoorbeeld ik ipv wettelijk collegegeld meer moet gaan betalen om daar te mogen studeren. De overheid speelt in op het doen van 1 studie en daarna je plicht vervullen als werkende mens binnen de samenleving. Maar dat is een onmogelijke vraag. 1 studie is immers vaak niet genoeg voor het hebben van uitzicht op een baan. Daarnaast zijn er te weinig banen en zit de arbeidsmarkt zo krap dat werkgevers haast alles kunnen eisen en jonge professionals alles maar aan moeten nemen ook al worden ze zwaar onder betaald en vervullen ze functies terwijl ze hoger geschoold zijn. Het hebben van een belachelijk hoge studieschuld zorgt er ook voor dat jonge professionals al het werk dat er is maar aangrijpen om die belachelijke schuld af te kunnen betalen. De werkgevers profiteren dus ook omdat het aanbod en de nood van jonge werkers veel hoger is dan hun vraag. Conclusie Tegenstander 1 Komt in de moeilijkheden met haar vervolgstudie omdat er minder vergoed wordt. Daardoor lopen de kosten op en zal de studie te duur worden voor haar. Probleem voor haar is dat ze met haar HBO-diploma niet veel verder kan komen en dat ze beter af is met een universitaire studie. Het gevoel dat gecreëerd wordt is dat studeren straks nog alleen maar voor de rijken weggelegd is. Kom je uit een gezin waar niet zoveel geld is, is de kans groot dat je niet door kan studeren wanneer je na je eerste studie een tweede studie wilt doen op een hoger niveau

11 11 Tegenlicht De bedoeling van dit onderzoek was een tegenlicht werpen op de algemene visie van de drempelverhoging in het onderwijs. De algemene mening is vaak ongegrond en vanuit een eenzijdig perspectief bekeken. Ook wij waren aan het begin van dit onderzoek teveel gericht op ons eigen belang. Met tegenlicht wordt er bedoelt om de medaille om te draaien en de andere kant te bekijken. De algemene visie en mening van het volk is dat de bezuinigingen, of beter gezegd de maatregelen, niet goed zijn voor het onderwijs. Maar is dit wel zo? Concluderend kunnen wij zeggen dat er overwegend positieve aspecten zijn aan de maatregelen. Deze maatregelen moeten wel beter uitgedacht worden. De kinderziektes moeten eruit. Onderwijs wordt duurder, maar dat is onoverkomelijk in de huidige economische sfeer. Dit moet dan ook niet gezien worden als iets negatiefs. We hebben gezien dat door de maatregelen prima te leven is een duurder onderwijs. Studenten worden door de maatregelen geprikkeld om geen studievertraging op te lopen en bewuster te kiezen voor een vervolgopleiding. Wie meermaals een verkeerde studie kiest wordt gestraft, dit is niet meer dan normaal. De overheid zou niet moeten opdraaien voor de verkeerde keuzes van studenten. Dit zorgt voor een enorme kostenbesparing in het onderwijs. In Nederland zijn de studenten over het algemeen weinig gemotiveerd en met deze maatregelen krijgen ze een schop onder hun kont. Dit is in wezen het meest positieve aspect dat uit ons onderzoek naar voren komt. Ja de bezuinigingen zijn voor veel studenten een grote impact maar er valt mee te leven. En dat is ook wat de staat wilt. Zorg voor meer motivatie bij de studenten.

Factsheet persbericht

Factsheet persbericht Factsheet persbericht Studenten: meer werken noodzaak door hogere studiekosten 13 januari 2011 Inleiding Van november 2010 tot begin januari 2011 hield Zoekbijbaan.nl het Nationale Bijbanen Onderzoek.

Nadere informatie

Onderzoek Afschaffen stufi

Onderzoek Afschaffen stufi Onderzoek Afschaffen stufi 30 Mei 2014 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 29 tot en met 30 mei, deden 1648 jongeren mee. Hiervan waren er 574 scholier en 951 student. De uitslag

Nadere informatie

DOORSTUDEREN NA HET HBO

DOORSTUDEREN NA HET HBO DOORSTUDEREN NA HET HBO Met welke financiële gevolgen moet je rekening houden? Informatie van het Avans Studentendecanaat Stand van zaken 2015-2016 Kenmerk: 14 september 2015 Studeren na het HBO: onderwerpen

Nadere informatie

Wat weet jij over het leenstelsel?!

Wat weet jij over het leenstelsel?! Resultaten onderzoek Wat weet jij over het leenstelsel? 13-01-2015 Wat weet jij over het leenstelsel? In 2015 staan er ingrijpende veranderingen voor de deur die de toegankelijkheid van het onderwijs onder

Nadere informatie

Inschrijving Hoger Onderwijs en Studiefinanciering

Inschrijving Hoger Onderwijs en Studiefinanciering Nieuwsbrief LOB november 2013 Inschrijving Hoger Onderwijs en Studiefinanciering In deze nieuwsbrief vind je de belangrijkste informatie over de inschrijving voor een studie en de aanvraag van studiefinanciering.

Nadere informatie

Studeren in 2015-2016. Check je geld! Wat je moet weten over studiekosten. www.wijzeringeldzaken.nl

Studeren in 2015-2016. Check je geld! Wat je moet weten over studiekosten. www.wijzeringeldzaken.nl Studeren in 2015-2016 Check je geld! Wat je moet weten over studiekosten www.wijzeringeldzaken.nl Alles over studeren en geldzaken op een rij: Zorgen over geld, daar zit niemand op te wachten. Zeker niet

Nadere informatie

Studeren na het HBO. stand van zaken 2014-2015. Informatie van het Avans Studentendecanaat

Studeren na het HBO. stand van zaken 2014-2015. Informatie van het Avans Studentendecanaat Studeren na het HBO stand van zaken 2014-2015 Informatie van het Avans Studentendecanaat 1 Studeren na het HBO: onderwerpen 1. Wat moet je weten over het collegegeld als je kiest voor een nieuwe bachelor

Nadere informatie

Studeren na het HBO. stand van zaken 2013-2014. Informatie van het Avans Studentendecanaat

Studeren na het HBO. stand van zaken 2013-2014. Informatie van het Avans Studentendecanaat Studeren na het HBO stand van zaken 2013-2014 Informatie van het Avans Studentendecanaat 1 Studeren na het HBO: onderwerpen 1. Wat moet je weten over het collegegeld als je kiest voor een nieuwe bachelor

Nadere informatie

Onderzoek: Sociaal leenstelsel

Onderzoek: Sociaal leenstelsel Onderzoek: Sociaal leenstelsel Publicatiedatum: 14-11-2014 Over dit onderzoek Het 1V Jongerenpanel, onderdeel van EenVandaag, bestaat uit 3000 jongeren van 12 t/m 24 jaar. Aan dit online onderzoek, gehouden

Nadere informatie

Factsheet persbericht. Toekomst van studenten onzeker

Factsheet persbericht. Toekomst van studenten onzeker Factsheet persbericht Toekomst van studenten onzeker Inleiding Studententijd De overheid komt met steeds meer nieuwe wetten en voorstellen om te bezuinigen en de student te motiveren zijn/haar studie in

Nadere informatie

Studeren in 2015-2016. Check je geld! Wat je moet weten over studiekosten. www.wijzeringeldzaken.nl

Studeren in 2015-2016. Check je geld! Wat je moet weten over studiekosten. www.wijzeringeldzaken.nl Studeren in 2015-2016 Check je geld! Wat je moet weten over studiekosten www.wijzeringeldzaken.nl Alles over studeren en geldzaken op een rij: Zorgen over geld, daar zit niemand op te wachten. Zeker niet

Nadere informatie

Doorstuderen? Manage nu al je toekomst! Cas van der Sande, Cora Noorloos

Doorstuderen? Manage nu al je toekomst! Cas van der Sande, Cora Noorloos Doorstuderen? Manage nu al je toekomst! Cas van der Sande, Cora Noorloos Stelling Met doorstuderen verbeter ik mijn arbeidsmarktpositie. Stelling Ik ga doorstuderen om mijn intrede op de arbeidsmarkt nog

Nadere informatie

Beslis zelf over je toekomst!

Beslis zelf over je toekomst! Beslis zelf over je toekomst! Is deze folder voor jou? Elk jaar komen vele jongeren van school met een havo, vwo of mbo niveau 2 diploma. Behoor jij bij deze groep? Dan is deze folder niet voor jou bestemd.

Nadere informatie

Onderwerpen. 1. Tegemoetkoming scholieren. 2. Studievoorschot, de nieuwe studiefinanciering. 3. Aanvragen en aanmelden

Onderwerpen. 1. Tegemoetkoming scholieren. 2. Studievoorschot, de nieuwe studiefinanciering. 3. Aanvragen en aanmelden Welkom bij DUO Onderwerpen 1. Tegemoetkoming scholieren 2. Studievoorschot, de nieuwe studiefinanciering 3. Aanvragen en aanmelden ' of eerst tegemoetkoming scholieren? Afhankelijk van leeftijd en studie!

Nadere informatie

INHOUD [ 7 ] G E L D W I J Z E R S T U D E N T E N

INHOUD [ 7 ] G E L D W I J Z E R S T U D E N T E N INHOUD Inleiding 9 Studiefinanciering Recht op studiefinanciering 11 Een DigiD aanvragen 12 Inkomsten van DUO 12 Geen recht meer op prestatiebeurs 17 Hoeveel betalen je ouders? 18 Gevolgen van je studieschuld

Nadere informatie

Welkom bij DUO. Johannes Bos Servicekantoor Enschede

Welkom bij DUO. Johannes Bos Servicekantoor Enschede Welkom bij DUO Johannes Bos Servicekantoor Enschede Onderwerpen 1. Hervorming studiefinanciering 2. Vereenvoudigingen 3 OV kaart/studentenreisproduct Hervorming studiefinanciering Basisbeurs wordt lening

Nadere informatie

DOORSTUDEREN NA HET HBO

DOORSTUDEREN NA HET HBO DOORSTUDEREN NA HET HBO Met welke financiële gevolgen moet je rekening houden? Informatie van het Avans Studentendecanaat Stand van zaken 2016-2017 Kenmerk: 14 september 2015 Studeren na het HBO: onderwerpen

Nadere informatie

Studenten bewustmaken van hun studieschuld vrijdag, 09 oktober 2015 13:55

Studenten bewustmaken van hun studieschuld vrijdag, 09 oktober 2015 13:55 Tekst: Nelly Rosa Foto s: Ken Wong Volgens Juliette Chirino-Mendez, hoofd klantcontact van SSC bestaat er een perceptie dat het financieel nadeliger uitpakt als je met Stichting Studiefinanciering Curaçao

Nadere informatie

DOORSTUDEREN NA HET HBO

DOORSTUDEREN NA HET HBO DOORSTUDEREN NA HET HBO Met welke financiële gevolgen moet je rekening houden? Informatie van het Avans Studentendecanaat Stand van zaken 2018-2019 Kenmerk: 14 september 2015 Studeren na het HBO: onderwerpen

Nadere informatie

INHOUD [ 7 ] G E L D W I J Z E R S T U D E N T E N

INHOUD [ 7 ] G E L D W I J Z E R S T U D E N T E N INHOUD Inleiding 9 Studiefinanciering Recht op studiefinanciering 11 Een DigiD aanvragen 12 Inkomsten van DUO 13 Geen recht meer op prestatiebeurs 19 Hoeveel betalen je ouders? 20 Gevolgen van je studieschuld

Nadere informatie

Annelies Hak decaan HAVO

Annelies Hak decaan HAVO Voorlichting HAVO klas 5 schooljaar 2014-2015 Annelies Hak decaan HAVO hak@hetlyceumvos.nl Studie is geen last minute vakantie Wat kan ik na de HAVO doen? Studeren HBO, MBO Werken Uitstel van studie eventueel

Nadere informatie

LVSA Studiedag 29 mei 2015

LVSA Studiedag 29 mei 2015 LVSA Studiedag 29 mei 2015 Wet Studievoorschot (sociaal leenstelsel) Frank Peters, studentendecaan Universiteit Utrecht Wet Studievoorschot (sociaal leenstelsel) Voor wie geldt deze wet? Veranderingen

Nadere informatie

Brief van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Brief van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap 33680 Wijziging van onder meer de Wet studiefinanciering 2000 in verband met het onderbrengen van de basisbeurs voor studenten in de masterfase in het sociaal leenstelsel, het verlengen van de terugbetalingsperiode

Nadere informatie

3 Prestatiebeurs. 3.1 Kenmerken prestatiebeurs. 3.2 Giften en leningen

3 Prestatiebeurs. 3.1 Kenmerken prestatiebeurs. 3.2 Giften en leningen 29 3 Prestatiebeurs Als je op of na 1 september 1996 voor het eerst studiefinanciering ontvangt voor het volgen van een opleiding in het Hoger Onderwijs (HBO of WO), word je afgerekend op je studieprestaties

Nadere informatie

Onderwerpen. 1. Tegemoetkoming scholieren. 2. Studiefinanciering. 3. Aanvragen en aanmelden

Onderwerpen. 1. Tegemoetkoming scholieren. 2. Studiefinanciering. 3. Aanvragen en aanmelden Onderwerpen 1. Tegemoetkoming scholieren 2. Studiefinanciering 3. Aanvragen en aanmelden of eerst tegemoetkoming scholieren? - Kwartaalinstroom: 1 januari, 1 april, 1 juli, 1 oktober Voorbeeld: 2015 2016

Nadere informatie

Veel gestelde vragen - Studenten

Veel gestelde vragen - Studenten Tegemoetkoming Studiekosten Onderwijsmasters PO Veel gestelde vragen - Studenten Vraag Aanmelding en voorwaarden 1 Wanneer moet ik zijn afgestudeerd aan de pabo om in aanmerking te komen voor de regeling?

Nadere informatie

OCW-Peiling Plannen Studievoorschot (Tussenmeting maart 2015)

OCW-Peiling Plannen Studievoorschot (Tussenmeting maart 2015) OCW-Peiling Plannen Studievoorschot (Tussenmeting maart 2015) Met het oog op de voorbereiding van de voorlichtingsaanpak rond de op handen zijnde invoering van het studievoorschot heeft GfK in opdracht

Nadere informatie

Studiefinanciering. voor mbo studenten & hoger onderwijs studenten, per 1 september 2015

Studiefinanciering. voor mbo studenten & hoger onderwijs studenten, per 1 september 2015 Studiefinanciering voor mbo studenten & hoger onderwijs studenten, per 1 september 2015 maart 2015 Inleiding Vanaf 1 september 2015 vinden veranderingen plaats in de studiefinanciering. Nog niet elke student

Nadere informatie

Straks studeren. 1. Inleiding. 2. Na de HAVO. 3. Hoe moet ik kiezen? 4. Aanmelden vervolgopleiding. 5. Studiefinanciering. 6.

Straks studeren. 1. Inleiding. 2. Na de HAVO. 3. Hoe moet ik kiezen? 4. Aanmelden vervolgopleiding. 5. Studiefinanciering. 6. Straks studeren 1. Inleiding 2. Na de HAVO 3. Hoe moet ik kiezen? 4. Aanmelden vervolgopleiding 5. Studiefinanciering 6. Websites 2. Na de HAVO HBO MBO Particuliere opleiding (Even) iets anders VWO VAVO

Nadere informatie

Aangenomen en overgenomen amendementen

Aangenomen en overgenomen amendementen Overzicht van stemmingen in de Tweede Kamer afdeling Inhoudelijke Ondersteuning aan De leden van de vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Datum 13 juni 2012 Betreffende wetsvoorstel: 33145

Nadere informatie

Studiefinanciering hoger onderwijs. Dienst Uitvoering Onderwijs

Studiefinanciering hoger onderwijs. Dienst Uitvoering Onderwijs Studiefinanciering hoger onderwijs Dienst Uitvoering Onderwijs DUO: DIENST UITVOERING ONDERWIJS Servicekantoor Breda Stationsweg 1C 4811 AX Breda Internet: www.duo.nl Infolijn: 050 599 77 55 Inleiding

Nadere informatie

Ouderavond H5 en V6. 2 oktober 2013. Examenjaar

Ouderavond H5 en V6. 2 oktober 2013. Examenjaar Ouderavond H5 en V6 2 oktober 2013 Examenjaar 1 Schoolexamen (SE) Centraal Examen (CE) schoolexamen Start in havo-4 of vwo-4 Vastgelegd per vak in het pta (programma van toetsing en afsluiting) 2 SE-kaart

Nadere informatie

Vul deze vraag altijd in. Gebruik een blauwe of zwarte pen. Adreswijziging doorgeven. Ja, ik woon (weer) bij mijn ouders

Vul deze vraag altijd in. Gebruik een blauwe of zwarte pen. Adreswijziging doorgeven. Ja, ik woon (weer) bij mijn ouders Wijzigingen Student Dit formulier Dit formulier is voor studenten die studiefinanciering ontvangen of weer willen ontvangen en een wijziging willen doorgeven. Je hoeft alleen de vragen op het formulier

Nadere informatie

DOORSTUDEREN NA HET HBO

DOORSTUDEREN NA HET HBO DOORSTUDEREN NA HET HBO Met welke financiële gevolgen moet je rekening houden? Informatie van het Avans Studentendecanaat Stand van zaken 2017-2018 Kenmerk: 14 september 2015 Studeren na het HBO: onderwerpen

Nadere informatie

Studiefinanciering middelbaar beroepsonderwijs 2013-2014

Studiefinanciering middelbaar beroepsonderwijs 2013-2014 Regelingen en voorzieningen CODE 8.3.2.322 Studiefinanciering middelbaar beroepsonderwijs 2013-2014 brochure bronnen www.duo.nl, februari 2013 Deze brochure bevat informatie over de voorwaarden voor het

Nadere informatie

Voorlichting studiefinanciering

Voorlichting studiefinanciering Voorlichting studiefinanciering Studievereniging Arago 17 september 2014 Contact www.duo.nl 050-5997755 9.00 17.00 uur Servicekantoor Enschede Ripperdastraat 13 7511 JP Enschede Alleen op afspraak 10.00

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Studiefinanciering Lenen en terugbetalen

Studiefinanciering Lenen en terugbetalen Studiefinanciering Lenen en terugbetalen Aangenaam, wij zijn duo DUO staat voor Dienst Uitvoering Onderwijs. We voeren verschillende onderwijswetten en -regelingen uit, namens het ministerie van Onderwijs,

Nadere informatie

Is de werkervaringsplek in uw organisatie een boventallige plek? Dit wil zeggen een plek die normaliter niet door een werknemer wordt bezet.

Is de werkervaringsplek in uw organisatie een boventallige plek? Dit wil zeggen een plek die normaliter niet door een werknemer wordt bezet. Table of Contents 1 Algemeen 3 2 Hoofdsectie 4 Bent u lid van één van deze beroepsverenigingen? 4 Welke omschrijving is op u van toepassing? 5 Hoe bent u aan uw huidige functie gekomen? 6 3 Slotvraag 7

Nadere informatie

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Je ouders kunnen perfecte last minute studie oriëntatiecoaches zijn, maar weten ze eigenlijk wel wat je dromen en ambities zijn? En omgekeerd: weet jij hoe jouw

Nadere informatie

OCW-Peiling Plannen Studievoorschot (Tussenmeting)

OCW-Peiling Plannen Studievoorschot (Tussenmeting) OCW-Peiling Plannen Studievoorschot (Tussenmeting) Met het oog op de voorbereiding van de voorlichtingsaanpak rond de op handen zijnde invoering van het studievoorschot heeft GfK in opdracht van OCW onderzoek

Nadere informatie

Studiekosten of andere scholingsuitgaven

Studiekosten of andere scholingsuitgaven Bij voorlopige aanslag inkomstenbelasting 2012 IB 275-1T22FD (2597) Volgt u in 2012 een opleiding of een studie voor uw (toekomstige) beroep? Of had u kosten voor een EVC-procedure (Erkenning Verworven

Nadere informatie

Thema 7 Hoger onderwijs Beleidsvariant A Besparingen in 2011-2015, in mld. euro s 2011 2012 2013 2014 2015 Structureel Variant 7A 0,06 0,10 0,20 0,35 0,61 1,21 Omschrijving variant Deze variant zet voor

Nadere informatie

OCW-Peiling Plannen Studievoorschot

OCW-Peiling Plannen Studievoorschot OCW-Peiling Plannen Studievoorschot Van 2 t/m 14 juli 2014 heeft GfK voor het ministerie van OCW een peiling uitgevoerd om de kennis te meten over het studievoorschot. Hiermee is inzicht verkregen in de

Nadere informatie

STUDIE, STELSEL EN FINANCIËN DANIEL VISSER

STUDIE, STELSEL EN FINANCIËN DANIEL VISSER STUDIE, STELSEL EN FINANCIËN DANIEL VISSER STUDIE, STELSEL EN FINANCIËN Welke consequenties heeft het nieuw sociaal leenstelsel voor het wel of niet volgen van een vervolg studie naar het doorlopen van

Nadere informatie

Studiefinanciering hoger onderwijs Pontes Het Goese Lyceum september 2018

Studiefinanciering hoger onderwijs Pontes Het Goese Lyceum september 2018 Studiefinanciering hoger onderwijs 2018 2019 www.duo.nl Pontes Het Goese Lyceum september 2018 Dienst Uitvoering Onderwijs Ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap Aanvraag studiefinanciering Twee

Nadere informatie

Deventer investeert in jou! Informatie over de Wet Investeren in Jongeren (WIJ) www.deventer.nl/wij

Deventer investeert in jou! Informatie over de Wet Investeren in Jongeren (WIJ) www.deventer.nl/wij Deventer investeert in jou! Informatie over de Wet Investeren in Jongeren (WIJ) www.deventer.nl/wij Wet Investeren in Jongeren (WIJ) Deze wet gaat over jou! Ben jij tussen de 16 en 27? Heb jij geen werk?

Nadere informatie

Welkom bij de presentatie van DUO. Hanno Snelders Servicekantoor Nijmegen

Welkom bij de presentatie van DUO. Hanno Snelders Servicekantoor Nijmegen Welkom bij de presentatie van DUO Hanno Snelders Servicekantoor Nijmegen programma 1. Tegemoetkoming scholieren (vanaf 18 jaar) 2. Studiefinanciering Hoger Onderwijs 3. Geld aanvragen + Aanmelden Hoger

Nadere informatie

Dit onderdeel gaat over diploma s van bekostigde opleidingen. Hierbij onderscheiden we diplomarendement en het aantal diploma s.

Dit onderdeel gaat over diploma s van bekostigde opleidingen. Hierbij onderscheiden we diplomarendement en het aantal diploma s. Na nominaal plus 1 jaar 45 procent een diploma... 2 Rendement wo stijgt, hbo-rendement daalt... 4 Hbo-ontwerpopleidingen laagste rendement van de sector... 6 Hoger rendement wo biologie, scheikunde en

Nadere informatie

'Ik merkte dat het mij meer moeite kostte' NIEUWS. Published on advalvas (http://www.advalvas.vu.nl) 28 februari 2017

'Ik merkte dat het mij meer moeite kostte' NIEUWS. Published on advalvas (http://www.advalvas.vu.nl) 28 februari 2017 Published on advalvas (http://www.advalvas.vu.nl) Home > 'Ik merkte dat het mij meer moeite kostte' NIEUWS 28 februari 2017 'Ik merkte dat het mij meer moeite kostte' Hbo-studenten doen het prima als ze

Nadere informatie

C. 3 Wat wil ik Wat is je ambitie/drive; jouw motivatie en interesse

C. 3 Wat wil ik Wat is je ambitie/drive; jouw motivatie en interesse C. 3 Wat wil ik Wat is je ambitie/drive; jouw motivatie en interesse en ook: wil ik werken, of door naar een (passende) hbo-opleiding? Optie 1: Een vraag die ieder mens zich vroeg of laat stelt: wat wil

Nadere informatie

Gemaakt door: Lysanne Wolbers Menno Akkerman Tessa Heijerman

Gemaakt door: Lysanne Wolbers Menno Akkerman Tessa Heijerman Gemaakt door: Lysanne Wolbers Menno Akkerman Tessa Heijerman FSU Oktober 2011 Inhoudsopgave Voorwoord 3 Verantwoording...4 Conclusies...5 De cijfers op een rij.9 Knelpunten/oplossingen 15 Positieve punten.16

Nadere informatie

Dat ze klaarstaat voor haar vrienden. Als ze samen is met haar vriendinnen, is er veel gein

Dat ze klaarstaat voor haar vrienden. Als ze samen is met haar vriendinnen, is er veel gein Oefening 5 Persoon 1: Annet Kok (moeder) Talent: Prestatiegericht Betrouwbaar Humoristisch Optimistisch Vasthoudend Concreet voorbeeld: Tijdens de hockeywedstrijden Dat ze klaarstaat voor haar vrienden

Nadere informatie

Veel gestelde vragen - Studenten

Veel gestelde vragen - Studenten Tegemoetkoming Studiekosten Onderwijsmasters PO Veel gestelde vragen - Studenten Vraag Aanmelding en voorwaarden 1 Wanneer moet ik zijn afgestudeerd aan de pabo om in aanmerking te komen voor de regeling?

Nadere informatie

Annelies Hak decaan HAVO

Annelies Hak decaan HAVO Voorlichting HAVO klas 5 schooljaar 2015-2016 Annelies Hak decaan HAVO hak@hetlyceumvos.nl Studie is geen last minute vakantie Wat kan ik na de HAVO doen? Studeren HBO, MBO Werken Uitstel van studie eventueel

Nadere informatie

Veel gestelde vragen - Studenten

Veel gestelde vragen - Studenten Versie 02-11-2015 Tegemoetkoming Studiekosten Onderwijsmasters PO Veel gestelde vragen - Studenten Vraag Aanmelding en voorwaarden 1 Wanneer moet ik zijn afgestudeerd aan de pabo om in aanmerking te komen

Nadere informatie

Aanvraag nieuw stelsel Studiefinanciering hoger onderwijs voor studenten van Aruba, Curaçao, Sint Maarten of Caribisch Nederland

Aanvraag nieuw stelsel Studiefinanciering hoger onderwijs voor studenten van Aruba, Curaçao, Sint Maarten of Caribisch Nederland Aanvraag nieuw stelsel Studiefinanciering hoger onderwijs voor studenten van Aruba, Curaçao, Sint Maarten of Caribisch Nederland Dit formulier Gebruik dit formulier als je op Aruba, Curaçao, Sint Maarten

Nadere informatie

AFSTUDEREN EN DAN 2015-2016

AFSTUDEREN EN DAN 2015-2016 AFSTUDEREN EN DAN 2015-2016 JE STAAT OP HET PUNT OM AF TE STUDEREN; GEFELICITEERD! IN DEZE FOLDER VIND JE INFORMATIE DIE BELANGRIJK IS OM TE WETEN ALS JE JE STUDIE AAN DE VRIJE UNIVERSITEIT AFRONDT: Uitschrijving

Nadere informatie

DECAAN F. Bouwhuis 1

DECAAN F. Bouwhuis 1 DECAAN F. Bouwhuis 1 VWO UNIVERSITEIT universiteiten.startpagina.nl HBO hbo.startpagina.nl 2 Wat ga ik studeren? Interessetests / Beroepentests Via een gespecialiseerd testbureau bijv. AOB-Compaz of http://ikkieseenstudiediemijpast.nl/

Nadere informatie

Veelgestelde vragen Wet WIJ

Veelgestelde vragen Wet WIJ Veelgestelde vragen Wet WIJ Wat is de WIJ? WIJ staat voor Wet investeren in jongeren (WIJ). Deze nieuwe wet gaat in per 1 oktober 2009 en moet ervoor zorgen dat alle jongeren tot 27 jaar een opleiding

Nadere informatie

Eindexamen havo maatschappijwetenschappen 2014-I

Eindexamen havo maatschappijwetenschappen 2014-I Opgave 1 Besluitvorming rondom studiefinanciering Bij deze opgave horen de teksten 1 en 2 en figuur 1 uit het bronnenboekje. Inleiding Tijdens de regeringstermijn van kabinet-rutte 1 (oktober 2010 tot

Nadere informatie

Onderzoek: Studiekeuzecheck

Onderzoek: Studiekeuzecheck Onderzoek: Studiekeuzecheck Publicatiedatum: 11-4- 2014 Over dit onderzoek Het 1V Jongerenpanel, onderdeel van EenVandaag, bestaat uit 7000 jongeren van 12 t/m 24 jaar. Aan dit online onderzoek, gehouden

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG..

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG.. >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG.. Hoger Onderwijs en Studiefinanciering Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375

Nadere informatie

voorlichtingsavond 5 havo en 6 vwo 9 oktober 2014 WELKOM!

voorlichtingsavond 5 havo en 6 vwo 9 oktober 2014 WELKOM! voorlichtingsavond 5 havo en 6 vwo 9 oktober 2014 WELKOM! Eindexamenjaar Eindexamen Planning schooljaar Profielwerkstuk Eisen Studievoorlichting Studiekeuzeprogramma Studiemogelijkheden Financiën I. Decanenwebsite

Nadere informatie

Studiefinanciering Middelbaar beroepsonderwijs

Studiefinanciering Middelbaar beroepsonderwijs Studiefinanciering Middelbaar beroepsonderwijs Aangenaam, wij zijn duo DUO staat voor Dienst Uitvoering Onderwijs. We voeren verschillende onderwijswetten en -regelingen uit, namens het ministerie van

Nadere informatie

Welkom bij de presentatie van DUO. Hanno Snelders Servicekantoor Nijmegen

Welkom bij de presentatie van DUO. Hanno Snelders Servicekantoor Nijmegen Welkom bij de presentatie van DUO Hanno Snelders Servicekantoor Nijmegen programma 1. Tegemoetkoming scholieren (vanaf 18 jaar) 2. Studiefinanciering Hoger Onderwijs 3. Geld aanvragen + Aanmelden Hoger

Nadere informatie

Toegankelijkheid hoger onderwijs en de rol van studiefinanciering

Toegankelijkheid hoger onderwijs en de rol van studiefinanciering Toegankelijkheid hoger onderwijs en de rol van studiefinanciering Achtergrondnotitie van de HBO-raad n.a.v. ideeën over een leenstelsel Den Haag, 3 september 2012 Inleiding In het recente debat over mogelijk

Nadere informatie

Lenen en terugbetalen (2013)

Lenen en terugbetalen (2013) Regelingen en voorzieningen CODE 8.3.2.330 Lenen en terugbetalen (2013) brochure bronnen www.duo.nl, december 2012 In deze brochure staan de mogelijkheden van lenen naast studiefinanciering. Zoeken in

Nadere informatie

Bekendheid van de plannen voor het hoger onderwijs (nulmeting)

Bekendheid van de plannen voor het hoger onderwijs (nulmeting) Intomart GfI< Bekendheid van de plannen voor het hoger onderwijs (nulmeting) Een online onderzoek onder leerlingen en ouders in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Uitgevoerd

Nadere informatie

WIJ en jij Wet investeren in jongeren

WIJ en jij Wet investeren in jongeren Ik heb een WW-uitkering. Krijg ik een werkleeraanbod? Je krijgt pas een werkleeraanbod als je WW-uitkering is afgelopen. Zolang je een WW-uitkering krijgt, geldt voor jou de sollicitatie- en reintegratieplicht

Nadere informatie

Studiefinanciering voor studenten van Aruba en de Nederlandse Antillen

Studiefinanciering voor studenten van Aruba en de Nederlandse Antillen Studiefinanciering voor studenten van Aruba en de Nederlandse Antillen Aangenaam, wij zijn duo DUO staat voor Dienst Uitvoering Onderwijs. We voeren verschillende onderwijswetten en -regelingen uit, namens

Nadere informatie

Zoek het uit! Studiekeuze123

Zoek het uit! Studiekeuze123 Zoek het uit! Opdrachten Studiekeuze123 Naam: Klas: Wat denk je zelf? Het maken van een studiekeuze is belangrijk, maar kan best lastig zijn. Er zijn ruim 1.700 bacheloropleidingen waaruit je kunt kiezen

Nadere informatie

Ouderbetrokkenheid. Ouders: Studiekiezers: Mijn kind moet zelf kiezen. mijn ouders zijn belangrijk 55% wo, 70% hbo studenten

Ouderbetrokkenheid. Ouders: Studiekiezers: Mijn kind moet zelf kiezen. mijn ouders zijn belangrijk 55% wo, 70% hbo studenten Ouderbetrokkenheid Ouders: Mijn kind moet zelf kiezen Studiekiezers: mijn ouders zijn belangrijk 55% wo, 70% hbo studenten Volwassenen rondom studiekiezer Tweederde 1e jaars zegt: De meeste info over studeren

Nadere informatie

Koninklijk Nederlands Instituut van Registeraccountants

Koninklijk Nederlands Instituut van Registeraccountants Koninklijk Nederlands Instituut van Registeraccountants Registeraccountant worden Accountant is een beschermde titel. In Nederland mogen alleen registeraccountants (RA s) en Accountant-Administratieconsulenten

Nadere informatie

1. Kansen op de arbeidsmarkt

1. Kansen op de arbeidsmarkt Studiewijzer 3 Verken de mogelijkheden II Wat vind jij belangrijk bij het maken van een keuze? Moet de studie vooral leuk zijn of kijk je ook naar wat je er later mee kan worden en of je kans maakt op

Nadere informatie

Management summary Flitspeiling: vervroegde aanmelddatum, studiekeuzecheck en doorstroming.

Management summary Flitspeiling: vervroegde aanmelddatum, studiekeuzecheck en doorstroming. Management summary Flitspeiling: vervroegde aanmelddatum, studiekeuzecheck en doorstroming. Tussen 16 december 2013 en 1 januari 2014 heeft GfK voor het ministerie van OCW een flitspeiling uitgevoerd gericht

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

FAQ Startende leraren

FAQ Startende leraren FAQ Startende leraren Vraag 1 Waarom mag je maximaal drie jaar van de PABO zijn afgestudeerd om in aanmerking te komen voor Vierslagleren? 2 Welke mogelijkheden zijn er voor leraren die net buiten de regeling

Nadere informatie

Voorlichtingsavond! 5 HAVO.! Vriendelijk verzoek: graag alle beschikbare stoelen gebruiken

Voorlichtingsavond! 5 HAVO.! Vriendelijk verzoek: graag alle beschikbare stoelen gebruiken Voorlichtingsavond 5 HAVO Vriendelijk verzoek: graag alle beschikbare stoelen gebruiken Programma - Even voorstellen - Algemeen havo 5 - loopbaanoriëntatie Algemeen - Schoolexamens - Programma van toetsing

Nadere informatie

Oriëntatiefases en zoekmogelijkheden

Oriëntatiefases en zoekmogelijkheden Inzoomen op: Oriëntatiefases en zoekmogelijkheden Hoger onderwijs in beweging Opleidingen en eisen Inschrijvingsprocedure Drie categoriën / drie stadia van oriëntatie Open dagen (algemene oriëntatie)

Nadere informatie

Veelgestelde vragen opleiding Tandheelkunde

Veelgestelde vragen opleiding Tandheelkunde Veelgestelde vragen opleiding Tandheelkunde Wat zijn de toelatingseisen voor Tandheelkunde? De volgende voortrajecten voldoen aan de toelatingseisen voor Tandheelkunde: VWO diploma met profiel (vanaf 2010)

Nadere informatie

Lokalen. Atheneum. Havo

Lokalen. Atheneum. Havo Ouderavond H5 / A6 Lokalen Atheneum A6a: lokaal 245, mw. Demery A6b: lokaal 246, dhr. Landman A6c: lokaal 247, mw. Van Asselt A6d: lokaal 228, dhr. Ter Haar Havo H5a: lokaal 220, dhr. Prins H5b: lokaal

Nadere informatie

LOOPBAANVAARDIGHEID LOOPBAANLEREN HOOFDSTUK 1

LOOPBAANVAARDIGHEID LOOPBAANLEREN HOOFDSTUK 1 LPBAANVAARDIGHEID LPBAANLEREN HFDSTUK 1 Loopbaanvaardigheid Alle ogen zijn gericht op je reisdoel: het diploma van de opleiding die je volgt. Dat diploma bewijst straks dat jij je beginnend beroepsbeoefenaar

Nadere informatie

FAQ aan de studentendecanen

FAQ aan de studentendecanen FAQ aan de studentendecanen Inschrijven, uitschrijven en herinschrijven * Kan ik me later dan 1 september inschrijven voor de opleiding geneeskunde? * Moet ik me herinschrijven als bachelor als ik nog

Nadere informatie

Beleidsmaatregelen in het hoger onderwijs en de rol van decanen in het studiekeuzeproces. Anja van den Broek

Beleidsmaatregelen in het hoger onderwijs en de rol van decanen in het studiekeuzeproces. Anja van den Broek Beleidsmaatregelen in het hoger onderwijs en de rol van decanen in het studiekeuzeproces Anja van den Broek Aandachtspunten Beleidsmaatregelen Onderwijsdeelname en toegankelijkheid Veranderingen in studiekeuze

Nadere informatie

Wet investeren in jongeren (WIJ)

Wet investeren in jongeren (WIJ) Wet investeren in jongeren (WIJ) WIJ staat voor Wet investeren in jongeren (WIJ). Dit is een nieuwe wet die ervoor moet zorgen dat alle jongeren tot 27 jaar een opleiding volgen of werken. Wat is de WIJ?

Nadere informatie

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was.

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. Benjamin Plant student Aardrijkskunde Ik weet wat ik wil Het leukste moment van mijn stage is wanneer leerlingen mij uit zichzelf aanspreken

Nadere informatie

Commissie Financiën. Aan de voorzitters van de vaste commissies voor BiZa, J&V, OCW, SZW en VWS

Commissie Financiën. Aan de voorzitters van de vaste commissies voor BiZa, J&V, OCW, SZW en VWS Commissie Financiën Aan de voorzitters van de vaste commissies voor BiZa, J&V, OCW, SZW en VWS Plaats en datum: Den Haag, 20 mei 2019 Betreft: Vragen van de V-100 bij de jaarverslagen over 2018 Ons kenmerk:

Nadere informatie

Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen

Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Competenties Sociaal en communicatief functioneren (P9) Initiatief (P10) Reflectie (P11) Afgelopen module heb je met een groepje gewerkt aan je project. In week 7

Nadere informatie

WERK EN INKOMEN VOOR JONGGEHANDICAPTEN Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord. Breed Platform Verzekerden en Werk NUMMER 1, november 2006

WERK EN INKOMEN VOOR JONGGEHANDICAPTEN Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord. Breed Platform Verzekerden en Werk NUMMER 1, november 2006 WERK EN INKOMEN VOOR JONGGEHANDICAPTEN Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord Breed Platform Verzekerden en Werk NUMMER 1, november 2006 Het komend jaar werkt het BPV&W samen met NIZW aan het project

Nadere informatie

De VrijBaan Vragenlijst (specifiek voor iemand die geen werk heeft)

De VrijBaan Vragenlijst (specifiek voor iemand die geen werk heeft) De VrijBaan Vragenlijst (specifiek voor iemand die geen werk heeft) Inleiding Veel mensen ervaren moeilijkheden om werk te vinden te behouden, of van baan / functie te veranderen. Beperkingen, bijvoorbeeld

Nadere informatie

STUDIEFINANCIERING. Fonds. Studiefinanciering. Suriname. Fonds Studiefinanciering. Studeren is investeren in jezelf! in Suriname

STUDIEFINANCIERING. Fonds. Studiefinanciering. Suriname. Fonds Studiefinanciering. Studeren is investeren in jezelf! in Suriname Waar 1 kan ik terecht voor meer informatie? Voor meer informatie over studiefinanciering in Suriname, kan je onze website bezoeken: Website: www.fss.sr Ook kan je terecht bij: Fonds De Nationale Ontwikkelingsbank

Nadere informatie

DOOR NAAR HET MBO DE KEUZE EN CONSEQUENTIES VAN EEN BBL-OPLEIDING

DOOR NAAR HET MBO DE KEUZE EN CONSEQUENTIES VAN EEN BBL-OPLEIDING DOOR NAAR HET MBO DE KEUZE EN CONSEQUENTIES VAN EEN BBL-OPLEIDING DOOR NAAR HET MBO DE KEUZE EN CONSEQUENTIES VAN EEN BBL-OPLEIDING Na het behalen van je vmbo-diploma, is het tijd om door te gaan naar

Nadere informatie

M&O - een nieuw vak. Management & Organisatie. Management. Organisatie. Een nieuw vak in de bovenbouw van havo/vwo

M&O - een nieuw vak. Management & Organisatie. Management. Organisatie. Een nieuw vak in de bovenbouw van havo/vwo Management & Organisatie Een nieuw vak in de bovenbouw van havo/vwo M&O - een nieuw vak Management en Organisatie (M&O) komt als vak niet voor in de basisvorming. In de Tweede Fase kan je M&O kiezen in

Nadere informatie

Studiekosten of andere scholingsuitgaven

Studiekosten of andere scholingsuitgaven Bij voorlopige aanslag inkomstenbelasting 20 Volgt u in 20 een opleiding of een studie voor uw (toekomstige) beroep? Dan mag u de uitgaven hiervoor, zoals lesgeld en de uitgaven voor boeken, aftrekken

Nadere informatie

AFSTUDEREN EN DAN 2014-2015

AFSTUDEREN EN DAN 2014-2015 AFSTUDEREN EN DAN 2014-2015 JE STAAT OP HET PUNT OM AF TE STUDEREN; GEFELICITEERD! IN DEZE FOLDER VIND JE INFORMATIE DIE BELANGRIJK IS OM TE WETEN ALS JE JE STUDIE AAN DE VRIJE UNIVERSITEIT AFRONDT: Uitschrijving

Nadere informatie

De kosten van het studeren

De kosten van het studeren Technische Universiteit Delft & Dienst Uitvoering Onderwijs De kosten van het studeren John Stals (studentendecaan TU Delft) en Guus Rikhof (DUO) 17-1-2011 Delft University of Technology Challenge the

Nadere informatie

Monitor beleidsmaatregelen 2014. Anja van den Broek

Monitor beleidsmaatregelen 2014. Anja van den Broek Monitor beleidsmaatregelen 2014 Anja van den Broek Maatregelen, vraagstelling en data Beleidsmaatregelen Collegegeldsystematiek tweede studies uit de Wet Versterking besturing inclusief uitzonderingen

Nadere informatie

Datum 13 februari 2014 Betreft Sociaal Leenstelsel beantwoording openstaande vragen debat van 11 december 2013

Datum 13 februari 2014 Betreft Sociaal Leenstelsel beantwoording openstaande vragen debat van 11 december 2013 >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag.. Hoger Onderwijs en Studiefinanciering IPC 2250 Rijnstraat 50 Den Haag

Nadere informatie

Zoek het uit! Opdrachten. Studiekeuze123.nl

Zoek het uit! Opdrachten. Studiekeuze123.nl Zoek het uit! Opdrachten Studiekeuze123.nl Wat denk je zelf? Het maken van een studiekeuze is niet gemakkelijk. Er zijn zoveel mogelijkheden, maar welke studie past goed bij jou? Misschien weet je al jaren

Nadere informatie