Medische diagnostiek naar gehoor bij meningitis: het landelijk protocol

Transcriptie

1 2e VUmc nascholingsdag over het jonge slechthorende kind: Medische diagnostiek naar gehoor bij meningitis: het landelijk protocol Paul Merkus

2 Postmeningitis follow up in Nederland Eén jaar na meningitis heeft dit meisje een ernstig spraak- en taal- probleem.. Reden: 55dB perceptief verlies bdz Deze jongen had een meningitis en werd doof in een ziekenhuis dicht bij een CI centrum Toch had hij een onvolledige cochleaire implantatie.. verwijzing duurde >8 weken Gehoor evaluatie en verwijzing snel na meningitis.

3 Literatuur Koomen et al. In Nederland werden 32% van de postmeningitis kinderen niet routinematig getest op gehoorverlies. Riordan et al. 25% van de postmeningitis kinderen wordt gehoorverlies gemist of hun gehoorverlies wordt pas laat ontdekt. Obliteratie van het slakkenhuis is een bekende complicatie van bacteriële meningitis en kan CI implantatie ernstig bemoeilijken. Rotteveel et al. Postmeningitis CI patiënten met een partiële insertie doen het slechter dan patiënten met een volledige insertie.

4 Doel Het creëren van een protocol met alle CI centra van Nederland wat bij alle (post)meningitis patiënten goede gehoorevaluatie en behandeling waarborgt. Het bewustzijn van postmeningitis gehoorproblemen te vergroten De kansen op een vroege detectie en revalidatie te vergroten Succeskans bij een mogelijke implantatie te vergroten Cochleaire Implantatie Overleg Nederland

5 CION consensus over postmeningitis follow up 8 Cochlear Implant Centra Groningen Amsterdam Leiden Utrecht Rotterdam Nijmegen Otology Neurotology 2010 Cochleaire Implantatie Overleg Nederland Maastricht

6 Bacteriëlemeningitis dexamethasonvoorstartantibiotica Cochleaire Implantatie Overleg Nederland kind audiologischonderzoek zodratoestandvanpatiënt hettoelaat/ voorontslagpatiënt volwassene OAE fail verwijzingnaar audiologischcentrum spoed (AC)/CIteam voorgehooronderzoek toonspraakaudiogram enconsult kno-arts/ac pass SNHL 30dB geentotgering perceptiefverlies SNHL > 30dB mildtoternstig perceptiefverlies

7 SNHL 30dB geentotgering perceptiefverlies SNHL > 30dB mildtoternstig perceptiefverlies Cochleaire Implantatie Overleg Nederland spoed spoed toenameperceptief gehoorsverlies MRIbrughoekenbreinmetcontrast herhalengehooronderzoek consultciteam aankleuring/tekenenvanfibrose vandecochleae audiologischefollowup (advies:1,2,6and12maanden naeerstegehoortest) Voortgangsdiagnostiek, revalidatieenbegeleiding passendbijgehoorverlies (multidisciplinairezorgmet zonodighoortoestellenofci) geenaankleuring/ geentekenenvan fibrosevande cochleae 30-70dB (matigtoternstig perceptiefverlies): frequent gehooronderzoeken individueelbeleid. evtmrherhalen/ci 70dB bilateraal zeerernstig perceptief verlies spoed (bilaterale)cioperatie

8 Cochleaire Implantatie Overleg Nederland enbreinmetcontrast MRIbrughoek herhalengehooronderzoek consultciteam aankleuring/tekenenvanfibrose vandecochleae geenaankleuring/ geentekenenvan fibrosevande cochleae

9 MR T1 C+ MR T2 CISS HR CT fase I : aankleuring GEEN vocht verlies GEEN calcificatie Acute Meningitis fase I

10 fase I : aankleuring fase II : aankleuring & vocht verlies Acute Meningitis fase II

11 vocht verlies & calcificatie: final fase III

12 Acute Meningitis fase I MR T1 C+ fase I : aankleuring GEEN vocht verlies Wat zegt ons de eerste fase? Kan MRI aankleuring op T1 beelden voorspellen wat er gaat gebeuren? Casus A

13 Casus A: Jongen, 14 maanden Bacteriele meningitis (Str.Pneumoniae) In de week van ontslag: ABR: links: doof oor rechts: normale drempels Cochleair Implant: geen? links? beiderzijds? Wat zal er met het goede rechter oor gebeuren? Kunnen we dat voorspellen?

14 MRI T1 met contrast R L Niet-aankleurende zijde: normaal gehoor Aankleurende zijde: totale doofheid

15 Nieuwste inzicht na analyse van 15 acute meningitis gevallen met uitgebreide MRI analyse: Vroege MRI T1 beelden met contrast direkt na een bacteriele meningitis hebben een hoge correlatie met de ontwikkeling van gehoorsverlies Aankleuring voorspelt gehoorsverlies! Geen aankleuring krijgt waarschijnlijk geen gehoorsverlies

16 Casus A: Jongen, 14 maanden ABR: links: doof oor rechts: normale drempels MRI: links: aankleuring & vochtverlies rechts: geen aankleuring Geen cochleair implant: Het goede rechter oor zal zeer waarschijnlijk goed blijven. Geen hoortoestel nodig

17 T2 gewogen beelden hebben een goede correlatie met chirurgische bevindingen (obliteratie of niet) zowel in vroege als late cases (>3mnd na begin) verlies van vocht obliteratie v/d cochlea Beijen et al, Eur Arch Otorhinolaryngol 2009

18 Casus B: Jongen, 11 jaar, pneumokokken meningitis dg 0-10: antibiotica (Ceftriaxon) en dexamethason dag 2: hoortest OAE: AD onvoldoende» AS voldoende dag 7: VUmc: MRI narcose bdz aankleuring en vochtverlies

19 MRI met contrast: aankleuring van de cochleae = verhoogde perfusie= intracochleaire activiteit leidend tot fibrosering

20 MRI T2 dag 7 normaal

21 Casus B: Jongen, 11 jaar, pneumokokken meningitis dg 0-10: antibiotica (Ceftriaxon) en dexamethason dag 2: hoortest OAE: AD onvoldoende» AS voldoende dag 7: VUmc: MRI narcose bdz aankleuring en vochtverlies dag 9: toonaudiometrie >100dB geen reaktie dag 15: VUmc: bilaterale cochleaire implantatie volledige insertie melkachtige perilymfe

22 Casus C: Jongen, 2 jaar 2 mnd, pneumokokken meningitis 9 dgn antibiotica (Ceftriaxon) en dexamethason dag 10: hoortest OAE bij ontslag: fail dag 17: audiologisch centrum: vrije veld meting en brainstem response (ABR): >85dB geen reaktie dag 35: VUmc: MRI narcose bdz aankleuring en ernstig vochtverlies

23 MRI T1: aankleuring dag 35 MRI T2: vochtverlies

24 Casus C: Jongen, 2 jaar 2 mnd, pneumokokken meningitis 9 dgn antibiotica (Ceftriaxon) en dexamethason dag 10: hoortest OAE bij ontslag: fail dag 17: audiologisch centrum: vrije veld meting en brainstem response (ABR): >85dB geen reaktie dag 35: VUmc: MRI narcose bdz aankleuring en ernstig vochtverlies dag 42: VUmc: bilaterale cochleaire implantatie onvolledige insertie i.v.m. veel fibrose

25 CION consensus protocol betreffende postmeningitis gehoorevaluatie en behandeling. Hoewel er veel bekend is over de risico s van meningitis, worden er nog steeds gevallen van gehoorverlies postmeningitis gemist. Een nationaal consensus protocol garandeerd hopelijk een actief beleid bij alle meningitis patiënten: Gehoor testen voor ontslag - vroege en herhaalde gehoortesten, - MRI met contrast zijn de hoekstenen van het protocol. - MRI T1 met contrast voorspelt gehoorverlies - MRI T2 correleert met obliteratie Cochleaire Implantatie Overleg Nederland dank u Amsterdam Leiden Utrecht Rotterdam Nijmegen Maastricht Groningen