HOEVEEL KOST EEN TEVREDEN WERKNEMER?

Transcriptie

1 001_001_SG08_Cover.indd 1 10 MYTHES IN CLOUD COMPUTING: DOET U HET ENKEL VOOR DE KOSTEN? TECHNOLOGIE AAN HET WERK EXTRA BIJLAGE FLEET MANAGEMENT BIJLAGE BIJ Fleet management Afgiftekantoor: Antwerpen X - P 2A9067 Tijd voor een nieuw beleid? EXTRALEGALE VOORDELEN HOEVEEL KOST EEN TEVREDEN WERKNEMER? Afgiftekantoor: Antwerpen X - P 2A9067 Maandelijks, niet in juli Twaalfde jaargang Nummer 126 april 4 EUR

2 distributed by 95% OF ALL SMARTPHONES ARE NOT SECURED YOU CAN T STOP MOBILITY BUT YOU CAN CONTROL YOUR IT EXPOSURE KEEP YOUR DATA SECURE Contact us at Or scan for more information

3 EDITO Titel Arrogant Apple WILLIAM VISTERIN Hoofdredacteur Het was een tweet van een collega. Apple weigert het e-book van marketinggoeroe Seth Godin aan de man te brengen, omdat de man erin verwijst naar andere boeken die te koop zijn bij Amazon.com. Natuurlijk moet je zulke berichten altijd met een korrel zout nemen. Maar het zou me niet verbazen. Apple is hetzelfde bedrijf dat een nogal selectieve aanpak hanteert in zijn eigen App Store. Zo was er Phone Story, een spelletje waarin u Afrikaanse mijnwerkers moet aansturen om mineralen te vinden voor de fabricage van iphones. De app overleefde het maar enkele uren. Het is maar om te lachen, opperden de makers. Maar bij Apple dachten ze daar anders over. Overigens gaat het om meer dan wat apps en e-books. Dat Apple bijvoorbeeld zijn leveranciers onder enorme druk zet om steeds maar goedkoper en kwalitatiever te leveren, is bekend. Dat het daarvoor wantoestanden toelaat in sommige fabrieken eigenlijk ook. Ik geef toe: ook andere fabrikanten laten hun waren (deels) produceren in fabrieken zoals die van Foxconn, waar de iphones en ipads worden gemaakt. Maar de meeste concurrenten moeten het stellen met erg krappe winstmarges. Bij Apple ligt dat totaal anders. Het betaalt zo n 200 dollar voor elke iphone, en verkoopt hem voor ruim het drievoud van dat bedrag. De gevolgen laten zich raden. Apple heeft zo veel geld, dat het niet meer weet wat ermee aan te vangen. Het lijkt me de moeder van alle luxeproblemen. Het bedrijf zit op 100 miljard dollar cash dat het nu dan deels gaat teruggeven aan de aandeelhouders. Aan marketing moeten ze het niet besteden, want dat doen de media voor hen wel. Aan communicatie ook niet. Apple is zo goed als onbereikbaar voor de buitenwereld. Het is alom geweten dat het journalisten haat. En tegelijk is het ook het bedrijf dat de wettelijke garantie van 2 jaar aan zijn laars lapt. Apparaten zoals de nieuwe ipad worden verkocht met maar 1 jaar garantie, wat dus niet mag in ons land. Op den duur vraag je je af: hoe lang komen ze hier nog mee weg? Hun producten zijn erg gebruiksvriendelijk en razend populair, maar het bedrijf zelf komt steeds meer onder vuur te liggen. Ik ben al 15 jaar business- en technologiejournalist. Jaren ging men stevig tekeer tegen Microsoft als meedogenloze monopolist. Vandaag is alleen al Apples iphone groter dan Microsoft in zijn geheel. Apple is het nieuwe Microsoft, alleen is het veel arroganter. Welkom in nummer 126 met aandacht voor onder meer extralegale voordelen, cloud computing, fleet management en zakendoen in het buitenland, maar ook voor USB sticks, beveiligingscamera s en ongelukkige smileys. HOOFDREDACTEUR ADJUNCT-HOOFDREDACTEUR MEDEWERKERS VORMGEVING TECHNICAL DIRECTOR SALES MANAGER SENIOR ACCOUNT MANAGER SALES ASSISTANT MARKETING MANAGER MARKETING ASSISTANT ABONNEMENTEN VERANTWOORDELIJKE UITGEVER CONTACT MET DE REDACTIE Minoc Business Press NV Parklaan 22/ Turnhout Tel: 014/ Fax: 014/

4 BIJLAGE BIJ INHOUD RADAR 8 Wel borstvoeding, geen tepels op Facebook 8 Miljoenen nieuwe banen dankzij cloud 9 West-Europese bedrijven te zelfvoldaan over hun datagevoeligheid 9 Extra seconde laadtijd kost 1,6 miljard omzet 10 IT-giganten nemen het niet nauw met uw privacy Google kreeg de wind van voren met zijn aangepaste privacy policy. Maar wat met alle bedrijven die hen hierin zijn voorgegaan? miljard euro kwijt door gebrekkige ICT-productiviteit 8% van uw werktijd die opgaat aan slecht functionerende ICT en gebrekkige digitale vaardigheden? Geen denkbeeldig cijfer, zo blijkt. 14 ipad dringt papierverbruik terug Heeft de ipad het papierverbruik in de VS al met 9% doen dalen? De populariteit van tablets doet het bomenbestand in elk geval geen kwaad. 15 Wetenschappelijke dissectie van een online generatie Wie op zoek is naar wetenschappelijke argumenten om zijn pedagogische aanpak rond online toegang te verantwoorden, is bij eyouth aan het juiste adres. BUSINESS 16 Facebook-shopping: don t sell, tell Hard selling lijkt op Facebook uit den boze. Relevante verhalen en de mogelijkheid om met experts te converseren, dat verwacht men van Facebook-winkels. 18 Strategische beslissingen: doordacht en niet te snel Hoe hoger in de organisatie, hoe minder snel beslissingen dienen genomen te worden. 20 Tips voor wie vreemd wil gaan Internationale avonturen zijn vaak een stap in het duister. Goed advies van ervaren partijen is dan zeker welkom. TECHNOLOGIE 60 Van Big Brother tot slimme spotter Wat hebben beveiligingscamera s gemeen met BI, marketing en ROI? Meer dan u denkt, nu die toestellen steeds slimmer worden. 62 USB-staaf verdwijnt nog niet in de wolken Ondanks alle alternatieven in de cloud houdt de USBstick voorlopig goed stand. Al is de ene stick de andere niet. Afgiftekantoor: Antwerpen X - P 2A9067 Fleet management Tijd voor een nieuw beleid? 27 SMART GUIDE FLEET MANAGEMENT EN VERDER Event 64 Column: Mic Time Out: Welkom 66 De lijst: Vier :-) die stof deden opwaaien Adverteerdersindex Alphabet...41 Aspex...4C BMW...28 bnamed...7 Check Point...2C Combell Group...3C Emerson Network Power...61 HP...56 I.T. Works...63 KMO-IT...17 LCL Belgium...coverspot Opel...42 Red Hat...12, 13 Telenet...47 Terremark

5 INHOUD DOSSIER EXTRALEGAAL 22 Welke kers past op uw taart? Een overzicht van de populairste, snelst stijgende, opvallendste en extravagantste extralegale voordelen. 26 Verborgen schatten maken niet gelukkig Extralegale voordelen worden niet altijd gewaardeerd; soms is de werknemer er zich zelfs niet van bewust. Hier kan software een handje helpen. 44 Wie is nog blij met extralegale voordelen? Door de grote loonlast vormen extralegale voordelen een belangrijk onderdeel van het verloningspakket. Maar ook dat deel komt onder druk te staan. 44 DOSSIER CLOUD COMPUTING 48 Mythes en waarheden over cloud computing Tien meningen, beweringen en/of mythes over cloud computing werden voorgelegd aan experts. Resultaat: een genuanceerd beeld van de wolken anno

6 RADAR CARTOON & QUOTES "Onze Facebook pagina niet 'leuk vinden' kan anders wel eens nare gevolgen hebben, meneer De Vries! " Een toekomst in België als het kan, maar elders als het moet", Inge Geerdens, oprichter en zaakvoerder van CV Warehouse, op pagina 46. Voor de toekomst zet ik mijn geld in op de cloud", Ben De Brauwer, managing director Benelux Emerson Network Power, op pagina 53. De Patriot Act is nog maar één keer toegepast: op Wikileaks, toch geen representatief voorbeeld van een doorsnee bedrijf", Hans Reinhart, Business Development Manager Europe van Terremark, op pagina 51. In de periode mogen de lonen maar stijgen met 0,3%. Welbeschouwd maar net genoeg om 29 februari mee te betalen", Jef Degrauwe, advocaat vennoot in sociaal recht van advocatenkantoor CMS DeBacker, op pagina 44. 6

7 .de.ir bnamed. net m a N b Uw partner in domeinnaamregistraties.co.uk.se e d.nl f o.ro fe r.cz s y o b.li.co.il u t h e.eu w o Expertise in domeinnamen & .lu rl d.cl.es.pt.org.com.au.be.it.fm.com.eg.gr.su.tv.com.ve.fr.co.za.ca.com.pe.sd.biz.cx.ru.fi.cn.us.dj.cu.ae.com.mx.com.uy.st.jp Elke denkbare extensie Excellente service 12 jaar kennis en expertise Interessante reseller-voorwaarden.hk.ma.jobs.com.ar Tel: info@bnamed.net

8 RADAR IT Hewlett-Packard fuseert zijn pc- en printafdeling. Die zet moet onder meer de merknaam en klantenondersteuning ten goede komen. De twee producten samenzetten moet het financieel profiel van beide verbeteren. ADAM Software, de Belgische softwareleverancier gespecilaiseerd in digital asset management (DAM), heeft het Nederlandse bedrijf Van Gennep overgenomen. Dell neemt beveiligingsspecialist SonicWall over. Deze overname zet Dells plannen kracht bij om hun portfolio uit te breiden met software en diensten voor bedrijven. Het overnamebedrag zou 1,2 miljard dollar bedragen. Wel borstvoeding, geen tepels op Facebook STEF GYSSELS De aanloop naar de beursgang van Facebook kan niet bepaald vlekkeloos genoemd worden. Er zijn natuurlijk de steeds terugkerende vragen en bezwaren rond privacy, maar recent kwam het sociale netwerk ook op een andere manier in opspraak. Aanleiding was een ontevreden werknemer van het bedrijf dat voor Facebook nagaat wat mag worden gepost en wat moet worden verwijderd. Hij besliste om de guidelines voor het verwijderen van content te lekken aan nieuwssite Gawker en dat deed het nodige stof opwaaien. Opvallendste reden voor de verontwaardiging was de arbitraire en ad hoc manier waarop Facebook met bepaalde onderwerpen omgaat. Zo mag u wel vlaggenverbrandingen tonen maar niet als het de Turkse vlag betreft. U mag geen wreedheid tonen jegens dieren maar wel jachttaferelen. Borstvoeding mag getoond worden, zolang er geen tepel zichtbaar is. Het lijkt er heel sterk op dat Facebook vooral niemand voor het hoofd wil stoten en dus zijn policy aanpast aan wie het luidste roept. Zo werden er vroeger foto s gebannen van twee kussende mannen, tot er zeer luid werd geprotesteerd dat Facebook zich homofobisch gedroeg. Opvallend detail in dit verband: ook vergelijkende foto s (type: Esther versus Rebecca, voor wie stemt u?) zijn verboden. Ironisch voor al wie weet dat Zuckerbergs eerste online avontuur precies uit dergelijke wedstrijdjes bestond. Facebook richtlijnen Mag niet Wreedheid jegens dieren Borstvoeding met tepel Turkse vlag verbranden Beelden van marihuanaverkoop Cartoons met naakt Mag wel Jagen, vleesverwerking Borstvoeding zonder tepel Elke andere vlag verbranden Beelden van marihuanagebruik Kunst met naakt In Kortrijk en Genk opent Microsoft twee vestigingen van een Vlaams innovatiecentrum. Het centrum moet lokale bedrijfj es in de zorgverlenings-it van grond helpen. Sage, de internationale leverancier van bedrijfssoftware, heeft boekhoud- en ERPsoftwareleverancier TML (The Missing Link) overgenomen. Miljoenen nieuwe banen dankzij cloud STEF GYSSELS Doordat bedrijven de komende jaren massaal voor de cloud kiezen, zullen miljoenen nieuwe functies worden gecreëerd en zal de economie groeien met ruim een biljoen (duizend miljard) dollar tegen Deze nieuwe boost komt er doordat bedrijven hiermee kosten kunnen besparen en tegelijk investeren in nieuwe projecten en du s in de creatie van nieuwe jobs, aldus onderzoeksbureau IDC. Nog volgens IDC is de groei in nieuwe banen evenwichtig verdeeld over grote bedrijven (boven vijfhonderd werknemers) en kleinere bedrijven. Verder valt het vooral op dat het de Latijns-Amerikaanse landen die (volgens IDC) het sterkst zullen groeien dankzij de cloud (zie infografiek). Lees ook ons dossier cloud computing op pagina xx De aanhoudende overstromingen in Thailand, de op een na grootste exporteur van harde schijven ter wereld, jagen de prijzen de hoogte in. TELECOM Orange, het moederbedrijf van Mobistar, heeft aan de Europese 8

9 KORT West-Europese bedrijven te zelfvoldaan over hun datagevoeligheid WILLIAM VISTERIN Zelfgenoegzaam, nalatig en een tekort aan breed gedragen verantwoordelijkheid. Dat zijn de eigenschappen die Iron Mountain en PwC toe-eigenen aan Europese bedrijven als het gaat om de gevoeligheid van hun data. Zolang bedrijven geen maatregelen nemen, blijven datalekken een voortdurende bron van risico. Het zijn conclusies die de twee bedrijven trekken in hun Europees onderzoek Beyond Cyber Threats: Europe s First 24% VAN DE BEDRIJVEN HEEFT GEEN WEET VAN DATALEKKEN Bron: Iron Mountain / PwC Information Risk Maturity Index. Zo heeft een kwart van de onderzochte middelgrote bedrijven (tussen 250 en medewerkers) geen idee of er de laatste drie jaar sprake is geweest van een datalek. Bedrijven moeten dringend de cultuuromslag maken van de nu heersende onverschilligheid naar de gewenste verantwoordelijkheid, oordeelt Marc Duale van Mountain Europa. Zowat 60 procent geeft toe niet te weten of hun medewerkers wel over de juiste Extra seconde laadtijd kost 1,6 miljard omzet WILLIAM VISTERIN We worden er op internet niet geduldiger op. Dat is al langer geweten. Al blijft het opmerkelijk wanneer dit fenomeen in cijfers wordt gegoten. Indien bijvoorbeeld de laadtijd van de webpagina's van Amazon.com één seconde langer zou duren, mist het bedrijf jaarlijks 1,6 miljard dollar aan omzet. Dat blijkt uit cijfers van het OnlineGraduatePrograms.com. Amerikanen blijken zelfs nog minder geduld hebben dan de meeste andere aardbewoners. Ook voor andere sites, zoals Google, is snelheid een topprioriteit. Indien het weergeven van resultaten van websites met amper vier tienden van een seconde zou worden vertraagd, zouden er in de zoekmachine van Google op één dag acht miljoen zoekopdrachten minder kunnen worden uitgevoerd, meent OnlineGraduatePrograms.com. Google voert elke dag ongeveer drie miljard zoekopdrachten uit. Het belang aan snelheid en korte laadtijden vormt een constante uitdaging vormt voor online grafici en webontwikkelaars. Zij moeten er namelijk voor zorgen dat zware websites met veel informatie toch binnen een aanvaardbare tijd op het scherm verschijnen. middelen beschikken om de informatie überhaupt adequaat te kunnen beschermen. Hongarije boven Opvallend is dat in het onderzoek Westerse bedrijven het minder goed doen dan een land als Hongarije. Inzake sectoren blijken advocatenkantoren de slechtste van de klas. Ondanks dat het om een onafhankelijk onderzoek gaat, moeten we het evenwel met een korrel zout nemen, omdat initiatiefnemers als Iron Mountain zich specialiseren in informatiebeheer. Een minder fraai beeld van het Europese bedrijfsleven komt hen niet slecht uit. De studie is zeker een indicatie, stelt Andrew Rose, principal analyst security & risk bij Forrester op. Anderzijds mag je ook niet vergeten dat databeveiliging een bijzonder moeilijke kwestie is voor bedrijven. Het is vaak een kwestie om zich voor te bereiden op mogelijk falen, stelt hij. Informatie is overal. Het is een oorlog op diverse fronten. Commissie beloofd dat het 4G zal uitrollen in de Europese landen waar het actief is. Al kan dat hier en daar nog tot 2015 duren. De ipad 3, die officieel gewoon ipad heet, is in ons land te koop. Mobistar biedt de tabletcomputer aan. Telenet lanceert de virtuele kantooromgeving Cloud- Office voor zelfstandigen en KMO s. Het aanbod bevat onder meer een basisversie (25 GB), agenda s, een fileserver en een online tool om websites te bouwen. De Windows Phone is ook in China gelanceerd. De lancering komt met een nieuwe mijlpaal van zeventigduizend toepassingen in de Windows Marketplace. Ook al is de opmars opmerkelijk, in aantal loopt de applicatiewinkel van Microsoft nog achter ten opzichte van Google Android en Apple s ios. De voorlopige conclusie van een belangrijk EUrapport over netneutraliteit toont aan dat telecomoperatoren regelmatig VoIP- en P2P-verkeer, Skype bijvoorbeeld, blokkeren of vertragen. De afdeling kwaliteitscontrole van Apples App Store laat geen apps meer toe die het uniek identificatienummer van een ios-apparaat aanspreken. ONLINE Na.be en.vlaanderen mag DNS.be ook.brussels gaan beheren. De Brusselse overheid heeft de consessie aan de vzw toegewezen. Wie zich online uitlaat, krijgt voortaan dezelfde bescherming als de klassieke drukpers. Dat blijkt uit een actualisering van de wetgeving door het Hof van Cassatie. De 23-jarige Belg Davy Kestens rijft 1,1 miljoen dollar startkapitaal bijeen voor zijn technologiebedrijf Twitspark. Gebruikers van het professionele sociale netwerk LinkedIn kunnen de site voortaan in het Nederlands gebruiken. Frans werd reeds langer ondersteund. Een man uit New York heeft een klacht ingediend tegen Apple omdat de persoonlijke spraakassistent Siri van zijn iphone 4S niet werkt zoals beloofd. Facebook heeft naar verluidt 750 patenten van IBM gekocht zodat het zich kan verdedigen in de rechtszaak die door Yahoo werd aangespannen. 9

10 RADAR PRIVACY IT-giganten nemen het niet nauw met uw privacy 10 Google heeft zijn privacy policy aangepast door bijna alle diensten onder één set samen te voegen. Dit levert het bedrijf flink wat kritiek op. Wat minder aandacht heeft gekregen, is dat de zoekgigant niet de enige is met zo n policy, en er zelfs relatief laat mee komt. Zo gingen Microsoft en Apple de zoekmachine voor. MERIJN GELENS Voor gewone internetgebruikers verandert er niet veel. Google kan pas privégegevens verzamelen als een gebruiker zichzelf aanmeldt. Wie zonder account bij Google zoekt of op YouTube naar filmpje kijkt, laat alleen anonieme en ongekoppelde gegevens achter. Wie zich met zijn Googleaccount aanmeldt, krijgt met de nieuwe policy te maken. Vroeger moest de houder van een account per dienst, zoals Google Docs, YouTube en Google Earth, zijn account actief koppelen aan de gewenst dienst. Maar in de nieuwe policy heeft één account rechtstreeks toegang tot alle diensten, en behoudt Google zich het recht voor om gegevens van al haar diensten gekoppeld te gebruiken. Dit ligt gevoelig. Van Gmail was al bekend dat Google automatisch de inhoud van mails scant om met trefwoorden bij berichten te kunnen adverteren. Als dit gekoppeld wordt aan reguliere zoekopdrachten en de locatie van een gebruiker (bekend als die gebruiker een telefoon heeft met Android, het besturingssysteem van Google), dan is de inbreuk op de privacy fors. Lengte- en breedtegraad Google is niet de enige die dit doet, wel een van de laatste. Microsoft biedt zowel een zoekmachine, telefonie, als andere diensten en stelt al in de korte samenvatting van zijn privacyregels, die voor het laatst herzien zijn in augustus 2011, dat het gegevens verkregen van online diensten samenvoegt en opslaat. Specifiek voor zoekmachine Bing voegt het bedrijf hier aan toe dat bij mobiel gebruik ook de lengte- en breedtegraad van de gebruiker opgenomen wordt in de bestanden. Waar mogelijk legt Microsoft gegevens die naar Facebook gaan ook vast om te gebruiken in Bing. Gebruik van software zoals Windows of Office noemt Microsoft niet in combinatie met de online diensten, hoewel de dienst Office.com dan weer wel onder de gegevens valt. Apple Apple gaat in zijn policy nog een stap verder dan Microsoft. Het bedrijf verzamelt per gebruiker niet alleen gegevens die via alle webdiensten verzameld worden, maar voegt daar ook gegevens met betrekking tot gebruikte hardware aan toe. Dit is mede mogelijk omdat Apple toestellen zoals de ipad en de iphone laat activeren via z'n itunes-dienst. Naast gegevens van eigen gebruikers geeft Apple in de privacyregels aan dat het ook gegevens opslaat over familie en vrienden van gebruikers die daar cadeaubonnen of uitnodigingen voor het Apple-forum naar sturen. Wie met bekenden content deelt via Appleproducten, deelt tevens de gegevens van die bekenden met Apple. Alle genoemde bedrijven maken een onderscheid tussen persoonlijk informatie en andere informatie. Persoonlijk informatie zijn gegevens die rechtstreeks terugleiden naar een persoon, zoals een naam, foto of telefoonnummer. Met deze informatie zijn de bedrijven terughoudend, maar gegevens die niet onder die noemer vallen, zijn vrij te gebruiken.

11 PRODUCTIVITEIT 19 miljard euro kwijt door gebrekkige ICT-productiviteit De Nederlandse werknemer verliest dagelijks 8% van zijn werktijd aan slecht functionerende ICT en gebrekkige digitale vaardigheden. Omgerekend betekent dit een financiële strop van 19 miljard euro per jaar. Ook in België kan het heel wat beter. STEF GYSSELS Bovenstaande cijfers komen uit het rapport Ctrl Alt Delete, productiviteitsverlies door ICT-problemen en ontoereikende digitale vaardigheden op het werk van onderzoeksinstituut CTIT van de Universiteit Twente. Volgens de onderzoekers Alexander van Deursen en Jan van Dijk zijn de uitkomsten schokkend vanwege de omvang en omdat leidinggevenden en werknemers zich nauwelijks bewust zijn van het productiviteitsverlies. Alexander van Deursen: Computers en internet bieden veel voordeel bij het werk. Maar de tijd die we nu iedere dag verliezen door niet of slecht functionerende PC of software en een gebrek aan kennis en vaardigheden om efficiënt met computers, internet en software om te gaan is te groot. Elk uur dat we op een computer werken, verliezen we per persoon 4 minuten en 34 seconden. Vooral laagopgeleiden verliezen veel, oplopend tot 10% van hun werktijd op een PC. Voor werkgevers is de improductiviteit een enorme kostenpost die eigenlijk moet worden opgeteld bij de klassieke ICT-kosten zoals hard- en software, energie en ICT-ondersteuning. Uit de steekproef blijkt dat medewerkers gemiddeld 1,7 keer per week een serieus ICT-probleem ervaren. De helpdesk wordt het meest ingeschakeld als hulpbron bij problemen (49%). 31% van de werknemers lost problemen zelf op, 17% schakelt collega s in. Collegiale hulp blijkt de meest efficiënte oplossingsmethode. Alexander van Deursen: Het is laagdrempelig, kost de minste tijd en je leert nieuwe digitale vaardigheden. Door op iedere afdeling een ICT buddy aan te wijzen die ICT-ondersteuning als neventaak heeft, creëer je een verlengstuk van de helpdesk. Een succesvolle oplossing die gemakkelijk kan worden ingebed in organisaties. België En in België? Wij hebben niet meteen zulke cijfers beschikbaar, antwoordt Herman Bruyninckx, in ICT gespecialiseerd hoogleraar aan de KU Leuven, maar ik denk dat ze voor ons land onderschat zijn. Alleen al maar de inefficiëntie van Outlook als client kost mijn collega's een uur per dag. Maar de inefficiëntie kan ook andere oorzaken hebben, zoals het trage opstarten en verwerken van taken, merkt François Bryssinck, algemeen directeur van Megabyte, op: Met een gemiddelde vertraging van 5% door een verouderde PC kan het productiviteitsverlies oplopen tot euro per jaar voor de hoogste lonen. Op zich al een stevig argument om te investeren in een nieuwe PC, toch? Hoe houdt u het productiviteitsverlies zo laag mogelijk? 1 Inventariseer bronnen van productiviteitsverlies 2 Institutionaliseer hulp aan collega s 3 Maak een afweging over de breedte van de rol van de helpdesk 4 Schenk in het bijzonder aandacht aan laaggeschoolde werknemers 5 Schenk meer aandacht aan internetvaardigheden 6 Toets digitale vaardigheden bij werving van nieuw personeel en monitor die vaardigheden 7 Zorg voor gericht beleid ten aanzien van de inzet van smartphones en tablet PC s 8 Stel vuistregels op voor efficiënt gebruik 9 Besteed aandacht aan training en certificering 10 Inventariseer door personeel gekozen oplossingen voor ICT-problemen Bron: CTIT Universiteit Twente 11

12 LetterGen bouwt toonaangevende IT-infrastructuur met Red Hat Enterprise Virtualization en Red Hat Enterprise Linux LetterGen NV uit Boom, bekend van zijn ultramodern documentgeneratiesysteem gebaseerd op open standaarden, zocht naar een schaalbare en stabiele gevirtualiseerde omgeving die makkelijk kan groeien zonder hoge kosten en kwam uit bij Red Hat, leverancier van opensourceoplossingen. Onze VMware ESXi-omgeving, bood niet de nodige schaalbaarheid om echt succesvol te zijn. Bovendien was onze structuur niet geschikt om een aantal los verspreide machines mee op te nemen, aldus Vincent Van der Kussen, systeemingenieur open systemen bij BTR Service, die verantwoordelijk was voor de migratie. Daarnaast moest LetterGen, als een host onderhoud nodig had, zijn machines urenlang afsluiten omdat het bedrijf geen virtuele machines kon migreren naar een andere host. Dat terwijl het bedrijf steeds meer virtuele machines creëert, gemiddeld een tiental per maand. Als LetterGen zijn VMware ESXi-omgeving zou uitbreiden om deze problemen op te lossen, zou dat een significante investering betekenen voor het bedrijf. Het werd Red Hat Enterprise Virtualization. Alle functies die we wilden, zitten in één pakket, aldus Van der Kussen. Bovendien bood Red Hat Enterprise Virtualization ons dezelfde functies als VMware tegen een lagere prijs. Red Hat-technologieën spelen een belangrijke rol in de langetermijnstrategie van LetterGen Om te migreren van VMware naar Red Hat Enterprise Virtualization nam LetterGen BTR Services in de arm en met behulp van de RHEV V2V-tools was BTR Services in staat om machines met Windows 2008 en Red Hat Enterprise Linux automatisch te converteren van het VMware-formaat naar het Red Hat Enterprise Virtualization-formaat. Red Hat Enterprise Virtualization bood ons dezelfde functies als VMware tegen een lagere prijs. LetterGen heeft 95 procent van zijn infrastructuur gevirtualiseerd en de besturingssystemen die worden ingezet op de virtuele servers zijn WindowsServer 2008 of Red Hat Enterprise Linux. Daarnaast draait bijna 60 procent van onze infrastructuur op Red Hat, en we proberen services te draaien op Red Hat waar mogelijk, omdat we weten dat het extreem stabiel is en geen ingewikkeld licentiebeheer vereist, aldus Van der Kussen. LetterGen verlaagt kosten met 67 procent dankzij Red Hat Enterprise Virtualization Er zijn verschillende voordelen van de Red Hat-oplossingen die LetterGen hebben geholpen bij de omvorming van zijn IT-infrastructuur. Eerst en vooral heeft LetterGen, dankzij de abonnementskosten van Red Hat Enterprise Virtualization en de onbeperkte virtuele gastrechten die beschikbaar zijn bij de Red Hat Enterprise Linux-abonnementen, een kostenbesparing van 67 procent kunnen doorvoeren, terwijl het systeem wel dezelfde functies aanbiedt en minder systeemonderhoud vraagt. Dankzij Live Migration kan het IT-team nu efficiënter gebruik maken van de virtualisatiecluster door virtuele machines te verplaatsen van de ene host naar de andere, zonder de prestaties in gevaar te brengen. Bovendien kunnen hosts dankzij de onderhoudsbeheerfuncties worden geüpgraded en onderhouden terwijl de virtuele machines draaien. Het resultaat is minder downtime en een verhoogde beschikbaarheid. Met Red Hat Enterprise Virtualization is LetterGen in staat de nodige schaalbaarheid voor zijn klanten te behouden en kan het bedrijf gemakkelijk uitbreiden om zijn groeiende ambitie te ondersteunen. Dankzij de verhoogde flexibiliteit kunnen we uitbreidingen nu gemakkelijker uitvoeren. Het open karakter van het systeem biedt meer flexibiliteit om de omgeving aan te passen, besluit Van der Kussen. Vincent Van der Kussen, systeemingenieur open systemen bij BTR Services - T: E: benelux@redhat.com

13

14 RADAR PAPIERVERBRUIK ipad dringt papierverbruik terug De ipad van Apple zou in zijn eentje het papierverbruik bij Amerikaanse bedrijven met 9 procent terugdringen. Ook al nemen we dit cijfer met een korrel zout, grootschalig gebruik van tablet-pc s is een belangrijke opstap naar het digitaal kantoor. Dat blijkt ook bij Belgische bedrijven als Solvay en KPMG. WILLIAM VISTERIN 14 De ipad ligt goed in de markt. Getuige ervan de aandacht voor de lancering van de ipad 3, waarvan er in het openingsweekend al 3 miljoen exemplaren over de toonbank gingen. Belangrijke vernieuwingen van het toestel zijn een scherper beeldscherm en de ondersteuning van LTE, de nieuwe generatie in mobiele communicatie. Vermoedelijk blijft de ipad nog een tijdje ruim marktleider bij de tablet-pc s, ook al komen de concurrenten stilaan opzetten. Solvay Dat de tablet het ook goed doet op de werkvloer, is al langer geweten. En niet in het minst in de directiekamer. Volgens recente cijfers van Gartner zou iets meer dan de helft van de Amerikaanse senior executives een ipad gebruiken voor beroepsdoeleinden. Doorgaans gaat het om privétoestellen die in de trend van Bring Your Own Device mee naar kantoor worden genomen. Soms opteren bedrijven voor een structurelere aanpak, zoals het Belgische Solvay, dat onlangs zijn board members uitrustte met een ipad. Een mooi voorbeeld van mobile intelligence, vindt Yves Cornet, manager sales engineering bij BI-leverancier Microstrategy, dat betrokken is bij het project. Hierbij krijgen zij de management summary met de nodige grafieken, notities en budgetten (rond onder andere winstgevendheid, cash flow en KPI s) tijdens de Solvay board meeting op hun ipad-scherm. Papier hier Bovenal betekent het initiatief bij Solvay een behoorlijke besparing op het papierverbruik. Daar waar er vroeger voor iedereen een dossier van meer dan honderd pagina s moest worden voorzien, valt dat nu weg. Ook bij andere bedrijven duikt de trend op. Toen adviesbedrijf KPMG enkele maanden geleden aankondigde om in ons land zowat 850 medewerkers met een ipad uit te rusten, was dit volgens het bedrijf de volgende stap op weg naar papierloze communicatie. Dat de doorbraak van tablets op de werkvloer op grote schaal impact heeft op het papierverbruik, blijkt ook uit een onderzoek van Morgan Stanley Research. Zij zagen het papierverbruik in bedrijven sinds de lancering van het Apple-toestel met zowat 9 procent dalen en baseren zich hierbij op cijfers van de American Forest & Paper Association rond het aantal papierverschepingen. Toch moeten een aantal cijfers gerelativeerd worden. Dat ipad en tablet een impact hebben op het papierverbruik staat buiten kijf, al rekent Morgan Stanley Research zelf op een lager cijfer van om en bij de 3 procent. Een aantal van de gecontacteerde printerfabrikanten, zoals HP en Canon, merkten zelfs amper een negatieve impact. Voorlopig toch. Heeft de tablet-pc impact op uw papierverbruik? Geen impact: 54% Papierverbruik daalt licht: 33% Papierverbruik daalt significant: 13% 33% 13% 54% Bron: Morgan Stanley Research, 2011

15 BOEK Wetenschappelijke dissectie van een online generatie Hebt u kinderen die zo vaak mogelijk online zijn, en dan nog liefst in de privacy van hun eigen kamer? En bent u niet bang van een stevig stukje wetenschappelijk verantwoord leesvoer? Of bent u een leerkracht die op zoek is naar onderbouwde argumenten rond de online opportuniteiten en gevaren voor onze jeugd? Dan is eyouth misschien iets voor u. STEF GYSSELS Michel Walrave e.a, e-youth, Balancing between opportunities and risks, Peter Lang AG International Academic Publishers, 2012, 296 pagina s, 34,90 euro, ISBN: eyouth balancing between opportunities and risks, een lijvig boek, is eigenlijk een bundel van papers van professoren, onderzoekers en academici. Doelgroep van dit werk zijn in eerste instantie andere academici, en dat zullen we geweten hebben. Er wordt kwistig gestrooid met referenties naar andere papers en onderzoeken, en op een gecompliceerde tabel meer of minder wordt niet gekeken. Niet bepaald leesvoer voor de gemiddelde ouders op zoek naar praktische richtlijnen om het online gedrag van hun pubers in goede banen te leiden. En toch is dit werk zeker niet waardeloos, ook als u geen academische ambities hebt. Zo wordt het boek handig onderverdeeld in tien verschillende onderwerpen die het thema jongeren online telkens vanuit een andere hoek benaderen. De eerste hoofdstukken behandelen de vraag: wie heeft toegang tot digitale online media en wie is er klaar voor om een actieve rol te gaan spelen in de steeds digitaler wordende wereld?'. Vervolgens wordt nagegaan wat jongeren allemaal online consumeren en produceren: van creativiteit als expressie van hun identiteit en zoektocht naar sociale aanvaarding over de manier waarop jongeren online omgaan met nieuws en politiek tot de rol van de ouders bij het online gaming gedrag van hun kinderen. In een derde deel wordt aandacht besteed aan twee extremen van hoe de jeugd online met elkaar omgaat: enerzijds wordt cyberpesten uitgebreid besproken, om nadien naar het andere uiterste over te gaan: naar cyberliefde en -seksualiteit. Het vierde en laatste deel buigt zich over de rol van de volwassenen in dit geheel: hoe gaan ouders om met hun kinderen bij het zoeken naar de juiste balans tussen de risico s en mogelijkheden van de online wereld? En hoe moet de overheid zich opstellen in deze materie? Politiek geëngageerd Dit alles vormt samen een genuanceerd beeld van de problematiek rond jongeren online. Een beetje te genuanceerd voor de gemiddelde lezer, door het streven naar wetenschappelijke objectiviteit en volledigheid, maar niettemin een waardevolle bron voor allerlei wetenswaardigheden die in het gemiddelde discours over dit onderwerp vaak verloren gaan. Wist u bijvoorbeeld dat het beeld van de online jongere als politiek ongeïnteresseerd eigenlijk fout is en voortspruit uit de verschillende platforms die ouderen en jongeren voor hun politieke interesse bezoeken? Jongeren gaan veel meer op zoek naar politieke platforms waar ze in debat kunnen treden, terwijl ouderen eerder naar louter informatieve sites op zoek gaan en hun commentaar voornamelijk via zullen formuleren. Vermoedelijk gebruiken politici vooral die traditionelere communicatievormen, waardoor de indruk groeit dat jongeren niet geïnteresseerd zijn, terwijl hun vragen en commentaren voor de politici totaal verloren gaan. Al vragen de onderzoekers toch wat extra onderzoek eer ze zulke conclusie voor zeker willen aannemen. eyouth biedt u zeker geen pasklare antwoorden op uw vragen over jongeren en de online wereld. Maar zodra u zelf een beslissing genomen hebt over de koers die u wilt varen, vindt u ongetwijfeld voldoende argumenten in dit arsenaal aan feiten en analyses. Ook al moet u zich daarvoor door vele bladzijden wetenschappelijk jargon en statistische berekeningen worstelen. 15

16 BUSINESS Facebook-shopping: don t sell, tell 16 Met de steeds hogere penetratie van Facebook kon het niet uitblijven dat er ook geshopt wordt via sociale netwerken. Hard selling lijkt op Facebook uit den boze. Telling is belangrijker. De relatie met onze consument wordt cruciaal. AD VAN POPPEL Na e-commerce en m-commerce is er nu ook f-commerce. Of beter gezegd f-shopping, kort voor Facebook-shopping. Logisch, want 62% van de Europeanen heeft volgens onderzoek van InSites een Facebook-account. En meer dan tweederde van de bedrijven heeft een eigen Facebookpagina. Met andere woorden: Facebook is de plaats waar bedrijven consumenten kunnen vinden - al hebben die ondernemingen lang niet allemaal dat sociale medium in hun bedrijfsstrategie geïntegreerd. En het is de plek waar consumenten zich kunnen verbinden met hun favoriete merken. Steven Van Belleghem van InSites (auteur van de Conversation Manager en het nieuwe de Conversation Company ) weet dat een aantal grote bedrijven al experimenteert met f-shopping. Heinz bijvoorbeeld heeft een speciale fles via Facebook verkocht. Delta Airlines verkoopt via die weg tickets en verschillende kledingbedrijven zijn met een Facebook-shop gestart, aldus Van Belleghem, maar in België is het nog klein. Mistig Het lijkt in onze contreien vooral een Nederlandse aangelegenheid. Wie op Google Facebook shopping intikt, krijgt een resem Nederlandse sites die bedrijven willen helpen bij het opzetten van een Facebook-shop. Een aantal merken en e-commercesites uit Nederland is ook in ons land met Facebook actief. De Belgische e-commerce-site Vente-Exclusive zit op Facebook (met volgers), maar heeft daar (nog) geen shop. Peter Burin van Vente Exclusive: Ik denk dat er heel weinig internetondernemers zijn die kunnen inschatten wat ze met Facebook kunnen doen. Voor velen is het nog een mistig verhaal. Iedereen zegt wel dat ze iets met Facebook moeten doen, maar wat? Ook voor ons is het een leerproces, en we zien het als klankbord. Het is een extra kanaal om de leden te bereiken, om het signaal naar de leden te versterken.

17 F-SHOPPING Je bent lid bij ons en elke dag krijg je via een uitnodiging voor een nieuwe verkoop. Die verkopen kondigen we ook aan op Facebook voor mensen die de mail gemist hebben. We geven ook previews, één tot drie dagen 'upfront', en tonen dan foto s. Sinds kort hebben we een nieuwe feature op Facebook: met één klik zie je wat er in jouw maat nog te koop is. Dat is geen shop, maar het helpt wel om de 'word of mouth' te versterken. IBB is voor het bedelarmbandmerk Charming by TiSento een Facebook-shop gestart, ook in ons land. De bedels die in het distributiecentrum op voorraad zijn, toont men op Facebook. De levertijd na betaling is vier tot zes dagen. Wat niet op voorraad is, kan de surfer op een wishlist plaatsen. Dat zou toch ook kunnen via een klassieke e-commerce-site? Marketing manager Barry Kroes: Wij vinden dat een f-shop een toegevoegde waarde biedt voor onze Facebook-pagina s. We zien dat de relatie met onze consument belangrijker wordt. Die kan je persoonlijker maken via Facebook dan via een pure e-shop, vindt Kroes. Het past ons beter om dat binnen Facebook te doen. Onze klanten kunnen posten wat ze gekocht hebben en wat hun verhaal is. Het is zeker de bedoeling dat de f-shop verkoopt, maar men wil vooral laten zien wat men doet of welk merk bij jou past. Je hoeft niet eens zelf te kopen. Je kan bij ons een armband samenstellen en die doorsturen naar je vrienden en zeggen: Ik ben over twee maanden jarig, dit vind ik fantastisch, hier heb je een idee voor mijn verjaardag. Kracht Dat laatste lijkt de kracht van winkelen via Facebook te zijn: sharing & telling. Steven Van Belleghem: Het voordeel van een Facebookshop voor bedrijven is het sociale karakter van Facebook. Koop je een vliegticket op een e-commerce-site, dan weet niemand anders dat. Koop je op Facebook, dan kan je aangeven dat je dat gedaan hebt. Je vrienden zien dat, en dat kan hen ook zin geven om met vakantie te gaan, stelt hij. Het is showing off én sharing. We leven in een wereld waarin mensen op Facebook laten weten in welk restaurant ze zitten. Er zijn mensen die in een winkel bijvoorbeeld een foto van een aangekocht kledingstuk nemen en die op Facebook zetten. Dat betekent dat er ook een opportuniteit is om op Facebook te verkopen. Een voordeel van f-shoppen is ook dat vrienden tegelijkertijd aankopen kunnen doen of kunnen rondkijken in de Facebook-winkel. Ze kunnen zelfs in real-time chatten en zo elkaar raad of tips geven tijdens het aankopen. E-commerce is wat dat betreft eerder een solitaire bezigheid. De vraag is of een winkel op Facebook voluit kan gaan en echt aan hard selling kan doen. Steven Van Belleghem meent dat mensen dat niet aanvaarden. Ze zitten te wachten op relevante content, op verhalen. Mensen willen een conversatie aangaan met een expert, en dat kan ertoe leiden dat ze bij je gaan kopen. Maar als je er commercieel op inzet, krijg je een omgekeerd effect. 17 Tips voor uw f-shop Bied iets speciaals Bied niet hetzelfde als in de pure webwinkel. Dat kan ook over kortingen of speciale aanbiedingen gaan. Via fangates kunt u exclusiviteit bieden. Bijvoorbeeld: alleen bezoekers die u liken, krijgen toegang. Een tip is ook om het assortiment te beperken. Nieuwe producten kunnen ook eerst een paar dagen in de f-shop, en dan in de webwinkel. Fans hebben zo een stapje voor. Vertel over de f-shop en ga voor interactie Zeg dat de f-shop bestaat via Facebook zelf, maar ook via andere media. Zorg voor interactie tussen uw fans en uw merk, onder meer via berichten op de wall. De interactie kan aangemoedigd worden door vragen te stellen: wat is het favoriete vakantieboek?, wat is het beste warm-weerkledingstuk? of moeten we dit item opnemen in ons assortiment?. Relevantie en content Facebook draait om conversaties en content, relevante content. Vertel wat de fans met uw producten of diensten kunnen doen, geef extra tips waarmee de fans meer plezier aan uw producten kunnen beleven. Een f-shop is niet alleen selling, maar ook - en vooral - telling.

18 BUSINESS REAL-TIME BUSINESS INTELLIGENCE Strategische beslissingen: doordacht en niet te snel Hoe hoger in de organisatie, hoe minder snel beslissingen genomen dienen te worden. De meeste technologische ontwikkelingen van de laatste jaren in Business Intelligence zijn eerder gericht op het bekomen van meer effi ciëntie. Systemen worden daardoor groter, sneller, sterker en zwaarder, maar ontberen al snel de noodzakelijke focus. DRIES VAN NIEUWENHUYSE 18 De trend in veel bedrijven, en vooral de grotere, is duidelijk. Er wordt en werd bijzonder veel geïnvesteerd in de opslag van gigantische hoeveelheden gegevens, terwijl men niet altijd weet hoe de data om te zetten in informatie, inzichten en wijsheid. Bovendien worden de systemen zo snel dat de vertraging tussen operationele systemen, waar de transacties ontstaan, en de beleidsondersteunende, waar de inzichten ontstaan, quasi komt te vervallen. Een dergelijke technologische evolutie is te zien in de opkomst van Real-time Business Intelligence. Zodra de transactie is afgesloten, komen de data op de dashboards terecht, soms met een vertraging van slechts enkele minuten of zelfs seconden. De grens tussen het transactioneel systeem en de Business Intelligenceinfrastructuur kan zo goed als verdwijnen. Uitstekend, zou u denken, hoe vlugger, hoe liever Of toch niet? Postpakketten Efficiëntiemaatregelen hielpen traditioneel bij het verbeteren van operationele beslissingen. Hier gaat het erom de dingen juister en sneller te doen. Maar op tactisch en strategisch niveau gaat het om effectiviteit: eerder de juiste dingen doen, dan de dingen juist doen. Hoe hoger in de organisatie, hoe minder snel beslissingen genomen dienen te worden en hoe langer de tijdshorizon ervan is. Real-time BI is dan ook heel relevant op operationeel niveau, en is meestal onder de vorm van rapportage en dashboards terug te vinden. Op dit niveau moeten signalen heel vlug kenbaar gemaakt worden om er gevat en tijdig op te reageren. Strategische beslissingen daarentegen mogen niet ogenblikkelijk genomen worden. Het gevaar bestaat immers dat er te vlug gereageerd zou worden en dat er symptomatisch wordt gereageerd. Dit is contraproductief. De strategie van een onderneming is een verzameling krijtlijnen waarbinnen we op middellange termijn onze koers bepalen. Een strategie houdt het best enkele jaren uit, en koerswijzigingen worden best weloverwogen gemaakt en niet holderdebolder. Wil dit dan zeggen dat er voor Real-time BI geen plaats is? Absoluut niet: op operationeel niveau worden Real-time BI-functionaliteiten gebruikt om BI-functionaliteiten in een transactioneel systeem ter beschikking te stellen. Koninklijke PostNL biedt transparantie aan in het volledige bestelproces van pakketten. Zo kan een cliënt door middel van BI-functionaliteiten zo goed als ogenblikkelijk 'zien' waar z n pakket zich bevindt. Hier zien we eerder de toepassing van BI-functionaliteiten in transactionele applicaties. En dit werkt uitstekend. Deze vervaging van de grenzen tussen transactionele en BI-systemen maakt de uitdaging om de juiste tools in te zetten voor de juiste doelstellingen alleen maar groter. Beredeneerd Dat bepaalde functionaliteiten voor specifieke doelstellingen een zegen zijn en een vloek voor andere, blijkt uit het vallen en opstaan van alerting en notificatie. Deze technologie werd indertijd als een heilige graal binnengehaald voor alle beslissingen. Maar senior executives werden plots gevoed met een veelheid aan operationele stimuli, alerts en berichten. Te pas en te onpas werden signalen gestuurd naar het bovenste echelon. Real-time BI moet daarom opletten om niet verkeerd gebruikt te worden. Het is dikwijls een slechte raadgever op strategisch niveau, maar een goede op operationeel niveau. Real-time BI en scorecarding zijn dus niet echt verzoenbaar en eerder gevaarlijk om te combineren. Ogenblikkelijk reageren op symptomen is af te raden, beredeneerd en kalm beslissen des te logischer. DRIES VAN NIEUWENHUYSE is Global Data Intelligence Director bij Volvo Construction Equipment en verantwoordelijk voor BI-strategie en implementatie. Daarnaast is hij verantwoordelijk voor de programmacyclus Corporate Performance Management aan de EHSAL Management School.

19 Het is niet de vraag óf het werkt maar hoe betrouwbaar Onze Cloud Computing services worden niet voor niets wereldwijd door experts beschouwd als de beste en meest betrouwbare in de branche. U kunt rekenen op complete ondersteuning voor uw bedrijfskritische applicaties, gewaarborgd met SLA s die zijn afgestemd op uw bedrijfsbehoefte. Daarnaast bieden we u ook met onze Managed Hosting en Data Center diensten betrouwbaarheid, flexibiliteit en veiligheid op het allerhoogste zekerheidsniveau. En daarmee onbeperkte IT-mogelijk heden om uw business ambities te realiseren. Kijk voor meer informatie op of bel +32 (0)52/ CLOUD COMPUTING MANAGED HOSTING DATA CENTER SECURITY

20 BUSINESS Tips voor wie vreemd wil gaan 20 Internationaal gaan is voor veel bedrijven een droom, maar ook een grote stap in het duister. Er zijn tal van ongekende factoren mee gemoeid, en velen zijn in het verleden van een kale reis teruggekeerd. Hieronder vindt u een aantal tips en overwegingen die u kunnen helpen om uw internationaal avontuur te laten slagen. STEF GYSSELS Voorbereiding is meer dan het halve werk De strategie bepalen om internationaal te gaan, vergt weken, maanden, soms zelfs jaren voorbereiding. Er komt ook veel bij kijken. Waarom wil u internationaal gaan: een grotere markt voor uw producten, goedkoper uw producten kunnen vervaardigen of een combinatie van beiden? Welk land is het meest geschikt voor uw internationale ambities? Met wie gaat u samenwerken, en hoe: een joint venture, een distributieovereenkomst, een overname,? Alleen al voor de landenselectie is een grondige voorbereiding noodzakelijk, meent Maud Oortwijn, auteur van het boek Zakendoen over de grens : Internationaal zakelijk succes start soms met een spontaan telefoontje van een nieuwe klant uit een onbekend land, die het product ergens zag en interesse heeft. Toch is het proactief selecteren van markten beter voor de omzet en de winstgevendheid. Ieder bedrijf kan in theorie aan de hele wereld leveren, maar het is slechts voor een handjevol bedrijven rendabel om alle markten wereldwijd te bewerken. Meestal start men vrij intuïtief met een longlist van een twintigtal landen, en doet men vervolgens uitvoerig onderzoek om tot een shortlist te komen van drie à vijf landen, die men dan best persoonlijk gaat verkennen. Wees flexibel Laat de keuze van uw entry mode (joint venture, overname, eigen vestiging starten, ) mee afhangen van de partnerselectie, en omgekeerd. Was u oorspronkelijk van plan om een joint venture aan te gaan, maar vindt u geen complementaire partner? Overweeg dan misschien toch een eigen vestiging. Misschien doet de juiste partner voor uw plannen u ook wel van gedachten veranderen wat betreft de landenselectie. Vandaar dat de keuze voor land, partner en entry mode best parallel verloopt. Al hebt u dat natuurlijk nooit helemaal zelf in de hand. Hou de kwaliteit voor ogen Kwaliteitsstandaarden spelen altijd een rol bij het zakendoen, dus ook bij internationale initiatieven. Kwaliteit moet daarom een rol spelen in al uw beslissingen. Hou er rekening mee bij uw landenselectie (wist u dat een land als Japan meer dan tien maal zo veel toegevoegde waarde per werknemer biedt als buurland China?). De