openbaar vervoer mobiliteitsmanagement infrastructuur parkeren verkeersmanagement fiets

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "openbaar vervoer mobiliteitsmanagement infrastructuur parkeren verkeersmanagement fiets"

Transcriptie

1 Te nemen stappen in technologie, menselijk gedrag en standaardisatie DE ONTWIKKELING VAN DE ZELFRIJDENDE AUTO Veilig op een korte afstand van je voorganger rijden waarbij de auto zelf de snelheid bepaalt en waarbij de bestuurder geen handen aan het stuur heeft. Zelfrijdende auto s zijn volop in ontwikkeling, maar het is tijd om de techniek en interactie met gebruikers te evalueren in complexe omstandigheden op de publieke weg. De eerste stap is gezet met de testrit op de A10, als onderdeel van de lancering van het initiatief DAVI. De verwachting is dat automatisch rijden gefaseerd een steeds grotere rol zal spelen in het Nederlandse wegennet, waarbij acceptatie dan wel het gedragscomponent een belangrijk aandachtspunt is. Het individu met zijn behoeften, gedragingen en mogelijkheden komt steeds meer centraal te staan in het vervoerssysteem. Dit vereist een sector overschrijdende en interdisciplinaire aanpak. [tekst] AGNES JOOSTEMA Om de ontwikkelingen een stap verder te brengen hebben de TU Delft, RDW, Connekt en TNO het Dutch Automated Vehicle Initiative (DAVI) gestart. De officiële lancering vond plaats op 12 november 2013 tijdens de Innovatieestafette in de RAI Amsterdam. Minister Schultz van Haegen stapte zelf in een DAVI-voertuig en reed mee over de A10. De voertuigen beschikten niet alleen over techniek om automatisch te rijden, maar zijn ook uitgerust met technieken om te communiceren met andere voertuigen en de infrastructuur. DAVI maakt onderdeel uit van de aanpak van minister Schultz van Haegen voor een betere benutting van de bestaande infrastructuur. De nieuwe technieken zorgen niet alleen voor een betere doorstroming op de 8 vib verkeer in beeld

2 wegen, maar vergroten ook de betrouwbaarheid van reistijden. Daarnaast zijn er positieve effecten voor de verkeersveiligheid en het milieu. Bij DAVI wordt kennis verzameld en ontwikkeld om automatische voertuigen uitgerust met coöperatieve systemen te laten rijden op de openbare weg. Op de langere termijn wil DAVI ervoor zorgen dat automatisch rijden voor iedereen toegankelijk is en dat het past in het huidige mobiliteitssysteem. Human Factors TU Delft is projectleider van DAVI en ontwikkelt fundamentele kennis op het gebied van verkeersmanagement, robotica en het gedrag van de bestuurder bij automatisch rijden. Raymond Hoogendoorn, docent aan de TU Delft en system professor aan de faculteit Civiele Techniek, is als specialist in het gedrag van de bestuurder betrokken bij DAVI. Hierbij kijk ik naar de human factors enerzijds en anderzijds wat het voor de bestuurder in de auto zelf betekent, legt Hoogendoorn uit. Hoe oplettend zijn mensen bijvoorbeeld in een zelfrijdende auto? Stel een sensor valt uit en de mens moet de besturing overnemen, reageren ze dan snel genoeg? Acceptatie is hierin een belangrijk onderdeel. Mensen vinden het over het algemeen lastig de controle uit handen te geven en over te laten aan de techniek. De testrit op de A10 was een appetizer, een voorproefje van wat er in de toekomst mogelijk is. De drie voertuigen op de A10 communiceerden onderling en reden achter elkaar. De auto ging zelf inhalen, maar stuurde nog niet zelf en wisselde niet zelf van strook. Wel volgde het ene voertuig automatisch het andere. De TU Delft heeft de demo voorbereid in samenwerking met TNO en RDW. We hebben sensoren in de auto aangebracht die de aanwezige infrastructuur meten, licht Hoogendoorn toe. Hiervoor hebben we gebruik gemaakt van de al bestaande ACC-techniek. Dit zorgde ervoor dat de achterste auto automatisch zijn voorganger kon volgen. Zelfstandige strookwisseling volgende stap Een mooie mijlpaal, maar Hoogendoorn geeft toe dat er qua wetgeving nog een aantal zaken in de weg staat. Ook op technologisch vlak moeten we nog een aantal bruggen slaan, vervolgt hij zijn verhaal. Auto s zelfstandig van strook laten wisselen is nog niet geautomatiseerd: dit is de volgende stap. Hiervoor zijn goede algoritmes nodig, maar we staan echt nog aan het begin van deze ontwikkeling. Allereerst is het noodzakelijk de robuustheid van het systeem te testen en met de bestaande technieken een betrouwbaar beeld van de omgeving te maken. Wat doet bijvoorbeeld de andere weggebruiker en kunnen we een realistische, niet robotachtige strookwisseling ontwikkelen? Hoogendoorn kan nu nog niet goed inschatten wat de opkomst van de zelfrijdende auto op de bestaande infrastructuur zal hebben. Of er in de toekomst speciale rijstroken nodig zijn weten we nog niet. In deze fase is voor ons vooral voertuigonderzoek belangrijk. Dit valt te formuleren in een tijdspad: er zijn verschillende vormen van automatisering te benoemen. De laagste vorm is driver assistence, waarbij alleen rijden op dezelfde strook automatisch gaat. Een stapje verder is partial automation, waarbij de mens voortdurend mee oplet. De hoogste trede is high automation, waarbij de bestuurder alleen ingrijpt als het misgaat. Het is duidelijk dat de rol van de bestuurder zeer aan verandering onderhevig is. Je wordt als het ware als een piloot in een vliegtuig, vergelijkt Hoogendoorn. Wat dit betekent voor de oplettendheid van de bestuurder moeten we uitgebreid onderzoeken. Uit rijsimulatorexperimenten is gebleken dat het al snel mis kan gaan. En zijn mensen nog alert genoeg als ze onderweg hun mail en social media checken? En wat voor signaal moet de auto afgeven als het dreigt mis te gaan? Een geluid, een bericht op een scherm? Of moet je het stuur Er was ruime aandacht van de pers tijdens de lancering van DAVI Bron: Hans de Mol Pressvisuals Hoogendoorn: Acceptatie is een belangrijk onderdeel; de controle uit handen geven is lastig #06 - dec

3 laten trillen? Een eerste stap in de verdere ontwikkeling van de zelfsturende auto is het implementeren van een lateral contoller, het beter maken van de sensoren en ervoor zorgen dat het sturen betrouwbaar verloopt. Hoe dan ook zullen de huidige technologische ontwikkelingen invloed hebben op betere benutting van onze infrastructuur en verkeersmanagement. Door voertuigen onderling en met bestaande wegkantsystemen te laten communiceren, kunnen we files voorkomen. De capaciteit van de weg kan beter worden benut en ook de juiste routekeuze maken wordt steeds eenvoudiger. Het individu centraal in het vervoerssysteem De Stichting Toekomstbeeld der Techniek verricht onderzoek op het snijvlak van technologische ontwikkelingen en de maatschappij. In de toekomstverkenning Superintelligent vervoer resulterend in de publicatie Het vervoer van morgen begint vandaag (2013) worden de mogelijkheden geschetst van wat superintelligent vervoer kan betekenen voor de Nederlandse samenleving. In de publicatie laat de stichting zien wat we nu kunnen (en zouden moeten) doen om de kansen te grijpen die nieuwe verplaatsingsmethoden ons bieden. In februari van dit jaar hebben we de verkenning afgerond. Op dit moment richten we ons op de verankering, om onze visie daadwerkelijk tot resultaten in de maatschappij te laten leiden, vertelt ingenieur Rene Hoogerwerf, coauteur van de publicatie. Een belangrijk resultaat is dat de AWT (Adviesraad voor Wetenschaps- en Technologiebeleid) de bevindingen heeft meegenomen in het advies aan de regering en het parlement omtrent maatschappelijke uitdagingen. De verkenning laat zien dat we aan de vooravond staan van een systeemsprong in vervoer. In onze samenleving is een aantal maatschappelijke, technologische en gedragsontwikkelingen gaande die grote impact zullen hebben op hoe en waarom we ons verplaatsen over dertig jaar. Een belangrijk resultaat van die ontwikkelingen is dat een individu met zijn behoeften, Hoogerwerf: We moeten dit sector overschrijdend en interdisciplinair oppakken Bron: Continental 10 vib verkeer in beeld

4 gedragingen en mogelijkheden steeds meer centraal komt te staan in het vervoerssysteem. Ondanks dat dit systeem complexer wordt, wordt het voor de persoon steeds gemakkelijker zich te verplaatsen. De reiziger wordt namelijk ontzorgd door intelligente toepassingen, gecombineerd in superintelligent vervoer: een vervoerssysteem dat zelf kan reguleren, sturen en handelen. Techniek biedt in het vervoer oplossingen voor individuele en maatschappelijke vraagstukken. Daarbij moeten de al aanwezige technologische basiskennis en -componenten geïntegreerd worden tot robuuste, integrale oplossingen, en moeten randvoorwaarden als investeren in robuuste ICTinfra verder worden ingevuld. Vervoer, en zeker superintelligent vervoer, heeft een wisselwerking met veel facetten van de samenleving. Zo kan superintelligent vervoer leiden tot een toename van arbeidsproductiviteit en minder verspilling van resources. Doorgaans is er nog te weinig aandacht voor deze onderlinge samenhang, waardoor ze elkaar niet optimaal versterken. Nederland als belangrijke mobiliteitsinnovator Een aanstaande systeemsprong biedt grote kansen: Nederland kan zich internationaal positioneren als belangrijke mobiliteitsinnovator. Ga maar na: uitdagingen als filedruk, aan vervoer gerelateerde maatschappelijke kosten en onze innovatiekracht maakt Nederland de ideale proeftuin voor nieuwe vervoersconcepten. Zo n internationale positionering geeft een grote stimulans aan de economie en innovatie. Verder leidt het ook tot meer comfort voor de reiziger. Om deze kansen te grijpen is het cruciaal dat bedrijven, kennisinstellingen en overheden vervoer integraal benaderen en samen een roadmap naar het vervoer van morgen opstellen. Dit zijn de belangrijkste conclusies en aanbevelingen van de toekomstverkenning. Maatschappelijke trends Om verschillende toekomstige mogelijkheden te onderzoeken zijn met behulp van scenariomethodiek vier wereldbeelden geschetst om de Testrit met automatische voertuigen op de A10 belangrijke eerste stap #06 - dec

5 Hartman: Bij samenwerkende wegbeheerders en Rijkswaterstaat neemt de belangstelling voor coöperatieve systemen steeds concretere vormen aan vraag naar vervoer te kunnen inschatten. De maatschappelijke trends van verdere individualisering en verdergaande globalisering en hun tegenhangers vormen de achtergrond waartegen de vier uiteenlopende wereldbeelden zijn afgezet: individuele welvaart, wereldwijd bewustzijn, een krachtige regio (personen dragen zorg voor elkaar en hun omgeving) en de zelfvoorzienende eenheid. Op basis van technologische en gedragsontwikkelingen, gecombineerd met de vier wereldbeelden, zijn drie vervoersconcepten ontwikkeld: vervoer naar wens, niet vervoer en vervoer in schaarste. Consumenten bezitten in de toekomst geen eigen vervoersmiddel meer, virtuele verplaatsingen zijn een grootschalig, volwaardig alternatief voor fysieke verplaatsingen en reizigers zijn zich bewust van de externe effecten van een verplaatsing. De belangrijkste bouwstenen die achter deze vervoersconcepten liggen zijn gemak, keuzevrijheid, betalen naar gebruik, autonoom vervoer, telepresence, smart agents en mogelijke koppelingen daartussen. Zelfrijdende auto centraal in vervoer naar wens We hebben deze verkenning niet alléén uitgevoerd, benadrukt Hoogerwerf. Meer dan honderd vertegenwoordigers van kennisinstellingen, overheid en bedrijfsleven hebben hier aan meegewerkt. Een belangrijke conclusie is dat autonoom vervoer een grote rol zal spelen in de geschetste ontwikkelingen, vooral in vervoer naar wens staat de autonoom rijdende auto centraal. Mensen kunnen in de toekomst een voertuig oproepen dat ze naar de gewenste bestemming brengt. Ook de smartphone speelt hierin een be- 12 vib verkeer in beeld

6 AUTOMATISCH RIJDEN EN DE WEGBEHEERDER Volgens Willem Hartman, voorzitter van Astrin (branchevereniging voor de verkeersindustrie) is coöperatief rijden een logische volgende stap in eerdere technologische ontwikkelingen als groene golven en netwerkregelsystemen. Hartman: De doorbraak van coöperatieve technologie staat vlak voor de deur, en niet alleen op de A10. De samenwerkende wegbeheerders in de Provincie Noord-Brabant publiceerden onlangs een tender voor het aanpakken van spookfiles via - onder meer - communicatie tussen voertuig en wegkant. En ook bij Rijkswaterstaat neemt de belangstelling voor coöperatieve systemen steeds concreter vormen aan. Vanuit het perspectief van de overheid is dat ook logisch. Wie elk dubbeltje twee keer om moet draaien, is extra kritisch op het rendement ervan. En de minister ziet dat investeringen in slimme technologie méér opleveren dan het aanleggen van meer asfalt. De volgende stap is mijns inziens dat voertuigen met wegkantapparatuur gaan communiceren. Omdat het niet meer noodzakelijk is een uitgebreid detectienetwerk aan te leggen, levert dit een enorme kostenbesparing op. Bovendien zijn de mogelijkheden legio: de verkeersregelinstallatie kan bijvoorbeeld waarschuwen voor gevaarlijke situaties, zoals het naderen van een hulpdienst van rechts. Hartman ziet de testrit op de A10 vooral als een tussenstap naar nog meer geavanceerde communicatiesystemen, zoals het kruispunt over kunnen steken zonder dat er nog een verkeerslicht aan te pas komt. De basisfuncties van communicatie tussen voertuigen zal alleen maar toenemen, schetst Hartman. De wijze waarop veiligheid en doorstroming nu is geregeld is redelijk conservatief, maar de industrie is volop in ontwikkeling, vooral op het gebied van apps en smartphones. Volgens Hartman valt of staat alles met standaardisatie. ASTRIN wordt steeds vaker door opdrachtgevers benaderd voor nieuwe standaardisatietrajecten. Het meest recente voorbeeld is de Provincie Utrecht, die DOV-systemen wil koppelen aan dimbare VRI s, zodat bij gedimde straatverlichting automobilisten niet verblind worden door onnodig felle verkeerslichten. ontwikkelingen te houden. Daarbij kunnen langrijke rol. Er wordt steeds meer data gegenereerd die op applicaties realtime inzichtelijk wordt gemaakt. Dit kan helpen in het maken van de juiste routekeuze en tijdstip van vertrek. Uiteraard hebben we ook gekeken naar de mate waarin acceptatie van zelfrijdende auto s bij mensen een rol speelt. We zien hierin een tweedeling: enerzijds zien mensen de voordelen van hun tijd nuttig kunnen besteden, anderzijds vinden mensen het lastig de controle uit handen te geven. Hoe dit zich zal ontwikkelen en wat voor impact het daadwerkelijk zal hebben, moet in de toekomst blijken. Hoogerwerf geeft aan dat er hoe dan ook veel ontwikkelingen gaande zijn die een plek zullen krijgen in de maatschappij. Dit moeten we sector overschrijdend en interdisciplinair oppakken. Bij deze integrale aanpak is het van belang om een open blik op onverwachte nu al stappen worden gezet, bijvoorbeeld met proeven in de praktijk om meer ervaring op te doen. Door nu pilots te starten, bijvoorbeeld met zelfrijdende auto s, kunnen we veel leren over de praktische toepassing en hoe mensen hierop reageren. Een boodschap die ook DAVI onderstreept. HET VERVOER VAN MORGEN BEGINT VANDAAG (Ver)voer tot nadenken en doen Auteurs: Marie-Pauline van Voorst tot Voorst, Rene Hoogerwerf, 2013 ISBN: Prijs: 17,50 incl. BTW (exclusief verzendkosten) i vib Hoe past de zelfrijdende auto volgens u in onze maatschappij en infrastructuur en welke stappen moeten we nog nemen? #06 - dec

7 STELLING: SPITSRECHTEN: VEELBELOVEND BUDGETNEUTRAAL ALTERNATIEF VOOR SPITSMIJDEN ERIK VERHOEF - VU, AMSTERDAM Files kunnen met een prijsprikkel effectief en efficiënt bestreden worden. Dat weten we door buitenlandse ervaringen en talloze modelstudies voor Nederland. Een groot nadeel van veel vormen van prijsbeleid is dat het op weinig steun kan rekenen, voornamelijk omdat er volgens velen sprake is van een extra of hogere belasting. Mede om die reden hebben Spitsmijden projecten een behoorlijke vlucht genomen. Belonen voor het vermijden van de spits klinkt natuurlijk vriendelijker dan betalen voor reizen in de spits. Verhandelbare spitsrechten bieden een interessant budgetneutraal alternatief voor belonen en beprijzen. Door een Markt creëren voor spitsrechten legt spitsritten aan banden markt te creëren voor spitsrechten kan het aantal ritten in de spits aan banden worden gelegd en worden gereduceerd. Weggebruikers kunnen ervoor kiezen hun spitsrechten te verkopen aan andere gebruikers die er meer geld voor over hebben om zich tijdens de spits te verplaatsen. Op deze manier blijven de verplaatsingen met de hoogste betalingsbereidheid over. Met dezelfde technologie die voor Spitsmijden wordt gebruikt, een virtuele marktplaats waar rechten gekocht en verkocht kunnen worden, en voldoende werkgevers die het concept steunen, zou op korte termijn een experiment gehouden kunnen worden om het concept in de praktijk te testen. COEN JAGER SENIOR MANAGER SMART MOBILITY ROYAL HASKONINGDHV Het is een sympathiek en interessant concept, maar in essentie te ingewikkeld. Ik vraag me ernstig af hoe je het werkend krijgt in de praktijk. Verhoef gaat ervan uit dat het aantal ritten wordt beperkt, maar dat hoeft niet noodzakelijkerwijs zo te zijn. Ook vraag ik me af of het idee wordt afgebakend naar tijd en plaats: geldt het voor specifieke wegvakken en hoe wordt omgegaan met de fluctuerende factor tijd? En wat krijg je als je een spitsrecht hebt (gekocht): gegarandeerd doorrijden? Dus geen vertraging door ongevallen? Het concept is vooral ook kunstmatig omdat je in principe alleen kunt handelen als er daadwerkelijk vraag en aanbod Gebrek aan natuurlijke schaarste maakt spitsrechtenconcept kunstmatig is. Op de weg geldt geen natuurlijke schaarste, zoals in de lucht en op het spoor, dat maakt het idee kunstmatig. Daar komt bij dat het een erg ingewikkeld plan is, dat mijns inziens heel lastig communiceerbaar is, en vast ook veel geld en inspanning kost zonder evident effect. Vraag is van wie het eerste spitsrecht moet komen, de handel moet immers ergens beginnen. Tevens rijst de vraag wat de werkgever én weggebruiker (lees: vooral de forenzende werknemer) te winnen heeft met verhandelbare spitsrechten, terwijl het succes bijna valt of staat met de inzet van het bedrijfsleven. Werkgevers hebben geen bedrijfsdoelstelling omtrent filereductie, maar wel omtrent lagere bedrijfskosten en CO 2 -reductie. Als je de gedachte achter het concept weet te koppelen aan bijvoorbeeld een mobiliteitsregeling met een persoonlijk mobiliteitsbudget, gericht op gedragsverandering van medewerkers in hun zakelijke mobiliteit, dan kom je wel in de buurt van de behoefte van bedrijven. En van hun medewerkers. Beide zitten niet te wachten op nieuwe en complexe regelgeving. Download de volledige DBR-synthesenotitie van Erik Verhoef en Hans Stevens (De Verkeersonderneming Rotterdam) op spitsrechten Wat vindt u van het idee om spitsrechten in te voeren? STANDPUNT INGENOMEN #03 - jun

Spookfiles A58 is één van de projecten binnen het programma Beter Benutten van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu.

Spookfiles A58 is één van de projecten binnen het programma Beter Benutten van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Factsheet Algemene informatie Wat is het project Spookfiles A58? In de hele wereld wordt gewerkt aan manieren om het verkeer sneller, veiliger, comfortabeler en duurzamer maken. Nederland loopt voorop

Nadere informatie

IenM maakt grootschalig testen van zelfrijdende voertuigen mogelijk. De minister in de zelfrijdende auto op de A10 eind 2013.

IenM maakt grootschalig testen van zelfrijdende voertuigen mogelijk. De minister in de zelfrijdende auto op de A10 eind 2013. IenM maakt grootschalig testen van zelfrijdende voertuigen mogelijk De minister in de zelfrijdende auto op de A10 eind 2013. Florien van der Windt Ministerie van Infrastructuur en Milieu 9 april 2015 Toekomstperspectief

Nadere informatie

Nu alleen nog lekker soepel rijden

Nu alleen nog lekker soepel rijden Page 1 of 5 Nu alleen nog lekker soepel rijden TESTLAB Zelfstandig rijdende auto's onder de loep bij TU delft Sommige auto's kunnen al zelfstandig rijden, maar toch is er nog veel onderzoek nodig. Dat

Nadere informatie

Betere doorstroming door communicerende auto's

Betere doorstroming door communicerende auto's Betere doorstroming door communicerende auto's Road & City door Redactie MobilityMatters 18-06-2015 Minder files, meer verkeersveiligheid en meer reiscomfort technologie gaat autorijden de komende jaren

Nadere informatie

Erik Verhoef Vrije Universiteit Amsterdam

Erik Verhoef Vrije Universiteit Amsterdam Erik Verhoef Vrije Universiteit Amsterdam Kijkend naar 2040 Scenario s: rekening houden met toenemende verkeersdruk op Zuidas Maar: scenario s zijn beïnvloedbaar Aanbieden / faciliteren alternatieven voor

Nadere informatie

Smart mobility Hoe maakt smart mobility het wegennet futureproof? Emile Oostenbrink en John Boender

Smart mobility Hoe maakt smart mobility het wegennet futureproof? Emile Oostenbrink en John Boender Smart mobility Hoe maakt smart mobility het wegennet futureproof? Emile Oostenbrink en John Boender 16 januari 2019 Programma 1. Welkom 2. Presentatie Smart mobility? 3. Discussie 4. Presentatie Effecten

Nadere informatie

Het informatieprobleem, groot/klein?

Het informatieprobleem, groot/klein? Het informatieprobleem, groot/klein? Stelling 1 is een klein probleem: Is niet essentieel, want autonoom is juist autonoom, en een volledig autonoom (level 5) voertuig kan dus zonder informatie via Wifi-P

Nadere informatie

Toekomstradar Assets

Toekomstradar Assets Toekomstradar Assets Een hulpmiddel om slimme keuzes te maken bij het vernieuwen, vervangen en onderhouden van assets MRA programma smart mobility: Smart mobility, business as usual in de MRA 1 Toekomstradar

Nadere informatie

Lessen en ervaringen met Geintegreerd Netwerkbreed Verkeersmanagement (GNV) 6 oktober 2016

Lessen en ervaringen met Geintegreerd Netwerkbreed Verkeersmanagement (GNV) 6 oktober 2016 Lessen en ervaringen met Geintegreerd Netwerkbreed Verkeersmanagement (GNV) 6 oktober 2016 Waarom PPA? PPA is geen doel en staat niet op zich! Problemen door verkeer: Milieu: 29,3 miljoen ton CO 2 uitstoot

Nadere informatie

C-ITS in het OV De coöperatieve bus. 6 oktober 2016

C-ITS in het OV De coöperatieve bus. 6 oktober 2016 C-ITS in het OV De coöperatieve bus 6 oktober 2016 Agenda 1. Smart Mobility en C-ITS 2. Vragen 3. Daimler Showcase 4. What s next Trends in mobiliteit Zelfrijdende auto Internet of things Mobility as a

Nadere informatie

Drie domeinen als basis voor onze toekomstige veiligheid De genoemde trends en game changers raken onze veiligheid. Enerzijds zijn het bedreigingen, anderzijds maken zij een veiliger Nederland mogelijk.

Nadere informatie

SMART MOBILITY: INNOVATIES IN STEDELIJKE MOBILITEIT. ir. Bart Vuijk

SMART MOBILITY: INNOVATIES IN STEDELIJKE MOBILITEIT. ir. Bart Vuijk SMART MOBILITY: INNOVATIES IN STEDELIJKE MOBILITEIT ir. Bart Vuijk TNO: MISSIE TNO verbindt mensen en kennis om innovaties te creëren die de concurrentiekracht van bedrijven en het welzijn van de samenleving

Nadere informatie

Filevrij en duurzaam autorijden binnen 10 jaar, dromen of durven?

Filevrij en duurzaam autorijden binnen 10 jaar, dromen of durven? Filevrij en duurzaam autorijden binnen 10 jaar, dromen of durven? Onze ambitie: de complete verkeers infrastructuur future proof Nu de zelfrijdende auto steeds dichterbij komt, kondigen steeds meer landelijke,

Nadere informatie

1/29/2016 Future Mobility. Essay. Roald Brink Lectoraal Vraagstuk B. Egeter / A. Westerduin IGOLIT01C

1/29/2016 Future Mobility. Essay. Roald Brink Lectoraal Vraagstuk B. Egeter / A. Westerduin IGOLIT01C 1/29/2016 Future Mobility Essay Roald Brink Lectoraal Vraagstuk B. Egeter / A. Westerduin IGOLIT01C Een autonoom verkeerssysteem is geen nabije toekomst Dagelijks maken miljoenen reizigers gebruik van

Nadere informatie

Nationaal verkeerskundecongres 2016

Nationaal verkeerskundecongres 2016 Nationaal verkeerskundecongres 2016 Van verkeerskundige functies naar eisen aan C-ITS Discussiepaper Henk Taale (Rijkswaterstaat, TrafficQuest en TU Delft) Isabel Wilmink (TNO en TrafficQuest) Aroen Soekroella

Nadere informatie

In car-proeven Resultaten. Folkert Bloembergen

In car-proeven Resultaten. Folkert Bloembergen In car-proeven Resultaten Folkert Bloembergen Samenhang en interactie in-car en wegkant Informeren Adviseren Optimaliseren Geleiden Sturen In-car spoor PPA Wegkant spoor PPA Domein markt Domein wegbeheerder

Nadere informatie

Nationale Platoontest. Evaluatie van de testrit met semi-zelfrijdende auto s op de A2

Nationale Platoontest. Evaluatie van de testrit met semi-zelfrijdende auto s op de A2 Evaluatie van de testrit met semi-zelfrijdende auto s op de A2 Aanleiding Opzet Aon Risk Solutions heeft in nauwe samenwerking met Business Lease, Royal HaskoningDHV en Prodrive Training op 16 maart 2016

Nadere informatie

Inventarisatie evaluaties stedelijk verkeersmanagement

Inventarisatie evaluaties stedelijk verkeersmanagement Inventarisatie evaluaties stedelijk verkeersmanagement Een overzicht van de beschikbare kennis Florence Bloemkolk, Henk Taale 21 juni 2018 Stedelijk verkeersmanagement: wat is het? CROW: Verkeersmanagement

Nadere informatie

Samen voor de slimste mobiliteit in de Brainport regio. Bram Hendrix (SRE) Maarten van Oosterhout (SRE) - Eindhoven, 6 november 2013 -

Samen voor de slimste mobiliteit in de Brainport regio. Bram Hendrix (SRE) Maarten van Oosterhout (SRE) - Eindhoven, 6 november 2013 - Samen voor de slimste mobiliteit in de Brainport regio Bram Hendrix (SRE) Maarten van Oosterhout (SRE) - Eindhoven, 6 november 2013 - Slim laden Samen voor de slimste mobiliteit in de Brainport regio elektrisch

Nadere informatie

Landelijke kennisagenda Human Behaviour & Smart Mobility CONCEPT 2.0

Landelijke kennisagenda Human Behaviour & Smart Mobility CONCEPT 2.0 Landelijke kennisagenda Human Behaviour & Smart Mobility CONCEPT 2.0 ITS Ronde tafel Human Behaviour DITCM INNOVATIONS WWW.DITCM.EU 11-3-2016 Landelijke kennisagenda Human Behaviour & Smart Mobility Samenvatting

Nadere informatie

Uitkomsten t.b.v. de visie

Uitkomsten t.b.v. de visie Achtergrond Ten behoeve van de regionale bereikbaarheidsvisie IJmond is in de periode april-juni 2012 een digitale enquête gehouden onder de inwoners van de IJmond. Via regionale pers en diverse websites

Nadere informatie

Rotterdam- Alexander. Bereikbaarheid in. Bereikbaarheid en verbetering leefomgeving! Samen aanpakken. Meedenken?

Rotterdam- Alexander. Bereikbaarheid in. Bereikbaarheid en verbetering leefomgeving! Samen aanpakken. Meedenken? Bereikbaarheid in Rotterdam- Alexander Het belang van een goede bereikbaarheid in het gebied Bereikbaarheid en verbetering leefomgeving! Opkomende ontwikkelingen Samen aanpakken Meedenken? Een goede bereikbaarheid

Nadere informatie

titel Smart Mobility op de weg: ontwikkelingen in vogelvlucht Onno Tool Rijkswaterstaat Toekomst van de Wegbeheerder 11 oktober 2017, Zwolle

titel Smart Mobility op de weg: ontwikkelingen in vogelvlucht Onno Tool Rijkswaterstaat Toekomst van de Wegbeheerder 11 oktober 2017, Zwolle titel Smart Mobility op de weg: ontwikkelingen in vogelvlucht Onno Tool Rijkswaterstaat Toekomst van de Wegbeheerder 11 oktober 2017, Zwolle 1 Inhoud Waar hebben wij het over? Ontwikkelingen in vogelvlucht

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE WHITEPAPER ZELFRIJDENDE AUTO. Leasen met voorrang

INHOUDSOPGAVE WHITEPAPER ZELFRIJDENDE AUTO. Leasen met voorrang INHOUDSOPGAVE WHITEPAPER ZELFRIJDENDE AUTO Leasen met voorrang INLEIDING-DEFINITIE Enkele jaren geleden was het nog toekomstmuziek, maar tegenwoordig is het technisch al mogelijk: een auto waarin de bestuurder

Nadere informatie

Nationaal verkeerskundecongres 2015

Nationaal verkeerskundecongres 2015 Nationaal verkeerskundecongres 2015 Tussenresultaten M&E Spookfile A58 [kop = Arial, 14 pt, regelafstand enkel, gecentreerd] ***[5 witregels]*** Carl Stolz (Auteur is werkzaam bij DTV Consultants) Jan

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 31 305 Mobiliteitsbeleid Nr. 214 BRIEF VAN DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den

Nadere informatie

IenM begroting 2015: inzetten op betere verbindingen in een schonere leefomgeving

IenM begroting 2015: inzetten op betere verbindingen in een schonere leefomgeving IenM begroting 2015: inzetten op betere verbindingen in een schonere leefomgeving 16 september 2014-15:25 Het ministerie van Infrastructuur en Milieu besteedt in 2015 9,2 miljard euro aan een gezond, duurzaam

Nadere informatie

Niet meer asfalt maar data tegen dichtslibben wegen 90 mln voor slimme verkeerstechnologie, als voorschot op zelfrijdende auto

Niet meer asfalt maar data tegen dichtslibben wegen 90 mln voor slimme verkeerstechnologie, als voorschot op zelfrijdende auto FD 23 november 2016 - voorpagina Niet meer asfalt maar data tegen dichtslibben wegen 90 mln voor slimme verkeerstechnologie, als voorschot op zelfrijdende auto Pieter Lalkens - Amsterdam Voor elke automobilist,

Nadere informatie

verkeer veilige veiligheid verbindingen BIJLAGE 6: TAG CLOUDS MOBILITEIT staat stad stiptheid stress tijd tram trein treinen uur veilig

verkeer veilige veiligheid verbindingen BIJLAGE 6: TAG CLOUDS MOBILITEIT staat stad stiptheid stress tijd tram trein treinen uur veilig flexibiliteit genoeg geraken gezondheid goed goede goedkoop grote BIJLAGE 6: TAG CLOUDS MOBILITEIT Grafische voorstelling open antwoorden andere belangrijke zaken bij verplaatsingen aankomen aansluiting

Nadere informatie

Bijlage 1. Spookfiles. Wat is het probleem?

Bijlage 1. Spookfiles. Wat is het probleem? Bijlage 1 Deze bijlage geeft ter illustratie een (niet limitatief) overzicht van een aantal projecten dat wordt uitgevoerd op het gebied van ITS (Intelligente Transportsystemen) voor het wegverkeer. Spookfiles

Nadere informatie

PPA. de essentie. Praktijkproef Amsterdam

PPA. de essentie. Praktijkproef Amsterdam PPA de essentie Praktijkproef Amsterdam PPA is een gezamenlijk initiatief van het ministerie van Infrastructuur en Milieu, Rijkswaterstaat, de gemeente Amsterdam, de provincie Noord-Holland, de stadsregio

Nadere informatie

Het Internet of Things

Het Internet of Things Het Internet of Things De afgelopen jaren wordt de term Internet of Things (IoT) vaak gebruikt als dé nieuwe ontwikkeling die in bijna elk aspect van ons leven een grote rol gaat spelen. Waar mensen vaak

Nadere informatie

Potentie van Smart Mobility voor verkeersveiligheid NOTITIE OVER DE ONDERZOEKSOPZET (AANZET)

Potentie van Smart Mobility voor verkeersveiligheid NOTITIE OVER DE ONDERZOEKSOPZET (AANZET) Potentie van Smart Mobility voor verkeersveiligheid NOTITIE OVER DE ONDERZOEKSOPZET (AANZET) Ilse Harms, Connecting Mobility, Diana Vonk Noordegraaf, DITCM Innovations, Matthijs Dicke, DITCM Innovations.

Nadere informatie

Beter Benutten en VRI s: Global meets local

Beter Benutten en VRI s: Global meets local Beter Benutten en VRI s: Global meets local Door Caspar de Jonge, programmamanager Intelligente Transport Services & Smart Mobility Beter Benutten 17/2/16 1 2 Smart Mobility Ten minste 4 clusters van activiteiten:

Nadere informatie

ITS EN VERKEERSVEILIGHEID Ei van Columbus of Zwaard van Damocles? 21 april 2016

ITS EN VERKEERSVEILIGHEID Ei van Columbus of Zwaard van Damocles? 21 april 2016 ITS EN VERKEERSVEILIGHEID Ei van Columbus of Zwaard van Damocles? 21 april 2016 ITS EN VERKEERSVEILIGHEID Ei van Columbus of Zwaard van Damocles? Ei van Columbus of Zwaard van Damocles? Doel van de workshop:

Nadere informatie

LANDELIJKE FACTSHEET. 1. Hoofdpunten en kansen voor beleid. Beter Benutten. Gedragsmeting 2016

LANDELIJKE FACTSHEET. 1. Hoofdpunten en kansen voor beleid. Beter Benutten. Gedragsmeting 2016 LANDELIJKE FACTSHEET Beter Benutten Gedragsmeting 2016 1. Hoofdpunten en kansen voor beleid De tabel op de volgende pagina toont de belangrijkste uitkomsten van de Gedragsmeting 2016, een landelijk mobiliteitsonderzoek

Nadere informatie

URBINN Roadmap URBINN is de ontwikkeling van een duurzaam autonoom voertuig voor de last mile en is in 2016 gestart vanuit De Haagse Hogeschool / Beta

URBINN Roadmap URBINN is de ontwikkeling van een duurzaam autonoom voertuig voor de last mile en is in 2016 gestart vanuit De Haagse Hogeschool / Beta ROADMAP 2017-2020 URBINN Roadmap URBINN is de ontwikkeling van een duurzaam autonoom voertuig voor de last mile en is in 2016 gestart vanuit De Haagse Hogeschool / Betafactory. Introductie Mobiliteit

Nadere informatie

Impact met slimme mobiliteit op de (snel)weg 20% CO 2

Impact met slimme mobiliteit op de (snel)weg 20% CO 2 Programma DITCM Programma DITCM is hét programma in Nederland dat de opschaling van Cooperative Intelligent Transport Systems (C-ITS) en Connected-Automated Driving (C-AD) in Nederland wil versnellen.

Nadere informatie

Slimme Mobiliteit de toekomst begint in het heden. Prof. Henk Meurs Radboud Universiteit

Slimme Mobiliteit de toekomst begint in het heden. Prof. Henk Meurs Radboud Universiteit Slimme Mobiliteit de toekomst begint in het heden Prof. Henk Meurs Radboud Universiteit Doel en opzet Trends in mobiliteit Toekomst is nu al zichtbaar Gevolgen voor opgaven Bijdrage van Slimme Mobiliteit

Nadere informatie

Sneak preview Masterclass Smart Mobility

Sneak preview Masterclass Smart Mobility Sneak preview Masterclass Smart Mobility Frans Jan Douglas en Thijs Muizelaar Programma Masterclass Smart Mobility door Connecting Mobility en Beter Benutten: Waarom een masterclass Smart Mobility? Doel

Nadere informatie

Transportinnovaties en ruimte: uitdagingen en dilemma s

Transportinnovaties en ruimte: uitdagingen en dilemma s Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid Transportinnovaties en ruimte: uitdagingen en dilemma s George Gelauff Seminar NOVI Opzet Dilemma s in transitie: technologie en gedrag Gemengd verkeer Ontvlechten

Nadere informatie

coalition paper Smart Mobility

coalition paper Smart Mobility coalition paper Smart Mobility 2 Coalition Paper Smart Mobility Coalition Paper Smart Mobility Provincies zien kansen voor Smart Mobility. Niet voor niets werken wij met anderen aan talloze slimme innovaties

Nadere informatie

Dynamisch Verkeersmanagement kan niet langer zonder een onafhankelijke coördinator

Dynamisch Verkeersmanagement kan niet langer zonder een onafhankelijke coördinator Dynamisch Verkeersmanagement kan niet langer zonder een onafhankelijke coördinator Frank Ottenhof Samenvatting Reizigers gaan steeds meer gebruik maken van apps en moderne in-car apparatuur om slim van

Nadere informatie

Verkeersmanagement in de praktijk

Verkeersmanagement in de praktijk 6/8/2016 Verkeersmanagement in de praktijk De civiele ingenieur in The Matrix 1 19 mei 2016 Introductie (1) Niels van den Brink Senior adviseur verkeer & omgeving Co-auteur van de werkwijzer Minder Hinder

Nadere informatie

Beter Benutten. Slim en vlot van deur tot deur

Beter Benutten. Slim en vlot van deur tot deur Beter Benutten Slim en vlot van deur tot deur Slim en vlot van deur tot deur Omdat er, zeker in de stad, nog maar weinig mogelijkheden zijn om de infrastructuur uit te breiden, is juist daar een wereld

Nadere informatie

Slimmer naar Scheveningen

Slimmer naar Scheveningen Slimmer naar Scheveningen verkeersmanagement als co-productie Arjen Reijneveld Gemeente Den Haag Verkeersnet Jaarcongres 2015; verkeer in de slimme stad Slimmer naar Den Haag verkeersmanagement als co-productie

Nadere informatie

Nationale Platoontest. Evaluatie van de testrit met semi-zelfrijdende auto s op de A2

Nationale Platoontest. Evaluatie van de testrit met semi-zelfrijdende auto s op de A2 Nationale Platoontest Evaluatie van de testrit met semi-zelfrijdende auto s op de A2 Aanleiding Aon Risk Solutions heeft in nauwe samenwerking met Business Lease, Royal HaskoningDHV en Prodrive Training

Nadere informatie

Verslag en resultaten 2030: wie werkt er in het ov? 20 juni 2016

Verslag en resultaten 2030: wie werkt er in het ov? 20 juni 2016 Verslag en resultaten 2030: wie werkt er in het ov? 20 juni 2016 Alexandra van Huffelen, algemeen directeur GVB opent de bijeenkomst. Het personeel van de toekomst is een onderwerp dat haar na aan het

Nadere informatie

KRACHTEN BUNDELING SMART MOBILITY O K TO B E R

KRACHTEN BUNDELING SMART MOBILITY O K TO B E R KRACHTEN BUNDELING SMART MOBILITY O K TO B E R 2 0 1 8 Wij Rijk, provincies, G5, metropoolen vervoerregio s kiezen ervoor om onze krachten te bundelen om met Smart Mobility maximale impact te hebben. Om

Nadere informatie

Level 5 OPDRACHTGEVER

Level 5 OPDRACHTGEVER Vragen over de opdracht Stel ze dan eerst aan je docent. Als hij/zij jullie Vragen over de Eureka!Day Mail deze naar: info@eurekacup.nl START OPDRACHTGEVER OPDRACHT AANPAK MEER... OPDRACHTGEVER Je loopt,

Nadere informatie

Rotterdam Centrum. Bereikbaarheid in. Je bereikt meer met fiets en OV. Samen aanpakken. Meedenken?

Rotterdam Centrum. Bereikbaarheid in. Je bereikt meer met fiets en OV. Samen aanpakken. Meedenken? Bereikbaarheid in Rotterdam Centrum Het belang van een goede bereikbaarheid in het gebied Je bereikt meer met fiets en OV Opkomende ontwikkelingen Samen aanpakken Meedenken? Een goede bereikbaarheid Van

Nadere informatie

Roadmap Provincie Utrecht. d.m.v. innovatieve kennis-en diensteneconomie topregio zijn op gebied van mobiliteit

Roadmap Provincie Utrecht. d.m.v. innovatieve kennis-en diensteneconomie topregio zijn op gebied van mobiliteit Roadmap Provincie Utrecht d.m.v. innovatieve kennis-en diensteneconomie topregio zijn op gebied van mobiliteit 1 Status presentatie Gemaakt voor het Programma icentrale Nog niet bestuurlijk vastgesteld

Nadere informatie

In car-proeven Resultaten. Folkert Bloembergen

In car-proeven Resultaten. Folkert Bloembergen In car-proeven Resultaten Folkert Bloembergen Samenhang en interactie in-car en wegkant Informeren Adviseren Optimaliseren Geleiden Sturen In-car spoor PPA Wegkant spoor PPA Domein markt Domein wegbeheerder

Nadere informatie

Qsuite in een mobiele applicatie. Geschikt voor telefoon en tablet

Qsuite in een mobiele applicatie. Geschikt voor telefoon en tablet Qsuite in een mobiele applicatie Geschikt voor telefoon en tablet Er is geen stoppen meer aan Het internetgebruik in de wereld neemt iedere dag toe. IT is overal,. Internet is steeds meer, vaker en sneller

Nadere informatie

Webinar Beter Benutten: 18 mei 2016 Zijn de Brabantse ITS projecten ook iets voor jouw regio?

Webinar Beter Benutten: 18 mei 2016 Zijn de Brabantse ITS projecten ook iets voor jouw regio? Webinar Beter Benutten: 18 mei 2016 Zijn de Brabantse ITS projecten ook iets voor jouw regio? Nederlandse ambitie ITS Sneller, veiliger, plezieriger en betrouwbaarder reizen Verbetering totale leefomgeving

Nadere informatie

Herijking van de Routekaart Eerste beelden uit interviews. Luuk Verheul Connecting Mobility

Herijking van de Routekaart Eerste beelden uit interviews. Luuk Verheul Connecting Mobility Herijking van de Routekaart Eerste beelden uit interviews Luuk Verheul Connecting Mobility Nederlandse publiek-private strategie Routekaart Beter Geïnformeerd op Weg Krachten bundelen voor de mobiliteit

Nadere informatie

Toekomstbeelden automatische voertuigen

Toekomstbeelden automatische voertuigen Toekomstbeelden automatische voertuigen Taede Tillema Contactgegevens: Email: taede.tillema@minienm.nl Telefoon: 06-46866479 2 juni 2016 Opzet scenariostudie 1. Beelden vervoersysteem van de toekomst met

Nadere informatie

Werkconferentie agenda omgevingsvisie Limburg

Werkconferentie agenda omgevingsvisie Limburg Werkconferentie agenda omgevingsvisie Limburg Op 11 september 2018 zijn zo n 80 medewerkers van verschillende Noord- en Midden-Limburgse gemeenten, het Waterschap, het Rijk, Provinciale Staten, andere

Nadere informatie

Workshop Afstemmen van ruimte en mobiliteit 23/11/15. Technologische innovatie

Workshop Afstemmen van ruimte en mobiliteit 23/11/15. Technologische innovatie Workshop Afstemmen van ruimte en mobiliteit 23/11/15 Technologische innovatie Strategische visie BRV over Technologische innovatie 20/11/2015 2 Technologische innovatie, een kans Meer te doen met minder

Nadere informatie

Crash Course Smart Mobility: ontwikkelingen in vogelvlucht

Crash Course Smart Mobility: ontwikkelingen in vogelvlucht Crash Course Smart Mobility: ontwikkelingen in vogelvlucht Chris de Veer strategisch adviseur smart mobility Provincie Noord-Holland WOW-dag 5 oktober 2017 1 Waar komen we vandaan? 2 Waar komen we vandaan?

Nadere informatie

Spookfiles A58 zet volgende stap met coöperatieve fase

Spookfiles A58 zet volgende stap met coöperatieve fase Spookfiles A58 zet volgende stap met coöperatieve fase Road & City door Redactie Mobility Matters 26-04-2016 Het project Spookfiles A58 staat aan de vooravond van de tweede, coöperatieve fase. Hierbij

Nadere informatie

Zelftest communityvaardigheden voor bibliotheekmedewerkers

Zelftest communityvaardigheden voor bibliotheekmedewerkers Zelftest communityvaardigheden voor bibliotheekmedewerkers Onderdeel van toolkit Nieuw Delen 2. Zelftest Werken met Communities Wat kan ik met de zelftest? Hieronder tref je een test aan waarmee je een

Nadere informatie

Precompetitieve. ITS domein. Monitoring en. Smart Mobility. Krachten bundelen voor de mobiliteit van de toekomst

Precompetitieve. ITS domein. Monitoring en. Smart Mobility. Krachten bundelen voor de mobiliteit van de toekomst Precompetitieve Monitoring en samenwerking evaluatie van in het ITS domein Smart Mobility Leren van elkaar, voortbouwen op eerdere resultaten Krachten bundelen voor de mobiliteit van de toekomst Raamwerk

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA Den Haag

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA Den Haag > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA Den Haag Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

Beter Benutten Tussenstand mobiliteitsprojecten

Beter Benutten Tussenstand mobiliteitsprojecten Beter Benutten Tussenstand mobiliteitsprojecten 02 Vijf regio s in beweging 03 Projecten succesvol bij zware congestie 05 SpitsScoren Rotterdam 07 RITS op de A15 08 SLIM Prijzen RegioRing Arnhem Nijmegen

Nadere informatie

Beter Benutten ITS slimmer, leuker en aantrekkelijker op weg

Beter Benutten ITS slimmer, leuker en aantrekkelijker op weg Beter Benutten ITS slimmer, leuker en aantrekkelijker op weg DATA INCIDENTEN REISINFORMATIE DIENSTEN SUPERMARKT LOGISTIEK EVENEMENTEN De zeven thema s van Beter Benutten ITS t/m 2017 www.beterbenutten.nl

Nadere informatie

De auto als actuator

De auto als actuator De auto als actuator Martie van der Vlist Goudappel Coffeng BV mvdvlist@goudappel.nl Rolf Krikke Quest-TC rolf@quest-tc.nl Samenvatting De auto als actuator Communicatiemiddelen in de auto worden gebruikt

Nadere informatie

MIRT onderzoek bereikbaarheid metropoolregio Rotterdam Den Haag Metropolitaan Debat. 29 november 2016

MIRT onderzoek bereikbaarheid metropoolregio Rotterdam Den Haag Metropolitaan Debat. 29 november 2016 MIRT onderzoek bereikbaarheid metropoolregio Rotterdam Den Haag Metropolitaan Debat 29 november 2016 Aantrekkelijk groen is van groot belang voor de economie. De fiets is het beste vervoermiddel om in

Nadere informatie

C-ITS en automatisch rijden: van techniek en testen naar toepassing

C-ITS en automatisch rijden: van techniek en testen naar toepassing C-ITS en automatisch rijden: van techniek en testen naar toepassing dromen denken doen WOW bestuur 13 september 2016 Antoine de Kort strat. adviseur verkeersmanagement Rijkswaterstaat Inhoud Waar hebben

Nadere informatie

Kadernotitie Platform #Onderwijs 2032 SLO, versie 13 januari 2015

Kadernotitie Platform #Onderwijs 2032 SLO, versie 13 januari 2015 Kadernotitie Platform #Onderwijs 2032 SLO, versie 13 januari 2015 Doel en beoogde opbrengst van de dialoog De opdracht van het platform is te komen tot een integrale, maatschappelijk breed gedragen en

Nadere informatie

Meldpunt verkeerslichten gemeente Utrecht

Meldpunt verkeerslichten gemeente Utrecht Meldpunt verkeerslichten gemeente Utrecht Hier Studiedag komt tekst verkeerslichten Jonathan de Vries Hier komt ook tekst Adviseur verkeersmanagement Patricia Stumpel-Vos Adviseur mobiliteitsbeleid Inhoud

Nadere informatie

Haven, Voorne-Putten en Goeree-Overflakkee

Haven, Voorne-Putten en Goeree-Overflakkee Bereikbaarheid in Haven, Voorne-Putten en Goeree-Overflakkee Het belang van een goede bereikbaarheid in het gebied Opkomende ontwikkelingen Alles staat of valt met een goede ontsluiting en bereikbaarheid

Nadere informatie

Het valt nog niet mee om een computer te zijn

Het valt nog niet mee om een computer te zijn Het valt nog niet mee om een computer te zijn IBO VAN DE POEL ANTHONI VAN LEEUWENHOEK HOOGLERAAR ETHIEK EN TECHNIEK TU DELFT De ontwikkeling van technologie kan soms impact hebben op de politieke voorkeuren

Nadere informatie

Drechtsteden en de BARgemeenten

Drechtsteden en de BARgemeenten Bereikbaarheid in Drechtsteden en de BARgemeenten Het belang van een goede bereikbaarheid in het gebied Samen werken aan slimmer reizen! Opkomende ontwikkelingen Samen aanpakken Meedenken? Een goede bereikbaarheid

Nadere informatie

C-ITS. www.beterbenutten.nl/its VERBETERDE VERKEERSDOORSTROOM VERHOOGDE VEILIGHEID EN COMFORT 40-50% REISTIJD REDUCTIE VERMINDERING LUCHTVERVUILING

C-ITS. www.beterbenutten.nl/its VERBETERDE VERKEERSDOORSTROOM VERHOOGDE VEILIGHEID EN COMFORT 40-50% REISTIJD REDUCTIE VERMINDERING LUCHTVERVUILING Het meest omvangrijke thema van Beter Benutten ITS is C-ITS: connected en coöperatieve intelligente transportsystemen. Connected toepassingen werken met langeafstandscommunicatie, via het telecomnetwerk

Nadere informatie

BEDRIJFSMODEL STRESSTEST. Gebruik van de tool Template Voorbeeld

BEDRIJFSMODEL STRESSTEST. Gebruik van de tool Template Voorbeeld BEDRIJFSMODEL STRESSTEST Gebruik van de tool Template Voorbeeld Bedrijfsmodel Stresstest De Bedrijfsmodel Stresstest helpt je te begrijpen of je bedrijf toekomstbestendig is. Veranderingen in de markt,

Nadere informatie

StadsDashboard. Staat van de Stad brengt slimme logistiek in beeld. Merle Blok 12 mei 2015

StadsDashboard. Staat van de Stad brengt slimme logistiek in beeld. Merle Blok 12 mei 2015 StadsDashboard Staat van de Stad brengt slimme logistiek in beeld Merle Blok 12 mei 2015 Missie TNO verbindt mensen en kennis om innovaties te creëren die de concurrentiekracht van bedrijven en het welzijn

Nadere informatie

Reactie van ministerie van Infrastructuur op de internetconsultatie Experimenteerwet zelfrijdende auto

Reactie van ministerie van Infrastructuur op de internetconsultatie Experimenteerwet zelfrijdende auto Reactie van ministerie van Infrastructuur op de internetconsultatie Experimenteerwet zelfrijdende auto Openbare internetconsultatie van 7 juni 2016 tot en met 1 september 2016 De regering wil experimenten

Nadere informatie

Stappenplan: Scenarioplanning in de zorg

Stappenplan: Scenarioplanning in de zorg Stappenplan: Scenarioplanning in de zorg 26 september 2018 Inleiding De toekomst is moeilijk te voorspellen. Dit blijkt niet alleen uit disruptieve bewegingen die in het verleden zijn ontstaan, maar ook

Nadere informatie

Stedelijke transitie: uitdagingen vanuit mobiliteit

Stedelijke transitie: uitdagingen vanuit mobiliteit Stedelijke transitie: uitdagingen vanuit mobiliteit George Gelauff Smart Urban Mobility Symposium Opzet Terugblik 2005 2015 Toenemende mobiliteit van, naar en binnen steden Vooruitblik 2015 2050 Groei

Nadere informatie

Samen werken aan slimme oplossingen voor de reis van vandaag en de wereld van morgen.

Samen werken aan slimme oplossingen voor de reis van vandaag en de wereld van morgen. Samen werken aan slimme oplossingen voor de reis van vandaag en de wereld van morgen. Het gaat goed met de economie in Nederland en vooral in de regio Eindhoven. Nergens is de groei zo sterk als in deze

Nadere informatie

Convenant Bereikbaar Haaglanden en Rijnland

Convenant Bereikbaar Haaglanden en Rijnland Convenant Bereikbaar Haaglanden en Rijnland Ondernemersverenigingen 2018 t/m 2020 Convenant Bereikbaar Haaglanden en Rijnland Ondernemersverenigingen 2018 t/m 2020 Optimale bereikbaarheid staat bij u hoog

Nadere informatie

The future in mobility. Met de toepassingen van nu Een doorkijk naar de (verkeersveilige?) stad van de toekomst Rissan Slaghek

The future in mobility. Met de toepassingen van nu Een doorkijk naar de (verkeersveilige?) stad van de toekomst Rissan Slaghek The future in mobility Met de toepassingen van nu Een doorkijk naar de (verkeersveilige?) stad van de toekomst Rissan Slaghek Introductie Rissan Slaghek Onder andere: Projectmanager van het Drones in the

Nadere informatie

ov-voor-nopkaart VRIJ REIZEN Vrij reizen in de daluren in het Gelderse openbaar vervoer. Het kan en het is hard nodig! GELDERLAND

ov-voor-nopkaart VRIJ REIZEN Vrij reizen in de daluren in het Gelderse openbaar vervoer. Het kan en het is hard nodig! GELDERLAND VRIJ REIZEN ov-voor-nopkaart Vrij reizen in de daluren in het Gelderse openbaar vervoer. Het kan en het is hard nodig! GELDERLAND INHOUD Inleiding 3 Het probleem: Gelderland verstopt 4 Het voorstel 5 Tenslotte:

Nadere informatie

Opzet burgergesprek Open Data NEXT

Opzet burgergesprek Open Data NEXT Opzet burgergesprek Open Data NEXT Datum: 26 02 2013 Inleiding De overheid heeft veel informatie, informatie die verzameld wordt om de taak van de overheid goed uit te kunnen voeren. Deze informatie wordt

Nadere informatie

ITS Ronde tafel Human Behaviour Transition of control; het overnemen van rijtaken van de bestuurder door de auto en vice versa

ITS Ronde tafel Human Behaviour Transition of control; het overnemen van rijtaken van de bestuurder door de auto en vice versa ITS Ronde tafel Human Behaviour Transition of control; het overnemen van rijtaken van de bestuurder door de auto en vice versa Ilse Harms, Connecting Mobility Programma 10.00-10.10 Kennismaken 10.10-10.35

Nadere informatie

Smart Mobility - Big Data voorspellingen. Bjorn Heijligers Bjorn.Heijligers@tno.nl +31620106733

Smart Mobility - Big Data voorspellingen. Bjorn Heijligers Bjorn.Heijligers@tno.nl +31620106733 voorspellingen Bjorn Heijligers Bjorn.Heijligers@tno.nl 31620106733 TNO Smart Mobility Mobilist aan roer van eigen mobiliteit! verleiden waar mogelijk Slim Meten Slimme Diensten Slim regelen Overlap tussen

Nadere informatie

Nationaal verkeerskundecongres 2015

Nationaal verkeerskundecongres 2015 Nationaal verkeerskundecongres 2015 Coöperatief Verkeersmanagement o.b.v. realtime modellen : wat vergt dit van huidige systemen? Bas van der Bijl (Grontmij Smart Mobility) Guus Tamminga (Grontmij Smart

Nadere informatie

FAST. SMART Cities - SMART systems. Cornelis van Bemmel 12 May 2015

FAST. SMART Cities - SMART systems. Cornelis van Bemmel 12 May 2015 FAST SMART Cities - SMART systems Cornelis van Bemmel 12 May 2015 Inhoud Smart Cities Groene golven Aanleiding FAST FAST onder de motorkap Toepassingen Toekomst Conclusie 2 SMART Cities In een slimme stad

Nadere informatie

M{ZD{ 6 203920_14R1_MAZ6_V2_COVERS.indd 1-3 25/03/2015 11:59:20

M{ZD{ 6 203920_14R1_MAZ6_V2_COVERS.indd 1-3 25/03/2015 11:59:20 M{ZD{ 6 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 1 2 3 7 6 4 5 18 19 SKYACTIV TECHNOLOGY 20 21 6 1 7 5 2 4 3 8 22 23 DE VEILIGSTE PLEK OP DE WEG Elke Mazda die we produceren beschikt over een reeks intelligente

Nadere informatie

REISINFORMATIE- DIENSTEN

REISINFORMATIE- DIENSTEN REISINFORMATIE- DIENSTEN Met pre- en on-trip reisinformatiediensten kunnen reizigers slimmer, gemakkelijker en eenvoudiger reizen. Ze ontvangen reisinformatie op maat, op hun PC, via een app op hun smartphone

Nadere informatie

Nationaal verkeerskundecongres De effecten van automatisch rijden op de verkeersafwikkeling en verkeersmanagement

Nationaal verkeerskundecongres De effecten van automatisch rijden op de verkeersafwikkeling en verkeersmanagement Nationaal verkeerskundecongres 2015 De effecten van automatisch rijden op de verkeersafwikkeling en verkeersmanagement Isabel Wilmink TrafficQuest en TNO Simeon Calvert TNO en TU Delft Samenvatting Met

Nadere informatie

Logistiek in de bouw

Logistiek in de bouw Logistiek in de bouw 1. Waarom aandacht voor logistiek in de bouw? 2. Effect van optimale logistiek in de bouw 3. Wat vraagt de opdrachtgever (RWS) in de aanbestedingsleidraad? 4. Wat doen wij als Veluwe

Nadere informatie

Nationaal verkeerskundecongres 2015

Nationaal verkeerskundecongres 2015 Nationaal verkeerskundecongres 2015 Verkeersmanagement o.b.v. RT modellen : wat vergt dit van huidige systemen? Bas van der Bijl (Grontmij Smart Mobility) Guus Tamminga (Grontmij Smart Mobility) Gerbrand

Nadere informatie

Internet of Everything (IoE) Top 10 inzichten uit de Value at Stake-analyse (Analyse potentiële waarde) van IoE voor de publieke sector door Cisco

Internet of Everything (IoE) Top 10 inzichten uit de Value at Stake-analyse (Analyse potentiële waarde) van IoE voor de publieke sector door Cisco Internet of Everything (IoE) Top 10 inzichten uit de Value at Stake-analyse (Analyse potentiële waarde) van IoE voor de publieke sector door Cisco Joseph Bradley Christopher Reberger Amitabh Dixit Vishal

Nadere informatie

Spitsmijden in Brabant. Leren van onze deelnemers

Spitsmijden in Brabant. Leren van onze deelnemers Spitsmijden in Brabant Leren van onze deelnemers Pierre van Veggel, inhoudelijk projectmanager Ingeborg van Egmond, communicatieadviseur woensdag 2 november 2011 Opbouw presentatie 1. Spitsmijden in een

Nadere informatie

VERKEERSSITUATIE ONDER CONTROLE VANUIT EEN VEILIGE WERKZONE

VERKEERSSITUATIE ONDER CONTROLE VANUIT EEN VEILIGE WERKZONE DE VEILIGE EN INNOVATIEVE AUTODRIP 2.0 VERKEERSSITUATIE ONDER CONTROLE VANUIT EEN VEILIGE WERKZONE ALLE FUNCTIONALITEITEN VAN DE INSPECTIEAUTO OP AFSTAND AANGESTUURD TIJDENS DE ONTWIKKELING HEBBEN WE ALLE

Nadere informatie

Platform Bèta Techniek. Connect 05 2015. Chemiedag 2015. Hoe kunnen onderwijs en bedrijfsleven succesvol samenwerken?

Platform Bèta Techniek. Connect 05 2015. Chemiedag 2015. Hoe kunnen onderwijs en bedrijfsleven succesvol samenwerken? Platform Bèta Techniek Connect 05 2015 Chemiedag 2015 Hoe kunnen onderwijs en bedrijfsleven succesvol samenwerken? Succesvolle samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven is de basis voor groei van

Nadere informatie

Vervoer over goede banen

Vervoer over goede banen Vervoer over goede banen Onderweg naar Morgen Den Haag 14/10/2010 Mobiliteitsontwikkeling in Nederland 1000 900 autokm 800 700 BNP OV-km inwoners 600 500 400 300 200 100 0 1960 1965 1970 1975 1980 1985

Nadere informatie

Proeftuin Rijswijk experimenteren en innoveren in Rijswijk

Proeftuin Rijswijk experimenteren en innoveren in Rijswijk Proeftuin experimenteren en innoveren in Door Mark Storm, D66 is een doorsnee gemeente. Heel gewoon. Dat klinkt misschien onaardig, maar wat ik bedoel is dat we eigenlijk alles hebben. Klein en dorps maar

Nadere informatie