Duurzaamheid en catering modetrend of toekomst?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Duurzaamheid en catering modetrend of toekomst?"

Transcriptie

1 Duurzaamheid en catering modetrend of toekomst? ASFORCOL / HFDV / RCMB VGRB / VVG Horeca Expo woensdag 23 nov 2011

2 Definitie VN-commissie 1987 Duurzaamheid gaat over de schaarste van de hulpbronnen waarmee welvaart wordt voortgebracht, zowel nu als in de toekomst. Duurzame ontwikkeling is ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden, zonder het vermogen van toekomstige generaties - om in hun eigen behoeften te voorzien - in gevaar te brengen.

3 bosbouw, visserij aan visgronden en bossen niet méér vis of hout onttrekken dan er door natuurlijke aanwas vanzelf weer bij kan komen.

4 Holistisch Alle ontwikkelingen die op technologisch, economisch, ecologisch, politiek of sociaal vlak bijdragen aan een gezonde aarde met welvarende bewoners en goed functionerende ecosystemen zijn duurzaam.

5 Vertalen naar de catering duurzaamheid demystifiëren

6

7

8 Duurzaam Ondernemen Milieubarometer Philippe Tavernier POM West-Vlaanderen Grootkeukenstudiedag : Duurzaamheid en catering: modetrend of toekomst? Gent Low 8

9 Gangbare definitie : Duurzaam Ondernemen? Een continu verbeteringsproces waarbij ondernemingen vrijwillig en op systematische wijze economische, milieu- en sociale overwegingen op een geïntegreerde en coherente manier in de hele bedrijfsvoering opnemen en waarbij overleg met stakeholders, of belanghebbenden van de onderneming deel uitmaakt van dit proces (ICDO referentiekader MVO) 9

10 Duurzaam ondernemen Evenwichtige aandacht in bedrijfsvoering voor: PLANET (reductie milieubelasting) PROFIT (verbeteren ondernemersklimaat) PEOPLE (verbeteren werknemersklimaat) Communicatie en dialoog met STAKEHOLDERS! Streven naar winst met oog voor milieu en menselijke aspecten zowel binnen als buiten het bedrijf People Passion Participation Policy Planet Profit 10

11 Enkele basiskenmerken DO Integreren in beleid : Missie - Visie Strategie Langtermijnperspectief Eigen bedrijfsvoering, beleid, proces in vraag stellen Ketenbenadering (ook buiten grenzen bedrijf kijken) Dialoog en overleg met stakeholders Essentieel onderdeel: transparantie in bedrijfsvoering Continue verbetering Meten is Weten Teamwerk 11

12 Ketenbenadering - Duurzaamheid toepassen (klimaat impact) 3 niveaus Suppliers They reduce for us Organisation We reduce Clients/Users We reduce for them Communiceer uw objectieven intern Monitoring meten is weten Leg prioriteiten : start met de belangrijkste aspecten en met quick wins Communiceer vooruitgang intern en daarna extern Herinvesteer winst uit winstgevende acties in minder winstgevende acties 12

13 Thema s DO People Eco-efficiëntie Rationeel watergebruik Energie Afvalpreventie Mobiliteit Ketenbeheer Cradle to cradle Duurzaam aankopen Bedrijventerreinmanagement Duurzaam bouwen Biodiversiteit Planet Veiligheid Gezondheid Diversiteit Balans werk-privé Werknemersbetrokkenheid Werknemerstevredenheid Opleidingen Competentieontwikkeling Eerlijke handel Maatschappelijke betrokkenheid Profit Meten is weten Gebruik KPI s Behoorlijk bestuur Duurzaam internationaal ondernemen Familiaal charter Duurzaam beleggen Stakeholdermanagemen t Duurzame klantrelaties Duurzaamheidsrapporte ring Communicatie 13

14 DO - Team First movers Ambassadeurs complementair DO Traject Indicatoren People Profit Planet Barometer Middel Duiding Actie Acties Duurzaam Ondernemen Data verzamelen Tijd Toegang Rapporteren Binnen de tool Basis voor duurzaamheidsrapport 14

15 10 redenen om DO toe te passen 1. Anticiperen op evoluerende wetgeving 2. Beleidsmatig : Managementsystemen of overkoepelend beleid 3. Commerciële voordelen nieuwe marktkansen 4. Kostenbesparing win-win 5. Innovatie - Productdiversificatie 6. Vanuit persoonlijke overtuiging waardegedreven ondernemerschap maatschappelijk engagement 7. Verhogen medewerkerstevredenheid - betrokkenheid 8. Omdat het product dit zelf vereist 9. Logo s - Labelling - etikettering 10. Imago reputatiemanagement naar alle stakeholders Bron: Beco 15

16 Burger/consument verwachten meer duurzaamheid van bedrijven Not harming the environment Treating employees fairly Milieu is prioriteit nummer 1 voor burgers. Ensuring responsible supply chain Providing Quality products/services at lowest price Applying same high standards globally Reducing impact on climate change Improving education/skills in surrounding communities Listening/responding to public concerns Increasing global economic stability Helping reduce rich-poor gap Reducing human rights abuses Supporting charities/community projects Solving social problems Supporting progressive government policies Source: Globescan

17 Waarom Duurzaam Ondernemen? Klanten passen zich aan : For 24% of the population, climate change is biggest world issue - after famine and water supply (29%) 66,8% would punish an unsustainable brand by buying less 47% consumers changed product or brand because of presence label Majority of consumers are ready to pay more for sustainable products/services (source: EU commission study & Yearly Sustainable Barometer 2011) Concurrenten passen zich aan : Naast prijs/kwaliteit/ dienstverlening wordt eco-klimaat een competitieparameter 17

18 De hype van MVO en Duurzaam Ondernemen Proliferatie aan certificaten labels logo s Wildgroei aan awards Enquetes en Onderzoeken Toenemende interesse van overheid, NGO s, Burger Toenemende interesse van bedrijven voor MVO Pers Internet sociale netwerken Green Marketing <-> Greenwashing 18

19 DO Certificaten barometer Managementsystemen ISO Global Reporting Initiative MVO-Prestatieladder Charter DO Productcertificaten Duurzame handelssystemen -> algemeen of sectoraal -> lokaal of internationaal -> Overheid bedrijven NGO s Bron : PULSE-project ondernemingen en ontwikkelingssamenwerking Leuven Centre for Global Governance Studies 19

20 Toeristische ecolabels

21 de Groene Sleutel Green Key is een internationaal keurmerk 1 label voor verschillende doelgroepen: hotels, campings, jeugdherbergen, zomerhuisjes, restaurants, recreatiedomeinen en congrescentra. Nederland en Frankrijk hebben een Groene Sleutel en een la Clef Vert FEE international heeft andere succesvolle programma's zoals Blauwe Vlag en ecoschools Samenwerking tussen FEE en UNWTO Milieucriteria, aandacht voor management + educatie 21

22 Evolutie Gehonoreerden West-Vlaams Milieucharter en Charter Duurzaam Ondernemen Milieucharter 22 Charter Duurzaam Ondernemen 10 thema s 1. Behoorlijk bestuur 2. Maatschappelijk engagement 3. Communicatie 4. Mensvriendelijk ondernemen 5. Duurzaam investeren, aankopen, productontwikkeling 6. Risicobeheersing 7. Ketenbeheer 8. Klimaat en energie 9. Kwaliteit leefomgeving 10. Mobiliteit

23 more than green paint Green Marketing <-> Green Washing Het Dexia Verhaal De zonnepanelenhype FSC-label Geloofwaardigheid 23

24 Enkele Bedrijfsgetuigenissen 24

25 DO en VOEDING bij ALPRO Healthy Alpro broodje Info sessies diëtist Fruitbox Donderdag = Veggie Dag 25

26 T&VH Gezonde voeding Doorlichting bedrijfsrestaurant - SANA Passion for Health Gezonde maaltijd; aanduiding gezonde broodjes; meergranen broodje Lancering: kok Patrick Devos + gratis stuk fruit + tip over gezond leven 5 gezonde kookworkshops (Syntra West) Eigen kookworkshops in restaurant 26

27 Jaar van de gezondheid bij Arcotec 2x/jaar fietstocht Gezondheidstips in bedrijfskrant Een maand lang 1dag/week gratis fruit 27 Yoghurt - automaat

28 Niet enkel in de fabriek wordt er gemeten... De keten van chips 21 22% Aardappelteelt Bij chips ligt 59% van onze carbon footprint buiten onze eigen processen 20% Zonnebloem -teelt Bakproces Transport Afval 2% Kruiden 30% 9% 2% % Verpakking Samenwerking met leveranciers om ons product duurzamer te maken 28

29 Duurzaamheid: voeding en gezondheid Honderdduizenden mensen genieten dagelijks van onze breed assortiment. Het is voor ons dan ook vanzelfsprekend dat we er alles aan doen om ervoor te zorgen dat ze van optimale kwaliteit zijn. Ons voornemen om betere producten te maken, zonder afbreuk te doen aan smaak, hebben we op groepsniveau vertaald in heel concrete doelstellingen, waarvoor 2006 als referentiejaar geldt: 25% minder zout tegen % minder vet tegen % minder suiker tegen 2020 We willen er tevens voor zorgen dat de consument weet wat hij eet en dat hij een bewuste keuze kan maken. We verschaffen hem daarom duidelijke informatie over de ingrediënten en voedingswaarde van de producten die hij kiest met behulp van voedingswaardetabellen op de verpakkingen en een consumentenlijn. 29

30 Duurzaamheidsrapportering bij ARDO 30

31 Duurzame Catering Enkele Gegevens Case Stad Gent Restaurant AC Zuid 31

32 Foodmiles lokale productie CO 2 -uitstoot van voedseltransport 1 appel uit Nieuw-Zeeland = 230 kg Belgische appels 1 kg boontjes uit Kenia = 65 kg Belgische boontjes 1 kg asperges uit Peru = 105 kg Belgische asperges (bron : Stad Gent, Ecolife en Wervel) 32

33 Seizoensproducten (Velt) 33

34 Milieu-impact vleesproductie 18% van broeikasgasuitstoot (CO2, methaan, lachgas) 1/3 van alle vaste grond, 70% van huidig landbouwareaal jaarlijks 3 miljoen hectare bos gekapt waterverbruik (15.000l voor 1 kg rundvlees) mestoverschot verlies aan biodiversiteit watervervuiling zure regen 40% van de graanopbrengst en 30% van de visvangst wordt als vee/visvoeder gebruikt 34

35 Duurzame Catering Personeelsrestaurant AC Zuid - Stad Gent stap 1: verminderen van de vleesconsumptie alle dagen een volwaardige vegetarische maaltijd + op donderdag hoofdmaaltijd vegetarisch aandacht voor uitgebreid rauwkostassortiment en vegetarisch broodbeleg andere manieren om minder vlees te eten: kleinere vleesporties + minder milieubelastend vlees -> Belangrijk: goede ondersteuning van het keukenpersoneel, kookboeken, info over samenstelling vegetarische maaltijd, feed back op menu Ondersteuning van Vredeseilanden Bron : Maaike Breugelmans Milieudienst Stad Gent 35

36 Duurzame Catering Personeelsrestaurant AC Zuid - Stad Gent stap 2: werken met seizoensgroenten seizoensgroenten voor de soepen en warme maaltijden ook aandacht voor seizoensgroenten bij rauwkost en belegde broodjes stap 3: aanpassing dranken- en dessertenaanbod biologische en/of fair trade drankjes ipv klassieke frisdranken artisanale en milieuvriendelijk bereide desserten van lokale zuivelboer ipv klassieke desserten 36

37 Duurzame Catering Personeelsrestaurant AC Zuid Stad Gent stap 4: verder integreren van fair trade producten stap 5: verder integreren van bio producten Communicatie artikel in personeelsmagazine berichtjes op het intranet circulaire naar alle personeelsleden over Donderdag Veggiedag ter plaatse: affiches, tafelstaanders, seizoenskalenders, biogids, 37

38 De duurzaamheidsbarometer: kwantitatief meetinstrument voor het meten en versterken van uw MVO-beleid 38

39 Kadering KMOduurzaamheidsbarometer Initiatief: POM West-Vlaanderen, POM Oost-Vlaanderen, Provincie Zeeland ikv Interregproject Duurzaam = gewoon doen! Uitvoerder: BECO Doel: meet- en monitoringinstrument voor bedrijven (KMO s) 1 e instrument om het bedrijfsbeleid naar duurzaam ondernemen te versterken (sterktes, zwaktes en verbeterpunten in beeld brengen) Managementinstrument volgens Balanced Scorecard 2 e mogelijk communicatie-instrument naar stakeholders -> opstap naar duurzaamheiodsrapportering 39

40 MVO-indicatorenmatrix duurzaamheidsbarometer PPP Profit (Economie) Planet (Ecologie) People (Sociaal-Maatschappelijk) BSC Financieel 1 Bruto Winst 4 Duurzame investeringsruimte 9 Duurzaam belegd vermogen 2 Omzetgroei 10 Winstverdeling 3 Algemene investeringsruimte 66 Gelijke beloning 8 Werkvoorraad Klanten / stakeholders 6 Klantenafhankelijkheid 12 Leveranciersafhankelijkheid 17 Klantentevredenheid 18 Beoordeling over leveranciers 19 Leverancierstevredenheid 38 Productklachten Interne processen (operationeel) Leren & verbeteren (ontwikkeling) 7 Tekortkomingen wet- en regelgeving 27 Energiekosten 28 (Afval)waterkosten 29 Afvalkosten 39 Kwaliteitssystemen 54 Terugdringen hinder emissies bodem/lucht/water 5 Risicomanagement 13 Marktkennis 14 Nieuwe producten/diensten 53 Milieuklachten 11 Duurzame inkoop 20 Transparantie 21 Sponsoring/Donaties 22 Vrijwilligerswerk 23 Contactmomenten omgeving 30 BBT grond- en hulpstoffen 31 BBT hinder en emissies 37 Productuitval 40 CO 2 footprint 41 Elektriciteitsverbruik 42 Gasverbruik 43 Warmtegebruik 44 Duurzame energie 45 Waterverbruik 46 Regenwatergebruik 47 Afvalproductie 48 Scheidingspercentage 49 Transportkilometers 50 Zakelijke kilometers werknemers 51 OV en fietsvervoer 52 Milieuzorgsysteem 24 Beoordeling van leveranciers 25 Klantenbeoordeling 26 Behandeling ketenissues 32 Verzuimpercentage 33 Verzuimfrequentie 34 Incidenten/ongevallen 35 Arbeid/gezondheid/veiligheidsysteem 36 BBT veiligheid 57 Personeelsverloop 58 Medewerkertevredenheid 59 Opleiding en ontwikkeling 60 Opleiding en ontwikkeling milieu en sociaal/veiligheid 61 Competenties 63 Sociale klachten (intern) 64 Werknemers met minder kansen 65 Vrouwen in management 55 KAM vergaderingen 15 Duurzame producten/diensten 56 MVO beleid Medezeggenschap

41 Stappenplan duurzaamheidsbarometer Ga naar: Registreren voor het verkrijgen van toegang Als u voor het eerst inlogt is het systeem nog leeg. Er zijn nog geen barometers aangemaakt. Meerdere personen kunnen toegang krijgen tot het meetinstrument 95 op jaarbasis voor Licentie Op verzoek : gratis testcode 41

42 Stap 1: Voeg een nieuwe barometer toe (gebouw of vestiging) Stappenplan duurzaamheidsbarometer 42

43 Stappenplan duurzaamheidsbarometer Stap 2: Kies uw indicatoren 43

44 Stappenplan duurzaamheidsbarometer Stap 3: Vul de meetwaarden in Jaarbasis of te kiezen tijdsfrequentie 44

45 Stappenplan duurzaamheidsbarometer Stap 4: Outputresultaten - boardtabel 45

46 Meer Info : Philippe Tavernier Directeur Duurzaam Ondernemen POM West-Vlaanderen philippe.tavernier@west-vlaanderen.be Provinciehuis Olympia Koning Leopold III-laan Sint-Andries/Brugge tel: 050/

47

48 Duurzaam inkopen De groene golf in het inkooptraject

49 Vlaamse Vereniging Aankoopmanagers in Verzorgingsinstellingen. beroepsvereniging groepeert een honderdtal aankoopverantwoordelijken van verzorgingsinstellingen (ziekenhuizen, rusthuizen, MPI's en revalidatiecentra, OCMW's, enz.), zowel uit de private als de openbare sector doel : een netwerk vormen tussen de leden informatie uitwisselen in verband met alle aspecten van het aankoopen logistiek proces, organiseert congressen, seminaries en bedrijfsbezoeken en neemt actief deel aan vakbeurzen. VVAV is een belangenvereniging, maar geen vereniging die gezamenlijke aankopen uitvoert. Als lid word je uitgenodigd op de activiteiten en krijg je een inlogcode voor het ledenforum op deze site.

50 Zes stappen van het inkoopproces Inkoopvoorbereiding Specificeren Selecteren Contracteren en bestellen Bewaken en gebruiken Nazorg

51 Inkoopvoorbereiding Onderzoek de inkoopbehoefte en bepaal wat nodig is Een nieuw auto of een fiets met regenpak? Inventariseer mogelijke samenwerking Kijk of je samen met anderen kunt inkopen Verken de markt Zelf op onderzoek en praten met leveranciers Zoek uit wat iets minimaal mag kosten Schilder in dienst voor 13 of 33 per uur??

52 Specificeren Onderzoek de keten met Levenscyclus Analyse Specificeert u alleen een product of een duurzame levenscyclus Functioneel specificeren ipv voorschrijven Auto met energielabel A of een milieuvriendelijk transportmiddel Geef innovatie een kans Microvezel doekjes of een schoon bureau Kies de vorm van uw inkoop/aanbesteding Aangenomen factuur - Onderhandelingsprocedure offerteaanvraag aanbesteding

53 Selecteren Bepaal de manier van gunning Laagste prijs of de economisch meest voordelige? Toch een laagste prijs aanbesteding Specificeer uw wens zorgvuldig op basis van marktverkenning Wat worden de selectiecriteria Milieuzorgsysteem, (ISO 14001, ISO 9001, OHSAS ) Wat zijn de gunningcriteria (eisen - wensen) Kleine personenauto met energielabel B of A

54 Selecteren Total Cost of Ownership Gloeilamp, spaarlamp, Led-lamp Maak gebruik van keurmerken en certificaten

55 Selecteren Bepaal het wegingpercentage voor duurzaamheidcriteria Prijs 35 % Kwaliteit 25 % Uitvoering 25 % Milieu sociale criteria 15 % Bepaal hoe de weging plaats vindt Bronmaatregelen (voorkomen energie en watergebruik, voorkomen afval)

56 Contracteren en bestellen Hoe kunt U een optimale prestatie krijgen? Af en toe een keuring of samen op zoek naar duurzaamheidwinst Hoe kunt U uw eigen inkoopproces verduurzamen? Documenten dubbelzijdig aanleveren of elektronisch? Communicatie Daar moet ik iets mee, of gepland onderdeel traject

57 Bewaken en gebruiken Neem de gemaakte afspraken omtrent duurzaamheid serieus Controleer en waardeer als het goed gaat Zorg dat de ingekochte levering duurzaam wordt gebruikt Hervulbare verpakkingen weggooien of daadwerkelijk hervullen?

58 Nazorg Beoordeel het gevolgde traject Daadwerkelijk gekregen wat je voor ogen had? Gebruik uw nieuwe inzichten bij een volgend inkooptraject Succesvolle duurzame aankoop doorlopen? Communiceer intern en extern

59

60 Gezond verstand gebruiken

61

62 Duurzame keuken: Keukenhygiëne en machinale vaatwas Marc De Keukeleire (Diversey) Hugo Fieremans (Diversey)

63 Agenda Algemene probleemstelling rond evaluatie reinigingsmiddelen Wat heeft u zelf in handen? Trends voor de toekomst Case study: machinale vaatwas en duurzaamheid

64 Er zijn vele defenities van groen Recyclable Fully biodegradable Environmental friendly Life Cycle Analysis Non toxic Food contact safe Eco label No ozone depleting substances Sustainable development Ecological No dead fish / tree Safe, non irritant/corrosive Non cargenogenic No animal testing Natural ingredients Essential oils Vegetable based Allergen free Biological Enzymatic P, EDTA, NTA free Solvent free Active oxygen (chlorine free) No silicone No metals; zinc free

65 Customer commitment Organisation RESPONSIBLE SOLUTIONS Processes SUSTAINABLE SYSTEMS Green products ECO RANGE Products Systems Programs solution

66 Definitie van Duurzaamheid Tegemoetkomen aan de noden van het heden zonder het compromiteren van de noden van de toekomstige generaties Evenwicht tussen People, Planet en Profit Beste manier om toekomstige groei te managen. Gaat verder dan het maken van producten

67 Principe: wat kun je doen? Reinigingsmiddelen Water Energie Afvoer: Gereageerde reinigingscomponenten Verpakkingsafval reinigingsmiddelen

68 Wat kan u doen Aankoop reinigingsmiddelen Voor u: zeer moeilijk te beoordelen hoe carbon foodprint (ecologische voetafdruk) is Reiningsmiddelen best onder geconcentreerde vorm (geen water vervoeren). Minder chemie, water en energie verbruiken: Planet, profit! Efficiënte reinigingsmiddelen resulteren in minder verbruik Doseertoestellen Training in gebruik en toepassing (vb. waar desinfecteren) Data management systemen (zie straks) Minder verpakkingsafval komende van reinigingsmiddelen: Planet Concentraten gebruiken Lichtgewicht verpakkingen Recycleerbare verpakkingen Veilig gebruik : People, planet Gesloten verpakkingen Gemakkelijk hanteerbare verpakkingen Dubbelwandige verpakkingen met veilige aansluitingsconnector bij 200L vaten

69 Toekomst? Minder verbruik van (aggressieve) reinigingsmiddelen Speciale materialen van oppervlakken keukens Gemakkelijker te reinigen (minder vasthechten) Bacteriostatische materialen Verdere automatisatie van reinigen (nu al: CIP ovens) Eco vaatwasmachines verder in opmars

70 Praktisch voorbeeld: datamanagement machinale vaatwas

71 Doel machinale vaatwas Zorgen voor een: schone droge hygiënische onbeschadigde vaat tegen een tegen een AANVAARDBARE KOST en in een DUURZAME context

72 Welke criteria? Goede waterkwaliteit Aangepaste vaat Aangepaste vaatwasmachine Goed gebruik en onderhoud Veilig en efficiënt doseersysteem Opvolgsysteem

73 Welke criteria? Goede waterkwaliteit: 3 à 7 Franse hardheid Aanvaardbare hoeveelheid mineralen Aangepaste vaat: Vorm van de vaat Materiaal waaruit het vaatwerk bestaat Uniformiteit van het vaatwerk

74 Welke criteria? Aangepaste vaatwasmachine Juiste capaciteit Uitgerust met de nodige opties Goed gebruik en onderhoud Optimale personeelsbezetting Opleiding van het personeel Motiveren en stimuleren van verantwoordelijkheidszin

75 Welke criteria? Veilig en efficiënt doseersysteem Conform met de reglementering Gebruiksvriendelijk en veilig voor het personeel Aangepaste producten en doseringen Service Beheersysteem Objectief systeem = techniek

76 In de praktijk blijkt dat: 94% 72% 40% 44% 28% 31% slechte waterkwaliteit onaangepast vaatwerk onaangepaste machine verkeerd gebruikonderhoud onveilig doseersysteem geen controle

77 Exploitatiekost vaatwas 62% 8% 4% 26% Water Energie Arbeid Producten

78 Waterverbruik? Het waterverbruik is mede verantwoordelijk voor het energie- en productverbruik Waswater wordt opgewarmd tot +/- 60 C. Spoelwater wordt opgewarmd tot +/- 90 C Het productverbruik stijgt evenredig met het waterverbruik! Mits het beperken/normaliseren/optimaliseren van het waterverbruik realiseren we niet alleen een kostendaling maar verkleinen wij eveneens onze ecologische voetafdruk

79 Duurzame ontwikkeling Houdt veelal een stijging in van de werkingskosten is een veel gehoord statement Verantwoordelijkheid tegenover de komende generaties. Voor de machinale vaatwas zijn er heel wat mogelijkheden om de eventuele meerkost ruimschoots te compenseren door het verlagen van de algemene werkingskosten Water Energie Producten Een datalogsysteem is hiervoor noodzakelijk.

80 Dataloging Meten is weten, gissen is missen! Een datalogsysteem geeft de exploitant de mogelijkheid om: De verbruiken te controleren en bij te sturen. De organisatie te controleren en bij te sturen. Te voldoen aan de kwaliteits- en hygiënenormen. Zijn/haar ecologische voetafdruk te verkleinen.

81 Een voorbeeld uit de praktijk Restaurant van internationale winkelketen Situatie: Variabel aanbod van vuile vaat. Piekmoment tussen 12u en 14u. Doorlopende werkingstijd van 10 à 11uur/dag. Geen controlesysteem. Klacht: hoog productverbruik.

82 Een voorbeeld uit de praktijk Restaurant van internationale winkelketen Reactie 1: Technische ingrepen uitgevoerd zonder de echte oorzaak te kennen. Resultaat = geen verbetering! Reactie 2: Inzetten van een datalogsysteem. Resultaat = reeds na 2 weken oorzaak gekend.

83 Een voorbeeld uit de praktijk Restaurant van internationale winkelketen Oorzaak: Extreem hoog waterverbruik via bijvullingen door een defect wassysteem (scheur in leiding). Gemiddeld 9000 liters per dag aan extra waterverbuik! Gevolg: Exploitatiekost (z/arbeidskost) opgelopen tot: euro/jaar. Oververbruik aan warm water van 27500m³/jaar. Oververbruik aan detergent van 5500 kg./jaar

84 Een voorbeeld uit de praktijk Restaurant van internationale winkelketen Herstelling: Uitgevoerd door machineleverancier. Eén dag buiten gebruik tijdens de herstelling. Kostprijs: < 2000 euro. Gevolg: Exploitatiekost (z/arbeidskost) gereduceerd tot: euro/jaar. Geen oververbruik meer van warm water. Genormaliseerd verbruik van detergent. Betere wasresultaten. Datalogsysteem wordt verder intensief gebruikt.

85 Een voorbeeld uit de praktijk Kostenvergelijking Vóór Na Water Chemie Energie Totaal Besparing: >27000 euro/jaar = 49%

86 Bedankt voor uw aandacht En een duurzame toekomst toegewenst!

Duurzame keuken: Keukenhygiëne en machinale vaatwas. Marc De Keukeleire (Diversey) Hugo Fieremans (Diversey)

Duurzame keuken: Keukenhygiëne en machinale vaatwas. Marc De Keukeleire (Diversey) Hugo Fieremans (Diversey) Duurzame keuken: Keukenhygiëne en machinale vaatwas Marc De Keukeleire (Diversey) Hugo Fieremans (Diversey) Agenda Algemene probleemstelling rond evaluatie reinigingsmiddelen Wat heeft u zelf in handen?

Nadere informatie

Duurzaam Ondernemen Milieubarometer

Duurzaam Ondernemen Milieubarometer Duurzaam Ondernemen Milieubarometer Philippe Tavernier POM West-Vlaanderen Grootkeukenstudiedag : Duurzaamheid en catering: modetrend of toekomst? Gent 23 11-2011 Low 1 Gangbare definitie : Duurzaam Ondernemen?

Nadere informatie

De duurzaamheidsbarometer: kwantitatief meetinstrument voor het meten en versterken van uw MVO-beleid

De duurzaamheidsbarometer: kwantitatief meetinstrument voor het meten en versterken van uw MVO-beleid De duurzaamheidsbarometer: kwantitatief meetinstrument voor het meten en versterken van uw MVO-beleid Anouk Van de Meulebroecke, directeur BECO België NV meulebroecke@beco.be, 03/205.91.51 Agenda 1. De

Nadere informatie

Duurzaam zorgzaam Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en duurzaamheidsrapportering in az Sint Blasius

Duurzaam zorgzaam Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en duurzaamheidsrapportering in az Sint Blasius Mechelen 20 oktober 2011 Duurzaam zorgzaam Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en duurzaamheidsrapportering in az Sint Blasius Agenda Introductie Anouk Van de Meulebroecke directeur BECO Maatschappelijk

Nadere informatie

Japo Ouwerkerk Media Rakkers, 17 januari 2012 Social Benefit Storytelling in Practice

Japo Ouwerkerk Media Rakkers, 17 januari 2012 Social Benefit Storytelling in Practice Japo Ouwerkerk Media Rakkers, 17 januari 2012 Social Benefit Storytelling in Practice Agenda 1. Introductie 2. What drives the world: Globale trends in Voedingsmiddelenwereld 3. Drives what we do: Intro

Nadere informatie

inspireren en innoveren in MVO

inspireren en innoveren in MVO inspireren en innoveren in MVO Inleiding Gert Van Eeckhout Beleidsondersteuner MVO - Departement WSE Wat is MVO? Waarom MVO? Beleidslijnen Vlaamse overheid MVO? een proces waarbij ondernemingen vrijwillig

Nadere informatie

Infosessies 2012 25 september 2 oktober

Infosessies 2012 25 september 2 oktober Infosessies 2012 25 september 2 oktober Duurzaam ondernemen Evenwichtige aandacht in bedrijfsvoering: PEOPLE (verbeteren werknemersklimaat) PLANET (reductie milieubelasting) PROFIT (verbeteren ondernemersklimaat)

Nadere informatie

West4Work Arbeidsmarktsymposium. dinsdag 03/11/2015

West4Work Arbeidsmarktsymposium. dinsdag 03/11/2015 West4Work Arbeidsmarktsymposium dinsdag 03/11/2015 Duurzaam ondernemen want een duurzaam bedrijf is : een sterk bedrijf! een verankerd bedrijf! een maatschappelijk geïntegreerd bedrijf! een bedrijf met

Nadere informatie

Definitie. Wat is Duurzaamheid?

Definitie. Wat is Duurzaamheid? Duurzaamheid Definitie Wat is Duurzaamheid? Waarom is duurzaamheid belangrijk? Bevolkingsgroei 7naar 9Miljard Waarom is duurzaamheid belangrijk? Grondstofschaarste Waarom is duurzaamheid belangrijk? Ontbossing

Nadere informatie

Milieuverantwoord aankopen binnen je bedrijf. Kathelijne De Ridder

Milieuverantwoord aankopen binnen je bedrijf. Kathelijne De Ridder Milieuverantwoord aankopen binnen je bedrijf Kathelijne De Ridder Hoeveel kilo papier gebruikt de gemiddelde Belg per jaar? a) 265 kilo/jaar b) 354 kilo/jaar c) 358 kilo/jaar Hoeveel kilogram restafval

Nadere informatie

MVO. MVO Prestatieladder. Ondernemen met oog voor balans tussen 3- P s. People Planet Profit. MVO kan bijdragen om deze balans te vinden.

MVO. MVO Prestatieladder. Ondernemen met oog voor balans tussen 3- P s. People Planet Profit. MVO kan bijdragen om deze balans te vinden. MVO meetbaar gemaakt Themabijeenkomst VNO NCW 22 november 2010 MVO-Prestatieladder MVO Ondernemen met oog voor balans tussen 3- P s People Planet Profit MVO kan bijdragen om deze balans te vinden Wat valt

Nadere informatie

rapporteren meten duurzaam

rapporteren meten duurzaam handelen interactie motivatie rapporteren verslag omgeving ontwikkelen barometer diversiteit mensen klanten stakeholders mobiliteit communiceren maatschappij scan actie 2.0 DUSCA lokale besturen ethisch

Nadere informatie

Introductie. Figuur 1 De actie van Coca Cola

Introductie. Figuur 1 De actie van Coca Cola Inhoud Introductie... 2 Maatschappelijk verantwoord ondernemen... 3 Duurzaamheid... 4 Maatschappelijk betrokken ondernemen... 5 Het verschil tussen MVO en MBO... 6 Bronnelijst... 7 MBO... 7 MVO... 7 Introductie

Nadere informatie

Maatschappelijk verantwoord ondernemen in lastenboeken. Diane Buggenhout Quality, Security, Environment Manager Benelux

Maatschappelijk verantwoord ondernemen in lastenboeken. Diane Buggenhout Quality, Security, Environment Manager Benelux Maatschappelijk verantwoord ondernemen in lastenboeken Diane Buggenhout Quality, Security, Environment Manager Benelux Certificaten Kwaliteit: ISO 9001:2008 certificaat Milieu: ISO 14001:2004 certificaat

Nadere informatie

Uitreiking Milieucharters Oost-Vlaanderen 2012

Uitreiking Milieucharters Oost-Vlaanderen 2012 Uitreiking Milieucharters Oost-Vlaanderen 2012 Praktijkvoorbeelden voor duurzaam ketenbeheer om de ecologische, sociale en economischfinanciële impact in kaart te brengen. Bernard MAZIJN Universiteit Gent

Nadere informatie

TEGEN VOEDSELVERLIES! EEN ACTUELE UITDAGING VOOR DE GROOTKEUKENSECTOR

TEGEN VOEDSELVERLIES! EEN ACTUELE UITDAGING VOOR DE GROOTKEUKENSECTOR SAMEN TEGEN VOEDSELVERLIES! EEN ACTUELE UITDAGING VOOR DE GROOTKEUKENSECTOR Kris Roels - Interdepartementale Werkgroep Voedselverlies @ Grootkeukencolloquium 2015 WAT IS VOEDSELVERLIES? Voedselverlies

Nadere informatie

Certificeren Waardevol?? KVGM B.V.

Certificeren Waardevol?? KVGM B.V. Certificeren Waardevol?? KVGM Improvement Solutions: + Specialisten in verbetermanagement + 20 jaar ervaring + 6 deskundige, gedreven en pragmatische professionals + Praktische aanpak waarbij de klantorganisatie

Nadere informatie

Het maken van een duurzaamheidsbeleid

Het maken van een duurzaamheidsbeleid Het maken van een duurzaamheidsbeleid Workshop Lekker Betrokken! Phyllis den Brok Projectleider Lekker Betrokken! phyllis@phliss.nl 06-22956623 hhp://www.phliss.nl/lb.html Duurzaamheid Definitie duurzaamheid:

Nadere informatie

METING EN INBEDDING VAN ECOLOGISCHE VOETAFDRUK IN BEDRIJFSVOERING. Stijn Bruers

METING EN INBEDDING VAN ECOLOGISCHE VOETAFDRUK IN BEDRIJFSVOERING. Stijn Bruers METING EN INBEDDING VAN ECOLOGISCHE VOETAFDRUK IN BEDRIJFSVOERING Stijn Bruers OVERZICHT MILIEUZORGSYSTEEM NULMETING REDUCTIEDOELSTELLING ANALYSES EN SIMULATIES ACTIEPLAN CASE STUDIES 1 1. MILIEUZORGSYSTEEM

Nadere informatie

Lerend netwerk FMiV: duurzaam event management

Lerend netwerk FMiV: duurzaam event management Lerend netwerk FMiV: duurzaam event management Startvergadering, 23/06/2010 Anouk Van de Meulebroecke, Stijn Lambert BECO België Agenda 1. Kennismaking 2. Wat is duurzaam eventmanagement? 3. Praktijkvoorbeeld:

Nadere informatie

Duurzaam Inkopen in onderwijs. Betty de Keizer De Keizer Kennismakelaar

Duurzaam Inkopen in onderwijs. Betty de Keizer De Keizer Kennismakelaar Duurzaam Inkopen in onderwijs Betty de Keizer De Keizer Kennismakelaar Duurzaam inkopen, inleiding Duurzaam inkopen in onderwijs Spelers in het veld en hun rol Suggesties voor aanpak Informatiebronnen

Nadere informatie

Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen De Meeuw Nederland Industrieweg 8 Postbus 18 5688 ZG Oirschot T +31 (0)499 57 20 24 F +31 (0)499 57 46 05 info@demeeuw.com www.demeeuw.com De Meeuw en MVO Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord

Nadere informatie

Sustainable Tourism Duurzaam Toerisme. dr. Anja de Groene lector duurzaamheid en water Hogeschool Zeeland

Sustainable Tourism Duurzaam Toerisme. dr. Anja de Groene lector duurzaamheid en water Hogeschool Zeeland Sustainable Tourism Duurzaam Toerisme dr. Anja de Groene lector duurzaamheid en water Hogeschool Zeeland Programma 15.15 uur: Inleiding duurzaam toerisme door Dr. Anja de Groene 15.35 uur: Cradle to Cradle

Nadere informatie

Voor vandaag. Balanced Scorecard & EFQM. 2de Netwerk Kwaliteit Brussel 22-apr-2004. Aan de hand van het 4x4 model. De 3 facetten.

Voor vandaag. Balanced Scorecard & EFQM. 2de Netwerk Kwaliteit Brussel 22-apr-2004. Aan de hand van het 4x4 model. De 3 facetten. Balanced Scorecard & EFQM 2de Netwerk Kwaliteit Brussel 22-apr-2004 Voor vandaag! Grondslagen van Balanced Scorecard Aan de hand van het 4x4 model! Het EFQM model in vogelvlucht De 3 facetten! De LAT-relatie

Nadere informatie

Voorproefje Cosun MVO-verslag 2011

Voorproefje Cosun MVO-verslag 2011 Voorproefje Cosun MVO-verslag 2011 1 Dit is een voorproefje in druk van het digitale Cosun MVO-verslag over 2011. Wilt u meer gegevens raadplegen over wat wij zoal ondernemen met het oog op onze maatschappelijke

Nadere informatie

PBM. PBM s. Door Thierry Moens, directeur marketing & business development Z-group. 5 maart 2009 De Montil - Affligem

PBM. PBM s. Door Thierry Moens, directeur marketing & business development Z-group. 5 maart 2009 De Montil - Affligem PBM PBM s Door Thierry Moens, directeur marketing & business development Z-group 5 maart 2009 De Montil - Affligem PreBes vzw Diestersteenweg 88 3510 Kermt Hasselt Tel. 011/28 83 40 Fax. 011/28 83 49 info@prebes.be

Nadere informatie

HIER KOMT DE TITEL VAN DE PRESENTATIE Verder met MVO in de chemie. 27 november 2008 Martine Willems

HIER KOMT DE TITEL VAN DE PRESENTATIE Verder met MVO in de chemie. 27 november 2008 Martine Willems HIER KOMT DE TITEL VAN DE PRESENTATIE Verder met MVO in de chemie 27 november 2008 Martine Willems Programma Ontwikkelingen in MVO De Duurzaamheid Strategie Scan (DSS) vernieuwd Een tweede maal de DSS

Nadere informatie

Product Sustainability Indicator

Product Sustainability Indicator Product Sustainability Indicator Waarom een scorecard? Duurzaam bouwen is al lang geen trend meer. De vraag naar duurzame gebouwen groeit en daarmee de vraag naar duurzame producten. Maar wat is een duurzaam

Nadere informatie

Carolien van der Laan, Ingeborg Bouwknegt, Wieneke Sijtsema. Duurzaam toerisme en plattelands accommodaties

Carolien van der Laan, Ingeborg Bouwknegt, Wieneke Sijtsema. Duurzaam toerisme en plattelands accommodaties Carolien van der Laan, Ingeborg Bouwknegt, Wieneke Sijtsema Duurzaam toerisme en plattelands accommodaties ECEAT Europees Centrum voor Eco en Agro Toerisme - Stichting voor duurzaam toerisme - Sinds 1993

Nadere informatie

Geokunststoffen en de reductie van de CO2 footprint

Geokunststoffen en de reductie van de CO2 footprint Geokunststoffen en de reductie van de CO2 footprint M. Nods Nods Consultancy www.nods-consultancy.com m.nods@nods-consultancy.com Principes circulaire economie 2 NGO: algemene introductie 1 De Life Cycle

Nadere informatie

Een duurzame boodschap. Duurzaamheidsbeleid en resultaten over 2013

Een duurzame boodschap. Duurzaamheidsbeleid en resultaten over 2013 Een duurzame boodschap Duurzaamheidsbeleid en resultaten over 2013 Een duurzame koers als familiebedrijf Jumbo is een echt familiebedrijf, dat middenin de samenleving staat. Daar zijn we trots op. Een

Nadere informatie

Duurzame winst voor MKB in 7 stappen Jaap de Vries Gijs Duivenvoorde

Duurzame winst voor MKB in 7 stappen Jaap de Vries Gijs Duivenvoorde Duurzame winst voor MKB in 7 stappen Jaap de Vries Gijs Duivenvoorde Duurzaam ondernemen 1 Even voorstellen Gijs Duivenvoorde ir, Delft Berenschot Maakindustrie Duurzaamheid Innovatie Normcommissie ISO26000

Nadere informatie

Alles van waarde beschermen en behouden

Alles van waarde beschermen en behouden Alles van waarde beschermen en behouden Rond 2050 wonen er zo n 9 miljard mensen op onze aarde. De vraag naar water, mais, olie en metaal zal dan ook drastisch toenemen. Onze aarde is niet onuitputtelijk,

Nadere informatie

Helderheid brengen in het veld van keurmerken en certificaten voor duurzaamheid van organisaties

Helderheid brengen in het veld van keurmerken en certificaten voor duurzaamheid van organisaties Keurmerken gekeurd Helderheid brengen in het veld van keurmerken en certificaten voor duurzaamheid van organisaties Auteurs: Dr. R.J.W. (Reinier) de Nooij - Optimal Planet Gepromoveerd in Milieukunde (Nijmegen,

Nadere informatie

Verstegen Sustainable Values Beleid

Verstegen Sustainable Values Beleid Verstegen Sustainable Values Beleid 2016-2020 Mission Statement Met continuïteit en rendement als bedrijfsmatig doel willen we met een op alle doelgroepen afgestemd assortiment inspelen op de veranderende

Nadere informatie

Hoe met MVO te beginnen

Hoe met MVO te beginnen Hoe met MVO te beginnen Stappenplan MVO; hoe krijg ik mijn bedrijf op niveau 1? In welk jaar is de MVO Prestatieladder gelanceerd? In het jaar 2009 In het jaar 2010 2 MVO Certificaten/verklaringen 3 In

Nadere informatie

Duurzaamheid in de voedingssector

Duurzaamheid in de voedingssector Duurzaamheid in de voedingssector Een toepassing 10 mei 2010, Trefmoment Voeding Meetjesland Renate Degrave l Manager Sustainability Services, Ernst & Young Deze twee druppels vertegenwoordigen? Page 2

Nadere informatie

FACILITY MANAGEMENT. Duurzaam FM. Algemeen management. Mieke Pieters

FACILITY MANAGEMENT. Duurzaam FM. Algemeen management. Mieke Pieters FACILITY MANAGEMENT Algemeen management Duurzaam FM Mieke Pieters Colofon Duurzaam FM Auteur: Mieke Pieters Brussel, 2015 D/2015/8132/213 ISBN 978-2-509-02538-8 ISSN 2406-6311 NUR 800 De publicaties uit

Nadere informatie

Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en ketenrisico s Analyse voor Vlaanderen op sectorniveau

Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en ketenrisico s Analyse voor Vlaanderen op sectorniveau Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en ketenrisico s Analyse voor Vlaanderen op sectorniveau Céline De Waele, EY Climate Change and Sustainability services Inhoud van de presentatie 1.

Nadere informatie

MVO Forum Duurzaam aankopen en ketenbeheer. 17 December 2012

MVO Forum Duurzaam aankopen en ketenbeheer. 17 December 2012 MVO Forum Duurzaam aankopen en ketenbeheer 17 December 2012 Waarom duurzaam ketenbeheer? Waarom duurzaam ketenbeheer? Enkele belangrijke noties Erkenning van zijn eigen maatchappelijke verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Ervaringen met GRI en CO2-Prestatieladder. 14 december 2011

Ervaringen met GRI en CO2-Prestatieladder. 14 december 2011 Ervaringen met GRI en CO2-Prestatieladder 14 december 2011 Overzicht presentatie Intro VGG Communicatie en organisatie GRI en Jaarbeeld CO2 en Prestatieladder Transparantiebenchmark Aanbestedingen Slide

Nadere informatie

Next Generation Risk Based Certification

Next Generation Risk Based Certification BUSINESS ASSURANCE Next Generation Risk Based Certification DNV GL Relatiedag - 11 november 2014 Albert Zwiesereijn 2014-06-05 1 SAFER, SMARTER, GREENER Albert Zwiesereijn 37 jaar Voor DNV GL Officier

Nadere informatie

EBPI MVO Kwartaalrapportage

EBPI MVO Kwartaalrapportage EBPI MVO Kwartaalrapportage 2017 EBPI 088-1161800 Prinses Catharina-Amaliastraat 5 www.ebpi.nl 2496 XD Den Haag info@ebpi.nl INHOUDSOPGAVE INLEIDING... 3 EBPI & MVO... 4 ONZE KERNWAARDEN:... 4 PEOPLE...

Nadere informatie

Material Value Circle

Material Value Circle Material Value Circle Meerwaarde in de circulaire waarde keten Lonneke de Graaff Materials 2014 l.graaff@dpivalucentre.nl Inhoud DPI Value Centre Wat is de Value Circle? Waarom kijken naar de Value Circle?

Nadere informatie

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Maatschappelijk verantwoord ondernemen Maatschappelijk verantwoord ondernemen Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) wint aan terrein in het bedrijfsleven en in de samenleving als geheel. Het verwachtingspatroon

Nadere informatie

HOE KAN DUURZAME CATERING DE DUURZAME POLITIEK VAN EEN ONDERNEMING ONDERSTEUNEN?

HOE KAN DUURZAME CATERING DE DUURZAME POLITIEK VAN EEN ONDERNEMING ONDERSTEUNEN? HOE KAN DUURZAME CATERING DE DUURZAME POLITIEK VAN EEN ONDERNEMING ONDERSTEUNEN? Ellen Dessart Sodexo Belgium INHOUD o Wat is een duurzaam voedingsaanbod? o Hoe omschakelen van een gewoon naar een duurzaam

Nadere informatie

erbeterdezaak.nl Processen managen Een inleiding erbeterdezaak.nl

erbeterdezaak.nl Processen managen Een inleiding erbeterdezaak.nl Processen managen Een inleiding Proces cultuur De klant komt eerst Zorg dat je altijd waarde toevoegt Moedig eigen initiatief aan Geef medewerkers ruimte Moedig teamwerk aan Beloon team prestaties Werk

Nadere informatie

Green Cleaning. Duurzaam schoonmaakonderhoud - ecologisch, economisch en ergonomisch waardevol

Green Cleaning. Duurzaam schoonmaakonderhoud - ecologisch, economisch en ergonomisch waardevol Green Cleaning Duurzaam schoonmaakonderhoud - ecologisch, economisch en ergonomisch waardevol Waarom green? Green is bij ons meer dan groen het staat voor duurzaam. HECTAS hecht nadrukkelijk veel waarde

Nadere informatie

MVO en evenementen: De praktijk. Britta Albers

MVO en evenementen: De praktijk. Britta Albers MVO en evenementen: De praktijk Britta Albers MVO en de evenementenbranche Zelf maatschappelijk verantwoord ondernemen en organiseren (product en proces) Anderen helpen maatschappelijk verantwoord te

Nadere informatie

MKB- én milieuvriendelijk aanbesteden d.m.v. duurzaamheidscertificaten

MKB- én milieuvriendelijk aanbesteden d.m.v. duurzaamheidscertificaten MKB- én milieuvriendelijk aanbesteden d.m.v. duurzaamheidscertificaten Anouk Schrauwen & Marjon Olijdam Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen www.milieubarometer.nl mail@stimular.nl 010 238

Nadere informatie

Evenwicht vinden tussen people, planet & profit DUURZAAM VASTGOEDBEHEER & FACILITY MANAGEMENT

Evenwicht vinden tussen people, planet & profit DUURZAAM VASTGOEDBEHEER & FACILITY MANAGEMENT Evenwicht vinden tussen people, planet & profit DUURZAAM VASTGOEDBEHEER & FACILITY MANAGEMENT WAAROM INVESTEREN IN DUURZAAMHEID? 1. Omdat bedrijven een betekenisvolle bijdrage willen leveren aan een leefbare

Nadere informatie

Inspiratielijst voor het verduurzamen van festivals en evenementen in Twente

Inspiratielijst voor het verduurzamen van festivals en evenementen in Twente Inspiratielijst voor het verduurzamen van festivals en evenementen in Twente Onderdeel 1. Gegevens en indicatoren van het evenement Gegevens Evenement Naam: Datum: Korte Omschrijving Bezoekers: Deelnemers:

Nadere informatie

Duurzaamheid bij Landal GreenParks

Duurzaamheid bij Landal GreenParks Duurzaamheid bij Landal GreenParks Kenniswerkplaats Vitale Vakantieparken Noord-Veluwe Harderwijk - 18 februari 2015 Landal een duurzame organisatie? Onze belofte naar de gasten Waarom D&BO? Externe

Nadere informatie

Supplier Code of Conduct. Samen op weg naar een succesvolle, uitdagende en duurzame toekomst

Supplier Code of Conduct. Samen op weg naar een succesvolle, uitdagende en duurzame toekomst Supplier Code of Conduct Samen op weg naar een succesvolle, uitdagende en duurzame toekomst Bij Kramp gaan we voor zakelijk succes op de lange termijn. Daarbij voelen we een sterke verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Vandaagafval morgengrondstof!

Vandaagafval morgengrondstof! Vandaagafval morgengrondstof! 5de Vlaams Milieucongres IFEST 21 October 2008 Florens Slob Manager Sustainable Business Solutions Van Gansewinkel Group Agenda Korte verkenning Cradle to Cradle concept &

Nadere informatie

IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM

IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM De tijd dat MVO was voorbehouden aan idealisten ligt achter ons. Inmiddels wordt erkend dat MVO geen hype is, maar van strategisch belang voor ieder

Nadere informatie

Duurzaamheidsdialoog. Strategisch richten en inrichten van duurzaamheid

Duurzaamheidsdialoog. Strategisch richten en inrichten van duurzaamheid Duurzaamheidsdialoog Strategisch richten en inrichten van duurzaamheid Duurzaamheid U kunt waarschijnlijk bijna alle woorden relateren aan uw organisatie. Maar welke zijn echt relevant en significant?

Nadere informatie

FairTradeGemeente? FairTradeGemeente 23/01/2012. Focus: duurzame ontwikkeling N - Z. Een campagne van:

FairTradeGemeente? FairTradeGemeente 23/01/2012. Focus: duurzame ontwikkeling N - Z. Een campagne van: FairTradeGemeente Een campagne van: FairTradeGemeente? Een TITEL die aangeeft dat die bepaalde gemeente én haar inwoners eerlijke handel en lokale, duurzame productie en consumptie een warm hart toedragen

Nadere informatie

U geniet van goede en eerlijke producten. U hebt oog voor mens en milieu bij Langerak de Jong

U geniet van goede en eerlijke producten. U hebt oog voor mens en milieu bij Langerak de Jong U geniet van goede en eerlijke producten U hebt oog voor mens en milieu bij Langerak de Jong Voor mens en milieu Steeds meer organisaties willen in de bedrijfsvoering een balans vinden tussen planet, people

Nadere informatie

VERPAKKINGEN, DE LINK TUSSEN BOS EN CONSUMENT. Hét keurmerk voor duurzaam bosbeheer

VERPAKKINGEN, DE LINK TUSSEN BOS EN CONSUMENT. Hét keurmerk voor duurzaam bosbeheer VERPAKKINGEN, DE LINK TUSSEN BOS EN CONSUMENT Hét keurmerk voor duurzaam bosbeheer Natuurlijk en duurzaam verpakken Consumenten vinden dat bedrijven een belangrijke rol spelen als het gaat om maatschappelijke

Nadere informatie

d.o.start - Concept -

d.o.start - Concept - d.o.start - Concept - Duurzaam ondernemen want een duurzaam bedrijf is een sterk bedrijf! een maatschappelijk geïntegreerd bedrijf! een bedrijf met toekomst! Wat als u kennis kon verwerven via netwerking

Nadere informatie

HANDLEIDING DUURZAAM INKOPEN SAMEN GROEIEN NAAR EEN DUURZAME ORGANISATIE. Duurzaam Inkopen

HANDLEIDING DUURZAAM INKOPEN SAMEN GROEIEN NAAR EEN DUURZAME ORGANISATIE. Duurzaam Inkopen DUURZAAM INKOPEN Duurzaam Inkopen HANDLEIDING SAMEN GROEIEN NAAR EEN DUURZAME ORGANISATIE DE PROVINCIE GRONINGEN WIL 100% DUURZAAM INKOPEN aldus Rudi Slager (GS) Inleiding De Handleiding Duurzaam Inkopen

Nadere informatie

Praktische hulpmiddelen voor IMVO

Praktische hulpmiddelen voor IMVO Praktische hulpmiddelen voor IMVO SER IMVO werkconferentie 21 juni 2011 Globalisering: complexe toeleveringsketens 8 juni 2011 Spectaculaire groei van producten met Max Havelaar keurmerk 10 juni 2011 Nederlandse

Nadere informatie

Jouw sportinfrastructuur en omgeving ECOSPORTIEF

Jouw sportinfrastructuur en omgeving ECOSPORTIEF Jouw sportinfrastructuur en omgeving ECOSPORTIEF I. Ecosportief, sporten doe je spoorloos! II. Belangrijke uitdagingen voor de sport III. Ecosportieve instrumenten IV. Ecosportieve infrastructuur en ruimte

Nadere informatie

SUSPRO3 coaching sessies

SUSPRO3 coaching sessies SUSPRO3 coaching sessies Stap 1 Marktinzichten Stap 2 Propositie>Storytelling>Activatie Stap 3 Business Case Tool: Business Model Canvas : duurzaamheid volledig geïntegreerd Duurzaamheid = innovatie Conclusies

Nadere informatie

Circulaire inkoop: van droom naar werkelijkheid Inkoop heeft sleutel in handen

Circulaire inkoop: van droom naar werkelijkheid Inkoop heeft sleutel in handen Circulaire inkoop: van droom naar werkelijkheid Inkoop heeft sleutel in handen Green Deal Circulaire Inkoop Prof.dr.ing. Jacques J.A.M. Reijniers MBA Utrecht, 16 januari 2014 Leadership Entrepreneurship

Nadere informatie

Van een duurzaam product tot een duurzaam bedrijfsbeleid. Lise Conix, Adviseur MVO 03/205.91.53, conix@beco.be

Van een duurzaam product tot een duurzaam bedrijfsbeleid. Lise Conix, Adviseur MVO 03/205.91.53, conix@beco.be Van een duurzaam product tot een duurzaam bedrijfsbeleid Lise Conix, Adviseur MVO 03/205.91.53, conix@beco.be Programma Voorstelling BECO België Algemeen kader: wat is MVO? Waarom MVO? Hoe MVO starten

Nadere informatie

Duurzaamheidsverslaggeving

Duurzaamheidsverslaggeving Duurzaamheidsverslaggeving MVO-contactdag - Gent 20 oktober 2010 Frank Van Damme - Commotie Agenda Duurzaamheidsverslaggeving Situering? Wat? Waarom? Global Reporting Initiative - GRI Inhoud Materialiteit

Nadere informatie

Sporten doe je spoorloos! van sportevenement tot club

Sporten doe je spoorloos! van sportevenement tot club Sporten doe je spoorloos! van sportevenement tot club I. Ecosportief, sporten doe je spoorloos! II. Belangrijke uitdagingen voor de sport III. Ecosportieve instrumenten IV. Ecosportieve evenementen V.

Nadere informatie

Biologisch, Inherent duurzaam. VBP Ledenvergadering Mariëtte van Amstel 20 mei 2010

Biologisch, Inherent duurzaam. VBP Ledenvergadering Mariëtte van Amstel 20 mei 2010 Biologisch, Inherent duurzaam VBP Ledenvergadering Mariëtte van Amstel 20 mei 2010 Schuttelaar & Partners Adviseurs met overtuiging _Al 15 jaar werken we aan een duurzame en gezonde samenleving _Met meer

Nadere informatie

MVO-Event Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen doenbaar en zichtbaar maken in Vlaanderen. Het belang van ketensamenwerking.

MVO-Event Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen doenbaar en zichtbaar maken in Vlaanderen. Het belang van ketensamenwerking. MVO-Event Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen doenbaar en zichtbaar maken in Vlaanderen. Het belang van ketensamenwerking. Bernard MAZIJN Brussel, 26 januari 2012 Problemen in de keten. Soms in de media

Nadere informatie

INSCHRIJVING PRIJS MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMER VAN HET JAAR 2017 (ONDERNEMINGEN < 20 VTE)

INSCHRIJVING PRIJS MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMER VAN HET JAAR 2017 (ONDERNEMINGEN < 20 VTE) INSCHRIJVING PRIJS MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMER VAN HET JAAR 2017 (ONDERNEMINGEN < 20 VTE) Kleine ondernemingen (

Nadere informatie

Beleid en praktijk rijksoverheid. Joan Prummel Categoriemanager Afval en Grondstoffen Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

Beleid en praktijk rijksoverheid. Joan Prummel Categoriemanager Afval en Grondstoffen Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Beleid en praktijk rijksoverheid Joan Prummel Categoriemanager Afval en Grondstoffen Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Agenda MVI door het Rijk Circulair Inkopen Practice what you preach Agenda MVI

Nadere informatie

INLEIDING: WAAROM HET IVOOR 1 DEEL 1. DUURZAME ONTWIKKELING EN MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN 11

INLEIDING: WAAROM HET IVOOR 1 DEEL 1. DUURZAME ONTWIKKELING EN MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN 11 INHOUDSOPGAVE INLEIDING: WAAROM HET IVOOR 1 1. ESF-PROJECT HET IVOOR... 5 1.1 Noden...5 1.2 Doelstellingen...6 1.3 Doelgroep...6 1.4 Activiteiten...6 1.5 Referenties...7 2. DANKWOORD... 9 2.1 Docenten

Nadere informatie

Introductie van bio in het kader van een duurzaam aankoopbeleid

Introductie van bio in het kader van een duurzaam aankoopbeleid Introductie van bio in het kader van een duurzaam aankoopbeleid Inleiding BioForum? Koepelorganisatie voor de Biosector in Vlaanderen. producenten verwerkers verkooppunten foodservices KETEN De keuze van

Nadere informatie

CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2016

CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2016 CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2016 Naam opdrachtgever: Raedthuys Holding B.V. Adres: Hengelosestraat 569 Plaats: Enschede Uitgevoerd door: Zienergie BV Adres: Dokter Stolteweg 2 Plaats Zwolle

Nadere informatie

Over duurzaamheid en transitie in de kunsten. Steven Vromman, Greentrack Gent

Over duurzaamheid en transitie in de kunsten. Steven Vromman, Greentrack Gent Over duurzaamheid en transitie in de kunsten Steven Vromman, Greentrack Gent ontstaan - Werkgroep ecopodia (2008) - Project jonge sla (2010-2012) - Voortrekkers in Gent - Vooruit, BAM, Vieze Gasten, Timelab

Nadere informatie

Duurzaam op kantoor IN PRAKTIJK

Duurzaam op kantoor IN PRAKTIJK Duurzaam op kantoor IN PRAKTIJK Tweekerkenstraat 47 Arbeid & Milieu Tweekerkenstraat 47 Duurzaam op kantoor Energieverbruik Mobiliteit Materialengebruik Tweekerkenstraat 47 Waarom duurzaam op kantoor?

Nadere informatie

CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2018

CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2018 CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2018 Naam opdrachtgever: Raedthuys Holding B.V. Adres: Hengelosestraat 585 Plaats: Enschede Uitgevoerd door: Adres: Plaats Telefoon: e-mail: Jan Manenschijn Datum

Nadere informatie

Bedrijfspresentatie. Bizerba Nederland

Bedrijfspresentatie. Bizerba Nederland Bedrijfspresentatie Bizerba Nederland Corporate Missie / Visie The Open World of Finest Weighing Solutions. Since 1866. 2 Corporate Profiel Founded: 1866 Legal form Shareholder Sales 2016 SE & Co. KG Kraut

Nadere informatie

FEDERAAL AGENTSCHAP VOOR DE VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN - FAVV - Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

FEDERAAL AGENTSCHAP VOOR DE VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN - FAVV - Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen FEDERAAL AGENTSCHAP VOOR DE VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN - FAVV - 1 BP 2018-2020 Strategische thema s een efficiënte en doeltreffende organisatie van het toezicht op de voedselketen met het oog op haar

Nadere informatie

Doel van deze presentatie is : Akkoord op het energiemanagement actieplan voor 2017

Doel van deze presentatie is : Akkoord op het energiemanagement actieplan voor 2017 1 Doel van deze presentatie is : Akkoord op het energiemanagement actieplan voor 2017 Inhoud Samenvatting 1. Inleiding 2. Footprint 2016 3. Gerealiseerde reductie 4. Trends en ontwikkelingen 5. KPI 2017

Nadere informatie

DUURZAAM? SHS Parkmanagementvereniging Slochteren Hoogezand-Sappemeer. 15 februari 2011. Sietse Vlietstra

DUURZAAM? SHS Parkmanagementvereniging Slochteren Hoogezand-Sappemeer. 15 februari 2011. Sietse Vlietstra 2 DUURZAAM? SHS Parkmanagementvereniging Slochteren Hoogezand-Sappemeer 15 februari 2011 Sietse Vlietstra Adviseur duurzaam ondernemen en innovatie Syntens 3 4 Wat is duurzaam? Het voorzien in de behoeften

Nadere informatie

De essentie van de nieuwe ISO s. Dick Hortensius, NEN Milieu & Maatschappij

De essentie van de nieuwe ISO s. Dick Hortensius, NEN Milieu & Maatschappij De essentie van de nieuwe ISO s Dick Hortensius, NEN Milieu & Maatschappij 1 Waar ik het over ga hebben De uitdaging en de oplossing De HLS voor iedereen De HLS voor wie het wil Waar we staan en wat er

Nadere informatie

Infosessies maart 2016

Infosessies maart 2016 Infosessies maart 2016 Duurzaam ondernemen? Want een duurzaam bedrijf is een sterk bedrijf! een maatschappelijk geïntegreerd bedrijf! een bedrijf met toekomst! d.o.start: wat en hoe? Wat als u kennis kon

Nadere informatie

HoE kwam dit duurzaamheids- verslag tot StAnd?

HoE kwam dit duurzaamheids- verslag tot StAnd? hoofdstuk 2 Hoe kwam dit duurzaamheidsverslag tot stand? Voor de opmaak van dit duurzaamheidsverslag heeft AWDC beroep gedaan op de richtlijnen voor duurzaamheidsrapportering van Global Reporting Initiative

Nadere informatie

Duurzaam en doeltreffend schoonmaken. Ecologisch verantwoord

Duurzaam en doeltreffend schoonmaken. Ecologisch verantwoord Duurzaam en doeltreffend schoonmaken Ecologisch verantwoord Vive, in één keer dubbel schoonmaken: duurzaam en doeltreffend Vive draait om leven. Levenslust. Vitaliteit. Een goed gevoel. Vive is de naam

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2015-2016

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2015-2016 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2015-2016 Van verbruik naar gebruik Pagina 1 van 5 Inleiding: Voor u ligt het MVO beleid van ABIRD Industrial Rental Services. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam

Nadere informatie

CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2017

CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2017 CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2017 Naam opdrachtgever: Raedthuys Holding B.V. Adres: Hengelosestraat 569 Plaats: Enschede Uitgevoerd door: Zienergie BV Adres: Dokter Stolteweg 2 Plaats Zwolle

Nadere informatie

Vinçotte IQNET SR 10 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN. 21/06/2013 Bart Janssens

Vinçotte IQNET SR 10 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN. 21/06/2013 Bart Janssens Vinçotte IQNET SR 10 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN 21/06/2013 Bart Janssens 1 2 3 In een notendop MVO IQNet SR10 1 In een notendop CERTIFICATIE INSPECTIE Veiligheid Kwaliteit Milieu ADVIES TRAINING

Nadere informatie

Infosessies maart 2016

Infosessies maart 2016 Infosessies maart 2016 Duurzaam ondernemen, iets voor uw bedrijf? Boodschap van Belgische Captains of Society: Het klimaat is ook een zaak van bedrijven 11 september 2015 De temperatuur op aarde mag tegen

Nadere informatie

In 10 stappen naar een managementsysteem

In 10 stappen naar een managementsysteem In 10 stappen naar een managementsysteem Luc Bortels Publisher HSE 9/2/2017 Luc Bortels Publisher Health, Safety & Environment bij Wolters Kluwer meer dan 25 jaar ervaring in het opzetten van systemen

Nadere informatie

onderneemt maatschappelijk verantwoord

onderneemt maatschappelijk verantwoord onderneemt maatschappelijk verantwoord www.coffeefresh.nl Coffee Fresh investeert in MVO Koffie is tegenwoordig meer dan zomaar een kopje koffie. Het is een beleving waarbij wij u nét dat beetje meer bieden.

Nadere informatie

Meerwaarde van een professionele inkoopbenadering

Meerwaarde van een professionele inkoopbenadering Meerwaarde van een professionele inkoopbenadering NEVI Al ruim 55 jaar hét netwerk van en voor inkoopprofessionals Netwerk van ruim 9.000 inkoopprofessionals: leden, cursisten en relaties Circa 6.000 leden

Nadere informatie

Alles van waarde beschermen en behouden

Alles van waarde beschermen en behouden Alles van waarde beschermen en behouden Rond 2050 wonen er zo n 9 miljard mensen op onze aarde. De vraag naar water, mais, olie en metaal zal dan ook drastisch toenemen. Onze aarde is niet onuitputtelijk,

Nadere informatie

PEOPLE STAKEHOLDER(S) PEOPLE STAKEHOLDER(S)

PEOPLE STAKEHOLDER(S) PEOPLE STAKEHOLDER(S) Nr. ISO 26000 Indicator MVO Kernthema II: Arbeidsomstandigheden en volwaardig werk Stakeholder(s) Meten Uitvoering Voldoet Ja/Nee Doelstelling 2018 Paragraaf (Paragraaf 6.4) 1 6.4.1 Werkgelegenheid Safety

Nadere informatie

Vormingssessie SDG s. 1. Afstemming SDG s met bestaande instrumenten 2. Voorstel begeleidingstraject (via Raamcontract) 9 mei 2016

Vormingssessie SDG s. 1. Afstemming SDG s met bestaande instrumenten 2. Voorstel begeleidingstraject (via Raamcontract) 9 mei 2016 Vormingssessie SDG s 1. Afstemming SDG s met bestaande instrumenten 2. Voorstel begeleidingstraject (via Raamcontract) 9 mei 2016 1 Hoe verhouden de SDG s zich ten opzichte van verduurzamen en MVO? 2 Is

Nadere informatie

DUURZAAMHEIDSJAARVERSLAG 2014 DAF TRUCKS N.V.

DUURZAAMHEIDSJAARVERSLAG 2014 DAF TRUCKS N.V. DUURZAAMHEIDSJAARVERSLAG 2014 DAF TRUCKS N.V. DRIVEN BY QUALITY Voorwoord Dit verslag is het Duurzaamheidsjaarverslag van DAF Trucks N.V. betreffende het jaar 2014. De scope van het Duurzaamheidsverslag

Nadere informatie

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Maatschappelijk verantwoord ondernemen Maatschappelijk verantwoord ondernemen Kruispunten tussen (maatschappelijk verantwoord) ondernemen en het (jeugd)welzijnswerk 25 november 2011 Prof. Dr. Aimé Heene Universiteit Gent Universiteit Antwerpen

Nadere informatie

ALGEMEEN. Vestiging (plaats) Naam/namen geïnterviewde personen. Naam student(en)

ALGEMEEN. Vestiging (plaats) Naam/namen geïnterviewde personen. Naam student(en) ALGEMEEN Naam bedrijf/organisatie: Vestiging (plaats) Naam/namen geïnterviewde personen Naam student(en) 1 In wat voor sector is het bedrijf waar je stage loopt werkzaam? 2 Wat is het karakter van de hoofdactiviteit

Nadere informatie