De en wij. Proef - Copyright Plantyn. Magda Snoeck Inge De Deken

Transcriptie

1 De 4.2A en wij Magda Snoeck Inge De Deken

2

3 INHOUD 1 KENNISMAKING MET PARASOL 5 2 BASISKENNIS DUBBEL BOEKHOUDEN 14 1 Indeling van de ondernemingen 14 2 Boekhoudkundige cyclus 17 3 De balans 18 4 Van beginbalans tot eindbalans 20 5 Verrichtingen tijdens het boekjaar Activiteiten en verantwoordingsstukken De btw De balansrekeningen De resultatenrekeningen Het rekeningenstelsel Boeken van verrichtingen in het journaal Verrichtingen bij PARASOL (vervolg) 41 6 Eindverrichtingen 49 Test je kennis 59 3 AANKOOPVERRICHTINGEN REGISTREREN IN DE BOEKHOUDING 65 1 Soorten aankopen 65 2 Verantwoordingsdocumenten 67 3 Aankopen handelsgoederen Eenvoudige aankoopfactuur met verschillende btw-tarieven Aankoopfactuur met handelskorting en aangerekende kosten Aankoopfactuur met korting voor contante betaling Aankoopfactuur met terugstuurbare verpakking Inkomende creditnota voor het terugsturen van goederen Inkomende creditnota voor ontvangen kortingen, ristorno s en rabatten, 91 verkregen na facturatie 3.7 Inkomende creditnota voor terugstuurbare verpakking 95 Test je kennis Aankopen van diensten en diverse goederen Aankoopfactuur met btw Aankoopdocument zonder btw Rekeningafschrift voor kosten zonder factuur 122 Test je kennis Aankopen van investeringsgoederen Inleding Aankoop van immateriële vaste activa Aankoop van materiële vaste activa: onroerend Aankoop van materiële vaste activa: roerend 140 Test je kennis VERKOOPVERRICHTINGEN REGISTREREN IN DE BOEKHOUDING Verkoopfactuur Eenvoudige verkoopfactuur, met verschillende btw-tarieven Verkoopfactuur met handelskorting en aangerekende kosten Verkoopfactuur met korting voor contante betaling Verkoopfactuur met terugstuurbare verpakking Uitgaande creditnota voor teruggestuurde goederen Uitgaande creditnota voor ontvangen kortingen, ristorno s en rabatten, Proef toegestaan na - facturatie Copyright Plantyn Uitgaande creditnota voor terugstuurbare verpakking 176 Test je kennis 183

4 5 FINANCIËLE VERRICHTINGEN REGISTREREN IN DE BOEKHOUDING Betalingen en inningen voorbereiden Betaling van aankoopfacturen Betaling van een aankoopfactuur min creditnota met financiële korting Innen van verkoopfacturen Inning van een verkoopfactuur min creditnota met financiële korting 205 Test je kennis DE BTW-VERPLICHTINGEN De btw-aangifte De btw-aangifte boekhoudkundig verwerken Jaarlijkse lijst van de btw-belastingplichtige afnemers 232 Test je kennis FLITSEND BOEKHOUDEN: HANDLEIDING 246 Bijlagen: Btw-handleiding Rekeningenstelsel van Parasol 4 De h@ndel en wij 4.2A

5 1 Kennismaking met PARASOL 1 Persoonlijke gegevens PARASOL is een groothandel met een ruim assortiment waarbij ontspanning en vrije tijd de toon aangeven. Van tuinmeubilair over speeltuigen tot vrijetijdskleding: PARASOL heeft het allemaal in voorraad. PARASOL Jens Saelens Koopvaardijlaan GENT BE RPR Gent KBC BE , BIC KREDBEBB BNP Paribas Fortis Bank IBAN BE , BIC GEBABEBB Belfius BE , BIC GKCCBEBB ING BE , BIC BBRUBEBB Telefoon Fax jens.saelens@plantyn.com Website 2 Een greep uit het assortiment De h@ndel en wij 4.2A 5

6 Goederen onderworpen aan 21 % btw Art. nr. Omschrijving Leverancier (excl. btw) Aankoopprijs Verkoopprijs (excl. btw) Tuinmeubilair ME01 Tuintafel Pic Nic 59,95 109,00 ME02 Tuintafel, 6 pers. teak en alu. 235,95 429,00 ME03 Opvouwbare ronde tafel Meranti 72,05 131,00 ME04 Tuinstoel teak met armleuning 43,45 79,00 ME05 Vouwstoel in grenen 54,45 99,00 ME06 Set van 4 rotan tuinstoelen 87,78 159,60 ME07 Tuinbank in teakhout, driezit 68,75 125,00 ME08 Ligbed met wielen 109,45 199,00 ME09 Tuinschommel in bangkirai 329,73 599,50 ME10 Hangmat Acapulco 27,47 49,95 ME11 Parasol beige, diam. 2,5 m 82,49 149,99 ME12 Gietijzeren parasolvoet 21,99 39,99 Blokhutten en tuinhuisjes BL01 Blokhut in Fins hout 307,45 559,00 BL02 Blokhut met sauna 1 925, ,00 BL03 Tuinhuis dubbele deur 2 ramen 603, ,00 BL04 Tuinhuis met zadeldak 252,45 459,00 BL05 Saunahuis Helsinki 770, ,00 BL06 Pergola Granada 602, ,00 BL07 Prieel achthoekig 417,45 759,00 BL08 Chalet Weekend 426,80 776,00 BL09 Chalet met terras en luifel 275,00 500,00 BL10 Carport met plat dak 440,00 800,00 Sfeerartikelen SF01 Tuinfakkels 11,48 22,95 SF02 Antimuggenkaars 1,75 3,50 SF03 Kaarsfontein 27,50 54,99 SF04 Tuinlantaarn met olie 1,48 2,95 SF05 Windlicht in glas 12,50 25,00 SF06 Tuinlamp op zonne-energie 18,50 37,00 Proef SF07 Vijverfontein Atlas - Copyright Plantyn 34,98 69,95 SF08 Terracotta sierpot 24,99 49,98 6 De h@ndel en wij 4.2A

7 Seizoenartikelen SE01 Halloween spook 13,98 27,95 SE02 Halloween vleermuismantel 7,50 15,00 SE03 Halloween pompoen 7,48 14,95 SE04 Muismat I love you Valentijn 2,50 4,99 SE05 Verkleedset carnaval De ridder 4,50 8,99 SE06 Verkleedset carnaval De romein 7,50 14,99 SE07 Glazen kerstballen 18,59 37,18 SE08 Kerstballen in papier-maché 14,88 29,75 SE09 Kerststal met 10 beeldjes 8,98 17,95 SE10 Rendier Rudolf in plastiek 7,92 15,84 SE11 Klimmende kerstman 7,70 15,39 Dierenverzorging DI01 Houten hondenhok Carlos 63,00 105,00 DI02 Houten hok voor dwergkonijn 29,37 48,95 DI03 Nestkastje 4,01 6,69 DI04 Kattenmand 11,97 19,95 DI05 Krabpaal voor katten 6,96 11,60 DI06 Snackassortiment kat 9,54 15,90 DI07 Kooi voor hamster met 3 tunnels 25,20 42,00 Barbecue BA01 Bbq* inox 57,85 89,00 BA02 Bbq gietijzer en houten onderstel 64,35 99,00 BA03 Bbq met deksel en tafel, 57 cm 259,35 399,00 BA04 Bbq 2 gasbranders en ovendeksel 155,35 239,00 BA05 Betonnen bbc Kaapstad 259,35 399,00 BA06 Vuurkorf met rooster en asplaat 21,42 32,95 BA07 Hoes voor betonnen bbc 19,47 29,95 Bbq = barbecue Speeltuigen SP01 Zandbak met afdekzeil, zeshoekig 29,99 49,99 SP02 Skateboard 11,97 19,95 SP03 Skateramp in polypropyleen 35,99 59,99 SP04 Trampoline diam. 180 cm 23,37 38,95 SP05 Pingpongtafel opklapbaar 255,00 425,00 SP06 Avonturentoren met glijbaan, klimmuur en tunnel 269,70 449,50 Proef SP07 Wip verstelbaar, - 4 personen Copyright Plantyn 74,97 124,95 SP08 Basketdoel verstelbaar in hoogte 27,00 45,00 De h@ndel en wij 4.2A 7

8 SP09 Voetbalgoal, frame metaal 14,97 24,95 SP10 Badmintonraketten Junior 3,65 6,09 SP11 Petanquespel, 6 houten ballen 10,78 17,96 SP12 Kegelspel, 6 houten kegels, 2 ballen 8,69 14,49 SP13 Jokari 13,23 22,05 SP14 Cricketzak, 6 spelers 49,33 82,22 SP15 Springkasteel Kikker 75,00 125,00 SP16 Springkasteel met obstakels 1 019, ,00 SP17 Springkasteel Kangoeroe 119,40 199,00 SP18 Indoor springkasteel 17,97 29,95 SP19 Schommelcomplex 119,40 199,00 SP20 Duoschommel met klimladder 179,40 299,00 SP21 Schommelcombinatie in rondhout 239,40 399,00 SP22 Loopbrug 101,40 169,00 SP23 Boomhut met glijbaan 179,40 299,00 SP24 Klimhuis met glijbaan 131,97 219,95 SP25 Klimmuur 254,40 424,00 Waterpret WA01 Opblaasbaar zwembad Monaco 1 599, ,60 WA02 Achthoekig opblaasbaar zwembad 31,98 79,95 WA03 Dream pool rond diam. 3,50 m 478, ,00 WA04 Whirlpool in acryl 1 199, ,60 WA05 Opblaasbare boot met peddels 27,60 69,00 WA06 Winterafdekzeil rond diam. 3,50 m 19,60 49,00 WA07 Monobloc zwembad, 8 x 4 m 6 960, ,00 WA08 Prefab zwembad stalen wand 720, ,00 Vrijetijdskleding VR01 Cricketpet 0,72 2,40 VR02 Bodywarmer 7,50 25,00 VR03 Coachjas 11,10 37,00 VR04 Keepertrui 8,70 29,00 VR05 Keeperbroek 7,50 25,00 VR06 Sweater met kap 6,60 22,00 VR07 Windbreker Mistral 4,50 15,00 VR08 Polo met korte mouwen 3,60 12,00 VR09 Polo met lange mouwen 4,20 14,00 VR10 T-shirt met V-hals 2,40 8,00 Proef VR11 Joggingbroek - Copyright Plantyn 5,40 18,00 VR12 Mouwloze fleece met ritssluiting 9,00 30,00 8 De h@ndel en wij 4.2A

9 Goederen onderworpen aan 6 % btw Art. nr. Omschrijving Leverancier Boeken (excl. btw) Aankoopprijs Verkoopprijs (excl. btw) BO leuke spelletjes met de hond 25,00 54,00 BO02 Aquariumvissen 10,00 18,50 BO03 Vissen voor de tuinvijver 22,00 39,00 BO04 Nestkastjes bouwen 7,00 15,00 BO05 Hamsters en gerbils 12,00 25,00 De h@ndel en wij 4.2A 9

10 3 Enkele klanten 4 Enkele leveranciers Klantnr. Klantnaam Straat Postcode Woonplaats Tel. Soort Contactp. RPR Ondernemingnr. IBAN BIC Pleinair Nachtegaalstraat Ertvelde klant Ilse Depoorter Gent BE BE KRED BE BB Perplex Kasteelstraat Oudenaarde klant Greet Goossens Oudenaarde BE BE GEBA BE BB De blauwe vos Wapenplein Waregem klant Dirk Gevaert Kortrijk BE BE BBRU BE BB Xenia Bergstraat Zele klant Joris Claes Dendermonde BE BE BBRU BE BB Antony Sports Lavendellaan Brussel klant Jan Depauw Brussel BE BE GEBA BE BB Passa Tempo Pelgrimsweg Opwijk klant Lieve Hofman Brussel BE BE KRED BE BB Marbella Speelkaartenstraat Turnhout klant Hugo Lambein Turnhout BE BE KRED BE BB Rik Leroy Beneluxlaan Tielt klant Paul Petit BE BE GKCC BE BB Aquasud Zwinlaan Knokke klant Leen Vervaet Brugge BE BE GKCC BE BB Erica Torenstraat Zandhoven klant Jo Janssens Antwerpen BE BE BPOT BE B Kameleon Dennenbosstraat Kinrooi klant Jan Devos Tongeren BE BE KRED BE BB Fleur Koekoekstraat Melle klant Marc Eloot Gent BE BE GEBA BE BB Oceano Verdunstraat Brussel klant Guido Deklerck Brussel BE BE BBRU BE BB Stef Bremen Kerklaan Asse klant Jeanne Desmet BE BE GEBA BE BB De rode poort Menenpoortstraat Roeselare klant Joris Lambregt Kortrijk BE BE KRED BE BB Wiliam Dewolf Erasmuslaan Hasselt klant Inge Reprils BE BE GKCC BE BB Scarabee Hingenesteenweg Bornem klant Else Maenhout Mechelen BE BE KRED BE BB Ludo Derese Kapellestraat Lede klant Karen Evrard BE BE GEBA BE BB Argus Lindenstraat Aalst klant Daniël Ost Aalst BE BE KRED BE BB Mia Vanlangenhove Bosweg Brugge klant Filip Vandaele BE BE BPOT BE B Jeroen Valcke Ommegangstraat Ronse klant Jeroen Valcke BE BE KRED BE BB Outfit Noorderlaan Antwerpen klant Sara Beke Antwerpen BE BE GKCC BE BB English House Vlaslaan Kortrijk klant Sibylle Verdonk Kortrijk BE BE GEBA BE BB Oosterpoort Waterloosteenweg Brussel klant Jana Berlamont Brussel BE BE BBRU BE BB Jade Kastanjelaan Keerbergen klant Carl Vandevelde Brussel BE BE GEBA BE BB Lev.nr. Leveranciersnaam Straat Postcode Woonplaats Tel. Soort Contactp. RPR Ondernemingnr. IBAN Electrabel Postbus Gent nutsbedrijf Cindy Brussel BE BE KRED BE BB Belgacom Koning Albert II-laan Brusel telefoonbedr. Lilly Brussel BE BE BPOT BE B Tackburo Holstraat Gent kantoorgrooth. Piet Gent BE BE KRED BE BB KBC Doornzelestraat Gent Bank Kathy Brussel BE BE KRED BE BB Ethias Prins-Bisschopssingel Hasselt Verzekering Yvonne Luik BE BE ETHI BE BB Defooz Zuidstationsstraat Gent Makelaar Yves Gent BE BE BBRU BE BB Roularta Meiboomlaan Roeselare Abonnementen Annemie Kortrijk BE BE KRED BE BB UNIZO Lange Kruisstraat Gent Bedrijfsvere. Wim Brussel BE BE GEBA BE BB Zoef Vlaanderenstraat Gent schoonmaak Eric Gent BE BE KRED BE BB Vandeveldetrans Brusselsesteenweg Melle transport Kathleen Gent BE BE KRED BE BB Security Service Bedrijdingslaan Gent beveiliging Joost Gent BE BE GEBA BE BB Cooldream Permekestraat Vilvoorde leverancier Jelle Schoonberg Brussel BE BE KRED BE BB Greenhouse Rynaertstraat St.-Baafs-Vijve leverancier Victor Vermarke Kortrijk BE BE GEBA BE BB MiniCasa Parklaan St.-Niklaas leverancier Els Devisser St.-Niklaas BE BE GKCC BE BB Cosy Corner Kogelstraat Borgloon leverancier Harold Dewitte Tongeren BE BE BBRU BE BB Leo Deschepper Klaprozenlaan Zedelgem leverancier Roel Bouket BE BE GKCC BE BB Beestenboetiek Pamelstraat Roosdaal leverancier Sander Batteew Brussel BE BE KRED BE BB Grillfun Molenvest Herentals leverancier Veerle Brugman Turnhout BE BE BBRU BE BB Rollebol Columbiastraat Antwerpen leverancier Emma Dekeyser Antwerpen BE BE GEBA BE BB Feu rouge Tolpoortstraat Deinze leverancier Frank Deblauwe Gent BE BE KRED BE BB 10 De h@ndel en wij 4.2A

11 5 Personeel 1 Organogram Bedrijfsleider Jens Saelens Directiesecretaresse Controle en Secretariaat Mieke Folon Aankoopmanager Magazijnmeester Verkoopmanager Administratief manager Ronald Driese Tom Jonassen Evelien Navaro Katrien Maron Aankoopafdeling Medewerker aankoop Sarah Dils Expeditie Logistiek medewerker Luc De Clercq Commerciële binnendienst Verantwoordelijke showroom Benny Jacobs Commercieel medewerker Stefanie Boeykens Commerciële buitendienst Verkoper Alex De Greve Boekhouding Boekhouder Jasper De Leenheer Facturatie Administratief medewerker Tina Torrekens Receptie Receptioniste Sofie Andriessen Receptie (1) Showroom (2) Verkopen (3) Boekhouding (4) Aankopen (5) Controle en Secretariaat (6) Magazijn en Logistiek (7) De h@ndel en wij 4.2A 11

12 2 Personeelsgegevens De meeste medewerkers van PARASOL zijn bediende. Ze ontvangen een maandloon. Tom en Luc in het magazijn zijn tewerkgesteld als arbeider. Zij verdienen een uurloon. Bedienden Naam Adres Brutomaandwedde Gezinstoestand Jens Saelens Bedrijfsleider Mieke Folon Directiesecretaresse Ronald Driese Aankoopmanager Sarah Dils Medewerker aankoop Evelien Navaro Verkoopmanager Benny Jacobs Verantwoordelijke showroom Stefanie Boeykens Commercieel medewerker Alex De Greve Verkoper Katrien Maron Administratief manager Jasper De Leenheer Boekhouder Tina Torrekens Administratief medewerker Sofie Andriessen Receptioniste Stijn Streuvelsstraat De Pinte Kasteeldreef Sint-Denijs-Westrem Stationsstraat Erpe-Mere Klimoplaan 115 Bus Wondelgem Eeklostraat Mariakerke Ommegangstraat Deinze Dijkstraat Melle Notelaarstraat Zelzate Klaverbeekstraat Evergem Groendreef Lokeren Kikvorsstraat Gent Nijverheidsstraat Gavere Arbeiders 4 120,00 EUR 3 kinderen schaal ,00 EUR alleenstaande 2 450,00 EUR 1 850,00 EUR 3 250,00 EUR 2 150,00 EUR 2 kinderen schaal 2 0 kinderen schaal 1 1 kind schaal 1 2 kinderen schaal ,00 EUR alleenstaande 2 950,00 EUR 3 100,00 EUR 2 700,00 EUR 2 000,00 EUR 1 980,00 EUR 1 kind schaal 2 3 kinderen schaal 2 4 kinderen schaal 2 3 kinderen schaal 1 1 kind schaal 1 Naam Adres Uurloon Gezinstoestand Tom Jonassen Magazijnmeester Luc De Clercq Logistiek medewerker Molenstraat Merelbeke Danckaertstraat Wetteren 15,00 EUR 13,00 EUR 3 kinderen schaal 2 1 kind schaal 1 Verklaring van de schalen: Schaal 1 = de echtgeno(o)t(e) heeft beroepsinkomsten; Schaal 2 = de echtgeno(o)t(e) heeft geen beroepsinkomsten; De alleenstaande valt onder schaal De h@ndel en wij 4.2A

13 6 Balans van PARASOL op 31 december 20.. (vereenvoudigde weergave) De en wij 4.2A 13

14 2 BASISKENNIS DUBBEL BOEKHOUDEN Noot vooraf Het eerste hoofdstuk is een opfrissing van wat jullie vorig jaar grondig hebben bestudeerd. Maar, voor sommigen is deze leerstof misschien nieuw. Daarom stellen we het volgende voor. Vóór elk hoofdstuk staat een Ontdek. Aan de hand van de vragen proberen jullie de gekende leerstof uit jullie geheugen te halen. De vragen kunnen individueel of per twee worden opgelost. Een andere mogelijkheid is dat iemand die de leerstof vorig jaar bestudeerde het nu uitlegt aan iemand voor wie alles nieuw is. De oplossingen worden mondeling besproken in de klas en kunnen worden getoetst aan de leerinhouden in het boek. 1 Indeling van de ondernemingen Ontdek 1 Volgens de Belgische boekhoudwetgeving worden ondernemingen ingedeeld volgens grootte. Geef deze indeling. 2 Wanneer is een onderneming een kleine onderneming? 3 Welke criteria moeten vervuld zijn opdat een onderneming behoort tot de kleine ondernemingen? 4 Mogen de kleine ondernemingen de dubbele boekhouding voeren? 5 Welke ondernemingen moeten de dubbele boekhouding voeren? 6 Welke boeken moeten worden bijgehouden in de vereenvoudigde boekhouding? 7 Waarom spreken we van dubbel boekhouden? Ontdek op het web Wie een antwoord op de voorgaande vragen wil vinden op het web, kan surfen naar > NL > Ondernemingen en zelfstandigen > Vademecum van de ondernemingen. Kies onder 1 Formaliteiten vereist... voor 1.5 Boekhouding en jaarrekening van de ondernemingen. Kies Categorieën van ondernemingen en toepasselijke voorschriften. Noot: Op het ogenblik van het tot stand komen van dit boek was het vademecum niet bereikbaar. Het werd geactualiseerd. 14 De h@ndel en wij 4.2A

15 Verruim je kennis 1 Indeling Elke onderneming voert een boekhouding aangepast aan de aard en de grootte van het bedrijf en zoals de wet het voorschrijft. Volgens de Belgische boekhoudwetgeving worden de ondernemingen, volgens hun grootte, in drie groepen ingedeeld: 1 Kleine ondernemingen (zeer kleine vennootschappen), 2 Middelgrote ondernemingen (kleine vennootschappen), 3 Grote ondernemingen (grote vennootschappen). De indeling gebeurt aan de hand van de volgende criteria. 1 Kleine ondernemingen (zeer kleine vennootschappen) Koopman (eenmanszaak) Vennootschap onder firma (VOF) Gewone commanditaire vennootschappen Indeling van de ondernemingen 2 Middelgrote ondernemingen (kleine vennootschappen) Andere dan zeer kleine ondernemingen 3 Grote ondernemingen Alle andere ondernemingen die die die een jaaromzet hebben van minder dan ,00 EUR ( ,00 EUR voor benzinestationexploitanten) niet meer dan één van de volgende drempels overschrijden: 50 personeelsleden gemiddeld per jaar ,00 EUR balanstotaal ,00 EUR jaaromzet (exclusief btw) geen kleine of middelgrote onderneming zijn. EN BOVENDIEN jaarlijks gemiddeld de 100 personeelsleden niet overschrijden. Bron: Vademecum van de onderneming Belangrijk: Het burgerlijk wetboek maakt een onderscheid tussen natuurlijke personen en rechtspersonen. Een handelaar is een natuurlijk persoon. Een vennootschap is een rechtspersoon. Een vennootschap is de juridische vorm die een onderneming aanneemt bij haar oprichting, bijvoorbeeld een bvba (= besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid). De wetgever geeft aan de vennootschappen rechtspersoonlijkheid, d.w.z. dat de wetgever ze beschouwt als persoon. Dat heeft belangrijke juridische gevolgen. De h@ndel en wij 4.2A 15

16 2 Te voeren boekhouding Kleine ondernemingen hebben een veel lichtere boekhoudverplichting dan middelgrote en grote ondernemingen. De kleine ondernemingen mogen een vereenvoudigde boekhouding voeren. De middelgrote en grote ondernemingen moeten de dubbele boekhouding voeren. Grote ondernemingen moeten bovendien meer cijfers publiceren dan middelgrote ondernemingen. De criteria voor de grootte van ondernemingen worden bepaald in het wetboek van vennootschappen. Dossiernummer: /69, Art Kleine ondernemingen (Zeer kleine vennootschappen) Kleine verenigingen 2 Middelgrote ondernemingen (Kleine vennootschappen) Grote verenigingen 3 Grote ondernemingen Zeer grote verenigingen De vereenvoudigde boekhouding De dubbele boekhouding Bijhouden van aankoopdagboek verkoopdagboek financiële dagboeken met het oog op het invullen van de btw-aangifte en het opmaken van de resultatenrekening. Bijhouden van een inventarisboek met het vermogen van de onderneming. Efficiënte wijze van registreren met ingebouwde controlesystemen volgens de regels van de dubbele boekhouding. Het vermogen wordt vanuit een dubbel standpunt belicht: de werkmiddelen (activa) en de financieringsbronnen (passiva). Bij de registratie van de verrichtingen worden de vermeerderingen, de verminderingen van het vermogen en het resultaat genoteerd. Deze wijzigingen moeten worden geboekt volgens strenge wettelijke voorschriften. Bijhouden van het vermogen van de onderneming in een inventarisboek. De jaarrekening (balans, resultatenrekening, toelichting en sociale balans) moet volgens een wettelijk model worden ingevuld. De middelgrote ondernemingen mogen hun jaarrekening opmaken volgens het verkorte schema. De grote ondernemingen moeten hun jaarrekening opmaken volgens het volledige schema. De grote ondernemingen en de zeer grote verenigingen moeten de controle op de jaarrekening toevertrouwen aan een bedrijfsrevisor. In dit handboek beperken we ons tot de dubbele boekhouding. Opdracht 1 Hoeveel bedraagt het balanstotaal van PARASOL volgens de balans op blz. 13? 2 PARASOL heeft daarnaast een jaaromzet van ,00 EUR en 14 personeelsleden. Tot welke groep van ondernemingen behoort PARASOL volgens de Belgische boekhoudwetgeving? Waarom? 3 Welke soort boekhouding dient PARASOL te voeren? 4 Stel dat in de toekomst de omzet bij PARASOL verdubbelt, het bedrijf uitbreidt met 52 personeelsleden en het balanstotaal EUR is. Welke onderneming is PARASOL in dat geval? Verklaar. 16 De h@ndel en wij 4.2A

17 2 Boekhoudkundige cyclus Ontdek 1 Bij de start van een onderneming maakt de boekhouder een inventaris op. Wat omvat dat document? 2 Welk document wordt opgemaakt aan de hand van de begininventaris? 3 Wat doet de boekhouder in de loop van een boekperiode? 4 Wat doet de boekhouder op het einde van de boekperiode? Verruim je kennis Als een onderneming start met dubbel boekhouden dient de boekhouder allereerst een inventaris te maken van de begintoestand van het vermogen: de bezittingen, de schulden en het eigen vermogen van de onderneming. Aan de hand van de inventaris wordt de beginbalans opgesteld. In de loop van de volgende maanden zal de boekhouder alle verrichtingen opnemen in de boekhouding. Deze verrichtingen zullen: de opgemaakte begintoestand wijzigen, duidelijk maken hoeveel kosten en opbrengsten er worden gemaakt. Op het einde van de boekhoudperiode, bijvoorbeeld na 12 maanden, zal de boekhouder de informatie samenvatten: over de eindtoestand van het vermogen, de eindbalans, het bekomen resultaat na die 12 maanden. Begin van de boekperiode Informatie over: de begintoestand van het vermogen: Bezittingen Eigen Vermogen Schulden Tijdens de boekperiode Verrichtingen Einde van de boekperiode Informatie over: de eindtoestand van het vermogen: Bezittingen Eigen Vermogen Schulden Informatie over: het resultaat: Proef - Copyright Opbrengsten Plantyn - Kosten De h@ndel en wij 4.2A 17

18 3 De balans Ontdek 1 Geef de zijden van de balans en zeg welke gegevens ze bevatten. 2 In welke twee groepen kan de linkerzijde van de balans ingedeeld worden? 3 Geef de twee groepen van de rechterzijde. 4 Ken je nog de rubrieken van de linkerzijde? Schrijf ze op. 5 Geef de rubrieken van de rechterzijde. 6 Waarom is de eindbalans van boekjaar 1 de beginbalans van boekjaar 2? Verruim je kennis 1 Opbouw van de balans In de balans wordt het vermogen voorgesteld vanuit twee standpunten: - de werkmiddelen links, - de financieringsbronnen rechts. Vermits het op beide zijden over één en hetzelfde vermogen gaat, moet de linkerzijde steeds gelijk zijn aan de rechterzijde. Van iets dat aan weerszijden gelijk is, zegt men dat het in evenwicht is. Daarom heet deze voorstelling balans. Op de linkerzijde van de balans staan de bezittingen of werkmiddelen waarmee dagelijks gewerkt wordt in de onderneming. Met deze werkmiddelen is de onderneming actief bezig. De linkerzijde van de balans heet daarom de activazijde. Op de rechterzijde van de balans staan de financieringsbronnen van deze werkmiddelen. Ze duiden aan waar de werkmiddelen vandaan komen. Deze zijde heet de passivazijde. ACTIVA Waarmee werkt de onderneming? BALANS PASSIVA Waar komen de werkmiddelen vandaan? Werkmiddelen: Financieringsbronnen: Vaste activa Eigen vermogen Vlottende activa Schulden Totaal activa = Totaal passiva ACTIVA Vaste activa Proef Deze activa zijn voorbestemd - Copyright om lange tijd in de onderneming gebruikt te Plantyn worden. Ze zijn noodzakelijk voor de efficiënte werking van de zaak. Men noemt ze ook investeringsgoederen. Voorbeelden van vaste activa zijn: gebouwen, kantoormeubelen, computers, bestelwagens. 18 De h@ndel en wij 4.2A

19 Vlottende activa Dit zijn de activa die voortdurend in beweging zijn in het kader van de handelsactiviteit. Voorbeelden van vlottende activa zijn: handelsgoederen, vorderingen en liquide middelen. PASSIVA Eigen vermogen Het eigen vermogen is afkomstig van de eigenaar. Het is de financieringsbron die de eigenaar blijvend aan zijn onderneming toevertrouwt. Schulden Het deel van de financieringsbronnen dat afkomstig is van vreemden, zijn de schulden. 2 De rubrieken van de balans Om de balans gemakkelijk te kunnen lezen en interpreteren, schrijft de boekhoudwet voor hoe de verschillende activa en passiva in rubrieken moeten worden ingedeeld. Wij vermelden hieronder enkel de rubrieken die we tot nu toe kennen. ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa Het zijn die vaste activa die tastbaar zijn en zintuiglijk waargenomen kunnen worden. De h@ndel en wij 4.2A 19

20 Vlottende activa Voorraden Hiertoe behoort o.a. de voorraad handelsgoederen. Vorderingen op ten hoogste 1 jaar De periode tussen het ontstaan en het innen van de vordering duurt maximum één jaar. De meeste vorderingen zijn handelsvorderingen. Liquide middelen De geldmiddelen op rekeningen bij financiële instellingen en in kas. PASSIVA Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Het deel van zijn privébezit dat de eigenaar voor lange tijd aan de onderneming toevertrouwt, is het Geplaatst kapitaal. Overgedragen winst / Overgedragen verlies (-) De eigenaar mag beschikken over het resultaat van de onderneming. Indien hij beslist dat resultaat toe te vertrouwen aan de onderneming en het niet zelf te gebruiken, wordt het resultaat opgenomen in de balans onder de rubriek Overgedragen winst. Indien de onderneming verlies maakt, vermindert het eigen vermogen. Het verlies wordt ingeschreven onder de rubriek Overgedragen verlies (-). Schulden De schulden moeten ofwel op lange, ofwel op korte termijn terugbetaald worden. Vandaar twee rubrieken. Schulden op meer dan 1 jaar De periode tussen het ontstaan en het terugbetalen van de schulden duurt langer dan één jaar. Voorbeelden van deze schulden zijn schulden aan kredietinstellingen, zoals leningen op 5 jaar. Schulden op ten hoogste 1 jaar De periode tussen het ontstaan en het terugbetalen van de schulden duurt maximum één jaar. Tot deze rubriek behoren onder meer het kaskrediet, de leveranciersschulden en schulden voor belastingen en bezoldigingen. Opdracht 1 Herschik de balans van PARASOL van blz. 13 volgens de wettelijke voorschriften met de indeling in rubrieken. Gebruik DOC1. 2 Wie meer oefeningen op de balans wil maken, vindt opdrachten bij Test je kennis, op het einde van dit hoofdstuk. 4 Van beginbalans tot eindbalans Verruim je kennis Bij het starten van een onderneming wordt een uitgebreide stand van zaken of inventaris opgemaakt. Vanuit de inventaris wordt de beginbalans opgesteld. Dat is de beknopte en overzichtelijke weergave van het vermogen van de onderneming. Proef Tijdens de boekperiode - worden Copyright alle verrichtingen nauwkeurig in de boekhouding Plantyn geregistreerd of geboekt. Deze dagelijkse verrichtingen zullen het vermogen en het resultaat beïnvloeden. Het is echter veel te omslachtig om na elke verrichting de wijziging van het vermogen en het resultaat te 20 De h@ndel en wij 4.2A

21 bepalen. In de praktijk gebeurt dat ten minste eenmaal per jaar. Het kan ook elke zes maanden, elke drie maanden of zelfs elke maand zijn. De ondernemer kiest zelf de periode. Op het einde van de boekperiode gaat men na: welk resultaat de onderneming behaalde tijdens deze periode. De opbrengsten worden vergeleken met de kosten. hoe de bezittingen, de schulden en het eigen vermogen veranderd zijn in vergelijking met het begin van de periode. De berekening van het resultaat wordt uitgedrukt in de resultatenrekening. Bij de afsluiting van een boekperiode wordt het behaalde resultaat bij het eigen vermogen gevoegd, als de eigenaar van de onderneming het niet zelf opneemt. De stand van het vermogen wordt uitgedrukt in de balans. Bij de opening van een nieuwe boekperiode wordt de eindbalans van de vorige periode, de beginbalans van de nieuwe periode. Schematische voorstelling Begin van de boekperiode Beginbalans ACTIVA PASSIVA Werkmiddelen Financieringsbronnen Bezittingen Eigen vermogen Schulden Totaal activa = Totaal passiva Tijdens de boekperiode Documenten Boekhoudkundige registratie Einde van de boekperiode Resultaatbepaling en -verwerking Eindbalans ACTIVA PASSIVA Werkmiddelen Financieringsbronnen Bezittingen Eigen vermogen, inclusief Overgedragen winst/verlies (-) Schulden Totaal activa = Totaal passiva Bij PARASOL loopt een boekperiode van 1 januari tot 31 december of over 1 kalenderjaar. Daarom spreken we van een boekjaar. De h@ndel en wij 4.2A 21