Voortgangsrapportage Duurzaamheid Gemeente Heusden 2010
|
|
- Julia ter Linde
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Voortgangsrapportage Duurzaamheid Gemeente Heusden 2010
2 Samenvatting Om duurzaamheid in de gemeente Heusden vorm te geven is op 16 december 2008 de duurzaamheidagenda door de raad vastgesteld. De agenda geeft de kaders en ambities voor duurzaamheid aan. Daarnaast is op 15 december 2009 het uitvoeringsprogramma duurzaamheid vastgesteld voor de praktische uitvoering van de projecten. Deze voortgangsrapportage duurzaamheid geeft een overzicht van de gerealiseerde en opgestarte activiteiten in 2010 en een vooruitblik op geplande activiteiten in Ten eerste wordt per deelthema de stand van zaken over 2010 voor de projecten uit het uitvoeringsprogramma weergegeven. Vervolgens wordt per deelthema de planning in 2011 aangegeven. Ten tweede wordt een focus op energie binnen het brede begrip duurzaamheid besproken. Een eenduidige profilering van duurzaamheid kan de uitvoering gerichter maken en het draagvlak vergroten. 2
3 Samenvatting... 2 Inleiding Stand van zaken Organisatorische borging Gemeentelijke gebouwen Woningen Utiliteitsgebouwen Duurzame energie Duurzaam inkopen Bedrijventerreinen Openbare verlichting Gemeentelijk wagenpark, dienstreizen en woon-werkverkeer Milieucommunicatie Biodiversiteit Mondiale solidariteit Overzicht van alle projecten Focus op energie
4 Inleiding De gemeente Heusden heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan. Zij streeft ernaar om een duurzame gemeente te zijn, met aandacht voor het hier en nu, én voor het daar en later. De aandacht voor het hier en nu betekent dat de gemeente Heusden zorg draagt voor een omgeving waarin het prettig wonen, werken en recreëren is. De aandacht voor daar en later betekent dat de activiteiten vanuit de gemeente niet ten koste mogen gaan van onze huidige welvaart en van die in andere delen van de wereld of van toekomstige generaties. Als duurzame gemeente dragen we zorg voor het vinden van een balans tussen people, planet en profit bij alle beleidsbeslissingen, projecten en activiteiten. Door aandachtig een balans te realiseren tussen het economische, het ecologische en het sociale krijgt één kant niet de overhand en worden de andere kanten niet ondergewaardeerd. Om de start te maken met een duurzamer Heusden is in 2008 de duurzaamheidagenda opgesteld. Op 16 december 2008 is de duurzaamheidagenda door de raad vastgesteld. Opvolgend is de praktische uitvoering van duurzaamheid in Heusden op 15 december 2009 vastgesteld in het uitvoeringsprogramma duurzaamheid. Met het vastleggen van de ambities en een organisatiebrede ondersteuning van duurzaamheid is de weg naar een duurzamer Heusden ingezet. Bij de vaststelling van de duurzame ambities is het accent gelegd op de ecologische aspecten, waarbij energiebesparing een cruciale rol vervult. Dit vindt zijn neerslag in een duurzame gebiedsontwikkeling en de inzet op energiebesparende maatregelen en gedrag, voor inwoners, het bedrijfsleven en de gemeente zelf. Om de voortgang van duurzaamheid inzichtelijk te maken wordt vanaf 2010 jaarlijks een voortgangsrapportage duurzaamheid opgesteld. Er wordt in hoofdstuk 1 een overzicht gegeven van uitgevoerde en nog in uitvoering zijnde activiteiten. De deelthema s van het uitvoeringsprogramma, met bijbehorende projecten, worden achtereenvolgens behandeld. Naast de projecten uit het uitvoeringsprogramma worden activiteiten genoemd die anderszins zijn ontstaan. Vervolgens wordt per deelthema de voortgang in 2011 aangegeven. Hoofdstuk 2 onderstreept het belang van een focus binnen duurzaamheid op energie om tot zichtbare resultaten in de uitvoering te komen. 4
5 1 Stand van zaken In dit hoofdstuk wordt de stand van zaken over 2010 aangegeven voor de thema s overeenkomstig het uitvoeringsprogramma duurzaamheid 1. Vervolgens wordt per deelthema de voortgang in 2011 aangegeven. 1.1 Organisatorische borging Een duurzaamheidparagraaf in beleidstukken kan duurzaamheid borgen in beleidsprocessen. Voor inzet van dit instrument zijn bepaalde randvoorwaarden noodzakelijk. In samenwerking met de Radboud Universiteit Nijmegen is onderzocht wat succesvol invoeren van een duurzaamheidparagraaf inhoudt. De algemene conclusie is dat de randvoorwaarden voor invoering in de gemeente Heusden nog onvoldoende zijn. Bij andere gemeentes zijn soortgelijke initiatieven daardoor stukgelopen. Begin 2011 worden de bevindingen van het onderzoek gebruikt om het voorlopig uitstellen van de invoer te onderbouwen, totdat de randvoorwaarden wel voldoende zijn. 1.2 Gemeentelijke gebouwen In 2010 zijn, bij de voorbereidingen voor de revitalisatie van de Voorste Venne, energiebesparende maatregelen geïnventariseerd. De maatregelen bestaan uit het beter isoleren van de buitenschil, vervanging van installaties voor betere rendementen en een hogere bezettingsgraad van het gebouw. Bij Die Heygrave en t Run worden de mogelijkheden voor energiebesparing geïnventariseerd. De doorvoering van energiebesparende maatregelen kan de exploitatiekosten aanzienlijk verminderen. De maatregelen die daadwerkelijk tot uitvoering komen, zullen bij de drie genoemde locaties in het aanbestedingsbestek worden opgenomen. Het gemeentehuis in Vlijmen beschikt sinds begin 2010 over een duurzaamheidlabel, dat aangeeft hoe het gebouw scoort op het gebied van energiebesparing, milieu (water en materiaalgebruik), gezondheid, gebruikskwaliteit en toekomstwaarde. Het gemeentehuis scoort over het geheel redelijk goed en heeft momenteel een energielabel B. Het is de bedoeling dat in de toekomst ook andere gemeentelijke gebouwen worden doorgelicht. 2 Energiezuinig gebruik en beheer van gemeentelijke gebouwen is een uitgelezen mogelijkheid voor de gemeente om duurzaam bezig te zijn en dit ook zichtbaar te maken. 1.3 Woningen Verschillende geplande nieuwbouwprojecten hebben een verscherpte opgave voor het energieverbruik, waaronder Geerpark, De Grassen en Centrumplan Vlijmen. Vanuit de regeling Excellente gebieden is aan Geerpark een subsidie toegekend om een verscherpte norm voor energieverbruik op gebouwniveau (epc) te realiseren. Door middel van een AMvB is de epc-waarde wettelijk vastgelegd voor Geerpark. Dit vereenvoudigt het behalen van de hoge ambities in Geerpark, omdat bouwers nu verplicht zijn om deze epc-waarde te halen en de gemeente een publiekrechtelijke basis heeft om te toetsen en te handhaven. 1 Hoofdstuk 6 van het uitvoeringsprogramma bespreekt de projecten gerelateerd aan de kwaliteit van bodem, water en lucht. In deze voortgangsrapportage wordt dit onderdeel niet belicht, aangezien het milieuprogramma 2010 dit reeds heeft behandeld. 2 Eind 2008 zijn energielabels voor alle gemeentelijke gebouwen opgesteld. De juistheid van de toegekende labels is discutabel, daarom vormen de labels geen correcte basis voor opvolgende acties. 5
6 In 2011 worden 24 woningen van deelproject Groensteeg gerealiseerd. De woningen worden gebouwd door drie ontwikkelaars die ieder hun eigen specifieke energieoplossing toepassen in de woningen. De ambitie voor energiezuinig bouwen op het thema energie is in de duurzaamheidagenda vastgelegd. In 2010 is op ambtelijk niveau een verkenning gestart van de mogelijkheden om duurzaam bouwen in beleid vast te leggen, teneinde een standaard voor duurzaam bouwen in 2011 te maken. Bouwplantoetsers en handhavers woningbouw worden in 2011 specifiek bijgeschoold over energieverbruik op gebouwniveau via een leer- en kennistraject. 1.4 Utiliteitsgebouwen Het project Frisse scholen is in 2010 opgestart ter stimulering van maatregelen voor het verbeteren van het binnenklimaat en energiebesparende maatregelen bij bestaande scholen. Er zijn bij 8 scholen energie- en binnenmilieu-adviezen (eba) uitgevoerd, gebaseerd op het energieprestatie-advies (epa) voor utiliteitsgebouwen. Deze advisering diende ter ondersteuning van de verbetering van de energie-efficiency van bestaande scholen en heeft in 2010 bij 6 basisscholen tot een zo optimaal mogelijke implementatie geleid van vervanging van HR-ketels, dakisolatie, balansventilatie en plaatsing van HR-glas. De Rijksoverheid heeft de deadline voor de uitvoering van de maatregelen gesteld op september Duurzame energie Vlagheidefonds De gemeente Heusden is aangesloten bij het Vlagheidefonds, beheerd door de gemeente Sint-Michielsgestel. Het fonds verstrekt subsidies voor particulieren en non-profitinstellingen voor de aanschaf en installatie van duurzame energievoorzieningen. In 2010 is aan inwoners in de gemeente Heusden 25 maal subsidie verleend, in maal. Het budget van de gemeente Heusden in Vlagheidefonds was medio 2010 uitgeput. Er is momenteel geen budget gereserveerd om het fonds aan te vullen in De provincie beheert Brabant Bespaart, een subsidieregeling van 500 voor particulieren die minstens twee energiebesparende maatregelen doorvoerden. Dit fonds loopt tot eind Er is 90 maal subsidie verleend aan inwoners in de gemeente Heusden in 2010, 70 maal in Energie De gemeente Heusden heeft samen met 13 andere gemeenten en de provincie Noord Brabant elektriciteit aanbesteed voor 2009 t/m In 2010 zijn vergroeningcertificaten voor groene stroom aangekocht met een looptijd 2010 t/m Vergroening van energie betekent dat certificaten van overheidswege garanderen dat de energie op een duurzame wijze is opgewekt. Het gasverbruik van de gemeente voor 2011 wordt soortgelijk verduurzaamd. In plangebiedontwikkeling is de energievoorziening een onderdeel; bij het ontwerp van een plangebied worden de mogelijkheden van energievoorziening verkend. Voor het ontwerp van het centrumplan Vlijmen is in 2010 een energievisie opgesteld. Op basis van de resultaten wordt een keuze gemaakt voor een energieconcept dat de gestelde energie-eisen waarborgt. Voor de ontwikkeling van het plangebied de Grassen wordt de verkenning naar duurzame energieconcepten in 2011 voortgezet. Eind 2009 is het ruimtelijk beleid voor windenergie vastgesteld. Daarin zijn de plaatsingsmogelijkheden voor windenergie aangegeven. Een andere vorm van collectieve energievoorziening die ruimtelijke relevantie heeft, is koude-warmte opslag (kwo). De gevolgen van het aanleggen van een dergelijk systeem verschillen per plangebied, maar 6
7 door het opstellen van kwo beleid kunnen de kansen en belemmeringen voor kwo binnen de gemeentegrenzen in kaart gebracht worden. In 2011 wordt het kwo beleid opgesteld. 1.6 Duurzaam inkopen In 2010 is het nieuwe inkoopbeleid vastgesteld. Opvolgend wordt duurzaam inkopen begin 2011 geïmplementeerd; er worden minimumeisen voor duurzaamheid aan een product of dienst gesteld. In december 2010 is het plan van aanpak door de directie vastgesteld. In 2010 zijn 9 aanbestedingen gedaan van boven de ,- voor een duurzame variant (minimumeisen duurzaamheid tussen haakjes): Groot onderhoud asfaltverhardingen (duurzaam verwerken en afvoeren van vrijkomende stoffen bij onderhoud) Meerjarenbestek klein onderhoud elementverhardingen (duurzaam verwerken en afvoeren van vrijkomende stoffen bij onderhoud) Onkruidbestrijding op verharding (duurzaam gebruik van bestrijdingsmiddelen) Aanschaf 4 aardgasvoertuigen Buitendienst (stillere banden, norm voor uitstoot van de motor, indicator brandstofverbruik) Herinrichting openbare ruimte Nieuwkuijk (duurzame openbare verlichting) Sloopwerkzaamheden Vijfhoevenlaan 4-6 (door gecertificeerde duurzame sloper) Sloopwerkzaamheden voormalig Alcoaterrein (door gecertificeerde duurzame sloper) Aanbesteding natuur en landschappelijk schoon (beperkt gebruik gewasbeschermingsmiddelen, geen meststoffen, duurzame eisen aan boomkwekerijproducten) Levering heesters (duurzame eisen aan boomkwekerijproducten) Het gestelde doel voor het aandeel duurzaam inkopen is 75% in 2010 tot 100% in In 2010 is feitelijk gerealiseerd 17% (totaal 1,5 miljoen) 3. Na invoering van duurzaam inkoopbeleid begin 2011 is aanzienlijke groei en controle van de voortgang mogelijk. In 2011 moet een groei naar 50% duurzaam inkopen mogelijk zijn. 1.7 Bedrijventerreinen Bij de actualisering van bestemmingsplannen van bestaande bedrijventerreinen in 2010 zijn de mogelijkheden onderzocht om ruimtelijke voorwaarden voor duurzaamheid op te nemen. De mogelijkheden voor het vastleggen van duurzaamheid op basis van ruimtelijke relevantie in een bestemmingsplan blijken zeer beperkt. Als er ontwikkelingen zijn die gunstig zijn voor het verankeren van duurzaamheid in bestemmingsplannen, dan wordt daar actie op genomen. Begin 2010 is gestart met de Pego-pilot (Platform Energietransitie Gebouwde Omgeving). Dit platform heeft als doel kennis te delen tussen deelnemende gemeenten en bedrijven, om tot een pragmatische aanpak te komen voor het realiseren van energiezuinige bestaande bedrijventerreinen. In samenwerking met het Parkmanagement op Groenewoud II worden energiescans aangeboden. In 2010 is bij 5 bedrijven een proef uitgevoerd. In 2011 worden alle geïnteresseerde leden van Parkmanagement op Groenewoud ll benaderd. De energiescans zijn de basis voor een individueel beheerplan om energie te besparen. 3 Het aandeel duurzame inkopen heeft betrekking op het jaarinkoopvolume in euro s. Dit is de optelsom van alle contracten die in één jaar worden afgesloten voor de 45 productgroepen waarvoor duurzaamheidscriteria gelden, zoals opgesteld door AgentschapNL, én waarbij alle minimumeisen daadwerkelijk zijn opgenomen. 7
8 1.8 Openbare verlichting In de openbare verlichting zijn in 2010 toepassingen van innovatieve armaturen, lichtmasten en proefopstellingen met led verlichting doorgevoerd: 209 veel-energieverbruikende armaturen en lampen zijn vervangen door energiezuinige. Deze lampen worden om middernacht gedimd naar lager vermogen. 127 lichtmasten zijn vervangen door CO2-neutrale lichtmasten en 1076 bestaande lichtmasten zijn getest op stabiliteit, hetgeen een langere levensduur garandeert. Een aantal proefprojecten voor led-verlichting loopt vanaf De Inlaagdijk in Haarsteeg is in 2010 voorzien van groene led verlichting die de leefomgeving van flora en fauna in mindere mate verstoort dan witte led verlichting. Er is een pilot met witte led verlichting gerealiseerd in de Norbetijnerstraat in Elshout en in sportpark De Schroef in Drunen. In 2011 is het beheerplan openbare verlichting gereed. De doelstellingen voor toekomstige vervanging en innovaties worden daar in vastgelegd. 1.9 Gemeentelijk wagenpark, dienstreizen en woon-werkverkeer Onderzoek geeft aan dat aardgas de beste alternatieve brandstof voor het Heusdens gemeentelijk wagenpark is. In 2010 zijn vier dienstvoertuigen op aardgas aangeschaft, met een vulpunt op de gemeentewerf. Bij positieve gebruikerservaring kan in 2011 verdere vervanging plaatsvinden. Een toekomstige transitie naar duurzaam biogas is mogelijk met de aardgasvoertuigen. Duurzame mobiliteit wordt onderdeel van de actualisering van het Gemeentelijk Verkeers-en Vervoersplan In 2011 wordt naar verwachting het geactualiseerde GVVP vastgesteld. Het fietsgebruik van de ambtenaren is gestimuleerd tijdens de Europese week van de mobiliteit in september 2010 via een interne fietscampagne en ludieke acties zoals een fittest, technische controle van de fiets en een sponsorprogramma. In 2011 worden structurele maatregelen verkend om fietsgebruik onder de medewerkers te stimuleren. In 2010 is in de Nota brandstofverkooppunten de facilitering van verduurzaming van brandstoffen onderbouwd. In de gemeente zijn geen brandstofverkooppunten voor alternatieve brandstoffen. De gemeente geeft prioriteit aan initiatiefnemers die de verkoop van alternatieve brandstoffen opstarten. Bij verplaatsing van bestaande brandstofverkooppunten wordt een toevoeging van alternatieve brandstoffen gewenst. Om te anticiperen op de ontwikkelingen van elektrisch autorijden (infrastructuur van laadpunten moet groeien voordat aantal gebruikers van elektrische voertuigen kan groeien) wordt begin 2011 een notitie voor plaatsingmogelijkheden van elektrische laadpunten opgesteld Milieucommunicatie In de eerste helft van 2010 zijn informatieavonden, een kleine tentoonstelling en een informatiemarkt uitgevoerd: Er zijn drie informatieavonden over energiebesparing voor particuliere huiseigenaren met energieadviseur Kiesgroenlicht georganiseerd. Per bijeenkomst kwamen gemiddeld 25 bezoekers. Er zijn 14 maatwerkadviezen met gemeentelijke subsidie ondersteund. Er is een informatieve minitentoonstelling geplaatst in de bouwmarkt Praxis in Drunen. Dit energiehuisje toont energiebesparende mogelijkheden voor woningen. Bezoekers kregen 15% korting op alle energiebesparende materialen. In de Voorste Venne is een informatiemarkt over energiebesparing voor particuliere huiseigenaren verzorgd, met een divers aanbod van energieadviseurs, installateurs en 8
9 leveranciers. Er zijn 16 maatwerkadviezen met gemeentelijke subsidie ondersteund. Er waren ca. 80 bezoekers. In 2010 zijn in het gemeentehuis in Vlijmen enkele eenvoudige energie en kosten besparende maatregelen uitgevoerd: Telefoonladers zijn van timers voorzien waardoor s nachts en in het weekend niet onnodig stroom wordt verbruikt. De printers zijn standaard op dubbelzijdig kopiëren gezet. In 2011 wordt standaard dubbelzijdig printen in het huidige computersysteem zo mogelijk doorgevoerd. In de BackOffice in het gemeentehuis in Vlijmen is een proef gaande met bewegingsmelders voor verlichting. In 2011 wordt de gemeentelijke website nieuwe stijl gelanceerd, waarin een aparte duurzaamheidsite als platform dient voor alle voorlichting. De duurzaamheidsite is onderdeel van een overkoepelend communicatieplan ter verbetering van de huidige communicatie in De afvalstromen van de gemeentelijke gebouwen worden vanaf begin 2011 zoveel mogelijk bij de bron gescheiden en afvalpreventie wordt intern gestimuleerd. Daarnaast wordt in 2011 het aandeel biologische producten in de bedrijfscatering verhoogd en wordt de biologische herkomst van de producten zichtbaar gemaakt Biodiversiteit De gemeente draagt bij aan het behouden en versterken van biodiversiteit in het regionale samenwerkingsverband de Duurzame Driehoek: Met de actie Biodiversiteit in de achtertuin in 2010 zijn insecten- en dierenwoningen en planten tegen een sterk verlaagd tarief aangeboden. 750 inwoners hebben er gebruik van gemaakt. De actie was een groot succes. Voor de actie Adopteer een soort ontfermt de gemeente zich over de vlindersoort Pimpernelblauwtje. In 2011wordt samen met de Natuur- en MilieuVereniging Heusden het Actieplan Pimpernelblauwtje afgerond. Er zijn 7 Groene Handdrukken uitgereikt aan bewoners binnen de Duurzame Driehoek. Dit is een trofee met aanmoedigingsprijs van 350,-- voor initiatieven ter bevordering van biodiversiteit in de omgeving. Het samenwerkingsverband binnen de Duurzame Driehoek wordt in 2011 voortgezet met de projecten Biodiversiteit in de woonomgeving, Bevordering biodiversiteit in de regio en Biodiversiteit in cultuur en recreatie Mondiale solidariteit De gemeente Heusden is actief op het gebied van mondiale solidariteit. Er is een hechte stedenband met de Namibische gemeente Otjiwarongo. Sinds 2008 zijn we Millenniumgemeente. Heusden wordt in de campagnes van Millenniumgemeenten door de VNG regelmatig genoemd als voorbeeld. Het potentieel van de communicatie van Heusden Millenniumgemeente wordt weinig benut. In 2011 wordt dit actief opgepakt met een overkoepelend communicatieplan. Er wordt samenhangend gecommuniceerd via de nieuwe gemeentelijke website over Millenniumgemeente, duurzaamheid in Heusden en Otjiwarongo. VNG International heeft in 2010 de website van Millenniumgemeenten gelanceerd, waarop ook de gemeente een eigen pagina heeft. Er zal een directe koppeling komen met alle sites van de gemeente Heusden in De Otjiwarongo website beoogt vraag en aanbod voor maatschappelijk verantwoord ondernemen samen te brengen in De behoefte aan bepaalde expertise en 9
10 projecten vanuit Otjiwarongo wordt samengebracht met het aanbod van ondernemingen en instellingen in de gemeente Heusden Overzicht van alle projecten Voorgaande geeft een overzicht van de voortgang van een groot deel van de projecten van het uitvoeringsprogramma duurzaamheid 4. De projecten die opgestart en/of uitgevoerd zijn: 2. Duurzaamheidsparagraaf 3. Monitoring klimaatbeleid (SLoK) 4. Duurzaamheidslabel voor gemeentehuis Vlijmen 5. Realiseren met een 50% verscherpte EPC bij gemeentelijke nieuwbouw 6. EPA onderzoeken bij Voorste Venne en het Run 11. Opstellen van een standaard voor duurzaam bouwen en vastleggen in werkprocessen 15.Verbetering binnenklimaat en energiebesparing scholen 16. Beleid voor windenergie opstellen 17. Randvoorwaarden opstellen wind en zonne-energie Metal Valley terrein 19. Opstellen energievisie bij nieuwbouwwijk De Grassen en bij centrumplan Vlijmen 25. Duurzaam en energiebewust inkopen 29. Opzetten/ verbeteren parkmanagement voor bevordering duurzaamheid 31. Onderzoek naar de mogelijke toepassingen uit het verlichtingsuitvoeringsplan 32. Opstellen vervoersplan gemeentelijke wagenpark, dienstreizen en woon-werkverkeer 34. Opstellen verkeers en vervoersplan 35. Uitvoering quick wins interne milieuzorg 38. Structurele communicatie over de aanpak en resultaten van het klimaatbeleid 39. Week van de vooruitgang 41. Energiehuis 43. Millenniumgemeente Heusden Projecten die starten in 2011: 8. Implementatie-traject GPR en DPL voor nieuwbouw 9. Opleiding en training EPC handhaving 10. Toetsing en handhaving EPC berekeningen woningbouw 12. GPR/DPL bestaande bouw (naar een duurzame voorraad) 14. Stimuleren groene daken/gevels 18. Verkenning mogelijkheden KWO 20. Onderzoek naar energie levering door de bedrijven van Metal Valley voor de ontwikkeling van de nieuwbouwlocatie Dillenburg 21. Onderzoek en uitvoering energiemanagement 24. Duurzame verwerking gemeentelijke biomassastromen 36. Gedragscampagne medewerkers gemeentelijke gebouwen 37. Cursus energie voor Wm-vergunningsverleners en handhavers 42. Startpagina energie Enkele projecten moeten nog gepland en uitgevoerd en/of inhoudelijk heroverwogen worden: 13. Energiebesparing bij monumentale gebouwen 22. Uitvoering kleine windmolens 23. Energiebesparing pompgemaal en rioolzuiveringsinstallatie 27. Revitaliseren bestaande bedrijventerreinen 28. Opzetten van nieuwe duurzame bedrijventerreinen 30. Project duurzame verhuisscan 4 Nummering volgens uitvoeringsprogramma duurzaamheid. Voor een volledige beschrijving wordt naar het desbetreffende project verwezen. 10
11 33. Cursus Het Nieuwe Rijden voor medewerkers gemeente 40. Klimaat straatfeest, energiecampagne 2 Focus op energie Duurzaamheid in de gemeente Heusden heeft een brede insteek. Het uitvoeringsprogramma bevat 43 projecten verdeeld over 13 thema s. Vanuit de relevante beleidsterreinen wordt gezamenlijk aan de projecten gewerkt. Deze organisatiebrede inspanning geeft een breed perspectief op duurzaamheid. Er gebeurt veel met duurzaamheid. Maar, dat garandeert niet een helder en eenduidig beeld over het begrip duurzaamheid in Heusden. Wat hiervoor nodig is, is een eenduidige profilering van duurzaamheid. Dit zal de uitvoering gerichter maken en het draagvlak te vergroten. Duurzame energie lijkt het beste aanknopingspunt te zijn voor een duidelijke focus en profiel van duurzaamheid in Heusden. Er wordt voorgesteld om in 2011 de focus van duurzaamheid op energie te leggen: In de uitvoering van de projecten in het algemeen de nadruk op duurzaam energiegebruik leggen; In gebiedsontwikkeling bij de uitwerking van het thema energie duurzame energieconcepten onderzoeken en invoeren; In de voorbeeldfunctie van de gemeente duurzaam energiegebruik promoten, door goede monitoring (hoe gaat de organisatie met energie om; speerpunten identificeren om actie op te nemen) en een eenduidige communicatie (hoe inspireren we anderen met ons eigen handelen; draagvlak vergroten). Het thema duurzame energie omvat: Energiezuinig bouwen faciliteren Energiezuinig beheer van het gemeentelijk vastgoed realiseren Beleidskaders voor duurzame energie vaststellen en energieverbruik binnen de gemeentegrenzen reduceren Stimuleren van het duurzame (ook: energiezuinige) marktsegment door duurzame inkoop Efficiënt energieverbruik bevorderen en mogelijk maken op bedrijventerreinen Efficiënt energieverbruik bevorderen en mogelijk maken t.a.v. de sportsector Duurzaam en energiezuinig gedrag stimuleren en bewustzijn vergroten door communicatie en monitoring Brandstofverbruik terugdringen en gebruik alternatieve brandstoffen stimuleren. De gemene deler is bijdragen aan verduurzaming van energie. Onderstaande tabel laat zien hoe alle 5 projecten van het uitvoeringsprogramma duurzaamheid daaronder vallen. 5 Het onderdeel Borging is voor de volledigheid in het totaaloverzicht opgenomen, maar heeft geen directe relatie met het thema energie. 11
12 borging duurzaam bouwen gemeentelijk vastgoed energie inkoop bedrijfterreinen monitoring en communicatie mobiliteit Duurzaamheid vastleggen in werkproces energiezuinig bouwen faciliteren energiezuinig bouwen en energiezuinig beheer beleidskaders voor duza energie vaststellen energieverbruik verkleinen 1. Taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden vastleggen 2. Duurzaamheidsparagraaf 8. Implementatie-traject GPR en DPL voor nieuwbouw 9. Opleiding en training EPC handhaving 10. Toetsing en handhaving EPC berekeningen woningbouw 11. Standaard voor duurzaam bouwen en vastleggen in werkprocessen 12. GPR/DPL bestaande bouw (naar een duurzame voorraad) 4. Duurzaamheidslabel voor gemeentehuis Vlijmen 5. Realiseren met een 50% verscherpte EPC bij gemeentelijke nieuwbouw 6. EPA onderzoeken bij Voorste Venne en het Run 7. Uitvoerings-programma adviezen EPA-onderzoeken 16. Beleid voor windenergie opstellen 17. Randvoorwaarden opstellen wind en zonne-energie Metal Valley terrein 18. Verkenning mogelijkheden KWO 19. Opstellen energievisie De Grassen en centrumplan Vlijmen 20. Onderzoek naar energie levering van Metal Valley naar Dillenburg 22. Uitvoering kleine windmolens 13. Energiebesparing bij monumentale gebouwen 14. Stimuleren groene daken/gevels 15.Verbetering binnenklimaat en energiebesparing scholen 21. Onderzoek en uitvoering energiemanagement 23. Energiebesparing pompgemaal en rioolzuiveringsinstallatie 24. Duurzame verwerking gemeentelijke biomassastromen 31. Onderzoek mogelijke toepassingen verlichtingsuitvoeringsplan 37. Cursus energie voor Wm-vergunningsverleners en handhavers stimuleren duurzame markt 25. Duurzaam en energiebewust inkopen efficient energieverbruik energiezuinig gedrag stimuleren/ awareness vergroten brandstofverbruik terugdringen/ gebruik alternatieve brandstoffen stimuleren 26. Creëren ruimtelijke voorwaarden duurzaamheid op bedrijventerreinen 27. Revitaliseren bestaande bedrijventerreinen 29. Opzetten/ verbeteren parkmanagement voor bevordering duurzaamheid 28. Opzetten van nieuwe duurzame bedrijventerreinen 30. Project duurzame verhuisscan 3. Monitoring klimaatbeleid (SLoK) 35. Uitvoering quick wins interne milieuzorg 36. Gedragscampagne medewerkers gemeentelijke gebouwen 38. Structurele communicatie over klimaatbeleid 39. Week van de vooruitgang 40. Klimaat straatfeest, energiecampagne 41. Energiehuis 42. Startpagina energie 43. Millenniumgemeente Heusden 32. Vervoersplan gemeentelijke wagenpark, dienstreizen en woon-werkverkeer 33. Cursus Het Nieuwe Rijden voor medewerkers gemeente 34. Opstellen verkeers -en vervoersplan 12
Voortgangsrapportage Duurzaamheid Gemeente Heusden 2011
Voortgangsrapportage Duurzaamheid Gemeente Heusden 2011 Inleiding... 3 Stand van zaken... 3 Organisatorische borging... 3 Gemeentelijke gebouwen... 3 Woningen... 4 Utiliteitsgebouwen... 4 Duurzame energie...
Nadere informatieEr zijn geen financiële en/of personele consequenties verbonden aan dit voorstel.
Zaaknummer: OLOGWB24 Onderwerp Voortgangsrapportage duurzaamheid 2011 Collegevoorstel Inleiding Bijgaand treft u de voortgangsrapportage duurzaamheid 2011 aan. Dit is de laatste voortgangrapportage die
Nadere informatieDeelname van gemeente Heusden aan landelijke Stimuleringsregeling voor lokale Klimaatinitiatieven (SloK)
Samenvatting: Inleiding: In de voorbereiding van de Duurzaamheidsagenda heeft uw college ingestemd met de indiening van een gemeentelijke aanvraag ter verkrijging van een uitkering uit het Gemeentefonds
Nadere informatieCaspar Vriends Projectmedewerker milieu Oktober 2009. Uitvoeringsprogramma Duurzaamheid Gemeente Heusden 2009-2012
Caspar Vriends Projectmedewerker milieu Oktober 2009 Uitvoeringsprogramma Duurzaamheid Gemeente Heusden 2009-2012 1 Uitvoeringsprogramma Duurzaamheid... 3 1.1 Inleiding... 3 1.2 Stimulering Lokale Klimaatinitiatieven
Nadere informatieEnergiezorgplan Van Dorp installaties bv 2011 2015. Versie 3.0 (Summary)
Energiezorgplan Van Dorp installaties bv 2011 2015 Versie 3.0 (Summary) Auteurs: Van Dorp Dienstencentrum Datum: Update: Augustus 2013 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Energiebeleid... 3 2.1 Continue
Nadere informatieRaadsvoorstel. Uitvoeringsprogramma duurzaamheid
Raad Onderwerp: V200901144 Uitvoeringsprogramma duurzaamheid Raadsvoorstel Inleiding: Op 18 december 2008 heeft de gemeenteraad de duurzaamheidsagenda vastgesteld. De gemeente heeft daarmee de kaders voor
Nadere informatieDuurzaamheid, Energie en Milieu
Duurzaamheid, Energie en Milieu In de uitvoeringsagenda duurzaamheid van de gemeente staat: Duurzame ontwikkeling is een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van huidige generaties zonder de mogelijkheden
Nadere informatieAan de raad AGENDAPUNT 3. Doetinchem, 15 april 2009 ALDUS BESLOTEN 23 APRIL Klimaatplan Doetinchem
Aan de raad AGENDAPUNT 3 Doetinchem, 15 april 2009 ALDUS BESLOTEN 23 APRIL 2009 Klimaatplan Doetinchem 2009-2012 Voorstel: 1. het beleidskader klimaat vaststellen, wat inhoudt dat de gemeente inzet op
Nadere informatieSamenvatting: Uitvoeringsprogramma duurzaamheid
Raad Onderwerp: V200901144 Uitvoeringsprogramma duurzaamheid Samenvatting: Inleiding: Het uitvoeringsprogramma duurzaamheid is gebaseerd op de duurzaamheidsagenda die op 18 december 2008 is vastgesteld
Nadere informatieRaadsvoorstel. Uitvoeringsprogramma duurzaamheid
Raad Onderwerp: V200901144 Uitvoeringsprogramma duurzaamheid Raadsvoorstel Inleiding: Op 18 december 2008 heeft de gemeenteraad de duurzaamheidsagenda vastgesteld. De gemeente heeft daarmee de kaders voor
Nadere informatieDuurzame ontwikkeling:
Duurzaam Tynaarlo Duurzame ontwikkeling: Een ontwikkeling die kan voorzien in de behoeften van de huidige generaties zonder die van de toekomstige generaties in gevaar te brengen. (Our common future 1987)
Nadere informatieVNG Raadsledencampagne
Duurzaam Drimmelen VNG Raadsledencampagne Klimaat niet zonder de Raad Invloed raadsleden Borging beleid Collegiaal bestuur Collegeakkoord 2010-2014 Duurzame ontwikkeling: Een ontwikkeling die kan voorzien
Nadere informatieDuurzaamheidsmonitor 2017 Voorbeeld
Duurzaamheidsmonitor 2017 Voorbeeld Duurzaamheidsmonitor 2017 De duurzaamheidsmonitor is vernieuwd. De hoeveelheid data is flink gecondenseerd en meer beeldend vormgegeven ten behoeve van de leesbaarheid.
Nadere informatieParagraaf duurzaamheid
Paragraaf duurzaamheid Paragraaf duurzaamheid Wij hebben als gemeentelijke organisatie een voorbeeldfunctie en zorgen ervoor dat de gemeentelijke organisatie energieneutraal wordt voor 2030. Voor de gemeente
Nadere informatieDUURZAAMHEID, KLIMAATVISIE EN REGIONALE ENERGIE STRATEGIE. Bijeenkomst gemeenteraad 5 februari 2019
DUURZAAMHEID, KLIMAATVISIE EN REGIONALE ENERGIE STRATEGIE Bijeenkomst gemeenteraad 5 februari 2019 PROGRAMMA 1. Inleiding (Daan Russchen) 2. Startnotitie Klimaatvisie (Jur Marringa/Roland Roijackers) 3.
Nadere informatieEnergiemanagement actieplan
Energiemanagement actieplan Versie 2018.1 Datum: 11-01-2019 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Reductiemogelijkheden 4 2.1 Brandstof 4 2.2 Electra en warmte 4 2.3 Projecten 5 3. CO2 reductie a.d.h.v. maatregelen
Nadere informatieVan : L. de Ridder DMS nr: 11.04347 Aan : Gemeenteraad Datum : 19 mei 2011 Onderwerp : Start duurzaamheidsbeleid c.c. :
INTERN MEMO Van : L. de Ridder DMS nr: 11.04347 Aan : Gemeenteraad Datum : 19 mei 2011 Onderwerp : Start duurzaamheidsbeleid c.c. : Aanleiding Duurzaamheid is een speerpunt in het coalitieakkoord en het
Nadere informatieCO 2 Nieuwsbrief Eerste voortgangsrapportage scope 3 doelstellingen
Eerste voortgangsrapportage scope 3 doelstellingen September 2017 Eerste voortgangsrapportage CO 2 -emissiereductie. Graag informeren wij u over de voortgang van onze scope 3 doelstellingen. Recent hebben
Nadere informatie3B1 Reductiebeleid en Doelstellingen. Datum : 3 jul. 2014 Door : Sandra Kleef Functie : KAM-manager Versie : 2014.1
3B1 Reductiebeleid en Doelstellingen Datum : 3 jul. 2014 Door : Sandra Kleef Functie : KAM-manager Versie : 2014.1 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE 2 INLEIDING 3 01. HET CO2-REDUCTIEBELEID VAN ONS BEDRIJF 3
Nadere informatieKlimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen
Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen Fons Claessen sr.adviseur klimaat, energie & duurzaamheid Gemeente Nijmegen Waarom moeten we iets doen?? 1: Klimaatverandering 2: Energie en grondstoffen 3.
Nadere informatieUITVOERINGSPROGRAMMA 2015-2020
UITVOERINGSPROGRAMMA Het Uitvoeringsprogramma van het Milieubeleidsplan omvat negentien projecten waarin de verschillende milieurelevante thema s en de vier benoemde doelgroepen (inwoners, bedrijven, samenkomen.
Nadere informatieNotitie energiebesparing en duurzame energie
Notitie energiebesparing en duurzame energie Zaltbommel, 5 juni 2012 Gemeente Zaltbommel Notitie energiebesparing en duurzame energie 1 1. Inleiding Gelet op de ambities in het milieuprogramma 2012-2015
Nadere informatieVerslag van de informatieavond over het Milieubeleidsplan Wijk bij Duurstede
Verslag van de informatieavond over het Milieubeleidsplan Wijk bij Duurstede Datum: Onderwerp: Aanwezig: Notulist: 26 oktober 2009, 19.30-21.30 uur Milieubeleidsplan Wijk bij Duurstede Henk Muis, wethouder
Nadere informatieVoortgangsrapportage CO2-emissiereductie.
Augustus 2018 Voortgangsrapportage CO2-emissiereductie. Graag informeren wij jullie weer over de voortgang van onze CO 2-emissies. Met de CO 2-Prestatieladder en de CO 2-Footprint zijn de hoeveelheden
Nadere informatieSamen werken aan een klimaatbestendige en energieneutrale gemeente
Samen werken aan een klimaatbestendige en energieneutrale gemeente 3 Doel 1: Een klimaatbestendig en energieneutraal Sliedrecht 4 Mileubeleidsplan en uitvoeringsprogramma 2010-2011 De gemeente vindt duurzaamheid
Nadere informatieEen 10 puntenplan gemeenten die echt iets aan het klimaatprobleem willen doen
Een 10 puntenplan voor gemeenten die echt iets aan het klimaatprobleem willen doen Doet uw gemeente voldoende aan het klimaatprobleem? Iedere aanpak van het klimaatprobleem begint lokaal. Internationaal
Nadere informatiegemeente Eindhoven Uitleg bij de indicatoren behorende bij de einddoelen van het programma Duurzaamheid
gemeente Eindhoven Inboeknummer Beslisdatum B&W Dossiernummer Bijlage bij RIB Einddoelen programma Duurzaamheid Uitleg bij de indicatoren behorende bij de einddoelen van het programma Duurzaamheid Energie
Nadere informatieAlmere. Uitkomsten van de zoektocht naar dé klimaatneutrale gemeente in Flevoland 2015
Uitkomsten van de zoektocht naar dé klimaatneutrale gemeente in Flevoland 2015 Natuur en Milieufederatie Flevoland heeft ook dit jaar weer een verkenning gedaan naar het klimaatneutrale gehalte van de
Nadere informatieBeleidsplan stichting Duurzaam Heino
Beleidsplan stichting Duurzaam Heino Inhoudsopgave 1. Doelstelling... 3 2. Inleiding... 4 3. Wat is duurzaamheid?... 5 4. Lange termijn perspectief (..2030)... 6 5. Actieprogramma... 7 6. Financiële paragraaf...
Nadere informatieEnergiezorgplan 2011-2015 Van Dorp CO 2 Prestatieladder. Versie 4.0
Energiezorgplan 2011-2015 Van Dorp CO 2 Prestatieladder Versie 4.0 Auteurs: Van Dorp Dienstencentrum Datum: Update: oktober 2015 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Energiebeleid... 3 2.1 Continue verbetering...
Nadere informatie1.Inleiding. Duurzaamheid heeft in de afgelopen jaren een sterke positie veroverd op de maatschappelijke en politieke agenda.
gemeente Steenbergen min MIMIiiii min BM1200649 Raadsvergadering 31 mei 2012 Agendanummer Onderwerp Duurzaamheidsnota Steenbergen; 24 april 2012 Aan de raad, 1.Inleiding. Duurzaamheid heeft in de afgelopen
Nadere informatieCONCEPT FACTSHEETS KLIMAATCONTRACT PROVINCIE DRENTHE GEMEENTE HOOGEVEEN Datum: Blad 1 van 5
Blad 1 van 5 Hoogeveen deelprogramma Diep Onder Drenthe 1. WKO installatie BVG/CH/Raadhuis 2. WKO installatie 1. Een WKO installatie in het BVG/CH/Raadhuis. 2. Duidelijkheid over de haalbaarheid van een
Nadere informatie2.1.2 lucht De luchtkwaliteit binnen Baarn wordt inzichtelijk gemaakt op de vmk (GVVP) X X
3.4 Het Milieu Uitvoeringsprogramma 2012-2015 Overzicht uren Overzicht budget 2.1.1 bodem 750 750 750 750 29.266 29.266 29.266 29.266 2.1.1.1 uiterlijk 2015 alle spoedeisende locaties in beeld en gesaneerd
Nadere informatieWat willen we bereiken?
Wat willen we bereiken? Omschrijving: Dit collegeproduct omvat de beleidsactiviteiten en projecten in het kader van duurzaamheid (niet zijnde duurzame energie) waarop binnen de gemeente Eindhoven wordt
Nadere informatieDuurzaamheidvisie Gemeente Staphorst
r 2018 Duurzaamheidvisie Gemeente Staphorst Versie: Definitief (inclusief aangenomen amendementen) Duurzaamheidvisie Gemeente Staphorst Pagina 1 van 6 Inhoudsopgave 1. Verrekijker 2018 2. Essentie Duurzaamheidvisie
Nadere informatieEnergiemanagement actieplan CO2-Prestatieladder 2014 06-31665260
Energiemanagement actieplan CO2-Prestatieladder 2014 06-31665260 Datum: 01-07-2014 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Belangrijkste energieverbruikers... 3 2.1 Reductiedoelstellingen... 3 2.2 Reductiemaatregelen...
Nadere informatieReductie doelstellingen (B: Reductie)
Reductie doelstellingen (B: Reductie) Eis 3.B.1. Barendrecht, oktober 2013 Auteur: Sabine Droog Geaccordeerd door: Leo Droog Directeur Edwin Oudshoorn Bedrijfsleider/ MVO Verantwoordelijk 1 1. Reductiebeleid
Nadere informatieUitvoeringsprogramma Klimaatbeleid Vaals 2012-2015
Uitvoeringsprogramma Klimaatbeleid Vaals 2012-2015 Projectcode GEMEENTE 1 Energiebesparing gemeentelijke gebouwen Doelstelling Het verbeteren van de energieprestatie van gemeentelijke gebouwen door 3%
Nadere informatieHelmonds Energieconvenant
Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende
Nadere informatieDe voortgangsrapportage van CO 2 reductie Visscher Oldebroek Jaar 2015
Datum: 15-01-2016 Versie: 1 De voortgangsrapportage van CO 2 reductie Visscher Oldebroek Jaar 2015 1. Inleiding Halfjaarlijks communiceert Visscher Oldebroek (Visscher) over de voortgang van haar energiebeleid
Nadere informatieDE OPGEWEKTE WONING CLUB Samen aan de slag, voor jouw duurzame huis!
DE OPGEWEKTE WONING CLUB Samen aan de slag, voor jouw duurzame huis! Wat is de Opgewekte Woning Club? De Opgewekte Woning Club is een slimme aanpak welke energiezuinig wonen en verbouwen bij woningeigenaren
Nadere informatieSTRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA
STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA UPDATE 2016 SAMENVATTING STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA Opdrachtgever Gemeente Breda Afdeling Mobiliteit en Milieu Opdrachtnemer Evert
Nadere informatieVoortgangsrapportage over 2018 CO 2 -Prestatieladder
Voortgangsrapportage over 2018 CO 2 -Prestatieladder Barendrecht, 1 juli 2019 Geaccordeerd door: L.A. Droog Edwin Oudshoorn Directeur MVO verantwoordelijk CO2 prestatieladder voortgangsrapportage over
Nadere informatieCommunicatieplan. Gebr. Janssen Beheer BV Hagelkruisstraat 6 5835 BD Beugen. Conform 3.C.2. 05 Mei 2015
Conform 3.C.2 05 Mei 2015 Gebr. Janssen Beheer BV Hagelkruisstraat 6 5835 BD Beugen INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING COMMUNICATIE... 3 1.1 Interne communicatie... 3 1.2 Externe communicatie... 4 2 DOELSTELLINGEN
Nadere informatieKracht in eigen inkoop
Kracht in eigen inkoop Actieplan MVI 2018/2019 Voorwoord De provincie Overijssel koopt jaarlijks voor bijna 150 miljoen euro in. Daarmee hebben we als provincie een krachtig instrument in handen om maatschappelijk
Nadere informatieEnergiezorgplan 2016-2020 Van Dorp CO 2 Prestatieladder. Versie 1.0
Energiezorgplan 2016-2020 Van Dorp CO 2 Prestatieladder Versie 1.0 Auteurs: Van Dorp Dienstencentrum Datum: december 2015 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Energiebeleid... 3 2.1 Continue verbetering...
Nadere informatieRaadsvoorstel. Voorloper. Startnotitie Duurzaam Druten. Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018
Voorloper Onderwerp Startnotitie Duurzaam Druten Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018 Portefeuillehouder A. Springveld Behandelend team Team strategie en beleid Behandelend
Nadere informatieEnergiemanagement actieplan 2015. 25 september 2015
Energiemanagement actieplan 2015 25 september 2015 Energie Management Actieplan 2015 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Reductiedoelstellingen 4 2.1 Bedrijfsdoelstelling 4 3. Plan van Aanpak 5 4. Deelname
Nadere informatieEnergiemanagement actieplan 2017
Energiemanagement actieplan 2017 Energie Management Actieplan 2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Reductiedoelstellingen 4 2.1 Bedrijfsdoelstelling 4 2.2 Scope 1 4 2.3 Scope 2 4 3. Plan van Aanpak 5 3.1
Nadere informatieOntwerp Gezonde Systemen
Ontwerp Gezonde Systemen Het huidige zonne-inkomen gebruiken De cycli van de natuur worden aangedreven door de energie van de zon. Bomen en planten vervaardigen voedsel op zonlicht. De wind kan worden
Nadere informatieCO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2018
CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2018 Naam opdrachtgever: Raedthuys Holding B.V. Adres: Hengelosestraat 585 Plaats: Enschede Uitgevoerd door: Adres: Plaats Telefoon: e-mail: Jan Manenschijn Datum
Nadere informatieCommunicatieplan. Conform 3.C.2. 23 juni 2015. Voorbij Prefab. Voorbij Prefab Siciliëweg 61 1045 AX Amsterdam Nederland
Conform 3.C.2 23 juni 2015 Voorbij Prefab Voorbij Prefab Siciliëweg 61 1045 AX Amsterdam Nederland INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING COMMUNICATIE... 3 1.1 Interne communicatie... 3 1.2 Externe communicatie...
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord Inkopen
Maatschappelijk Verantwoord Inkopen Actieplan september 2017 Actieplan gemeente Alkmaar 1 Inleiding De overheid koopt per jaar voor ongeveer 73,3 miljard euro in en heeft daarmee een belangrijke invloed
Nadere informatieEnergiezorgplan Van Dorp Installaties bv 2011 2015. Versie 2.0 (summary)
Energiezorgplan Van Dorp Installaties bv 2011 2015 Versie 2.0 (summary) Auteurs: Van Dorp Dienstencentrum Datum: Februari 2012 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Energiebeleid... 3 2.1 Continue verbetering...
Nadere informatie3.C.1 Communicatie over de voortgang van CO 2 bij Prins Bouw.
3.C.1 Communicatie over de voortgang van CO 2 bij Prins Bouw. Datum: 12-05-2016 Versie: 1 1. Inleiding Middels deze rapportage wil Prins Bouw de voorgang op de CO 2 reductiedoelstellingen laten zien, door
Nadere informatieCO₂ Prestatieladder Energiemanagement actieplan
2015 CO₂ Prestatieladder Energiemanagement actieplan Goedgekeurd door: H. van Wijk Auteurs: Y. van der Vlies & L. van Wijk Bedrijf: H. van Wijk transport- en Handtekening: aannemersbedrijf & H. van Wijk
Nadere informatieRoutekaart Energietransitie procesafspraken
Routekaart Energietransitie procesafspraken Energiebesparing en transformatie van gebouwde omgeving, mobiliteit, industrie en landbouw & landgebruik Samenwerking met inwoners(initiatieven), ondernemers
Nadere informatieEnergiemanagement actieplan. 20 januari 2016
Energiemanagement actieplan 20 januari 2016 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Reductiedoelstellingen 4 2.1 Bedrijfsdoelstelling 4 2.2 Scope 1 4 2.3 Scope 2 4 3. Plan van Aanpak 5 3.1 Maatregelen voor behalen
Nadere informatieCO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2017
CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2017 Naam opdrachtgever: Raedthuys Holding B.V. Adres: Hengelosestraat 569 Plaats: Enschede Uitgevoerd door: Zienergie BV Adres: Dokter Stolteweg 2 Plaats Zwolle
Nadere informatieCO2-reductieplan Kuurman
CO2-reductieplan Kuurman Auteur: MRO, RVD Januari 2017 Inhoud CO2-reductieplan Kuurman... 1 Inhoud... 2 1 Inleiding... 3 1.1 Leeswijzer... 3 2 Energiebeoordeling... 4 2.1 Identificatie verbruikers... 4
Nadere informatieEvaluatie Uitvoeringsprogramma 2009-2012 versie: 29-jan Doelen Doelstelling bereikt? reductie
Evaluatie Uitvoeringsprogramma 2009-2012 versie: 29-jan Doelen Doelstelling bereikt? reductie Project Doelstelling wel deels niet anders ingevuld CO2- uitstoot verlaging woon- /bdrf.lasten creatie nieuw
Nadere informatieGroen-Punt Groep B.V.
Conform 3.C.2 Oktober 2014 Groen-Punt Groep B.V. Groen-aannemingsbedrijf Punt B.V. Groen Punt Uitzendorganisatie B.V. Chroomstraat 1d 3067 GN Rotterdam INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING COMMUNICATIE... 3 1.1 Interne
Nadere informatieVoortgangsrapportage. Voortgang van CO 2 reductieplan van Genap B.V (jan tm jun) Copyright 2018 Genap B.V.
Voortgangsrapportage Voortgang van CO 2 reductieplan van Genap B.V. 2018 (jan tm jun) Copyright 2018 Genap B.V. Inhoud Inleiding... 2 1 Energiebeleid... 3 2 Huidig energieverbruik en trendanalyse... 3
Nadere informatieCO2 prestatieladder. Het CO2-verbruik reduceren binnen de gehele organisatie. Inzicht. Doelstelling CO2-reductie
CO2 prestatieladder Het CO2-verbruik reduceren binnen de gehele organisatie Inzicht De CO2-emissie (footprint) van J. van Etten Holding geeft de totale hoeveelheid CO2- productie die vrijkomt onder andere
Nadere informatieResultaten van ons duurzaamheidsbeleid
Resultaten van ons duurzaamheidsbeleid In 2013 zijn we van start gegaan met de implementatie van ons duurzaamheidsbeleid en onderstaand ziet u de doelstellingen uit onze duurzaamheidsverklaring en de behaalde
Nadere informatieTussenevaluatie Zutphen energieneutraal anno 2012 Forum 23 april 2012
Tussenevaluatie Zutphen energieneutraal anno 2012 Forum 23 april 2012 Sabine van Galen-Avegaart Agenda 1. De opgave Zutphen energieneutraal 2. Resultaat van ons beleid in cijfers 3. Wat hebben we in 2010-2011
Nadere informatieVoortgangsrapportage
Voortgangsrapportage Voortgang van CO 2 reductieplan van Genap B.V. over 2015 t.o.v. basisjaar 2014 Dit document is tot stand gekomen in samenwerking met Will2Sustain Copyright 2016 Genap B.V. Inhoud Inleiding...
Nadere informatieRapportage voortgang
Rapportage voortgang 2016-01 Project Rapportage voortgang 2016-01 Auteur Marjolein Hoefsloot Opdrachtgever Directie Hollander Techniek Datum 26-08-2016 Versie 1.0 Status Definitief Aantal pagina s 5 Inhoudsopgave
Nadere informatieCommunicatieplan Duurzaamheid Interne bijlage bij Communicatieplan Duurzaamheid powerpoint overzicht
Communicatieplan 2010-2012 Interne bijlage bij Communicatieplan powerpoint overzicht Inhoudsopgave Communicatieplan duurzaamheid 2010-2012... 1 Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 1 Doelstellingen... 1 Doelgroepen...
Nadere informatieCommunicatieplan. Conform 3.C juli BR Holding BV. Waaronder de werkmaatschappijen;
Conform 3.C.2 14 juli 2017 BR Holding BV Waaronder de werkmaatschappijen; BRControls Products BRControls Projects Telfordstraat 47 Bezoekadres: Paxtonstraat 17 8013 RL Zwolle 8013 RP Zwolle Hambakenwetering
Nadere informatieEnergiemanagement actieplan 2017
Energiemanagement actieplan 2017 Datum: 7 maart 2017 Paraaf directie: ENERIEMANAMENTACTIEPLAN 2017 Versie 8 februari 2017 CONCEPT Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Reductiedoelstellingen 4 2.1 Bedrijfsdoelstelling
Nadere informatieGemeente Binnenmaas Programma Duurzaam Binnenmaas Uitvoeringsprogramma Afdeling Ruimte & Groen P.J. de Bakker, P. Bakker en R.
Gemeente Binnenmaas Programma Duurzaam Binnenmaas Uitvoeringsprogramma 2011-2014 Afdeling Ruimte & Groen P.J. de Bakker, P. Bakker en R. Tuk 6 april 2011 Inhoudsopgave Voorwoord 2 1 Inleiding 3 1.1 Inleidend
Nadere informatieCommunicatieplan. Conform 3.C.2. Juli 2013. BW Groep b.v. Waaronder de werkmaatschappijen;
Conform 3.C.2 2012 Juli 2013 BW Groep b.v. Waaronder de werkmaatschappijen; de Waard Grondverzet b.v. de Waard Transport & Overslag b.v. Baardmeesweg 20 Professor Zernikestraat 18 3899 XS ZEEWOLDE 8606
Nadere informatieNaar een klimaatneutrale sportvereniging
Naar een klimaatneutrale sportvereniging Leidraad voor het maken van een eigen projectplan of Plan van Aanpak Inleiding Steeds meer sportverenigingen met een eigen accommodatie komen in actie om energie
Nadere informatieVOF Van der Heijden & Zn
Conform 3.C.2 April 2014 VOF Van der Heijden & Zn VOF Van der Heijden & Zn. Roodakker 4 4016 DB Kapel-Avezaath INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING COMMUNICATIE... 3 1.1 Interne communicatie... 3 1.2 Externe communicatie...
Nadere informatieCO 2 Reductie doelstellingen
CO 2 Reductie doelstellingen Gebr. Griekspoor BV Innovatief Proactief Duurzaam Betrokken Nieuw-Vennep 5 november 2013 Dilia van der Want. Afdeling KAM Akkoord directie: Datum: Handtekening: 0.0 Inhoudsopgave
Nadere informatieCO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2016
CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2016 Naam opdrachtgever: Raedthuys Holding B.V. Adres: Hengelosestraat 569 Plaats: Enschede Uitgevoerd door: Zienergie BV Adres: Dokter Stolteweg 2 Plaats Zwolle
Nadere informatieGroene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming
Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming 26-06-2018 Wouter Schouwenberg Lieuwe Leijstra DE HISTORIE VAN ENNATUURLIJK Essent Local Energy Solutions (ELES); Een business
Nadere informatieMilieuprogramma 2011. Ontsluiting Milieuinformatie. Milieuzonering in ruimtelijke ordening
1 In het milieuprogramma staan alle activiteiten uit het uitvoeringsprogramma van het milieubeleidsplan. Het geeft een beschrijving van de activiteiten die in 2011 uitgevoerd worden. Het overzicht van
Nadere informatieRaadsvoorstel. Samenvatting
\--/7 Raadsvoorstel '5C7 (j) Agendapuntnummer : Documentnummer : Raadsvergadering d.d. : Raadscommissie Commissie d.d. Programma Onderwerp Portefeuillehouder Bijlagen 6 ir.n.rr 18 oo 000 25-01-2018 Commissie
Nadere informatiePlan van Aanpak CO 2 reductiedoelstellingen Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 3.0
Plan van Aanpak CO 2 reductiedoelstellingen 2016-2020 Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 3.0 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1 Reductiedoelstellingen... 3 2 Reductiedoelstellingen Scope 1... 3 2.1
Nadere informatieUitkomsten van de zoektocht naar dé klimaatneutrale gemeente in Flevoland 2014
Uitkomsten van de zoektocht naar dé klimaatneutrale gemeente in Flevoland 2014 Natuur en Milieufederatie Flevoland heeft ook dit jaar weer een verkenning gedaan naar het klimaatneutrale gehalte van de
Nadere informatieEnergiemanagement actieplan 2016
Energiemanagement actieplan 2016 Energie Management Actieplan 2016 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Reductiedoelstellingen 4 2.1 Bedrijfsdoelstelling 4 2.2 Scope 1 4 2.3 Scope 2 4 3. Plan van Aanpak 5 3.1
Nadere informatieReductie doelstellingen (B: Reductie)
Reductie doelstellingen (B: Reductie) Eis 3.B.1. Barendrecht, 28 oktober 2014 Auteur: E. Oudshoorn Geaccordeerd door: L.A. Droog Directeur E. Oudshoorn Bedrijfsleider/ MVO Verantwoordelijk CO 2 prestatieladder
Nadere informatieGroen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory.
Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory. Een uitdagend klimaat 20 20 2020 In 2020 moet de uitstoot van CO 2 in de EU met 20% zijn teruggebracht ten opzichte van het 1990 niveau.
Nadere informatieBeleidskader meerjarige onderhoudsplannen
meerjarige onderhoudsplannen 2016-2020 1 Inleiding De financiële verordening gemeente Voorst schrijft voor dat het college de raad ten minste één keer in een raadsperiode een nota met beschrijving van
Nadere informatieScope 1 doelstelling Scope 2 doelstelling Scope 1 en 2 gecombineerd 5% CO 2- reductie. 30% CO 2- reductie in 2016 6% CO 2 -reductie in 2016 ten
B. Kwantitatieve doelstellingen & beleid 1 INLEIDING Verhoef wil concreet en aantoonbaar maken dat we ons inspannen om CO 2 te reduceren. Daarvoor hebben wij dit reductiebeleid opgesteld. 2 HET CO 2 REDUCTIE
Nadere informatieCO2-Prestatieladder Energiemanagement actieplan Invalshoek D; Participatie Projectburo B.V.
CO2-Prestatieladder Energiemanagement actieplan Invalshoek D; Participatie 05-2019 Projectburo B.V. Inhoudsopgave Inleiding... 3 Sector- en keteninitiatieven... 3 Deelname aan initiatieven... 4 Branchevereniging
Nadere informatietot eind 2025 - LED verlichting bij vervanging - inzet slimme verlichtingsconcepten
Doelstelling Actie Doorlooptijd Wat gaan we doen Eigenaarschap Eigen organisatie 20% energiebesparing t.o.v. 2015 Energiebesparing gemeentelijke gebouwen 20% transitie naar hernieuwbare energie t.o.v.
Nadere informatieDuurzaam contractmanagement
Duurzaam contractmanagement Samenvatting Hoe wordt de duurzaamheid van de ingekochte producten en diensten ondergebracht in facilitaire contracten en wat betekent dat voor het contractmanagement? Inleiding
Nadere informatieSamen werken aan een duurzaam Hellendoorn. Collegebesluit 14 mei 2013. Raadsbesluit 29 oktober 2013.
Samen werken aan een duurzaam Hellendoorn Collegebesluit 14 mei 2013. Raadsbesluit 29 oktober 2013. 1 Samenvatting Definitie duurzaamheid volgens Brundtland Aanmelden als Millenniumgemeente Speerpunten:
Nadere informatieHalf jaarverslag Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 3.0 en ISO norm Opgesteld door Paul Jonk Opgesteld op
Half jaarverslag 2018 Criteria Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 3.0 en ISO 14064-1 norm Opgesteld door Paul Jonk Opgesteld op 05-12-2018 Paraaf PJ Autorisatiedatum 05-12-2018 Inhoudsopgave 1
Nadere informatieEnergie audit verslag Certificering op CO 2 -prestatieladdder
Energie audit verslag Certificering op CO 2 -prestatieladdder CO 2 -prestatieladder Niek Konijn Holding B.V. Niveau 3 Auteur(s): J.N. Bruinsma (Niek Konijn Holding B.V.) M. de Lange (Nedcon Organisatieadvies
Nadere informatieBrugge. 3 juni 2015. Kris Van Dijck Burgemeester Dessel
Brugge 3 juni 2015 Kris Van Dijck Burgemeester Dessel 9.500 inwoners 27 km² Landelijk maar Nucleaire industrie Opslag nucleair afval Witzand winning Sportgemeente Dessel en Witgoor Sport BMX Sportpark
Nadere informatieEnergiemanagement actieplan. CO2 prestatieladder
Energiemanagement actieplan CO2 prestatieladder Opgesteld door : Karin van Roode en Yonni van der Vlies Datum : 12 maart 2015 Versie : 1.1 Goedgekeurd door Paraaf : Harry van Roode : Datum: 12 maart 2015
Nadere informatieDuurzame zorgomgevingen
Duurzame zorgomgevingen Healing Environments in woonzorggebouwen drs. ing. Bert Krikke Een healing environment is een omgeving die het welzijn, welbevinden en ziekteherstel bevordert Traditionele kenmerken:
Nadere informatieVerduurzamen gemeentelijk openbare verlichting
Verduurzamen gemeentelijk openbare verlichting Ridderkerk, 20 februari 2018 Inhoud Voorwoord... 3 1 Onze visie op openbare verlichting... 4 2 Onze uitgangspunten... 4 2.1 Beleid... 4 2.2 Richtlijnen openbare
Nadere informatieVoortgangsrapportage
Voortgangsrapportage Voortgang van CO 2 reductieplan van Genap B.V. over 2015 t.o.v. basisjaar 2014 Dit document is tot stand gekomen in samenwerking met Will2Sustain Copyright 2016 Genap B.V. Inhoud Inleiding...
Nadere informatieBeleidsnotitie. Kleine Windturbines in de Gemeente Oude IJsselstreek
Beleidsnotitie Kleine Windturbines in de Gemeente Oude IJsselstreek Aanleiding De afgelopen periode is de interesse voor kleine windturbines in Nederland toegenomen. Verwacht wordt dat de komende jaren
Nadere informatieW & M de Kuiper Holding
2 januari t/m juni 2018 2 Pagina 2 van 6 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Overzicht -emissie gegevens 3 Vergelijking met voorgaande jaren 4 3 -gerelateerd gunningsvoordeel 5 4 Doelstellingen 5 Reductiedoelstellingen
Nadere informatie