Verkenning en scope voor Smart Retail City

Transcriptie

1 Verkenning en scope voor Smart Retail City Verslag van de verkenningscommissie Roosendaal Smart Retail City Roosendaal, februari 2014

2 Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v1.22 1

3 Inleidende woorden over de Digitale Stadsontwikkeling Onze stad wordt op andere manieren gebruikt dan jaar geleden mogelijk was. Inwoners, ondernemers, overheid en bezoekers stellen eisen aan de stad die nog nooit gesteld zijn. De digitale wereld van deze gebruikers verandert sneller dan de opzet en inrichting van die stad en heeft een grote impact op de stad. De gemeente Roosendaal reageerde daadkrachtig op de vraag vanuit het project Hart voor de Binnenstad naar een startfinanciering voor een verkenningscommissie. De verkenningscommissie heeft Retail als insteek genomen om de mogelijkheden van een digitale stadsontwikkeling te onderzoeken. Retail is daarbij breed gedefinieerd als: alle transacties in de binnenstad, met en zonder een betaling. Ook de overdracht van informatie heeft namelijk op vele manieren een waarde. Als geografische afbakening is de compacte nieuwe binnenstad van Roosendaal genomen en als marketinguiting Roosendaal Smart Retail City. De landelijke proeftuin heeft hiermee een lokale verankering. De traditionele retail is een van de smaakmakers van een binnenstad en is volop bezig zichzelf opnieuw uit te vinden. Recente rapporten Winkelgebied van de Toekomst (Detailhandel Nederland) en De Nieuwe Winkelstraat (INretail/NRW) onderschrijven de noodzaak voor een structurele aanpak. Deze rapporten onderbouwen ook de noodzaak voor een visie op de digitale stadsontwikkeling en een gecoördineerde aanpak. De verkenningscommissie heeft in een periode van 4 maanden met vele betrokkenen gesproken. Van een jurylid bij de verkiezing van De Beste Binnenstad tot medewerkers van onderzoek- en opleidingsinstituten. Van starterbegeleiders tot internationale leveranciers. Van lokale ondernemers tot ambtenaren uit diverse steden en overheidsinstanties. Van vastgoedeigenaren en -beheerders tot logistieke deskundigen. Binnen Shopping 2020 met veel experts. En natuurlijk met de bezoeker van de binnenstad. Deze verkenningen hebben uitgemond in dit rapport waarin we een visie beschrijven voor digitale stadsontwikkeling en een oplossingsrichting beschrijven die in de praktijk uitgetest kan worden. Hans Nouwens, Commissieleider Aan dit rapport is meegewerkt door: - PwC Lars Leemhorst, Anita Kiestra-Groothuis, Roger Quaedvlieg, Guido Dam, Steven Schotanus, Karel Bruckman - Capgemini Jan Kazen, Joost van Tongeren, Gwendolyn Graman, Ricardo Krikke - Luminis Hans Bossenbroek, Hans Gringhuis, Bert Ertman - Gemeente Alwin Groen - 4me Samantha Wulterkens Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v1.22 2

4 Inhoud Management samenvatting verkenningen Smart Retail City Leeswijzer van dit rapport Relatie met het project Hart voor de Binnenstad De integrale en unieke aanpak van Hart voor de Binnenstad Het landelijke aspect van Roosendaal Smart Retail City De 6 onderdelen van de verkenningen naar Smart Retail City Ontwikkelen volgens het Stage Gate model Het Urban Cloud Platform is geschikt voor open innovatie Het Urban Cloud Platform: de technische kern van Smart Retail City Toegevoegde waarde voor consument en ondernemer Erg belangrijk om met de privacy aspecten rekening te houden Wat is een Urban Cloud Platform Organisatie om de Smart Retail City te realiseren Programma-organisatie Projecten binnen Roosendaal Smart Retail City Samenwerking met de overheid en programma s Doorbraakproject met ICT vanuit Ministerie van Economische Zaken Digitale Steden Agenda G32 en G4 onderdeel bedrijvige stad Digitale agenda Provincie Noord-Brabant Samenwerking met Gemeente Roosendaal Financiering Verschillende soorten kosten Terugverdienmodellen voor de investeerders Subsidieplan wordt verder uitgewerkt Kostenindicatie en initieel financieringsoverzicht Nieuw economisch elan Nieuwe vorm voor ondersteuning bij samenwerking Stakeholders van Smart Retail City Opleiding ondernemen in een digitale wereld Nieuwe bedrijven aantrekken Marketing en communicatie als aantrekkingskracht Uitdragen van het Smart Retail City concept Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v1.22 3

5 7.7 Contacten leggen en betrokkenheid vergroten Aanbevelingen voortvloeiend uit de verkenningsfase Leg een stads Wifi met doorgroeimogelijkheid aan Bouw een open en flexibel platform om databronnen te ontsluiten Hulp en open innovatie trekt nieuw economisch elan aan Lokale samenwerking voorwaarde voor landelijke proeftuin Zet een tijdelijke organisatie op om de veranderingen te realiseren Claim een duidelijk domein: Roosendaal Smart Retail City Verdieping van het Urban Cloud Platform De Toegangslaag: voor onbelemmerde toegang tot internet Data & Informatielaag: om data te verzamelen en te verwerken Urban Services: de nieuwe diensten uit het Urban Cloud Platform Toepassingen als Urban Service Uitgangspunten voor het Urban Cloud Platform Documenten lijst Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v1.22 4

6 Management samenvatting verkenningen Smart Retail City De digitale stadsontwikkeling staat nog in de kinderschoenen hoewel alle partijen in een stad allang de weg naar het internet gevonden hebben. Het consumentenkoopgedrag en communicatie is drastisch veranderd. Winkels, horeca en gemeentes zijn steeds meer actief in de digitale wereld. Voor de retail wordt voorspeld dat binnen 6 jaar 30-50% van de omzet niet meer langs de traditionele kassa in de winkel zal verlopen. In Roosendaal is de mogelijkheid ontstaan om bovenstaande uitdagingen integraal aan te pakken. Gestart uit de behoefte om de binnenstad een andere indeling te geven om de lokale problemen in de stadsontwikkeling op te lossen, heeft het team van Riek Bakker een plan opgesteld. Dit plan gaat verder dan alleen stadsontwikkeling. Het behelst ook een nieuwe manier van participatie waardoor er een breed gedragen besef is ontstaan dat er ingrijpende maatregelen nodig zijn. Hiervoor zijn nieuwe middelen aangedragen zoals een vergunningarm gebied, een nieuwe manier van financiering en een nieuwe manier om de binnenstad aan te sturen. Daarbij is er een concept ontwikkeld voor de digitale stadsontwikkeling dat Smart Retail City is genoemd en waar Roosendaal de proeftuin voor is. Om een stad, en met name een winkelgebied als de binnenstad, interessant te houden, is samenwerking van retail, horeca en gemeente essentieel. Die samenwerking is echter verre van natuurlijk. Lokale ondernemers zijn om een reden zelfstandig, het beleid van grootwinkelbedrijven wordt centraal gemaakt en gemeenten zoeken nog een weg hoe het zich kan terugtrekken om meer faciliterend te opereren. Sociale innovatie is nodig om nieuwe manieren van samenwerking in te voeren. Nieuwe vormen van participatie zijn nodig waarbij kleine groepen intensief worden begeleid in de samenwerking en de toepassing van digitale technologie voor het hele winkelgebied. Figuur 1: 3 lagen van het Urban Cloud Platform De technische innovatie zit in het verzamelen en combineren van data uit en over de stad. Dat noemen we het Urban Cloud Platform (UCP) en is de kern van de digitale stadsontwikkeling. Hierin komen nieuwe en oude databronnen bij elkaar. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v1.22 5

7 Het UCP biedt een basis voor de nieuwe digitale ontwikkeling. Het bestaat uit een technische infrastructuurlaag om data te transporteren en apparaten te verbinden. Een data- en integratielaag waarmee data aan de ene kant wordt verzameld en aan de andere kant ter beschikking wordt gesteld. De grote verscheidenheid van toepassingen maakt de digitale stadsontwikkeling mogelijk. Nieuwe diensten worden via een open innovatie aanpak ontwikkeld. Omdat de digitale ontwikkeling voor alle partijen relatief nieuw is en de impact van het veranderende koopgedrag zich steeds nadrukkelijker manifesteert, wordt er individueel volop getest en zijn er veel organisaties zich aan het oriënteren. Met het concentreren van de activiteiten in een geschikt winkelgebied, ontstaat er een unieke plek om in de praktijk het concept te testen. Smart Retail City is een Living Lab met een landelijke insteek. Om meerdere redenen is de binnenstad van Roosendaal een prima locatie voor deze landelijke proeftuin. 1.1 Leeswijzer van dit rapport Het rapport is in delen te lezen. Een globaal overzicht krijgt u door de inleiding, de samenvatting en de aanbevelingen in hoofdstuk 8 te lezen. In de hoofdstukken 1 tot en met 8 komen alle onderwerpen die verkend zijn aan de orde. Hoofdstuk 9 gaat dieper in op het Urban Cloud Platform. In de bijlage staat de documentenlijst en ziet u welke informatie nog meer beschikbaar is. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v1.22 6

8 2 Relatie met het project Hart voor de Binnenstad De gemeente Roosendaal heeft snel gereageerd toen er zich een kans voordeed mee te doen met Shopping2020, een groot landelijk project gericht op de retail, wat precies aansloot op de activiteiten binnen het project Hart voor de Binnenstad. Daarmee is het project Roosendaal Smart Retail City al in november gestart als eerste spin off. Vanaf november 2013 is de verkenningscommissie, in samenwerking met Hart voor de Binnenstad en in aansluiting op de themagroep Digitaal Aantrekkelijk Roosendaal, gestart om in kaart te brengen hoe de landelijke proeftuin vorm kan krijgen. Dit rapport is daar een van de gevolgen van. Middels de domeinafbakening Roosendaal Smart Retail City is er landelijke en regionale aandacht verkregen voor Roosendaal. Het project Hart voor de Binnenstad stelt een nieuwe aanpak voor de slimme binnenstad voor. Dit is beschreven in het document dat 25 februari 2014 is gepresenteerd. De uitgangspunten hierin zijn ook van toepassing op Smart Retail City en zal de daadwerkelijke opstart van het project enorm versnellen. Vooral valt daarbij te denken aan speciale regels voor de compacte binnenstad en de Binnenstadsorganisatie voor de aansturing van de ontwikkelingen. 2.1 De integrale en unieke aanpak van Hart voor de Binnenstad Onderstaand geeft een korte opsomming waaruit het unieke van dit project blijkt. Het hele rapport gaat uitgebreid in op de lokale situatie om de binnenstad verder te ontwikkelen: - Aanpak met participatie voor een breed draagvlak. Aan de ene kant met bewoners, lokale ondernemers en gespecialiseerde themagroepen. Aan de andere kant met deelname van stakeholders voor het mogelijk maken van de fysieke ingrepen. - De binnenstad wordt compacter in geografische opzet met het organiseren van krimp in het winkelaanbod. - De gemeente faciliteert een nieuwe Binnenstadorganisatie. Het bestuur daarvan bestaat uit drie belangrijke vertegenwoordigers en het dagelijkse bestuur neemt beslissingen voor de binnenstad. - In de binnenstad geldt een ander vergunningen regiem (vergunningarm) wat het vestigingsklimaat verbetert. - De financiering van de binnenstad krijgt een andere invulling. - Specifieke fysieke punten in de binnenstad worden (opnieuw) ontwikkeld voor een betere doorstroming en herkenbaarheid. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v1.22 7

9 - Parkeer en bereikbaarheid wordt afgestemd op de compactere binnenstad met weinig maaiveld parkeren. - De programmatie van evenementen wordt in een professionele organisatie ondergebracht voor een proactieve aanpak. 2.2 Het landelijke aspect van Roosendaal Smart Retail City Met de opkomst van internet en de smartphone is het communicatie- en koopgedrag (van zowel de retailer als de consument) onherroepelijk gewijzigd met grote gevolgen voor het gebruik van het koopkanaal winkel en de beleving van de bezoeker aan de binnenstad. Door deze enorme verandering is de Retail zich opnieuw aan het uitvinden met als gevolg veel losse klein- en grootschalige initiatieven die een passend antwoord willen vinden op die veranderingen. Vaak zijn deze initiatieven niet bekend en wordt het wiel opnieuw uitgevonden of wordt er geen lering getrokken uit eerdere ervaringen. Belangrijke onderdelen binnen de landelijke proeftuin Roosendaal Smart Retail City zijn: a) de inzet van de winkel in het koopproces; b) de digitale stadsontwikkeling en de rol van de overheid daarin; c) de fijnmazige distributie binnen de stad en naar de consument; d) de juridische en economische implicaties van het verzamelen en gebruik van data; e) de samenwerking van de partijen die elkaar in de binnenstad tegenkomen; f) kennisdeling. De kennis voor stadsontwikkeling is al zeer ver ontwikkeld. Door de technologische ontwikkelingen is daar een digitale variant bijgekomen. De digitale stadsontwikkeling staat nog in de kinderschoenen. Hiervoor wordt een proefproject gestart met als Living Lab, test in de praktijk, de binnenstad van Roosendaal. Onderwerpen die in dit rapport aan de orde zullen komen zijn: - samenwerking als belangrijke sociale innovatie voor het succes; - kennis opdoen van de mogelijkheden in de digitale wereld en delen van kennis; - de visie op en ontwikkelen van een Urban Cloud Platform; - toepassen van technieken in pilot projecten. De binnenstad van Roosendaal leent zich uitstekend om de status van Smart Retail City als landelijke proeftuin te hebben door de relatieve kleinschaligheid, de logistieke hotspot, de diversiteit van aanbod en de unieke mogelijkheid om de problematiek van on- en offline integratie onder te brengen in het programma Hart voor de Binnenstad dat ook de fysieke stadsontwikkeling behelst met een borging op landelijk niveau door de cockpitleden en handelend met een sterk mandaat van de gemeente. De insteek is gericht op open innovatie en kennis delen, het toepassen van de kennis en de technologie. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v1.22 8

10 Deelname in en financiering van deze proeftuin wordt gezocht bij marktpartijen zowel als bij overheid. Roosendaal Smart Retail City is de proeftuin om tot oplossingen te komen waar de meeste steden mee te maken hebben. Er is dus een duidelijk boven Roosendaals belang. 2.3 De 6 onderdelen van de verkenningen naar Smart Retail City Het Smart Retail City (ook afgekort tot SRC) concept bestaat uit een zestal perspectieven. In dit rapport worden de onderdelen beschreven. Urban Cloud Platform Het Urban Cloud Platform (UCP) vormt de basis van het SRC concept en is daarom meer in detail beschreven in dit rapport. Naast een algemene beschrijving in hoofdstuk 3 is een verdere verdieping in hoofdstuk 0 opgenomen. Organisatie en Pilots Beschrijving van de manier waarop het Smart Retail City programma wordt opgezet en bestuurd. De juridische aspecten van SRC worden belicht. De voorlopige projectenlijst wordt beschreven. Figuur 2: De zes perspectieven van het UCP Samenwerking met de overheid en programma s In het Smart Retail City concept wordt een vernieuwende vorm van samenwerking tussen lokale en landelijke marktpartijen en de lokale, provinciale, landelijke en wellicht ook Europese overheid tot stand gebracht. Aansluiting wordt gezocht met lopende innovatie programma s. De reeds gelegde contacten en de manier waarop de samenwerking gestalte zal krijgen, wordt beschreven in hoofdstuk 5. Financiering De financiering van een programma als Smart City Retail is complex. Naast de operationele kosten van de projectorganisatie en de exploitatie van het UCP, zijn sommige investeringen eenmalig en andere revolverend. Voor beide soorten worden terugverdienmodellen opgesteld. Een globale inschatting van de verschillende type kosten wordt in dit rapport gegeven. Ook aan de inkomstenkant zijn verschillende soorten geldstromen aan de orde. Publieke en private subsidies en investeringen zijn nodig om het programma te kunnen uitvoeren. Voor de subsidies en investeringen zullen zowel lokale als Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v1.22 9

11 nationale bronnen worden aangeboord terwijl er ook naar Europese fondsen wordt gekeken. Marketing Om onderscheidend te zijn in de veelheid van Smart City initiatieven is het hebben van een speciale focus belangrijk voor het uitdragen van de plannen en later de successen. Wij kiezen voor Retail omdat dat een belangrijke smaakmaker is voor de binnenstad. Berichten in de pers en optredens op verschillende podia hebben ervoor gezorgd dat Roosendaal Smart Retail City al enige bekendheid heeft gekregen. Nieuw economisch elan Het Smart Retail City concept zal aantrekkingskracht hebben op vernieuwende ondernemingen. Starters krijgen extra aandacht en andere vormen van samenwerking zorgen voor een nieuw elan in Roosendaal. Smart Retail City heeft daarnaast voor de verschillende stakeholders een specifieke toegevoegde waarde. Bijvoorbeeld voor vastgoed, scholen en kennisinstituten. 2.4 Ontwikkelen volgens het Stage Gate model De verkenningen worden in februari afgerond met de rapportage over de opzet van het innovatieve UCP en mogelijke pilots met deelnemers. Vanuit de Stage Gate aanpak betreft dit de fasen Vaststelling (Discovery) en Kader (Scoping). Het resultaat is de input voor een go no go beslissing voor de volgende stage: de fasen Business Case en Ontwikkeling. Figuur 3: Stage Gate innovatieproces Gezien de enorme belangstelling van andere gemeenten, leveranciers en experts kunnen we nu al aangeven dat een vervolg zeer wenselijk en haalbaar is. Een uitgebreide Engelstalige beschrijving van de Stage Gate aanpak is beschikbaar. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

12 2.5 Het Urban Cloud Platform is geschikt voor open innovatie De afgelopen jaren is de snelheid op het gebied van innovatie aanzienlijk toegenomen. De meest actuele best practice bij software ontwikkeling is het kunnen leveren van een domein specifieke omgeving met concurrerende functionaliteiten. Dat is belangrijker dan een excellente architectuur. Figuur 4: Open innovation Na de realisatie van de basisomgeving van het UCP worden marktpartijen uitgenodigd om daarop nieuwe diensten te programmeren. Op deze manier kunnen er snel en kostenefficiënt nieuwe diensten ontwikkeld worden. Succesvolle open innovatie komt door multidimensionale samenwerking. Een samenwerking met aan de ene kant de retailers en consumenten en aan de andere kant leveranciers, kennispartners en buitenstaanders. Geen van de organisaties, bedrijven, burgers en bezoekers die gezamenlijk de (binnen) stad bepalen, zijn in staat afzonderlijk deze innovatie te realiseren of te adopteren. Het ecosysteem van een stad is een complexe omgeving om innovatie integraal, over verschillende waardeketens heen, te implementeren. Hier is dan ook de term open innovatie van toepassing als Living Lab of proeftuin. Het UCP is gebaseerd op een open services platform en biedt de mogelijkheid om sneller te innoveren en producten sneller naar de markt te brengen. Voordat de technologie kan werken is er extra aandacht voor de sociale samenwerking van de belangenpartijen. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

13 3 Het Urban Cloud Platform: de technische kern van Smart Retail City In hoofdstuk 0 wordt dieper ingegaan op de verschillende lagen die we in het UCP onderkennen. In dit hoofdstuk geven we een globaal overzicht. 3.1 Toegevoegde waarde voor consument en ondernemer De wereld van retail en shopping verandert drastisch en heeft net als vele andere domeinen te maken met de disruptive kracht van het internet. In plaats van een beweging in te zetten om het toenemende online en always-on gedrag van consumenten tegen te gaan, is er gezocht naar mogelijkheden om het online gedrag van consumenten te gebruiken als hefboom voor het oplossen van het fysieke retailprobleem in de (binnen)stad. Met behulp van slimme informatievoorzieningen worden consumenten verleid en begeleid naar de binnenstad van Roosendaal. Met behulp van de verzamelde data zal de optimalisatie van de binnenstad ten behoeve van het stimuleren van retail over tijd verder worden verbeterd. Het concrete doel is het verbeteren van de aantrekkelijkheid van de binnenstad van Roosendaal waardoor meer bezoekers naar de stad worden getrokken, gemiddeld langer verblijven en meer besteden. Om de binnenstad van Roosendaal geschikt te maken als proeftuin voor innovatieve toepassingen op dit gebied zien we ruimte voor een zogenaamd Urban Cloud Platform. Het Urban Cloud Platform, of UCP, is de invulling van het woord Smart in de benaming Smart Retail City. Het UCP is daarmee de technische kern van de digitale stadsontwikkeling. Hier worden de data uit databronnen van de stad gekoppeld, kan de data geanalyseerd worden en ontstaan er nieuwe data sets die leiden tot nieuwe toepassingen voor de stad. Om de consument te begeleiden en te informeren zal Roosendaal Smart Retail City in de hele customer journey, alle stappen in het proces dat een consument aflegt in relatie tot het gebruik van de binnenstad, worden verweven. De consument wordt in deze beleving continu centraal gesteld. Denk bijvoorbeeld aan persoonlijke aanbiedingen, culturele activiteiten en activiteiten die de consument al thuis beïnvloed. Met thuis wordt verwezen naar de pre- en aftershopping ervaring m.b.t. oriëntatie en aftersales binnen de customer journey. De consument krijgt diensten als de beste vrije parkeerplaats, het semi automatisch reserveren van een tafeltje op het favoriete terras van de consument of het ontvangen van een persoonlijke uiterst relevante aanbieding van een winkel. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

14 Figuur 5: Customer Journey Roosendaal Er zijn natuurlijk diverse Customer Journeys te onderscheiden, zoals: Gericht kopen Winkelen Genieten van natuur Gezelligheid Inspiratie opdoen Ontmoeten Werken Wonen In een vervolg is het aan te bevelen om deze te onderzoeken voor een goed beeld over de binnenstad en het kunnen stellen van prioriteiten in de aanpak. 3.2 Erg belangrijk om met de privacy aspecten rekening te houden Het UCP legt gegevens van consumenten vast. Uitgangspunt daarbij is dat de consument te allen tijden de regie houdt over welke gegevens worden opgeslagen en hoe, wanneer en door wie deze gegevens worden gebruikt. Misbruik wordt door de consument direct bestraft door de toegang tot de gegevens te weigeren. De consument wordt de mogelijkheid geboden om tracking gegevens op te slaan of juist niet. Ook kan de consument aangeven welke push berichten verstuurd mogen worden en hoeveel. Tijdens de jaarlijkse bezoekers enquête zijn hierover vragen gesteld. Push berichten worden als ongewenst beschouwd, tenzij relevant en met voordeel voor de ontvanger. De organisatie heeft de taak om een privacy reglement op te stellen en om dit via de klankbordgroep voor te leggen aan de stakeholders. Naast de consument zullen ook andere partijen informatie via het UCP beschikbaar stellen waarmee verantwoord om moet worden omgegaan. In de vervolgfase zal een speciaal project het privacy reglement opzetten. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

15 3.3 Wat is een Urban Cloud Platform? De benaming Urban Cloud Platform (UCP) staat voor het totaal aan informatievoorzieningen noodzakelijk om zowel de fysieke als de software infrastructuur te bieden aan consumenten, gemeente, deelnemende ondernemers en overige stakeholders in het kader van het realiseren van de ambities van Roosendaal als Smart Retail City. Het UCP is de centrale omgeving waar informatie wordt verzameld en uitgewisseld tussen diverse (derde) partijen en bestaat uit zowel de fysieke- als de software infrastructuur die integratie tussen off- en online mogelijk maakt voor consumenten, retailers en overige stakeholders. Diensten en informatie kunnen vanuit het UCP door een veelvoud van partijen worden aangeboden. Figuur 5: Het Urban Cloud Platform Om te komen tot een centrale, gedeelde, voorziening die als basis dient voor het ontwikkelen van toepassingen voor het UCP onderkennen we een aantal lagen (figuur 6), te weten: Toegangslaag Deze laag bestaat uit city Wifi, beacons, sensoren en de datatransportlaag. De meest voor de hand liggende invulling voor de datatransport laag is een stadswifi. Data- & Informatielaag - Informatie opslag van (gemeenschappelijke) data en koppelvlak voor grootschalige data uitwisseling en slimme services als back-end voor de Urban Services laag. De Data- & Informatielaag is een open source platform, dat gebruik maakt van linked data en schaalbaar is. Deze twee lagen worden voor de lokale omgeving gemanaged. Urban Services laag Deze laag bestaat uit toepassingen, Apps, informatie- en gemaksdiensten. De toepassingenlaag wordt gevoed door derde partijen die diensten via hun applicatie aanbieden. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v1.22 2

16 3.3.1 Verzamelen van data kan op meerdere manieren Het aanbieden, verzamelen, analyseren en verrijken van data is een van de kernpunten van het UCP. De grote hoeveelheid data die hierin beschikbaar komen, kunnen vervolgens op verschillende manieren door verschillende stakeholders binnen Smart Retail City worden gebruikt. Met behulp van de verzamelde data en daarop gebaseerde diensten wordt de binnenstad geoptimaliseerd voor de bezoeker met een nadruk op retail. Aan het UCP kan eenvoudig een nieuwe databron gekoppeld worden. Bronnen kunnen zowel publieke als private afkomst hebben. Juist in het combineren van data uit verschillende bronnen ligt veel toegevoegde waarde. Denk hierbij aan de potentie die big data biedt, zoals het voorspellen van consumentengedrag. De moderne stad kenmerkt zich al door een veelheid aan sensoren die data leveren om nieuwe inzichten te verkrijgen welke van toepassing kunnen zijn op retail. Maar er zijn veel meer manieren om data te verzamelen: De consument meldt zich met een gebruikersprofiel aan op de UCP-omgeving en deelt informatie van zijn profiel, zoals interesses en behoeften. Sensoren meten activiteiten binnen een bepaalde context, zoals locaties, bewegingspatronen, aanwezigheid in de winkel of (vrije) parkeerplaatsen. Databronnen van stakeholders met informatie over of voor consumenten. Met deze data kan vanuit het UCP vervolgens gepersonaliseerde informatie, aanbiedingen en gemaksdiensten worden aangeboden. Deze data wordt gebruikt door professionele stakeholders zoals benoemd in het Urban Collaboration Platform (zie hoofdstuk ) voor gebruikersanalyses om de binnenstad te kunnen besturen en aanbiedingen en diensten te ontwikkelen. Uiteraard is het UCP omgeven met faciliteiten en mogelijkheden om persoonsgegevens te beschermen. Het is essentieel dat de eindgebruiker het recht en de mogelijkheid heeft om eigen gegevens aan te passen. Geanonimiseerde en niettraceerbare gegevens die worden verzameld zullen in het systeem beschikbaar blijven ten behoeve van analyse Diensten voor de verschillende gebruikersgroepen uit het UCP Het UCP biedt een infrastructuur op basis van semantische technologie die het combineren van data uit verschillende informatiebronnen ondersteunt. Het sluit daarbij ook aan bij de Open Data beweging (zie ook: 1. In de basis benut het UCP reeds beschikbare (overheids)data en combineert deze met nieuwe publieke en private datastromen. In de toekomst zouden hieruit weer nieuwe overheidsverzamelingen kunnen ontstaan. Deze kunnen, in lijn met de overheidsvisie op Open Data, ook weer beschikbaar worden gesteld. 1 Open Data biedt openbare datasets met als doel o.a. overheidsdata beschikbaar te maken voor hergebruik en waardecreatie. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v1.22 3

17 Eindgebruiker gerichte diensten - Het UCP beschikt over een aantal services die typisch zijn voor hedendaagse, op de eindgebruiker gerichte applicaties. In de context van Smart Retail City bieden deze echter een unieke toegevoegde waarde. Voorbeelden van deze services zijn: Zoek- en vindfunctionaliteit: Hiermee kunnen grote hoeveelheden informatie gericht ontsloten worden en zullen zoekresultaten beïnvloedbaar zijn zodat deze voor de bezoeker relevante resultaten een hogere ranking krijgen, of er kunnen filters worden toegepast waardoor informatie die niet relevant is in de context van de Roosendaalse binnenstad worden weg gefilterd. Profiling/Recommendation: Deze functionaliteit maakt het mogelijk om profielen van bezoekers op te bouwen. De input voor deze profielen kan komen uit zowel sensor data (monitoren gedrag) als door de gebruiker ingestelde voorkeuren. Deze profielen kunnen vervolgens gebruikt worden om specifieke informatie te filteren of aangepaste functionaliteit aan te kunnen bieden. Locatie diensten: Met het UCP kunnen locatie gebonden functionaliteiten ontwikkeld worden. In het UCP kan deze data worden verrijkt met aanwezige voorkeuren en sensordata om de ervaring van de gebruiker uniek te maken. Een voorbeeldtoepassing is op basis van het bezoeken van een bepaalde locatie loyalty punten verdienen waarmee een terugkerende bezoeker in het grotere geheel van de binnenstad exclusieve voordelen kan verkrijgen. Denk aan korting op parkeren na het bezoeken van 3 locaties, exclusieve aanbiedingen en voordelen die niet beperkt zijn tot een enkelvoudige toepassing van de technologie of slechts een enkele winkelketen. City Mobility - Het UCP laat zich gemakkelijk ontsluiten ten behoeve van mobiele diensten en toepassingen en biedt een schaalbare, veilige, en uitbreidbare integratieketen tussen front- en back-end systemen. E-Business integratie - Om een brug te kunnen slaan tussen de fysieke en virtuele wereld, biedt het UCP integraties met bestaande e-commerce systemen zoals webshops, loyalty systemen en informatie kiosken. Deze integratie sluit nauw aan bij het uitgangspunt om te streven naar het eerder benoemde Open Services Platform en het voorkomen van eilandautomatisering. Evolueerbaarheid en adaptiviteit - Het UCP is een evolutionair platform in de zin dat gedrag en data gemakkelijk kunnen wijzigen in (delen van) het systeem. De onderliggende architectuur ondersteunt een flexibele (service georiënteerde) aanpak voor het integreren met aangesloten systemen. Beveiliging - Met name voor in de Cloud georiënteerde toepassingen zijn zaken als gegevensbescherming, privacy, identiteitsmanagement en rechtenbeheer van cruciaal belang. Het UCP heeft voorzieningen om te integreren met gangbare standaarden op Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v1.22 4

18 het gebied van security en trust en biedt keuzevrijheden bij het inrichten van de infrastructuur in diverse public of on-premise cloud deployment scenario s. Fotocollage naar aanleiding van de presentatie over samenwerken 11 februari 2014 Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v1.22 5

19 4 Organisatie om de Smart Retail City te realiseren Het Smart Retail City concept gaat uit van een groeimodel, waarin op de relatief kleine basis van het UCP nieuwe, innovatieve ontwikkelingen worden gebouwd. De nieuwe toepassingen zullen in veel gevallen het initiatief zijn van steeds wisselende samenwerkingsverbanden. De programma-organisatie heeft tot taak te zorgen voor de juiste omstandigheden om de Living Labs tot ontplooiing te laten komen en aan de andere kant te zorgen voor een veilige en betrouwbare omgeving waarin de verzamelde gegevens van het winkelende publiek worden beheerd. De organisatie zal in eerste instantie vooral een projectorganisatie zijn maar moet daarna kunnen uitgroeien tot een beheersorganisatie waarmee de continue verbetering en uitbreiding van de Smart Retail City kan worden ondersteund. 4.1 Programma-organisatie Advisory Board (AB) De AB heeft de rol van aanjager van het initiatief. Business Development Board (BDB) De BDB fungeert als toezichthouder van Smart Retail City. Business Development Management (BDM) Het BDM heeft de dagelijkse leiding over het programma en rapporteert aan het BDB. Figuur 6 Programma organisatie voor SRC Klankbordgroep Roosendaal Een klankbordgroep wordt opgezet om alle betrokkenen bij het Smart Retail City concept actief op de hoogte te houden van de lopende Living Labs. Marketing en Communicatie (M&C) Verantwoordelijk voor het uitdragen van het concept naar andere steden en het informeren van de stakeholders. Project Management Office (PMO) Belast met een aantal uitvoerende aspecten van het programma waaronder het financieel beheer. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v1.22 6

20 Boot Camp voor Start-ups met retail focus Een aantal nieuwe initiatieven zullen volgends de Start up Boot Camp aanpak worden gerealiseerd. Roosendaal en het Smart Retail City concept fungeert als de proeftuin voor het in de praktijk toetsen van innovatieve Retail ideeën. Het Urban Cloud Platform project Realiseren de kern van het UCP. Bestaande uit drie deelprojecten, te weten : Toegang en Data transport laag, Data en integratielaag, Basis Apps Living Labs De Living Labs zijn de uitvoerende projecten die de onderdelen van het Smart Retail City concept ontwikkelen. Voor de verschillende rollen en onderdelen van de programma organisatie is een apart document opgesteld dat in de documenten lijst staat Zo managen we dit programma Voor de governance van het programma stellen we de bewezen Project Quality Assurance aanpak van PwC voor. Kern van deze aanpak is het monitoren van de 12 elementen van Project Excellence. Maandelijks zal door middel van project rapportages en interviews met de project eigenaren de status van de projecten in kaart gebracht, een risico-analyse uitgevoerd en eventuele correcties aangebracht worden. De governance heeft betrekking op het totale programma. De projecten die rechtstreeks door het Business Development Board worden aangestuurd (en gefinancierd) worden meer in detail Figuur 8: 12 elementen van Project Excellence gevolgd. De Living Labs krijgen vooral aandacht voor de onderlinge afhankelijkheid en het tijdig opleveren van het resultaat Juridische aspecten van de programma organisatie Om het Smart Retail City programma als zelfstandige organisatie te kunnen laten opereren is een rechtsvorm nodig. De coöperatieve vereniging lijkt hiervoor een geschikte vorm. Het is hierbij mogelijk om zowel financiële als in natura als bijdragen aan de coöperatie in te brengen. Later kan een BV worden opgericht voor het beheer en exploitatie van het UCP. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v1.22 7

21 Nadat meer inzicht is in de founding fathers en hun bijdrage aan het programma zal de definitieve rechtsvorm worden gekozen en de voorwaarden voor de deelnemers verder worden uitgewerkt. Uitgangspunt is dat de vereniging geen winstoogmerk heeft en dat het intellectual property (IP) naar rato eigendom is van de leden van de Coöperatie of B.V.. Wanneer de inbreng in de Coöperatie bestaat uit het leveren van diensten (of software) blijft het IP bij de partij(en) die de diensten/software ontwikkeld. 4.2 Projecten binnen Roosendaal Smart Retail City Een kort overzicht van projecten die in de landelijke proeftuin uitgevoerd kunnen worden. De projecten zullen aan de hand van een transparante procedure (zie bijlage) getoetst worden op haalbaarheid en inpasbaarheid in het Smart Retail City concept, daarnaast zal beoordeeld worden hoe de projecten aangesloten kunnen worden op het UCP. We onderkennen de projecten om het UCP te realiseren en pilot projecten als Living Labs Projecten als fundering van het Urban Cloud Platform Voor de realisatie van het UCP wordt een aantal projecten geïnitieerd, die de kern vormen waarop daarna aanvullende toepassingen worden gekoppeld. Toegangslaag Stads Wifi in de openbare ruimte van de binnenstad Mogelijke partijen: Hardware leverancier zoals Cisco, Ruckus, Meraki, HP, Ziggo, lokale installateur, gemeente. Korte beschrijving: Levering en installatie van Wifi zenders voor de openbare ruimte in de compacte binnenstad. Data laag Architectuur van het UCP Mogelijke partijen: Capgemini, Luminis. Korte beschrijving: De kern software om databronnen aan te koppelen, data te verwerken en applicaties op te ontwikkelen. Integratielaag Aansluitingsplatform voor Urban Services Mogelijke partijen: IBM, Microsoft, Luminis, Salesforce. Korte beschrijving: Koppelvlak om applicaties op te ontwikkelen. Basis Analyse App Big Data analyse voor relevante data sets Mogelijke partijen: Leveranciers zoals IBM, Kadenza, kopgroep ondernemers, CBRE, Syntrus Achmea. Korte beschrijving: Nieuwe data sets ontwikkelen voor diensten en afnemers. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v1.22 8

22 Speciaal project omtrent privacy Wet en regelgeving omtrent privacy Mogelijke partijen: ICT Recht, Considerati, gemeente, politie. Korte Beschrijving: Definiëren van vraagstukken over privacy i.v.m. data gebruik in de stad. Profileer & Recommendeer service als basisproduct Eén stadsportaal voor informatie voor zowel markt als gemeente informatie Mogelijke partijen: Gemeente Roosendaal, Luminis, ICT leverancier gemeente. Korte beschrijving: De inrichting van als portaal voor alle informatie over Roosendaal. Ontsluiting Hallo Roosendaal voor centraal portaal Ontsluiting relevante data in de Hallo Roosendaal app Mogelijke partijen: Pre-pare interactive, Luminis, lokale app bouwer, VVV, Collectief Roosendaal. Korte beschrijving: Hallo app afstemmen op UCP Testen in de praktijk met Living Labs Via de Living Labs projecten worden aanvullende toepassingen via het UCP aangeboden. Voor de Living Labs adviseren we een iteratief ontwikkelprogramma: Voor verdere uitleg verwijzen we naar de aanwezige bijlage voor projecten. Opleidingsprogramma voor ondernemers Mogelijke partijen: Beleef het nieuwe winkelen, Ik onderneem, Hema, alle ondernemers in de binnenstad, Rabobank, Collectief Roosendaal. Korte omschrijving: Opleiding- en trainingsprogramma voor ondernemers gericht op inzet van nieuwe media. Figuur 7: Het Living Labs concept Vouchersysteem voor de hele binnenstad, de Hallo Roosendaal app Mogelijke partijen: Omnisense, BeepXtra, Scoupy, MyOrder, alle ondernemers in de binnenstad, Collectief Roosendaal. Korte omschrijving: Kortingssysteem voor deelnemende ondernemers in de binnenstad dat gekoppeld kan worden aan de Hallo Roosendaal app. Conceptstore voor showrooming Mogelijke partijen: Fides, ondernemers, vastgoedeigenaar, leveranciers. Korte omschrijving: Leegstand gebruiken om conceptstores in te plaatsen om ervaring op te doen met het begrip showrooming. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v1.22 9

23 Nieuwe logistieke route met een drop off point voor vervoerders buiten de stad Mogelijke partijen: Jan de Rijk, Green city distribution, gemeente, Dinalog. Korte omschrijving: Verzamelplek voor kleinere B2B bestellingen buiten de stad. Pick up point in de garage op de Nieuwe Markt Mogelijke partijen: Parcel4me, Dinalog, parkeerbeheer, ondernemers. Korte omschrijving: Onbemand station waar 24 uur per dag bestellingen opgehaald kunnen worden. Figuur 8: Onbemand pick-up point Interactieve verlichtingsobjecten voor de locaties Tussen de Markten en onderdoorgang Parottia Mogelijke partijen: Philips, gemeente, aanpalende ondernemers, Aramis AlleeWonen. Korte omschrijving: Interactieve verlichting maakt ruimtes interessanter en veiliger. Opzetten van een community voor de binnenstad Mogelijke partij: Red Banana. Korte omschrijving: Community opzetten voor de gezamenlijke ondernemers van de Roosendaalse binnenstad. Interactieve winkelruit Mogelijke partijen: Weerdenburg Global Media, ondernemers. Korte omschrijving: Etalageruit wordt touchscreen. Centrale webshop Mogelijke partijen: Korte omschrijving: Beleef het Nieuwe Winkelen, Magento leveranciers, Bol.com, Amazone, Luondo. Een centrale webshop voor wie nog geen webshop heeft. Tijdens het vervaardigen van dit rapport zijn er diverse projecten bijgekomen. Voor een actuele lijst kunt u contact opnemen met de opstellers van dit rapport. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

24 5 Samenwerking met de overheid en programma s Samenwerken tussen alle betrokkenen in de binnenstad wordt essentieel voor het succes van Roosendaal Smart Retail City. Naast de samenwerking in de stad kan het project ook aansluiting vinden bij reeds lopende programma s. Voor diverse programma s is dit uitgezocht en zover een combinatie mogelijk wordt geacht, zijn deze hieronder weergegeven. 5.1 Doorbraakproject met ICT vanuit Ministerie van Economische Zaken ICT stimuleert innovaties en zorgt voor een hogere (arbeids)productiviteit. Het Kabinet heeft daarom in het regeerakkoord afgesproken dat er tien publiek-private doorbraakprojecten komen, die zich onder andere richten op het vergroten van het gebruik en de kennis van ICT door het midden- en kleinbedrijf (MKB), topsectoren, onderwijs en de zorgsector. (Zie documentenlijst) De doorbraakprojecten moeten de kennis en mogelijkheden van ICT vergroten voor bedrijven, overheden en maatschappelijke organisaties. De doorbraakprojecten zorgen voor economische groei en daarmee ook voor meer werkgelegenheid. Met ambtenaren van het Ministerie van Economische Zaken is het Smart Retail City initiatief in Roosendaal besproken mede in het kader van de Doorbraakprojecten. Een combinatie met Shopping 2020, INretail en NRW vergroot de kans voor deelname aan het 10 de doorbraakproject. 5.2 Digitale Steden Agenda G32 en G4 onderdeel bedrijvige stad Dit onderdeel van de Digitale Steden Agenda (DSA) werkt aan regeldruk vermindering, het vergroten van e-skills in het MKB, transformatie naar het nieuwe werken, toekomstvaste bedrijventerreinen en Binnenstad 3.0. Met de ambtenaar, die trekker van dit project is, zijn diverse gesprekken gevoerd. Het delen van kennis is essentieel en een focusgebied zoals in Roosendaal kan op steun vanuit de DSA rekenen, hoewel Roosendaal geen G32 gemeente is. 5.3 Digitale agenda Provincie Noord-Brabant Voor een ondersteuning door de provincie zijn er gesprekken gevoerd met diverse ambtenaren. Op ICT gebied lijken er mogelijkheden te liggen die voldoende kansrijk zijn om verder te onderzoeken. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

25 5.4 Samenwerking met Gemeente Roosendaal De gemeente is onmisbaar bij de uitvoering van Roosendaal Smart Retail City. Aan de ene kant omdat er lokale investeringen nodig zijn in bijvoorbeeld de data transportlaag (Stads Wifi) die specifiek voor Roosendaal is en aan de andere kant om de wet en regelgeving op diverse gebieden zoals plaatsing van Wifi apparatuur en privacy te regelen. Daarnaast voor de pilot m.b.t. de stadsportaal, city marketing en projecten in de Living Labs. De gemeente kan zelf ook projecten opstarten bijvoorbeeld voor participatie. Omdat er veel raakvlaken zijn met overheidsorganisaties heeft de gemeente ook een gidsfunctie. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

26 6 Financiering Om een stabiel en betrouwbaar platform te bieden, is het belangrijk de juiste partner te binden aan specifieke functionaliteiten. In dit hoofdstuk wordt een beschrijving gegeven van kosten die gemoeid zijn met het realiseren van het Smart Retail City concept en de verkaveling van de werkgebieden. Voor de realisatie van het programma zal een aantal financieringsbronnen worden gezocht. Doordat er verschillende onderdelen zijn, elk met een eigen insteek, kan de financiering ook uit diverse bronnen bestaan. De subsidies kunnen betrekking hebben op realiseren van het Smart Retail City concept als geheel en hebben een breder aandachtsgebied dan Roosendaal, het realiseren van het UCP is hiervan het grootste onderdeel. Figuur 9: Private en Publieke investeringen De financiering van componenten die alleen ten gunste van Roosendaal komen, komen voor rekening van partijen in Roosendaal. Het realiseren van de technische infrastructuur voor de Toegangslaag is hiervan een goed voorbeeld: voor de openbare ruimte is de gemeente daar de meest voor de hand liggende partij voor. Daarnaast kunnen er subsidies zijn specifieke voor toepassingen die op het UCP worden ontwikkeld. De financiering daarvoor is voor de marktpartij die de pilot wilt uitvoeren. 6.1 Verschillende soorten kosten Eenmalige investeringen in het Urban Cloud Platform Het aanleggen van de Toegangslaag is een infrastructurele basisvoorziening voor een digitale binnenstad. Het ligt voor de hand dat deze investering door de gemeente Roosendaal wordt gedaan. Althans voor zover het de openbare gebieden betreft. Voor Wifi in commerciële ruimtes zijn de kosten voor de eigenaar of beheerder daarvan. Ook de kosten van het realiseren van een eerste versie van de Data- & Integratielaag zijn eenmalige investeringen. De kosten hiervoor kunnen, zeker in de proeftuin, niet worden doorbelast aan de gebruikers van het UCP. Wel is het mogelijk om een gedeelte van de kosten terug te verdienen vanuit de exploitatie van het UCP en bij de toepassing van het UPC concept in andere steden of winkelgebieden. De kosten voor het ontwikkelen van een basisapplicatie, zoals de Profile & Recommendation service en initiële big date analytics, zijn voorzieningen die als basis worden ontwikkeld en zullen grotendeels een voorfinanciering zijn. Ook deze Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

27 investeringen kunnen (gedeeltelijk) worden terugverdiend bij hergebruik van de Services in andere locaties. De programmakosten van het initiëren en coördineren van het Smart Retail City concept zijn eenmalige kosten die niet doorbelast kunnen worden aan de individuele stakeholders. Idealiter is dit een subsidie. Voor de onderdelen met eenmalige kosten of voorfinanciering, zijn ook jaarlijkse kosten van toepassing Jaarlijks terugkerende kosten Met het storingsloos laten functioneren van de basisvoorzieningen van het UCP (de Toegangslaag en de Data- & Integratielaag) zijn beheerskosten gemoeid. Omdat het Smart Retail City en het UCP een volledig nieuwe ontwikkeling zijn, zullen er gedurende de pilot periode aanpassingen zijn als gevolg van nieuwe functionele eisen door het toenemen van het gebruik van de voorzieningen. Om deze kosten niet ten laste van elke nieuwe project te laten komen, wordt er een budget gereserveerd voor dit onderhoud. Door gebruik te maken van Cloud oplossingen voor het UCP hoeven er geen hardware investeringen te worden gedaan, daar staan dan jaarlijkse variabele kosten tegenover. Het gebruiken van Cloud computing biedt daarnaast als voordeel dat groei van het gebruik en piekbelastingen eenvoudig kunnen worden opgevangen. 6.2 Terugverdienmodellen voor de investeerders Revolverende investering in de basisvoorzieningen Zoals al kort aangegeven in de vorige paragraaf over de investeringen is het streven om een groot deel van de digitale stadsontwikkeling, en als onderdeel daarvan het UCP, terug te verdienen met het hergebruik in andere steden en winkelgebieden. Producten en diensten die in de proeftuin hun waarde hebben bewezen kunnen een wezenlijke versnelling betekenen bij verdere implementaties. Hiervoor zal een bijdrage worden gevraagd aan de steden die gebruik gaan maken van deze producten. Figuur 10: Revolverende investeringen Het gebruik van de producten en diensten heeft ook een waarde voor de gebruikers, er zal hen dan ook een bijdrage voor het gebruik worden gevraagd. De specifieke datasets kunnen verkocht worden aan de gebruikers. De opbrengsten hieruit kunnen Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

28 minimaal de jaarlijkse exploitatie dekken, waar mogelijk zal ook een deel van de investering worden terugverdiend. We gaan er vanuit dat de consument geen directe kosten vergoed voor het gebruik van het UCP Investeringen in nieuwe apps verdienen zichzelf terug De Apps die de Living Labs of door het Startupbootcamp ontwikkelen, zijn in principe zelfverzorgend. De kosten voor ontwikkeling en exploitatie worden door de bijdragen van de gebruikers gedekt en vallen daarom buiten de financiële verantwoordelijkheid van de Smart Retail City organisatie. Het is wel mogelijk dat Smart Retail City optreedt als één van de investeerders voor een product of dienst. 6.3 Subsidieplan wordt verder uitgewerkt (Overheids)subsidies worden meestal verstrekt onder de voorwaarde dat ook de inbreng van marktpartijen is geborgd. Daarom is er een focus geweest op betrokkenheid van private organisaties om daarna een betere positie ten opzichte van (overheids)subsidies in te kunnen nemen Private financieringsbronnen voor Research & Development en als investering Binnen de groep stakeholders zal in eerste instantie gezocht worden naar stakeholders voor wie het revitaliseren van de binnenstad van Roosendaal waardevol is. We denken dan vooral aan de vastgoedondernemingen die door het Smart Retail City concept de waarde van hun vastgoed kunnen vergroten, ook buiten Roosendaal. Daarnaast richten we ons op bedrijven voor wie het UCP concept een belangrijke vernieuwing is, die op een groot aantal plaatsen kunnen worden geïmplementeerd. Deze bedrijven kunnen zowel financiële ondersteuning geven maar kunnen ook producten en diensten leveren die nodig zijn voor het realiseren van projecten Publieke financieringsbronnen voor minder commerciële delen Gemeente Roosendaal De gemeente Roosendaal is (mede) initiatiefnemer van het Smart Retail City concept en is daarnaast één van de gebruikers van de oplossingen die worden geleverd. Daarnaast zal voor het UCP een moderne digitale infrastructuur voor de stad worden gerealiseerd. Belangstellende gemeenten uit de regio Er is belangstelling getoond voor het Smart Retail City concept door een aantal gemeenten zoals o.a. Breda, Tilburg en Eindhoven. We stellen voor om deze en andere gemeenten te betrekken bij de ontwikkeling en hen een bijdrage te vragen voor de ontwikkeling van het concept. Betrokkenheid geeft hen een voorsprong bij het ontwikkelen van een soortgelijk concept in hun eigen stad, al is het alleen al om de stakeholders in hun stad te kunnen overtuigen. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

29 Provincie Noord-Brabant Er zijn gesprekken gevoerd over een mogelijke bijdrage van de provincie Noord-Brabant. Gezien de positieve houding van de provincie worden deze gesprekken in de volgende fase voortgezet. Europees innovatieprogramma EFRO structuur fonds Het Smart Retail City Concept zou zich kunnen kwalificeren als een regionaal stimuleringsprogramma. In samenwerking met bijvoorbeeld de subsidie experts van PwC zal op basis van projecten die in dit rapport worden beschreven, een subsidie aanvraag worden voorbereid. Daarnaast zullen voor de individuele projecten de mogelijkheden voor subsidiering worden onderzocht. 6.4 Kostenindicatie en initieel financieringsoverzicht De kosten zijn schattingen gebaseerd op de initiërende gesprekken met mogelijke aanbieders en zullen in de Business Case Fase verder worden uitgewerkt. We gaan uit van een proeftuin periode van 3 jaar. Publieke financiering Boven Roosendaals : subsidie 3 jaar Project kosten UCP: - Basisarchitectuur Jaarlijks voor project organisatie Publieke financiering vanuit Roosendaal: gemeentelijke investering Toegangslaag: - Aanleg Wifi Private financiering Boven Roosendaals : private investering 3 jaar UCP Urban Services Pilots Startupbootcamp Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

30 7 Nieuw economisch elan Nieuw economisch elan is met het project Roosendaal Smart Retail City op diverse manieren te behalen. Nieuwe bedrijven zullen op de voordelen afkomen die in Roosendaal mogelijk zijn als het UCP er is en de gemeente meewerkt aan het stads Wifi en aangepaste wet- en regelgeving zodra daar behoefte aan is. Er wordt extra aandacht gegeven aan starters door het betrekken van de organisatie Starterslift bij Roosendaal. In gesprekken met het reeds in Roosendaal gevestigde StartersCentrum is gebleken dat zij elkaar prima aanvullen. Nieuw elan is er ook door de mogelijkheid voor opleidingen zowel afkomstig van buiten als van in Roosendaal. Denk daarbij aan HBO modules of masters die mogelijk worden door de speciale faciliteiten. Het automotive initiatief in Helmond is een voorbeeld van wat er mogelijk is als er unieke faciliteiten aanwezig zijn. De landelijke proeftuin trekt ook initiatieven aan die anders niet in Roosendaal gestart zouden zijn. Denk daarbij aan testen van grootwinkelbedrijven en media concerns. 7.1 Nieuwe vorm voor ondersteuning bij samenwerking Roosendaal Smart Retail City gaat veel vergen van de bereidheid tot samenwerken van partijen die van nature niet gewend zijn om samen te werken. Het succes van testen in de landelijke proeftuin waar lokale ondernemers bij betrokken zijn zal grotendeels afhangen van de samenwerking, hoe goed de techniek ook is. Veel projecten die te maken hebben met innovatie op de gebieden die Smart Retail City aansnijdt, zijn mislukt door een onvoldoende wil om samen te werken, het elkaar gunnen van succes en de veranderingsgezindheid van de deelnemers. We staan aan de vooravond van enorme veranderingen voor de ondernemers en de stakeholders in de binnenstad. Daarom zijn we op zoek gegaan naar ondersteuning die de samenwerking tot een succes kan maken. Deels zal dat komen door de aanwezigheid van de voorgestelde organisatie en financiële impulsen. Deels door een professionele begeleiding. Figuur 11: Stock doorbraak trainingen Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

31 7.1.1 Samenwerken of samen-werken Uiteraard ben je in een stad of straat met ondernemers tijdens openingstijden altijd samen (lees tegelijk) aan het werk. Dat wil nog niet zeggen dat je samen (lees gezamenlijk aan één doel) aan het werk bent. Elke ondernemer snapt dat de samenwerking tussen de werknemers de sfeer binnen de onderneming bepaalt en dat daarbij één + één geen twee maar meer is. Dit zelfde principe geldt ook voor ondernemingen onderling. Een voorwaarde om dit (zowel binnen je eigen onderneming als tussen ondernemingen) te laten slagen, is communiceren waarbij het respect voor elkaar, de openheid met elkaar en het vertrouwen in elkaar groeien in plaats van krimpen. De vraag is dan niet meer wat je zegt maar veel meer de manier waarop je dingen zegt, van waaruit je communiceert. Communiceer je uit je hoofd (mentaal / boven tafel) dan ben je niet voelbaar en doe je afbreuk aan het goede gevoel. Communiceer je met gevoel (voelbaar communiceren / onder tafel) dan ben je voelbaar en groeit het goede gevoel. Dat dit van wezenlijk belang is om samen te werken weten we allemaal. Dan blijft de vraag Hoe je dit voor elkaar krijgt. Vergelijk het maar met trouwen, dat doe je hopelijk niet door regels vanuit je hoofd op papier te zetten en dan te vragen aan de ander of die het ermee eens is. Dat doe je vanuit je gevoel. Voelbaar communiceren en op die manier samen voelbare afspraken ontdekken is dan hoe je bij elkaar komt en een basis voor vertrouwen legt. Het hoofdingrediënt voor een voelbare & succesvolle samenwerking is veranderbereidheid van iedereen die aan die samenwerking mee wil doen. Bij het runnen van onze ondernemingen hebben we geleerd om te kijken naar de zaken boven tafel (zie afbeelding) terwijl we weten dat de dingen onder tafel bepalen of we ook werkelijk in staat en bereid zijn om ze uit te voeren. Zo ook de stap van zelfstandig werken naar samenwerken, we weten doorgaans precies hoe we het hebben willen (kennis) en hebben er ook al ervaring mee (vaardigheden). Waar het meestal op stukloopt is de manier waarop we de gemaakte afspraken bekijken (houding) en hoe we proberen gezamenlijk dingen voor elkaar te krijgen (samenwerking). Samenwerken is de essentie voor het succes van de verandering. 7.2 Stakeholders van Smart Retail City In een stad zijn er veel stakeholders. Voor elke stakeholder kan er een voordeel bepaald worden van de samenwerking. De eerste stakeholdersanalyse is gemaakt en Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

32 wordt als apart document opgeleverd om in de volgende fase te gebruiken. De gevoeligheid van deze info maakt het dat deze niet openbaar gemaakt kan worden. Het Smart Retail City concept is aantrekkelijk voor alle stakeholders door de uitstraling van de nieuwe toepassingen die in Roosendaal in de praktijk worden getest. Figuur 12: Het Collaboration Platform Daarnaast hebben de verschillende groepen stakeholders eigen specifieke voordelen. We noemen de belangrijkste groepen. Consument/Bezoeker: - Digitale services vooraf, tijdens en na het bezoek aan de binnenstad. - Relevante aanbiedingen en suggesties, gebaseerd op actuele locatie en profiel. Lokale overheid (gemeente Roosendaal): - Meer bezoekers die langer in de stad blijven. - Grotere betrokkenheid van burgers bij activiteiten in de binnenstad. - Grotere economische bedrijvigheid en daardoor aantrekkingskracht voor nieuwe ondernemers en inwoners. - Aantrekkingskracht voor nieuwe ondernemers in de proeftuin. - Beter inzicht in bezoekersstromen, nieuwe mogelijkheden om verkeersstromen te optimaliseren. Lokale ondernemers (retail en horeca): - Meer bezoekers en daardoor meer omzet. - Laagdrempelige toegang tot digitale hulpmiddelen om eigen bedrijf te promoten. - Andere, meer coöperatieve, samenwerking met collega ondernemers in de stad. Provinciale overheid, andere steden en landelijke overheid: Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

33 - Innovatieve initiatieven en testen om binnensteden nieuw leven in te blazen en leegloop te verlagen. - Ervaring met nieuwe samenwerkingsvormen tussen markt en overheid. Vastgoed ondernemers: - Aantrekkelijker vastgoed door gebruik van locatie gebaseerde consumenten data. - Minder leegstand en daardoor hoger rendement. - Terugdringen van de daling van de LTV (loan to value). - Mogelijkheden om te experimenteren met nieuwe bestemming van de bestaande winkels. Leverancier van technologie en diensten: - Mogelijkheid om nieuwe ontwikkeling in de praktijk te testen (in de proeftuin). - Innovatief platform voor nieuwe samenwerkingsvormen met alle stakeholders. - Live werkende referentie voor nieuwe technologieën. - In de praktijk bewezen oplossingen die kunnen worden hergebruikt op andere locaties. 7.3 Opleiding ondernemen in een digitale wereld Voor ondernemers is er een opleiding en training opgezet in samenwerking met marktpartijen. Het opleidingsplan is als apart document in te zien. De inschrijving is al gestart omdat de financiering door de ondernemers zelf wordt gedaan. Er wordt gestreefd naar een kopgroep van 35/40 ondernemers en voldoende inschrijvingen voor een start in maart-april Nieuwe bedrijven aantrekken Om nieuwe bedrijven te ondersteunen wordt er samenwerking gezocht. Twee initiatieven die we graag naar Roosendaal halen, zijn hieronder beschreven Starterslift helpt nieuwe bedrijven Stichting Starterslift ondersteunt sinds 2006 innovatieve startende ondernemers in West- en Midden-Brabant. Vanuit incubators in Tilburg en Breda en ondernemerscentra binnen Tilburg University, Avans Hogeschool en NHTV internationaal hoger onderwijs Breda, draagt een team van specialisten, met ervaring in ondernemerschap, actief bij aan het laten slagen van kansrijke nieuwe ondernemers. Zo levert Starterslift een bijdrage aan de economie en werkgelegenheid in de regio. De werkwijze van Starterslift kenmerkt zich hierbij door een pragmatische aanpak en Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

34 hands-on mentaliteit Doelstelling en Missie Het laten slagen van innovatieve, startende en kansrijke ondernemers. Dit met het doel om een optimale bijdrage te leveren aan de economie en werkgelegenheid in de regio West- en Midden-Brabant. Starterslift maakt onderdeel uit van een consortium, waarin de kennisinstellingen Tilburg University, Avans Hogeschool en NHTV internationaal hoger onderwijs Breda, het bedrijfsleven en regionale overheden breed zijn vertegenwoordigd. Gezamenlijk werken zij aan het valoriseren van ideeën en wetenschappelijke kennis, vanuit het geloof dat innovatie de motor van de economie is Startupbootcamp concept voor samenwerking met ketens Startupbootcamp is een concept dat in diverse landen wordt toegepast om veelbelovende start ups intensief te begeleiden. Deze versneller is voor bedrijven die al wat verder zijn in hun ontwikkeling. In Nederland zijn er twee boot camps in A dam en één in Eindhoven. inspirerende video s: Figuur 13: InnoLeaps Innovation Bootcamp Naast de bootcamps willen we ook een project starten waarin grotere concerns samenwerken met startups. In een Smart Retail Innovation Bootcamp doorlopen innovatieteams een proces waarbij ze op een gestructureerde wijze tot de nieuwe dienst, product en/of organisatieactiviteit komen. De deelnemers realiseren concrete innovaties door samen met de concerns te leren innoveren. Net als een startup zoeken de deelnemende teams naar een herhaalbaar en schaalbaar business model. De deelnemers leren een organisatiecultuur en strategische focus te ontwikkelen voor een blijvend weg naar innovatie. Bewezen tools en methodieken in combinatie met nieuwe inzichten en expertise worden ingezet, gericht op het realiseren van innovatie en borgen van verandering. In de documentenlijst staat een document met meer informatie over de startupbootcamp. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

35 7.5 Marketing en communicatie als aantrekkingskracht Om op te vallen hebben we gekozen voor het onderscheidende thema Roosendaal Smart Retail City (RSRC). Smart City is een aandachtsgebied dat volop in de schijnwerpers staat en voortkomt uit de technologische ontwikkelingen. Wereldwijd pakt een stad een bepaald thema om daarmee de innovaties over dat onderwerp naar die stad te trekken. Amsterdam doet dit voor Energiebesparing en CO2-uitstoot vermindering en Assen voor Mobiliteit. Voor Roosendaal hebben we Retail gekozen. De binnenstad wordt namelijk gedomineerd door retail. Hierbij definiëren we retail in zijn brede context als alle transacties in de binnenstad. Daarmee wordt een groot deel van de economische activiteiten in de binnenstad afgedekt zowel naar de bezoekers, horeca en grootwinkelbedrijf als detailhandel. Dankzij snel reageren van de gemeente is Roosendaal Stedenpartner van Shopping 2020 geworden. Shopping 2020 is een groot onderzoek naar het te verwachten consumenten koopgedrag in 2020 ( Hiermee is naast de toegang tot een groot netwerk en alle kennis uit dit project ook in een zeer kort tijdsbestek veel naamsbekendheid verkregen voor RSRC. 7.6 Uitdragen van het Smart Retail City concept Tijdens de verkenningsperiode is het concept veelvuldig onder de aandacht gebracht voor een zo groot mogelijk draagvlak. Dit was ook essentieel om de landelijke georiënteerde organisaties te betrekken en daarmee voor een succesvol vervolg Persaandacht om de noodzaak tot verandering duidelijk te maken Dankzij diverse artikelen verspreid over de maanden november tot en met februari is er veel lokale aandacht gekomen voor de veranderingen waar de stad en de lokale ondernemers mee te maken hebben. De sence of urgency om de veranderingen aan te pakken is daarmee sterk toegenomen. Ook het besef dat de binnenstad eigenlijk één groot bedrijf is, en het beste als zodanig aangestuurd kan worden, groeit. Hierdoor is er een basis gelegd om de verandering verder vorm te geven. Landelijke aandacht voor Roosendaal Smart Retail City hebben we ook gekregen door een dubbelinterview van Jacques Niederer, burgemeester van Roosendaal, en Riek Bakker, programmamanager Hart voor de Binnenstad, door publicatie in een speciale Financieel Dagblad bijlage over Smart City Innovations Presentaties om de betrokkenheid te vergroten Om het abstracte onderwerp van Smart City duidelijk te maken zijn er diverse presentaties gegeven: - Aan de gemeente om de gewenste extra investering toe te lichten. - Tijdens het congres van Shopping 2020 in Nyenrode is een presentatie gegeven aan de experts om Roosendaal als landelijke proeftuin te gebruiken. Hier zijn concrete pilots uit voortgekomen. - Door de contacten met andere Smart Cities is Roosendaal zelfs als voorbeeld gepresenteerd in Marrakech. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

36 - Op 5 december heeft ZuidWest TV in de talkshow M 2 uitgebreid aandacht besteed aan de keuze van Roosendaal als Smart Retail City. Samen met wethouder Hans Verbraak zijn in de studio vragen beantwoord van de presentatoren over dit onderwerp. Deze uitzending is daarna regelmatig herhaald. - Op 11 februari is er een landelijk congres van NRW en INretail naar Roosendaal gehaald waar 120 leden van die brancheverenigingen Roosendaal als studie object hebben gebruikt om met hun kennis adviezen voor aanpassingen te geven. Ook hier heeft de gemeente aan meegewerkt. Zo heeft burgemeester J. Niederer als gastheer acte de presence gegeven en als deskundige voorzitter van de jury het beste idee gepresenteerd om in Roosendaal uit te laten voeren. - Ook op de 11 februari s avonds is er een masterclass Shopping 2020 gegeven i.s.m. INretail. Een volle zaal kreeg veel ideeën voorgeschoteld en deed uitstekend mee in de workshop samenwerken. Hiermee is flink wat persaandacht behaald. 7.7 Contacten leggen en betrokkenheid vergroten als inspiratie- en informatiebron Gelijk bij de start is de website gelanceerd. Het doel van deze site is om een plek voor informatie te zijn waar men zich ook kan aanmelden voor sessies en pilots. De opzet is zowel gericht op Roosendaal als op geïnteresseerden daarbuiten. Op de site staan ter inspiratie veel video s en voorbeelden. Als de pilots starten zal de website ook dienen als centrale informatieplek voor de resultaten van de pilots. Met de url zijn ook adressen aangemaakt voor alle personen die een directe bemoeienis hebben bij het project en activiteiten uitvoeren voor RSRC Roosendaal stond ook op de Web Winkel Vakdagen Als onderdeel van het Shopping 2020 Paviljoen had Roosendaal Smart Retail City een gezellig hoekje op het plein tussen de twee presentatiezalen. Tijdens dit twee dagen durende event zijn er vele gesprekken geweest. Met brancheverenigingen, belangenorganisaties, leveranciers, gemeentes, adviesbureaus, studenten, etc. Alle documentatie van Shopping 2020 op de website Alle presentaties van Shopping 2020 worden op de eigen website geplaatst. Ook alle rapporten van de expertgroepen en de door ons gemaakte samenvattingen daarvan. Dit is een enorme bron van informatie over de veranderingen in het koopgedrag en hoe hierop ingespeeld kan worden. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

37 8 Aanbevelingen voortvloeiend uit de verkenningsfase Er is met veel partijen en personen gesproken. Hieruit blijkt dat de digitale stadsontwikkeling pas aan het begin van een structurele aanpak staat. Een focus daarin op Retail maakt het voor de buitenwereld duidelijk wat zij in Roosendaal kunnen verwachten. We kregen veel enthousiaste reacties op het concept en er waren nog meer vragen. Een brede aanpak geconcentreerd op één plek krijgt veel bijval om efficiënt te testen en kennis te delen. Onderstaand staan kort en bondig enkele aanbevelingen verwoord voor een vervolg die in het rapport verder zijn toegelicht. 8.1 Leg een stads Wifi met doorgroeimogelijkheid aan Zorg voor een naadloos gebruik van Wifi in heel de binnenstad, zowel buiten als binnen. De aanleg in het openbare deel van de binnenstad zien we als een aangelegenheid voor de gemeente. Bij toepassing binnen gebouwen is dat voor de eigenaar daarvan. Breng het beheer onder in een professionele organisatie met een grote mate van inspraak voor de stakeholders uit de stad en zorg voor een verdienmodel voor de jaarlijkse kosten. 8.2 Bouw een open en flexibel platform om databronnen te ontsluiten Het Urban Cloud Platform is het platform om databronnen te ontsluiten. Het is na realisatie in andere steden en winkelgebieden in te zetten waardoor er een verdienmodel is voor de basisinvesteringen, deze investering is revolverend. Betrek launching customers buiten Roosendaal, zoals andere winkelgebieden, vastgoed investeerders en beheerders, bij de ontwikkeling voor versnelde uitrol. Voor ICT bedrijven is het interessant mee te investeren door kennis en uren in te brengen voor de praktische testlocatie. Dit is een belangrijke inkomstenbron, waardoor voorfinanciering door middel van investeringen geschikt is. 8.3 Hulp en open innovatie trekt nieuw economisch elan aan Door een open innovatieplatform wordt Roosendaal interessant voor startups en nieuwe initiatieven van landelijke ketens. Kennisinstituten, opleidingen en scholen kunnen hier op afstemmen. Daarnaast is Crowd development mogelijk waardoor er wereldwijd kan worden mee ontwikkeld. Dat is kosteneffectief en een accelerator voor nieuwe toepassingen. Zoek tevens aansluiting bij de genoemde initiatieven. Kosten zijn afhankelijk van het initiatief en worden voornamelijk door de betreffende partijen gedragen dan wel verzorgd. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

38 8.4 Lokale samenwerking voorwaarde voor landelijke proeftuin Een technische benadering blijkt weinig garantie voor succes te geven. Samenwerking van stakeholders in de binnenstad is essentieel bij deze verandering. Dit is overigens verre van vanzelfsprekend in een complexe omgeving als de binnenstad. Biedt daarom professionele ondersteuning aan die antwoord geeft op de Hoe werken we samen? vraag. Het concept dat uit die aanpak komt, kan vervolgens gedeeld worden. De initiële kosten zien we als sociale innovatie wat past bij provinciale of landelijke overheid. 8.5 Zet een tijdelijke organisatie op om de veranderingen te realiseren Veel initiatieven stranden door te weinig executiekracht. Zet daarom een tijdelijke organisatie op voor 2 3 jaar die de ondernemers en pilots begeleiden in de uitvoering en zorg draagt voor kennisdeling en bekendheid. De kosten zijn eenmalig en specifiek voor dit innovatieproject waardoor een financiering via subsidies het meest gewenst is. 8.6 Claim een duidelijk domein: Roosendaal Smart Retail City Marketing en communicatie is belangrijk voor een breed draagvlak. Maak van Roosendaal Smart Retail City een merk. Zorg voor voldoende aandacht en financiële middelen. Dat is goed voor alle stakeholders. Marketing en communicatie gelden komen voor rekening van de stakeholders afhankelijk van doel en gebruik. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

39 9 Verdieping van het Urban Cloud Platform In dit hoofdstuk worden de verschillende lagen van het Urban Cloud Platform (UCP) beschreven. Dit is een verdieping die apart gelezen kan worden. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

40 9.1 De Toegangslaag: voor onbelemmerde toegang tot internet De Toegangslaag bestaat uit het geheel van hardwarematige voorzieningen, zoals sensors, beacons, radionetwerken en overige apparatuur die noodzakelijk zijn voor het tracken en het verzamelen van gebeurtenissen en gegevens. Tevens verzorgt deze laag de verbinding tussen sensors onderling en genereert het relevante data die direct gebruikt kan worden of kan worden opgeslagen voor later gebruik. Figuur 14: 24/7 connected met elk device Een onderdeel van deze laag is de data transportlaag die te vergelijken is met de wegen in de stad. Via deze laag wordt de data getransporteerd die in de stad wordt opgevangen naar een gewenst punt gebracht en vice versa. We maken daarbij een onderscheid tussen de voorzieningen voor openbare ruimtes zoals pleinen, straten en parken die de gemeente het beste kan verzorgen en de commerciële locaties zoals winkels, evenementen en winkelcentra waar de commerciële partijen de kosten dragen voor aanleg en beheer. Als basisvoorwaarde voor de data transportlaag geldt dat er een ongestoord gebruik van internet mogelijk is en dat het managen van de data in eigen hand wordt gehouden, de transporteur wordt geen eigenaar van de data. Door deze eisen bleken de diverse vormen af te vallen. Figuur 15: Functies van de toegangslaag Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

41 Om contact te maken met het UCP, zijn de gangbare oplossingen Wifi, UMTS (3G) en LTE (4G) onderzocht. Het gebruik van mobiele netwerken (3G/4G), levert als voornaamste voordeel op dat een groot deel van de bevolking al dagelijks gebruik maakt van deze netwerken2. 3G/4G heeft echter duidelijke tekortkomingen betreffende flexibiliteit en grip op het verzamelen van data. Een nadeel is bijvoorbeeld dat gebruikersdata niet tijdig te onderscheppen is. Daarnaast hebben, in het geval van 3G/4G, alle sensorapparatuur een SIM-kaart nodig om contact te kunnen maken. In de praktijk zou dat bijvoorbeeld betekenen dat er voor elke parkeersensor een eigen SIM-kaart met abonnement nodig is wat een onnodige kostenpost betekent. Zeker gezien de verwachting dat het aantal sensoren stevig uitgebreid gaat worden. Het functioneren van deze Toegangslaag is randvoorwaardelijk voor bijvoorbeeld het kunnen tracken van binnenstedelijke bezoekers en om de continuïteit van de datastromen en de beschikbaarheid van het UCP te kunnen garanderen. Een consument kan bijvoorbeeld zijn profiel bijwerken en tegelijk en en social media gebruiken. Andere toepassingen zijn bijvoorbeeld locatiebepaling, bewegingen van devices, looproutes van consumenten, crowd management, etc. De aansluiting van de Toegangslaag op het internet is een vereiste. We kiezen er bewust niet voor om het openbaar internet af te schermen voor consumenten maar voor een vrije internettoegang voor de gebruikers die via deze laag contact maken met het UCP. De drempel om verbinding te maken met het UCP wordt hierdoor zo laag mogelijk gehouden. De gewenste resultaten bij zoekopdrachten, en het vermijden van ongewenste resultaten, zijn mogelijk door de Data & Informatie laag die in hoofdstuk 9.2 wordt beschreven. De afbeelding geeft het glasvezel weer binnen de compacte binnenstad. Indien financieel haalbaar adviseren we een Wifi netwerk in dit gebied. Figuur 16: Bestaand glasvezelnetwerk Aanwezige glasvezel verbindingen in de compacte binnenstad Er is onderzoek gedaan naar de partijen die een glasvezel netwerk beheren. In nagenoeg de hele binnenstad ligt een glasvezelnetwerk. In de bijlage zijn de verschillende eigenaren weergegeven met het deel dat zij in beheer hebben. (zie documentenlijst). Voor de opstappunten en het gebruik zijn nadere gesprekken nodig bij het aanleggen van een Wifi. 2 wm.htm Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

42 9.1.2 Technisch beheer van de Toegangslaag Voor het technisch beheer onderscheiden we partijen voor het onderhoud van de technische infrastructuur, internettoegang en sensors. Er wordt daarbij ook onderscheid gemaakt tussen hardware-, implementatie- en onderhoudspartners. De eerste is verantwoordelijk voor de producten zelf die het netwerk werkend maken. In het geval van defecten en upgrades, zal de hardware partner verantwoordelijk worden gehouden. Voor het dagelijks onderhoud van het netwerk en eventuele uitbreiding, wordt de implementatie/onderhoudspartner verantwoordelijk gesteld. Vanuit het uitgevoerde onderzoek is er een voorkeur voor Cisco als leverancier. Zij zijn bereid om tegen gunstige condities mee te werken aan deze pilot. 9.2 Data & Informatielaag: om data te verzamelen en te verwerken Deze laag bestaat uit een aantal voorzieningen voor het opslaan van gegevens tijdens het gebruik van het UCP. Daarnaast heeft deze laag koppelingen (inkomend/uitgaand) met andere gegevensverzamelingen en kunnen er op deze laag rapportagemogelijkheden en datawarehouse voorzieningen worden aangebracht. De dataopslag vindt plaats en wordt verwerkt in verschillende bronnen ieder met hun eigen toegevoegde waarde. Opslagmethodes die zijn voorzien zullen bestaan uit een mix van ongestructureerde dataopslag, schemaloze gegevensopslag, relationele gegevensopslag en semantische relaties De Informatie architectuur van het UCP De Data- & Informatielaag omvat verschillende soorten data. Data van verschillende partijen en data waarvan het UCP de eigenaar is. Door dataverrijking wordt waarde gecreëerd, die interessant is voor de stakeholders. Dataverrijking vindt plaats d.m.v. het aankoppelen van diverse (externe) databronnen en doordat bestaande data wordt gevoed met data uit de Toegangslaag (o.a. sensordata en profieldata). Dit maakt het beheer van de verschillende soorten data uit diverse bronnen een essentiële taak van het Service Management (zie hoofdstuk 9.5.1). Vraagstukken die hier aan de orde komen zijn: welke data mag wel en welke data mag niet publiek worden gemaakt? Welke gebruiker mag welke data zien en wat zijn de kosten voor het zien van deze data? Aangezien databronnen (volgens het H-model Framework) vanaf beide kanten aan te koppelen zijn, moet duidelijk zijn wat gemeenschappelijke data is en wat niet. Één van de eisen aan deze laag is dat de eigenaar van de databron kan worden bepaald. Uitgangspunt is dat alle data die gegenereerd wordt doordat gebruikers interacteren met het UCP, eigendom is van het UCP. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

43 Het Framework biedt de kaders waarmee het UCP kan worden gerealiseerd en is opgebouwd zoals te zien is in het H-model uit figuur 3. Het bevat vier lagen om gebruik te maken van de functionaliteiten van het UCP. De twee ondersteunende lagen, links en rechts, zijn Security Management en Service Management. Figuur 17: Het framework waarmee het UCP wordt gerealiseerd De lagen faciliteren het in de vorige hoofdstukken beschreven opslaan, aanbieden en regelen van diensten, sensors, en datastromen voor verschillende soorten gebruikers op een veilige en duurzame wijze Technische architectuur van het UCP De architectuurstijl is een dynamische diensten architectuur en vereist zowel een modulaire ontwikkelingsstrategie als een rijke en robuuste infrastructuur om een kosteneffectieve ontwikkeling te ondersteunen. Het UCP biedt een fit-for-purpose architectuur en een aantal specifieke projecten als voorbeeld waarmee de verdere ontwikkeling en levensvatbaarheid van het UCP kan worden gelegitimeerd en bewezen. Teneinde de kenmerken en randvoorwaardelijke architecturale basis te bieden, zijn de onderliggende technische eigenschappen voor het UCP: Modulaire Architectuur - Het UCP is gebaseerd op een modulaire en op standaarden georiënteerde architectuur. Beide eigenschappen zorgen voor de wendbaarheid (modularity is the ultimate agile tool) en de onafhankelijkheid van specifieke oplossingen die nagestreefd worden. Onafhankelijk infrastructuur en Open Source - Het UCP wordt ontworpen vanuit de visie dat het wenselijk is dat de ontwikkeling van de toepassing onafhankelijk is van de technologie of kennis van één leverancier. Door het toepassen van Cloud technologie kunnen er ook andere prijsmodellen toegepast worden, bijvoorbeeld Pay-as-you-Go (PAYGO), en kan er eenvoudig van infrastructuurleverancier gewisseld worden. Het ligt voor de hand te kiezen voor een Open Source en Open Standaarden gebaseerde implementatie van het UCP. De Open Source licentie van het UCP dient permissive te zijn, dat wil zeggen dat deze voorkomt dat ontwikkelaars of gebruikers geconfronteerd worden met vormen van vendor lock-in en patent claims en dat de componenten van het platform vrijelijk en zonder verdere gevolgen of verplichtingen Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

44 gebruikt kunnen worden in zowel commerciële als Open Source toepassingen. Een voorbeeld van een dergelijke licentie is de Apache Software License v Dataopslag in verschillende bronnen Ten behoeve van dataopslag en toegang wordt gebruik gemaakt van een zogenaamde polyglot persistence strategie. Dat wil zeggen dat data in verschillende bronnen wordt vastgelegd en verwerkt die ieder hun eigen toegevoegde waarde bieden. Opslagmethodes bestaan uit een mix van ongestructureerde dataopslag, schemaloze gegevensopslag, relationele gegevensopslag en semantische relaties Services in de Data- & Informatielaag Teneinde de data te ontsluiten zullen er in deze laag een aantal services gerealiseerd worden die met elkaar de functionaliteit van het UCP vormen. Aan de bovenkant is deze laag afgebakend met een strak gedefinieerde uniforme API zodat services in de laag van elkaar gebruik kunnen maken op een modulaire manier. Ook applicaties van derden die geen direct onderdeel van het UCP uitmaken - kunnen op deze manier (en met een toegepaste vorm van beveiliging) gebruik maken van een aantal van de diensten die het UCP biedt. De services in het UCP bestaan uit een aantal niveaus, te weten: Verticale Services Services geënt op specifieke domeinen of voor specifieke toepassingen. Business Services Gedeelde services die significante brondata ontsluiten. Platform Services Gedeelde services die technisch georiënteerde ondersteuning bieden. Figuur 18: Soorten Services Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

45 Voorbeelden van deze services zijn: Webshop functionaliteit het UCP als ecommerce platform eventueel via integratie met bijvoorbeeld Magento of andere ecommerce platforms (Verticale Service). Rapportgeneratie (Business Service) en ad-hoc queries (Verticale Service). Simulatie & Visualisatie services die verzamelde data kunnen visualiseren en waarbij door middel van simulaties voorspellingen en verantwoordingen kunnen worden gemaakt (Verticale Service). Vastleggen, opbouwen en verrijken van profielen van gebruikers (Business Service). Beschikbaar stellen en beheren van bron- en stamdata (bijv. Winkeliersgegevens, omzetgegevens, openingstijden, etc.) (Business Service). Data mining en analyse van historische data (Business Service). Locatiegevoelige intelligentie (Verticale Service of Platform Service). Identiteitsvaststelling, privacy en beveiligingsdiensten teneinde het ontsluiten van functionaliteit en data in goede banen te leiden en opgebouwde (profiel)data te beschermen tegen oneigenlijk gebruik (Platform Service). Herkennen van, complexe, patronen in series van gebeurtenissen (Platform Service). 9.3 Urban Services: de nieuwe diensten uit het Urban Cloud Platform De Urban Services zijn toepassingen die gebruik maken van de functionaliteit en diensten van het UCP. Om een brug te slaan tussen de fysieke en virtuele wereld, biedt het UCP integraties met bestaande systemen zoals webshops, loyaliteitssystemen en informatiekiosken. Deze integratie sluit aan bij de gedachte om data integraal te verzamelen en vervolgens centraal toegankelijk te maken voor de eindgebruiker. De aanbieder van data profiteert van een groter bereik, door de gezamenlijke aanpak, flexibiliteit en behoudt toch de eigen identiteit die belangrijk is om zich te kunnen onderscheiden. De meerwaarde die het UCP biedt is dat het voor bedrijven en instellingen interessant is om voort te borduren op de data en inzichten die er middels dit platform zijn en daarop weer nieuwe inzichten en toegevoegde waarde (bijvoorbeeld het verder verrijken van data) te kunnen bieden die verderop in de keten kunnen leiden tot nieuwe inzichten met betrekking tot de optimalisatie van de fysieke wereld. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

46 Figuur 19: Locatiediensten van het UCP Door middel van analyse op deze data kunnen zogenaamde events worden gedetecteerd die bijzondere gebeurtenissen aangeven. Door niet slechts een enkelvoudige toepassing te bieden (bijvoorbeeld bijhouden aantal vrije parkeerplaatsen), maar juist een veelheid van sensortoepassingen te ondersteunen (bijvoorbeeld ook verkeersdrukte monitoren) kunnen combinaties van deze sensordata worden gemaakt die kunnen leiden tot nieuwe inzichten. Zo kan bijvoorbeeld de doorstroomsnelheid van het verkeer direct worden aangepast, of kan er dynamisch worden omgeleid naar andere parkeermogelijkheden die de verkeersdrukte doet afnemen. Andere voorbeelden zijn het in kaart brengen van looproutes en koopgedrag. Inzichten op deze vlakken kunnen leiden tot aanpassingen van winkelinrichting, horecagelegenheden en voetgangersgebieden. We onderkennen verschillende soorten gebruikers van deze Urban Services. Gebruikers van het UCP, kunnen bestaan uit diverse stakeholders. Het UCP beschikt over diensten die typisch zijn voor hedendaagse en eindgebruiker gerichte applicaties. Voorbeelden van deze diensten en gebruikers zijn: De gemeente wil de drukte in de binnenstad in kaart kunnen brengen door via het UCP bezoekersstromen te volgen en knelpunten te bepalen. Locatiediensten gevoed met data uit sensors en andere bronnen, maken het mogelijk de geografische locaties van bezoekers te bepalen en daar beleid op af te stemmen. Figuur 20: Bezoeker loopgedrag Een consument is op zoek naar een jeans die bij verschillende winkels te koop is. Via het UCP wordt vervolgens informatie opgevraagd en aangeboden m.b.t. voorraad, maat en kleur en gepresenteerd op een mobiele app, vanuit diverse unieke webshops. De profiling/recommendation functionaliteit maakt het mogelijk om profielen van bezoekers op te bouwen en vervolgens te gebruiken om specifieke informatie of aangepaste functionaliteit aan te bieden. Een winkelier kan zijn communicatie Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

47 beter richten door profielen van alle consumenten te doorzoeken binnen het UCP en zo 1-op-1 communicatie toepassen voor optimale conversie. Een horecagelegenheid wil een gerichte aanbieding plaatsen naar bezoekers die meer dan 4 uur in de binnenstad van Roosendaal aan het shoppen zijn. Verkeersregeling afgestemd op de drukte in de stad Crowd development als open innovatie strategie Het succes van een UCP gaat verder dan een specifieke architectuur en is geworteld in een actieve Open Innovatiestrategie. Het belangrijkste doel van een Open Innovatiestrategie is om kennis en ervaringen uit te wisselen in een pre-competitieve veilige omgeving met het doel om strategische voordelen te bereiken in termen van time-to-market, kostenbeheersing, samenwerking als ook de kennis en ervaring die is opgedaan met het combineren en delen van schaarse middelen. Elke succesvolle Open Innovatiestrategie begint met een gedeelde visie en gedeelde waarden. Bij het bepalen van pilots zal de organisatie hier met name op letten. Er zullen competities uitgeschreven worden om op basis van het UCP nieuwe diensten te ontwikkelen bijvoorbeeld voor gamification, gezondheidszorg, informatie apps, etc. In de pilotlijst zijn er enkele van dit soort initiatieven opgenomen. Figuur 21: De connected City Mobile First aanpak bij lancering van nieuwe diensten In de vernieuwing die Roosendaal wil doorvoeren, spelen mobiele apparaten als platform voor informatie, interactie en transactie een cruciale rol. Uit onderzoeken blijkt dat de samenleving aan het transformeren is waarbij interactie tussen klanten en retailers steeds meer op mobiel gericht is. Mobiele apparaten dragen daarmee bij aan de verdere integratie van off- en online shopping. Het UCP laat zich gemakkelijk ontsluiten ten behoeve van mobiele diensten en toepassingen en biedt een schaalbare, veilige, en uitbreidbare integratieketen tussen front-end en back-end systemen. Toepassingen en pilots zullen getoetst worden op hun weergave op mobiele apparaten. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

48 9.4 Toepassingen als Urban Service Apps Dit zijn kleine gerichte programma s die werken op een smartphone of tablet en zowel in de native programmatuur van dat platform (bijv. ios, Android, of Windows Mobile) als in een webvariant (HTML 5) beschikbaar kunnen zijn. De integratie tussen Apps en het UCP vindt plaats middels op Web Service (REST) gebaseerde integratie. Apps kunnen toegevoegde waarde leveren, informatie wordt gedeeld (zoals openingstijden, aantal vrije parkeerplaatsen, etc) en wordt geïnteracteerd met de bezoeker en onderdelen van de Roosendaalse binnenstad. Portals Dit zijn webgebaseerde toepassingen waarbij data en/of functionaliteit van het UCP wordt afgenomen via op webtechnologie gebaseerde integratie. Deze diensten zullen typisch worden gebruikt door gemeente, ondernemers die aangesloten willen zijn op het UCP en derde partijen die data leveren en/of afnemen. Applicaties die direct in het UCP draaien Het UCP kent een modulaire opzet waardoor het mogelijk is om applicaties te gebruiken als onderdeel van het UCP. Het UCP acteert daarmee als een PaaS (Platform als een Service) voor webgebaseerde toepassingen wat initiële kostenvoordelen biedt voor gebruikers en snellere ontwikkeling mogelijk maakt. Deze toepassingen kunnen als web applicatie zichtbaar zijn en direct toegankelijk via een smart device of browser, of onzichtbaar waarbij ze een deel van de intelligente backend van het UCP vormen. De integratie tussen dit deel van het UCP en de gebruikers vindt dan plaats middels Apps. De integratie tussen door derden ontwikkelde onderdelen van het UCP vindt plaats door gestandaardiseerde API s. Applicaties van derden Deze applicaties bestaan ook onafhankelijk van het UCP en zijn gerealiseerd met behulp van andere technieken dan die van het UCP. De interactie tussen deze applicaties en het UCP wordt gerealiseerd middels een (beveiligd) API koppelvlak op basis van web services technologie (REST). Te denken valt aan koppelingen met Loyalty systemen, (mobiele) betalingssystemen, back-office systemen (CRM, ERP, etc.). Deze applicaties functioneren beter door de data die uit het UCP komt. Door nieuwe datasets te definiëren kan een derde partij ook nieuwe functionaliteiten voor hun applicatie ontwikkelen. Speciale hardware en devices Bijvoorbeeld videomuren (bijv. Smart Walls), adaptieve advertentie displays, digitale kiosken en andere vormen van gespecialiseerde hardware toepassingen. Deze integreren direct met het UCP op basis van het Web Service (REST) koppelvlak. Naast toepassingen in de Urban Services laag kunnen er ook op andere lagen van de architectuur ontsluitingen plaatsvinden, afhankelijk van de aard en het gebruik van de data. Data warehouse koppelingen en het ontsluiten van publieke en private gegevensverzamelingen zullen gedeeltelijk plaatsvinden vanuit een koppelvlak direct op de data laag. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

49 9.4.1 Profileren & Recommanderen is een standaard dienst De belangrijkste intelligentie die in de eerste fase van het UCP zal worden gerealiseerd is die van Profileren & Recommanderen. Profileren is het zo nauwkeurig mogelijk karakteriseren van de persoon of apparaat bij een aanvraag. Recommanderen is het best mogelijke antwoord dat bij een profiel past op een vraagstelling. Beide zijn essentieel voor een optimale conversie en minimale spam. Figuur 22: Profiling & Recommendation Engine Het UCP dient hierbij als een Informatie Makelaar tussen de verzamelde data van gebruikers, tracking informatie en publieke en private datastromen die aan het platform kunnen worden aangekoppeld. Hiertoe verrijkt het UCP de data aan de hand van een semantisch meta-model. Vervolgens zal deze data als input worden gebruikt voor een zogenaamde hybride recommender. Deze recommender zal op basis van input vanuit het gebruikersprofiel, aangevuld met matches vanuit ecommerce en/of marketing systemen en met de vers ingebrachte data vanuit het UCP aan de slag gaan om een finale set van persoonlijke aanbevelingen te maken. Hierbij wordt er naar gestreefd om de kwaliteit van de aanbevelingen zodanig te krijgen dat de gebruiker deze als toegevoegde waarde ziet en derhalve bereid is om meer van zijn persoonlijke gegevens te delen in ruil voor deze aanbevelingen. Figuur 23: Informatie makelaar Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

50 9.4.2 De Hallo Roosendaal App als bewijs The proof of the pudding is in the eating. Het verdient daarom aanbeveling om de functionaliteit van het UCP te kunnen ervaren door de stakeholders in de stad. De meest geschikte en tastbare toepassing hiervoor lijkt de realisatie van een Roosendaal App waarin een belangrijk deel van de functionaliteit van het UCP wordt ontsloten. Met de App kan profieldata van gebruikers worden opgebouwd. In een later stadium kan als centraal portaal voor zowel gemeentelijke informatie als informatie over de stad worden ingezet om de voordelen van een UCP te tonen. Leiden heeft een dergelijk duaal portaal in gebruik, echter zonder de maarwaarde van het UCP. Als nieuwe Roosendaal App bouwen we voort op de Hallo Roosendaal app. Sommige functies worden uitgebreid. Daarbij valt te denken aan een uitgebreide Figuur 24: de Hallo Roosendaal App GPS-gestuurde mobiele applicatie waarmee alle ondernemers binnen de detailhandel, horeca en dienstverlening, alsmede algemene locaties in de Roosendaalse (binnen)stad worden gepromoot. De Roosendaal App kan ook andere informatie aanbieden over een aantal locaties en gebieden buiten de binnenstad, met bijvoorbeeld aantrekkelijke wandelroutes, evenementen, een (navigatie)kaart en een GPS-gestuurde zoekfunctie. De Roosendaal App is een gastvrij visitekaartje van de stad Roosendaal voor zowel bewoners als bezoekers. Het geeft gebruikers van de applicatie de mogelijkheid om te bekijken wat er in de stad te doen is op het gebied van uitgaan, winkelen, musea en cultuur(evenementen). Zoekresultaten worden steeds beter door het opgeven van persoonlijke informatie en voorkeuren. Deze gebruikersdata te combineren met tracking informatie en data van derden als basis voor verrijking en recommendations. Zo bouwt de gebruiker een profiel op waarmee de zoekresultaten steeds beter op persoonlijke wensen afgestemd kan worden. Deze voordelen kunnen liggen in de vorm van meer en betere informatie, exclusieve kortingen en andere persoonlijke aanbiedingen en locatiegebonden acties die alleen zijn voorbehouden aan gebruikers van de App als beloning voor het gebruik van het UCP en geven van persoonlijke data. De Roosendaal App zal duidelijk het experimentele karakter van de proeftuin rondom het UCP uitstralen. Er zullen daardoor (relatief) vaker updates zijn om nieuwe functionaliteit uit te laten proberen door bezoekers van de binnenstad. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

51 9.4.3 Roosendaal.nl website als centraal portaal voor heel Roosendaal Zover we hebben kunnen vinden heeft alleen Leiden een gedeelde portaal voor zowel informatie uit de markt als van de gemeente. Het is mogelijk om in dezelfde functionaliteit als voor de Roosendaal app beschikbaar te krijgen. Daarmee kan men zowel markt als gemeentelijke informatie vinden via één centraal portaal. 9.5 Uitgangspunten voor het Urban Cloud Platform Service management per laag inregelen If you can t measure it, you re only practicing. Het is belangrijk om het service management per laag goed in te richten. Dit zorgt voor een duidelijke verdeling van verantwoordelijkheden en eigenaarschap. Per laag wordt beschreven wat vanuit het service management wordt ingericht en hoe het beheer is geborgd. Het UCP bevat tools en processen om de kwaliteit van de data en services te waarborgen, processen te monitoren en KPI s te managen over alle lagen heen. Het managen van het UCP bestaat o.a. uit het onderhouden en beheren van het netwerk, het beantwoorden van vragen van stakeholders en gebruikers en het uitvoeren van operationele werkzaamheden die op dagelijkse basis plaats zullen vinden. Governance wordt ingericht zowel over het platform heen als per laag. Een indicatie hiervan is weergegeven in Figuur 26. Bovendien komt er een juridische structuur waarin eigenaarschap en beheer van het platform wordt vastgelegd. Processen zijn onder andere gericht op: Het toelaten van nieuwe partijen. Het beoordelen van projectaanvragen. o Welke randvoorwaarden bestaan er en hoe past de projectaanvraag daar binnen? o Welke verplichtingen hebben projecten ten opzichte van het UCP? Het begeleiden van nieuwe projecten. o Wie wordt verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van het project? o Welke vormen van advies (consulting) zijn er nodig? KPI s waarop gestuurd gaat worden bestaan uit functionele en non-functionele eisen. Zoals gebruiksvriendelijkheid voor verschillende groepen gebruikers, waardes uit de customer journey, hoge beschikbaarheid van delen binnen UCP en piekbelastingen. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v

52 Figuur 25: Verantwoordelijkheden en taken van het service management De belangrijkste verantwoordelijkheden van het Service Management bestaan uit het waarborgen van de continuïteit van het UCP, voorkomen en oplossen van operationele problemen, faciliteren van de interactie met de klant, het verlenen van advies bij het begeleiden van nieuwe projecten en het inzetten van marketing en sales. Zo is het belangrijk onderzoek uit te voeren om de effectiviteit van het UCP te verhogen Beveiliging en privacy van het Urban Cloud Platform Een belangrijke eis die we aan het UCP stellen is de volledige controle op persoonlijke data voor de consument. Vanuit gebruikers- en privacyperspectief heeft de gebruiker de regie over wat wel en niet gedeeld mag worden en met wie. De gebruiker kan zelf bepalen in hoeverre persoonlijke informatie beschikbaar wordt gesteld aan het platform. Denk hierbij aan NAW-gegevens, Facebook profiel, adressen, locatiegegevens vanuit consumentenperspectief, maar ook aan omzetcijfers, klantprofielen en producten vanuit winkelierperspectief. Het zelfstandig managen van eigen data wordt een van de belangrijke succesfactoren voor het UCP. Met name in Cloud georiënteerde toepassingen zijn zaken als gegevensbescherming, privacy, identiteitsmanagement en rechtenbeheer van cruciaal belang. Het UCP heeft voorzieningen om te integreren met gangbare standaarden op het gebied van beveiliging en biedt keuzevrijheden bij het inrichten van de infrastructuur. Aan de gebruikerszijde wordt ervoor gezorgd dat de gebruiker altijd controle heeft over (persoonlijke) gegevens die aan het UCP beschikbaar zijn gesteld of daar worden verzameld. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de mogelijkheid voor een gebruiker om zijn tracking data, zoals looproutes, te wissen. Eindrapport Verkenningen Roosendaal Smart Retail City v