KETENANALYSE WOON-WERK VERKEER

Transcriptie

1 KETENANALYSE WOON-WERK VERKEER SPIE NEDERLAND BV REVISIE MEI 2014 SPIE NEDERLAND B.V. ALLE RECHTEN VOORBEHOUDEN. DE DISTRIBUTIE EN VERMENIGVULDIGING VAN DIT DOCUMENT OF DELEN HIERVAN IS ALLEEN MET SCHRIFTELIJKE TOESTEMMING VAN SPIE TOEGESTAAN. AFGEDRUKTE VERSIES VAN DIT DOCUMENT ZIJN ONBEWAAKTE EXEMPLAREN. VOORDE MEEST ACTUELE VERSIE DIENT ALTIJD SPIE INTRANET GERAADPLEEGD TE WORDEN.

2 DATUM: PAGINA 2 /14 KETENANALYSE SPIE NEDERLAND B.V.

3 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding Over SPIE Nederland B.V Dominantieanalyse Ketenanalyse woon-werk verkeer Identificatie partners Partners in de keten Conclusie Identificatie benodigde gegevens Analyse CO 2 uitstoot woon-werk verkeer Analyse reisafstanden Analyse transportmiddelen Analyse brandstoffen CO 2 uitstoot woon-werk verkeer Analyse alternatieven om CO 2 uitstoot te reduceren Conclusie en doelstellingen Conclusies Doelstellingen en maatregelen DATUM: PAGINA 3 /14 KETENANALYSE SPIE NEDERLAND B.V.

4 1. Inleiding Dit document beschrijft een ketenanalyse van het woon-werk verkeer van SPIE Nederland B.V. en haar onderliggende organisaties. In deze ketenanalyse beschrijven wij de totstandkoming en de resultaten van een onderzoek naar de CO 2 emissie die vrij komt bij het woon-werk verkeer van de medewerkers van SPIE Nederland B.V. Deze analyse wordt deels uitgevoerd in het kader van de certificering voor niveau 5 van de CO 2 prestatieladder. Voor niveau 5 van de ladder wordt van SPIE Nederland B.V. verwacht dat zij 2 van deze ketenanalyses kan voorleggen. Aan de andere kant wordt deze ketenanalyse opgesteld om invulling te geven aan de maatschappelijke betrokkenheid van SPIE Nederland B.V. Binnen de maatschappij begint het broeikaseffect een steeds grotere rol te spelen in besluitvormingsprocessen. Steeds vaker worden beslissingen genomen binnen overheid en bedrijfsleven waarbij de nadruk wordt gelegd op minimalisering of eliminatie van broeikasgassen en CO 2 in het bijzonder. Om gedegen beslissingen hieromtrent te nemen is het van belang om inzicht te krijgen in de belangrijkste emissiebronnen. Dit inzicht moet verkregen worden voor zowel interne (scope 1 en 2) als externe (scope 3) CO 2 emissiestromen. SPIE Nederland B.V. heeft al inzicht in de interne emissiestromen en heeft hier maatregelen voor benoemd. Echter, vaak zijn de scope 3 emissiestromen nog groter, maar tegelijkertijd ook meer complex om te analyseren. Voor SPIE Nederland B.V. ligt het daarom ook niet meer dan voor de hand om inzicht te krijgen in de meest belangrijke scope 3 emissiestromen, opdat maatregelen getroffen kunnen worden die de CO 2 emissie terugdringen. Deze analyse wordt uitgevoerd volgens het Green House Gas (GHG) protocol welke 4 stappen beschrijft voor de analyse van deze CO 2 emissies. Deze 4 stappen zijn als volgt: 1. Beschrijving van de waardeketen 2. Bepalen relevante scope 3 categorieën 3. Identificatie ketenpartners 4. Kwantificeren van de CO 2 emissies In de rapport wordt aan de hand van deze stappen en ketenanalyse uitgevoerd. DATUM: PAGINA 4 /14 KETENANALYSE SPIE NEDERLAND B.V.

5 2. Over SPIE Nederland B.V. SPIE Nederland B.V. is onderdeel van het Franse SPIE S.A. welke dochterondernemingen heeft in o.a. Frankrijk, België, Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. SPIE is Europees leider wat betreft diensten op het gebied van elektriciteit, mechanica, HVAC, energie en communicatiesystemen. SPIE verbetert de kwaliteit van onze leefwereld en draagt bij aan de verdere ontwikkeling daarvan door overheden en ondernemingen te begeleiden bij het ontwerp, de realisatie, het gebruik en onderhoud van installaties die minder energie verbruiken. De gezamenlijke ambitie van SPIE is het ontwikkelen van een betere toekomst door het aanbieden van innoverende en duurzame oplossingen. Als leider op het gebied van Multi-technische dienstverlening willen wij doorgaan met onze Europese ontwikkeling op de markten van energie-efficiënte producten en diensten die steeds sneller zullen groeien om te kunnen voldoen aan de milieuproblematiek van vandaag en morgen. SPIE Nederland B.V. is actief op het gebied van: Building systems Engineering ICT infrastructuren Industrie Weg-, water- en elektriciteitsinfrastructuren SPIE Nederland B.V. heeft ongeveer 2600 Full Time Employees in dienst in 5 verschillende divisies op 20 verschillende locaties in Nederland en heeft een omzet in 2013 van ongeveer 420mln. De waardeketen van SPIE Nederland ziet er als volgt uit. DATUM: PAGINA 5 /14 KETENANALYSE SPIE NEDERLAND B.V.

6 3. Dominantieanalyse In deze sectie staan de belangrijkste scope 3 emissiecategorieën beschreven die van toepassing zijn op SPIE Nederland B.V. Om 2 ketens te selecteren voor een gedetailleerde analyse is een dominantieanalyse uitgevoerd. Bij een dominantieanalyse worden de emissiegroepen gerangschikt van groot naar klein. Vervolgens moet 1 keten uit de top 2 en 1 keten uit de top 6 worden geselecteerd voor verdere analyse. Voor de volledige analyse verwijzen wij naar het document 4.A.1.1 Dominantieanalyse SPIE Nederland B.V. De top 2 van grootste emissiecategorieën bestaat uit: 1. Gebruik van verkochte goederen en diensten 2. Aangekochte goederen en diensten SPIE Nederland B.V. voert een ketenanalyse uit voor de emissiecategorie gebruik van verkochte goederen en diensten. De impact op de CO 2 uitstoot is groot waardoor dit een belangrijke categorie is. De invloed op deze categorie is echter wel meer beperkt. De ketenanalyse staat beschreven in het document 4.A.1.2 Ketenanalyse sluizen. De top 6 van grootste emissiecategorieën bestaat verder uit. 3. Woon-werk verkeer 4. Brandstof- en energiegerelateerde activiteiten 5. Geproduceerd afval 6. Investeringen De tweede ketenanalyse heeft betrekking op de categorie woon-werk verkeer. SPIE Nederland B.V. heeft veel invloed op deze categorie, omdat een onkostenvergoeding in het arbeidspakket van medewerkers zit. SPIE Nederland B.V. wil graag bijdragen aan een beter milieu en een ketenanalyse om de CO 2 uitstoot van woon-werk verkeer te verminderen past daarom goed binnen dit beleid. De ketenanalyse op de categorie woon-werk verkeer is in dit document uitgewerkt. DATUM: PAGINA 6 /14 KETENANALYSE SPIE NEDERLAND B.V.

7 4. Ketenanalyse woon-werk verkeer Dit hoofdstuk beschrijft de ketenanalyse op het gebied van het woon-werk verkeer van medewerkers. Voordat wij de analyse uitwerken aan de hand van de 4 stappen uit hoofdstuk 1 definiëren wij wat we verstaan onder woon-werk verkeer. Woon-werk verkeer is het reizen tussen de woning en één van de 21 kantoren van SPIE Nederland B.V. of een vaste projectlocatie. Medewerkers die op meerdere projecten zitten en daardoor geen vast woonwerk verkeer hebben laten wij in de berekening van de CO 2 emissie buiten beschouwing. 4.1 Identificatie partners In deze paragraaf beschrijven wij de partners in de keten Partners in de keten B.V. De medewerkers van SPIE Nederland B.V. zijn degene die uiteindelijk de CO 2 uitstoten door het reizen van en naar kantoor. Daarnaast maken de medewerkers ook de keus voor een transportmiddel waarmee ze naar kantoor reizen. Hierdoor hebben medewerkers grootte invloed op de CO 2 uitstoot per kilometer. SPIE Nederland B.V. SPIE Nederland B.V. is een tweede partner die invloed heeft op deze keten. SPIE Nederland B.V. biedt namelijk een reiskostenvergoeding aan voor haar medewerkers. Ook heeft SPIE Nederland B.V. de mogelijkheid om, bijvoorbeeld door middel van een korting op meer duurzame transportmiddelen, de CO 2 uitstoot gedurende het transport te verminderen. Voor de groep medewerkers die veel dienstreizen maken heeft SPIE Nederland B.V. extra invloed, doordat SPIE Nederland B.V. een extra regeling heeft voor deze groep medewerkers. Leasemaatschappijen Leasemaatschappijen verstrekken leaseauto s aan de medewerkers van SPIE Nederland B.V. Zij komen echter pas in beeld op het moment dat er besloten is om een leaseauto te verstrekken een medewerker. Hierdoor is de directe invloed van deze ketenpartner beperkt. Autofabrikanten Autofabrikanten produceren de auto s. Zij hebben meer invloed op de CO 2 uitstoot van het woon-werk verkeer dan de leasemaatschappijen, omdat zij bepalen hoe zuinig een auto is en welke type brandstof deze nodig heeft. Echter, net als leasemaatschappijen hebben zij een beperkte invloed op de keuze van transportmiddel van de medewerker. Openbaar vervoermaatschappijen Openbaar vervoermaatschappijen zijn maatschappijen die het openbaar transport regelen zoals trein, metro of tram. Medewerkers die niet met de auto, fiets of lopend komen, zullen hoogstwaarschijnlijk gebruik maken van een openbaar vervoermaatschappij. Door de service die deze maatschappijen aanbieden ontstaat een beeld bij de medewerkers van SPIE Nederland B.V. Dit beeld kan positief of negatief zijn en kan hierdoor bijdragen aan de bereidwilligheid van medewerkers om een ander transportmiddel te kiezen. Echter is de directe invloed van OV-maatschappijen op het reisgedrag van medewerkers beperkt. Oliemaatschappijen Oliemaatschappijen hebben een indirecte invloed op de CO 2 uitstoot doordat er CO 2 vrij komt bij de verbranding van olieproducten voor energie. Door producten te maken die minder CO 2 uitstoten bij verbranding kan een positieve bijdrage geleverd worden aan de uitstoot van CO 2. DATUM: PAGINA 7 /14 KETENANALYSE SPIE NEDERLAND B.V.

8 Netbeheerders Beheerders van transportnetwerken (bijvoorbeeld Rijkswaterstaat voor wegen en Prorail voor het spoor) hebben ook invloed op het reisgedrag van medewerkers door de kwaliteit en kwantiteit van hun voorzieningen. Medewerkers zullen geneigd zijn om de snelste manier van reizen te selecteren. De reistijd is deels afhankelijk van de voorzieningen. Echter is dit ook een indirect effect, omdat er niet zomaar een nieuwe spoorlijn of snelweg aangelegd kan worden Conclusie De analyse in de paragraaf hierboven laat zien dat de belangrijkste partners in de keten SPIE Nederland B.V. en de medewerkers van SPIE Nederland B.V. zijn. Deze 2 partners hebben directe invloed op de CO 2 uitstoot van het woon-werk verkeer. Om deze reden richten wij ons in het vervolg van deze analyse ook op deze 2 partners. Gezien het feit dat SPIE Nederland B.V. veel leaseauto s (ongeveer 1250) ter beschikking stelt aan haar medewerkers ligt het voor de hand om samen met de leasemaatschappijen die de auto s verstrekken te kijken naar reductiemogelijkheden. 4.2 Identificatie benodigde gegevens Om de ketenanalyse uit te voeren hebben wij gegevens nodig. In deze paragraaf zetten wij uiteen welke gegevens benodigd zijn en wie de gegevens moet verstrekken. Om de benodigde gegevens te bepalen hebben wij een aantal doelen gesteld die wij willen bereiken met deze ketenanalyse. Deze doelen zijn als volgt: 1. Inzicht krijgen in de gemiddelde reisafstand voor woon-werk verkeer 2. Inzicht krijgen in de gebruikte transportmiddelen voor woon-werk verkeer 3. Inzicht krijgen in realistische alternatieven om de CO 2 uitstoot van woon-werk verkeer te verminderen. In de onderstaande tabel zetten wij uiteen welke gegevens noodzakelijk zijn om bovenstaande doelen te kunnen bereiken. Gegevens Verklaring Bron Woonplaatspostcode Locatie kantoor Reisafstand per dag Gemiddeld aantal werkdagen per week op kantoor Type vervoersmiddel Benodigd om de reisafstand te bepalen Benodigd om de reisafstand te bepalen. Indien verschillende kantoren; kantoor waar medewerker het meeste is Benodigd om de CO 2 uitstoot te berekenen per reis te berekenen. Benodigd om de reisafstand per jaar te bepalen CO 2 per kilometer afhankelijk transportmiddel Lease auto Privéauto Stadsbus B.V. B.V. B.V. B.V. DATUM: PAGINA 8 /14 KETENANALYSE SPIE NEDERLAND B.V.

9 Gegevens Verklaring Bron Optioneel: gereisde km s per transportmiddel Soort Brandstof (alleen bij auto) Aantal werkweken Mogelijk alternatieven om CO 2 te reduceren Streekbus Intercity Stoptrein Metro Tram Fiets Lopend Benodigd om de CO 2 uitstoot te berekenen Benodigd om de conversiefactor te berekenen. Benodigd om de uitstoot op jaarbasis te berekenen Een eerste inzicht verkrijgen wat mogelijk realistische alternatieven zijn B.V. B.V. Belastingdienst B.V. De gegevens die opgegeven moeten worden door de medewerkers van SPIE Nederland B.V. worden verzameld door middel van een online enquête. Alle medewerkers van SPIE Nederland B.V. die een kantoorlocatie hebben zijn gevraagd de enquête in te vullen. Het aantal werkweken wordt bepaald aan de hand van de regels van de belastingdienst. De belastingdienst stelt dat een bedrijf voor de bepaling van de woon-werk vergoeding uit moet gaan van 214 werkdagen in een jaar 1. Wij maken gebruik van de gegevens van de belastingdienst, omdat de diversiteit in het aantal werkdagen in een jaar zeer groot is. 214 Werkdagen in een jaar staat gelijk aan 42.8 werkweken. 4.3 Analyse CO 2 uitstoot woon-werk verkeer In deze paragraaf zetten wij de resultaten van de enquête uiteen. In totaal hebben 1236 van de 2606 aangeschreven medewerkers een bruikbare reactie gegevens op de enquête. Van deze 1236 hebben 395 respondenten meerder projecten gelijktijdig en daarom geen vast woon-werk verkeer. Verder hebben 545 respondenten voor één of meerdere dagen in de week een vast kantoorlocatie en 296 respondenten één vast project waar ze werken Analyse reisafstanden Onderstaand taartdiagram is een grafische weergave van de reisafstanden voor het woon-werk verkeer van een medewerkers die op een vast kantoorlocatie zitten of een vast projectlocatie hebben. Het gaat hier om de reisafstand van een enkele reis en is op basis van 841 respondenten. De gemiddelde reisafstand van de 841 respondenten is 35.6 km (enkele reis). 1 Zie opgehaald op DATUM: PAGINA 9 /14 KETENANALYSE SPIE NEDERLAND B.V.

10 4.3.2 Analyse transportmiddelen Onderstaande tabel geeft de gebruikte transportmiddelen om naar de werklocatie te reizen weer van alle (dus inclusief medewerkers zonder vast woon-werk verkeer) respondenten. De gegevens per werklocatie zijn ook beschikbaar, echter vanwege de grote diversiteit aan werklocaties is besloten om het alleen op algemeen niveau te analyseren. Incl. Medewerkers met Excl. Medewerkers met meerdere projectlocaties meerdere projectlocaties Transportmiddel Aantal werknemers Aantal werknemers Brommer/scooter 6 6 Carpool 4 4 Fietsend of lopend Leaseauto Metro 3 3 Motor 3 1 Privéauto Stadsbus 1 1 Streekbus 10 9 Tram 1 1 Trein Werkbus Totaal Analyse brandstoffen Van de respondenten die reizen met een auto hebben wij gevraagd met wat voor een type brandstof de voertuigen werden aangedreven. De onderstaande tabel geeft deze verdeling weer. Wat opvalt is dat veel voertuigen worden aangedreven door een benzine of dieselmotor. DATUM: PAGINA 10 /14 KETENANALYSE SPIE NEDERLAND B.V.

11 Brandstof Aantal Benzine 559 Diesel 449 Elektrisch 1 Hybride 59 LPG 6 Totaal CO 2 uitstoot woon-werk verkeer De CO 2 uitstoot van het woon-werk verkeer per jaar is berekend over medewerkers met een vaste kantoorlocatie of een vaste projectlocatie. 32.0% Van de respondenten reist naar meerdere projectlocaties en wordt buiten beschouwing gelaten. Ten behoeve van de CO 2 berekening worden de volgende conversiefactoren gebruikt. Transportmiddel Conversiefactor 2 Brommer/scooter 185 g CO 2 /reiskm Carpool 0 g CO 2 /reiskm 3 Fietsend of lopend 0 g CO 2 /reiskm Metro 100 g CO 2 /reiskm Motor 185 g CO 2 /reiskm Stadsbus 120 g CO 2 /reiskm Streekbus 95 g CO 2 /reiskm Tram 100 g CO 2 /reiskm Trein 65 g CO 2 /reiskm 4 Werkbus 195 g CO 2 /reiskm 5 Auto Benzine 215 g CO 2 /reiskm 6 Auto Diesel 205 g CO 2 /reiskm 7 Auto Onbekende brandstof 210 g CO 2 /reiskm Auto Hybride 125 g CO 2 /reiskm Auto LPG 175 g CO 2 /reiskm Auto Elektrisch 60 g CO 2 /reiskm 8 De CO 2 emissie is als volgt berekend: ( ) ( ) ( ) 2 Op basis van conversiefactoren CO 2 Prestatieladder handboek versie g CO 2 /reiskm omdat ze carpoolen met een medewerker die de auto opgeeft. 4 Uitgaande van stoptrein+intercity 5 Uitgaande van een 2.0L motor 6 Gemiddelde benzineverbruik 7 Gemiddelde dieselverbruik 8 Bron: zaken/milieuvoordeel DATUM: PAGINA 11 /14 KETENANALYSE SPIE NEDERLAND B.V.

12 Van medewerkers die niet hebben aangegeven hoeveel dagen per week zij op kantoor/projectlocatie zijn hebben wij de aanname gedaan dat zij een volledig contract hebben en 5 dagen in de week op kantoor of project zitten. De totale CO 2 emissie van het woon-werk verkeer van de respondenten bedraagt ton CO 2. De onderstaande tabel geeft de CO 2 uitstoot en gereisde kilometers per transportmiddel weer. Transportmiddel Reiskilometers woon-werk per jaar % Reiskilometers woon-werk per jaar CO 2 emissie (in ton CO 2 ) Brommer/scooter ,4 0,9% 18,4 Carpool ,5% 0,0 Fietsend of lopend ,5 2,8% 0,0 Metro ,4 0,2% 2,6 Motor ,0% 1,0 Stadsbus ,0% 0,5 Streekbus ,4 0,9% 9,9 Tram ,0% 0,2 Trein ,4 2,9% 21,0 Werkbus ,9% 41,7 Auto Benzine ,6 49,1% 1159,0 Auto Diesel ,5 34,6% 779,0 Auto Onbekende brandstof ,2% 4,1 Auto Hybride ,2 5,2% 70,9 Auto LPG ,8 0,5% 9,8 Auto Elektrisch 8.731,2 0,1% 0,5 Totaal km 100% 2118,6 Om de totale CO 2 uitstoot van het woon-werk verkeer te berekenen extrapoleren wij de huidige data op de medewerkers die deze niet hebben ingevuld. De enquête is verstuurd naar 2606 medewerkers. Uiteindelijk hebben wij de CO 2 emissie berekent op basis van 841 medewerkers die op een kantoor- /projectlocatie werken. Er waren ook nog 395 respondenten (ofwel 32,0%) die geen woon-werk verkeer hebben. De totale CO 2 uitstoot is als volgt berekent. ( ) ( ( ) ) Analyse alternatieven om CO 2 uitstoot te reduceren Medewerkers van SPIE zijn gevraagd om te hun interesse aan te geven over een aantal alternatieven om de CO 2 uitstoot van het woon-werk verkeer te reduceren. In de tabel hieronder worden de resultaten aangegeven als percentage van de 1236 die de enquête correct hebben ingevuld. DATUM: PAGINA 12 /14 KETENANALYSE SPIE NEDERLAND B.V.

13 % medewerkers dat hier Alternatief positief tegenover staat Openbaar vervoer stimuleren 7% Gebruik van fietsen stimuleren 14% Carpoolen stimuleren 12% Meer zuinige auto s stimuleren 53% Flexwerken stimuleren 35% Uit de enquête kwam naar voren dat vooral het stimuleren van meer zuinige auto s (elektrisch, hybride, diesel bij het overbruggen van grote afstanden) wordt aangeraden. Als tweede is het meer stimuleren van flexwerken (thuiswerken, werkplek dichter bij huis) aangemerkt als mogelijke optie. DATUM: PAGINA 13 /14 KETENANALYSE SPIE NEDERLAND B.V.

14 5. Conclusie en doelstellingen 5.1 Conclusies Uit de analyse van hoofdstuk 4 kunnen wij opmaken dat de meeste reiskilometers gemaakt worden met de auto (zowel privé- als leaseauto). Maar liefst 83,7% van de reiskilometers wordt gemaakt met een auto met een benzine of dieselmotor. Deze voertuigen zijn verantwoordelijk voor 91,5% van de totale CO 2 uitstoot van het woon-werk verkeer. Verder valt op dat dat een betrekkelijk klein deel van het vervoer wordt uitgevoerd met het openbaar vervoer. De reden die hieraan ten grondslag ligt is dat een groot aantal locaties niet optimaal ligt ten opzicht van een treinstation. Dit bemoeilijkt de keuze voor het openbaar vervoer. Positief is bijdrage van hybride auto s aan het aantal gereden kilometers. Dat is inmiddels 5% van het totaal. SPIE Nederland probeert medewerkers te stimuleren om voor een hybride voertuig te kiezen wanneer dit binnen het leasebedrag valt. 5.2 Doelstellingen en maatregelen Voor scope 1 en 2 emissies heeft SPIE Nederland B.V. als doelstelling om de CO 2 uitstoot per FTE eind 2015 met 10% verminderd te hebben. SPIE Nederland B.V. beschouwt zich als middenmoter op het gebied van CO 2 emissies (zie categorie indeling). Het is echter niet realistisch om in één jaar een scope 3 reductie programma op te zetten dat ook een dergelijk effect heeft. Wel wil SPIE Nederland B.V. in het kader van efficiëntie de evaluatiemomenten van scope 3 emissies gelijk houden met die van de scope 1 en 2 emissies. Om deze reden is een doelstelling gesteld die haalbaar moet zijn in eind De doelstelling is als volgt: SPIE Nederland B.V. wil CO 2 uitstoot per FTE van het woon-werk verkeer met 5% terugdringen voor het einde van 2015 De maatregelen die SPIE Nederland B.V. treft om deze doelstelling te realiseren staan weergegeven in de volgende tabel. Maatregel E-driver: Implementatie van een veiligheids- en duurzaamheidsprogramma voor het gebruik van leaseauto s CO 2 reductiedoelstelling 5.4% per FTE 9 Naast de maatregel die door SPIE Nederland B.V. genomen wordt vragen wij medewerkers om ook een bijdrage te leveren door middel van: Het regelmatig controleren van bandenspanning Het stimuleren van een andere rijstijl % van het woon-werk verkeer met de auto komt tot stand met leaseauto s. De auto s veroorzaken 91,5% van de totale CO 2 emissie van het woon-werk verkeer. De verwachte brandstofreductie door middel van e-driver is 8,5%. DATUM: PAGINA 14 /14 KETENANALYSE SPIE NEDERLAND B.V.