BELEIDSPLAN REÏNTEGRATIE LEEK, MARUM en NOORDENVELD

Transcriptie

1 BELEIDSPLAN REÏNTEGRATIE LEEK, MARUM en NOORDENVELD 2004 en 2005

2 INHOUDSOPGAVE INLEIDING 2 1 ONTWIKKELING WERKLOOSHEID Situatie arbeidsmarkt Cliëntenbestand 4 2 PLAN VAN AANPAK Het voorkomen van instroom in de uitkering De periode van gebruikmaking van de uitkering zo kort mogelijk houden Verhoging van de uitstroom van het zittende bestand Samenwerking 6 3 DE VERORDENING De vormgeving Beleid en financiën Voorzieningen 8 4 BEGRIPPEN EN NORMEN Inleiding Algemeen geaccepteerde arbeid Zorgtaken Niet- uitkeringsgerechtigden en Anw-ers Loonkostensubsidies Uitstroomsubsidies voor werkgevers Premies Onkostenvergoeding vrijwilligerswerk 16 5 BESTAANDE VOORZIENINGEN EN INKOOP Wiw-dienstbetrekkingen en Inkoop Inkoop bij reïntegratiebedrijven Aanbod voorzieningen binnen de reïntegratieplannen Klantmanagement 17 6 BUDGETTEN 18

3 -2- Inleiding Volgens de Wet Werk en Bijstand (WWB) krijgt het college van Burgemeester en Wethouders de opdracht voor de reïntegratie van bijstandsgerechtigden, de personen die een uitkering ontvangen op grond van de Algemene nabestaandenwet (Anw) en de nietuitkeringsgerechtigden (nuggers). De WWB draagt aan de gemeenteraad op om een reïntegratieverordening vast te stellen waarin het beleid van de gemeente ten aanzien van haar reïntegratietaak wordt neergelegd. Tevens wordt hierin de aanspraak van burgers op ondersteuning bij de reïntegratie geregeld. De basis voor de verordening is neergelegd in artikel 8, eerste lid, onderdeel a, en tweede lid, en in artikel 10, eerste en tweede lid: Artikel 8, eerste lid, onderdeel a: De gemeenteraad stelt bij verordening regels met betrekking tot het ondersteunen bij arbeidsinschakeling en het aanbieden van voorzieningen gericht op arbeidsinschakeling, bedoeld in artikel 7, eerste lid, onderdeel a. Artikel 8, tweede lid: De regels, bedoeld in het eerste lid, onderdeel a, hebben in ieder geval betrekking op de evenwichtige aandacht voor de in artikel 7, eerste lid, onderdeel a, genoemde groepen, alsmede voor de verschillende doelgroepen daarbinnen, en de wijze waarop rekening wordt gehouden met zorgtaken. Artikel 10, eerste en tweede lid: 1.Personen die algemene bijstand ontvangen, personen met een nabestaanden- of halfwezenuitkering op grond van de Algemene nabestaandenwet en nietuitkeringsgerechtigden hebben, overeenkomstig de verordening, bedoeld in artikel 8, eerste lid, onderdeel a, aanspraak op ondersteuning bij arbeidsinschakeling en op de naar het oordeel van het college noodzakelijk geachte voorziening gericht op arbeidsinschakeling. 2. Het eerste lid is van overeenkomstige toepassing op personen die vanwege een voorziening gericht op arbeidsinschakeling niet tot een van de groepen, bedoeld in het eerste lid, behoren. Naast deze wettelijke basis valt uit de memorie van toelichting af te leiden welke zaken in of via de reïntegratieverordening geregeld moeten of kunnen worden: - de aanspraak van de doelgroepen op ondersteuning door de gemeente; - het beleid ten aanzien van de diverse doelgroepen en subdoelgroepen; - het beleid ten aanzien van de combinatie van werk en zorgtaken; - de beschikbaarheid van financiële middelen. In de WWB is geregeld dat deze wet in het jaar 2004 gefaseerd zal worden ingevoerd en dat de reïntegratieverordening uiterlijk op 1 januari 2005 in werking dient te treden. In het eerste en thans voorliggende beleidsplan reïntegratie in het kader van de WWB wordt uitvoerig ingegaan op de beleidskeuzes binnen de bijgevoegde reïntegratieverordening. Verder heeft het beleidsplan reïntegratie, als aanvulling op de verordening, een belangrijke functie voor de overige vast te stellen beleidsregels.

4 Hoofdstuk 1. Ontwikkeling werkloosheid Situatie arbeidsmarkt De economische recessie waarin ons land zich bevindt, vertaalt zich in de verslechtering van de arbeidsmarktsituatie: een forse toename van het aantal werklozen en uitkeringsgerechtigden en een vermindering van openstaande vacatures. Naast deze economische teruggang is de beleidsomgeving van de gemeenten het afgelopen jaar gewijzigd door forse bezuinigingen van de Rijksoverheid op de budgetten voor reïntegratie en gesubsidieerd werk. Uit de door het CWI verstrekte informatie blijk dat vooral in de tweede helft van het jaar 2003 de werkloosheid fors is toegenomen: september 2003 januari 2004 Provincie Groningen 12,3% 13,1% Provincie Drenthe 10,0% 10,9% Noord Nederland 10,9% 11,8% Nederland 8,6% 9,1% De gemeenten Leek, Marum en Noordenveld vormen gezamenlijk de CWI-regio Noordenkwartier. De ontwikkeling van het werkloosheidspercentages en de hierbij behorende aantallen werkzoekenden in deze regio is in de tweede helft van 2003 door het CWI als volgt vastgesteld. Situatie september 2003 gemeente werkzoekenden Werkloosheidspercentage Leek Marum Noordenveld totaal CWIregio ,9% 8,5% 6,5% ,6% Situatie januari 2004 gemeente Werkzoekenden Werkloosheidspercentage Leek Marum Noordenveld totaal CWIregio ,4% 10,3% 7,8% ,2% Uit de hiervoor genoemde werkloosheidspercentages valt af te leiden dat de werkloosheid in Noord Nederland, en ook binnen onze CWI- regio, meer is toegenomen dan in vergelijking de rest van Nederland. Over de ontwikkeling van de werkgelegenheid binnen de CWI-regio is thans alleen informatie beschikbaar over de jaren 2001 en Ten opzichte van 2001 is de werkgelegenheid met 1,3% gedaald en wel van 2513 naar 2481 banen. Uit een werkgelegenheidsonderzoek in de provincie Groningen is gebleken dat de werkgelegenheid in deze provincie in het jaar 2003 met 0,1 procent is afgenomen. Opvallend is echter dat voor de gemeente Groningen dit percentage op 2.3% is vastgesteld. De afname van de werkgelegenheid komt vooral voor in de zakelijke dienstverlening. Uiteraard heeft deze ontwikkeling in de stad Groningen ook ongunstige effecten voor het aanbod van werkgelegenheid in de omliggende gemeenten. Inherent aan de toename van het aantal niet-werkende werkzoekenden, is de toename van het aantal uitkeringsgerechtigden. Landelijke cijfers bevestigen een trendmatige stijging van het aantal WW-uitkeringsgerechtigden. Zo werd er in maart 2003 landelijk een stijging gemeten van 4000 WW-uitkeringen ten opzichte van de maand ervoor. De grootste stijging doet zich voor in de sector Uitleenbedrijven (uitzendbureaus). Opvallend is verder dat de

5 -4- toename van de werkloosheid zich vooral voordoet onder de MBO- en HBO-opgeleiden. In het verleden ontstond de meeste werkloosheid in tijden van recessie onder de lager opgeleiden. 1.2 Cliëntenbestand Uit het volgend overzicht blijkt dat het aantal bijstandscliënten in het jaar 2003 in Leek en Noordenveld flink zijn toegenomen. Het cliëntenbestand van Marum is, in tegenstelling tot de ontwikkeling van de werkloosheid in de gemeente, in 2003 stabiel gebleven. Gemeente Januari Januari Groei (%) Leek ,7 Marum ,0 Noordenveld ,0 In de tweede helft van 2003 hebben in Noordenveld met name schoolverlaters een beroep op een bijstandsuitkering gedaan en is in een toenemend aantal situaties bijstand verleend tengevolge van echtscheidingen. Gelet op de huidige ontwikkelingen op de arbeidsmarkt moet worden verwacht dat het aantal bijstandsuitkeringen in de loop van het jaar 2004 nog verder zal gaan toenemen. Bij ongewijzigde omstandigheden zal deze toename, vanwege de beëindiging van de tijdelijke WW-uitkeringen, zich met name in de tweede helft van 2004 manifesteren. De groei van het aantal bijstandsgerechtigden laat zich op voorhand echter niet inschatten. Zo zijn de uitkeringsvoorwaarden ingevolge de WWB strenger dan die van de WW. Veel niet-werkende werkzoekenden zullen in de toekomst rond moeten komen van eigen spaargeld of een tweede inkomen in het huishouden. De verwachting is dat de reïntegratieverantwoordelijkheid voor gemeenten op termijn wordt uitgebreid met de WAO-gerechtigden. Op dit moment valt deze doelgroep nog onder verantwoordelijkheid van de Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV). Het gaat dan met name om die groep die voor 80% tot 100% is afgekeurd. Zij kunnen in aanmerking komen voor sociale activeringstrajecten of voor arbeidsmarktgerichte trajecten. Het UWV blijft primair verantwoordelijk voor de reïntegratie van WAO-ers. Van belang is echter dat op termijn een samenwerking met de gemeenten wordt gerealiseerd voor de cliënten die in aanvulling op hun WAO-uitkering een bijstandsuitkering ontvangen. Uit informatie van de drie Abw-uitkeringsbestanden Leek, Marum en Noordenveld blijkt dat deze bestanden op dit moment voor een belangrijk deel een statisch karakter dragen. Veel cliënten zijn langer dan drie jaar werkloos en in fase 4 geïndiceerd. Uit het volgende overzicht (situatie oktober 2003) valt af te leiden dat nagenoeg de helft (49,2%) van het uitkeringsbestand langdurig werkloos is en in fase 4 is geïndiceerd: Gemeente Leek Marum Aantal bijstandscliënten > 3 jaar in uitkering en fase 4 geïndiceerd 106 (38,0 %) 67 (53,0%) Noordenveld (57,0%) Totaal (49,2%)

6 -5- Hoofdstuk 2. Plan van aanpak 2.1 Het voorkomen van instroom in de uitkering Het voorkomen van instroom in de uitkering kan alleen worden gerealiseerd door een efficiënte aanpak aan de poort bij de zogenaamde werkintake tijdens de aanvraag binnen het CWI. Op het moment van aanvraag zal steeds werk voor inkomen moeten komen. Met de invoering van de Wet werk en bijstand is het begrip passende arbeid in de Abw vervangen door het begrip algemeen geaccepteerde arbeid. Dit betekent dat allerlei werkzaamheden zoals seizoenswerkzaamheden als passend mogen worden aangemerkt voor de totale doelgroep. Hierbij is opleiding of werkervaring niet meer maatgevend. Verder is er een landelijke ontwikkelingen gaande die de ruimte geeft aan het CWI en de gemeenten om onder voorwaarden af te wijken van de taakverdeling zoals die wettelijk is voorgeschreven. Op lokaal niveau mogen experimenten worden uitgevoerd om het werkproces zo efficiënt mogelijk vorm te geven. Acties: Een strenge aanpak, door middel van efficiënte intakeprocedures bij de poort (CWI) realiseren. De aanpak (activering en control) die nu voor de fase 1 cliënten wordt toegepast op termijn ook voor de overige cliënten toepassen. De discussie opnieuw aangaan over de verdeling van de taken binnen het CWI betreffende de werkintake en de uitkeringsintake. Afspraken tussen gemeenten en CWI vastleggen binnen de hiervoor bestemde Service Niveau Overeenkomst (SNO). 2.2 De periode van gebruik maken van de uitkering zo kort mogelijk houden Alhoewel dit uitgangspunt ook reeds onder de Abw was geformuleerd, wordt het de komende jaren steeds belangrijker om te voorkomen dat er langer gebruik wordt gemaakt van een uitkering dan strikt noodzakelijk is. Met name moet worden voorkomen dat bijstandscliënten, die in fase 1 geïndiceerd zijn, vervallen in fase 2, 3 of 4. Activering en uitvoering van de controletaken is een eerste instrument binnen de te voeren doelmatigheidsgesprekken. Verder kunnen, binnen de op maat toegesneden trajectplannen, effectieve instrumenten worden ingezet, zoals kortdurende en arbeidsmarktgerichte scholing en training, begeleiding (jobcoaching). Deze instrumenten dienen een bijdrage te leveren aan een binnen afzienbare termijn te realiseren uitstroom van de cliënten. De duur van de trajectplannen dient op deze doelstelling te worden afgestemd. Acties: Vanaf het moment van aanvang van de uitkering en ongeacht de fase indeling, binnen de te voeren doelmatigheidsgesprekken een spoedige terugkeer naar de arbeidsmarkt bevorderen. Eventueel door middel van de inzet van de noodzakelijk te achten reïntegratievoorzieningen in kortdurende en op maat toegesneden trajectplannen. 2.3 Verhoging van de uitstroom van het zittende bestand Het overzicht van het cliëntenbestand maakt duidelijk dat het zittende bestand voor de helft bestaat uit cliënten die langdurig op bijstand zijn aangewezen en in fase 4 zijn geïndiceerd. Voor een deel zal dit bestand de arbeidsmarkt niet meer bereiken. Niet alleen leeftijd, opleiding, sociale en medische beperkingen, maar vooral de lange duur van de werkloosheid vormen ernstige belemmeringen bij de arbeidsinschakeling. Het is niet reëel deze groep met allerlei instrumenten in beweging te zetten terwijl er momenteel geen sprake is van een redelijk arbeidsperspectief in verband met de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. De vanuit het reïntegratiebudget (werkdeel) te financieren voorzieningen in het kader van sociale activering dienen dan ook te worden ingezet indien in het individuele geval is vastgesteld dat binnen afzienbare termijn de terugkeer op de arbeidsmarkt een reëel perspectief is.

7 -6- Acties: Voorzieningen in het kader van sociale activering inzetten voor het zittende bestand indien in het individuele geval is vastgesteld dat binnen een redelijk afzienbare termijn de terugkeer op de arbeidsmarkt een reëel perspectief is. 2.4 Samenwerking Naast de relatie met het CWI zijn er meer partijen te benoemen waarmee in de toekomst samenwerking noodzakelijk is om het reïntegratiebeleid voor verschillende doelgroepen verder gestalte te geven. Als interne en aanpalende beleidsvelden zijn te benoemen: inburgering/ volwasseneneducatie en jeugdbeleid. Ook overleg en afstemming met Economische Zaken is van belang. De reïntegratie zal zich in de toekomst meer direct gaan richten op de reguliere arbeidsmarkt. De inrichting van een netwerk binnen het regionale bedrijfsleven is in dat verband een belangrijke voorwaarde. Net als onder de Abw dienen reïntegratietrajecten te worden uitbesteed aan externe, geprivatiseerde reïntegratiebedrijven. Bij de uitvoering van de trajecten spelen deze bedrijven een belangrijke rol in de opbouw en onderhoud van het netwerk binnen het regionale bedrijfsleven. Ook het WSW-bedrijf Novatec dient verder te worden betrokken in de ontwikkeling van het regionale arbeidsmarktbeleid. Te denken valt bijvoorbeeld aan de mogelijkheid van het creëren van werk/ leerplaatsen voor fase 4 cliënten binnen het SW-bedrijf. Ook hier geldt de doelstelling dat het dient te gaan om kortdurende trajecten in het kader van de uitstroom naar een reguliere en ongesubsidieerde baan. In het kader van samenwerking dient vooral het UWV te worden benoemd. In de wet Structuur Uitvoeringsorganisatie Werk en Inkomen (SUWI) is vastgelegd dat de gemeente dient samen te werken met het UWV om de reïntegratie van werkzoekenden te bevorderen. Zoals hiervoor is aangegeven wordt door de gemeenten bijstand verleend aan cliënten in aanvulling op een uitkering van het UWV ( meestal WAO-gerechtigden). Overigens is het UWV verantwoordelijk voor de reïntegratie van deze doelgroep. Desondanks dienen afspraken te worden gemaakt met het UWV voor een gezamenlijke en eenduidige aanpak. Deze afspraken dienen te worden gemaakt in het regionaal ketenoverleg (Reko), waar ook het CWI bij is betrokken. Tot op heden wordt in de individuele gevallen samen gewerkt met de medewerkers van het UWV. Aangezien de personen die een uitkering ontvangen op grond van de Algemene nabestaandenwet (Anw) ook tot de doelgroep behoren die aanspraak kunnen maken op ondersteuning de bij arbeidsinschakeling, dient ook de Sociale Verzekeringsbank (SVB) in de samenwerking te worden betrokken. Acties: In de toekomst de samenwerking, zowel intern als extern, tussen de betrokken partijen bevorderen en waar nodig, samenwerkingsverbanden vastleggen in overeenkomsten waarin de doelstellingen worden vastgelegd.

8 -7- Hoofdstuk 3. De verordening 3.1 De vormgeving De nieuwe regelgeving biedt aan de gemeenten maximale mogelijkheden en stimulansen voor de reïntegratie, ook voor de mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. De nieuwe wet beoogt zowel het zittend bestand als de nieuwe instroom zo snel mogelijk op het goede spoor te zetten. Daarvoor is het wenselijk dat gemeenten alle denkbare instrumenten kunnen inzetten. De gemeenten worden daarin ondersteund door één vrij besteedbaar reïntegratiebudget (werkdeel) en door vereenvoudiging en bundeling van de regelgeving. Om tijdig te kunnen inspelen op de voortgaande maatschappelijke economische en conjuncturele ontwikkelingen, dient het gemeentelijk reïntegratiebeleid een flexibel karakter te dragen. Ook dient het mogelijk te zijn dat het beleid tijdig wordt bijgesteld indien de financiële omstandigheden, de beschikbare middelen binnen het werkdeel, daartoe aanleiding geven. Om aan deze voorwaarden te kunnen voldoen is in de bijgevoegde reïntegratieverordening voor een belangrijk deel gekozen voor een procedurele vormgeving. Dit betekent dat de belangrijkste uitgangspunten van het reïntegratiebeleid en de algemeen geldende voorwaarden die bij bepaalde voorzieningen moeten gelden, in de verordening zijn vastgelegd. De verdere uitwerking van de beleidsregels en de wijze van financiering van de voorzieningen dienen jaarlijks te worden vastgesteld in het beleidsplan. Door middel van uitvoeringsbesluiten worden verder aan aantal bevoegdheden aan het college gedelegeerd. Met een procedurele vormgeving van de verordening kan het beleid in de toekomst verder worden ontwikkeld en bijgesteld, zonder dat de verordening aangepast moet worden. Bij de verordening is artikelsgewijs een uitgebreide toelichting gegeven en is voor de opmaak gebruik gemaakt van de zogenaamde modelverordening van de VNG. In dit model zijn een aantal keuzemomenten neergelegd. Naast de keuze voor een meer uitgebreide of procedurele vormgeving, zijn bijvoorbeeld verder alle denkbare specifieke reïntegratievoorzieningen in het model opgenomen. In de volgende paragrafen van dit hoofdstuk zullen de in de verordening gemaakte keuzes en aanvullingen op de modelverordening verder worden toegelicht. 3.2 Beleid en financiën Na de begripsbepalingen zijn in het tweede hoofdstuk van de verordening alle uitgangspunten inzake het reïntegratiebeleid opgenomen. Dit op basis van de volgende indeling: De uitvoerende taken van het college. Voor de formulering van de taken van het college (artikel 2: opdracht college) zijn de bepalingen van het VNG-model overgenomen. Aanvullend is een bepaling opgenomen die het college de mogelijkheid biedt om bij het aanbod van de voorzieningen prioriteiten te stellen in verband met maatschappelijke economische en conjuncturele ontwikkelingen. Ook indien de ruimte binnen het budget daartoe aanleiding geeft, kan het aanbod van de voorzieningen door het college worden bijgesteld. Om het inkoopbeleid van de gemeente te benadrukken, is de bepaling opgenomen dat het college de uitvoering van de werkzaamheden zoveel mogelijk in handen geeft van een reïntegratiebedrijf. Analoog aan artikel 9 van de WWB, is bij de formulering van de taken van het college opgenomen dat tijdelijk kan worden afgezien van het aanbod van een voorziening, wanneer daar dringende redenen voor zijn. De rol van de raad inzake het vaststellen van beleidsplannen en verslagen. In de Abw was de verplichting opgenomen dat jaarlijks een beleidsplan door de raad diende te worden vastgesteld. De verplichting is niet opgenomen in de WWB. De procedureel ingerichte verordening en het bieden van de mogelijkheid tot een verdere ontwikkeling en bijstelling van het reïntegratiebeleid, zijn de redenen om ook onder de WWB jaarlijks een beleidsplan op te stellen (artikel 3: Beleidsplan). In afwijking van het VNG-model en ter

9 -8- bevordering van de flexibiliteit, zijn de mogelijk in het beleidsplan te behandelen onderwerpen opgenomen in de toelichting. Ter controle op de doeltreffendheid en de beleidseffecten wordt eveneens jaarlijks een beleidsverslag opgesteld en bij de raad ter vaststelling aangeboden. Overigens is het onder de WWB verplicht dat door het college jaarlijks een verslag van het gevoerde beleid wordt opgesteld. De aanspraak op ondersteuning bij de arbeidsinschakeling en de na te komen verplichtingen. Overeenkomstig het VNG-model, wordt in de verordening (artikel 4: Aanspraak op ondersteuning) de wettelijke aanspraak op ondersteuning bevestigd. Alle door de cliënten na te leven verplichtingen zijn opgenomen in één artikel (artikel 5: Verplichtingen van de cliënt). Indien een bijstandsgerechtigde niet voldoet aan de opgelegde verplichtingen dient een maatregel (tijdelijke verlaging utkering) te worden opgelegd. Deze maatregelen dient de gemeente vast te leggen in een gelijktijdig met de reïntegratieverordening in te voeren maatregelenverordening. De op te leggen maatregelen aan IOAW- en IOAZuitkeringsgerechtigden is wettelijk ongewijzigd gehandhaafd in het Maatregelenbesluit Abw, IOAW en IOAZ. Om dit weer te geven is ten opzichte van het VNG-model hiervoor een corrigerende bepaling opgenomen. Overeenkomstig het VNG-model, is een terugvorderingsbepaling opgenomen voor nietuitkeringsgerechtigden en Anw-uitkeringsgerechtigden. Hiervoor wordt verwezen naar hoofdstuk 4. Het opleggen van een eigen bijdragen in de kosten van voorzieningen en het stellen van inkomensgrenzen. Geheel aanvullend op het VNG-model, is specifiek de mogelijkheid opgenomen om bij het bepalen van het recht op de voorzieningen, inkomensgrenzen te hanteren en eigen bijdragen in de kosten van de voorzieningen vast te stellen (artikel 6: Beperkingen). De mogelijkheid tot het instellen van subsidie- en budgetplafonds. Om de financiële risico s binnen het werkdeel te kunnen beheersen is een artikel opgenomen die het mogelijk maakt om budget- en subsidieplafonds in te stellen (artikel 7: Budget- en subsidieplafonds). Deze mogelijkheid is ongewijzigd overgenomen uit het VNG-model. Dit artikel is in feite een instrument voor het college om op evenwichtige wijze uitvoering te kunnen geven aan de in het tweede artikel geformuleerde collegeopdracht. Voor de nadere toelichting op de beschikbare middelen binnen het werkdeel voor het jaar 2004, wordt verder verwezen naar hoofdstuk 6. Bij de formulering van de beleidsuitgangspunten in het tweede hoofdstuk van de verordening, is er niet voor gekozen om de bepaling inzake de realisatie van de sluitende aanpak uit de modelverordening over te nemen. De WIW kende een wettelijke sluitende aanpak voor jongeren en daarnaast zijn, in het kader van de Agenda voor de Toekomst, destijds afspraken gemaakt over een sluitende aanpak voor de nieuwe instroom en voor het zittende werklozenbestand. De WWB kent geen bepaling over de sluitende aanpak. Door de systematiek van de nieuwe wet en de wijze van inrichting van de reïntegratieverordening ontstaat er in de praktijk reeds een sluitende aanpak binnen de te bedienen doelgroep, hetgeen de opname van een specifieke bepaling overbodig maakt. De WWB maakt het mogelijk om in het kader van de sluitende aanpak speerpunten van beleid vast te stellen op basis van bijvoorbeeld de ontwikkeling binnen het cliëntenbestand en de regionale werkloosheidscijfers van het CWI, zoals in het vorige hoofdstuk in het plan van aanpak is geformuleerd. 3.3 Voorzieningen In het derde hoofdstuk van de verordening zijn de algemene bepalingen inzake de aan te bieden voorzieningen opgenomen. Daarnaast zijn in dit hoofdstuk een aantal specifieke voorzieningen opgenomen. Tot 1 januari 2004 waren de gemeenten met name aangewezen op de inzet van reïntegratie-instrumenten in het kader van de ingetrokken Wet inschakeling

10 -9- werkzoekenden (WIW) en het Besluit In- en Doorstroombanen. Voorbeelden hiervan zijn de bekende WIW- dienstverbanden, werkervaringsplaatsen en ID-banen. Bij de ontwikkeling van de in dit hoofdstuk opgenomen specifieke voorzieningen is steeds de filosofie van de WWB als uitgangspunt gehanteerd. Doelstelling is om, middels de inzet van de specifieke voorzieningen, de uitstroom naar de reguliere, ongesubsidieerde arbeid te realiseren. De voorzieningen kunnen worden opgenomen in de met de cliënten en reïntegratiebedrijven af te sluiten trajectplannen. In tegenstelling tot de WIW en de ID-banen is de inzet van een voorziening altijd tijdelijk van aard. Algemene bepalingen over voorzieningen. De eerste twee artikelen binnen het derde hoofdstuk bevatten de algemene bepalingen die betrekking hebben op alle voorzieningen (artikel 8: algemene bepalingen over voorzieningen en artikel 9: trajectplan of reïntegratieplan). Behoudens enige technische aanpassingen zijn de bepalingen ongewijzigd overgenomen uit het VNG-model. Aanvullend is de bepaling opgenomen dat een voorziening altijd een onderdeel dient te vormen van het met de cliënt en het met de reïntegratiebedrijf af te sluiten trajectplan. Dit om de reden dat de uitvoering van de voorziening in handen wordt gegeven van het reïntegratiebedrijf door middel van het trajectplan. Loonkostensubsidies. Het inzetten van loonkostensubsidies was ook reeds op grond van de WIW mogelijk middels de werkervaringsplaatsen (wep). Ook de inzet van ID-banen in de non-proffit sector was op basis van het verstrekken van loonkostensubsidies aan werkgevers. Belangrijkste voorwaarde is dat een arbeidsovereenkomst wordt afgesloten tussen de werkgever en de cliënt. Uit de praktijk is gebleken dat met name de wep-constructie succesvol is geweest om de uitstroom van langdurig werklozen naar reguliere arbeid te bevorderen. Bij de wep ging het om plaatsingen bij (reguliere) werkgevers op basis van arbeidsovereenkomsten van één jaar. Conform de doelstelling werd in de meeste gevallen na het verstrijken van deze arbeidsovereenkomst een nieuwe en ongesubsidieerde arbeidsovereenkomst afgesloten. De constructie van de ID-banen was minder succesvol. Door de cliënt werd een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd afgesloten met een werkgever uit de nonprofitsector en de gemeente stelde structureel de subsidie beschikbaar. Binnen het ID-besluit ontbrak het aan verder aan reïntegratie-instrumenten en prikkels om de uitstroom te bevorderen. Vooral de arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd vormde een belemmerende factor. Niet eerder dan vanaf 2003 was het mogelijk om ook tijdelijke arbeidsovereenkomsten af te sluiten. Vanuit het VNG-model is de optie overgenomen om ook onder de WWB loonkostensubsidies te verstrekken aan de werkgever indien een arbeidsovereenkomst wordt afgesloten met een cliënt uit de doelgroep (artikel 10: loonkostensubsidies gericht op reïntegratie). Aanvullende op het VNG-model zijn een aantal voorwaarden opgenomen die in de toelichting nader worden omschreven. Evenals de werkstages kunnen loonkostensubsidies worden ingezet voor cliënten, ongeacht hun arbeidsperspectief. Het VNG-model biedt ook de mogelijkheid tot het verstrekken van loonkostensubsidies, gericht op participatie. Deze voorziening kan onbeperkt worden ingezet voor cliënten en toont veel overeenkomsten met de oude ID-banen. Gelet ook op het feit dat gesubsidieerde arbeid onder de WWB geen einddoel meer kan zijn en de beperking binnen het werkdeel die een structurele financiering onmogelijk maken, is deze optie niet overgenomen. Net als alle overige voorzieningen binnen deze verordening, dient ook het instrument van de loonkostensubsidies zich te richten op de arbeidsinschakeling. Ook dienen loonkostensubsidies inpasbaar te zijn binnen de af te sluiten trajectplannen. Voor de te hanteren subsidiebedragen wordt verwezen naar het volgende hoofdstuk.

11 -10- Werkstages. Werkstages is een betrekkelijk nieuwe en zeer direct werkende voorziening om de uitstroom van cliënten naar de reguliere arbeidsmarkt te bevorderen. Nieuw is vooral de mogelijkheid om de werkstages uit te voeren bij de reguliere werkgevers. De oude wetgeving bood voor de inzet van dit instrument feitelijk geen ruimte voor uitkeringsgerechtigden. De bepalingen inzake de werkstages zijn ongewijzigd overgenomen uit het VNG-model en hebben met name betrekking op het aspect dat de voorziening werkstage gezien moet worden als een scholingsinstrument en niet als een gewone arbeidsovereenkomst (artikel 11: werkstages). De maximale duur van een werkstage is mede om deze reden vastgesteld op zes maanden. De andere reden is om ook de werkstage inpasbaar te maken binnen een trajectplan. Ongeacht het arbeidsperspectief, kunnen uitkeringsgerechtigden voor een werkstage in aanmerking worden gebracht. Met dit instrument kunnen vooral cliënten uit het zittende bestand werkervaring en arbeidsritme opdoen, zoals bijvoorbeeld de deelname aan de door het SW-bedrijf op te zetten werk-leertrajecten. De nieuwe instroom kan reeds vanaf het moment van aanvang van de uitkering ervaring opdoen voor een andere werksoort bij reguliere werkgevers. Sociale activering. Zoals dit ook in het VNG-model is neergelegd, is er voor gekozen om ook in de verordening een voorziening op te nemen in het kader van sociale activering. (artikel 12: sociale activering). In de verordening is het uitgangspunt van de WWB bevestigd dat ook sociale activering zich uiteindelijk richt op arbeidsinschakeling. In verband met deze keuze is dan ook in de verordening vastgelegd dat de voorziening sociale activering tijdelijk kan worden aangeboden. Alhoewel onder de algemene bepalingen reeds is opgenomen dat alle voorzieningen een onderdeel vormen van een trajectplan, wordt dit bij de voorziening sociale activering nogmaals aangegeven om het tijdelijke karakter te benadrukken. Daarnaast is de termijn van twaalf maanden gegeven van de periode waar binnen sociale activering kan plaatsvinden. Door deze wijze van opzet binnen de verordening wordt bewerkstelligd dat de beperkte middelen uit het werkdeel voor de kosten van voorzieningen, ook indien sprake is van activiteiten het kader van sociale activering, altijd zijn gericht op de arbeidsinschakeling. Uit de individuele praktijksituaties blijkt met regelmaat dat arbeidsinschakeling, ook op de lange termijn, niet mogelijk is. Meestal is dan juist sociale actvering met een structureel karakter de gewenste voorziening ter bevordering van de maatschappelijke participatie van cliënten. De kosten die voortvloeien uit deze activiteiten, meestal in de vorm van het verrichten van vrijwilligerswerk, kunnen mogelijk door de gemeente worden bestreden uit de welzijnsmiddelen en onderdeel gaan uitmaken van het gemeentelijk minimabeleid. Voor de uitvoering van het reïntegratiebeleid is het van belang dat geen exacte termijnen worden benoemd voor het arbeidsperspectief van de individuele cliënt. Niet alleen zou dat de suggestie wekken dat dat vooraf exact vast te stellen is, het arbeidsperspectief is niet alleen afhankelijk van de in de persoon gelegen omstandigheden. Ook een veranderende arbeidsmarkt maakt dat het arbeidsperspectief wijzigt. Derhalve is er voor gekozen om de volgende termijnen te hanteren en deze jaarlijks te herijken in het beleidsplan op basis van de actuele arbeidsmarktsituatie. Vanaf het moment van inwerkingtreding van de verordening worden de volgende termijnen gehanteerd: - korte termijn: binnen één jaar; - middellange termijn: tussen één en twee jaar; - lange termijn: langer dan twee jaar. Zodra veranderende omstandigheden of nieuwe inzichten daartoe aanleiding geven, zullen deze termijnen in volgende beleidsplannen worden gecorrigeerd. Premies voor de doelgroep. Net als onder de WIW is het ook op grond van de WWB mogelijk om premies te verstrekken aan de cliënten uit de doelgroep. Naast het motiveren tot deelname aan voorzieningen, heeft

12 -11- het verlenen van premies als doelstelling om als positieve prikkel te fungeren in het kader van de aanvaarding van algemeen geaccepteerde arbeid. Ervaringen in het verleden hebben geleerd dat niet enkel het opleggen van negatieve prikkels, het verlagen van de uitkering bij weigering van passende arbeid, voldoende is om de cliënt te stimuleren tot deelname aan het arbeidsproces. Binnen de verordening is er voor gekozen om een werkaanvaardingspremie toe te kennen aan uitkeringsgerechtigden en personen die zijn aangewezen op gesubsidieerde arbeid (artikel 14: werkaanvaardingspremies). Er dient sprake te zijn van volledige uitstroom naar een reguliere en ongesubsidieerde dienstbetrekking, op basis van een arbeidsovereenkomst die voor tenminste zes maand is aangegaan. Verder kunnen uitkeringsgerechtigden, die deelnemen aan de activiteiten in het kader van sociale activering, in aanmerking komen voor een onkostenvergoeding (artikel 13: onkostenvergoeding vrijwilligerswerk). Belangrijkste voorwaarde is dat de activiteiten onderdeel uitmaken van de op grond van deze verordening opgenomen voorziening in het kader van de sociale activering. Voor de te hanteren premiebedragen wordt verwezen naar hoofdstuk 4. Subsidies voor werkgevers bij uitstroom. Ook binnen de hiervoor genoemde wep-constructie was het mogelijk om aan werkgevers een subsidie te verstrekken indien aan de betrokken werknemer aan het einde van de subsidietermijn een nieuwe arbeidsovereenkomst werd aangeboden. Alhoewel deze mogelijkheid niet in het VNG-model is opgenomen, is er voor gekozen om deze voorziening op te nemen in de verordening (artikel 15: subsidies voor werkgevers bij uitstroom naar regulier werk). Deze bepaling maakt het mogelijk om aan de werkgever een subsidie te verlenen indien deze werkgever besluit om de betrokken werknemer een verder niet gesubsidieerde dienstbetrekking aan te bieden. Ook indien de werknemer tijdens de periode van de loonkostensubsidie uitstroomt naar een andere werkgever kan de uitstroomsubsidie worden verleend aan de werkgever die de loonkostensubsidie heeft ontvangen. Doelstelling is dat ook tijdens de periode van het gesubsidieerde dienstverband het accent zich blijft richten op verwerven van duurzame en ongesubsidieerde arbeid en dat alle partijen worden geprikkeld om deze doelstelling te bereiken. Voor de te hanteren subsidiebedragen wordt verwezen naar het volgende hoofdstuk. Overige niet geopteerde voorzieningen VNG-model. Het VNG- model geeft in feite de opsomming van alle denkbare reïntegratievoorzieningen die onder de WWB in de reïntegratieverordening kunnen worden opgenomen. In de lijn van de zogenaamde WIW- dienstverbanden geeft het VNG-model de mogelijkheid tot het realiseren van detacheringsbanen. De gemeente treedt dan op als werkgever en de betrokken cliënt wordt op basis van detacheringsovereenkomsten uitgeleend aan werkgevers. Eventueel kan de uitvoering van het werkgeverschap bij een reïntegratiebedrijf worden neergelegd, zoals dat in het verleden bij Alescon en voor Noordenveld bij de stichting Stimuleringsproject, het geval was. Ondanks de opname van deze optie in het model heeft het VNG middels hun brieven van 20 november 2003 en 18 december 2003 te kennen gegeven om geen dienstverbanden met werknemers in het kader van de WWB aan te gaan. De grondslag die in de WIW bestond om voor het aangaan van dienstbetrekkingen naar burgerlijk recht, is met ingang van 1 januari 2004 voor nieuwe werknemers komen te vervallen. Dat betekent dat nieuwe WWB-werknemers in gemeentelijke dienst onder de CAR/UWO gaan vallen. Gelet op het niveau van de arbeidsvoorwaarden, maar ook de door gemeenten te dragen financiële risico s, draagt deze constructie niet bij tot een snelle en effectieve reïntegratie van de cliënten. In het VNG- model is ook een bepaling opgenomen dat een vrijlating van inkomsten regelt voor bijstandcliënten die een deeltijdbaan aanvaarden, waarmee een inkomen wordt

13 -12- verworven dat minder bedraagt dan de van toepassing zijnde bijstandsnorm. Opname van deze bepaling is overbodig aangezien middels een amendement deze bepaling reeds volledig is opgenomen in de WWB zelf. In de WWB is de vrijlating gemaximeerd op 163,00 per maand. Indien gewenst, kan via de verordening een lager bedrag wordt gehanteerd. Van deze mogelijkheid is afgezien in verband met de beperkte duur van de vrijlating, welke wettelijk is vastgesteld op zes maanden. Tenslotte is in het VNG- model de mogelijkheid geboden om een reeks aanvullende voorziening te beschrijven in de verordening. Voorbeelden hiervan zijn: - Intake- en diagnose- instrumenten - medische keuringen - verhuiskosten - reiskosten - kinderopvang - persoonsgebonden reïntegratiebudgetten - nazorgtrajecten bij uitstroom naar reguliere arbeid. Zoals hiervoor reeds is aangegeven, is er voor gekozen om de verordening een procedurele vorm te geven in plaats van de uitgebreide vorm. Uiteraard wordt evenals voorheen in het kader van de uitvoering van de WIW, ook onder de WWB voorzien in de mogelijkheid van toepassing van alle denkbare reïntegratievoorzieningen om maatwerk richting cliënt te kunnen garanderen. Op basis van het te voeren inkoopbeleid en de in dit verband met de reïntegratiebedrijven af te sluiten overeenkomsten, vormen deze voorzieningen een belangrijk onderdeel van de op maat toegesneden trajectplannen. Een aantal voorzieningen worden wel permanent benoemd in het beleidsplan, zoals bijvoorbeeld het vaststellen van de hoogte van vergoedingen in de reiskosten die door de cliënt worden gemaakt. Voorwaarde bij alle te vergoeden kosten is steeds, dat deze worden gemaakt in het kader van de reïntegratieactiviteiten. Begrips- en slotbepalingen. Deze in alle verordeningen gebruikelijke bepalingen zijn overgenomen uit het VNG-model. De begripsbepalingen in het eerste artikel zijn in overeenstemming gebracht met de overige onderdelen van de verordening.

14 -13- Hoofdstuk 4. Begrippen en normen 4.1 Inleiding Zoals in het eerste hoofdstuk is weergegeven, is er voor gekozen om een procedurele verordening te voeren. De belangrijkste uitgangspunten zijn vastgelegd in de verordening en de uitwerking van deze beleidsregels worden vastgelegd in het beleidsplan. Deze uitwerking is in de volgende paragrafen van dit hoofdstuk vastgelegd. Daarnaast wordt aandacht besteedt aan enkele begrippen die in het kader van de reïntegratietaken van de gemeente in de WWB zijn opgenomen. 4.2 Algemeen geaccepteerde arbeid Op grond van de WWB dienen alle inspanningen van belanghebbende en de gemeente te zijn gericht op arbeidsinschakeling. Het begrip passende arbeid is vervangen door algemeen geaccepteerde arbeid. Onder algemeen geaccepteerde arbeid wordt verstaan: het verrichten van reguliere arbeid zonder dat daarbij gebruik wordt gemaakt van een reïntegratievoorziening. Er worden geen beperkende voorwaarden meer opgelegd aan aard en omvang van het werk en aan de aansluiting op opleiding en ervaring. Er zijn slechts enkele beperkingen: illegale arbeid en arbeid tegen een lager loon dan het wettelijk minimum vallen niet onder algemeen geaccepteerde arbeid. Voorts dient rekening te worden gehouden met individuele mogelijkheden in verband met gezondheid en belastbaarheid. Daarnaast kan rekening worden gehouden met gewetensbezwaren, voor zover deze zwaarwegend zijn en een onvermijdelijk conflict opleveren met het te verrichten werk. In bestaande jurisprudentie is de mogelijkheid om zich hierop te beroepen al afgebakend. Voorts kan in voorkomende gevallen van belanghebbende worden verwacht dat arbeid geaccepteerd wordt ook al betekent dat, dat hij/zij moet verhuizen. Als extra aanvulling op dit uitgangspunt kan worden gesteld, dat een voorziening is gericht op een beroep waarnaar vraag is op de arbeidsmarkt, volgens de meest recente gegevens van het CWI. Gesubsidieerde arbeid wordt gezien als algemeen geaccepteerde arbeid, maar tegelijk ook als voorziening gericht op arbeidsinschakeling. Gesubsidieerde arbeid is derhalve geen eindstation. Bij de verdere invulling van het begrip algemeen geaccepteerde arbeid, dient de relatie te worden gelegd met de duurzaamheid van de arbeidsinpassing. Tussen algemeen geaccepteerde arbeid en duurzame inpassing kan een spanningsveld optreden. Onder duurzaamheid wordt hierbij verstaan ten minste een half jaar een reguliere baan vervullen en geen uitkering meer ontvangen. Voor een duurzame arbeidsinschakeling dienen trajecten gericht te zijn op een beroep waarnaar vraag is op de arbeidsmarkt volgens de meest recente gegevens van het CWI. 4.3 Zorgtaken In de verordening is de bepaling op genomen dat het college, conform het bepaalde in artikel 9 van de WWB, tijdelijk kan afzien van een voorziening wanneer daar dringende redenen voorzijn. Artikel 9 van de WWB zegt verder dat zorgtaken als een dringende reden kunnen worden aangemerkt. Bij het verlenen van een tijdelijke ontheffing aan een alleenstaande ouder met kinderen tot 12 jaar, dient het college een belangrijke afweging te maken tussen het belang van arbeidsinschakeling en de invulling die de ouder geeft aan de zorgplicht. Bij het opleggen van de reïntegratieverplichtingen aan alleenstaande ouders is het derhalve van belang dat door de gemeente optimaal maatwerk wordt geleverd om invulling te geven aan de zorgtaken. Bij het aanbod van de voorzieningen dient er steeds een praktische afstemming te zijn tussen arbeid en zorg, zoals toereikende kinderopvang en passende werk- en reistijden. 4.4 Niet- uitkeringsgerechtigden en Anw-ers Gemeenten hebben sinds 1 januari 2002 de taak om ook niet- uitkeringsgerechtigden (nuggers) en personen met een uitkering op grond van de Algemene nabestaandenwet (Anw), indien nodig een traject aan te bieden. In de WWB is enerzijds de taak voor de gemeente opgenomen om ook te voorzien in reïntegratievoorzieningen voor deze beide doelgroepen. Anderzijds hebben ook deze doelgroepen een aanspraak op reïntegratie. Ook hierbij geldt dat

15 -14- het gaat om een voorziening die via de kortste weg leidt naar duurzame arbeidsinschakeling. Vanuit dit uitgangspunt ligt het in de rede om het beroep op voorzieningen met name mogelijk te maken voor die nuggers/anw-ers die niet in staat kunnen worden geacht om zonder ondersteuning reguliere arbeid te verwerven. Er bestaat echter geen plicht om de doelgroep nuggers/anw-ers dezelfde voorzieningen aan te bieden als bijstandsgerechtigden. Nuggers en Anw-ers beschikken over voldoende inkomsten om in hun levensonderhoud te voorzien. Met hun arbeidsinschakeling bespaart de gemeente geen uitkeringsgelden. Gelet op de opdracht uit de WWB dat de gemeente een evenwichtige aandacht aan de diverse doelgroepen moet besteden en de hierbij te leggen relatie met de hiervoor beschikbare middelen in het werkdeel, ligt het niet voor de hand om alle voorzieningen open te stellen voor nuggers en Anw-ers. In de verordening worden werkgevers dan ook uitgesloten van het recht op een loonkostensubsidie indien een arbeidsovereenkomst wordt afgesloten met een persoon uit de doelgroep nuggers/anw-ers. Ook kan deze doelgroep geen aanspraak maken op een premie in verband met de deelname aan de voorzieningen. De loonkostensubsidie en het verstrekken van premies hebben als doelstelling om de uitstroom van bijstandsgerechtigden te bevorderen. Om kenbaar te maken dat de deelname aan de overige voorzieningen voor de doelgroep nuggers/anw-ers geen vrijblijvend karakter draagt, dienen inkomensgrenzen, bijdrages in scholingskosten en terugvorderingsbepalingen te worden vastgesteld. Ter aanvulling op de in de verordening geformuleerde uitgangspunten dienen de volgende normen en richtlijnen te worden vastgesteld: - geen recht op ondersteuning bestaat indien het inkomen van de belanghebbende hoger is dan 130% van de voor de belanghebbende geldende bijstandsnorm (artikel 6, tweede lid, van de verordening). - aan belanghebbenden met een netto inkomen, hoger dan 110% van de geldende bijstandsnorm, wordt een bijdrage in de voorzieningen inzake scholing opgelegd van 5% van de kosten van deze scholing (artikel 6, derde lid, van de verordening). In de verordening (artikel 5) zijn de verplichtingen vastgelegd die cliënten dienen na te komen bij de deelname aan voorzieningen. Voor de doelgroep nuggers/anw-ers heeft de gemeente geen sanctiemiddel als de opgelegde verplichting niet wordt nagekomen. Derhalve is de bepaling opgenomen dat de gemeente de kosten van de voorziening geheel of gedeeltelijk van een nugger of Anw-er kan terugvorderen. De hoogte van het terug te vorderen bedrag zal dan worden vastgesteld op basis van de mate van verwijtbaarheid en de overige individuele omstandigheden van de cliënt. 4.5 Loonkostensubsidies Bij de inzet van deze voorziening dient de Europese regelgeving in acht te worden genomen. Deze regelgeving bepaalt dat in de private sector de subsidie maximaal 50% van de totale loonkosten mag beslaan. De Europese richtlijn is bedoeld om verkapte steun van de overheid tegen te gaan, wat binnen de EU een oneerlijke concurrentie van bedrijven zou kunnen veroorzaken. Voor de non-profit sector zijn er geen richtlijnen gesteld die van invloed zijn op de hoogte van de te verstrekken loonkostensubsidies. Het is echter gewenst dat ook aan werkgevers in de non-profit sector een bijdrage wordt opgelegd in de loonkosten van de gesubsidieerde werknemers. Ook bij de uitvoering van de WIW werden reeds bij de realisatie van de WIW-dienstbetrekkingen de zogenaamde inleenvergoedingen bij werkgevers in rekening gebracht als bijdrage in de loonkosten. Bij het bepalen van de hoogte van de loonkostensubsidies (artikel 10, elfde lid, van de verordening) zijn het wettelijk minimumloon en het minimumjeugdloon (bedragen per 1 januari 2004) als uitgangspunt genomen. Voor de profit sector is de hoogte van de loonkostensubsidie vastgesteld op 50 % van de loonkosten tot maximaal 65% van het wettelijk minimum loon.

16 -15- Berekening: Voor een werknemer van 23 jaar en ouder is het bruto minimumloon per 1 januari 2004 op jaarbasis ,61 inclusief vakantietoeslag. De maximaal te verlenen loonkostensubsidie dient voor deze categorie werknemers derhalve te worden vastgesteld op ,00. Op basis van de systematiek van het minimumjeugdloon dienen verder per leeftijd de volgende maximale subsidiebedragen op jaarbasis te worden vastgesteld: Leeftijd percentage van ,00 maximum loonkostensubsidie 22 jaar 85,0% 9.057,00 21 jaar 72,5% 7.725,00 20 jaar 61,5% 6.553,00 19 jaar 52,5% 5.594,00 18 jaar 45,5% 4.848,00 17 jaar 39,5% 4.209,00 16 jaar 34,5% 3.676,00 15 jaar 30,0% 3.197,00 Voor de non-profit sector is de loonkostensubsidie vastgesteld op 80% van ,61. De op jaarbasis te verlenen loonkostensubsidie voor de categorie werknemers van 23 jaar en ouder bedraagt derhalve ,00. Voor de jongeren gelden in deze sector de volgende subsidiebedragen: Leeftijd percentage van ,00 loonkostensubsidie 22 jaar 85,0% ,00 21 jaar 72,5% 9.507,00 20 jaar 61,5% 8.064,00 19 jaar 52,5% 6.884,00 18 jaar 45,5% 5.966,00 17 jaar 39,5% 5.180,00 16 jaar 34,5% 4.524,00 15 jaar 30,0% 3.934, Uitstroomsubsidies voor werkgevers Werkgevers die een werknemer in dienst hebben waarvoor de hiervoor bedoelde loonkostensubsidie wordt verstrekt, hebben ingevolge artikel 15 van de verordening recht op een uitstroomsubsidie indien de betrokken werknemer een reguliere en ongesubsidieerde baan krijgt. De subsidie komt toe aan de werkgever waaraan eveneens de loonkostensubsidie is verleend, ook indien de betrokken werknemer bij een andere werkgever in dienst treedt. De hoogte van de uitstroomsubsidie is vastgesteld op 50% van het bedrag van de voor de betrokken werknemer toegekende loonkostensubsidie op jaarbasis. 4.7 Premies In artikel 14 van de verordening is de mogelijkheid opgenomen tot het verstrekken van onbelaste werkaanvaardingspremies aan uitkeringsgerechtigden die uitstromen naar reguliere arbeid. Ook de cliënten die vanuit een gesubsidieerde baan uitstromen naar een reguliere baan kunnen in aanmerking komen voor de premie. De hoogte van de éénmalige premie is vastgesteld op 750, Onkostenvergoeding vrijwilligerswerk Uitkeringsgerechtigden die in het kader van een reïntegratietraject vrijwilligerswerk verrichten, kunnen in aanmerking worden gebracht voor een onkostenvergoeding. Deze vergoeding wordt éénmalig toegekend en wel na afloop van de periode waarin het vrijwilligerswerk heeft plaatsgevonden. De hoogte van deze onkostenvergoeding bedraagt 400,00 op jaarbasis.

17 -16- Hoofdstuk 5. Bestaande voorzieningen en Inkoop 5.1 WIW-dienstbetrekkingen en ID- banen Op basis van een op 26 februari 2003 gesloten overeenkomst hebben de gemeenten Leek en Marum de uitvoering van de WIW en de ID in handen gegeven van de reïntegratietak van Alescon te Assen. In verband met de intrekking van de WIW en het Besluit In- en Doorstroombanen, alsmede de doorgevoerde bezuinigingen op deze vormen van gesubsidieerde arbeid, hebben beide gemeenten besloten tot een afbouw van deze vormen van gesubsidieerde arbeid. Ook de uitvoering van de afbouw van de WIW en ID-banen is in handen gegeven van Alescon. Doelstelling is dat deze vormen van gesubsidieerde arbeid in het jaar 2005 zijn afgebouwd. Dit met uitzondering van de WIW- dienstverbanden van de werknemers waarmee een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd is afgesloten. Gepoogd zal worden deze werknemers onder te brengen in de WSW. Tot het jaar 2003 is de WIW en de ID voor de gemeente Noordenveld uitgevoerd door de Stichting Stimuleringsproject (Stimp). Het Stimp was een samenwerkingsverband tussen de gemeente Noordenveld en Tynaarlo. Aangezien de gemeente Noordenveld voor verdere samenwerking was aangewezen op het CWI te Roden en Tynaarlo op het CWI te Assen, alsmede de ingevoerde verplichting tot uitbesteding van de reïntegratietaken, is besloten het Stimp op te heffen. Vanaf 1 januari 2003 werden de WIW en de ID zelfstandig door de gemeente Noordenveld uitgevoerd. Evenals Marum en Leek is door de gemeente Noordenveld besloten tot een verdere afbouw van de WIW- dienstverbanden en de ID- banen vanaf het jaar De uitvoering hiervan is in handen gegeven van de reïntegratiebedrijven waarmee Noordenveld een overeenkomst heeft afgesloten. 5.2 Inkoop bij de Reïntegratiebedrijven Conform de te volgen richtlijnen bij aanbestedingen is door de gemeenten Leek en Marum per 1 januri 2004 een overeenkomst afgesloten met het reïntegratiebedrijf (rib) United Restart Services BV. Deze overeenkomst heeft een looptijd tot 1 januari 2007 met voor deze gemeenten een optie tot een eenmalige verlenging tot 1 januari Ook de nog bij het rib KLIQ lopende reïntegratietrajecten zijn per 1 april 2004 bij United Restart ondergebracht. Leek en Marum zullen voor de financiering van de inkoop van de reïntegratietrajecten een ESF- subsidieaanvraag indienen. De gemeente Noordenveld neemt vanaf oktober 2002 deel aan het door elf Drentse gemeenten opgezette ESF-project Drenthe. Vanuit dit project zijn voor de periode 1 juli 2002 tot 1 juli 2004 in totaal 96 reïntegratietrajecten aan de gemeente Noordenveld toegekend. Als resultaat van een in 2002 uitgevoerde aanbestedingsprocedure zijn deze trajecten voor de uitvoering in handen gegeven van de reïntegratiebedrijven TMP-Worldwide te Amsterdam, Cvites te Emmen en IWA te Zwolle. Aanvullend op dit project is door de gemeente Noordenveld in het najaar van 2002 een aanbestedingsprocedure gestart. Voor de periode 1 mei 2003 tot uiterlijk 1 januari 2005 zijn raamovereenkomsten afgesloten met de reïntegratiebedrijven IWA te Zwolle en Maatwerk BV te Helmond. Hierbij is bewerkstelligd dat ook de binnen deze raamovereenkomsten af te sluiten reïntegratietrajecten in aanmerking worden gebracht voor de ESF-3 subsidiemaatregelen. Dit betekent dat alle reïntegratietrajecten van Noordenveld vanaf 1 mei 2003 worden aangemeld bij het ESF-bureau Drenthe. Dit bureau is door de elf deelnemende Drentse gemeenten in het leven geroep voor de verzorging van de ESF-subsidie aanvragen en het voeren van de ESF-administratie. Binnen het jaar 2004 zullen de reïntegratietrajecten met name worden afgesloten bij IWA en Maatwerk op basis van de zelfstandig door Noordenveld afgesloten overeenkomsten. Dit om de reden dat inmiddels nagenoeg alle 96 trajecten vanuit het ESF-project Drenthe zijn afgenomen en het project per 1 juli 2004 is beëindigd.

18 Aanbod voorzieningen binnen de reïntegratieplannen In de verordening is reeds opgenomen dat alle in te zetten reïntegratievoorzieningen worden aangeboden binnen de af te sluiten reïntegratietrajecten. De uitvoering van deze trajecten is in handen gegeven van de hiervoor genoemde reïntegratiebedrijven. Binnen de trajecten worden, afhankelijk van de individuele omstandigheden van de cliënt, de volgende modules opgenomen: - Intake en diagnose - Opstellen trajectplan - Sociale activering - Arbeidsactivering - Begeleiding en bemiddeling - Plaatsingsondersteuning en nazorg Binnen de verschillende modules kunnen, afzonderlijk of in combinatie met de in de verordening opgenomen voorzieningen, onder meer de volgende instrumenten door de rib s worden aangeboden om maatwerk te kunnen leveren binnen het trajectplan: - Psychodiagnostisch onderzoek - Rea-toetsen/ medisch onderzoek - Beroepskeuze/ assessment - Scholing - Home coaching (intensieve begeleiding i.v.m. sociale problematiek) - Jobhunting/ acquisitie - Ondersteuning en begeleiding bij plaatsing - Nazorg De noodzakelijk door de cliënt te maken reiskosten in verband met de uitvoering van het traject, komen in aanmerking voor vergoeding door de gemeente. Voor het jaar 2004 is deze vergoeding vastgesteld op 0,18 per kilometer. Belangrijke voorwaarde bij de vergoeding van de kosten binnen het trajectplan is, dat er sprake is van een causaliteit tussen deze kosten en de doelstelling tot reïntegratie van de betrokken cliënt. Indien in verband met de reïntegratieactiviteiten van de cliënt het noodzakelijk is dat kinderopvang dient te worden gefinancierd, wordt dit in beginsel gegarandeerd door de gemeente. De financiering van de kinderopvang zal in 2004 op de gebruikelijke wijze plaatsvinden vanuit de Regeling kinderopvang en buitenschoolse opvang alleenstaande ouders. Overigens zal de regeling vanaf 1 januari 2005 worden vervangen door een nieuwe Wet basisvoorziening kinderopvang (Wbk). 5.4 Klantmanagement Alhoewel de uitvoering in handen is gegeven van de rib s, blijft de gemeente volledig verantwoordelijk voor de inhoud van de trajectplannen. Bij de vaststelling van het reïntegratieplan wordt door de gemeente een beschikking afgegeven, waarin de rechten en plichten van de cliënt zijn opgenomen. Het volledige reïntegratieplan vormt een onderdeel van deze beschikking. De cliënt kan bezwaar aantekenen tegen onderdelen van het reïntegratieplan. De regiefunctie richting de rib s is op cliëntniveau neergelegd bij de klantmanager. Alle trajectvoorstellen van het reïntegratiebedrijf worden dan ook ter beoordeling en definitieve vaststelling aan de klantmanager voorgelegd. Zoals ook neergelegd in de wet SUWI (artikel 9) fungeert de klantmanager in deze als vast aanspreekpunt voor de cliënt op het gebied van de reïntegratie, de eventuele bijstandsverlening, alsmede in de relatie met het CWI, het rib en overige instanties.

19 -18- Hoofdstuk 6. De budgetten Vanuit verschillende financiële budgetten komen er middelen naar de ISD bestemd voor de uitvoering van de sociale activerings- en reïntegratieactiviteiten. Zo is er vanuit het ministerie een toegekend budget voor de uitvoering van het werkdeel voor Ook is het mogelijk om budgetten die nog beschikbaar zijn vanuit 2003 mee te nemen naar het werkdeel van De budgetten voor de drie gemeenten kunnen verder nog worden vergroot door aanvragen voor Europese subsidie (ESF) in te dienen. Afhankelijk van de aanvraag en toekenning kunnen deze middelen een behoorlijk invloed op het totale budget hebben. Vanuit het Rijk, is aan de gemeente Leek een WWB werkdeel toegekend ad Voor de gemeente Marum is het WWB- werkdeel voor 2004 vastgesteld op Het is mogelijk dat, in verband met de afwikkeling van het budget voor jaar 2003, nog extra middelen aan dit budget worden toegevoegd. Beschikbare middelen voor Noordenveld in het jaar 2004: Beschikbaar werkdeel 2004: - Vanuit het Ministerie toegekend indicatief budget Mee te nemen budget WIW Mee te nemen budget 2003 Scholing en Activering Aanvraag ESF n.t.b. Totaal Ontwikkelingen die van invloed zijn op de beschikbare middelen voor In het voorgaande hoofdstuk is weergegeven dat de tot 2004 bestaande vormen van gesubsidieerde arbeid (WIW en ID) ook na 1 januari 2004 zullen worden afgebouwd. De verplichtingen van de drie gemeenten inzake deze sterfhuisconstructie zullen de komende jaren nog een belangrijke stempel drukken op de besteding van het werkdeel. Voor het jaar 2004 zijn de kosten voor de Wiw- en ID- banen als volgt geraamd: Gemeente WIW ID-banen Totaal Leek Marum Noordenveld Te besteden aan het reïntegratiebeleid voor Na aftrek van de verplichtingen in verband met de bestaande vormen van gesubsidieerde arbeid zijn de volgende bedragen per gemeente beschikbaar voor het nieuwe reïntegratiebeleid ingevolge de WWB: Gemeente Totaal beschikbaar budget Leek Marum Noordenveld In de navolgend schema s is een plan van aanpak per gemeente uitgewerkt op basis van ervaringscijfers van de afgelopen drie jaren. Er zit veel beweging in deze opzet, doordat trajecten in de loop van het jaar starten en subsidies in een later stadium worden uitbetaald. De schema s zijn een richtlijn.

20 -19- LEEK: Activiteiten/voorzieningen Aantal Per traject Totaal bedrag Trajecten fase Trajecten fase Trajecten fase Totaal MARUM: Activiteiten/voorzieningen Aantal Per traject Totaal bedrag Trajecten fase Trajecten fase Trajecten fase Totaal NOORDENVELD Activiteiten/voorzieningen Aantal Per traject Totaal bedrag Trajecten fase Trajecten fase Trajecten fase Trajecten ID-werknemers Subsidie profitsector Subsidie non profitsector Uitstroomsubsidies Werkaanvaardingspremies Sociale activering Totaal Het beschikbare budget kan in de loop van het jaar worden beïnvloed na eventuele toekenning van ESF-subsidies. De verwachting is dat de in te zetten reïntegratiemiddelen met deze vorm van subsidiering dan met circa 38% zullen toenemen. Naast toekenning van het werkdeel is het WWB-budget inkomensdeel aan de gemeenten toegekend. Met het inkomensdeel dienen de te verstrekken bijstandsuitkeringen, inclusief de langdurigheidstoeslag, te worden gefinancierd. De hoogte van deze budgetten zijn per gemeente: Gemeente Inkomensdeel Leek Marum Noordenveld Een eventueel overschot op het inkomensdeel mogen gemeenten overhevelen naar de reïntegratiemiddelen. Er zijn echter teveel risico s om op voorhand een geprognosticeerd overschot uit het inkomensdeel toe te voegen aan het werkdeel. Redenen daarvan zijn de oplopende werkloosheid en het feit dat door het ministerie van SZW naar verwachting een bezuiniging van 7% zal worden doorgevoerd. Zoals in het eerste hoofdstuk reeds is weergeven, zal naar verwachting de werkloosheid in 2004 verder toenemen en meer cliënten een beroep op een bijstandsuitkering gaan doen. Verder draagt het door het Rijk vastgestelde