projecten Een stem voor e-inclusie uitreiking 25 maart 2014

Transcriptie

1 projecten Een stem voor e-inclusie uitreiking 25 maart 2014

2 LINC vzw coördineert sinds 2006 de Digitale Week in Vlaanderen. Deze campagneweek plaatst ieder jaar het thema e-inclusie in de kijker. De Digitale Week steunt hierbij op drie pijlers. Allereerst zijn er de lokale actoren in het veld die activiteiten opzetten. In 2013 werden er meer dan 1000 activiteiten georganiseerd en bereikten we gezamenlijk bijna deelnemers. Dit is de verdienste van het sociale en culturele werkveld, zoals bibliotheken, OCMW s, diverse diensten van steden en gemeenten, sociaal-culturele organisaties, vormingsinstellingen en scholen. LINC vzw zorgt voor de ondersteuning door het aanbieden van het nodige promotiemateriaal, de website www. digitaleweek.be met een overzicht van de activiteiten en inspiratie via workshops en pakketten. LINC zet ook een aantal regionale publieksacties op, zoals een stedenspel, een promofilmpje en andere ludieke activiteiten met het oog op de sensibilisatie van het grote publiek. Last but not least, organiseert LINC ook een Vlaamse studiedag. Deze studiedag, waarop zowel werkveld, onderzoekers, bedrijven als beleid welkom zijn, is het ideale netwerkmoment voor de sector. Ieder jaar proberen we een relevant thema te brengen. Sinds 2012 is de Vlaamse studiedag ook het moment waarop we de winnaar van de E-award bekend maken. Deze prijsuitreiking wil de goede praktijken uit het werkveld extra voor het voetlicht brengen. Tijdens de studiedag Spelenderwijs mediawijs. Over games als tool in educatieve context op 25 maart 2014 belonen we dit jaar drie winnaars en een publiekswinnaar. In deze brochure presenteren wij u graag de initiatieven die ingediend werden voor de E-awards Deze projecten proberen elk op hun eigen manier digitale inclusie in Vlaanderen te bevorderen: structureel of projectmatig, in een kleinschalig pilootproject of door grote samenwerkingsverbanden, dichtbij in interactie met de doelgroep of door het opleiden van intermediairen. Wij stellen ze dan ook graag aan u voor! Laure Van Hoecke Coördinator LINC vzw 2

3 Een stem voor e-inclusie Met het uitreiken van de E-awards in het kader van de Digitale Week wil LINC een duidelijk signaal geven aan de sector, het beleid en de samenleving: aandacht voor e-inclusie blijft noodzakelijk. De toenemende complexiteit van digitale media, en de snelheid waarmee deze evolutie gepaard gaat, vergen steeds meer vaardigheden, zowel technisch als informatief. Dit heeft tot gevolg dat digitale uitsluiting een realiteit is die niet alleen maatschappelijk kwetsbare individuen en groepen treft. Ook kansrijke groepen lopen het risico de nodige vaardigheden te missen om voldoende geïnformeerd en sterk in de maatschappij te staan. De E-awards zijn bedoeld voor initiatieven die verder gaan dan het aanbieden van ICT-infrastructuur; namelijk projecten die werken aan (nieuwe) methodes om individuen en groepen digitale vaardigheden aan te leren in functie van hun eigen leefwereld. De initiatieven willen individuen en groepen meer controle geven over hun eigen leefsituatie, hen kritischer leren omgaan met digitale informatie en hen stimuleren om te participeren aan de digitale samenleving. De projecten in deze brochure willen e-inclusie bevorderen met de middelen, mensen en het materiaal die ze ter beschikking hebben. Ondanks beperkte middelen, slagen de projecten er in om een grote impact op de samenleving uit te oefenen. Organisaties werken samen met elkaar, verenigen doelgroepen en betrokken partijen en bedenken nieuwe manieren om iedereen een eerlijke kans te bieden in de kennismaatschappij. Om die reden reikte de vakjury dit jaar niet één, maar drie E-awards uit: één voor inspirerend en innovatief karakter, één voor samenwerking en één voor impact van het project. Met de E-awards streven we naar een coherent e-inclusiebeleid dat zorgt voor de nodige structurele omkadering en zetten we de kracht, de creativiteit en het enthousiasme van het werkveld in de verf. Een werkveld dat roeit met de riemen die het heeft en zich blijvend inzet om e-inclusie mogelijk te maken voor iedereen. Jessica Van Opstal projectcoördinator Mediawijsheid 3

4 Tien laureaten De tien laureaten voor de E-award 2014 werden geselecteerd door een jury bestaande uit Dana Schurmans, onderzoeker bij iminds-smit Vrije Universiteit Brussel, Rafaël Huybrechts, beleidsmedewerker Media bij het Departement Cultuur, Sport, Jeugd en Media, en Ilse Depré, Diensthoofd publiekswerking bij de Bib Leuven 4

5 Naam organisatie: Landelijke Thuiszorg Contactpersoon: Leen Magchiels Website project: (EersteLijns Assistente) laat het personeel van Landelijke Thuiszorg op laagdrempelige wijze kennismaken met de voordelen van een digitale informatiedrager bij het uitvoeren van hun zorgtaak. Het toestel laat o.a. toe om de planning van de verzorgende te raadplegen of om geleverde prestaties elektronisch te laten tekenen. Het thuiszorgpersoneel werkte tot voor kort hoofdzakelijk op basis van mondelinge of handgeschreven communicatie. Dit project betekent daarom een belangrijke stap in de omschakeling naar het digitale werken om de zorgkwaliteit te verbeteren. De digitale kloof binnen het zorgpersoneel is groot, maar wordt als meerwaarde ingezet: wie minder vertrouwd is met het digitale, leert van collega s, volgens het motto op ieders tempo en op maat. Landelijke Thuiszorg staat als werkgever en zorgverstrekker in direct contact met kansengroepen (ouderen, kansarmen, laaggeschoolden, anderstaligen,...). creëert dus ook kansen bij de 8000 cliënten, door letterlijk nieuwe digitale tools in de huiskamer te brengen. In 2013 werd met succes getest bij 32 verzorgenden uit regio Leuven en wordt nu uitgerold naar de hele zorgorganisatie (meer dan 1500 werknemers). 5

6 Mediatrain Naam organisatie: Tonuso vzw Contactpersoon: Jo Van Hecke Website project: De doelstellingen van het project Mediatrain zijn het sensibiliseren van organisaties in bijzondere jeugdzorg rond mediawijsheid, het organiseren van initiatie- en begeleidingstrajecten, de verspreiding en ontsluiting van informatie, de resultaatmeting van de verschillende acties, de duurzaamheid van de resultaten garanderen en kennisdeling via samenwerking met Steunpunt Jeugdhulp, Thomas More, KHLimburg en Informant. grote behoefte was aan mediawijsheid bij de deelnemers en dat de opleiding het gewenste effect behaalde. Begeleiders evolueerden positief en gaven opgedane kennis door aan hun cliënten, zijnde duizenden jongeren uit kansengroepen. Doordat er al een direct contact tussen jongeren en hun begeleiders bestond, garandeert deze aanpak van mediawijsheid doorgeven een meer duurzame uitkomst. Twee jaar lang werden begeleiders in bijzondere jeugdzorg opgeleid in mediawijsheid opdat zij in hun eigen organisatie mediawijsheid kunnen inzetten in de hulpverlening en doorgeven aan jongeren en hun gezin. Ruim 500 begeleiders kregen gedurende zes maanden een training in het omgaan met nieuwe media, zowel klassikaal als via online coaching. Het trainingsmateriaal werd gebundeld in een cursus Mediawijsheid. Een nul- en een evaluatiemeting (via meetinstrument van Thomas More) toonden aan dat er een 6

7 Mixed Worlds Naam organisatie: Woonzorgcentrum de Liberteyt - OCMW Gent Contactpersoon: Annelies Van Hecke annelies.vanhecke@ocmwgent.be Website project: Basisschool de Regenboog, Job & Co en woonzorgcentrum (WZC) De Liberteyt slaan de handen in elkaar voor het intergenerationeel en multimediaal project Mixed Worlds. Het project wil jongeren en senioren dichter bij elkaar brengen, jongeren leiden naar een job in de zorgsector, een positieve beeldvorming creëren rond ouderen en digitale vaardigheden gezamenlijk aanscherpen. zeer sterk, kunnen via Skype perfect in contact staan met de buitenwereld. Tenslotte vergroten ook leerkrachten en personeelsleden van het WZC hun digitale vaardigheden doorheen het project. De verslaggeving via de blog, een virtueel dagboek waarop beeldmateriaal en ervaringen worden gedeeld, speelt hierin een cruciale rol. Jongeren, personeelsleden en ouderen gaan namelijk zelf aan de slag als digitale reporters. Zij maakten samen bijvoorbeeld een virtuele rondleiding die alle externe betrokkenen een blik in het WZC gunt. Zo verbeteren jongeren niet alleen hun digitale vaardigheden, maar leren ze media ook creatief inzetten. Ook voor ouderen betekent deze aanpak een functionele vertaling van digitale media naar hun eigen leefwereld. Ouderen die bijvoorbeeld bedlegerig zijn, maar mentaal nog 7

8 Mee met tablet, smartphone en E-reading Naam organisatie: BiblioWaas Contactpersoon: Marjan Van Doorselaer Website project: BiblioWaas overkoepelt negen bibliotheken in regio Waasland met als doel de interne werking en dienstverlening te optimaliseren. Hun multimediatraject Mee met tablet, smartphone en E-reading wil enerzijds bibliotheekmedewerkers, in hun rol als intermediairen, klaarstomen door hen de tablet, e-reader en smartphone te leren inzetten voor bestaande en nieuwe vormen van bibliotheekwerk. Hierbij richt het project zich zowel op intern gebruik backoffice als op publiekswerking: rondleidingen, educatie, opzoeken van informatie en inlichtingenwerk. Anderzijds biedt het traject de bibliotheekbezoekers gratis kennismakingsmomenten aan rond multimedia, verzorgd door zowel externe lesgevers (via Vormingplus) als door het bibliotheekpersoneel zelf. Op een meer algemeen niveau ondersteunt dit project ook de uitstraling en het imago van de bibliotheek als een vernieuwende doch laagdrempelige instelling. Concreet voorziet BiblioWaas in dit kader: wisselpakketten bestaande uit multimedia-apparaten, handleidingen en opdrachten; een vormingstraject volgens het principe train the trainer voor het bibliotheekpersoneel (95 deelnemers in totaal) met verschillende introductiesessies en workshops verspreid over vijf maanden, en daarop aansluitend in elke bib kennismakingsactiviteiten waar de bibliotheekbezoekers, in groep of individueel begeleid (tijdens spreekuurtjes ), de multimedia kunnen uittesten. 8

9 ADIBib, gratis digitale bibliotheek voor leerlingen met beperkingen bij het lezen en schrijven Naam organisatie: Eureka Die- s-lekti-kus Contactpersoon: Jan Rottier Website project: Eureka ADIBib is de aangepaste digitale bibliotheek voor leerlingen met een beperking bij het lezen en/of schrijven in het basis-, secundair en hoger onderwijs. De pdf s van de gedrukte versies van schoolboeken worden aangeleverd door educatieve uitgeverijen en leesklaar gemaakt voor de beschikbare voorleessoftware. De leesklare digitale boeken worden nadien gratis ter beschikking gesteld voor leerlingen die beschikken over het juiste attest: dyslexie, dyspraxie, alle types buitengewoon onderwijs en GON. De grote verscheidenheid aan leerlingen die gebruik mogen maken van digitale versies van boeken is een uniek gegeven binnen Europa. In de meeste landen is het doelpubliek namelijk beperkt tot blinden en slechtzienden. De beschikbare titels worden online besteld en op een cdrom verstuurd naar de aanvragers. Het project is een belangrijke aanzet tot het gebruiken van ICT als compenserend hulpmiddel. Om in te spelen op de groeiende vraag (afgelopen schooljaar waren er 3300 aanvragen), wordt het project verder geïmplementeerd in scholen verspreid over heel Vlaanderen. 9

10 GameLabBXL Naam organisatie: MAKS vzw Contactpersoon: Veronique De Leener Facebook: GameLabBXL is een project waarbij jongeren zelf games leren programmeren, mét een verhaal dat ze zelf belangrijk vinden. MAKS vzw begeleidt jongeren tussen 12 en 26 jaar in hun vrije tijd. Jongeren gaan op zoek naar een maatschappelijk probleem dat hen na aan het hart ligt, lichten het probleem volledig door en verwerken het tot een spel met obstakels, hindernissen, antagonisten en protagonisten. Door games te produceren, leren ze ook een kijkje te nemen achter de schermen van de game-industrie. Ze hebben meer inzicht in de werking van games en worden er minder afhankelijk van. Ze verbeteren hun digitale vaardigheden en krijgen terwijl ze programmeren wiskundige begrippen onder de knie. GameLabBXL leidde ook jeugdwerkers en leerkrachten op om het gratis programma Gamemaker en de methodiek van het game maken aan te leren. Jongeren en senioren uit Molenbeek maakten ook samen een game rond de problemen in hun wijk. 10

11 De Bijzondere Kinderen Naam organisatie: Dennis Baert (mediacoach) Contactpersoon: Dennis Baert Website project: Dit project koppelt mediawijsheid aan het boek De Bijzondere Kinderen van Mevrouw Peregrine (Ransom Riggs) en richt zich specifiek op het ontwikkelen van creatieve digitale competenties bij leerlingen van de tweede graad secundair onderwijs. De Bijzondere Kinderen bestaat uit een lokale samenwerking tussen de bibliotheek, de school en de mediacoach, maar de methodiek laat zich moeiteloos uitbreiden en voldoet aan verschillende eindtermen in het onderwijs. mediacoach stelt de opdrachten klassikaal voor en nadien kunnen leerlingen altijd om hulp vragen. Het traject wordt afgesloten met een informatiesessie om de leerlingen meer bewust te maken rond online privacy door o.a. gebruik te maken van hun eigen Facebook-profielen, hun gegevens online en hun paswoorden als voorbeeld. Door een klassieke schoolopdracht de boekbespreking aan te passen, zorgt dit project voor een integratie van digitale competenties in het lesgebeuren. De leerlingen krijgen de keuze uit verschillende creatieve opdrachten om uit te voeren (bv. het aanvullen van de blog, debijzonderekinderen.blogspot.be, met eigen fotocreaties) nadat ze het boek in kwestie gelezen hebben. De 11

12 GENT OCMW Digitaal Talent Punt folder DEF.indd 1 27/10/11 10:04 zoveel stad Digitaal Talent Punten Naam organisatie: Digipolis - Digitaal.Talent@Gent Contactpersoon: Sara Van Damme sara.vandamme@digipolis.be Website project: Digitaal Talent Punten is het grootste samenwerkingsproject rond e-inclusie in Gent. Digitaal Talent Punten zijn Openbare Computer Ruimtes (OCR s), waar alle Gentenaren in hun eigen buurt gratis een computer kunnen gebruiken en toegang hebben tot internet, met begeleiding door enthousiaste vrijwilligers en workshops. Meer dan 75 Digitaal Talent Punten en 25 partners uit diverse hoeken zetten zich in om een kwalitatief aanbod te voorzien. software in bruikleen, technische ondersteuning, vraaggestuurde opleidingen voor alle trainers, delen van lesmaterialen, organiseren van contactmomenten en ondersteuning op vlak van promotie en kennisdeling. GRATIS COMPUTER OF INTERNET NODIG? Het concept van OCR s bestaat al langer, maar Digitaal. Talent@Gent neemt een regierol op waardoor organisaties ondersteund worden en zich daardoor kunnen focussen op het runnen van een kwaliteitsvol Digitaal Talent Punt. Deze ondersteuning omvat concreet: computers met Digitaal.Talent@Gent is de e-inclusiewerking van de Stad Gent en het OCMW Gent uitgevoerd door Digipolis. Een overzicht van de Digitaal Talent Punten is te vinden op en gratis af te halen op papier in de Stadswinkel. 12

13 Volg een computercursus en neem je computer mee naar huis Naam organisatie: Oxfam solidariteit en Leerpunt Zuid-Oost-Vlaanderen Contactpersoon: Eric Van Nieuwenborgh - Ghislain De Bondt evh@oxfamsol.be Website project: en In het project Volg een computercursus en neem je computer mee naar huis zetten Leerpunt en Oxfam een samenwerking op met OCMW s. Doel: gezinnen in armoede voorzien van een gerecycleerde computer én de nodige vaardigheden om er thuis onmiddellijk mee aan de slag te gaan. Zo wil het project de digitale kloof op een duurzame wijze dichten voor mensen in armoede en tegelijk het e-wasteprobleem aanpakken. volgende generaties toe. Deelnemers worden het hele traject lang opgevolgd en geëvalueerd op het zelfstandig kunnen aansluiten van apparatuur en het gebruiken van basisprogramma s. Na afloop worden de cursisten ook bevraagd over de behaalde resultaten: gebruiken zij de pc daadwerkelijk, kunnen zij hun kinderen voldoende ondersteunen en, last but not least: wensen zij nog extra zaken bij te leren? Deelnemers volgen een basiscursus computergebruik. Eens zij alle lessen voltooid hebben, krijgen zij de computer mee naar huis. Dit motiveert alle deelnemers om door te stromen naar vervolgcursussen. Het opleidingstraject richt zich specifiek tot gezinnen met schoolgaande kinderen en werkt zo preventief naar 13

14 Wordt de computer je teveel, vraag het aan Corneel Naam organisatie: Bibliotheek Couwelaar Deurne Contactpersoon: Hanne Deckers, doelgroepenwerking Bibliotheek Antwerpen Website project: Bewust enkel via flyers ordt de computer je teveel, vraag het aan Corneel is een samenwerking Wdie spontaan werd opgestart. Omdat Corneel aan MS lijdt, kon hij niet aan het werk en werd de bibliotheek een plek waar hij dagelijks terecht kon. Stilaan begon Corneel andere bezoekers die problemen hadden met de pc s te helpen. Tot ieders verrassing bleek Corneel een erg mediawijze man, die ook bij complexe problemen een oplossing kon vinden. Al snel werd hij een vast aanspreekpunt voor bezoekers en bibliotheekpersoneel en heeft de bibliotheek het engagement van Corneel omkaderd. Eind oktober 2013 kwamen al 265 bezoekers met een vraag voor Corneel. Er is duidelijk een grote behoefte aan dit zeer laagdrempelig, en bovendien gratis, aanbod op maat. Door de persoonlijke aanpak bereikt Corneel een groep mensen die afgeschrikt worden door het bestaande cursusaanbod voor beginners, maar ook gevorderde gebruikers kunnen binnenspringen voor hulp. Corneel is een bekend gezicht in heel wat buurtorganisaties, hij begeleidde workshops in Den Tip, nu in het Districtshuis van Deurne, en is actief als buurtbemiddelaar. Samen met het netwerk van Corneel beschikt de bibliotheek over voldoende informatie en kanalen om mensen door te verwijzen. 14

15 Overige projecten Digidokter Naam organisatie: Openbare Bibliotheek Kortrijk Contactpersoon: Jürgen Van Lerberghe Website project: Het project Digidokter is een initiatief van de Kortrijkse bibliotheek en Vormingplus. Op maandelijkse basis doet de bib dienst doen als ICT-helpdesk of computerhulp. Om de vragen van het publiek te kanaliseren wordt er telkens gestart met een korte uiteenzetting over een bepaald onderwerp. Na deze uiteenzetting worden er persoonlijke ICT-vragen en problemen behandeld, precies zoals dat gebeurt tijdens een vrije consultatie bij de dokter. Participanten kunnen hiervoor gerust hun eigen laptop of tabletcomputer meenemen. Wie Online Naam organisatie: BLM vzw Contactpersoon: Miet Bamps Website project: Wie Online organiseert samen met verenigingen tegen armoede openbare computerruimtes. Bezoekers van de vereniging en omwonenden kunnen vrij gebruik maken van de computers onder begeleiding van een vrijwilliger. In vele verenigingen waar armen het woord nemen is er al wel infrastructuur, maar door gebrek aan begeleiding worden de computers vaak weinig benut. Wie Online maakt in zes stappen van een bestaande computerwerking een vaste waarde of richt een nieuwe computerwerking op in verenigingen die er nog geen hebben. 15

16 Campagne Loop niet te koop met je wachtwoord Naam organisatie: GO! Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap Contactpersoon: Jacques Verleijen Website project: De campagne heeft als doel leerkrachten en leerlingen bewust te maken van het belang van een veilig wachtwoord. Steeds meer scholen maken gebruik van elektronische leeromgevingen. Niet alleen om les te geven, maar ook om te communiceren met leerlingen, ouders en collega s. Het invoeren van toetsen en resultaten gebeurt ook digitaal. Persoonlijke gegevens van leerlingen worden bewaard in leerlingvolgsystemen. Het is belangrijk om kritisch en bewust om te gaan met deze gegevens en ze te beschermen met een veilig wachtwoord. Beeldgeletterdheid en gender in de lagere school Naam organisatie: Vives campus Torhout Contactpersoon: Jonas Coussement Website project: Beeldgeletterdheid en gender in de klas is het resultaat van een laatstejaarstraject in de Vives Hogeschool i.s.m. Canon Cultuurcel en BAM. De bachelorstudenten Lager Onderwijs stelden een lessenreeks samen waarin gender en stereotypes op maat van kinderen vertaald worden met behulp van media. Leerlingen gaan ook zelf creatief aan de slag met media om het thema betekenis te geven. Ze ontwerpen bijvoorbeeld kledij die zowel voor jongens en meisjes past of produceren een wat als -filmpje rond het thema. Beta-zinnen in het Open Leer Centrum Naam organisatie: Centrum voor basiseducatie Contactpersoon: Luc Van Mechelen Website project: In opmaak, wel beschikbaar in het Open Leer centrum Het project heeft aandacht voor de allerzwaksten in de maatschappij en geeft aan iedereen de kans om Nederlands te leren. In het Open Leer Centrum kunnen laaggeletterden de opgelopen achterstand inhalen. Beta-zinnen maken gebruik van prenten en audio-opnamen om wat geschreven staat te verduidelijken. Zinnen worden visueel en auditief weergegeven op een computerscherm. Hierdoor leren beginnende cursisten standaard zinnen Nederlands correct uit te spreken. Hoe omgaan met/op sociale media? + Sociale wat?! Een inleiding in sociale media Naam organisatie: College ten Doorn Contactpersoon: Patrick Blomme patrick.blomme@coltd.be Website project: campaign=share&utm_medium=copy Via praktische infosessies, gericht op leerkrachten en leerlingen in het 4e jaar secundair onderwijs (aso, tso, bso), wil dit project leerlingen weerbaar, alert en kritisch maken in het gebruik van sociale media en hen laten inzien dat mediawijsheid deel uitmaakt van levenslang leren. Leerkrachten krijgen de opdracht om zowel de mogelijkheden als valkuilen van sociale media op een bevattelijke manier duidelijk te maken. 16

17 The Big Draw Bib Naam organisatie: Kunstwerkt Contactpersoon: Hilde Lingier Website project: Dit project geeft kleuters de kans om in de klas te werken met digitale prentenboeken. Zelfs de allerkleinsten kunnen een eigen creatie maken (tekst inspreken of tekeningen maken) en worden nadien beloond door hun werk tentoon te stellen aan familie tijdens een buitenschools event. Kinderen leren hun creatieve vaardigheden aanscherpen. Daarenboven kunnen kleuters en (groot)ouders internet gebruiken binnen een veilige leer- en leefomgeving om o.a. de prentenboeken te bekijken op Youtube. De Big Draw Bib is een pilootproject voor Boekenbende Brussel, gericht op kansarme gezinnen. 17

18 LINC vzw Maria-Theresiastraat Leuven Tel: v.u.: Laure Van Hoecke, Maria-Theresiastraat 20, 3000 Leuven ontwerp en opmaak: illustratie: