Duurzaamheidsverslag UMC Utrecht

Transcriptie

1 Duurzaamheidsverslag 2014 UMC Utrecht April 2015 Esther Willems, stafadviseur duurzaamheid Duurzaamheidsverslag 2014 UMC Utrecht Pagina 0

2 Inleiding Voor u ligt het duurzaamheidsverslag 2014 van het UMC Utrecht. Dit verslag beschrijft de inspanningen en resultaten die in 2014 zijn gedaan en gehaald op gebied van duurzaamheid. UMC Utrecht kiest voor de brede invulling van duurzaamheid; people, planet, profit, ook wel maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) genoemd. Met dit verslag willen we laten zien op welke manier UMC Utrecht werkt aan al deze duurzaamheidsgebieden in ons streven bij te dragen aan een gezond leven en een gezonde maatschappij, ook voor komende generaties. Het verslag begint met onze duurzaamheidsambitie en strategie en de manier waarop we duurzaamheid in het UMC Utrecht georganiseerd hebben. In paragraaf 2 doen we verslag van de MVO Expeditie Duurzame zorg waaraan het UMC Utrecht in 2014 heeft deelgenomen. In paragraaf 3 staat hoe we de ISO richtlijn voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen hebben toegepast om vast te stellen waar we staan en waarop we gaan focussen. Paragraaf 4 beschrijft de duurzaamheidsthema s en paragraaf 5 de icoonprojecten die we gekozen hebben. In paragraaf 6 staan de belangrijkste resultaten over Dit is inclusief de milieuprestaties die voorgaande jaren werden gerapporteerd in een afzonderlijk milieujaarverslag. In paragraaf 7 beschrijven we hoe we samenwerken met onze stakeholders en in paragraaf 8 staan de belangrijkste aandachtspunten en plannen voor de toekomst. Een samenvatting van dit verslag is opgenomen als paragraaf Maatschappelijke verantwoording in het jaardocument UMC Utrecht Voor vragen en/of suggesties kunt u contact opnemen met Esther Willems, stafadviseur duurzaamheid, staf Raad van Bestuur UMC Utrecht, e.f.a.willems@umcutrecht.nl Duurzaamheidsverslag 2014 UMC Utrecht Pagina 1

3 Inhoud Samenvatting blz Ambitie, strategie en organisatie 5 2. MVO Expeditie Duurzame Zorg 7 3. ISO Duurzaamheidsthema s Icoonprojecten Resultaten Stakeholders en samenwerking Aandachtspunten en plannen 32 Bijlagen 1. Kernteam en interne adviesraad Stakeholderoverzicht Milieuprestaties (milieujaarverslag 2014) Duurzaam inkopen 48 Duurzaamheidsverslag 2014 UMC Utrecht Pagina 2

4 Samenvatting Het UMC Utrecht wil koploper zijn in duurzame zorg. Dat betekent zorg, onderzoek en onderwijs bieden die toekomstbestendig is, zowel in ecologisch, economisch als sociaal opzicht. Het wil een leidende rol vervullen in de transitie van ziektezorg naar gezondheidszorg. Zo wil het bijdragen aan een gezond leven, ook voor komende generaties. In 2013 is het UMC Utrecht gestart met het organiseren van deze brede invulling van duurzaamheid. Het onderwerp is expliciet opgenomen in de strategie Connecting U voor de periode Duurzaamheidsthema s In 2014 heeft UMC Utrecht meegedaan aan de eerste MVO Expeditie Duurzame Zorg, een initiatief van MVO Netwerk Zorg, met de internationale richtlijn voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (ISO 26000) als kapstok. De Expeditie heeft geholpen de brede scope van duurzaamheid te verkennen. Dat heeft geleid tot inspiratie en enthousiasme voor en betrokkenheid bij duurzaamheid in de organisatie. Aan de hand van de ISO aspectenmatrix zijn alle mogelijke duurzaamheidaspecten (ruim 100) geïnventariseerd en beoordeeld. Dit resulteerde in selectie van de twintig meest relevante. Deze aspecten zijn onder de vijf duurzaamheidsthema s geplaatst waar het UMC Utrecht op focust: Gezond houden wat gezond is Effectief en efficiënt behandelen Aantrekkelijke werkgever en opleider Schone omgeving Transparant en verantwoorden Het UMC Utrecht streeft er naar in 2030 CO2-neutraal en circulair te zijn (thema schone omgeving). Voor de andere thema s worden de doelstellingen en kritische prestatie-indicatoren in 2015 opgesteld. Icoonprojecten In 2014 heeft een inventarisatie plaatsgevonden van alle lopende projecten die bewust en onbewust invulling geven aan een van de duurzaamheidsthema s. Uit deze meer dan zestig projecten zijn vijf icoonprojecten gekozen: Love Food Hate Waste, poli 3.0, Energiek@UMC, Groene Farmacie en Science in Transition. Deze icoonprojecten hebben als doel de duurzaamheidsambitie zichtbaar en concreet te maken. CO2-footprint en andere resultaten Het duurzaamheidsresultaat van 2014 bestaat uit de optelsom van resultaten van de meer dan zestig verschillende projecten. Enkele relevante resultaten zijn: Trainingsprogramma Vitaliteit ontwikkeld en losse initiatieven verbonden Voedselverspilling teruggedrongen met 18% Duurzaamheidsverslag 2014 UMC Utrecht Pagina 3

5 Principes van de circulaire economie ingevlochten in bouwplannen voor Poli 3.0 Energybatlle met 150 medewerkers die gemiddeld 13 % energie bespaarden Onderzoeksevaluatie uitgevoerd met experts en belangrijkste stakeholders Grootschalige vervanging van de TL-verlichting door zuinigere TL en LED 5% minder afval, 0,4% minder energie en 4% minder papier gebruikt De CO2 footprint van het UMC Utrecht was in ton, dat is 7% lager dan in Deze afname is te verklaren doordat minder gas en meer elektriciteit is ingekocht. Aangezien dit groene stroom was, is de CO2 uitstoot lager. Daarnaast zijn verschillende energiebesparende maatregelen uitgevoerd en is er minder afval afgevoerd en verwerkt. De CO2 emissie veroorzaakt door mobiliteit (medewerkers, patiënten en bezoekers) is ongeveer gelijk gebleven. Samenwerking en stakeholders Het UMC Utrecht heeft heel veel belanghebbenden, onze stakeholders. We vinden het belangrijk om met hen in dialoog te gaan en hen te betrekken bij duurzaamheid. In 2014 hebben we de stakeholders in kaart gebracht aan de hand van beschikbare inventarisaties, en globaal ingedeeld in groepen. Bij het kiezen van de duurzaamheidsthema s en icoonprojecten is in eerste instantie de focus gelegd op de interne stakeholders. Bij het opstellen van de nieuwe strategie zijn ook verschillende externe stakeholders betrokken. In 2014 is de cliëntenraad opgericht die gevraagd en ongevraagd advies geeft vanuit patiëntenperspectief. We werken met veel partijen samen aan duurzaamheid, binnen de zorgketen, met andere UMC s en zorginstellingen, bedrijven, kennisinstellingen op de Uithof, overheden en netwerkorganisaties. Aandachtspunten en plannen In 2014 is in het UMC Utrecht een nulmeting uitgevoerd op basis van de ISO richtlijn. Hieruit volgde de stand van zaken eind De belangrijkste aandachtspunten zijn: - Dialoog opstarten met externe stakeholders over duurzaamheid - Duurzaamheidsthema s en icoonprojecten meetbaar maken - Divisies en medewerkers betrekken bij duurzaamheid - Duurzaamheid verder borgen in de organisatie De nulmeting, prioritering van duurzaamheidsaspecten, keuze van icoonprojecten en inventarisatie van stakeholders vormen de basis voor het plan van aanpak voor de komende jaren. Duurzaamheidsverslag 2014 UMC Utrecht Pagina 4

6 1. Ambitie, strategie en organisatie Het UMC Utrecht heeft de ambitie een duurzame organisatie te zijn en in de zorg koploper te blijven op dit gebied. Duurzaamheid staat al lange tijd op de strategische agenda, waarbij de scope geleidelijke verbreed is van milieu naar Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). We kiezen voor de brede invulling van duurzaamheid. Wat is onze impact op de gezondheid en het welzijn van de maatschappij en het milieu? Hoe kunnen we rekening houden met toekomstige generaties en de capaciteitsgrenzen van de aarde en hoe houden we de zorg betaalbaar voor iedereen? We zoeken naar een goede balans tussen People (zowel onze medewerkers als patiënten), Planet en Profit. Voorjaar 2013 stelde de RvB het Startdocument Duurzaamheid vast. Hierin spreken we de ambitie uit om in 2020 een leidende rol te spelen in de transitie van ziektezorg naar gezondheidszorg en zijn vijf duurzaamheidsthema s benoemd. Vanuit deze rol en insteek willen we duurzame oplossingen bieden voor het leveren van zorg, onderzoek en onderwijs die toekomstbestendig is, zowel in ecologisch, economisch als sociaal opzicht. In 2014 is de nieuwe Strategie van het UMC Utrecht voorbereid en duurzaamheid is daarin op de volgende manier verankerd: Visie: We zijn intrinsiek gedreven om sociaal, ecologisch en economisch duurzaam te handelen Strategische doelstelling: Wij lopen voorop in onze bijdrage aan een gezond leven, ook voor komende generaties, door duurzaam en maatschappelijk verantwoord te handelen. Dat doen we door duurzaamheidsdoorbraken in onze primaire activiteiten (zorg, onderzoek, onderwijs) te realiseren op de vijf duurzaamheidsthema s: 1. Gezond houden wat gezond is 2. Effectief en efficiënt behandelen 3. Aantrekkelijke werkgever en opleider 4. Schone omgeving 5. Transparant en verantwoorden We gaan duurzaamheid explicieter uitdragen, zowel intern als extern. Duurzaamheidsverslag 2014 UMC Utrecht Pagina 5

7 Behalve deze duurzaamheidsdoelstelling, bevatten andere strategische doelstellingen ook haakjes voor duurzaamheid zoals: - maatschappelijke impact op de samenleving vergroten - innovaties komen ten goede aan de maatschappij - mensgerichte zorg uitgaande van nieuwe definitie van gezondheid volgens Machteld Huber - zorg, afgestemd op de behoeften van de individuele patiënt - structurele patiëntparticipatie in zorg, onderzoek en onderwijs - stakeholders betrekken, continue wisselwerking met externe stakeholders - adequaat reageren op verwachtingen van onze stakeholders - professionals die bij ons zijn opgeleid zijn voorbereid op de toekomst waarbij de interactie met de patiënt een wezenlijk onderdeel vormt Duurzaamheid zit in portefeuille van een van de leden Raad van Bestuur. In 2013 is bij de staf RvB een stafadviseur duurzaamheid aangesteld en zijn een kernteam Duurzaamheid en een Interne Adviesraad Duurzaamheid opgericht (zie bijlage 1). Onze duurzaamheidsthema s Duurzaamheidsverslag 2014 UMC Utrecht Pagina 6

8 2. MVO Expeditie Duurzame Zorg Het UMC Utrecht heeft in 2014 deelgenomen aan de MVO Expeditie Duurzame Zorg die werd gefaciliteerd door MVO Nederland. Het doel van de Expeditie was om duurzaamheid verder te verankeren in de eigen organisatie en om een versnelling op gang te brengen voor verduurzaming van de gehele zorgsector. Samen met zeven andere koplopers (zowel care als cure organisaties) hebben we het collectieve deel invulling gegeven. Dit bestond uit 7 workshops verdeeld over het jaar waarin de volgende onderwerpen centraal stonden: vastgoed, medewerkers, governance, milieu&inkoop, patiëntenzorg, ketenzorg, community. Parallel daaraan vond binnen het UMC Utrecht het individuele traject plaats. Tijdens de collectieve workshops hebben we veel kennis, nieuwe inzichten en toekomstbeelden verkregen om te komen tot een waarde gedreven organisatie waarbij de circulaire economie, inclusieve economie en positieve gezondheid uitgangspunten waren. In totaal hebben zo n 50 medewerkers van het UMC Utrecht een of meer workshops bijgewoond. Zij hebben hun enthousiasme gedeeld in de organisatie en zijn ermee aan de slag gegaan. Tijdens het individuele traject is een nulmeting uitgevoerd om te kijken waar we staan en zijn de verschillende duurzaamheidsaspecten geïnventariseerd en geprioriteerd. ISO 26000, de internationale norm voor Maatschappelijk Verantwoorde Organisaties, is daarbij als kapstok gebruikt, zie paragraaf 3. Duurzaamheidsverslag 2014 UMC Utrecht Pagina 7

9 De Expeditie heeft geholpen de brede scope van duurzaamheid te verkennen om vervolgens te focussen op de voor het UMCU belangrijkste zaken. Daarnaast heeft de Expeditie geleid tot inspiratie en enthousiasme voor en betrokkenheid bij duurzaamheid in de organisatie. Dec 2014 is de Expeditie afgesloten met een landelijk congres. De uitdagingen, toekomstbeelden en resultaten die zijn voortgekomen uit de Expeditie zijn gebundeld in de Learning History. Bekijk de film van de Expeditie, of het artikel over deelname van het UMC Utrecht aan de Expeditie in Zorgvisie. 3. ISO ISO is een internationale richtlijn voor maatschappelijke verantwoordelijkheid van organisaties. Het is het enige praktische en integrale instrument voor MVO dat wereldwijd wordt gedragen en biedt een compleet implementatiekader. De richtlijn stimuleert ambitie voor MVO, eigen onderscheidend vermogen en biedt ruimte voor maatwerk. Het omvat alle belangrijke gedragsregels van de Verenigde Naties en sluit aan op internationale instrumenten voor levenscyclus analyse en duurzaamheidsrapportage. Duurzaamheidsverslag 2014 UMC Utrecht Pagina 8

10 Nulmeting In 2014 is in het UMC Utrecht een nulmeting uitgevoerd om vast te stellen waar we staan ten opzichte van de ISO richtlijn en te achterhalen waar nog aandachtspunten liggen. Hiervoor heeft een extern adviseur interviews gehouden met verschillende sleutelfiguren en de relevante documenten bestudeerd. Hieruit bleek dat verschillende onderdelen van ISO in het UMC Utrecht al goed van de grond gekomen zijn, zoals de borging in strategie en visie, de prioritering van MVO aspecten en de uitvoering van concrete projecten. De belangrijkste aandachtspunten liggen nog op gebied van de stakeholdercommunicatie, het betrekken van meer medewerkers en divisies bij MVO en het meetbaar maken van de duurzaamheidsthema s, zie verder paragraaf 7. Inventarisatie stakeholders Aan de hand van verschillende overzichten die in het UMC Utrecht beschikbaar waren, is een overzicht opgesteld van de stakeholders die in kader van duurzaamheid voor het UMC Utrecht relevant zijn, zie bijlage 2. Prioritering MVO aspecten en projecten Om focus te bepalen binnen de brede scope van MVO en om onze keuzes te kunnen verantwoorden is gebruik gemaakt van de MVO aspectenmatrix van ISO Eerst zijn, in samenwerking met de andere UMC s de MVO aspecten bepaald bij elk van de 7 kernthema s. Dit resulteerde in ruim 100 MVO aspecten. Deze zijn vervolgens door de leden van het kernteam duurzaamheid en enkele aanvullende personen beoordeeld op relevantie, significatie en prioriteit voor actie. Zo is een complete prioriteringsmatrix opgesteld waaruit per ISO26000 kernthema gemiddeld drie aspecten geselecteerd zijn die het UMC Utrecht het belangrijkst vindt om nu vanuit duurzaamheid (extra) actie op te ondernemen. Deze geselecteerde aspecten zijn vervolgens onder de vijf eerder gekozen duurzaamheidthema s geplaatst. Hierdoor krijgen deze thema s meer richting. Gedurende het jaar heeft een inventarisatie plaatsgevonden van meer dan 50 projecten en activiteiten in het UMC Utrecht die invulling geven aan één van de vijf duurzaamheidsthema s. Aan de hand van dit overzicht is per duurzaamheidsthema vervolgens één MVO-icoon gekozen. Deze vijf icoonprojecten moeten de duurzaamheidsambitie van het UMC Utrecht concreet en zichtbaar maken. Ze vormen de rode draad in de communicatie over duurzaamheid naar medewerkers en externe stakeholders. Duurzaamheidsverslag 2014 UMC Utrecht Pagina 9

11 4. Duurzaamheidsthema s Hieronder volgt een beschrijving van de vijf duurzaamheidsthema s. Voor de meeste thema s zijn nog geen concrete doelstellingen of KPI s vastgesteld. Uitzondering is het thema schone omgeving waarvoor twee doelstellingen voor de lange termijn (2030) en enkele korte termijn doelstellingen zijn bepaald. Wel omvat elk duurzaamheidsthema enkele duurzaamheidsaspecten die uit de prioritering als belangrijkste naar voren zijn gekomen. Deze aspecten geven richting aan het thema. Bij ieder thema staan de projecten genoemd die het thema invulling geven. Gezond houden wat gezond is Het UMC Utrecht wil bijdragen aan een gezonde maatschappij, ervoor zorgen dat mensen zo gezond mogelijk worden en blijven. Dat doen we bijvoorbeeld door onderzoek te doen naar het voorkómen van aandoeningen en door duurzame innovaties die de kwaliteit van leven van onze patiënten verhogen. We maken onze kennis toegankelijk voor iedereen, door het organiseren van een gezondheidscursus en publiekslezingen voor burgers en door aanwezig te zijn op grote publieksevenementen. We zetten in op gezonde en duurzame voeding en leveren daarmee een bijdrage aan het welbevinden en de gezondheid van onze patiënten en de gezondheid en vitaliteit van onze medewerkers. Begin 2015 hebben we ons verbonden aan het Nationaal Preventie Programma Alles is Gezondheid. MVO aspecten Bijdragen aan een gezond leven en gezonde maatschappij; lokaal, regionaal, nationaal, internationaal Gezonde en duurzame voeding Lokale economie stimuleren, harmonie met directe omgeving Projecten Gezondheidscursus Publiekslezingen Gezonde taal; Vertel het ons Good Food Sponsoring sportevenementen Griepvaccinatie Preventief onderzoek Pledge Alles is Gezondheid Effectief en Efficiënt behandelen In onze visie op zorg staat niet alleen de ziekte centraal, maar ook de manier waarop iemand in het leven staat en zelf met de aandoening omgaat. Ofwel: mensgerichte zorg. We willen patiënten een actieve (regie) rol laten spelen, waarin zij onze mensgerichte betrokkenheid en veiligheid in de zorg ervaren. Dat vraagt om het versterken van veerkracht, zelfregie en gezondheidsvaardigheden. Aandacht voor aanvullende zorg en zingeving levert hierin een Duurzaamheidsverslag 2014 UMC Utrecht Pagina 10

12 belangrijke bijdrage. We streven naar zorg die aantoonbaar bijdraagt aan het verbeteren van de kwaliteit van leven. Door structurele patiëntparticipatie in zorg, onderwijs en onderzoek kunnen we continu verbeteren. We werken intern én extern samen om de beste oplossingen te vinden bijvoorbeeld bij het ontwikkelen van medische apparatuur, innovaties in het zorgproces en het beter organiseren van de ketenzorg. Samenwerking leidt tot snellere en betere resultaten en lagere kosten. MVO aspecten Positieve gezondheid, nieuwe definitie van gezondheid (Machteld Huber), geen overbehandeling Mensgerichte zorg, patiënt eigen regie, zelfmanagement, gedeelde besluitvorming, gezondheidsvaardigheden Gezonde en duurzame voeding patiënten Projecten Poli 3.0 Opstellen zorgvisie UMCU Patiëntenportaal, E-health Medical app center Visie en beleidsplan dienst Levensoriëntatie Unieke patiënt Transmurale samenwerking Zelfmanagementtraining reuma Opereren zonder snijden Sportactiviteiten voor patiënten Hart- en vaat beweegdag Screening op ondervoeding Aantrekkelijke werkgever en opleider We zijn zuinig op onze medewerkers en studenten. We begeleiden hen bij hun loopbaan en helpen hen om fit en vitaal te blijven. We stimuleren en faciliteren een gezonde(re) levenstijl en een aantrekkelijke werk- en leeromgeving. Ook stimuleren we onze medewerkers om na te denken over hoe zij hun werk nóg beter kunnen doen: zij weten als geen ander hoe we de zorg kunnen vernieuwen. We willen dat studenten en professionals die bij ons zijn opgeleid, zijn voorbereid op de toekomst. MVO aspecten Balans tussen werk en privé, mogelijkheden thuiswerken, variabele werktijden etc. Vitaliteitsmanagement, bevorderen gezondheid en welbevinden medewerkers, studenten Leiderschapsontwikkeling die bijdraagt aan MVO Bescherming en verbetering van kansen van kwetsbare groepen, bijdragen aan Projecten Zelfroosteren Duurzame inzetbaarheid, counseling AIO s Sportevenementen, sportpas Week van de werkstress Middagmeditatiesessies Participatiewet Emma at Work Gezonde taal, Taal op de Duurzaamheidsverslag 2014 UMC Utrecht Pagina 11

13 vergroten van arbeidsparticipatie mensen met een afstand tot arbeidsmarkt, (social return) MVO integreren in onderwijs studenten en opleiding medewerkers werkvloer Slim werken 3.0 Nieuwe Curriculum geneeskunde Onbegrensd leren Elevate Health Schone Omgeving Bijdragen aan een gezond leven betekent ook de wereld om ons heen zo min mogelijk vervuilen en leefbaar houden voor toekomstige generaties. Energiebesparing, groene stroom, minder voedselverspilling, duurzaam bouwen en inkopen, zuinig omgaan met grondstoffen en beperken van de verontreiniging van het milieu met medicijnen. Op die manier werkt het UMC Utrecht aan een schone omgeving voor nu en de toekomst. In 2030 willen we CO2-neutraal zijn en de grondstofkringlopen gesloten hebben. Doelstellingen 2030 CO2 neutraal Circulair: Grondstofkringlopen gesloten MVO aspecten Voorkomen vervuiling van de omgeving met medicijnen via emissies naar water, afval of lucht Duurzaam gebruik grondstoffen door voorkomen van verspilling en hergebruik (producten, materialen, energie, voeding, medicijnen) Terugdringen CO2 uitstoot, verkleinen CO2 footprint (vervoer, energiebesparing) Projecten Energie-efficiency-plan (EEP) Energyscan Vervanging TL verlichting door LED Inkoop groene stroom Energybattle Regeling zonnepanelen medewerkers Duurzaam bouwen (BREEAM) Green Deal Circulair Inkopen Green Deal poli 3.0 (circulair) Voedselverspilling terugdringen Gescheiden inzameling kunststofafval Vervoersbeleid en maatregelen Groene farmacie Duurzame kledinglijn ISO milieuzorgsysteem Transparant en verantwoorden Richting patiënt en samenleving zijn we helder en open over wat we doen en waarom we dat doen. We luisteren naar onze patiënten en andere stakeholders en laten duidelijk zien welke keuzes we maken, waar we in investeren en waarom. We willen de patiënt en maatschappij hier nadrukkelijk bij betrekken. We werken samen in de keten aan duurzame oplossingen en proberen binnen onze invloedssfeer duurzaamheid bij andere organisaties te stimuleren. Duurzaamheidsverslag 2014 UMC Utrecht Pagina 12

14 MVO aspecten Zeven MVO Principes opnemen in strategisch beleid en implementeren in de organisatie. Ambitie en doelstellingen voor MVO opnemen in het strategisch beleid en implementeren Bij alle belangrijke besluiten MVO 'meenemen', rekening houden met conflicterende belangen Betrekken van stakeholders en/of representatieve groepen uit de maatschappij bij keuzes tav zorg, onderwijs, onderzoek, MVO, investeringen, aanpak van verbeteringen Integriteit wetenschappelijk onderzoek Aandacht voor sociale aspecten bij inkopen producten uit risicolanden, vermijden medeplichtigheid Dialoog voeren met belangrijke partijen in waardeketen voor gezamenlijke aanpak van risico's en kansen Stimuleren MVO bij leveranciers, industrie, gemeenten en andere stakeholders Projecten Onderzoeksevaluatie Science in Transition Cliëntenraad, patiëntenparticipatie Sociale voorwaarden bij inkoop Nieuwe instantie dierenwelzijn Zelfonderzoek declaraties Kwaliteitsvenster Maatschappelijk Verantwoord Beleggen en bankieren SURE week project Uithof Duurzaam MVO rapportage Nieuwe strategie UMC Utrecht Duurzaamheidsverslag 2014 UMC Utrecht Pagina 13

15 5. Icoonprojecten Uit de hele lijst projecten zijn vijf icoonprojecten gekozen. Deze projecten hebben tot doel de duurzaamheidsambitie en duurzaamheidsdoelstelling van het UMC Utrecht concreet en zichtbaar te maken. Hieronder worden deze projecten beschreven. Love Food, Hate Waste Voedselverspilling en ondervoeding kosten de zorg op jaarbasis veel geld. Beide vraagstukken kunnen verbonden worden door de besparing die gerealiseerd wordt door het verminderen van de verspilling, te investeren in het terugdringen van ondervoeding van patiënten. Dit leidt tot afname van de totale kosten gedurende ziekenhuisopname. Uit onderzoek blijkt dat iedere euro die geïnvesteerd wordt in een ondervoede patiënt, de maatschappij twee tot vier euro oplevert. Met het project Love Food Hate Waste proberen we de voedselverspilling, die in 2014 al is teruggebracht met 18%, nog verder te beperken en ook andere UMC s te ondersteunen bij dit doel. De daarmee gerealiseerde besparing willen we investeren in een voedingsconcept voor oncologische patiënten waarmee het percentage ondervoede patiënten kan worden beperkt en verspilling nog verder kan wordt teruggebracht. Dit leidt tot een effectievere behandeling, verbetering kwaliteit van leven en klanttevredenheid, kostenbesparing, een kleinere CO₂ uitstoot en besparing van grondstoffen. POLI 3.0 Poli 3.0 is een meerjarenprogramma van het UMC Utrecht voor het vernieuwen van het polikliniekgebouw. Patiëntgerichtheid, effectiviteit, duurzaamheid en innovatie zijn daarbij kernbegrippen. Binnen het nieuwe concept wordt het aanbod zo flexibel mogelijk afgestemd op de zorgvraag. Daarnaast wordt een omgeving gecreëerd waarin functioneel leren en werken en hospitality een belangrijke plaats krijgen. De start was een nieuwe visie op zorg en het poliklinische proces. Niet ziek-zijn, maar gezondheid staat centraal en niet de afwezigheid van ziekte, maar eigen regie over je leven wordt het uitgangspunt van zorg. Door tijd en beschikbaarheid van de patiënt leidend te laten zijn, en zorgprocessen rondom de patiënt te organiseren, bleek dat veel minder ruimte nodig is en dat de professionals van verschillende disciplines elkaar gemakkelijker ontmoeten en onderling informatie afstemmen. Dit bespaart veel tijd, onnodig werk en dus geld. Duurzaamheidsverslag 2014 UMC Utrecht Pagina 14

16 In plaats van een verdubbeling van het vloeroppervlak waar in eerste instantie vanuit was gegaan, blijkt het bestaande bouwvolume voldoende ruimte te bieden. Gaandeweg de opdrachtfase kreeg duurzaamheid verder invulling door de principes van de circulaire economie als uitgangspunt te nemen: Grondstoffen die vrijkomen worden opnieuw gebruikt. Flexibele bouw maakt aanpassing aan toekomstige ontwikkelingen in de zorg mogelijk. Materialen worden circulair ingekocht en het eigendom van goederen blijft bij de producent. Poli 3.0 is het visitekaartje van het UMC Utrecht, het manifesteert de nieuwe visie op zorg. Zo n polikliniekbezoekers per jaar zullen de nieuwe inrichting en werkwijze ervaren, maar ook de medewerkers en studenten en zo ontstaat een nieuwe beleving bij duurzaamheid. De Poli kan voorbeeld worden voor andere verbouwingen die nog plaats gaan vinden in het UMC Utrecht. Energiek@UMC Energiek@UMC is het vitaliteitsprogramma van het UMC Utrecht. Vitale medewerkers kunnen meer voor onze patiënten, studenten, zichzelf én elkaar betekenen. Het komt bijvoorbeeld de patiëntveiligheid ten goede als je scherp en alert bent. Bovendien zijn medewerkers hierdoor langer inzetbaar zodat we ook op lange termijn toonaangevend(e) zorg, onderwijs en onderzoek kunnen blijven bieden. Energiek@umc is gericht op het verbeteren van mentale kracht, emotionele veerkracht en fysiek uithoudingsvermogen van medewerkers. We willen een gezonde(re) levensstijl stimuleren en faciliteren bijvoorbeeld door het aanbieden van trainingen en diverse activiteiten op gebied van beweging en gezonde voeding. Daarnaast willen we de kennis die in het UMC Utrecht hierover aanwezig is toegankelijker maken voor medewerkers die deze inzichten ook weer kunnen doorgegeven aan familie, vrienden en zelfs patiënten. Duurzaamheidsverslag 2014 UMC Utrecht Pagina 15

17 Groene farmacie Verontreiniging van lucht, water, bodem en voedsel met door mens en dier uitgescheiden geneesmiddelen is een actueel vraagstuk met mogelijk verstrekkende gevolgen voor volksgezondheid, gezondheidszorg, diergeneeskunde, veeteelt, waterbeheer en drinkwaterbereiding. De WHO en de Europese Unie pleiten voor een discipline-overstijgende samenwerking om deze complexe problematiek het hoofd te bieden. UMC Utrecht is een belangrijke schakel in de medicijnketen. Met het project groene Farmacie willen bijdragen aan het beperken van de medicijnemissie door verspilling van medicijnen te voorkomen, de bewustwording en betrokkenheid te vergroten, proeftuin te zijn voor pilots met zuiveringstechnieken, bij te dragen aan het toegankelijk maken van de beschikbare kennis en indien mogelijk te kiezen voor minder schadelijke medicijnen. Science in Transition Science in Transition is een initiatief van onder andere het UMC Utrecht dat een nationaal debat heeft losgemaakt over de definitie van wetenschappelijke kwaliteit en de verhouding tussen wetenschap en maatschappij. SiT wil het wetenschappelijk systeem veranderen: wetenschappers moeten anders beloond en geprikkeld worden. Wetenschap zou meer gewaardeerd moeten worden om de maatschappelijke meerwaarde die het oplevert en maatschappelijke stakeholders moeten gaan meebeslissen over de kennisproductie. Het is bovendien cruciaal dat het publiek beter gaat begrijpen hoe wetenschap tot stand komt en welke belangen een rol spelen. Science in Transition voedt deze discussie via lezingen en debatten; organiseert workshops en congressen; en agendeert dit debat op nationaal en internationaal politiek niveau. Duurzaamheidsverslag 2014 UMC Utrecht Pagina 16

18 Iedere icoonproject geeft invulling aan meerdere duurzaamheidsthema s. Dat staat weergegeven in onderstaande tabel, waarin de projecten verticaal en de thema s horizontaal staan. Hoe donkerder het vlak, hoe groter de impact op betreffend thema. Duurzaamheidsverslag 2014 UMC Utrecht Pagina 17

19 6. Belangrijkste resultaten 2014 In 2014 is met verschillende projecten invulling gegeven aan onze vijf duurzaamheidsthema s. Deze paragraaf beschrijft de belangrijkste resultaten. Gezond houden wat gezond is Gezondheidcursus voor burgers Publiekslezingen Gezonde taal Good Food Sponsoring sportevenementen Griepvaccinatie Het UMC Utrecht is in september gestart met een gezondheidscursus ; een reeks van vijf bijeenkomsten waarin studenten geneeskunde samen met medisch specialisten op een interactieve manier uitleg geven over het menselijk lichaam en wat er verkeerd gaat als iemand ziek wordt. De gezondheidscursus UMC Utrecht is bedoeld om mensen meer te leren over de factoren die een rol spelen bij gezondheid en ziekte. Deze kennis is van belang om de mensen zelf een belangrijke bijdrage te laten leveren aan een gezond leven. 83 mensen hebben aan de cursus deelgenomen. In 2014 vond in het UMC Utrecht een reeks publiekslezingen plaats met onderwerpen als pijn bij kanker, vergiftgingen, Mobility Clinic, radiotherapie en het Calamiteitenhospitaal. Deelname stond open voor iedereen en was gratis. Bij de 11 lezingen georganiseerd in 2014 waren in totaal ruim 1200 mensen aanwezig. Het UMC Utrecht is al sinds 2011, via het project Gezonde Taal, actief op het gebied van geletterdheid in de zorg: zowel gericht op medewerkers als op patiënten. Het programma gericht op patiënten heet Vertel het ons en heeft als doel gezondheidsvaardigheden te verbeteren. In 2014 is samen met de Alliantie Gezondheid en Geletterdheid de pledge voorbereid die UMC Utrecht begin 2015 heeft getekend. Daarmee erkennen wij het belang van de rol die taalbeheersing speelt in de gezondheidszorg. In 2014 startte een breed en toegankelijk programma van vijf jaar waarbij UMC Utrecht inzet op gezonde en duurzame voeding vanuit de behoefte van de eindgebruiker. Voeding levert hiermee een bijdrage aan het welbevinden en de gezondheid van onze patiënten en de gezondheid en vitaliteit van onze medewerkers. In 2014 is het projectplan goedgekeurd en zijn de logo s voor goede en duurzame producten in de restaurants geactualiseerd. In 2014 was 44% van de voeding duurzaam ingekocht, 32% meer dan in Het ondersteunen van sportieve evenementen past binnen de bedrijfsfilosofie van het UMC Utrecht. Sport als middel om gezond te worden én om gezond te blijven. Sponsorbijdrage kan door middel van kennis (inzet van professionals), expertise (zoals medisch advies) en financiële middelen. Daarbij kiest het UMC Utrecht voor activiteiten in de regio, waarbij improving health een thema is. sportevenementen in de regio Het vaccinatiepercentage binnen het UMC Utrecht lag in 2014 op 21,9%, een lichte stijging ten opzichte van 2013 en een voortzetting Duurzaamheidsverslag 2014 UMC Utrecht Pagina 18

20 Preventief Onderzoek Alles is gezondheid van de stijgende trend binnen het UMC Utrecht In het UMC Utrecht vindt veel onderzoek plaats naar het voorkómen van ziektes. In 2014 bijvoorbeeld naar de risicofactoren en invloed van de leefstijl op het ontstaan van borstkanker en het verlagen van het risico op het ontstaan van vaatziekten en kanker. In 2014 is een pledge voorbereid, samen met stichting lezen en schrijven. Begin 2015 heeft het UMC Utrecht deze pledge ondertekend en zich verbonden aan het Nationaal Programma Preventie Alles is Gezondheid van het ministerie van VWS. Effectief en efficiënt behandelen Poli 3.0 Zorgvisie UMC Utrecht Visie en beleidsplan dienst levensoriëntatie Unieke Patiënt Voorbereiding patiëntenportaal Het in 2013 gestarte meerjarenprogramma voor de verbouwing van het polikliniekgebouw is in 2014 verder uitgewerkt in de opdrachtfase. Daarbij zijn de principes van de circulaire economie toegevoegd aan de plannen. Samen met Turntoo (Thomas Rau) zijn de mogelijkheden verkend en is een visie opgeteld voor een polikliniek mét een toekomst. In april heeft Thomas Rau in kader van het Poli 3.0 programma een lezing verzorgd in het UMC Utrecht over de principes van de circulaire economie. Ongeveer 80 medewerkers waren hierbij aanwezig. In 2014 is een nieuwe visie op zorg opgesteld. Daarin wordt uitgegaan van de nieuwe definitie van gezondheid volgens Machteld Huber: Het vermogen van mensen om zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven. Bij zorg en behandeling staat niet langer de ziekte centraal, maar de manier waarop iemand in het leven staat en zelf met de aandoening omgaat: Mensgerichte zorg waarbij de patiënt een actieve (regie) rol krijgt. Dat vraagt om versterken van veerkracht, zelfregie en gezondheidsvaardigheden. Aandacht voor aanvullende zorg en zingeving levert hierin een belangrijke bijdrage. De dienst Levensoriëntatie heeft in 2014 een visie en beleidsplan opgesteld, waarin positieve gezondheid uitgangspunt is. In november is het Symposium Naar een bredere visie op Zorg: minder patiënt, meer mens georganiseerd met oa Machteld Huber als spreker. Daarbij waren zo n 80 medewerkers aanwezig. Het symposium bood concrete handvatten om invulling te geven aan de begrippen mensgerichte zorg en positieve gezondheid. In 2014 gestart als een van de vier hoofdthema s van Kwaliteit & Patiëntveiligheid ter voorbereiding op de JCI accreditatie in Centraal staat de vraag hoe we de patiënt en zijn naasten beter kunnen leren kennen, beter betrekken bij zijn zorg en de regie aan hem teruggeven. In 2014 zijn de voorbereidingen getroffen voor het openstellen van het patiëntenportaal voor alle patiënten vanaf 16 jaar. Daarmee Duurzaamheidsverslag 2014 UMC Utrecht Pagina 19

21 Transmurale samenwerking Zelfmanagementtraining reuma Opereren zonder snijden krijgen patiënten toegang tot hun digitale medische dossier. In 2014 zijn belangrijke stappen gezet in relaties met ketenpartners, opdat de patiënt de juiste zorg krijgt op de juiste plek in de keten. Daartoe participeren we in allerlei ontwikkelingen in de transmurale zorg. In 2014 is een stuurgroep opgericht en de eerste RTA s (regionale transmurale afspraken) uitgewerkt. Voorbeelden van samenwerking in de zorgketen: Regionale samenwerking De juiste zorg op de juiste plek in de keten Samenwerking in de verloskundige keten Samenwerking bij slachtoffers van seksueel geweld Samenwerking in de GGZ keten De afdeling Reumatologie van het UMC Utrecht heeft een online zelfmanagement training ontwikkeld voor en door (jonge) mensen met reuma. Deze training is gericht op het aanreiken van kennis over de aandoening en het oefenen van gezondheidsrelevante taken. Patiënten ontvangen tools (van getrainde ervaringsdeskundigen) afgestemd op hun individuele kennis, situatie en behoefte, om hiermee een actieve rol op zich te kunnen nemen ten behoeve hun eigen leven, zorg en behandeling. In 2014 is gebouwd aan een nieuw centrum voor diagnostiek en behandeling met behulp van medische beeldvorming. Januari 2015 is het UMC Utrecht Center for Image Sciences (CIS) geopend. Medische beeldvormings-technieken helpen artsen om hun patiënten een optimale behandeling te kunnen bieden. Unieke voorbeelden zijn de MRI-versneller waarmee radiotherapie volledig beeldgestuurd wordt (MR-LINAC) en de MRI-gestuurde ultrageluidbehandeling waarbij (borst-) tumoren met geluidsgolven vernietigd worden. Met deze nieuwe behandelingen kunnen solide tumoren beter behandeld worden en wordt het omliggende weefsel gespaard. Deze manier van opereren zonder snijden is minder belastend voor de patiënt (minder bijwerkingen, daardoor sneller herstel) en bespaart kosten. Sport en beweegactiviteiten voor Sport en beweegactiviteiten die voor patiënten worden patiënten georganiseerd zijn gericht op verbeteren kwaliteit van leven, zelfmanagement en eigen verantwoordelijkheid patiënt. Hierbij wordt sport als middel ingezet. De afdeling revalidatie, verplegingswetenschap en sport heeft hierover verschillende onderzoeken en programma s bijvoorbeeld: hartrevalidatie, oncorevalidatie en Schizofrenie het effect van een trainingsprogramma op hersenfuncties. Daarnaast zijn in 2014 in dit kader evenementen georganiseerd zoals de Hart- en vaatbeweegdag en de tandemtocht. In 2015 gaat UMC Utrecht zich inzetten voor het realiseren van het WKZ Kindersportcentrum. Hart- en vaat beweegdag In 2014 organiseerde het UMC Utrecht dit evenement voor de 650 Duurzaamheidsverslag 2014 UMC Utrecht Pagina 20

22 patiënten van het hart en vaatcentrum van het UMC Utrecht. Tijdens dit evenement waren er diverse beweegactiviteiten, workshops en presentaties over verschillende aspecten van hart- en vaatproblemen. Aantrekkelijke werkgever en opleider De belangrijkste resultaten binnen het vitalitietsprogramma in 2014 waren: Trainingsprogramma ontwikkeld. Alle losse initiatieven op het gebied van vitaliteit met elkaar verbonden. Waar mogelijk, contractafspraken gemaakt met externe leveranciers. Toegankelijke intranetsite voor medewerkers ontwikkeld met het hele trainings- en activiteitenaanbod op het gebied van vitaliteit Gestart met eenduidige communicatie Veel aanmelding voor de training die in 2015 minimaal 52x gegeven gaat worden Adviesproces ingericht bij P&O Gezondheid t.b.v. advisering over vitaliteitsvraagstukken Zelfroosteren Duurzame inzetbaarheid, counseling AIOS Sportevenementen De afdeling Neonatologie van de divisie Vrouw en Baby is na een intensieve pilot in 2014 gestart met volledig zelfroosteren via het roostersysteem. Een complete zelfroostercyclus beslaat acht weken. Per team vullen de verpleegkundigen hun ideale rooster in en kunnen het rooster ook van hun collega s zien. In één oogopslag wordt dus duidelijk wie wanneer wil werken, maar ook op welke dagdelen er over- of onderbezetting is. Binnen 2 weken heeft iedereen zijn / haar ideale rooster ingevuld. Vervolgens wordt in de dialoogfase het rooster kloppend gemaakt. Verantwoordelijkheid nemen en elkaar durven aanspreken zijn noodzakelijk om het rooster waterdicht en naar ieders tevredenheid te krijgen. In 2014 hebben de bedrijfscounselors 41 counselings-trajecten met AIOS verzorgd bestaande uit 3 tot 4 gesprekken verspreid over een jaar. Het doel van de counseling is om de persoonlijke effectiviteit van de AIOS te optimaliseren zodat werken, leren en leven in balans met elkaar zijn en de AIOS beter toegerust is voor de toekomst. Communicatie, leiderschap(stijlen) en evenwicht werk-privé, zijn thema s die bij de counselings-gesprekken in ieder geval aan de orde komen. Centraal hierbij staat (inzicht in) de eigen persoon/professional in relatie tot deze thema s. De evaluaties van de deelnemers zijn zeer positief en ook de samenwerking met de opleiders verloopt prettig. De bedoeling is het project in 2015 uit te breiden naar andere divisies. Het UMC Utrecht ondersteunt initiatieven van medewerkers waarbij sport als doel wordt ingezet. Ook in 2014 werden bedrijventeams geformeerd tijdens Utrechtse evenementen als: Utregse Meidenloop, Duurzaamheidsverslag 2014 UMC Utrecht Pagina 21

23 Week van de werkstress Middagmeditatiesessies Participatiewet Emma at Work Gezonde taal Classico Giro Utrecht, Ronde van Midden Nederland en Singelloop tegen reuma. Daarnaast zijn er sportevenementen door de medewerkers zelf georganiseerd zoals de estafette run door het gebouw van het UMC Utrecht en de UMC Utrecht sportdag. In juli is een lezing georganiseerd ter voorbereiding op toertochten door een inspanningsfysioloog en (sport)fysiotherapeut waarin tips werden gegeven voor een optimale voorbereiding. Daarnaast kunnen medewerkers met korting een sportpas kopen voor het sportcentrum op de Uithof. In de week van de werkstress (3-6 november) waren er vier dagen activiteiten met voorlichting en testjes over werkstress en hoe daar mee om te gaan. Ook waren er publicaties op Scoop en UMC&ZO en een digitale enquête. De dienst Levensoriëntatie organiseert sinds 2013 middagpauzemeditaties voor medewerkers, patiënten en hun bezoek. Het gaat om mindfullness en yoga oefeningen tbv de blijvende inzetbaarheid van medewerkers en persoonsgerichte aandacht voor patiënten. Vanwege de grote belangstelling is in 2014 het aantal middagmeditatiesessies uitgebreid van 2 naar 3 per week. In 2014 heeft een pilot binnen de directie P&O plaatsgevonden om kennis en ervaring op te doen over de doelgroep en over hoe we kunnen komen tot een garantiebaan voor de doelgroep. Dit heeft geleid tot een plan van aanpak en adviesrapport over het realiseren van garantiebanen voor arbeidsbeperkten in het UMC Utrecht. Doel is in totaal 112 garantiebanen in het UMC Utrecht in Emma at Work, arbeidsbemiddeling voor (chronisch) zieke en gehandicapte jongeren, is naast het Werkgeversservicepunt Utrecht, een van onze samenwerkingspartners in het kader van de Participatiewet. Steeds vaker maken divisies gebruik van de diensten van Emma at Work. Zo zijn in 2014 een aantal jongeren geplaatst bij het centraal archief van de staf Raad van Bestuur. Het UMC Utrecht is al sinds 2011, via het project Gezonde Taal, actief op het gebied van geletterdheid in de zorg. Dit project richt zich zowel op patiënten als medewerkers. Voor beide groepen is een apart traject uitgezet. Voor medewerkers onder de naam Taal op de werkvloer. In 2014 is (net al voorgaande jaren) de training schrijven in begrijpelijk Nederlands voor verschillende doelgroepen gestart. Ook is aandacht besteed aan de kwetsbare groep laaggeletterden. Zo werden leidinggevenden van het Facilitair Bedrijf geschoold in het herkennen en met medewerkers bespreken van taalproblemen en konden de betreffende medewerkers een taalcursus volgen. Er is een Toolkit Aanpak Laaggeletterdheid in de zorg ontwikkeld. De aanpak was een initiatief van de Raad van Bestuur en financieel gesteund door de Ondernemingsraad. Stichting Lezen & Schrijven heeft externe ondersteuning geleverd, met name gericht op bewustwording van het probleem van laaggeletterdheid. Om de aanpak te ondersteunen zijn taalvrijwilligers geworven. Iedere vrijwilliger biedt individuele ondersteuning aan één UMC- Duurzaamheidsverslag 2014 UMC Utrecht Pagina 22

24 Slim werken 3.0 Nieuw curriculum Onbegrensd leren Elevate Health medewerker bij het leren van de Nederlandse taal of juist bij het leren lezen en schrijven. Begin 2015 ondertekende het UMC Utrecht samen met minister Asscher van Sociale Zaken het taalakkoord. In 2014 is het concept Slim Werken 3.0 uitgewerkt voor de kantooromgeving van enkele specifieke locaties. Daarin zijn de uitgangspunten gedefinieerd door werkgroep en projectgroep integraal meegenomen. Er is een delegatie van experts op de vier gebieden (bricks, bytes, behavior en processen) gevormd die het concept Slim Werken 3.0 samen met gebruikers uitwerken. Om naast de bricks, ook bytes en behavior goed mee te nemen in het Slim Werken 3.0 is tevens een evaluatie uitgevoerd van de bouwdelen Zandplaat en RV&S. Het resultaat is een integraal concept/kader voor de kantooromgeving in het UMC Utrecht. In 2014 is gewerkt aan CRU+, het nieuwe curriculum voor geneeskunde dat voor een deel in 2015 van start gaat. In dit nieuwe curriculum staat de patiënt meer centraal. De studenten volgen voor langere tijd een patiënt en zijn gekoppeld aan een patiëntpanel. Zo kunnen ze inzicht krijgen in de manier waarop de patiënt de ziekte en het zorgproces ervaart. Programma gestart in 2012 dat streeft naar innovatie in het onderwijs met blended learning. Ambitie om in 2016 een opleidingsstructuur te hebben waarin iedere student of medewerker overal en altijd toegang heeft tot digitale bronnen, communicatiemiddelen en instrumenten. In 2014 zijn nieuwe E- modules en E-lectures ontwikkeld. Internationale online academie voor medische professionals met speciale aandacht voor de ontwikkelingslanden. In samenwerking met Universiteit Utrecht. Gericht op professionals in de gezondheidszorg, onderzoekers en wetenschappers over de hele wereld om kennis op het gebied van gezondheidszorg zonder beperkingen en zonder grenzen te bevorderen en te verspreiden middels online educatie. Schone Omgeving Energie Efficiency Plan (EEP) In 2014 zijn verschillende energiebesparingsmaatregelen uitgevoerd, zie bijlage 3. Deze energiemaatregelen hebben geresulteerd in een totale energiebesparing van kwh elektra, m3 gas en een CO2 reductie van ton. Daarnaast is in 2014 is een energyscan uitgevoerd om nieuwe energiebesparingsmaatregelen te inventariseren. Energybattle (Wattcher) In 2014 hebben 120 medewerkers verdeeld over drie wedstrijdrondes meegedaan aan de energybattle. Met behulp van de Wattcher, die het energiegebruik monitort, hebben zij thuis een gemiddelde besparing van 12,5% gerealiseerd. De drie beste spelers behaalden zelfs een besparing van bijna 60%. Regeling zonnepanelen voor In 2013 ging de regeling PV panelen voor medewerkers van start. 157 Duurzaamheidsverslag 2014 UMC Utrecht Pagina 23

25 medewerkers Duurzaam Bouwen Duurzaam en circulair inkopen Voedselverspilling Inzameling kunststoffen Vervoersbeleid UMC medewerkers hebben neen voorlopige offerte aangevraagd. Maart 2014 hadden de eerste 10 medewerkers de zonnepanelen op het dak liggen. Zij ontvingen een financiële tegemoetkoming van het UMC Utrecht. In totaal hebben in deze eerste ronde 19 medewerkers een contract getekend (14 koop en 5 huur), in totaal zijn 216 panelen geïnstalleerd. Deze produceren zo'n kwh per jaar met een jaarlijkse CO2 reductie van 31 ton. Dit staat gelijk aan de jaaropname van bomen oftewel autokilometers. Bij de verbouwing van de personeelsrestaurants zijn verschillende duurzaamheidsaspecten meegenomen. De Breeam-systematiek voor duurzaam bouwen is in 2014 geactualiseerd. In 65% van de inkooptrajecten uitgevoerd in 2014 is duurzaamheid meegenomen, deels in de selectie, deels in de selectie en gunning. Voorbeelden van deze laatste groep zijn: - Koeriersdiensten - Werkplekautomatisering - Koelinstallatie rekencentrum C.01 - Verse voeding - RWA Lichtstraten - Kantoorartikelen (vergroening basisassortiment) In kader van de Green Deal Circulair inkopen heeft in 2014 een haalbaarheidsonderzoek plaatsgevonden naar het circulair inkopen van meubilair en zijn de mogelijkheden verkend voor circulair inkopen tbv poli 3.0. zie verder bijlage 4. Na de nulmeting uitgevoerd in 2013, zijn in 2014 diverse maatregelen doorgevoerd om de voedselverspilling terug te dringen. Eind 2014 heeft een effectmeting plaatsgevonden waaruit bleek dat de voedselverspilling over het totaal met 18% verminderd was. Tijdens de duurzaamheidsweek in oktober stond voedselverspilling centraal. Daarnaast zijn in 2014 ook andere UMC s geïnformeerd over de aanpak en ondersteund bij de uitvoering in het zogenaamde doorbraakprojeect waarvoor UMC Utrecht penvoerder was. In het UMC worden folies van pallets en de bedden al gescheiden ingezameld en afgevoerd. In 2014 is een pilot uitgevoerd met gescheiden inzamelen van kunststoffen van laboratoria. Dit leverde te weinig geschikte stromen voor hergebruik. Begin 2015 is gestart met het apart inzamelen van kantoorafval. Dit wordt door de verwerken na gescheiden in recyclebare deelstromen. In 2014 zijn diverse maatregelen getroffen en activiteiten georganiseerd om het gebruik van de fiets en het OV door medewerkers te stimuleren. Zo was het op verschillende dagen mogelijk een gratis fietscheck te laten uitvoeren, is een stimuleringsregeling voor E-bikes van start gegaan en kunnen medewerkers ook voor 2015 met aanzienlijke korting een openbaar vervoer pas aanschaffen. Deze maatregelen zijn voor een groot deel gefinancierd uit de decentrale arbeidsvoorwaarden gelden. Oktober 2013 is P&R De Uithof in gebruik genomen waar het UMC Utrecht 600 plaatsen heeft. Het parkeerbeleid is daarop aangepast. Sinds Duurzaamheidsverslag 2014 UMC Utrecht Pagina 24

26 Duurzame kledinglijn Groene farmacie ISO milieuzorgsysteem Milieuprestaties maart 2014 geldt het nieuwe parkeerbeleid dat als doel heeft bezoekers en patiënten meer parkeergelegenheid te bieden dichtbij de gebouwen. Door de parkeertarieven in de parkeergarages bij het UMC Utrecht te verhogen worden medewerkers gestimuleerd in de P&R te parkeren. In 2014 is het aantal oplaadpunten in de P&R uitgebreid van 4 naar 28. Het UMC Utrecht heeft in 2014 als potentiële opdrachtgever deelgenomen aan het ketenproject voor het ontwikkelen van zorgzame kleding die op verschillende aspecten duurzaam is: duurzame stof, volledig circulair, gemaakt onder verantwoorde sociale omstandigheden en ondersteunend voor de medewerkers. Eind 2014 is het prototype gepresenteerd tijdens het congres Gezonde Zorg. De opgedane kennis en ervaring zal worden meegenomen in de aanbesteding die UMC Utrecht in 2015 gaat doen. In 2014 is het projectplan Groene farmacie geschreven en heeft afstemming plaatsgevonden met het project SOS Pharma. Er zijn twee onderzoeken gestart naar het tegengaan van medicijnverspilling. In 2014 heeft tweemaal een surveillance-audit plaatsgevonden naar het milieuzorgsysteem. Daarbij is, ondanks een enkele kleine afwijking, geconstateerd dat het UMC Utrecht aan de het ISO norm voldoet en dat er sprake is van een effectief en efficiënt milieuzorgsysteem waarbij de prestaties continu verbeteren. Tijdens interne controles en audits zijn verbeterpunten gesignaleerd die direct zijn opgepakt door de organisatie. Het UMC beschikt als enige ziekenhuis in Nederland over een ISO gecertificeerd milieuzorgsysteem voor het gehele complex. De belangrijkste milieuprestaties van 2014 in cijfers zijn opgenomen in bijlage 3. Anders dan voorgaande jaren zal geen apart milieujaarverslag worden gepubliceerd. Wel zal medio 2015 een managementreview milieu worden opgesteld. Transparant en verantwoorden Onderzoeksevaluatie Science in Transition Als eerste UMC in Nederland heeft het UMC Utrecht in 2014 haar wetenschappelijk onderzoek laten evalueren door wetenschappers uit binnen- en buitenland én door zogenaamde maatschappelijke stakeholders. In dit geval vertegenwoordigers van het bedrijfsleven zoals Philips, maar ook leden van patiëntenorganisaties zoals het Reumafonds en de Hartstichting. Met het betrekken van maatschappelijke stakeholders loopt het UMC Utrecht voorop bij de invoering van de nieuwe versie van het Standaard Evaluatie Protocol. Alle onderzoeksinstituten en onderzoeksgroepen bij universiteiten worden eens per zes jaar beoordeeld volgens dat protocol. In juni 2014 publiceerde Science in Transition een tussenstand na driekwart jaar debat en ontwikkeling. Sommige problemen zijn op de Duurzaamheidsverslag 2014 UMC Utrecht Pagina 25