Overheid,,politiek en cultuur: komt het ooit goed?

Transcriptie

1 Overheid,,politiek en cultuur: komt het ooit goed? Lezing Kunst&Cultuur Drenthe 3 juni 2008 Utrecht, This report is solely for the use of our clients. No part of it may be circulated, quoted, or reproduced for distribution outside the client organization without prior written approval of Public SPACE Foundation. Nieuwegracht 58, 3512 LT Utrecht, The Netherlands, +31 (0) , secr. +31 (0) , info@public-space.com

2 De missie van Public SPACE: Creating Winning Strategies for the Common Good Onze missie is de strategische innovatie in het publieke domein, gericht op een zo intelligent en creatief mogelijke aanpak van maatschappelijke vraagstukken. Onze filosofie: de opkomende civil society zal de bestaande verhoudingen en strategieën in de publieke sector fundamenteel wijzigen. Er moet veel meer gebruik gemaakt worden van maatschappelijk ondernemerschap en actief burgerschap. We zijn op onbekend terrein. Ideologisch verankerde rolopvattingen bieden geen houvast meer. Een open, lerende houding naar de toekomst vanuit een herdefinitie van algemeen belang is nodig. We doen dat door 3 sporen: a.adoptie van nieuwe concrete maatschappelijke initiatieven en deze openlijk steunen; b.innovatief meedenken over belangrijke maatschappelijke vraagstukken die binnen bestaande kaders maar niet worden opgelost en hierover verslag doen; c.langjarig eigen onderzoek naar fundamentele kwesties en structurele trends die we hieruit analyseren. Tevens het in stand houden van een onafhankelijke Denktank van intellectueel geïnteresseerde bestuurders opererend in de frontlinie van maatschappelijke trends. We verspreiden onze ideeen actief via deelname aan en zelf organiseren van maatschappelijke en politieke debatten en via boeken, website, lezingen, interviews, manifesten en ronde tafels. ONS DENKKADER Maatschappelijke partijen kunnen met ons samenwerken door: voorleggen eigen maatschappelijk initiatief, samenwerken in onderzoek, vragen om congresbijdragen of strategische consultancy, als gast op uitnodiging in Denktank meedoen, publiciteitskanalen openstellen voor onze ideeën. De Public SPACE Foundation opereert op non profit basis, inkomsten komen voort uit vergoedingen voor research, consultancy, lezingen en boeken. 1

3 Wat is er met de overheid aan de hand?* Overheid heeft 2 gezichten: een politiek instrument en een beheerstaak; Politiek de sturingsbehoefte van individuele gekozen politici, maar beslechten maatschappelijke strijd; Sinds 2002: Nederlandse politiek is teveel getechnocratiseerd (effectiviteit en efficiency i.p.v. waarden en belangen); antwoord: personificatie, dramatisering en duidelijker strijd: op zoek naar battle grounds. Een politicus kan niet scoren op techniek, wel erover vallen; Invloed Freak Show versterkt dit effect; Coalities permanent onder druk. Programma = Leider met bijpassende boodschap! Ver-leiding! Het provinciale niveau heeft vooral een beheerstaak: moderne politiek heeft daar weinig te zoeken * Zie verder: Manifest Public SPACE januari

4 Het effect op de organisatie is groot (-2015) Ambtelijk apparaat gaat naar hoogwaardige g implementatie; uitsterven beleidsadvies;politiekere benoemingen; Vaste adviesorganen verkruimelen; behoefte aan meer ideologisch advies; Systeemverantwoordelijke is politiek geen interessante rol: (nog) meer naar agentschappen ; Meeste doelen in Nederland vergen voor de politiek allianties buiten de politiek; public private partnerships voor publiek belang is the name of the game; 3

5 FINANCIELE PRIKKELS JURIDISCHE PRIKKELS OVERHEID TERRITORIALE DECENTRALISATIE FUNCTIONELE DELEGATIE INTERACTIE LIBER RALISEREN SAMEN NWERKEN NGO & NPO BEDRIJFS- LEVEN INTERACTIE BURGER het PSF Wybertje 4

6 Maar ook in de techniek kan het fout gaan! Nieuw BV NV CV Maatschappelijke ondernemingen 1 Overheid Wet- & Regelgeving Profit 4 2 Financier(s) Markt(en) Inputfinanciering Startsubsidies Garanties Sponsoring Projectfinanciering Vermogens- bijdrage Outputfinanciering Afnamegarantie (Kunstmatige) marktfinanciering Bijv: vouchers Eigen bijdragen/ profijtbeginsel Fundraising Marktinkomsten Belasting en premie keuzen (verzekeren, sparen, aftrekposten individueel en organisaties) 5

7 Er zijn maar een paar stabiele vormen voor gesubsidieerde bidi d organisaties* a. Taakorganisatie: zelfsturing is fake; b. Maatschappelijke onderneming: nonprofit is essentieel; c. Commerciële onderneming: heldere contractvorm op onderdeel. *Zie Strategisch management voor de publieke zaak, Lemma

8 Het derde model zoals Nederland dat succesvol heeft opgebouwd Financiële stroom Burgerinbreng Overheidsfinanciering Marktfinanciering Donaties Legaten Vrijwilligerswerk Lidmaatschappen Organisaties Maatschappelijke onderneming Aandeelhouders Terugploegen Overheidsorganisatie Commerciële onderneming 7

9 The worst of all worlds (meest voorkomend) 1 dominante financier (overheid) Geen toestemming tot extra inkomsten, noch uit filantropie, noch uit markt; Geen toestemming tot reservering = taakorganisatie, maar: *geen zekerheid op langere termijn; *wel privaat in werkgelegenheidsrisico s i i *wel vraag om innovatie en klantgerichtheid, liefst ondernemerschap = onzinconstructie 8

10 Kwesties voor de Kunsten *Moet de overheid beheren of is er herkenbare politiek nodig en mogelijk? *Wie heeft aantoonbaar maatschappelijk draagvlak: filantropie *Helpt concurrentie? *Helpt commercieel kapitaal? 9