Ik val maar direct met de deur in huis: volgens de media wordt het een dramatisch jaar.

Transcriptie

1 1 Tekst: Toespraak burgemeester Cees van der Knaap Onderwerp: Nieuwjaarsontmoeting gemeente Ede Datum: Vrijdag 9 januari 2015 Locatie: Cultura, Stadswinkel, Ede Het is Een nieuw jaar. Ik val maar direct met de deur in huis: volgens de media wordt het een dramatisch jaar. Vanaf nu is de gemeente verantwoordelijk voor zorg, hulp en ondersteuning aan inwoners als gevolg van nieuwe wetgeving op sociale onderwerpen als (jeugd)zorg, werk en participatie. Onze ambitie is dat iedereen mee doet. Dat is een uitdaging waar niet alleen de gemeente voor staat, maar alle maatschappelijke partners, professionals en inwoners. Journalisten zijn vrijgemaakt om deze overgang te volgen. Ieder incident is de laatste weken ruimschoots aan bod gekomen; ieder volgend incident zullen kranten, radio en tv de komende maanden uitvergroten. Alsof dit soort incidenten er in het verleden niet waren. Het trieste voorbeeld van de niet toereikende zorg voor de dementerende moeder van staatssecretaris Van Rhijn staat daarbij op mijn netvlies. Het is te vergelijken met de situatie van mijn alweer jaren geleden overleden moeder. Eén ding weet ik zeker: in Ede hebben het college van B en W, de gemeenteraad en de ambtenaren keihard gewerkt om de overgang zo goed en zo zorgvuldig mogelijk te laten verlopen. Een tweede zekerheid: het beschikbare budget wordt jaarlijks minder - tot aan 25 procent van het huidige budget. Het beroep op mantelzorgers en vrijwilligers zal daardoor toenemen. Daar ben ik niet huiverig voor. Waarom niet? Omdat Ede een stad is van ontmoeten en verbinden. Hier is de menselijke maat de norm. Ede heeft een goede sociale structuur. Zorgzaam voor elkaar. Het bewijs leveren dagelijks de tienduizenden mantelzorgers en vrijwilligers, die de gemeente Ede telt. Het toont aan hoezeer de betrokkenheid is van onze inwoners bij de samenleving. Het zegt veel over de sterke sociale samenhang en verbondenheid in onze gemeente. Over de duizenden ontmoetingen, die dat dagelijks oplevert. De gemeente Ede staat voor een samenleving met zelfstandige en zelfredzame burgers. Een samenleving waarin burgers zich verantwoordelijk voelen voor zichzelf, maar ook voor anderen en voor hun leefomgeving. Wij zullen daaraan als gemeentebestuur - college en gemeenteraad - onze bijdrage moeten leveren. Door goede voorwaarden te scheppen, er te zijn bij problemen en door te blijven gaan met de nodige aanpassingen en vernieuwingen. 1

2 2 En als ik het heb over onze samenleving: Het afgelopen jaar zijn we met bijna duizend inwoners gegroeid naar Een krimpgemeente zijn we in geen geval. Ede telt 145 nationaliteiten; inwoners zijn van niet-nederlandse afkomst. In een interview in Ede Stad heb ik gezegd: als je die groep bij elkaar plaatst, is dat het grootste dorp buiten Ede. Daarmee zijn we een pluriforme samenleving met een zeer rijke schakering aan mensen. De levensbeschouwelijke verschillen en andere gewoonten hoeven geen probleem te zijn. Sterker: is soms een verrijking. Gelukkig kan in een vrij land als Nederland een ieder zijn eigen leven leiden. Onze grondwet is hier heel helder over. Laten we dit koesteren en ons daaraan houden. Niet onze eigen maat dwingend aan anderen opleggen. Gisteren was er op het Doelenplein een manifestatie naar aanleiding van de aanslag in Parijs. Vanuit een brede laag van de Edese samenleving is daar stelling tegen genomen. Ik ben daar dankbaar voor en trots op deze saamhorigheid. Het is ook goed te realiseren dat het juist onze open samenleving is, die ons extra in staat stelt ons aan te passen aan de maatschappelijke veranderingen. Daartoe moet iedereen wel gelijke kansen krijgen. Onderwijs, stageplaatsen en werk. Het moet voor iedereen ongeacht afkomst beschikbaar zijn. Ik krijg te vaak signalen dat voor leerling Jansen eerder een stageplek of baan beschikbaar is dan voor een leerling met een buitenlandse achternaam. Dat vind ik onverteerbaar. We willen streven naar een pluriforme samenleving, waarbij een ieder wel zichzelf kan zijn. Want aan eigenheid, eigen identiteit, hebben mensen ook behoefte. Waar ik ontzettend blij mee ben, is dat het afgelopen jaar het aantal woninginbraken drastisch omlaag is gegaan. In 2013 beleefden we dat betreft een dramatisch jaar: 853 woninginbraken, dan wel pogingen daartoe. Vorig jaar was dat aantal 469. Een daling van meer dan 40 procent. Een goed voorbeeld daarvan vormen de feestdagen. In 2013 telde de politie 60 inbraken, dan wel pogingen daartoe. Afgelopen feestdagen waren dat er 19. Complimenten voor de politie en toezichthouders, die zich daartoe erg hebben ingespannen. Door de politie zijn bijvoorbeeld voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd waarvoor heel veel belangstelling was. Bewoners kregen er onder meer tips om inbrekers te weren. En de wijkagenten in Rietkampen hebben het fenomeen WhatsApp-groep geïntroduceerd. De WhatsApp-groep in die wijk was de eerste in Nederland. 2

3 3 Ik heb dan ook veel waardering voor de betrokkenheid van bewoners. In meerdere wijken zijn er WhatsApp-groepen ontstaan, in enkele wijken zijn buurtpreventieteams actief en met elkaar hebben ze dit resultaat behaald. Hulde! Ondanks dit positieve nieuws ben ik wel geschrokken van een andere ontwikkeling: Afgelopen weken werd onze gemeente namelijk geconfronteerd met drie brute roofovervallen op een bloemist, een winkel en een tankstation. Traumatische ervaringen voor de betrokkenen. Twee medewerkers van het tankstation raakten bovendien zwaargewond. Als de politie mij informeert over dit soort zaken dan voel ik me zo machteloos. Alhoewel ik weet dat de politie er alles aan doet om de daders te achterhalen. Ik wil ook mijn waardering uitspreken voor de andere hulpverlenende instanties als brandweer en ambulancezorg, die dagelijks en vaak bij nacht en ontij beschikbaar zijn om hun diensten te verrichten en hulp te verlenen. Tijdens Pasen waren bijvoorbeeld honderden hulpverleners in de weer op de Hoge Veluwe, waar de een na grootste natuurbrand van Nederland woedde. Gelukkig is dat allemaal goed afgelopen en de natuur heeft zich alweer grotendeels hersteld. Het afgelopen jaar ging het helaas ook om hulpverlening bij verkeersongevallen, waarbij de afloop een aantal malen diep en diep tragisch was. Dan kom ik nu toe aan de ontwikkelingen in Ede. Dan begin ik natuurlijk met de dorpen. Daar is de afgelopen jaren het nodige gebeurd en er staat nog veel meer op stapel. In 2015 gaan we vooral aan de gang met het opstellen van een Structuurvisie voor het hele buitengebied, waarbij veel mensen en groepen betrokken zullen zijn. Daarnaast maken we een start met het beëindigen van permanente bewoning op de vakantieparken. We doen dat met name om de toeristische potentie van onze gemeente zo goed mogelijk te benutten en verder te stimuleren. Kijken we naar de woningbouw dan staan er mooie projecten op stapel in: - Lunteren (Westzoom) - Harskamp (Smachtenburg) - Bennekom (Baron van Wassenaerpark) - Wekerom (Wichumerloo) - Ederveen (Munnikenbeek) en - De Valk (zeven woningen). In Otterlo gaan we aan de slag met het realiseren van de nieuwe voetbalvelden voor de plaatselijke voetbalclub en de bouw van een nieuwe sportzaal. Ook in Ede zelf zijn de veranderingen goed zichtbaar. Kijk maar naar de Zandlaan, de Enka, de kazerneterreinen, Kernhem, omgeving Cinemec/hotel. Kortom: Ede groeit en bloeit. 3

4 4 Op Nieuwjaarsdag ontving ik een Twitterbericht Ede: Wat zou het toch mooi zijn wat minder druk is met #FoodValley en zich richt op andere langslepende zaken #voornemen2015. Ik heb altijd een hekel aan mensen die zich verschuilen. Van die types die journalisten informeren onder het motto: je mag me niet citeren, maar weet je dat Bij Twitter heb je dit fenomeen ook. Anoniem berichten versturen. Maar los daar van: toch boeiend dat er wordt gevraagd om minder inspanningen te leveren voor de ontwikkelingen van FoodValley. Alsof dat niet in het belang is voor de inwoners van de gemeente Ede. Sterker: als er iets in het belang is van Ede dan is het FoodValley. Onze inzet - samen met zeven andere gemeenten - om het FoodValley-concept sterker te maken, zal bedrijven aantrekken, werk genereren en mensen naar de regio lokken. We werken nu met bedrijfsleven en onderwijs aan een gezamenlijke strategische agenda. We mogen niet vergeten dat de veranderingen in het sociaal domein er vooral op gericht zijn om zoveel mogelijk mensen te stimuleren een zelfstandig bestaan op te bouwen. Het liefst door middel van een baan. Mensen zo weinig mogelijk afhankelijk laten zijn van een uitkeringssituatie. Daar hebben we de onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven in de FoodValley regio keihard bij nodig. Ede was in 2014 Hoofdstad van de Smaak. Gezond eten, ambachtelijke producten en smaakvolle ingrediënten zijn in de gemeente Ede voor iedereen zichtbaar gemaakt in stad, dorp en op het platteland. Hoofdstad van de Smaak laten we achter; we krijgen de Smaak van Van Gogh ervoor terug, een mooi project in 2015, het jaar van Van Gogh. Het Kröller-Müller Museum ondersteunt het van harte. In 2015 zijn er onder meer exposities en een serie klassieke muziekconcerten in de Edesche Concertzaal. Restaurants zetten van Goghgerechten op de menukaart. Het hele jaar door zijn er evenementen met het thema Smaak van Van Gogh. Ook op de wieken van de Concordiamolen zijn de doeken van de Smaak van Van Gogh te zien. Ik vind het een mooi moment om het Van Gogh jaar hier officieel te openen. Deze opening van de Smaak van Van Gogh maakt duidelijk dat we een echte Foodgemeente zijn, in een echte Food-regio. En dat is belangrijk. Als het gaat om voedselvraagstukken moeten op nationaal en internationaal niveau grote sprongen worden gemaakt. Hier kunnen we met kleine, lokale initiatieven een voorbeeld zijn. De trend zetten. Om al deze ontwikkelingen in goede banen te leiden is het logisch dat Ede met Leon Meijer de eerste Food-wethouder van Nederland in haar midden heeft. 4

5 5 Tot slot. Het Financieel Dagblad verwoordde onlangs : Niet alleen internet laat ons dagelijks leven op hol slaan. Ook de haperende economie eist haar tol. Van de verzorgingsstaat zoals we die decennia hebben gekend, worden stukjes afgeknabbeld. We moeten langer werken tegen een onzeker pensioen, bij werkloosheid wordt het sociale vangnet aangesnoerd, voortrazende technologie creëert robots die onze banen inpikken en van alle kanten krijgen we te horen dat een veilige en vaste betrekking bij een baas tot het verleden gaat behoren. [einde citaat] Van dat beeld wordt een mens niet gelukkig. Toch schetst het Financieel Dagblad een beeld, dat mensen dagelijks via de media te horen, te zien en te lezen krijgen. Van dit soort berichten word ik wel eens moedeloos. Sinds 1966 ben ik werkzaam; al bijna 50 jaar. De wereld is sindsdien ingrijpend gewijzigd. Wat ik in die jaren heb geleerd, is dat de mens een geweldig aanpassingsvermogen heeft. Daarbij komt dat veranderingen niet altijd slechter of bedreigend hoeven te zijn. De welvaart en de werkgelegenheid zijn in ons land sinds 1966 enorm toegenomen. En dat geeft mij de hoop dat ondanks alle veranderingen er nog steeds een goede toekomst is voor ons en met name voor onze kinderen. Daar moeten we wel hard voor werken. En dat moet voor ons allen een geweldige uitdaging zijn. Ik wens u een goed