Handreiking organisatie succesvolle overgang vmbo naar mbo. Preventie + Project Taskforce Jeugdwerkloosheid 2007

Transcriptie

1 Handreiking organisatie succesvolle overgang vmbo naar mbo Preventie + Project Taskforce Jeugdwerkloosheid 2007

2 2

3 Colofon Preventie Project Plus - Een handreiking voor de organisatie van een succesvolle overgang van vmbo naar mbo is in opdracht van de Taskforce Jeugdwerkloosheid uitgevoerd door: Bureau Queste Marieke Blanken en Charles Luyten Magnoliaerf KP Tilburg T (013) info@bureauqueste.nl Januari 2007

4

5 Voorwoord Beter voorkomen dan genezen Een daling van de uitval van 20 naar slechts 3 procent! Dat is het geweldige resultaat van het preventieproject vmbo-mbo, zoals dat met behulp van de handreiking Reik ze de hand, in 2006 in meer dan 30 van de 39 RMC-regio s is ingevoerd. Met zo n klinkend resultaat vraag je je haast af waarom we niet eerder met elkaar hebben ingezet op monitoring van jongeren die bij de overstap van vmbo naar mbo het risico lopen tussen wal en schip te raken. Ik ben dan ook blij dat deze handreiking van het Preventie + Project organisatie succesvolle overgang vmbo naar mbo er nu ligt. Het is een welkome aanvulling op de eerdere handreiking preventieproject overgang vmbo-mbo, waardoor uitvalpercentages nog verder kunnen dalen. Het stelt het onderwijsveld nog beter in staat jongeren kansrijk aan een opleiding in het mbo te laten beginnen en vol te houden. Zoals zo vaak lijkt de oplossing voor de hand liggend. Het begint met een degelijke beroeps- en opleidingskeuze. Veel jongeren hebben een beeld van hun ideale beroep dat niet klopt met de werkelijkheid, of laten zich door vrienden of familie een beroep aanpraten waar ze niet helemaal achter staan. En hebben ze een opleiding afgerond, dan kan nog blijken dat het diploma weinig waard is omdat de arbeidsmarkt voor dit beroep verzadigd is. De handreiking organisatie succesvolle overgang vmbo naar mbo ligt er, en daarmee een schat aan ervaring van een aanzienlijk aantal scholen uit alle windrichtingen van ons land. Ik wens u veel succes, maar vooral veel inspiratie bij de inzet van dit project in uw eigen omgeving. Het is immers beter te voorkomen dan te genezen. Jongeren zijn het waard! Hans de Boer Voorzitter Taskforce Jeugdwerkloosheid 5

6

7 Inhoudsopgave Voorwoord 5 1. Inleiding 9 Aanleiding handreiking 9 Uitgangspunten Preventie + project 9 2. Succesvolle overgang vmbo - mbo: een proces met duidelijke fasen 11 Fase 1 Opzetten projectorganisatie en projectplan 13 Fase 2 Inventarisatie van de vmbo-4 leerlingen 15 Fase 3 Beroeps- en opleidingskeuze: voorlichten en begeleiden 17 Fase 4 Vaststellen definitieve opleidingskeuze 19 Fase 5 Aanmelding en (voorlopige) inschrijving 20 Fase 6 Vaststellen risicojongeren en bepalen interventies 22 Fase 7 Begeleiden van risicojongeren 24 Fase 8 Inventarisatie effectiviteit begeleidingstraject 26 Fase 9 Vaststellen en bevorderen succesvolle deelname mbo 27 Fase 10 Controle onderwijsdeelname mbo-leerlingen 28 Fase 11 Evaluatie, terugkoppeling en bijstelling Praktijkvoorbeelden overgang vmbo mbo 30 Fase 1 Opzetten projectorganisatie en projectplan 31 Praktijkvoorbeeld inrichting projectopdracht RMC-regio Rijnmond 31 Praktijkvoorbeeld projectorganisatie RMC-subregio Arnhem 34 Fase 2 Inventarisatie van de vmbo-4 leerlingen 36 Praktijkvoorbeeld leerlingenadministratie / registratie RMC-regio Utrecht 36 Praktijkvoorbeeld registratie RMC-subregio Arnhem 38 Fase 3 Beroeps- en opleidingskeuze: voorlichten en begeleiden 39 Praktijkvoorbeeld voorlichtingsbijeenkomst Gooi en Vechtstreek 39 Praktijkvoorbeeld Open Dagen Kalender Gooi en Vechtstreek 40 Fase 4 Vaststellen definitieve opleidingskeuze 41 Praktijkvoorbeeld mailing gemeente Den Haag 41 Fase 5 Aanmelding en (voorlopige) inschrijving 45 Praktijkvoorbeeld intakeprocedure ROC Aventus 45 Fase 6 Vaststellen risicojongeren en bepalen interventies 47 Praktijkvoorbeeld diplomakaart gemeente Breda 47 Fase 7 Begeleiden van risicojongeren 49 Praktijkvoorbeeld begeleiding RMC-regio Hengelo 49 Praktijkvoorbeeld begeleiding gemeente Den Haag 52 Fase 8 Inventarisatie effectiviteit begeleidingstraject 54 Fase 9 en 10 Vaststellen en bevorderen succesvolle deelname mbo en controle onderwijsdeelname mboleerlingen 55 Praktijkvoorbeeld ROC Noorderpoortcollege. 55 Ombuigingstrajecten 56 Fase 11 Evaluatie, terugkoppeling en bijstelling 57

8

9 1. Inleiding Aanleiding handreiking Het vmbo richt het onderwijs steeds meer in om de aansluiting met het mbo zo soepel mogelijk te laten verlopen. Desondanks bestaat nog steeds het risico dat 15 tot 25 % van de vmbo-leerlingen uiteindelijk niet binnen het mbo start. De Taskforce Jeugdwerkloosheid vindt dit hoge percentage onaanvaardbaar. Zij nam daarom het initiatief het risico op uitval te verminderen door de werkwijze van het Preventieproject overgang vmbo mbo 1 te omarmen en landelijk te verspreiden. Door risicoleerlingen vroegtijdig in kaart te brengen en in de zomerperiode te begeleiden, blijken veel leerlingen alsnog tijdig een passende keuze te maken. Het risico op uitval is met de introductie van deze werkwijze verminderd van ruim 20% tot ongeveer 3%. Met het Preventie + project wil de Taskforce Jeugdwerkloosheid de uitdaging aangaan om het risico op uitval nog verder te verminderen. Aan de opzet van het Preventieproject is een aantal voorbereidende activiteiten toegevoegd om de overgang nog soepeler te laten verlopen. Ook zijn activiteiten toegevoegd om te voorkomen dat de mbo-leerling alsnog uitvalt. Het Preventieproject is hierdoor verbreed en verbeterd. Uitgangspunten Preventie + project De overgang van vmbo naar mbo bestaat voor de leerlingen uit een aantal stappen. Allereerst beginnen de leerlingen met het zich oriënteren op een school- en beroepskeuze en het maken van een keuze voor een vervolgopleiding. Vervolgens melden de leerlingen zich aan bij de mbo-opleiding naar keuze. Vooraf aan een definitieve plaatsing bij het mbo heeft de leerling een intakegesprek. De leerlingen die voor een Beroeps Begeleidende Leerweg (BBL) kiezen, hebben een leerwerkplek nodig. Deze leerwerkplek moeten de leerlingen in de meeste gevallen zelf zoeken. In september starten de leerlingen met hun vervolgopleiding. Dit proces lijkt eenvoudig en overzichtelijk, maar dat is het niet voor iedereen. Er kunnen zich allerlei problemen voordoen bij het nemen van deze stappen. De aanmelding kan niet goed verlopen, leerlingen kunnen geen leerbaan vinden waardoor een werkelijke start binnen het mbo uitblijft. Ook andere problemen kunnen een negatieve rol spelen bij deze overgang. Leerlingen hebben bijvoorbeeld psychosociale of huisvestingsproblemen, of er bestaan problemen binnen het gezin. In de praktijk blijkt dat scholen meer moeten inspelen op een aantal belangrijke zaken. De voorlichting over de arbeidsmarktperspectieven verdient meer aandacht. Leerlingen hebben nog te vaak een verkeerd beeld over beroepen en de vereisten van beroepen. Vandaar dat leerlingen regelmatig een onjuiste beroeps- en opleidingskeuze maken. 1 De uitgave van de handreiking van dit Preventieproject is te bestellen bij Mevrouw T. Postma, jpostma@minszw.nl. De handreiking is opgesteld door AOB Compaz. 9

10 Wanneer de leerling eenmaal start met een mbo-opleiding blijft een verdere oriëntatie op het beroep nodig. Zeker wanneer de leerling minder of niet meer gemotiveerd is om de opleiding af te maken. Hier ontstaat een groot risico op uitval. De betrokkenheid van de ouders tijdens dit gehele proces is over het algemeen nog te gering. De ouders hebben invloed op het keuzeproces van hun kinderen, maar hebben vaak een onjuist beeld over opleidingen, beroepen en de arbeidsmarkt. Tot slot, leerlingen kunnen tijdens de zomervakantie te vaak nergens terecht met vragen om informatie of hulp. Scholen zijn dicht en de leerlingen weten de weg naar andere organisaties niet te vinden. Kortom er valt veel te verbeteren. Vandaar deze handreiking met voorbeelden van een verbeterde opzet die u kunt overnemen. De werkwijze is gebaseerd op praktijkervaringen en voorbeelden. Deze voorbeelden kunt u vinden in hoofdstuk 3. 10

11 2. Succesvolle overgang vmbo - mbo: een proces met duidelijke fasen Dit hoofdstuk geeft een beeld waarop de overgang van vmbo naar mbo succesvol kan worden georganiseerd. Hierbij maken we onderscheid tussen elf fasen: Fase Verantwoordelijke periode 1. Opzetten projectorganisatie en projectplan projectleider januari 2. Inventarisatie van de vmbo-4 leerlingen vmbo februari 3. Beroeps- en opleidingskeuze: voorlichten en begeleiden vmbo februari maart 4. Vaststellen definitieve opleidingskeuze vmbo maart april 5. Aanmelding en (voorlopige) inschrijving vmbo april 6. Vaststellen risicojongeren en bepalen interventies vmbo projectleider mei juni 7. Begeleiden van risicojongeren projectleider juni september 8. Inventarisatie effectiviteit begeleidingstraject projectleider september 9. Vaststellen en bevorderen succesvolle deelname mbo ROC oktober 10. Controle onderwijsdeelname mbo-leerlingen ROC december 11. Evaluatie,terugkoppeling en bijstelling projectleider december Per fase beschrijven we wat er op welk tijdstip moet gebeuren om het succes van de overgang te vergroten. Ook geven we aan welke organisatie hiervoor verantwoordelijk is. Ter illustratie zijn bij elke fase één of meer praktijkvoorbeelden opgenomen. Deze zijn uitgewerkt in hoofdstuk 3. Op de volgende bladzijde worden alle fases nog schematisch op één pagina in beeld gebracht: 11

12 Fase 1: december-januari Opzetten projectorganisatie & projectplan Projectleider: Uitnodiging versturen, informatie en voorlichtingsbijeenkomst Voorbeeld Rotterdam & Arnhem Fase 11: december Evaluatie, terugkoppeling & bijstelling Projectleider: Evalueren, terugkoppelen en bijstellen. Starten nieuwe actie Voorbeeld model evaluatie Fase 2: februari Inventarisatie van de vmbo-4 leerlingen Vmbo: Vragenlijst invullen, kort screeningsonderzoek uitvoeren Voorbeeld Utrecht, RMC Brabant N.O., RMC Arnhem Fase 3: februari-maart Beroeps- & opleidingskeuze: voorlichten en begeleiden Vmbo: Voorlichten & begeleiden Voorbeeld RMC Gooi- en Vechtstreek Fase 4: maart-april Vaststellen definitieve opleidingskeuze Vmbo: Brief & antwoordformulier verzenden, vragenlijst invullen Voorbeeld Den Haag Succesvolle overgang vmbo mbo Preventie + Project Fase 10: december Controle onderwijsdeelname mboleerlingen Fase 9: oktober Vaststellen en bevorderen succesvolle deelname mbo Fase 8: september Inventarisatie effectiviteit begeleidingstraject ROC: Inventariseren binnen mbo instellingen Voorbeeld Noorderpoort college ROC: Inventariseren binnen mbo instellingen Voorbeeld Noorderpoort college, ombuigingstrajecten Projectleider: Verwijzen wel-ingeschreven mbo, nietingeschreven RMC Fase 5: april Aanmelding en (voorlopige) inschrijving Vmbo: Portfolio en reflectieformulieren invullen Voorbeeld ROC Aventus Fase 6: mei-juni Vaststellen risicojongeren en bepalen interventies Vmbo: Diplomakaart invullen Projectleider: Bepalen interventies Voorbeeld RMC Zuid Holland Zuid, diplomakaart gemeente Breda Fase 7: juni-september Begeleiden van risicojongeren Projectleider: Contact met leerlingen, opstellen actieplan, intensieve begeleiding, afronding Voorbeeld RMC Hengelo, Den Haag

13 Fase 1 Opzetten projectorganisatie en projectplan Doel en Resultaat Het organiseren van een gezamenlijke aanpak ter vermindering van uitval tijdens de overgang van vmbo naar mbo. Om dit te realiseren is het nodig een werkplan op te stellen: - Wat is het eindresultaat van het gehele plan (vermindering uitval); - Wat is het eindresultaat per fase (doel en resultaat); - Hoe gaan we dit organiseren (wat en door wie); - Wanneer gaan we dit organiseren (planning). De opzet van een dergelijk werkplan is zeker nodig wanneer er vele verschillende activiteiten plaatsvinden met meerdere organisaties en het project een regionaal of stedelijk karakter heeft. Verantwoordelijkheid Vmbo, mbo en RMC zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor het verminderen van uitval tijdens de overgang. Voor de uitvoering zijn de volgende partijen verantwoordelijk: - Het vmbo is verantwoordelijk voorberoepskeuzevoorlichting en het signaleren en het begeleiden van risico- en probleemleerlingen; - Het mbo is verantwoordelijk voor het voorlichten van de jongeren, de intake, de controle of de aanmelding daadwerkelijk heeft plaatsgevonden en de controle of de jongeren daadwerkelijk starten met de opleiding; Het RMC is verantwoordelijk voor het begeleiden in deze fase en heeft hier een aanjaagfunctie. Vanuit het streven naar een doorgaande scholingslijn is het verstandig dat het RMC de uitval van leerlingen tijdens de overgang tracht te voorkomen. De werkelijke verantwoordelijkheid ligt natuurlijk en uiteindelijk bij het vmbo en het mbo. Activiteiten In december vinden de volgende activiteiten plaats: - Initiatief tot samenwerking vanuit het RMC door het organiseren van overleg met als doel directies van alle vmbo en mbo-scholen te informeren over het project en commitment te vragen. - Inrichten van een projectorganisatie en het aanstellen van een projectleider. 2 In de projectgroep nemen vertegenwoordigers van vmbo en mbo-scholen zitting; - De projectgroep bepaalt de doelen en de resultaten en legt deze voor aan de wethouder(s) van de betrokken gemeente(n) en de directies van de scholen. Bij acceptatie legt de projectorgroep de afspraken vast bijvoorbeeld in een convenant tussen gemeente(n), vmbo en mbo-scholen; Gezamenlijk bepalen van activiteiten die alle betrokken organisaties moeten organiseren; Voorlichtingsbijeenkomst ten behoeve van de schoolleiding, de decanen van het vmbo en de contactpersonen van het mbo. Dit om het plan naar alle betrokken organisaties bekend te maken; De projectgroep onder leiding van de projectleider volgt de voortgang en het resultaat van de activiteiten. 2 Het maakt niet uit bij welke organisatie de projectleider werkzaam is (vmbo, mbo of RMC). Belangrijker is dat de projectleider de regio goed kent, een netwerk kan opbouwen en onderhouden en ervoor kan zorgen dat alle betrokkenen hun afspraken nakomen (zie ook succesfactoren). 13

14 Periode Jaarlijks vinden deze activiteiten in januari en februari plaats. Bij de eerste keer is het aan te raden om in december de brief naar de scholen te sturen of overleg te organiseren om commitment te organiseren. Succesfactoren Succesfactoren in deze fase zijn: - Een projectleider met een heldere opdracht én de bevoegdheid om te sturen; - Een projectleider die de regio en de betrokken organisaties goed kent, een netwerk kan opbouwen en onderhouden en zodanig gewicht heeft om betrokkenen aan te sturen. Verwijzing naar voorbeeldprojecten Een goed voorbeeld van een projectorganisatie is te vinden in de RMC-subregio Arnhem en de RMC-regio Rijnmond. De RMC-subregio Arnhem is erin geslaagd om de rollen en de verantwoordelijkheden vooraf helder te benoemen, vast te leggen in een convenant en daar ook naar te handelen. De RMC-regio Rijnmond werkt echt volgens de uitgangspunten van projectmanagement. De projectstructuur en het activiteitenplan zijn helder en compact beschreven, waardoor het voor iedereen duidelijk is wat er door wie en wanneer moet gebeuren. Meer informatie over de voorbeeldprojecten vindt u in hoofdstuk 3 onder fase 1. 14

15 Fase 2 Inventarisatie van de vmbo-4 leerlingen Doel en resultaat Deze fase heeft als doel het inventariseren van het exacte aantal vmbo-4 leerlingen (0 meting). Deze inventarisatie dient als basis voor het vroegtijdig signaleren van risico op uitval van leerlingen. Ook is aan de hand hiervan aan het eind van het project mogelijk de effecten zichtbaar te maken. Verantwoordelijkheid Vmbo-scholen zijn verantwoordelijk voor deze inventarisatie. Voor de hand ligt dat de decaan deze informatie over leerlingen verzamelt. De leerlingenadministratie verwerkt de gegevens in een centraal registratiesysteem. Activiteiten De inventarisatie van de vmbo-4 leerlingen kan als volgt plaatsvinden: - De decaan gaat na wat de school momenteel registreert en of het huidige registratiesysteem is te gebruiken voor deze inventarisatie. Indien nodig organiseert de decaan deze aanpassing; - Bij het ontbreken van een passende registratie, ontwikkelt de projectgroep samen met het vmbo en het mbo een nieuw (digitaal) registratiesysteem (zie succes- en faalfactoren); - De decaan vraagt de mentoren een vragenlijst in te vullen over wie er in de klas zit en of de leerling al een keuze heeft gemaakt voor een vervolgopleiding. Bij het uitblijven van een keuze geeft de mentor aan of er problemen aanwezig zijn die van invloed kunnen zijn op het keuzeproces; - De leerlingenadministratie verwerkt de gegevens in het registratiesysteem; - Bij gesignaleerde problemen organiseert de decaan in overleg met de mentor en eventueel de zorgcoördinator (aanvullende) begeleiding voor de leerling. Periode Februari - maart Succesfactoren Succesfactoren in deze fase zijn: - Een centraal registratiesysteem, zodat de informatie met het mbo en het RMC kan worden uitgewisseld en gemonitord. Bijkomend voordeel is dat de gemeente, afdeling onderwijs, leerlingen voor een langere periode kan volgen. - Een webbased 3 registratiesysteem. Decanen of leerlingenadministratie kunnen zelf de informatie in het systeem verwerken. Extra administratieve inzet van de projectgroep om de informatie van alle scholen te verwerken is niet meer nodig. - Een goede samenwerkingsrelatie tussen de decaan en de mentor. De mentor moet goed op de hoogte zijn van het project en het belang van het verzamelen en het uitwisselen van de informatie. 3 Een webbased registratiesysteem is een systeem wat via het internet toegankelijk is voor alle gebruikers. Met wachtwoorden is het systeem ontoegankelijk te maken voor onbevoegden. 15

16 Verwijzing naar voorbeeldprojecten De gemeenten Den Haag en Utrecht hebben een registratiesysteem dat informatie bevat over alle jongeren tot 23 jaar. Deze informatie kunnen de gemeenten gebruiken bij het ontwikkelen van beleid en bij het bepalen van de activiteiten om het voortijdig schoolverlaten (VSV) te verminderen. De RMC-subregio s Arnhem en Streekgewest Brabant Noordoost werken met een digitaal registratiesysteem. De RMC-subregio Arnhem werkt met een webbased registratiesysteem en de RMC-subregio Streekgewest Brabant Noordoost werkt met een usb-stick met niet alleen gegevens, maar eveneens een volledig registratieprogramma. Meer informatie over deze voorbeeldprojecten vindt u in hoofdstuk 3 onder fase 2. 16

17 Fase 3 Beroeps- en opleidingskeuze: voorlichten en begeleiden Doel en resultaat Het doel van deze fase is leerlingen voor te lichten en (zonodig) te begeleiden om een weloverwogen en realistische keuze te kunnen maken voor een vervolgopleiding. Via voorlichting en begeleiding krijgen leerlingen én ouders zicht op: - Alle mogelijke vervolgopleidingen; - Opleidingseisen en arbeidsmarktperspectief; - Noodzakelijke stappen voor aanmelding en overgang naar het mbo (onder andere datum en procedure van aanmelding); - Belangstelling, ambities, competenties, vaardigheden en belemmeringen. Verantwoordelijkheid Het vmbo is samen met het mbo verantwoordelijk voor de voorlichting. Het mbo moet de informatie aanleveren en een bijdrage leveren aan de voorlichtingsbijeenkomst(en). Wanneer het maken van een keuze voor de leerling een probleem vormt, zorgen de mentor en de decaan van het vmbo voor begeleiding. De ouders hebben de verantwoordelijkheid om hun kinderen te stimuleren en te helpen een keuze te maken voor een vervolgopleiding. Zij moeten dan wel beschikken over de informatie over vervolgopleidingen, opleidingseisen en perspectieven en inschrijvingsprocedure. Het verdient aanbeveling ouders intensief bij deze voorlichting te betrekken. Activiteiten De volgende activiteiten vinden plaats om de leerlingen en de ouders goed voor te lichten: Inventariseren van alle opleidingsmogelijkheden na het vmbo; Via een brief aan alle vmbo-leerlingen en hun ouders vragen over welke opleiding(en) zij informatie/voorlichting wensen te ontvangen; Op basis van de voorlichtingsbehoefte ontwikkelt het vmbo samen met het mbo een voorlichtingprogramma; Opstellen van een draaiboek voor de voorlichting met daarin: - Welke opleidingen worden gepresenteerd; - Het aantal presentaties per opleiding; - Locatie en tijdstip van presentaties; - Verantwoordelijke voor uitvoering van presentatie; - Het aantal deelnemers; - Richtlijnen en kwaliteitscriteria voor de uitvoering van de voorlichting. Doorspelen van individuele vragen of behoeften van de leerlingen en hun ouders naar betreffende begeleiders en scholen; Inventariseren van het aantal bezoekers, hun deelname aan de voorlichtingsactiviteiten en hun tevredenheid over de voorlichting; Bewaken en evalueren van de kwaliteit van de voorlichtingscyclus en een voorstel voor het komende jaar opstellen. De decanen en de mentoren moeten alert zijn of leerlingen een keuzeprobleem hebben. Bij een probleem kan een leerling worden doorverwezen naar een loopbaanbegeleider binnen of buiten school. Deze onderneemt de volgende activiteiten: 17

18 Via een uitgebreide diagnose stelt de loopbaanbegeleider vast wat de vraag is van de leerling; Eventueel met behulp van een assessment 4 stelt de loopbaanbegeleider een profiel op van de leerling (competenties, belangstelling, vaardigheden en kennis); Geeft advies of voorlichting over opleidingen en vervolgmogelijkheden; Stelt een en actieplan op; Verwijst de leerling door naar een vervolg of terug naar de reguliere begeleiding of school. Periode In februari maart vindt de voorlichting plaats. 5 Succesfactoren Succesfactoren in deze fase zijn: Een regionale aanpak van de voorlichtingsactiviteiten (inventariseren van de opleidingsmogelijkheden en het organiseren van een regionale voorlichtingsbijeenkomst(en); De projectgroep stimuleert de scholen tot voorlichting en begeleiding. Verwijzing naar voorbeeldprojecten De regio Gooi en Vechtstreek heeft een goed voorbeeld van een voorlichtingsaanbod. De regio heeft een Gids voor Beroep en Opleiding en een Open Dagen Kalender in het mbo ontwikkeld. Meer informatie over dit project vindt u in hoofdstuk 3 onder fase 3. 4 Het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) heeft in vele gemeenten een Competentie Test Centrum. De testen van dit centrum bieden leerlingen het inzicht in hun mogelijkheden en belemmeringen. 5 We gaan ervan uit dat de scholen eerder zijn gestart met de voorlichting aan hun leerlingen. De voorlichting bestaat uit een totaal pakket van samenhangende activiteiten. 18

19 Fase 4 Vaststellen definitieve opleidingskeuze Doel en resultaat Het doel van deze fase is de leerlingen een definitieve opleidingskeuze te laten maken. Door actief na te gaan of de leerlingen een keuze hebben gemaakt, stimuleert het vmbo de leerlingen om echt en zo vroeg mogelijk een keuze te maken. Ook signaleert het vmbo vroegtijdig problemen met het maken van een opleidingskeuze. Verantwoordelijkheid De mentoren zijn samen met de decanen verantwoordelijk voor het inventariseren van deze opleidingskeuze. Ook het actief betrekken van ouders behoort tot hun verantwoordelijkheid. Activiteiten In het kader van de inventarisatie vinden de volgende activiteiten plaats: Decanen sturen een brief aan alle leerlingen én hun ouders over de keuze voor een vervolgopleiding. Ouders zijn ook verantwoordelijk voor de opleidingskeuze van hun kind. In de brief staat: - Wat de meerwaarde is van het kiezen voor een vervolgopleiding; - Welke stappen de leerlingen moeten doorlopen om uiteindelijk te kunnen starten met een vervolgopleiding; - Wat het belang is om op tijd een definitieve keuze te maken. Wanneer de leerlingen en de ouders vragen hebben, kunnen ze naar aanleiding van de brief contact opnemen met de mentor of de decaan; De leerlingen vullen (eventueel in overleg met de ouders) de vragenlijst in van het kort screeningsonderzoek (KSO). 6 De gegevens van deze vragenlijsten bieden de decaan of de mentor inzicht in het keuzeproces van de leerlingen. Met behulp van het KSO kunnen de decaan en de mentor bepalen welke leerling extra aandacht en ondersteuning nodig heeft; De decaan zorgt er zonodig - voor dat de leerling begeleiding krijgt. Periode Maart en april Succesfactoren Succesfactoren in deze fase zijn: Jongeren aansporen op tijd een keuze te maken. In de praktijk blijkt dat jongeren regelmatig van keuze veranderen. Dit kan uiteindelijk tot problemen leiden bij de inschrijving. Ouders actief betrekken bij het keuzeproces. Verwijzing naar voorbeeldprojecten De gemeente Den Haag stuurt de jongeren en hun ouders een brief. Deze brief kunt u als voorbeeld gebruiken. De voorbeeldbrief vindt u in hoofdstuk 3 onder fase 4. 6 De vragenlijst van het KSO is te vinden in de handreiking Reik jongeren de hand op pagina 37. De handreiking is te downloaden op 19

20 Fase 5 Aanmelding en (voorlopige) inschrijving Doel en resultaat Het doel van deze fase is dat leerlingen zich daadwerkelijk inschrijven voor een vervolgopleiding. De leerlingen moeten op de hoogte zijn van de inschrijvingsprocedure en weten dat er een onderscheid bestaat tussen een aanmelding en een definitieve inschrijving. Ook moeten leerlingen die een BBL opleiding gaan volgen weten dat ze eerst zelf een leerbaan moeten vinden. Verantwoordelijkheid Het vmbo draagt zorg dat: Leerlingen zich daadwerkelijk aanmelden en voorlopig inschrijven bij een vervolgopleiding. Leerlingen op de hoogte zijn van de eventuele voorwaarden om zich definitief in te schrijven (bijvoorbeeld het hebben van een leerbaan) Het mbo is verantwoordelijk voor: Het bekend en inzichtelijk maken van de procedure. Tijdig informeren van de leerling en het vmbo wanneer de inschrijving niet juist heeft plaatsgevonden. Activiteiten Het mbo maakt duidelijk welke stappen de leerling moet doorlopen om zich in te schrijven. Hiervoor zijn de volgende activiteiten nodig: Opstellen en beschikbaar stellen van een informatiepakket met helder beschreven inschrijvingsvoorwaarden; Maken van afspraken met het vmbo over de verspreiding van het informatiepakket onder leerlingen; Bij onjuiste aanmelding z.s.m. terugkoppeling aan het vmbo en de leerling. Het mbo geeft hierbij aan welke informatie ontbreekt; Leerlingen z.s.m. bevestigen wanneer ze definitief zijn ingeschreven. De mentor moet de leerlingen continu op de juiste inschrijfprocedure wijzen. In april kan er een gesprek met de ouders en leerling plaatsvinden om door te nemen of de leerling zich heeft aangemeld en zonodig ook een leerbaan heeft geregeld. De mentor kan extra begeleiding organiseren voor de leerling. Periode April Succesfactoren Succesfactoren in deze fase zijn: - De samenwerking en de uitwisseling van informatie tussen het vmbo en het mbo tijdens de inschrijvingsprocedure; - Een vroegtijdig inzicht in het aantal inschrijvingen; - Een snelle terugkoppeling van onjuiste inschrijvingen. In de praktijk blijkt terugkoppeling laat plaats te vinden. Door de vakantieperiode heeft de leerling onvoldoende tijd om zich alsnog op de juiste wijze in te schrijven. 20

21 - Het betrekken van het CWI en Kenniscentra (KBB s) bij het zoeken naar leerbanen. Verwijzing naar voorbeeld projecten Het ROC Aventus heeft een document ontwikkeld waaruit duidelijk blijkt welke stappen de leerlingen bij inschrijving moeten doorlopen. Meer informatie hierover vindt u in hoofdstuk 3 onder fase 5. 21

22 Fase 6 Vaststellen risicojongeren en bepalen interventies Doel en resultaat Het doel van deze fase is het vaststellen van de risicojongeren. 7 Met het vaststellen van het risico op uitval, is het vervolgens mogelijk te bepalen welke interventies er nodig zijn. Verantwoordelijkheid Het vmbo is verantwoordelijk voor het in beeld brengen van de risico- en probleemleerlingen. Deze informatie moet het vmbo uitwisselen met het mbo en het RMC. De projectleider bepaalt in overleg welke organisatie of instelling de begeleiding oppakt. Activiteiten De volgende activiteiten vinden plaats om risicojongeren vast te stellen: De leerlingen vullen bij de uitreiking van de cijferlijst een diplomakaart in. Aan de hand van de informatie op de diplomakaart is vast te stellen wie een risicoleerling is; 8 De decaan zorgt ervoor dat de leerlingenadministratie de informatie van de diplomakaart verwerkt in het registratiesysteem; De RMC-coördinator kan de gegevens van het registratiesysteem inzien en gaat vervolgens bij de leerplichtambtenaren na of meer belangrijke informatie bekend is over deze leerling; Het RMC gaat bij leerplicht 9 na of zij de probleemjongeren kennen; De projectgroep onder leiding van de projectleider stelt vast wie de risico- en probleemjongeren zijn en welke vorm van begeleiding nodig is. Het uitgangspunt daarbij is dat: - Het vmbo is verantwoordelijk voor de jongeren die het examen niet hebben behaald; - Het vmbo is verantwoordelijk voor de jongeren waar de informatie nog van ontbreekt of zich nog niet hebben aangemeld. Wanneer het vmbo geen informatie over de jongere krijgt, neemt het RMC het over; - Het mbo is verantwoordelijk voor de jongeren die wel een keuze hebben gemaakt en zijn ingeschreven, maar die nog geen leerbaan hebben gevonden of waar de toelating nog onzeker is; - Het RMC is verantwoordelijk voor de jongeren die zich nergens hebben aangemeld; - Het RMC draagt zorg voor de juiste begeleiding van probleemjongeren. Voorbeelden van begeleiding zijn maatschappelijk werk, schuldhulpverlening en jeugdzorg. 7 Onder risicoleerlingen verstaan wij leerlingen waar mogelijke problemen kunnen optreden die in preventieve zin kunnen worden gesignaleerd. Probleemjongeren bevinden zich al in de omstandigheid dat de overgang problematisch zal verlopen, bijvoorbeeld de leerlingen die zijn gestopt (stakers) of jongeren die nergens bekend zijn of geregistreerd. 8 In de handreiking Reik jongeren de hand staan zes factoren die bepalen of het om een risicoleerling gaat: geen bestemming, geen praktijkplaats, niet aangemeld, toelating onzeker, vervolg onduidelijk, werken. Daaraan kan worden toegevoegd: niet slagen voor het examen en ontbreken van informatie over de leerling, ook na extra acties zoals huisbezoek. 9 De leerplichtambtenaren beschikken over veel leerlingendossiers. In deze dossiers staat informatie uit het verleden die nuttig kan zijn bij het bepalen van de interventies. 22

23 Periode Mei - juni (Zo snel mogelijk na de bekendmaking van de resultaten van het examen) Succes- en faalfactoren Succesfactoren in deze fase zijn: Goede voorlichting over de diplomakaart, zodat de leerlingen weten dat ze na het examen de diplomakaart moeten invullen. Het aantrekkelijk maken van het invullen van de diplomakaart kan het succes vergroten. Denk bijvoorbeeld hierbij aan het verloten van een Ipod onder degene die een diplomakaart hebben ingevuld (Breda); Een webbased registratiesysteem met afspraken over toegang en soorten van informatie. Dit draagt bij aan het aanleveren van dezelfde informatie door alle scholen. Vervolgens is het eenvoudiger om te monitoren en te evalueren. Faalfactoren in deze fase zijn: Uit de praktijk blijkt dat de vmbo-scholen niet de noodzaak inzien om de informatie tijdig aan te leveren; De informatie die de vmbo-scholen aanleveren is vaak incompleet; De projectleider kan er op toezien dat de vmbo-scholen de informatie wel aanleveren. Een goede informatieve bijeenkomst aan het begin van het project draagt bij aan commitment van de betrokken scholen om dit onderdeel van het project goed te verzorgen. Verwijzing naar voorbeeldprojecten De gemeente Breda, afdeling onderwijs, heeft de diplomakaart geïntroduceerd op de vmboscholen. De gemeente heeft deze kaart op een aansprekende en eigentijdse manier laten vormgeven. Er zijn posters die de leerlingen bekend maken met de diplomakaart. Met het invullen van de kaart, maken de leerlingen kans op een Ipod. Meer informatie hierover vindt u in hoofdstuk 3 onder fase 6. 23

24 Fase 7 Begeleiden van risicojongeren Doel en resultaat Het doel van deze fase is het begeleiden van risicojongeren om ervoor te zorgen dat zij in september van start kunnen gaan met een vervolgopleiding. De begeleiding moet gericht zijn op het wegnemen van de belemmeringen of knelpunten. Verantwoordelijkheid De projectleider bepaalt in overleg met de projectgroep voor elke risicojongere de verantwoordelijke voor de begeleiding. Dit kan in plaats van het RMC bijvoorbeeld ook een ingehuurd bureau zijn. Zo voorkomen we dat de leerling zijn of haar verhaal meerdere keren moet vertellen en mogelijk door meerdere organisaties wordt begeleid. Gedurende de zomer wordt een aantal begeleiders ofwel vanuit het RMC of het bureau op de groep risicoleerlingen gezet. De verantwoordelijke begeleider zorgt voor de begeleiding van de leerling en ziet erop toe dat alle afspraken worden nagekomen. De projectleider houdt het totale leerlingenbestand in beeld. Samenwerking tussen vmbo, mbo, RMC en hulpverlenende organisaties is hierbij een voorwaarde. Activiteiten Het begeleidingstraject ziet er als volgt uit: Contact leggen met de leerling en hun ouders door de verantwoordelijke (schriftelijk, telefonisch, persoonlijk) voor een nadere analyse van de situatie; De verantwoordelijke begeleider stelt samen met de leerling een actieplan op; De leerling ondertekent het actieplan; De verantwoordelijke begeleider koppelt het actieplan terug naar de projectleider; Start van het actieplan met eventuele inschakeling van andere organisaties; Afsluiting van het actieplan bij het gewenste resultaat; Terugkoppeling van het resultaat naar het registratiesysteem. Periode Juni t/m augustus met een eventuele uitloop naar september. Succes- en faalfactoren Succesfactoren in deze fase zijn: Het begeleidingstraject is voor alle partijen, inclusief de leerling, helder; Eén organisatie (bij voorkeur het RMC) is verantwoordelijk voor het totale begeleidingstraject. Dit draagt bij aan de naleving van de afspraken, de afstemming tussen organisaties en de uitwisseling van informatie; De betrokkenen beschouwen het actieplan als een contract. De partijen kunnen elkaar aanspreken wanneer deze de afspraken niet nakomen; De begeleiding vindt voor een groot deel tijdens de zomervakantie plaats. In de praktijk blijkt dat juist begeleiding tijdens de vakantieperiode essentieel is om het risico op uitval tijdens de overgang te verminderen; Korte lijnen tussen de verantwoordelijke en de uitvoerende organisaties (bijvoorbeeld een terugkerende leerlingbespreking); De vmbo-scholen sneller professionele hulp inroepen voor risico- en probleemleerlingen. 24

25 ROC s dienen in de zomervakantie op beslissingsniveau bereikbaar te zijn Verwijzing naar voorbeeldprojecten In Den Haag en de RMC-(sub)regio s Streekgewest Brabant Noordoost en Zuid-Holland Zuid werken uitvoerende organisaties actief met elkaar samen. De RMC-regio Zuid-Holland Zuid en Den Haag hebben bijvoorbeeld één organisatie opgericht waar RMC leerplicht zijn samengevoegd. Meer informatie vindt u in hoofdstuk 3 onder fase 7. 25

26 Fase 8 Inventarisatie effectiviteit begeleidingstraject Doel en resultaat Het doel van deze fase is het inventariseren van de leerlingen die werkelijk zijn gestart in het mbo, welke jongeren naar ander vervolgonderwijs zijn overgestapt en welke jongeren de overstap naar het vervolgonderwijs (nog) niet gemaakt hebben. De inventarisatie geeft daarmee dus een compleet beeld van het succes van het begeleidingsproject. Verantwoordelijkheid De projectleider is ervoor verantwoordelijk dat de inventarisatie plaatsvindt. De ingeschreven leerlingen in het mbo of het vervolgonderwijs vallen nu onder de verantwoordelijkheid van het mbo. De niet-ingeschreven leerlingen worden overgedragen aan het RMC, die vanaf dat moment de verdere trajectbegeleiding verzorgt. Activiteiten In het mbo (of ander vervolgonderwijs) gaat men na welke jongeren zich daadwerkelijk hebben aangemeld en zijn ingeschreven (zijn bij de leerlingenadministratie alle leerlinggegevens verwerkt in het centrale registratiesysteem); In het het mbo (of ander vervolgonderwijs ) controleert men welke ingeschreven leerlingen daadwerkelijk zijn gestart; Bij uitblijven van de start of verzuim, gaat het mbo bij de leerling na wat daarvan de achterliggende reden van is en wordt ervoor gezorgd dat de deelnemer alsnog de kans krijgt om te starten; De projectleider zorgt dat de jongeren die niet zijn ingeschreven, worden doorgegeven aan het RMC. De trajectbegeleiders van het RMC doen een nieuwe poging om de jongeren richting onderwijs te begeleiden Periode Tweede week september, om ervoor te zorgen dat de niet-ingeschreven jongeren zich alsnog nog kunnen aanmelden en starten voor de voor de ROC s belangrijke peildatum van 1 oktober. Natuurlijk kunnen de jongeren zich ook in een later stadium nog inschrijven op een ROC. Succesfactoren Voor succes is goede koppeling van informatie tussen de projectleider en het ROC (het vervolgonderwijs) essentieel. De informatie vanuit het onderwijs is te koppelen met de informatie die in eerdere fases is verzameld (bijvoorbeeld door middel van de diplomakaart). Daarmee is het voor de projectorganisatie mogelijk om exact vast te stellen welke leerlingen zich niet hebben ingeschreven in het vervolgonderwijs. Verwijzing naar voorbeeld projecten In Groningen heeft men een gezamenlijke aanpak ontwikkeld voor de controle op gestarte leerlingen bij de aanvang van het nieuwe schooljaar. Een beschrijving hiervan vindt u in hoofdstuk 3 onder fase 9 en

27 Fase 9 Vaststellen en bevorderen succesvolle deelname mbo Doel en resultaat Het doel van deze fase is het vaststellen en het bevorderen van succesvolle deelname in het mbo. Dit om uitval te voorkomen, maar ook om tijdig te signaleren dat leerlingen wegblijven en wat de reden hiervan is. Verantwoordelijkheid Het mbo is verantwoordelijk voor het binden en het vasthouden van de leerlingen. Zonodig moet het mbo andere organisaties betrekken bij de begeleiding of heroriëntatie, zoals bijvoorbeeld het Competentie Test Centrum van CWI. Activiteiten Naast de programmatische en de didactische activiteiten die plaatsvinden om leerlingen te binden aan een opleiding, zorgen de volgende activiteiten ervoor dat het mbo problemen zo spoedig mogelijk signaleert en aanpakt: Verzuimregistratie; Actieve signalering van belemmeringen en onvrede bij leerlingen; Aanbieden van ondersteuning bij het bepalen van een nieuwe opleiding (bijvoorbeeld door loopbaanbegeleiding en mogelijkheden bij CWI); Zo snel mogelijk leerlingen toeleiden naar een andere opleiding. 10 Periode De nadruk ligt op de periode tot en met december. De activiteiten kunnen natuurlijk gedurende de gehele opleidingsperiode plaatsvinden. Succes- en faalfactoren Het is nodig om leerlingen te begeleiden die een onjuiste opleidingskeuze hebben gemaakt. Deze benadering kan uitval tegengaan door tijdig over te stappen naar een andere opleiding. Een succesvolle ombuiging van een verkeerde opleidingskeuze is het gevolg. Verwijzing naar voorbeeld projecten Een goed voorbeeld van een gezamenlijke, langlopende aanpak, screening en terugkoppeling van gegevens uit het mbo vindt u in hoofdstuk 3 onder fase 9 en De nieuwe Wet Samenwerkingsconstructies VO BVE moet het eenvoudiger maken om leerlingen gedurende een schooljaar een andere opleiding te laten volgen. Het budget voor de betreffende leerling kan worden meegenomen naar de nieuwe opleiding. 27

28 Fase 10 Controle onderwijsdeelname mbo-leerlingen Doel en resultaat Het doel van deze fase is het nagaan van de onderwijsdeelname van de mbo-leerlingen. Met deze gegevens is het mogelijk om het werkelijk succes van de overgang van vmbo naar mbo vast te stellen. Verantwoordelijkheid Het mbo is onder leiding van de projectleider verantwoordelijk voor het verzamelen en het verwerken van de informatie in het registratiesysteem. De projectgroep koppelt de informatie terug aan alle vmbo-scholen. Activiteiten Tijdens deze fase vinden de volgende activiteiten plaats: Het mbo gaat na of alle gestarte leerlingen nog steeds deelnemen aan het onderwijs Het mbo verwerkt deze informatie in het registratiesysteem. Aan de hand van het registratiesysteem kan de projectleider een analyse maken van: - Het aantal leerlingen dat succesvol is gestart in het mbo; - Het aantal leerlingen dat iets anders is gaan doen (werk of havo); 11 - Het aantal leerlingen dat niet is gestart met een vervolgopleiding; - Het aantal leerlingen waar geen informatie over is; De projectleider koppelt de informatie terug aan de vmbo-scholen. Periode November Succes- en faalfactoren Succesfactoren in deze fase zijn: Een centraal registratiesysteem om informatie te controleren en te analyseren; Betrokkenheid en inbreng van alle informatie vanuit alle vmbo en mbo-scholen; Een projectleider die erop toeziet dat afspraken worden nagekomen. Verwijzing naar voorbeeld projecten De RMC-subregio Streekgewest Brabant Noordoost werkt met een (zelf ontwikkeld) digitaal registratiesysteem. De wijze waarop de regio de informatie terugkoppelt, kan als voorbeeld worden gebruikt door andere regio s. Gegevens vindt u in hoofdstuk 3 onder fase 2. Ook in de provincie Groningen wordt met een digitaal registratiesysteem (Acces) gewerkt. Gegevens vindt u in hoofdstuk 3 onder fase 9 en Deze informatie is verzameld met behulp van de diplomakaart. 28

29 Fase 11 Evaluatie, terugkoppeling en bijstelling Doel en resultaat Het doel van de evaluatie is het werkelijke effect na te gaan van alle activiteiten. Deze evaluatie leidt tot conclusies over de wijze waarop het project moet worden voortgezet en aangepast (werkproces, samenwerking en activiteiten). Binnen de evaluatie moet er aandacht zijn voor resultaten, maar ook voor het proces. Verantwoordelijkheid De projectgroep is verantwoordelijk voor de aansturing en de uitvoering van de evaluatie. Naast het werkelijke effect moeten alle betrokken partijen aangeven wat volgens hen dient te worden bijgesteld. Aan de hand van deze evaluatie stelt de projectgroep een nieuw werkplan op. Activiteiten Om de evaluatie uit te voeren vinden de volgende activiteiten plaats: Verwerken en analyseren van gegevens uit registratiesysteem (zie vorige fase); Presenteren resultaten aan vmbo-scholen door projectleider; Uitvoeren procesevaluatie door: - In overleg met de betrokken organisaties verbeterpunten vaststellen; - Na te gaan of het werkplan is uitgevoerd zoals was beoogd. Projectgroep stelt op basis van deze informatie een nieuw werkplan op; Dit werkplan ter besluitvorming voorleggen aan de vmbo en mbo-scholen en betrokken gemeenten (afdeling onderwijs). Periode December - januari Succes- en faalfactoren Succesfactoren in deze fase zijn: Het zichtbaar maken van interventies en de effecten van de interventies; Het openlijk bespreken van resultaten, inzet en samenwerking; Bereidheid om het project aan te passen; Verwijzing naar voorbeeld projecten Er vinden evaluaties plaats, maar deze evaluaties zijn niet altijd gericht op het proces. Vandaar dat wij een opzet presenteren die als voorbeeld kan dienen voor een evaluatie van zowel resultaat als proces. Meer informatie kunt u vinden in hoofdstuk 3 onder fase

30 3. Praktijkvoorbeelden overgang vmbo mbo In dit hoofdstuk staan praktijkvoorbeelden beschreven die laten zien op welke wijze u de activiteiten binnen de verschillende fases kunt vormgeven. U kunt zich laten inspireren door gebruik te maken van praktijkvoorbeelden en ervaringen elders in het land. De praktijkvoorbeelden hebben betrekking op de volgende fasen: Doel van fase Regio Voorbeeld 1 Opzetten Rijnmond Uitwerking projectorganisatie projectorganisatie en projectplan Arnhem 2 Inventarisatie van de vmbo-4 leerlingen 3 Beroeps- en opleidingskeuze: voorlichten en begeleiden 4 Vaststellen definitieve opleidingskeuze 5 Aanmelding en (voorlopige) inschrijving 6 Vaststellen risicojongeren en bepalen interventies Projectorganisatie op regionaal niveau Utrecht Registratie van alle jongeren tot 23 Streekgewest Brabant Noordoost Arnhem Gooi en Vechtstreek ROC Aventus Den Haag ROC Aventus Breda Streekgewest Brabant Noordoost Zuid-Holland Zuid jaar Digitaal registratiesysteem Webbased registratiesysteem Gids voor scholing en beroep; Kalender open dagen mboopleidingen Portfolio Mailing aan leerlingen en ouders Stappenplan met als doel inschrijving mbo Diplomakaart Manier van verwerken van informatie Een organisatie voor RMC en leerplicht 7 Begeleiden van Den Haag Integrale begeleidingsopzet risicojongeren Hengelo Trajectbureau 8 Inventarisatie effectiviteit begeleidingstraject 9 Vaststellen en bevorderen succesvolle deelname mbo 10 Controle onderwijsdeelname mboleerlingen 11 Evaluatie, terugkoppeling en bijstelling ROC Noorderpoortcollege ROC Noorderpoortcollege Streekgewest Brabant Noordoost en ROC Noorderpoort-college Inventarisatie start mbo Inventarisatie verblijf op mbo Voorbeeld terugkoppeling informatie en succesvol verblijf op mbo Modelevaluatie 30

31 Fase 1 Opzetten projectorganisatie en projectplan De eerste fase betreft het opzetten van een projectorganisatie en een projectplan. De RMCregio Rijnmond en de RMC-subregio Arnhem kennen een projectorganisatie die als voorbeeld kunnen dienen. Praktijkvoorbeeld inrichting projectopdracht RMC-regio Rijnmond De RMC-regio Rijnmond heeft een projectorganisatie opgericht en een activiteitenplan opgesteld waaruit duidelijk blijkt wie, wat en wanneer moet doen. Dit om het voortijdig schoolverlaten (VSV) terug te dringen De regio heeft goede resultaten bereikt en heeft de werkwijze zodanig uitgewerkt dat het goed overdraagbaar is. Convenant De gemeente Rotterdam heeft een convenant gesloten met een aantal uitvoeringsorganisaties om het voortijdig schoolverlaten terug te dringen. Het betreft een convenant tussen de gemeente Rotterdam, de ROC s, de regiogemeenten, de RMC-regio en de steunpunten/jongerenloketten. In aansluiting op dit convenant is er een activiteitenplan ontwikkeld dat duidelijk het karakter draagt van projectmanagement. In dit activiteitenplan is aangegeven wat de noodzakelijke stappen in het gehele proces zijn. Bovendien zijn alle afzonderlijke activiteiten en prestaties genoemd die de uitvoerende organisaties dienen te leveren. Projectorganisatie Onder leiding van een projectleider is een werkgroep samengesteld. Deze ziet toe op de uitvoering van de voorgenomen maatregelen en acties door alle aangesloten partijen. Per deelproject zijn verantwoordelijken benoemd. De projectleider ziet toe op het tijdig aanleveren van managementinformatie uit de registratie van de RMC-regio, zodat vermindering van VSV ook daadwerkelijk (tussentijds) kan worden aangetoond. De projectleider dient ook achterstand te voorkomen bij de verwerking en aanlevering van alle bestanden. Beide ROC s leveren tijdige en volledige informatie conform in het RMC-protocol gemaakte afspraken. Ontwikkeling van een plan van aanpak VSV De aanpak kent de volgende onderdelen: 1. Algemeen proces voor het ontwikkelen van het activiteitenplan; 2. Activiteitenplan op organisatieniveau; 3. Een uitwerking van de activiteiten op uitvoeringsniveau; 4. Randvoorwaarden voor de uitvoering. Ad 1. Algemeen proces voor het ontwikkelen van het activiteitenplan In onderling overleg hebben gemeente Rotterdam, RMC-subregio s en ROC s de hoofdmaatregelen opgesteld. Deze maatregelen hebben betrekking op de overgang vmbo - mbo, de doorlopende instroom, de zorgstructuur en het verzuimbeleid; De ROC s stellen aan de hand van dit voorstel hun activiteitenplan op; De RMC-subregio s stellen hun activiteitenplan op; De RMC-contactgemeente Rotterdam en de ROC s werken aan een gezamenlijk uitvoeringsplan, waarin ze de maatregelen van het convenant uitwerken; 31

32 Een werkgroep o.l.v. een projectleider volgt de kwalitatieve en kwantitatieve voortgang van de activiteiten in het kader van het convenant; Het RMC voert de effectrapportage uit door een eindmeting te houden van het aantal voortijdig school verlaters per 31 juli; uitgesplitst naar activiteiten en uitvoerders. Ad 2. Activiteitenplan op organisatieniveau Op basis van de overeengekomen aanpak worden de activiteiten aangegeven die elke afzonderlijke organisatie verzorgt. Dit activiteitenplan heeft de volgende opzet. Activiteiten vmbo ROC RMCsubregio s Overgang vmbo mbo Activiteiten binnen vmbo (nagaan welke jongeren nog geen inschrijving hebben) Actief traceren niet-verschenen jongeren door ROC s Actieve benadering door RMC medewerkers Evaluatie 4-vmbo actie Doorlopende instroom mbo Creëren van instroommogelijkheden mbo Outreachende aanpak van VSV-ers Voorkomen voortijdig schoolverlaten door zorgstructuur Voorkomen voortijdig schoolverlaten door verzuimbeleid Voorkomen VSV door handhaven Uitval vanuit ROC = intake RMC Steunpunten/ jongerenloket Ad 3. Een uitwerking van activiteiten op uitvoeringsniveau Per activiteit stelt de uitvoerende organisatie een overzicht op van de wijze waarop en wie deze activiteit verzorgt. Dit is als volgt opgesteld: Soort activiteit; Inhoud van de activiteit; Beoogd resultaat van de activiteit; Verantwoordelijkheid voor deze activiteit; De planning van de uitvoering; Het tijdstip van de werkelijke realisatie van de activiteit (op tijd); Het uiteindelijke resultaat. Ad 4. Randvoorwaarden Binnen het activiteitenplan zijn randvoorwaarden opgenomen die noodzakelijk zijn voor het welslagen van het plan. Dit betreffen onder andere: - De begroting; - De inbreng van reguliere middelen; - De verdeling van subsidie; 32

33 - De registratie van gegevens; - De deelnemersadministratie; - De toegang tot andere ketens (huisvesting, reïntegratie, jeugdzorg). Bekostiging Met de opstelling van het convenant hebben zowel de gemeente Rotterdam als de ROC s, de regiogemeenten, de RMC-regio en de steunpunten/jongerenloketten middelen beschikbaar gesteld voor onder andere de extra benodigde menskracht. Dit zowel voor de projectorganisatie als bij de RMC s en de ROC s. Daaraan is een resultaatverplichting gekoppeld. Contactpersonen Gemeente Rotterdam, Dienst Jeugd Onderwijs en Samenleving Projectleider VSV-convenant Sander van Reedt Dortland Regio Rijnmond s.vanreedtdortland@jos.rotterdam.nl Beleidsmedewerker VSV Petra van der List p.vandervlist@jos.rotterdam.nl Gegevensbeheer Ton Nuninga T.Nuninga@jos.rotterdam.nl 33