Een uitgave van de Rotterdamse Fiscalisten Vereniging Christiaanse Taxateur Jaargang 22, nummer /2013. (Taxy) Tweestr d

Transcriptie

1 de AANSLAG! Een uitgave van de Rotterdamse Fiscalisten Vereniging Christiaanse Taxateur Jaargang 22, nummer /2013 (Taxy) Tweestr d Docent over het thema: Interviews met: Verder: Ruud de Smit MSc Ernst & Young Hertoghs advocatenbelastingkundigen Mazars Een bezoek aan de Hoge Raad Fiscale Feuten Prof. dr. M.W.C. Feteris over werken bij de Hoge Raad

2 Vind jij het een uitdaging om complexe fiscale vraagstukken op te lossen? Binnen de internationale en transactiegerichte adviespraktijk van Stibbe buig je je over complexe en uitdagende fiscale vraagstukken. Naast de advisering over Nederlands- en internationaal belastingrecht bij bijvoorbeeld een internationale fusie en overnames, herstructureringen, beursgangen en onroerend goedprojecten word je bij uiteenlopende adviestrajecten betrokken. Als advocaat-belasting- kundige bij Stibbe werk je nauw samen met kantoorgenoten in Amsterdam, Brussel, Londen en New York. Ook is het mogelijk om zelf voor een bepaalde periode in Londen of New York te werken. Ben je een ambitieuze derde- of vierdejaars student fiscaal recht of recent afgestudeerd fiscaal-jurist? En wil je kennismaken met de praktijkgroep Tax Law van Stibbe? Ga dan naar werkenbijstibbe.nl of neem contact op met Margot Hospes ( ).

3 Inhoudsopgave de AANSLAG! 3 Inhoudsopgave R.C. de Smit MSc Docent bij het Fiscaal Economisch Instituut en verbonden aan het Wetenschappelijk Bureau van de Hoge Raad der Nederlanden Julia Grooten Studente Fiscaal Recht Over... Over..... het ontleden van Belastingarresten... het bezoek aan de Hoge Raad 6 9 Prof. dr. M.W.C. Feteris Speciaal Fiscaal Raadsheer bij de Hoge Raad der Nederlanden Vertelt in een interview over het reilen en zeilen van de Hoge Raad. Rogier Vermeer vertelt over het leven van een zeiler Redactioneel 24 5 Van de Voorzitter 26 6 Docentartikel 29 9 Bezoek aan de Hoge Raad Startersinterview Hertoghs advocaten-belastingkundigen Startersinterview Mazars Foto s Tax Jurisprudence Program Fiscaliteit in perspectief! Interview met prof. dr. M.W.C. Feteris Prijsvraag 42 Foto s ledenborrels Startersinterview Ernst & Young Thuis bij Foto s CT-Zaalvoetbaltoernooi Speciaal Fiscaal Foto s kantoorbezoeken Fiscale Feuten De Tien De Stelling Column Martijn Schippers Agenda

4 4 de AANSLAG! Redactioneel De Aanslag is het verenigingsblad van de R.F.V. Christiaanse-Taxateur en verschijnt vier keer per jaar. Editie Jaargang 22 / Nummer 2 Februari 2013 Hoofd- en eindredactie Anouk Bakker Redactie Peter Adriaanse Julia Grooten Michèle Hendriks Fu Zandy Met dank aan: De stellingdeelnemers Chiel Bakker Erica de Bree Mark Boender Hilbert Bout Prof. dr. M.W.C. Feteris Bas Griffioen Steffie Klein Niek Mereu Mathieu Neve Angelique Perdaems Martijn Schippers R.C. de Smit MSc Elvera Tieleman Rogier Vermeer Sebastiaan Willighagen Redactieadres Erasmus Universiteit Rotterdam De Aanslagredactie Kamer H13-11 Postbus DR Rotterdam Colofon Waarde lezer, Redactioneel Het jaar 2012 hebben we achter ons gelaten en mogelijk heeft u met ons het glas geheven op een bruisend nieuw jaar tijdens de Nieuwjaarsborrel. Inmiddels is januari 2013 historie en van een grote verscheidenheid aan activiteiten uit het nieuwe jaar kan reeds verslag worden gemaakt voor in de 19e Almanak, waarvan de voorbereidingen onlangs van start zijn gegaan. Zoals ieder jaar wordt ook het afgelopen jaar gekenmerkt door een aantal in het oog springende gebeurtenissen. Zo kwam Prins Friso op 17 februari 2012 ten val tijdens zijn vakantie in Lech en heeft Mark Rutte op 23 april 2012 koningin Beatrix het ontslag van zijn minderheidskabinet aangeboden. In juli won Epke Zonderland een gouden plak tijdens de Olympische Spelen in Londen met zijn verbijsterende oefening op de rekstok. Niet geheel verrassend stonden op 13 september 2012 de verkiezingen op het programma. Ook in Amerika vonden in 2012 verkiezingen plaats en wel op 7 november. De Amerikaanse presidentsverkiezingen worden gekenmerkt door een tweestrijd: een strijd tussen de Democraten en de Republikeinen. Niet alleen heeft zich in 2012 een tweestrijd afgespeeld op Amerikaanse bodem, ook in Nederland heeft tweestrijd zich gedurende het afgelopen jaar herhaaldelijk voorgedaan. De voor de fiscalist (in spé) wellicht meest relevante tweestrijd, is die tweestrijd die leidt tot jurisprudentie. Voor de meeste ondernemers en hun fiscale adviseurs vormt procesvoering geen dagelijkse kost. Procesvoering blijft daarom vaak een onderbelicht onderdeel van de fiscale praktijk. Daarmee blijven ook de werkzaamheden van rechtbanken, gerechtshoven en de Hoge Raad uit de schijnwerpers. De redactie, echter, vindt het belangrijk dat studenten niet alleen zo goed mogelijk geïnformeerd worden over de werkzaamheden binnen de fiscale adviespraktijk, ook andere mogelijkheden moeten worden uiteengezet. Telefoon: Website: aanslag@christiaanse-taxateur.nl Adverteren Voor inlichtingen over adverteren kunt u contact opnemen met Sander Geelhoed (commissarisextern@christiaanse-taxateur.nl). Ontwerp en vormgeving Orangebook Almanakken & Verenigingsbladen Drukkerij OCC De Hoog Media Partners Oplage 750 exemplaren XXste bestuur der R.F.V. Christiaanse-Taxateur Steffie Klein - Voorzitter Joris van Wamelen - Secretaris Max Oosterbaan - Penningmeester Sander Geelhoed - Commissaris Extern Karishma Suttorp - Commissaris Intern Anouk Bakker - Commissaris Media In deze tweede editie van de Aanslag staat daarom procesvoering centraal. Het thema luidt: (Taxy) Tweestrijd. Niet alleen voorziet docent R.C. de Smit MSc je met zijn artikel van een beknopte handleiding voor het ontleden van belastingarresten, ook prof. dr. M.W.C. Feteris, raadsheer bij de Hoge Raad, levert met zijn interview een zeer interessante inhoudelijke bijdrage aan dit nummer. Heeft u altijd al willen weten hoe de overstap van de Hoge Raad naar een andere tak van de fiscale sport wordt ervaren? Lees dan zeker het interview met de starter van Hertoghs advocaten-belastingkundigen aandachtig door. Natuurlijk mogen ook de laatste activiteiten, onze Fiscale Feuten en de prijsvraag niet worden vergeten. Vergeet u niet uiterlijk 28 februari de oplossing in te zenden? Veel leesplezier! Met vriendelijke groet, De Aanslagcommissie 2012/2013 Anouk Bakker Peter Adriaanse Julia Grooten Michèle Hendriks Fu Zandy

5 Van de Voorzitter de AANSLAG! 5 Van de Voorzitter Beste leden, Voor jullie ligt de tweede Aanslag van het studiejaar 2012/2013. Ook deze keer is de Aanslagcommissie erin geslaagd een goed blad neer te zetten, met onder andere fiscaal inhoudelijke artikelen en informatie over jullie medestudenten. Bij het neerzetten van ieder magazine, en zo ook bij de Aanslag, verkeert een redactie soms in tweestrijd. Immers, wat willen de lezers? Een extra inhoudelijk artikel geschreven door bijvoorbeeld een docent van één van de capaciteitsgroepen of een extra fotopagina? Een grotere prijsvraag of meer leuke weetjes? Ook als student zijnde sta je soms in tweestrijd. Ga je nog een uurtje de stad in of toch maar vroeg je bed in omdat de colleges morgenochtend weer vroeg beginnen? Verder zorgen ook de keuzes die je tegen het einde van je studie moet maken er soms voor dat je in een tweestrijd terecht komt. Wil je het liefst aan de slag bij een Big Four kantoor of is een middelgrote organisatie iets wat meer bij jou past? Wordt die wereldreis waar je altijd al van gedroomd hebt eindelijk werkelijkheid of is het verstandiger om al aan het werk te gaan? inmiddels erg dichtbij, waar je als student zijnde kunt kijken welke kantoren bij je passen en bij welke kantoren je in de toekomst misschien wilt werken. Ook met de borrels die wij in samenwerking met diverse advieskantoren organiseren proberen we jullie voor een keuze minder te laten staan, immers netwerken en borrelen gaan tijdens deze avonden erg goed samen! Graag tot ziens bij één van onze vele tweestrijd-oplossende-activiteiten. Met vriendelijke groet, Namens het XXste bestuur der R.F.V. Christiaanse-Taxateur, Steffie Klein Voorzitter 2012/2013 De adviseurs die zich al enige tijd in het werkzame leven bevinden, zullen zo nu en dan ook in een tweestrijd verzeild raken. Gaan zij voor een veiligere structuur om zo conflicten te vermijden of wagen ze de gok, waardoor ze wellicht bij de rechtbank, het gerechtshof of uiteindelijk zelfs de Hoge Raad terecht komen? Over het procederen vindt men in deze Aanslag veel informatie. Hoe is bijvoorbeeld de gang van zaken bij het procederen? Waar kom je eerst terecht en hoe staat de gang van zaken voorafgaand aan het procederen in de verschillende wetten opgenomen? In deze Aanslag vind je verschillende onderdelen terug die je deze gang van zaken hopelijk laten begrijpen. Dit jaar hadden wij een speciaal uitje op het programma staan, namelijk een bezoek aan de Hoge Raad op 28 november Dit bezoek zal verderop uitgebreid aan de orde komen, maar gezegd moet worden dat het een unieke kans was om een kijkje in de keuken te nemen bij de Hoge Raad en in het specifiek de derde kamer ofwel de belastingkamer van de Hoge Raad. Naast het feit dat er een interessante zaak aanhangig was, bood dit uitje ook de perfecte mogelijkheid om te kijken wat de werkwijze van de Hoge Raad ansich is. Wat zijn bijvoorbeeld de werkzaamheden van het parket of het wetenschappelijk bureau van de Hoge Raad? Hoe ziet een algemene dag van een raadsheer er eigenlijk uit? Allemaal vragen waarop wij inmiddels het antwoord hebben gekregen. Als studievereniging proberen wij jullie te helpen met de tweestrijden waarin jullie verkeren. Zo is de Fiscale Bedrijvendag 2013

6 6 de AANSLAG! Docentartikel Belastingarresten ontleden Door: R.C. de Smit MSc Werkzaam als docent bij het Fiscaal Economisch Instituut van de Erasmus Universiteit Rotterdam en verbonden aan het Wetenschappelijk Bureau van de Hoge Raad der Nederlanden. Op 28 november jl. waren zo n 150 studenten op bezoek bij de Hoge Raad om een mondeling pleidooi bij te wonen. Die zaak draaide - in het kort om de waardering voor het recht van successie van een tot de Guan Yuan dynastie behorende Chinese vaas. Hoewel de vaas door het veilinghuis Christie s aanvankelijk was getaxeerd voor , werd de vaas zo n anderhalf jaar na het overlijden van de erflater verkocht voor het aanzienlijke bedrag van Het bijwonen van het pleidooi was een unieke kans voor de studenten fiscaal recht en fiscale economie, aangezien er bij de Hoge Raad geen openbare zittingen zijn in de gebruikelijke zin van het woord. Gelukkig hebben vele CT ers hier gebruik van gemaakt. Hulde! De tweestrijd tussen de procespartijen zal (mogelijk) definitief 1 in een arrest worden beslecht. Aangezien een arrest van de Hoge Raad ook gevolgen kan hebben voor discussies tussen andere belastingplichtigen en de belastingdienst, is het ook voor derden belangrijk om kennis te nemen van deze beslissingen. Door het (zelf) lezen van het arrest kan goed worden doorgrond wat de Hoge Raad nu wel of niet heeft beslist. In dit artikel geef ik na een korte inleiding enkele handvatten om belastingarresten beter te begrijpen 1. Het belang van het lezen van arresten van de Hoge Raad Vrijwel elke vrijdag worden arresten vrijgegeven door het hoogste rechtscollege voor belastingzaken in Nederland: de Hoge Raad der Nederlanden. De Hoge Raad heeft als taak te zorgen voor de rechtseenheid, wat wil zeggen dat hij er voor moet zorgen dat dezelfde rechtsvragen door alle gerechtshoven en rechtbanken in Nederland op gelijke wijze worden beantwoord. Daarmee vormen de arresten van de Hoge Raad, naast de wettekst en de parlementaire geschiedenis, een belangrijke (fiscale) (informatie)bron. Hoewel de arresten doorgaans binnen een of enkele weken in jurisprudentietijdschriften zoals Vakstudie Nieuws (V-N) en Nederlands Tijdschrift voor Fiscaal Recht (NTFR) worden besproken, is het naar mijn mening belangrijk om ook zelfstandig de rechtsregels te kunnen opsporen in een arrest. U wordt een betere fiscalist indien u snel en goed conclusies kunt trekken over de vraag wat de Hoge Raad nu wel of niet heeft beslist. Dit geldt voor het geval u zich op een arrest baseert bij het schrijven van een scriptie, maar ook indien u over een aantal jaar een advies of bezwaarschrift schrijft, of een aanslag oplegt, dat gebaseerd is op arresten van de Hoge Raad. Een niet onbelangrijk argument dat ik daaraan toevoeg, is dat het u simpelweg tijd bespaart aangezien u niet noodzakelijkerwijs alle opinies of artikelen hoeft te lezen om een goed oordeel te kunnen geven over een rechtsvraag. Voorts kan het zo zijn dat auteurs opvattingen hebben die met elkaar conflicteren, zodat u na het lezen van dergelijke annotaties of artikelen nog niet weet hoe een arrest moet worden geïnterpreteerd. 2. De procedure en de vermelding daarvan in het arrest De arresten die vrijdag worden gepubliceerd op en in de verschillende nieuwsbrieven van de uitgevers, zijn thans 2 volgens een standaardstramien opgebouwd. Dit vergroot de overzichtelijkheid en toegankelijkheid. In het zogenoemde kopje van het arrest staan, behoudens het rolnummer en de datum, de raadsheren die deel uitmaken van de zetel vermeld 3. De zetel bestaat uit vijf of drie raadsheren. Gecompliceerde, vaak meer belangrijke arresten worden afgedaan door vijf raadsheren. Een eerste indicatie van het belang van de zaak is derhalve al af te leiden uit dit kopje. Nadat onderdeel 1 van het arrest het verloop van de procedure in feitelijke instantie(s) weergeeft, volgt in onderdeel 2 een beschrijving van het (verloop van het) geding in cassatie. In dat onderdeel wordt er bijvoorbeeld gemeld of er een conclusie is genomen door een advocaat-generaal. In fiscale zaken is, anders als in civiele zaken of strafzaken van de Hoge Raad, de conclusie facultatief en daarmee niet een vanzelfsprekendheid. Het gegeven dát er een conclusie is genomen, is daarmee direct een tweede indicatie van het belang van de zaak. In onderdeel 2 van het arrest geldt het principe als het niet heeft plaatsgevonden, wordt het niet gemeld. Ik kan dat illustreren aan de hand van een voorbeeld. Partijen worden na toezending van een conclusie altijd in de gelegenheid gesteld om hierop te reageren binnen twee weken (de zogenoemde Borgersbrief 4 ). Als er niet op wordt gereageerd, betekent dit dat er geen melding wordt gemaakt in onderdeel 2 dat de partijen niet hebben gereageerd. Overigens staat er mij een voorbeeld bij waarin op deze hoofdregel een uitzondering is gemaakt. Het betreft de recente onzakelijke lening-jurisprudentie. In de zaak HR BNB 2012/37 staat in onderdeel 2: ( ) De Advocaat-Generaal P.J. Wattel heeft op 14 juli 2010 geconcludeerd tot ongegrondverklaring van het 1) Er kan (uiteraard) nog verwijzing volgen. 2) Dat is wel anders geweest. Oudere arresten zijn door het ontbreken van tussenkopjes en de indirecte rede ( Overwegende dat ) veelal lastig(er) leesbaar. 3) Ik ga hier gemakshalve uit van de indeling in de bekende fiscale jurisprudentietijdschriften. Op en in het originele arrest treft u de zetel onderaan het arrest aan. 4) De naam van deze brief verwijst naar het arrest Borgers (EHRM 30 oktober 1991, BNB 1993/1).

7 Docentartikel de AANSLAG! 7 beroep in cassatie. Partijen zijn in de gelegenheid gesteld schriftelijk te reageren op de conclusies van de Advocaat-Generaal Wattel van 14 juli 2011 in de zaken met nummers 10/05161 en 10/ Zij hebben van die gelegenheid geen gebruik gemaakt. Hieruit kunnen we afleiden dat de Hoge Raad de procespartijen uit HR BNB 2012/37 de gelegenheid heeft gegeven om te reageren op conclusies in die andere genoemde procedures 5. Aangezien deze gang van zaken ongebruikelijk is, heeft de Hoge Raad van het niet gebruik maken van deze gelegenheid toch melding willen maken in onderhavig arrest. 3. Feiten en feitelijke oordelen De vermelde feiten In onderdeel 3.1 van een standaardarrest treffen we de voor cassatie relevante feiten aan. In sommige jurisprudentietijdschriften worden bij het opgenomen arrest van de Hoge Raad weleens de (uitgebreidere) vaststaande feiten van het Hof opgenomen en de door de Hoge Raad relevant geachte feiten in cassatie juist weggelaten. Vermoedelijk is dat gestoeld op de gedachte dat door de uitgebreidere feitenvermelding van het hof een beter begrip van de casus wordt verkregen. Ik ben hier geen voorstander van. De in het arrest opgenomen feiten hebben namelijk een belangrijke functie. Door de in onderdeel 3.1 opgenomen feiten kan de geïnteresseerde lezer achterhalen welke specifieke feiten de Hoge Raad van belang acht voor zijn arrest. Door de bestudering van die genoemde feiten kan de lezer een veel beter beeld krijgen van de reikwijdte van het arrest. Een voorbeeld van een arrest waarin de feiten de lezer een indicatie geven van wat er al dan niet is beslist, betreft HR BNB 2011/163. In dat arrest geeft de Hoge Raad duidelijkheid over het verlagen van het eigen vermogen van een moedervennootschap als gevolg van het aangaan van een fiscale eenheid (het zogenoemde goodwillgat) voor de inmiddels alweer afgeschafte thincapregeling. Zonder dat het in cassatie (meer) in geschil is, kan uit het arrest worden afgeleid dat het goodwillgat een onvermijdelijk gevolg is als van het aangaan van een fiscale eenheid 6. Dat blijkt zowel uit de vastgestelde feiten in onderdeel 3.1 (de betaalde goodwill is niet relevant voor de voorgestelde middelen) als r.o 3.3 (het woordje terecht ): In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan. ( ) Belanghebbende hield tot 2003 de helft van de aandelen in E BV en verkreeg in 2003 ook de andere helft van die aandelen. In de verkrijgingsprijs was een bedrag van ruim aan goodwill begrepen. (Cursivering, RdS) Vanaf de overname vormden belanghebbende en E BV een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting met belanghebbende als moedermaatschappij. ( ) 3.3. De middelen bestrijden - terecht - (Cursivering, RdS) niet het oordeel van de Rechtbank dat het in verband met een teveel aan vreemd vermogen van belanghebbende, in de zin van artikel 10d, lid 4, van de Wet, strookt met artikel 10d, lid 1, van de Wet om een deel van de rente die belanghebbende over 2004 was verschuldigd, uit te zonderen van de aftrekbare rente. Feitelijkheden en rechtsoordelen De Hoge Raad is geen feitenrechter, maar een cassatierechter. Kenmerkend voor cassatierechtspraak is dat niet opnieuw onderzoek wordt gedaan naar de voor het geschil relevant zijnde feiten. Dat betekent dat in cassatie geen nieuwe feiten kunnen worden aangevoerd. Klachten over feitelijke vaststellingen worden bovendien normaliter afgewezen, aangezien die vaststelling is voorbehouden aan het hof 7. Denk daarbij ook aan de waardering van getuigenverklaringen of hoe een overeenkomst moet worden uitgelegd. Bewijzen kunnen ook niet opnieuw worden afgewogen in cassatie. Dit wil echter niet zeggen dat deze feitelijke oordelen helemaal niet aan cassatie bloot staan. De Hoge Raad kan die hofoordelen wél, zij het beperkt, toetsen. Het gaat dan om de zogenoemde vormverzuimen. Dat betekent dat de Hoge Raad wél kan oordelen of een oordeel van het hof - bijvoorbeeld - voldoende is gemotiveerd is en of het begrijpelijk is. Bij deze arresten van de Hoge Raad moet wel bedacht worden dat het heel goed zou kunnen zijn dat de Hoge Raad ware hij wel feitenrechter geweest een andere beslissing had genomen. De Hoge Raad oordeelt derhalve nooit Dit oordeel is juist, over een feitelijk oordeel, maar eerder in de trant van dit oordeel is feitelijk en niet onbegrijpelijk. De Hoge Raad onderschrijft derhalve een feitelijke hofuitspraak nooit volledig. Als een feitelijk oordeel door de Hoge Raad in stand wordt gehouden, heeft dat met andere woorden nauwelijks waarde voor een andere zaak. Een ander hof kan namelijk heel goed op grond van dezelfde feiten tot een ander oordeel komen, waarna de Hoge Raad die uitspraak (eveneens) in stand kan laten. Het wegen van de feiten en de omstandigheden is immers voorbehouden aan het hof en beide (tegenstrijdige) feitelijke oordelen kunnen begrijpelijk en voldoende zijn gemotiveerd. De lat voor het onbegrijpelijk achten van een hofoordeel wordt door de Hoge Raad behoorlijk hoog gelegd. Arresten waarin een feitelijk oordeel van een hof in stand wordt gelaten, zijn derhalve minder interessant om te lezen voor de gemiddelde fiscalist. Rechtsoordelen van de Hoge Raad daarentegen kunnen een veel breder toepassingsbereik hebben en daarmee voor veel meer belastingplichtigen interessant zijn. Bij een rechtsoordeel gaat het zuiver om de uitleg van het recht door het hof. Kenmerkend van rechtsoordelen is dat de omstandigheden of de feiten niet of minder belangrijk zijn. Het belang van het onderscheid tussen een feitelijk oordeel en een rechtsoordeel is dus het uitstralingseffect van het arrest voor andere zaken. De zaakoverstijgende waarde van een arrest is zeker aanwezig als er door de Hoge Raad een zogenoemd breed arrest wordt gewezen. 5) Na het lezen van dit arrest vroeg een student aan mij of de Hoge Raad soms een (schoonheids)foutje had gemaakt in de vermelding van het jaartal. Dat is dus niet het geval. Op 14 juli 2010 heeft de A-G conclusie genomen in deze zaak. Op 14 juli dus exact een jaar later - heeft dezelfde A-G aangaande dezelfde problematiek wederom twee conclusies genomen. 6) Hetgeen door Mark Nieuweboer in het WFR - op een overigens zeer doorwrochte manier - ter discussie was gesteld. 7) Bij sprongcassatie gaat het uiteraard om de feitelijke vaststelling door de rechtbank in plaats van het hof.

8 8 de AANSLAG! Docentartikel 4. Een breed of een smal arrest? In een smal arrest geeft de Hoge Raad geen algemene regels, maar ziet het arrest alleen op het onderhavige geval. De feiten en de omstandigheden van het geval zijn dan doorslaggevend voor de beslissing. Signaalwoorden in het arrest waaruit dit valt af te leiden zijn in het geval als de onderhavige, zoals hier of onder voormelde omstandigheden. In een breed arrest daarentegen geeft de Hoge Raad wel algemene regels. Een recent voorbeeld van een breed arrest is HR BNB 2012/37 over de onzakelijke leningen dat hiervoor ook al even aan de orde is gekomen. De Hoge Raad geeft door de door hem gekozen bewoordingen ( stelt het volgende voorop ) de brede reikwijdte aan: 3.3. De Hoge Raad stelt het volgende voorop. (Cursivering, RdS) Voor de beantwoording van de vraag of een geldverstrekking door een moedervennootschap aan haar dochtervennootschap voor wat betreft de fiscale gevolgen als een geldlening dan wel als een kapitaalverstrekking heeft te gelden, is in beginsel de civielrechtelijke vorm beslissend. Deze regel lijdt in drie gevallen uitzondering, te weten: ( ) (onder meer HR 24 mei 2002, nr , LJN AE3171, BNB 2002/231 (Cursivering, RdS)) Door de verwijzing naar een eerdere arrest geeft de Hoge Raad hier bovendien expliciet aan dat hier in deze rechtsoverweging sprake is van een bestendiging van een lijn die in eerdere jurisprudentie al is uitgezet. Naast deze zeer expliciete uitingen kan ook uit meer subtiele signaalwoorden worden geleid dat het rechtsoordeel een brede(re) werking heeft. Als de Hoge Raad een algemene regel formuleert, dan gebruikt hij bijvoorbeeld formuleringen als een belastingplichtige in plaats van (de) belanghebbende of inspecteur (met een kleine letter) en niet Inspecteur (met een hoofdletter). De Inspecteur is degene die bij de procedure betrokken is in de zin dat hij bijvoorbeeld de aanslag heeft opgelegd, terwijl inspecteur duidt op de inspecteur in het algemeen. Het is dus heel erg belangrijk om op deze signaalwoorden te letten. Op deze manier voorkomt u dat u uit een arrest algemene conclusies trekt, terwijl uit (de signaalwoorden in) het arrest volgt dat de Hoge Raad juist een smal arrest heeft willen wijzen. 5. Tot slot Er is nog veel meer te zeggen over de formuleringen van de Hoge Raad. Denk aan de situaties waarin de Hoge Raad omgaat, een hofuitspraak bijbuigt of een arrest afdoet met art. 81 lid 1 RO. Daarvoor verwijs ik gaarne naar twee zeer lezenswaardige boeken die zijn geschreven over deze thematiek 8. Ik ga er vanuit dat u nu (voortaan) vrijdagavond bij het haardvuur en onder het genot van een glaasje wijn de arresten zelf gaat bestuderen en niet de publicatie en bespreking van de arresten in de bekende jurisprudentietijdschriften afwacht! 8) A.O. Lubbers, Belastingarresten lezen en analyseren, Sdu Fiscale & Financiële Uitgevers, Amersfoort: 2007 en R.E.C.M. Niessen en C.M. Bergman, Cassatie in belastingarresten, Kluwer, Deventer: 2006.

9 Bezoek aan de Hoge Raad de AANSLAG! 9 Bezoek aan de Hoge Raad Door: Julia Grooten Afgelopen 28 november was een bijzondere dag. De Hoge Raad der Nederlanden, de hoogst rechtsprekende instantie, had honderd studenten uitgenodigd om te komen ervaren hoe het er aan toe gaat op een openbare zitting. Van de honderd genodigde studenten vertegenwoordigden wij, een groep van negenentwintig studenten van de Christiaanse- Taxateur, de Rotterdamse fiscale student. Bij aankomst viel het gebouw aan de Kazernestraat 52, waar de Hoge Raad zitting houdt, ons iets tegen. Het was geen imposant, charmant, oud gebouw zoals sommigen van ons misschien verwacht hadden; het gebouw had veel weg van een gewoon kantoor. Bij binnenkomst werden wij vriendelijk verwelkomd met een kopje koffie of thee. Na een tijdje wachten was het zover en werden wij naar de Grote Zittingszaal begeleid. Het bijzondere van deze dag was dat zowel de advocaat van belanghebbende als de advocaat van de eiser aanwezig waren om een pleidooi te houden. Normaal gesproken worden de meeste cassaties namelijk schriftelijk behandeld. Beide partijen leveren een schriftelijk pleidooi in bij de Hoge Raad en de Hoge Raad behoort daar vervolgens schriftelijk op te reageren. De raadsheren zelf zijn dus ook niet altijd in de Zittingszaal aanwezig: vaker zitten zij achter de computer in hun werkkamer of overleggen zij met elkaar tijdens een raadsvergadering. De Hoge Raad heeft de belastingkamer verdeeld in een A-kamer en een B-kamer. De raadsheren aanwezig bij de zitting waren van Belastingkamer B. Zij zijn onder andere gespecialiseerd in het successierecht, waar de casus van die dag ook over ging. De raadsheren die in de zetel zaten: De voorzitter Mr. C. Schaap, Mr. M.W.C Feteris, Mw. mr. De Groot, Mr. Th. Groeneveld, Mr. R.J. Koopman De korte inleiding van de casus werd gegeven door R.C. de Smit, medewerker van het wetenschappelijk bureau. In de zaak waren de belanghebbenden de vier erfgenamen van een Chinese pot. Deze pot is naar Nederland gehaald door de Nederlandse militair Haro van Hemert tot Dingshof ( ) en hebben de erfgenamen in 2003 geërfd van hun overleden vader die een groot kunstverzamelaar was. De belanghebbenden besloten, net als een aantal andere potten die zij geërfd hadden, de pot in casu te veilen. De verweerder in de zaak was het hoofd van de belastingdienst, de staatssecretaris van Financiën, die werd vertegenwoordigd door een advocaat. In eerste instantie ging men er van uit dat het ging om een pot uit de Ming-dynastie ( ). De erfgenamen kenden op het aangiftebiljet successierecht van 2004 aan de pot dan ook een bedrag van euro toe. Een deskundige van veilinghuis Christie s in Londen oordeelde enige tijd later echter dat het om een pot ging uit de Guan Yuan-dynastie ( ) en dat de waarde hoger lag. Hij ging uit van een waarde tussen de en euro. De erfgenamen verhoogden de waarde van de pot op hun aangifte vervolgens naar euro in In 2005 werd de Chinese pot daadwerkelijk geveild door Christie s. Tot ieders verbazing bracht de pot maar liefst een bedrag van ongeveer 23 miljoen euro op, mede doordat de pot nog in uitstekende staat verkeerde en doordat de beschilderingen na al die eeuwen hun diepblauwe kleur nog hadden behouden. Ook het feit dat zich onder de bieders rijke chinezen bevonden die hun erfgoed willen terugkopen heeft meegespeeld bij de hoogte van de prijs. De vraag die nu opkomt is welk bedrag er moet worden aangegeven op de aangifte successierecht van de erfgenamen. Oftewel: wat is de waarde van de Chinese pot op het moment van verkrijging in 2003? Artikel 21 lid 1 van de Successiewet bepaalt dat als waarde van de pot in aanmerking moet worden genomen: de waarde welke daaraan op het tijdstip van de verkrijging in het economische verkeer kan worden toegekend. De pot was in 2003 verkregen en pas in 2005 verkocht voor de prijs van 23 miljoen euro. De belastingdienst heeft natuurlijk het liefst dat er over de 23 miljoen euro belasting wordt betaald en heeft een navorderingsaanslag opgelegd. De belanghebbenden zien dit anders en hebben bezwaar aangetekend. De rechtbank in Den Haag verklaarde vervolgens het beroep gegrond en vernietigde de uitspraak op bezwaar.de rechtbank stelt de waarde van de Chinese pot op de overlijdensdatum van de erflater schattenderwijs vast op 10 miljoen euro. De rechtbank houdt hierbij rekening met de daadwerkelijk betaalde 23 miljoen in 2005 en met het rapport van de deskundige ingehuurd door de erfgenamen. Belanghebbenden zijn het er niet mee eens en gaan in hoger beroep tegen deze uitspraak bij het gerechtshof te Den Haag (belastingkamer). Het gerechtshof is het echter eens met de rechtbank en bevestigt de uitspraak van de rechtbank. De toegekende waarde van de pot op het moment van verkrijging van 10 miljoen euro blijft overeind. Wederom zijn belanghebbenden het er niet mee eens, en gaan ze in cassatie bij de Hoge Raad der Nederlanden. Bij de behandeling van dit hoger beroep waren wij aanwezig.

10 10 de AANSLAG! Bezoek aan de Hoge Raad Nadat zowel de advocaat van belanghebbende en de advocaat van verweerder hun pleidooi hadden gehouden, vroeg de advocaatgeneraal zich af wat nou precies de rechtsvraag is van de advocaat van belanghebbende. De Hoge Raad gaat namelijk niet in op feitelijke omstandigheden maar bekijkt of de rechtbank en het Hof tot een juist rechtsoordeel zijn gekomen. De vraag die nu bij de Hoge Raad ligt, is welke waarde meegenomen moet worden bij de bepaling van de hoogte van het successierecht. Wat is nu precies het moment van verkrijging, want de pot is verkregen in 2003 en pas geveild in Is de rekenmethode die de rechtbank heeft gebruikt om tot een waarde van 10 miljoen euro te komen legitiem? Benieuwd naar het oordeel van de Hoge Raad? Dit laat helaas nog 6 maanden op zich wachten Na de zitting werd er door de advocaat-generaal, Mr. R.L.H. IJzerman die ook aanwezig was bij de zitting, een korte uitleg gegeven over de werkwijze van het parket. Een raadsheer vertelde vervolgens over de werkwijze van de raadsheren en over het verschil tussen de rechtbank en het Hof enerzijds en de Hoge Raad anderzijds. Tenslotte werd het woord nog gegeven aan drs. Woeltjes, een medewerker van het wetenschappelijk bureau die ons nog iets vertelde over de werkwijze van dat bureau. De dag werd afgesloten met een borrel aan de Lange Voorhout 7, het gebouw waar de raadsheren van beide belastingkamers hun werkkamers hebben en raadsvergaderingen houden. Van de buitenkant is dit toch een charmanter gebouw om te zien. Het was leerzaam en leuk om mee te maken hoe de Hoge Raad in de praktijk te werk gaat.

11 Kom jij met ons in de ring staan? For the worst case the best scenario!

12 12 de AANSLAG! Startersinterview Hertoghs advocaten-belastingkundigen Startersinterview Hertoghs advocaten-belastingkundigen Angelique Perdaems Paspoort Naam: Angelique Perdaems Opleiding: Fiscaal Recht Leeftijd: 30 jaar Fiscale tip: Kijk verder dan alleen de grote advieskantoren! Angelique Perdaems is in september begonnen bij Hertoghs advocaten-belastingkundigen. Angelique is weliswaar starter bij Hertoghs, maar al tijdens haar studie werkte ze voor de Belastingdienst en na haar afstuderen ging zij voor de Hoge Raad werken. In deze Aanslag staat procesvoering centraal. Angelique vertelt in dit interview daarom eerst over haar werkzaamheden bij de Hoge Raad en daarna over haar ervaringen bij Hertoghs. Hoe ben je bij de Hoge Raad terechtgekomen? Tijdens mijn studie Fiscaal recht volgde ik als keuzevak Formeel belastingrecht. Kees van Ballegooijen, toen nog advocaat-generaal bij de Hoge Raad, gaf als onderdeel van dit vak een gastcollege. Hij vertelde dat er vacatures openstonden bij de Hoge Raad. Ik had zelf nooit gedacht aan de Hoge Raad, daar denk je meestal pas aan wanneer je het einde van je carrière nadert. Bij de Hoge Raad heb je een wetenschappelijk bureau waar over het algemeen mensen werken met al een paar jaar werkervaring. Werken bij de Hoge Raad leek me heel interessant en daarom heb ik daar gesolliciteerd. Meestal zie je dat de starters beginnen bij de grotere advieskantoren. Wat dat betreft heb ik geen standaard loopbaanpatroon. Wat doe je voor werk bij de Hoge Raad. De eerste paar jaar werk je voor een Advocaat-Generaal. Dan schrijf je conceptconclusies; dit is vergelijkbaar met het schrijven van een scriptie. Je gaat in een zaak de wetsgeschiedenis, jurisprudentie en literatuur helemaal uitpluizen. Het werk dat je doet is heel breed; je houdt je bijvoorbeeld bezig met internationale zaken, maar ook met formele zaken. Ik heb ook bijna twee jaar gewerkt voor Maarten Feteris. Hij is raadsheer bij de Hoge Raad. Als je werkt voor een raadsheer maak je notities bij een zaak en vervolgens een conceptarrest. Hoe ben je terechtgekomen bij Hertoghs? Ik heb met veel plezier gewerkt bij de Hoge Raad. Ik heb daar ook veel geleerd. Je ziet alleen nooit de personen achter de rechtsvraag. Je hebt een papieren dossier en achter de computer zoek je vervolgens alles uit. Op een gegeven moment wilde ik wat meer. Ik wilde graag ook de mensen achter de zaken zien. In de advocatuur is dat veel meer het geval. Toen ik voor Maarten Feteris werkte deed ik veel formeel belastingrecht. Dat vond ik ook tijdens mijn studie al heel interessant. Bij Hertoghs kwam alles mooi bij elkaar. Hertoghs is een wat kleiner kantoor, hoeveel mensen werken hier? Ik denk dat hier zo n 26 mensen werken. Hiervoor werkte ik voor de Belastingdienst en de Hoge Raad, beide behoorlijk grote instanties. Ik merkte dat ik me door de beperkte omvang bij Hertoghs vrij snel thuis voelde. Wat kenmerkt Hertoghs? Het is me heel erg opgevallen dat de sfeer hier heel goed is. Misschien is dat juist vanwege het relatief kleine aantal werknemers. Je kan makkelijk bij iedereen binnenlopen. Ik zit hier vanaf september en ik heb het gevoel dat ik hier al veel langer werk. Aan welke eigenschappen moet iemand voldoen om bij Hertoghs te kunnen werken? Je moet zo in elkaar zitten dat je alles uit een zaak wilt halen. Je moet verder denken, ervan houden om dingen uit te pluizen en om vernieuwende dingen te bedenken. Kortom, je moet creatief zijn. Hoe ziet je gemiddelde werkdag er uit bij Hertoghs? Je mag op dag één al beginnen met uitzoekklusjes, al heb je dan nog geen eigen dossiers. Aanvankelijk zoek je voor een collega uit hoe iets juridisch in elkaar zit. Hierover schrijf je vervolgens een notitie. Al snel ga je ook zelf processtukken schrijven. Verder werk je bij Hertoghs altijd met z n tweeën. Een zaak wordt door een verantwoordelijk advocaat en een uitvoerend advocaat gedaan. Ik ben ervan overtuigd dat het beter is om met z n tweeën aan een zaak te werken. Samenwerking komt de kwaliteit ten goede. Je vult elkaar aan. Kan je ook iets noemen wat je minder vindt aan Hertoghs? Vaak hoor je bijvoorbeeld dat binnen kleine kantoren de kennis wat beperkter is? Dat is hier niet het geval, het werk is best specialistisch. Iedereen die hier werkt is op hetzelfde gebied bezig. Ook hebben we elke maandag een vaklunch, dan wordt er een syllabus besproken met daarin de relevante actualiteiten op ons vakgebied. Het enige

13 Startersinterview Hertoghs advocaten-belastingkundigen de AANSLAG! 13 Tekst mogelijk negatieve dat ik kan bedenken, is dat je soms een intakegesprek hebt met een nieuwe klant en dat je het een leuke zaak vindt, maar dat deze zaak uiteindelijk om wat voor reden dan ook niet doorgaat. Gelukkig komt dit zelden voor. Hebben jullie binnen Hertoghs bepaalde opleidingsmogelijkheden? Je hebt de advocatenopleiding. Het is de bedoeling dat je eerst een jaar werkt om te kijken of het werkt bij je past en vanuit de kant van de organisatie om te kijken of je goed functioneert. Na een jaar ga je dan aan de advocatenopleiding beginnen. In je eerste jaar heb je één keer per week een opleidingsdag. Daarna vervolg je je opleiding als advocaat stagiair. Iedere advocaat is vervolgens verplicht jaarlijks opleidingspunten te halen, wat uiteraard door Hertoghs gefaciliteerd wordt. Hebben jullie ook stagiaires bij Hertoghs? Sinds ik hier werkzaam ben, hebben we continu stagiaires gehad. Stagiaires zitten er ongeveer zes weken en draaien gewoon mee. Ze krijgen vooral veel uitzoekklusjes, maar ze mogen ook mee naar zittingen. Het ligt er een beetje aan welke zaken er spelen binnen de betreffende periode. Stagiaires krijgen door actief mee te draaien gelijk een goed beeld van de sfeer binnen Hertoghs. Tevens wordt duidelijk hoe het er in de praktijk aan toe gaat. Hoe ben je in de fiscaliteit terechtgekomen? Ik ben na het VWO begonnen met de studie Economie, Management en Recht. Een hele brede studie. Eigenlijk wist ik op dat moment nog niet wat ik uiteindelijk wilde gaan doen. Ik kwam er al snel achter dat het eigenlijk te breed was, maar het ging me makkelijk af en ik wilde de studie graag afmaken. Onderdeel van mijn studie was het vak Inleiding belastingrecht. Ik vond het heel interessant om te zien hoe de cijfertjes en het recht samenkwamen. Dat heeft me vervolgens aan het denken gezet over de studie Fiscaal recht. Welke tip heb je voor fiscale studenten? Kijk verder dan alleen de grote belastingadvieskantoren. Het viel mij tijdens mijn studie heel erg op dat onder mijn medestudenten een sterke focus heerste op de grote belastingadvieskantoren. Er werd niet gekeken naar wat er nog meer te doen was. Wat is het belangrijkste om te onthouden over Hertoghs? Het unieke aan Hertoghs is dat je hier functioneert op het kruispunt van fiscaal recht en strafrecht. Bij de grote belastingadvieskantoren ligt de focus vooral op het materiele belastingrecht, terwijl aan een zaak natuurlijk ook heel veel formele aspecten zitten, waarmee je een zaak mee kunt winnen. Het is doodzonde als je deze formele aspecten links laat liggen. Dat is het speciale aan dit vakgebied.

14 Mazars is ontstaan uit een fusie tussen Mazars en Paardekooper&Hoffman W. e kψn bijmεzars. Ga verder met Mazars.

15 Startersinterview Mazars de AANSLAG! 15 Startersinterview Mazars Mathieu Neve Paspoort Naam: Mathieu Neve Opleiding: Fiscaal Recht, Notarieel Leeftijd: 27 jaar Favoriete plek in Rotterdam: Het centrum Fiscale tip: Geniet van het studentenleven. Voor je het weet is het voorbij en verlang je regelmatig terug naar die tijd. Mijn naam is Mathieu Neve en ben sinds oktober 2008 werkzaam bij Mazars. Eerst twee dagen in de week als werkstudent en vanaf april 2011 fulltime. Ik ben begonnen met Fiscaal Recht aan de Tilburg University. Nog voor het behalen van de mastertitel ben ik ook aan de master Notarieel Recht na Fiscaal Recht aan de RU in Nijmegen begonnen. In 2011 heb ik mijn masterdiploma s in Tilburg en Nijmegen gehaald. Tijdens mijn studie ben ik lid geweest van de Tilburgse studentenvoetbalvereniging (TSVV Merlijn) en was daar onder meer lid van de Barcommissie. Ook op de Tilburg University heb ik in verschillende commissies gezeten, waaronder de kascontrolecommissie van de juridische faculteitsvereniging (Magister JFT) en de opleidingscommissie van de juridische faculteit. Bij deze laatste commissie vergaderden we met de docenten over de kwaliteit van het onderwijs. Hoe heb jij de overgang van het studentenleven naar het bedrijfsleven ervaren? Omdat ik al twee dagen in de week werkte, was de overgang naar een fulltime aanstelling goed te doen. Gelukkig ben ik altijd al een ochtendmens geweest, dus ik kon goed omgaan met het vroege opstaan (in vergelijking met mijn studententijd). Voordeel van de studententijd is dat je zelf baas bent over je eigen agenda. Je gaat naar college wanneer je wil, hoeft over het algemeen je wekker niet te zetten na een avondje doorhalen, gaat gezellig met vrienden lunchen of wat drinken in de stad. Dat is nu uiteraard niet meer mogelijk en de meeste afspraken moeten dan ook in het weekend worden gepland. Hoe ben je bij Mazars terechtgekomen? Tijdens de seizoensafsluiting van de voetbalvereniging werd ik aangesproken door een studiegenoot of ik interesse had bij Mazars te gaan werken. Tot dat moment kende ik Mazars eigenlijk alleen van naam. Ik kende niemand die daar werkte laat staan dat ik wist wat voor soort kantoor het was. Tijdens een lunch werd me verteld wat Mazars is en wat voor soort collega s er werken. Een week later had ik een sollicitatiegesprek en de volgende dag hoorde ik dat ik was aangenomen. Op welke afdeling werk je en waarom? Ik ben in oktober 2008 begonnen op de algemene praktijk in Breda. Na afronding van mijn studies Fiscaal Recht en Notarieel Recht heb ik aangegeven interesse te hebben in de Estate Planning praktijk. Na een jaar parttime algemene praktijk in Breda en parttime Estate Planning in Rotterdam, heb ik in september 2012 definitief de keuze gemaakt voor Estate Planning (in Rotterdam). In dit vakgebied komen het fiscale en het civiele recht bij elkaar. Dat sluit aan bij mijn interesses en bij mijn gevolgde opleidingen. Wat kenmerkt en onderscheidt Mazars ten opzichte van andere werkgevers? Deze vraag kan ik niet beantwoorden, omdat ik niet bij andere bedrijven in de keuken heb gekeken. Positief bij Mazars is dat je je niet alleen bezighoudt met de advisering, maar dat je ook wordt opgeleid het advies in de aangifte te verwerken. Daar profiteer je later alleen maar van. Waarom past Mazars zo goed bij jou? Bij Mazars krijg je de tijd je te ontwikkelen voordat je met een hoog uurtarief wordt geconfronteerd. Zo kun je nog eens een uurtje langer naar een vraagstuk kijken en oplossingen bedenken zonder dat je het gevoel krijgt dat je hiermee alleen maar de klant op extra kosten jaagt. Daarnaast is er ook aandacht voor je persoonlijke ontwikkeling doordat je een coach hebt die jou begeleidt en op weg helpt in nieuwe vraagstukken. Tot slot, maar zeker niet de minste: de collega s zijn aardig, leuk, vrolijk en hebben altijd wel tijd voor een niet werk gerelateerd praatje of bieden hun hulp aan als je ze een vraag stelt. Hoe ziet jouw gemiddelde werkdag eruit? Ik zet mijn computer aan en zeg de collega s van de afdeling gedag. Inmiddels is mijn computer opgestart en lees ik de mails met vakliteratuur die iedere nacht binnenkomen. Vervolgens bekijk ik een advies dat ik gisteren heb voorbereid en vandaag naar de cliënt gaat. Ik pas het advies nog een beetje aan en geef het aan de verantwoordelijke fiscalist ter afstemming. Vervolgens bekijk ik een nieuwe zaak waarin cliënten hebben aangegeven iets met vermogensoverheveling naar hun kinderen te willen doen. Eerst breng ik de vermogenspositie in kaart en analyseer de huidige testamenten. Daarna stem ik mijn bevindingen af met de verantwoordelijk fiscalist. Na de lunch werk ik aan een zaak waarin een cliënt een tweede woning in het buitenland wil kopen en zorg ik dat de buitenlandse makelaar en notaris op tijd de benodigde gegevens krijgen. Tot slot is gevraagd met een fiscale bril mee te kijken in een echtscheidingsprocedure. Mits we hier tijdig worden ingeschakeld kan de echtscheiding fiscaal vriendelijk verlopen.

16 16 de AANSLAG! Startersinterview Mazars / Foto s Tax Jurisprudence Program Aan de afwikkeling van de nalatenschap van een overleden cliënt kom ik vandaag niet meer toe en dat schuif ik dus door naar morgen. Tijd om naar huis te gaan en hopen dat er geen file staat. Wat zijn de interne opleidingsmogelijkheden voor zowel jou als starter als voor een student? Bij Mazars is het mogelijk stage te lopen al dan niet gecombineerd met het schrijven van je scriptie. Ook een werkstudentschap behoort tot de mogelijkheden. Tax Jurisprudence Program sessie Formeel belastingrecht i.s.m. De Bont Advocaten 21 november

17 Foto s Tax Jurisprudence Program de AANSLAG! 17 Tax Jurisprudence Program sessie DGA-Problematiek i.s.m. Belastingdiens 12 december Tax Jurisprudence Program sessie Omzetbelasting i.s.m. BDO 16 januari

18 18 de AANSLAG! Fiscaliteit in perspectief! Fiscaliteit in perspectief! Ook in deze editie hebben geprobeerd leuke en interessante niet-fiscalisten ons de maat te laten nemen. Lees hieronder wat studenten van andere faculteiten of studies vinden van onze studie en ons toekomstige beroep. Naam Sebastiaan Willighagen Leeftijd 24 jaar Universiteit Rotterdam Business School, 上 智 大 学 /Sophia University Opleiding Trade Management for Asia Ik heb mij lange tijd afgevraagd hoe en waaraan belastingen worden besteed. Gedurende mijn opleiding, Trade Management gericht op Azië, heb ik al een aantal keer te maken gehad met belastingen. In de projecten die ik voorafgaand aan mijn stage heb moeten doen, hadden wij regelmatig te maken met diverse vormen van invoerbelastingen e.d. Dit deed mij steeds meer afvragen hoe deze verwerkt werden en waarvoor deze gebruikt worden Ik heb gedurende mijn uitwisseling in Japan stage gelopen op de Nederlandse ambassade in Tokio en kwam dus direct in aanraking met de bestedingen van de geïnde belastingen. Ik werkte voor de Netherlands Foreign Investment Agency, een afdeling die buitenlandse investeringen aantrekt. De gevolgen van de successen binnen dit agentschap hebben een zeer positieve impact op de Nederlandse economie en werkgelegenheid. Het werk van fiscalisten maakt de transacties van belastingen naar agentschappen zoals deze mogelijk en is daarom cruciaal. Mijn kijk op de fiscaliteit is gedurende mijn opleiding in vele opzichten veranderd. Mijn ervaringen in het buitenland hebben mij ervan overtuigd dat de belastingen in Nederland goed geregeld zijn en zeer efficiënt worden verdeeld en besteed. De belastingen zijn hoog, maar wat we ervoor terug krijgen, is zeker de moeite waard. Ik spreek hier dan voornamelijk over de bestedingen die gedaan worden om internationale samenwerking te bevorderen. Naam Chiel Bakker Leeftijd 19 jaar Universiteit Universiteit Leiden Opleiding Economie, Bestuurkunde en Management Ik ben zelf een eerstejaars student Economie, Bestuurskunde en Management; een studie waarin economie en bestuurskunde theoretisch worden benaderd. Bij de term fiscaliteit komt het beeld van belastingadviseurs bij mij naar voren: mensen die bedrijven leren op legale wijze zo min mogelijk belasting te betalen. De fiscalist speelt mijns inziens een spel tegen de wetgever: een fiscalist test de wettelijke structuren binnen Nederland en vormt de stimulerende prikkel die betere wetgeving noodzakelijk maakt. Tegelijkertijd schijnen fiscalisten de best betaalde poëten te zijn: ze spelen een woordspelletje waardoor extra belastinggeld moet worden besteed aan wetgeving. Verder ben ik relatief bekend met de studie omdat mijn zus deze volgt. De fiscaliteit vind ik zeer belangrijk, mede omdat het helpt belastingfraude juist te voorkomen. Door op legale wijze belastingheffing te omzeilen stimuleert het aanscherping van de regels. Dit kan echter leiden tot hogere administratieve kosten, maar gezien mijn gebrekkige fiscale kennis zal ik hier geen uitspraken over doen. Tot slot kom ik fiscale vraagstukken persoonlijk niet met grote regelmaat tegen. Ik heb enkele malen cases over gefaald fiscaal beleid behandeld, maar als student zijnde zijn mijn inkomsten zo laag dat belastingheffing de overheid meer zou kosten dan op zou leveren. Naam Niek Mereu Leeftijd 20 jaar Universiteit Universiteit Leiden Opleiding Psychologie Ik zie mezelf als een ruimdenkend persoon en in mijn beleving was of is een rechtenstudie iets voor kortzichtige personen met bovengemiddelde interesses in regels en cijfers. Fiscaliteit is naar mijn mening een mooi woord voor het geheel aan regels en wetten rondom de belastingheffing en ik kan moeilijk zeggen dat een dergelijke opleiding mijn interesse wekt. Ik nam ook aan dat de baankeuze bij deze studie wat aan de beperkte kant is, waar de studie die ik nu volg me wat vrijer laat in wat ik doe. Er is meer ruimte voor creativiteit, persoonlijke ontwikkeling en ideeën die afwijken van de norm. Dat bij elkaar zorgt ervoor dat ik een persoonlijke band met mijn studie kan ontwikkelen en dat zie ik bij een studie als Fiscaal recht niet gebeuren. Onlangs heb ik meer informatie omtrent deze fiscale studie gekregen waardoor mijn mening wat genuanceerder geworden is. Als ik alles goed begrijp is voor veel studenten het startsalaris de belangrijkste drijfveer om voor deze studie te kiezen. Dat is een begrijpelijke reden, maar geen reden die ik zou aanwenden bij het kiezen van een studie.

19

20 20 de AANSLAG! Interview met prof. dr. M.W.C. Feteris Interview met prof. dr. M.W.C. Feteris Maarten Feteris is sinds 2008 werkzaam bij de Hoge Raad. Hij is raadsheer bij de Belastingkamer. Kunt u wat meer over uw achtergrond vertellen? Ik heb eerst Nederlands recht gestudeerd in Leiden, gecombineerd met conservatorium compositie/piano. Daarna ben ik eerst medewerker internationaal privaatrecht geweest aan de Universiteit Leiden en vervolgens heb ik bij de juridische afdeling van de Sociale Verzekeringsbank gewerkt. Daarna heb ik de overstap gemaakt naar een belastingadvieskantoor en heb ik in de avonduren Fiscaal recht gestudeerd in Rotterdam. Uiteindelijk ben ik 22 jaar belastingadviseur geweest. In eerste instantie werkte ik in de algemene praktijk, vervolgens heb ik mijzelf meer gespecialiseerd in de procespraktijk en in het formeel recht. Ik werd eerst raadsheer-plaatsvervanger bij de belastingkamer van het gerechtshof in Den Bosch en ik ben ook nog hoogleraar formeel belastingrecht aan de Erasmus Universiteit, maar dat is nadat ik in 2008 begon bij de Hoge Raad wat beperkt. Hoe bent u bij de Hoge Raad terecht gekomen? Je moet hiervoor worden gevraagd. Dit gebeurt ruim voordat er een vacature ontstaat waarvoor men je op het oog heeft. De Hoge Raad stelt voor iedere vacature een aanbevelingslijst op van 6 personen. De nummer 1 is de gewenste persoon, de overige 5 personen zijn volgens de Hoge Raad geschikte mensen voor een toekomstige benoeming. Op een gegeven moment werd ik gebeld door de president van de Hoge Raad. Ik heb een gesprek gehad met de president en ook met een raadsheer en een advocaat-generaal om een beeld te krijgen van de functie als raadsheer. Op die manier kwam ik op de lijst van aanbeveling. Op het moment dat er een vacature ontstaat, draagt de Tweede Kamer een persoon voor uit de lijst van aanbeveling van de Hoge Raad. Vervolgens vindt benoeming plaats bij koninklijk besluit en je wordt als raadsheer bovendien beëdigd door de koningin. Wat is de rol van de Hoge Raad? In Nederland is de Hoge Raad op veel gebieden de hoogste rechter. Een zaak kan eerst door lagere rechters worden beoordeeld, daarna kunnen partijen de zaak aan de Hoge Raad voorleggen. Die beoordeelt de zaak op basis van de door lagere rechters vastgestelde feiten. Zo onderzoekt de Hoge Raad of de lagere rechter het recht juist heeft toegepast. Op die manier beschermt de Hoge Raad individuele partijen tegen juridisch onjuiste beslissingen van lagere rechters. Naast deze rechtsbescherming heeft de Raad tot taak de rechtseenheid te bevorderen. Om ervoor te zorgen dat een zelfde regel in bijvoorbeeld Middelburg niet anders wordt uitgelegd dan in Leeuwarden. Ook geeft de Hoge Raad met de inhoud van zijn beslissingen richting aan de inhoud van het recht. Vaak zijn uitspraken van de Raad niet allen nuttig voor die ene zaak, maar zijn ze ook een leidraad voor andere relevante zaken. Wat houdt uw functie als raadsheer in? Als raadsheer beslis je mee in zaken die aan de Hoge Raad worden voorgelegd. Dat doe je altijd met anderen, andere raadsheren. De belangrijkere zaken worden beslist in een samenstelling van 5 raadsheren; de zaken waarover minder discussie mogelijk is worden door 3 raadsheren beslist. Men spreekt wel van een zetel van 5 of 3 raadsheren. Een van die raadsheren wordt aangewezen als rapporteur, die moet dan zorgen voor een conceptbeslissing met een toelichtende notitie. In de meeste gevallen wordt de tekst in eerste instantie geschreven door een medewerker van het wetenschappelijk bureau. Iedere raadsheer van de belastingkamer heeft een eigen medewerker. De raadsheer beoordeelt de concepten van de medewerker, en past ze waar nodig aan. In ingewikkeldere zaken schrijven raadsheren ook zelf volledige conceptarresten. Hier krijgt de Hoge Raad ook steun van de advocaat-generaal die adviseert door middel van een conclusie. De problematiek wordt daarin aan de hand van wetgeving, rechtspraak en literatuur uitgediept. De advocaat-generaal geeft vervolgens een voorstel voor de afdoening van de zaak. De advocaat-generaal heeft ook medewerkers van het wetenschappelijk bureau in dienst, gewoonlijk zijn dit er drie. Wanneer de rapporteur klaar is met de zaak, gaat het dossier naar de volgende raadsheer die vervolgens kan reageren op het werk van de rapporteur. Deze kan instemmen, kanttekeningen plaatsen of met alternatieve tekstvoorstellen naar voren komen. Wanneer het dossier bij alle raadsheren uit de zetel is langgewenst, wordt de zaak mondeling bediscussieerd in het raadkameroverleg. Het doel van dit overleg is om gezamenlijk een zo goed mogelijke beslissing te nemen. De belastingkamer is verdeeld in twee afdelingen, die allebei een aantal soorten belasting voor hun rekening nemen. We streven naar eenheid van rechtspraak tussen beide afdelingen. We bespreken bijvoorbeeld bij het raadkameroverleg ook de vastgestelde arresten van de andere afdeling. Als laatste ben ik ook betrokken bij het rechtseenheidsoverleg van de hoogste bestuursrechters. Er bestaan vier hoogste bestuursrechters voor de verschillende onderdelen van het bestuursrecht. Naast de belastingkamer van de Hoge Raad zijn dit de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State, de Centrale Raad van Beroep en het College van Beroep van het bedrijfsleven. Om te voorkomen dat deze colleges algemene regels van het bestuursrecht ieder op een afwijkende wijze uitleggen, vindt iedere zes weken een overleg plaats van een aantal rechters om te kijken hoe bestaande verschillen in rechtspraak kunnen worden weggewerkt. Hoe ziet uw gemiddelde werkweek eruit? Ik vul mijn week met bovengenoemde werkzaamheden. Een vast punt is de woensdag met het raadkameroverleg, waarin per afdeling meestal zo n 12 à 15 zaken worden behandeld. De dag hiervoor ben ik bezig met het bestuderen van con-