nieuwsbrief Voor ouders/verzorgers van eerstejaarsstudenten lerarenopleidingen Geachte ouders/verzorgers,

Transcriptie

1 Voor ouders/verzorgers van eerstejaarsstudenten lerarenopleidingen nieuwsbrief Geachte ouders/verzorgers, Uw zoon of dochter is sinds kort student aan het Instituut voor Leraar en School van de HAN, kortweg HAN ILS. Wij zijn erg blij dat er ook dit jaar weer veel (ongeveer 600) jongeren hebben gekozen voor de voltijd lerarenopleidingen. Er bestaat volgens ons geen mooier beroep dan dat van leraar! Van studenten wordt veel zelfstandigheid en zelfwerkzaamheid verwacht. Ze zitten immers niet meer op de middelbare school. Wij begeleiden de studenten uiteraard goed in het proces naar zelfstandigheid. Na een grondige introductie is er gedurende de hele studie studieloopbaanbegeleiding. Omdat ook ouders zich betrokken voelen bij de studie van hun zoon of dochter, hebben we deze nieuwsbrief gemaakt. Hierin vindt u naast praktische, ook inhoudelijke informatie over de lerarenopleiding. Mocht u vragen hebben, dan kunt u deze natuurlijk altijd stellen. Bijvoorbeeld tijdens de jaarlijkse informatieavond voor ouders/verzorgers. Tijdens deze altijd drukbezochte avond maakt u nader kennis met het hbo en de lerarenopleiding, en kunt u al uw vragen stellen over de opleiding. De informatieavond gaat niet over de persoonlijke studieresultaten van uw zoon of dochter. De uitnodiging voor deze avond hebben we bij deze nieuwsbrief bijgesloten. We hopen dat uw zoon of dochter met de lerarenopleiding een studie heeft gekozen waar hij/zij zich optimaal kan ontplooien en tot zijn/haar recht komt. Al onze docenten en medewerkers zullen zich inzetten om uw zoon of dochter een mooie en leerzame opleiding te geven, te beginnen bij het eerste studiejaar! Met vriendelijke groet, Aly Smelt en Hennie Komduur Instituutsdirectie HAN ILS

2 De lerarenopleiding: een beroepsopleiding De lerarenopleiding aan HAN ILS is een beroepsopleiding. Dat wil zeggen dat we altijd de praktijk voor ogen houden. Compententies en beroepstaken spelen een centrale rol. Opbouw van de opleiding Major en minor De lerarenopleiding bestaat, zoals alle bacheloropleidingen, uit een major en minor. De major is de hoofdmoot van de opleiding en neemt meestal 3,5 jaar in beslag. Binnen de major ontwikkelen de studenten de kennis en competenties die bij het beroep van leraar horen. Binnen de minor, die een half jaar duurt, kunnen de beroepscompetenties worden verbreed of verdiept. Het major-studieprogramma ligt vast en is voor alle voltijdstudenten hetzelfde. In de keuze voor de minor zijn de studenten vrij. Deze keuze wordt bepaald door onder meer persoonlijke ambities. Als een student major en minor heeft afgerond is hij/zij startklaar voor de arbeidsmarkt. Drie fases De lerarenopleiding bestaat uit drie fases. Fase 1 is de propedeuse, die minimaal één en maximaal twee jaar duurt. Oriëntatie op beroep en studie speelt een belangrijke rol in de propedeuse; passen dit beroep en deze opleiding echt bij mij? Daarnaast wordt er, mede aan de hand van behaalde studieresultaten, bepaald of de student op zijn/ haar plek zit bij deze opleiding. Dit resulteert in een studieadvies. Fase 2 vormt de hoofdfase van de opleiding. Kennis van het vak, (vak)didactiek en praktijkervaring nemen in omvang toe. Fase 3 is de eindfase. Een student loopt een eindstage, doet praktijkonderzoek en studeert af. De student is dan, zoals dat heet, startbekwaam; hij/zij is klaar om te starten op de arbeidsmarkt. Uitgangspunten In het onderwijs aan HAN ILS worden de volgende uitgangspunten gehanteerd. 1. De beroepspraktijk staat centraal Vanaf het begin van de opleiding staat de beroepspraktijk centraal. De taken van een leraar noemen wij beroepstaken. Bij de lerarenopleiding zijn dat: lesgeven en trainen in het vak/leergebied; begeleiden van lerende(n); ontwikkelen van leerarrangementen in het vak/leergebied; bijdragen aan de onderwijsorganisatie; ontwikkelen van vakdeskundigheid. 2. Competentieontwikkeling Competenties zijn een mix van kennis, vaardigheden en houding of gedrag. Tijdens de opleiding ontwikkelen studenten de competenties die ze nodig hebben als leraar. Deze zeven competenties voor leraren zijn vastgelegd in de wet BIO (Beroep in het onderwijs). Een leraar moet zijn: interpersoonlijk competent; pedagogisch competent; vakinhoudelijk vakdidactisch competent; organisatorisch competent; competent in het samenwerken met collega s; competent in het samenwerken met de omgeving; competent in reflectie en ontwikkeling. Voor een verklaring van deze - landelijk vastgelegde - competenties (bekwaamheidseisen) verwijzen we graag naar 3. Dublindescriptoren De Dublindescriptoren beschrijven het hbo-niveau en zijn daarmee van belang om goed te kunnen volgen of de student zich ontwikkelt op hbo-niveau. Het ILS heeft de Dublindescriptoren, in de zogeheten professionele standaard, vertaald naar drie niveaus op de volgende gebieden: kennis verwerven en toepassen (inhoudelijk deskundig); communiceren en presenteren; meningen vormen (oordeelsvorming); reflecteren en doelgericht leren (leervaardigheden). propedeuse studie advies niveau 1 hoofdfasebekwaam hoofdfase niveau 2 eindfasebekwaam eindfase: eindstage niveau 3 start bekwaam 4. Vakspecifieke kennisbasis De kennisbasis voor leraren is landelijk vastgelegd. De vakspecifieke kennisbasis omvat de beschrijving van vakspecifieke kennis die de startbekwame leraar minimaal moet hebben om aan het werk te kunnen in het onderwijs. Hierbij gaat het om vakmanschap. Op de website staat voor elke opleiding de beschrijving van de kennisbasis.

3 5. Generieke kennisbasis De generieke kennisbasis beschrijft de kennisvereisten op pedagogisch-didactisch niveau. Het gaat om het beroepsgebonden deel die voor alle lerarenopleidingen gelden, ongeacht het vak. Dit wordt ook wel meesterschap genoemd. Op de website staat ook de beschrijving van deze kennisbasis. 6. Werkplekleren: zélf lesgeven Lesgeven is iets dat studenten kunnen leren. Tijdens de opleiding ontwikkelen ze hiervoor de competenties. En er wordt veel geoefend. Met medestudenten in de klas, maar ook tijdens stages (we noemen dit werkplekleren ). Al in het eerste jaar hebben studenten een oriëntatiestage (16 weken lang, 1 dag in de week). Ze hoeven nog niet zelf les te geven, maar ze observeren en assisteren. Ze kijken met een andere bril naar een leraar en ervaren hoe veelzijdig en afwisselend het beroep van leraar is. Naarmate de studie vordert, wordt het werkplekleren steeds belangrijker. Studenten gaan lesgeven onder begeleiding van een docent van de stageschool. In jaar 2 twee dagen per week (16 weken lang), in jaar 3 ook 2 dagen per week (16 weken lang). Ten slotte werken de studenten gedurende het gehele laatste jaar als stagiair of leraar-in-opleiding. Ze verzorgen lessen, begeleiden leerlingen en doen mee aan andere activiteiten, zoals vergaderingen of excursies. Zo ontwikkelen ze een eigen stijl van lesgeven. Natuurlijk worden studenten bij alle stages intensief begeleid vanuit de stageschool en de lerarenopleiding. Het streven is om meer dan 40% van de opleiding in gecertificeerde opleidingsscholen te laten plaatsvinden. 7. Zelfverantwoordelijk leren Binnen de opleiding is aandacht voor leren leren. In het begin van de opleiding is het onderwijs strak gestructureerd en gepland door de docenten. Maar studenten leren hun leren in toenemende mate zelf sturen en krijgen zelf steeds meer invloed op wat en hoe ze leren. Er wordt steeds meer zelfstandigheid en verantwoordelijkheid verwacht. We vragen daarbij een actieve houding, waarbij ze zelf leervragen stellen, aangeven wat ze nodig hebben om competenties te ontwikkelen, verantwoordelijkheid nemen voor eigen acties en resultaten, en hierop reflecteren. 8. Flexibel onderwijs Ieder mens heeft zijn eigen voorkeuren, kenmerken en leerstijlen. Wij geven ruimte aan deze verschillen door studieloopbaanbegeleiding en keuzeruimte in de opleiding. Studenten kunnen bijvoorbeeld kiezen uit verschillende opdrachten, leerwerktaken en onderzoeksopdrachten. Ze kiezen ook een minor en in de eindfase richten ze hun eigen onderwijs in. Bij de integrale toetsingen moeten ze deels eigen bewijsmateriaal kiezen waarmee ze hun competentieontwikkeling bewijzen, dat ze moeten kunnen verantwoorden en toelichten (zie toetsing en beoordeling ). Studiebelasting De lerarenopleiding is geen gemakkelijke opleiding; er moet hard voor gewerkt worden. Op de opleiding, maar ook thuis. Gemiddeld heeft een eerstejaarsstudent 20 contacturen per week - uren waarbij een docent aanwezig is, zoals een hoorcollege, werkcollege, practicum, begeleiding op de werkplek. Maar ook gesprekken met de studieloopbaanbegeleider (slb er) zijn contacturen. Daarnaast is een student gemiddeld 20 uur per week kwijt aan zelfstudie. De roosterinformatie wordt voorafgaand aan een lesperiode op Insite, het intranet van de HAN, gezet. Het aangaan van een opleiding betekent dat een student zich contractueel verbindt met de opleiding. Aanwezigheid is een vanzelfsprekendheid; de student wordt geacht bij alle onderwijsactiviteiten aanwezig te zijn. Zo maar wegblijven bij onderwijsactiviteiten wordt niet getolereerd en is geen blijk van professioneel handelen. Toetsing en beoordeling Tijdens de opleiding worden studenten regelmatig beoordeeld. Studenten hebben deeltentamens en wanneer die voldoende zijn afgerond, is een student geslaagd voor het tentamen waartoe die deeltentamens behoren. Dan worden ook de studiepunten toegekend in eenheden van 7,5 studiepunten. Het overzicht van tentamens staat in de studiegidsen die de studenten aan het begin van het studiejaar hebben ontvangen en wordt tevens tijdig op Insite, het intranet van de HAN, gezet. De propedeusefase wordt afgesloten met een integrale toets, waarmee de laatste 7,5 studiepunten van de propedeuse kunnen worden behaald. In de integrale toets moeten studenten aan de hand van het digitaal portfolio aantonen dat ze de competenties op voldoende niveau hebben ontwikkeld. Een student laat in zijn/haar digitaal portfolio zien hoe hij/zij werkt aan de eigen competenties, hoe hij/zij terugkijkt op het eigen werk en hoe hij/zij nadenkt over de latere loopbaan. Cijfers en studiepunten Studenten kunnen hun cijfers zien in het studie-informatiesysteem Alluris. Zij zijn zelf verantwoordelijk voor het controleren of de behaalde cijfers in het systeem staan. Mist er een behaald cijfer dan moet de student contact opnemen met de docent. Na een tentamenperiode kunnen studenten hun eigen werk inzien. Als een student een beoordeling heeft ontvangen bespreekt hij/zij dit resultaat met zijn/haar slb er. Als een student het niet eens is met een beoordeling, dan kan hij/zij dit met de docent of slb er bespreken.

4 STUDENTENWEBLOG (Oud-)studenten vertellen over hun ervaringen met de lerarenopleiding. Zo kunnen studenten (en andere belangstellenden) lezen wat hun te wachten staat in studie en beroep. Studieadvies Studenten krijgen tweemaal in de propedeuse een studieadvies: een voorlopig studieadvies tussen begin februari en begin mei, een definitief studieadvies aan het eind van het eerste studiejaar. Voorlopig negatief studieadvies Als een student aan het eind van het eerste semester minder dan 22,5 studiepunten heeft behaald, volgt tussen januari en mei een voorlopig negatief studieadvies. Definitief studieadvies Aan het eind van het eerste studiejaar krijgen studenten een definitief studieadvies: positief of negatief. In dit laatste geval zal een student de betreffende lerarenopleiding moeten verlaten. Een studieadvies is gebaseerd op de behaalde studiepunten: - Positief als de student na één jaar 60 studiepunten heeft behaald. - Voorlopig positief als de student na één jaar minimaal 45, maar minder dan 60 studiepunten heeft behaald. - Negatief als de student na één jaar minder dan 45 studiepunten heeft behaald. - Bindend negatief als de student na één jaar minder dan 45 studiepunten heeft behaald en vooraf een voorlopig negatief advies heeft gehad. In dit geval word de student per direct uitgeschreven. Bindend wil zeggen dat de student zich niet meer kan herinschrijven voor dezelfde studierichting. Vervolgens is er na twee jaar inschrijving de volgende procedure: - 60 studiepunten behaald? Dan is de student geslaagd voor het propedeutisch examen en ontvangt hij/zij het propedeutisch getuigschrift. - Minder dan 60 studiepunten behaald? Einde inschrijving: de student mag niet verder in deze studierichting. Conform de Wet op het Hoger Onderwijs en het studentenstatuut van de HAN bespreken wij met de studenten zelf hun studievoortgang. Zonder toestemming van uw zoon/dochter mogen wij u hierover niet informeren. Als u de studievorderingen van uw zoon of dochter wilt weten, zult u dat dus aan hem/haar moeten vragen. Afsluiten van de propedeuse Als een student na één jaar minimaal 45, maar minder dan 60 studiepunten heeft behaald dan blijft hij/zij propedeusestudent. Hij/zij kan deelname aan het onderwijs in de hoofdfase bespreken met de slb er en besluiten aan bepaalde onderwijseenheden uit de hoofdfase deel te nemen. De student mag echter niet deelnemen aan de formele tentamens. Er kunnen dus nog geen studiepunten verworven worden in de hoofdfase. Als een student dat wel wil, dan moet hij/zij een verzoek aan de examencommissie richten. Beroepsprocedure Het kan natuurlijk zijn dat een student het met een beoordeling of studieadvies oneens is. Hiertegen kan, nadat het besluit bekend is gemaakt, in beroep worden gegaan. Spelregels (termijnen, bij wie, bezwaar vs. beroep) staan in de OnderwijsExamenRegeling OER Lesgeven in het buitenland Voor studenten die een baan ambiëren in het onderwijs in een internationale omgeving, in Nederland of het buitenland, biedt ILS het International Teacher Programme (ITP) aan. Het ITP start in het tweede en eindigt in het vierde studiejaar. Het is extra stof in het Engels bovenop het gewone studieprogramma. Naast het eigen vak, bijvoorbeeld wiskunde of geschiedenis, leert de student dus Engels op hoog niveau. Aan het eind van de studie ontvangt de student het bachelordiploma van de lerarenopleiding én het Certification Bilingual Education. Het ITP sluit ook goed aan bij het lesgeven in tweetalig onderwijs. Stage in het buitenland De HAN stimuleert studenten om tijdens hun studie een periode in het buitenland te studeren of stage te lopen. Zo doen ze waardevolle ervaringen op voor de rest van hun leven. De HAN heeft samenwerkingsverbanden met verschillende hogescholen en universiteiten in het buitenland, zodat een uitwisseling snel geregeld is. Informatie over studeren in het buitenland kunnen studenten krijgen bij hun slb er en het International Office van de HAN. Voor studenten die een lerarenopleiding in een van de vreemde talen volgen, is een stage in het buitenland verplicht. Ook worden er soms reizen gemaakt naar het buitenland. De kosten voor studie, stage of studiereis in het buitenland zijn voor rekening van de student.

5 Drama en logopedie Bij HAN ILS nemen drama en logopedie een bijzondere plaats in. Drama Drama is een wezenlijk onderdeel van de opleiding. In de propedeuse staan oriëntatie en presentatie centraal; studenten ontwikkelen verbale en non-verbale uitdrukkingsmogelijkheden. Er wordt gewerkt aan het bewust hanteren van expressief gedrag. In de hoofdfase staat interactie centraal; hoe kun je interactie oproepen en begeleiden, welk gedrag zet je in en welk effect heeft dit op de leerling? Studenten leren ook dramawerkvormen toe te passen in conflictsituaties. Spreken voor de klas (logopedie) Het beroep van leraar stelt hoge eisen aan stem en spraak. Daarom worden alle studenten in het eerste of tweede studiejaar logopedisch gescreend. De screening gebeurt groepsgewijs, eventueel gevolgd door een uitgebreide (individuele) screening. Tijdens de gehele opleiding is het voor iedere student mogelijk om extra logopedische ondersteuning te krijgen van de docent logopedie. HAN-Talencentrum en ILS-taaltoets Het HAN-Talencentrum biedt studenten cursussen en workshops op het gebied van taalvaardigheid. Ook organiseert het Talencentrum een diagnostische taaltoets en aansluitende schrijfcursussen voor ILS-studenten. Alle ILS-studenten moeten voor hun propedeuse een bewijs halen dat hun taalvaardigheid voldoende is. Om dit te kunnen beoordelen moeten studenten een diagnostische taaltoets doen, in de eerste week van het eerste studiejaar. Als een student niet slaagt voor de toets, volgt een ILS-taalcursus van acht weken. Deze cursus kan maximaal één keer gevolgd worden. Aan het eind van de taalcursus kan een student de taaltoets herkansen. Als hij/zij ook deze toets niet haalt, kan de student in het tweede jaar nogmaals (tweemaal) herkansen. Leerlijn onderzoek De primaire taak van een leraar is lesgeven aan en begeleiden van leerlingen. In de scholen wordt echter steeds meer belang gehecht aan een onderzoekende houding van leraren. Het idee is dat leraren met voldoende onderzoekscompetenties beter in staat zijn om zich voordurend te ontwikkelen, te reageren op nieuwe situaties en antwoorden te vinden op leervragen uit de onderwijspraktijk. Vanaf het eerste studiejaar wordt stapsgewijs gewerkt aan het (verder) ontwikkelen van onderzoekscompetenties. Er worden onderzoeksactiviteiten geoefend en kleine onderzoeken gedaan. In de afstudeerfase voeren studenten een groot onderzoek uit in de school waar stage wordt gelopen. Ze tonen hiermee aan voldoende onderzoekscompetenties te hebben ontwikkeld om de eigen onderwijspraktijk te kunnen onderzoeken en verbeteren. Studieloopbaanbegeleiding Studenten hebben gedurende hun gehele studie een studieloopbaanbegeleider (slb er). Hij of zij is het eerste aanspreekpunt voor de studenten. Zij kunnen bij hem of haar terecht met vragen of voor ondersteuning bij hun studie. De slb er begeleidt studenten bij de ontwikkeling van competenties. Ook worden regelmatig begeleidingsgesprekken gevoerd, waarin onder meer de volgende onderwerpen centraal staan: Hoe verloopt je studie? Welke afstudeerrichting wil je kiezen? Wat wil je na je studie gaan doen? Als studenten door persoonlijke problemen studievertraging oplopen of als zij vragen hebben over bijvoorbeeld uitschrijving, de overstap naar een ander studie of speciale voorzieningen bij tentamens en colleges, stuurt de slb er de student door naar de senior slb er. Hogeschool versus universiteit Vaak wordt ons gevraagd naar het verschil tussen de lerarenopleiding aan de hogeschool en de universiteit. Het eerste verschil zit in de toelating. Voor het hbo (de HAN) heeft een student minstens een havo-diploma nodig en voor de universiteit een vwo-diploma. Bij een hogeschool volg je een beroepsopleiding. Dat wil zeggen dat studenten vanaf het begin van de studie bezig zijn met het beroep van leraar in het gekozen vak. Behalve met het vak, bijvoorbeeld Engels of aardrijkskunde, krijgen studenten te maken met didactische vakken waarin ze onder meer leren welke manieren er zijn om lesstof over te brengen op leerlingen. Ook is er aandacht voor praktijkgericht onderzoek. Een opleiding aan de universiteit is een wetenschappelijke: theoretisch van opzet en ook gericht op onderzoek. Terwijl een hbo-opleiding studenten voorbereidt op een (leidinggevend) beroep en een onderzoekende houding, zorgt een wo-opleiding vooral voor academische vorming. Belangrijk verschil is ook dat je aan de universiteit geen vierjarige lerarenopleiding kunt volgen. Studenten volgen eerst een complete studie in het vak van hun keuze en pas daarna kunnen ze in één jaar een lerarenbevoegdheid behalen.

6 Na het afronden van de lerarenopleiding aan HAN ILS mogen studenten zich Bachelor of Education noemen. Dit is een internationaal erkende titel. Ze hebben hiermee een tweedegraadsbevoegdheid, waarmee ze mogen lesgeven in een aantal typen onderwijs: Vmbo (voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs) Onderbouw havo en vwo (1e, 2e en 3e klas) Mbo (middelbaar beroepsonderwijs: ROC) Volwasseneneducatie (ROC) Studenten die een lerarenopleiding aan de universiteit hebben afgerond, hebben de titel Master of Education en zijn daarmee eerstegraadsbevoegd. Zij mogen ook lesgeven in de bovenbouw van havo en vwo. Een eerstegraadsbevoegdheid kan ook behaald worden door het volgen van een masteropleiding aan de hogeschool ná de bachelor lerarenopleiding. De HAN biedt masters aan voor de vakken Nederlands, Engels, economie en wiskunde. Financiën en verzekeringen Studeren kost veel geld. Jaarlijks moet het wettelijk vastgelegde collegegeld worden betaald (kijk voor actuele informatie op Maar ook boeken en andere studiematerialen zijn kostenposten. Deze zijn het eerste jaar het hoogst, daarna nemen ze af. Tijdens excursies en stageperiodes kan er sprake zijn van extra reis- en verblijfkosten. Bij een stage in het buitenland kan een student mogelijk gebruikmaken van een buitenlandbeurs. De hoogte van deze beurs verschilt per opleiding. In verband met diverse excursies en (buitenland)reizen wordt studenten geadviseerd om een reis- en annuleringsverzekering af te sluiten. Als een student op kamers gaat, moeten ook huur, levensonderhoud en verzekeringen betaald worden. Uiteraard is het, ook voor studenten, van belang om goed verzekerd te zijn. De belangrijkste verzekeringen zijn zorg, aansprakelijkheid en inboedel. Verzekeraars bieden vaak aantrekkelijk geprijsde studentenverzekeringen. Studenten kunnen bij de HAN een zorgverzekering afsluiten. Op staat hierover meer informatie. Op is de GeldWijzer Studenten te koop. Hierin staat alles over geldzaken tijdens de studententijd. Vakantieweken Het studiejaar begint op 31 augustus 2015 en eindigt op 28 augustus Herfstvakantie 24 oktober t/m 1 november 2015 Kerstvakantie 19 december 2015 t/m 3 januari 2016 Voorjaarsvakantie 6 februari t/m 14 februari 2016 Meivakantie 30 april t/m 8 mei 2016 Zomervakantie 16 juli t/m 21 augustus 2016 Meer informatie Alle informatie over onderwijseenheden, boeken, aanwezigheid, studieloopbaanbegeleiding, integrale toetsingen en resultaten staat in de studiegids die de studenten aan het begin van het studiejaar hebben ontvangen en in Alluris (studie-informatie systeem; voor studenten met een persoonlijke inlogcode bereikbaar via Insite, het intranet van de HAN). De meeste opleidingen hebben aanvullende informatie (excursies, introducties, practicum-benodigdheden, etc.) geplaatst in HAN-Scholar (ook bereikbaar via Insite). Wilt u meer informatie? Kijk dan op Specifieke informatie over studeren met een functiebeperking (bijvoorbeeld dyslexie) vindt u op HAN Leraarworden Leraarworden Informatieavond Data - 16 november 2015 voor de ouders/verzorgers van studenten natuurkunde, scheikunde, biologie, wiskunde, aardrijkskunde, geschiedenis en economie november 2015 voor de ouders/verzorgers van studenten Nederlands, Duits, Frans, Engels. Programma uur Ontvangst met koffie/thee uur Welkom en toelichting programma uur Algemene informatie over de lerarenopleiding uur Pauze uur Specifieke informatie per opleiding uur Afsluiting met een drankje en gelegenheid tot napraten Locatie Faculteit Eduactie, I/O-gebouw Kapittelweg 35, Nijmegen