Eindrapport STABU RUIMTELIJKE OBJECTENTABEL

Transcriptie

1 Eindrapport STABU RUIMTELIJKE OBJECTENTABEL

2 Documentgegevens Stichting STABU / RGD, Directie Beheer Opsteller(s) J. Plaisier Stichting STABU (secretaris) G.J. Annokkee Stichting STABU (rapporteur) Projectleiders R.H. Baayen Stichting STABU R.G. Kollaard Rijksgebouwendienst (Rgd), Directie Beheer Projectgroep R.H. Baayen Stichting STABU R.G. Kollaard Rijksgebouwendienst (Rgd), Directie Beheer G. Annokkee Stichting STABU A. van den Bulk Rijksgebouwendienst (Rgd), Directie Beheer D. van Rillaer Rijksgebouwendienst (Rgd), Directie A&A V. Mitossi Rijksgebouwendienst (Rgd), Directie A&A W. Wijnen Dienst Vastgoed Defensie (DVD) A. Luitwieler Abcybrics Werkgroep G.J. Annokkee Stichting STABU STABU G.G.M. van de Goot Stichting STABU J. Plaisier Stichting STABU Documentbeheer Versie Datum Omschrijving wijzigingen Concept Rapportage project Tussenrapportage Werkgroep Eindrapportage 2

3 Management samenvatting Projectnaam: Partners: Contactpersoon: STABU Ruimtelijke objectentabel Stichting STABU / Rijksgebouwendienst (Rgd), Directie Beheer R.H. (Radboud) Baayen Telefoon: (0318) rbaayen@stabu.nl R.G. (Ronald) Kollaard Telefoon: (070) ronald.kollaard@rgd.minbzk.nl Probleemstelling: Doelstelling: De importantie van dit project ligt in het gegeven dat de Rijksgebouwendienst bij aanvang 2009 op basis van een projectmatige aanpak gereed dient te zijn voor structurele inspecties op basis van prestatie-eisen die worden gesteld aan de betreffende ruimten en gebouwen. Daarnaast dient aansluiting te worden gekregen met het Huisvesting Beheer Systeem (HBS) waar het Bouwbesluit als onderliggende structuur wordt toegepast. In vervolg op de ontwikkeling van de Standaard Ruimte Lijst (SRL) en Standaard Elementen Lijst (SEL) een generieke Ruimtelijke Objectentabel ontwikkelen die toepasbaar is en aansluiting vindt op de ontwikkelingen rondom BIM objectenbibliotheken. De generieke tabel komt als onderlegger voor informatieuitwisseling in het bouwproces, behorend bij het STABU Bouwbreed Informatiesysteem. 3

4 Inhoudsopgave Documentgegevens... 2 Management samenvatting... 3 Inhoudsopgave Projectbeschrijving Uitgangspunten Projectdoel Onderbouwing huidige ontwikkelingen Samenwerking met Rgd/DVD/STABU/Abcybrics en... 7 Gellish@Work Rol Bouwbesluit Relaties met andere tabellen/lijsten SEL (Standaard Elementen Lijst) SRL(Standaard Ruimte Lijst) De methodiek voor communicatie / data-uitwisseling tussen partijen Inleiding Verschillende indicatoren bepalen de code Beheeraspecten Conclusies Aanbevelingen Planning Ontwikkelen STABU Ruimtelijke Objecten tabel Vervolg traject Budget Haalbaarheid en mogelijke knelpunten Gewenste aansluitingen en afstemming Bronnen Geraadpleegde personen en instanties Geraadpleegde normen Geraadpleegde documenten Gesprekken met personen en instanties Verklarende woordenlijst

5 1. Projectbeschrijving 1.1 Uitgangspunten Het project omvat zowel het standaardiseren als het structuren van ruimtelijke begrippen voor gebieden, bouwwerken, gebouwen en ruimten in het kader van een projectmatige aanpak voor inspecties op basis van prestatie-eisen alsmede het verkrijgen van aansluiting met het Huisvesting Beheer Systeem (HBS) van de Rgd De indeling van de STABU Ruimtelijke Objectentabel is opgezet in de geest van de NEN 3610 Basismodel Geo-informatie - Termen, definities, relaties en algemene regels voor de uitwisseling van informatie over aan het aardoppervlak gerelateerde ruimtelijke objecten (zie structuurschema OVERZICHT RUIMTELIJKE OBJECTEN) Aangezien de NEN 3610 voor wat betreft gebouwen niet verder gaat dan alleen het gebouw op zich is gekeken naar een aanvullende indeling voor gebouwen en ruimten. De gekozen indeling voor Gebouwen en Ruimten is gebaseerd op de gebruiksfuncties uit het Bouwbesluit. Deze gebruiksfuncties zijn vertaald naar gebouw- en ruimtesoorten. 5

6 1.1.4 In de ruimtetabel zijn bij de objecten, ter ondersteuning van de gebruiker, definities en synoniemen van deze objecten opgenomen De gebouw- en ruimtesoorten zullen met behulp van, nog te ontwikkelen, gebruikerssoftware gekoppeld kunnen worden aan de door STABU ontwikkelde STABU ELEMENT systematiek welke onderdeel is van het STABU Bouwbreed Informatiesysteem. Met STABU ELEMENT heeft STABU, middels Bouwdelen en Bouwdeelcomponenten, een koppeling gerealiseerd tussen tabel 1 van de Herziene Elementenmethode 91 en de bestaande STABU² systematiek (zie structuurschema OBJECT GEBOUW) Aan de gebouw- en ruimtesoorten zullen aspecten worden gekoppeld zoals: - ruimtelijke aspecten - technische/inhoudelijke aspecten - functionele aspecten - beeldverwachting/esthetische aspecten De aspecten komen in grote lijnen overeen met de aspecten volgens de Vastgoed KwaliteitsMeetlat (VKM) van de PVM (Partners Vastgoed Management) Eindhoven. Ook zullen andere gegevens zoals gebiedsgegevens (geografische/ kadastrale gegevens) en documenten (wet- en regelgeving, normering en dergelijke) aan de gebouw- en ruimtesoorten worden gekoppeld De verdere invulling aspecten en gegevens zullen in een vervolgtraject door STABU in samenwerking met project- en werkgroepen worden ontwikkeld In de opzet van de tabel is vooralsnog geen gebruik gemaakt van een coderingssysteem. STABU zal, indien gewenst, in het vervolgtraject een eigen uniek coderingssysteem aan de tabel toevoegen. Een dergelijk coderingssysteem is van belang wanneer de objecten gebruikt gaan worden in een specifieke werkmethodiek. Vooralsnog is rekening gehouden met de mogelijkheid een koppeling te leggen met het Bouwbesluit aangezien de behoefte van de Rgd in eerste instantie hiermee relatie houdt. 6

7 OBJECT GEBOUW- 1.2 Projectdoel Het standaardiseren van ruimtelijke begrippen Het mogelijk maken van inspecties op basis van prestatie-eisen Staat van de techniek / vastleggen gebreken Koppeling met wet- en regelgeving (Bouwbesluit); toetsing Traject inspectie tot uitvoering verkorten Sturing op onderhoudsplanning Conversie van bestemming gebouwen / ruimten 2. Onderbouwing huidige ontwikkelingen 2.1 Samenwerking met Rgd/DVD/STABU/Abcybrics en Gellish@Work Stichting STABU is gevraagd om als instituut de standaard te ontwikkelen en in een latere fase te beheren. Het project is uitgevoerd in samenwerking met twee overheidsdiensten, te weten Rgd en DVD. Daarnaast is Abcybrics en 7

8 ingeschakeld als externe experts om haar inbreng te leveren in de ontwikkeling van deze standaard. 2.2 Rol Bouwbesluit Voor de Rgd is het Bouwbesluit uitgangspunt geweest bij de ontwikkeling van een Standaard ElementenLijst (SEL) en Standaard RuimteLijst (SRL) dit met het oog op inspecties en beheer van vastgoed. 3. Relaties met andere tabellen/lijsten Relaties met de Standaard Elementen Lijst (SEL) en de Standaard Ruimte Lijst (SRL). 3.1 SEL (Standaard Elementen Lijst). De Standaard Elementen Lijst van de Rgd vertoond grote raakvlakken met het door STABU ontwikkelde STABU ELEMENT. STABU ELEMENT is een elektronische koppelingsstructuur tussen de Elementenmethode tabel 1(NL/SfB-systeem) en de STABU² systematiek. Als coderingsmethode is STABU ELEMENT een goede basis. Ze is zo opgebouwd dat te beginnen is met de NL/SfB, tabel 1, tijdens het SD, PD en FD (structural, pre en final design) en kan overgaan in de STABU²-code om uiteindelijk tot het beschrijven van het werk te komen. Afstemming moet plaatsvinden tussen de Standaard Elementen Lijst (SEL) en STABU ELEMENT 3.2 SRL(Standaard Ruimte Lijst). De in de STABU Ruimtelijke objectentabel opgenomen gebouwen en ruimten hebben raakvlakken met Standaard Ruimte Lijst. Ook hier dient nog verdere afstemming plaats te vinden. 4. De methodiek voor communicatie / data-uitwisseling tussen partijen. 4.1 Inleiding In een bouwproces zijn vele partijen actief die een bijdrage leveren aan de totstandkoming van een bouwwerk. Voor een efficiënt bouwproces is het noodzakelijk dat alle betrokken partijen tijdig en binnen de gemaakte afspraken leveren. Om dit te realiseren is het noodzakelijk dat alle partijen steeds vanuit hetzelfde bouwkundig (3D) model werken. Elke partij krijgt zijn randvoorwaarden vanuit het model en elke partij levert zijn informatie aan het model. Omdat dus elke partij vanuit dezelfde onderliggende gegevens werkt zijn tegenstrijdigheden / lacunes direct te detecteren. Om de communicatie / data-uitwisseling tussen de vele partijen mogelijk te maken is een communicatie methodiek ontwikkeld, die gebaseerd is op een coderingsysteem en een centrale server voor dataopslag. Via het web kan elke geautoriseerde partij zijn informatie ophalen en brengen van en naar de centrale server. 8

9 4.2 Verschillende indicatoren bepalen de code Alle planologische structuren tot en met gebouwen en bouwwerken zijn opgebouwd uit ruimtes. Uitgangspunt is dat het coderingssysteem in staat is om de kleinst relevante ruimte te vast te leggen. Daarnaast dienen we ons te beseffen dat we tijdens elk proces te maken hebben met een scheiding tussen proces beheersing en toepassing van techniek. 5. Beheeraspecten Stichting STABU zal de standaard gaan beheren. Hierbij wordt rekening gehouden met de volgende randvoorwaarden: Koppeling met bestaande standaards / content Beheeromgeving Kwaliteitscontrole 6. Conclusies Oplossingsrichting huidige problematiek: - Gebruiksruimten / prestaties - Systematiek en werkmethoden Generieke standaard voor specifieke nader uit te werken zaken Praktijkervaring opdoen middels pilotproject(en) - Ontwerp / projecten - Beheer Onderwijs / ontwikkeling werkmethoden - Architecten (o.l.v. rijksbouwmeester?) 7. Aanbevelingen Doorontwikkeling standaard(en) - Aansluiting buildingsmart (IFC, IFD, IDM) Inbedding specifieke structuren (bv. SEL en SRL van Rgd) - Raadplegen doelgroepen markt t.b.v. ontwikkeling specifieke onderdelen (zie punt 12.) 8. Planning 8.1 Ontwikkelen STABU Ruimtelijke Objecten tabel Concept gereed medio april Vervolg traject Het ontwikkelen van Ruimtelijke-, Technische-, Functionele- en Esthetische aspecten voor Ruimtelijke Objecten. Naar verwachting gereed medio december Ontwikkelen van Beheer en gebruikserssoftware. 9

10 8.2.3 Het opstarten van een aantal pilotprojecten waarmee kan worden aangetoond hoe de Ruimtelijke objectentabel in de praktijk kan worden toegepast. Deze pilotprojecten zijn de start tot adoptie in de sector en mogelijke uitbreiding in andere expertgebieden met vervolgprojecten. 9. Budget Uitgangspunt van de Stichting STABU is dat het ontwikkelen van een Standaard tot haar basistaken behoort en de daarbij behorende interne kosten zelf voor haar rekening neemt. Teneinde specifieke aansluiting op de wensen van de overige partijen (DVD / Rgd) in te vullen kan aanvullende financiering noodzakelijk zijn. 10. Haalbaarheid en mogelijke knelpunten Ten eerste dient te worden doorontwikkeld op de beheersoftware van STABU ELEMENT zoals deze bij Stichting STABU reeds wordt gebruikt. Daarnaast dient rekening te worden gehouden met de mogelijkheid om oplossingsvrije specificaties te kunnen maken waarvoor de specificatiemodule van Stichting STABU doorontwikkeld zal moeten worden. 11. Gewenste aansluitingen en afstemming Aansluiting Nationaal met: BIM BREEAM NLCS OBNLB (Gellish@work) STABU ELEMENT Afstemming Internationaal met: Standards Norway NBS / RIBA Enterprise England 12. Bronnen 12.1 Geraadpleegde personen en instanties Ir. J. Burger Ir. D. van Rillear Drs. W. Wijnen Ing. P.J.A.M. Brouwers Drs. G. van Egerschot Rijksgebouwendienst (RGD) Rijksgebouwendienst (RGD) Dienst Vastgoed Defensie (DVD) T.N.O. Bouw en Zorg (namens College Bouw Zorgvoorzieningen) Servicecentrum Scholenbouw 10

11 Ing. H.C.B. Klute M.J.C. Heijmans M.V.G.M. Vastgoed Management P.V.M. Eindhoven B.V, Vastgoed Management B. van Dongen Syntrus Achmea Vastgoed Ing. M.T.R. de Jong F.W. Goudsmit Ir. T. Dierckxsens Archidat Abcybrics 3D Blueprint B. Dolfing Kalshoven Automation Ir. H. Hoeben Kalshoven Automation Ir. H. Corstens Corstens Informatie-architectuur M. van Koetsveld C.I.M. Architects (OBNLB ISOPowered ) Dr. Ir. A. van Renssen freelancer (OBNLB ISOPowered ) 12.2 Geraadpleegde normen NEN 2580 Oppervlakten en inhouden van gebouwen Termen, definities en bepalingsmethoden NEN 2631 Investeringskosten van gebouwen - Begripsomschrijvingen en indeling NEN 2632 Exploitatiekosten van gebouwen - Begripsomschrijvingen en indeling NEN 2633 NEN 2634 Gegevens voor beheer en gebruik van gebouwen Termen, definities en regels voor het overdragen van gegevens over kosten en kwaliteitsaspecten voor bouwprojecten NEN 2658 Programma's van eisen voor gebouwen en bijbehorende projectprocedures - Algemene regels NEN 2660 Ordeningsregels voor gegevens in de bouw NPR 2744 NEN 2745 NEN 2748 Termen, definities en algemene regels Termen voor facilitaire voorzieningen - Toelichting op rubricering en definiëring Termen voor facilitaire voorzieningen toegespitst op de gezondheidszorg - Rubricering en definiëring Termen voor facilitaire voorzieningen - Rubricering en definiëring NEN Conditiemeting van gebouw- en installatiedelen Deel 1: Methodiek NEN Conditiemeting van gebouw- en installatiedelen Deel 2: Gebrekenlijsten NEN Conditiemeting van gebouw- en installatiedelen Deel 3: Aggregatie conditiescores tot Technische index NPR 3401 NPR 3402 NPR 3403 NPR 3404 NPR 3405 Programma s van Eisen voor gebouwen en bijbehorend projectprocedure Algemene nalooplijst Programma s van Eisen voor scholen en bijbehorend projectprocedure Algemene nalooplijst Programma s van Eisen voor woningen en bijbehorend projectprocedure Algemene nalooplijst Programma s van Eisen voor algemene ziekenhuizen en bijbehorend projectprocedure Algemene nalooplijst Programma s van Eisen voor gebouwen Indeling en aspecten van gebouwdelen en van voorzieningen op het terrein 11

12 NEN 3610 NEN 3682 NEN 3699 NTA 8611 NEN-EN NEN-ISO 6707 Basismodel voor Geo-informatie - Termen, definities, relaties en algemene regels voor de uitwisseling van informatie over aan het aardoppervlak gerelateerde ruimtelijke objecten Maatcontrole in de bouw Algemene regels en aanwijzingen Meetmethoden voor het bepalen van netto hoeveelheden van bouwdelen, installatiedelen en resultaten met specificatierichtlijnen Richtlijnen voor objectbibliotheken Facility Management - Deel 6: Metingen van gebied en ruimte Bouwkunde en civiele techniek Woordenlijst Deel 1: Algemene termen NEN-EN-ISO Bouwkundige tekeningen - Aanduidingsysteem - Deel 1: Gebouwen en delen van gebouwen NEN-EN-ISO Bouwkundige tekeningen - Aanduidingsysteem - Deel 2: Ruimtenamen en -nummers NEN-EN-ISO Bouwkundige tekeningen - Aanduidingsysteem - Deel 3: Ruimte-identificatoren 12.3 Geraadpleegde documenten Neufert BREEAM-NL 2010 Building 90 College B.Z.V. C.R.O.W. Bauentwurfslehre Beoordelingsrichtlijn Nieuwbouw Finnish Building Classification Bouwkundige functionele maatstaven ten behoeve van nieuwbouw-plannen voor civiele- en technische diensten in een algemeen ziekenhuis Publicatie 91, Standaard begrippen voor wegontwerp, wegbeheer en verkeer H. Ensing De Frisse School (G.G.D. IJsselland) EK Bouwadvies Voorbeelden van gebruiksfuncties uit het Bouwbesluit I.S.A. Sport Handboek Sportaccommodaties I.T.C. Gegevensmodel Top10nl N.L.C.S Objectentabellen NL/SfB-tabellen 0en 1 Elementenmethode 91 OmniClass A Strategy for Classifying the Built Environment Prov. Zuid-Holland Handboek Brede School Gemeente Schiedam Gemeentelijke bouwverordening Kamers van Kooph. Standaard Bedrijfsindeling 2009 (S.B.I.) Kamers van Kooph. Schakelschema BIK naar S.B.I. SenterNovem Handleiding bouwen aan Frisse Scholen T.N.O. Bouwkosten Zorgsector 2010 T.N.O. Jaarbeeld Bouwkosten Zorgsector

13 T.N.O. Rapport Verlichting in Scholen, 27 juni 2000 P.V.M. Eindhoven Vastgoed KwaliteitsMeetlat (VKM) Kantoren P.V.M. Eindhoven Vastgoed KwaliteitsMeetlat (VKM), Onderwijs P.V.M. Eindhoven Vastgoed KwaliteitsMeetlat (VKM), Zorg V.R.O.M. Bouwbesluit 2003, inclusief wijzigingen V.R.O.M. Wetgeving Basisregistratie Adressen en Gebouwen V.R.O.M. Catalogus Basisregistratie Adressen en Gebouwen 2009 V.R.O.M. Objectenhandboek Basisregistratie Adressen en Gebouwen 2009 Waarderingskamer Definities woningen 13. Gesprekken met personen en instanties In de afgelopen periode zijn door STABU gesprekken gevoerd met de onder 12.1genoemde personen en instanties waarbij de Ruimtelijke Objectentabel inhoudelijk werd besproken. Een PowerPoint presentatie (zie bijlage) maakte onderdeel uit van deze gesprekken. De behoefte van een Ruimtelijke Objectentabel werd door allen onderschreven. Het uitwerkingsniveau van de Objectentabel was onderdeel van discussie. Organisaties die zich bezig houden met kostenstructuren gaven de voorkeur aan een zeer gedetailleerd uitwerkingsniveau terwijl andere organisaties aan een algemener niveau voldoende hadden. Genoemde personen en organisaties worden bedankt voor hun inbreng. 14. Verklarende woordenlijst Lijst van in dit rapport niet nader verklaarde afkortingen. BREEAM BIM GB-CAS IFC IFD IDM NLCS OBNLB Building Research Establishment Environmental Assessment Method Bouwwerk Informatie Model Geïntegreerd Bouwen CAD Afspraken Stelsel (B&U) Industry Foundation Classes International Framework Dictionaries Information Delivery Manual NederLandse CSD Standaard (GWW) ObjectenBibliotheek NL-Bouw 13

14 Persoonlijke aantekeningen 14

15 Bijlage PowerPoint presentatie tijdens de bijeenkomsten met belanghebbende personen en instanties STABU Ruimtelijke Objecten Tabellen Uitgangspunten NEN 3610 Basismodel Geo-informatie- Termen, definities relaties en algemene regels voor de uitwisseling van informatie over aan het aardoppervlak gerelateerde ruimtelijke objecten Uitbreiding op het basismodel met betrekking tot gebouwen, gebouwdelen, ruimten en ruimtedelen. 15

16 Overzicht ruimtelijke objecten 1:n 1:n 16

17 Hoofdindeling gebouwen Indeling op basis van functie: Woongebouwen Bijeenkomstgebouwen Cellengebouwen Zorggebouwen Industriegebouwen Administratieve gebouwen Logiesgebouwen Onderwijsgebouwen Sportgebouwen Winkelgebouwen Andere gebouwen Andere gebouwen Gebouwen voor personenvervoer Gebouwen voor stalling van voer-/vaartuigen Gebouwen voor stalling van vliegtuigen Gebouwen voor sanitaire voorzieningen Gebouwen voor nutsvoorzieningen Gebouwen voor verdediging-/bescherming Gebouwen met een gecombineerde functie 17

18 Hoofdindeling ruimten Verkeersruimten Bijeenkomstruimten Celruimten Onderzoek-/behandelruimten Rust-/herstellingsruimten Bedrijfs-/werkruimten Administratieve ruimten Woon-/logiesruimten Sport-/ontspanningsruimten Verkoopruimten Sanitaire ruimten Opslagruimten Technische ruimten Gecombineerde ruimten Gebouwgebonden buitenruimten Ruimtesamenstellingen/gebouwsegmenten/ gebouwdelen 18

19 19

20 20