VOORTGANGSRAPPORTAGE PROGRAMMA ANDERE OVERHEID BIJLAGEN

Transcriptie

1 VOORTGANGSRAPPORTAGE PROGRAMMA ANDERE OVERHEID BIJLAGEN 1

2 Leeswijzer Onder de vlag van het Programma Andere Overheid worden rijksbreed 64 projecten uitgevoerd. Er zijn vier actielijnen. Bij elke actielijn horen een aantal projecten. In dit deel van de voortgangsrapportage wordt de samenhang tussen en de voortgang van de projecten uit actielijn 1 beschreven. Na een korte inleiding volgt de voortgang per project. De andere drie delen gaan in op de voortgang van de overige actielijnen. 2

3 Actielijn 1 de overheid verbetert de dienstverlening aan burgers Het contact tussen overheid, burgers en bedrijven bestaat voor een groot deel uit het uitwisselen van gegevens. Bijvoorbeeld wanneer iemand een vergunning of subsidie aanvraagt of aangifte van de belasting doet. Door een slimme inzet van ICT zijn er voor de uitwisseling van gegevens minder contacten met de overheid nodig, gaat het allemaal stukken sneller en kan de overheid haar taken op het gebied van fraudebestrijding en handhaving ook beter uitvoeren. De overheid komt daarmee tegemoet aan de wensen van burger en bedrijf. Onder paragraaf 1.1. De elektronische overheid zijn de projecten beschreven die in dit kader worden uitgevoerd. Voor het verbeteren van de dienstverlening is het ook nodig, dat er directe contacten zijn tussen overheid en burgers. De overheid moet immers weten wat haar klanten van haar verwachten. Onderlinge afspraken over de normen van dienstverlening zijn belangrijk en met klachten moet op professionele en servicegerichte wijze worden omgegaan. Daarnaast kan de overheid haar dienstverlening verbeteren door het bundelen van uitvoeringstaken, zoals het verstrekken van subsidies. Prestatievergelijkingen kunnen worden ingezet om het overheidshandelen transparant en onderling vergelijkbaar te maken. Onder paragraaf 1.2. De kwaliteit van de uitvoering zijn de projecten beschreven die in dit kader worden uitgevoerd De elektronische overheid Het Programma Andere Overheid bevat een concrete doelstelling voor het verbeteren van de elektronische dienstverlening aan burgers en bedrijven. De doelstelling luidt: in 2007 is 65% van de publieke dienstverlening van Rijk, provincies en gemeenten elektronisch. Met de realisatie van deze doelstelling wil het kabinet bereiken dat: - de informatievoorziening van de overheid aan burgers en bedrijven verbetert; - het aanleveren van informatie aan de overheid gemakkelijker wordt en; - de overheid de verstrekte informatie beter en slimmer gebruikt. Het kabinet heeft twee routes uitgestippeld om de doelstelling te bereiken. 1 1 In de brief Op weg naar de Elektronische Overheid (Tweede Kamer, vergaderjaar , 26387, nr. 23) lichtte het kabinet deze twee sporen of routes uitvoerig toe. 3

4 Route 1: het ontwikkelen van basisvoorzieningen De eerste route bestaat uit het ontwikkelen van basisvoorzieningen, ook wel infrastructurele voorzieningen genoemd. Het zijn voorzieningen die nagenoeg iedere overheidsorganisatie nodig heeft om elektronische diensten te kunnen aanbieden. Het gaat bijvoorbeeld om registers, eenduidige nummers en afspraken over standaarden. De basisvoorzieningen kunnen het beste centraal bedacht, ontwikkeld en gebouwd worden. Iedere overheidsorganisatie kan vervolgens gebruik maken van de ontwikkelde voorzieningen. Er zijn zeven domeinen waarvoor basisvoorzieningen ontwikkeld worden. Voor de ontwikkeling hiervan is de minister voor BVK verantwoordelijk, samen met de betrokken vakministers. Deze basisvoorzieningen worden hieronder toegelicht. Route 2: optimaal gebruik van basisvoorzieningen De tweede route bestaat uit het stimuleren van de ontwikkeling van nieuwe diensten en toepassingen die mogelijk worden door de basisvoorzieningen. Dit is de verantwoordelijk van uitvoeringsorganisaties, provincies en gemeenten, die met behulp van de basisvoorzieningen zelf hun processen anders inrichten en hun diensten elektronisch aanbieden. Programma s als egem (gericht op gemeenten) 2 en eprovincies (gericht op provincies) ondersteunen deze activiteiten. Het kabinet werkt ook met ICT-kanskaarten. Daarbij wordt een aantal ingewikkelde uitvoeringsketens (zoals de jeugd- of ouderenzorg) doorgelicht om te bekijken waar prestatieverbetering mogelijk is door écht goed gebruik te maken van ICT. Basisvoorzieningen in zeven domeinen 1. Elektronische toegang tot de overheid Het verbeteren van de informatievoorziening van de overheid aan burgers en bedrijven is de eerste stap op weg naar de elektronische overheid. Het gaat om het beschikbaar maken van informatie, het vergroten van de vindbaarheid en bruikbaarheid van deze informatie. Er worden veel projecten uitgevoerd op dit domein. Een deel daarvan gaat over het ontsluiten van bronnen (Staatscourant) of thema s (wetten, verordeningen, vergunningen). Een ander deel is gericht op het digitaal toegankelijk maken van organisaties, in het bijzonder van departementen. Deze projecten worden onder verantwoordelijkheid van de SG s uitgevoerd. 2. Elektronische authenticatie Om op een betrouwbare wijze zaken te kunnen doen met de overheid via het Internet, moet de identiteit van de burger of het bedrijf vastgesteld kunnen worden. De overheid moet weten wie zij digitaal voor zich heeft. Dit heet authenticatie. Elektronische authenticatie heeft drie niveaus van beveiliging. 2 Met de VNG is geconstateerd dat voor de gemeentelijke dienstverlening de basisvoorzieningen authenticatie (DigiD), BSN en basisregistraties het meest essentieel zijn en (o.a. in het egem -programma) dus prioriteit hebben. 4

5 1. Basisniveau. Er wordt gewerkt met een combinatie van gebruikersnaam en wachtwoord. Een voorbeeld is DigiD. 2. Middenniveau. Er wordt gewerkt met softwarecertificaten of methoden gebruikt bij Internet - bankieren. 3. Hoogniveau. Er wordt gewerkt met een chipcard. Een voorbeeld is de Elektronische Nationale Identiteitskaart (enik). Of het nu gaat om elektronische diensten, informatievertrekking of ander elektronisch contact met de overheid, het vaststellen van de identiteit van burger of bedrijf de authenticatie moet betrouwbaar, eenduidig en gebruiksvriendelijk zijn. Niemand is gebaat bij een digitale sleutelbos. Daarom richt een aantal projecten onder de naam DigiD zich op de ontwikkeling van gestandaardiseerde authenticatiemethoden. Voor overheidsinstanties is het handig en voordelig als zij gebruikersnaam en wachtwoord niet zelf ontwikkelen, uitgeven en beheren maar gebruik kunnen maken van een centrale voorziening. Vanaf 1 januari 2005 kunnen burgers met één gebruikersnaam en wachtwoord inloggen op websites van verschillende overheidsinstanties. DigiD is alleen zinvol als overheidsinstanties interessante, digitale diensten aanbieden die toegankelijk zijn met de DigiD. Momenteel fungeert de Gemeente Enschede als pilot voor DigiD. Begin 2005 bieden ook de Belastingdienst, het CWI, het UWV en de SVB diensten aan die gebruik maken van de DigiD. 3. Eenduidige nummers voor personen: het Burger Service Nummer (BSN) Burgers geven veel informatie aan de overheid. Door beter gebruik te maken van de beschikbare informatie hoeven burgers minder vaak (dezelfde) informatie te verstrekken. Voorwaarde is dat de verstrekte informatie op een eenduidige manier wordt opgeslagen. Dat vergemakkelijkt de uitwisseling van informatie tussen overheidsorganisaties; voorzover wettelijk toegestaan. Om het opslaan en uitwisselen van informatie die de burger verstrekt te verbeteren, is een sleutel nodig. Die sleutel is een uniek nummer: het Burger Service Nummer (BSN). Het BSN zelf is betekenisloos en alleen bedoeld om de informatie te koppelen aan de geïdentificeerde - verstrekker. De informatie is daardoor beter opvraagbaar en uitwisselbaar. Door gebruik van het BSN kan de overheid de informatie die burgers verstrekken beter benutten. 5

6 Parkeervergunni ng zonder poespas Mevrouw Pieterse wil een parkeervergunning aanvragen. Op de website van de parkeerdienst vindt zij het elektronisch aanvraagformulier. Ze logt in met haar DigiD. Na een geslaagde authenticatie-procedure heeft de gemeente nu het BSN van mevrouw Pieterse. Met het BSN haalt de gemeente gegevens op uit eigen bestanden en basisregisters van andere organisaties. Alle benodigde gegevens van mevrouw Pieterse staan nu in het digitale formulier: adresgegevens uit de GBA, rijbewijsgegevens uit de gemeenteregistratie en de eigendomsgegevens van de auto uit de kentekenregistratie van de RDW. Mevrouw Pieterse controleert haar gegevens en drukt op enter. Het scheelt haar de gang naar gemeentehuis en copy-shop. Mevrouw Pieterse ontvangt een waarin staat dat de vergunning ingaat na ontvangst van haar betaling. De vergunning bestaat alleen nog in digitale vorm. Controleurs gebruiken hun PDA om te zien of er een vergunning is verstrekt. 4. Basisregisters - In basisregisters zitten gegevens die meerdere overheidsinstanties nodig hebben om hun werk te kunnen doen. Het gaat om basisgegevens over onder meer personen, bedrijven (en andere organisaties), vastgoed, gebouwen, adressen en geografische kaarten. Het voordeel van basisregisters is dat iedere overheidsinstantie over dezelfde, betrouwbare gegevens kan beschikken. Daardoor hoeft de overheid burgers en bedrijven niet steeds opnieuw naar deze gegevens te vragen. Basisregisters dragen bij aan een beter gebruik van de informatie die burgers en bedrijven aan de overheid verstrekken. 5. Elektronische identificeringsmiddelen (chipcards) Een chipkaart is een van de middelen waarmee het hoogste veiligheidsniveau van elektronische authenticatie bereikt kan worden. Dit kan worden gerealiseerd door de plaatsing van een chip op de Nederlandse Identiteitskaart, die daarmee een enik wordt. 6. Elektronische informatie-uitwisseling Voor het probleemloos uitwisselen van informatie tussen overheidsinstanties zijn open standaarden nodig. Overheden moeten in dezelfde taal spreken om elkaar te kunnen verstaan. In het project Open Standaarden en Open Source Software wordt afgesproken welke standaarden de Nederlandse overheid gaat gebruiken. 7. Snelle verbindingen tussen overheidsorganisaties Als overheidsinstanties informatie uitwisselen moeten de bits en bytes snel en veilig verplaatst worden. Daarvoor is een goed beveiligd, breedbandig netwerk nodig. In opeenvolgende stappen worden kringen van overheidsorganisaties snel en veilig met elkaar verbonden. Begonnen wordt met de rijksoverheid in Den Haag. Daarna zijn de netwerken van departementen met hun uitvoeringsinstanties aan de beurt. 6

7 Actielijn 1 De overheid verbetert de dienstverlening aan burgers Paragraaf 1.1. De elektronische overheid Stand van zaken projecten 65% publieke dienstverlening elektronisch Verantwoordelijk departement: Doelstelling: Eind- en tussenresultaten: Kritische succesfactoren: MinBVK met betrokken vakministers, uitvoeringsorganisaties en medeoverheden In 2007 is 65% van de publieke dienstverlening van Rijk, provincies en gemeenten mogelijk via het Internet. Het percentage elektronisch beschikbare diensten wordt gemeten. De meting is gebaseerd op de 100 meest gebruikte overheidsdiensten. Deze 100 diensten vormen samen 80% van het contact tussen overheid, burgers en bedrijven. De Europese Commissie gebruikt dezelfde meetmethode. Eind 2003 was 40% van de diensten elektronisch beschikbaar. Eind 2004 moet dit 45% zijn. Dit streven wordt eind 2004 ruimschoots gehaald. De twee routes basisvoorzieningen ontwikkelen en het stimuleren van nieuwe toepassingen en diensten creëren de voorwaarden voor het behalen van de doelstelling. De bijbehorende projecten worden apart behandeld. Het ontwikkelen van basisvoorzieningen zijn grote, ingewikkelde samenwerkingstrajecten. Bovendien is de doelstelling van 65% elektronische dienstverlening niet automatisch gerealiseerd zodra de basisvoorzieningen klaar zijn. Daarvoor zijn nog forse inspanningen nodig van provincies, gemeenten en uitvoeringsorganisaties. Het kabinet heeft programma s ontwikkeld om hen daarbij te ondersteunen. 7

8 Elektronische toegang tot de overheid Verantwoordelijk departement: Doelstelling: - SG OCW in opdracht van SG-beraad - minbvk (generieke ICT-voorzieningen, actieve openbaarmaking medeoverheden, wettenbank) Beschikbaar stellen van informatie en diensten van de overheid via het Internet en de vindbaarheid en bruikbaarheid van de informatie vergroten. Bij het beschikbaar stellen van informatie gaat het om democratische basisinformatie zoals wet- en regelgeving. In 2007 moeten ook alle overheidsbesluiten waarvan bekendmaking wettelijk voorgeschreven is, via het Internet toegankelijk zijn. Daarnaast wijst het kabinet ten minste drie maatschappelijk urgente thema s aan waarvoor actieve openbaarmaking de norm wordt. Eind- en tussenresultaten: Om de toegankelijkheid en vindbaarheid van overheidsinformatie te verbeteren wordt een zoekmachine ontwikkeld. De zoekmachine wijst burgers en bedrijven de weg naar overheidsinformatie, -diensten en - organisaties op overheidsportals en sites als De overheidswettenbank ( bevat nu niet alleen wetten en AMvB s maar ook alle geldende ministeriële regelingen. Ook de gestandaardiseerde elektronische catalogus van alle overheidsdiensten de Rijksproductencatalogus - maakt het zoeken makkelijker. Sinds kort is de Rijksproductencatalogus beschikbaar via De beleidsinformatie van de ministeries wordt systematisch ontsloten via een activiteitenindex die toegankelijk is vanuit één loket (gereed in 2004). In 2005 wordt de overheids wettenbank uitgebreid met 2500 regelingen van ZBO s en PBO s en links naar Europese regelgeving. Als proefproject maken de ministeries van BZK, OCW en VROM ieder een maatschappelijk urgent beleidsdossier zo volledig mogelijk openbaar op het Internet (gereed in 2005). In het 1 e kwartaal van 2005 is de eerste, verbeterde versie van de zoekmachine gereed. Dit is later dan gepland. In de periode tot 2006 komen er nieuwe versies van de zoekmachine met steeds uitgebreidere zoekmogelijkheden. Er zijn tien quick -win's geform uleerd: acties die richtlijnen, formats en 8

9 handleidingen opleveren voor een uniforme invoering bij alle departementen. Bijvoorbeeld een standaard voor publicatie en centrale ontsluiting van vergunningen, richtlijnen voor de invoering van een activiteitenindex, afspraken over de publicatiewijze en -vorm van beleidsonderzoeken. Voor de zomer van 2005 zijn de quick wins bij de departementen doorgevoerd. Gemeenten, provincies en waterschappen worden gestimuleerd hun verordeningen ( ) en bekendmakingen gestandaardiseerd op het Internet te zetten (gereed in 2007). De SG s hebben stappen gezet in de randvoorwaardelijke sfeer - om de informatie van de departementen te ontsluiten: 1. Meta-data standaard: er is een beperkte set meta-data vastgesteld. Er wordt een handleiding voor de uitvoering binnen de departementen ontwikkeld. 2. Taxonomie: er is een gemeenschappelijke begrippenlijst ontwikkeld. De lijst is gericht op de activiteitenindex waarmee de beleidsinformatie van de departementen wordt ontsloten. 3. Webrichtlijnen: er is een handleiding gemaakt in de vorm van een website (zie Kritische succesfactoren: Het actief en systematisch openbaar maken van informatie vraagt een cultuuromslag binnen de departementen. Het actueel houden van de informatie stelt bovendien hoge eisen aan het beheer. Het actief en gestandaardiseerd openbaar maken van de verordeningen van gemeenten, provincies en waterschappen hangt af van de medewerking van deze organisaties. 9

10 Elektronische authenticatie Verantwoordelijk departement: Doelstelling: MinBVK met betrokken vakministers, uitvoeringsorganisaties en medeoverheden Om overheidsdiensten elektronisch te kunnen afhandelen, moet de overheid de identiteit van burgers en bedrijven veilig en eenvoudig kunnen controleren. Burgers en bedrijven moeten ervan uit kunnen gaan dat hun identiteit niet door anderen misbruikt wordt. Gegevens moeten dus goed beschermd zijn. Om elektronisch zaken te doen met de overheid is één toegangscode of -pas wenselijk. De DigiD 3 voorziet hierin. Oktober 2004 is de eerste versie gelanceerd. Eind- en tussenresultaten: De authenticatie heeft drie niveaus van beveiliging: 1. Basisniveau: combinatie van gebruikersnaam of identificatienummer en wachtwoord; 2. Middenniveau: softwarecertificaten of methoden gebruikt bij Internet-bankieren en; 3. Hoogniveau: chipcard of elektronische handtekening (omschreven in de Wet elektronische handtekeningen). De ontwikkeling richt zich nu op de eerste twee niveaus. Het derde niveau wordt in het kader van de enik ontwikkeld (zie daar). Sinds voorjaar 2004 is de authenticatievoorziening voor het basisniveau beschikbaar onder de naam DigiD. DigiD wordt ontwikkeld in twee versies: DigiD 1 e release DigiD 1 e release is bedoeld voor de burger. DigiD 1 e release bestaat uit een combinatie van gebruikersnaam en wachtwoord. Deze vorm van beveiliging is bruikbaar voor de meeste elektronische diensten. Sinds juli 2004 doet de gemeente Enschede ervaring op met de DigiD. Operationele invoering van DigiD is gepland voor de intakemodule van de CWI s (najaar 2004), voor de online-belastingaangifte van burgers (vanaf 2006) en voor verschillende diensten van de SVB (begin 2005). DigiD 2 e release De DigiD 2 e release is bedoeld voor bedrijven. DigiD 2 e release beantwoordt aan de veiligheidseisen van het basis - en middenniveau. Operationele toepassing is gepland voor verschillende LNV-registraties (begin 2005). DigiD wordt ingezet als authenticatiemiddel voor de Overheidstoegangspoort 3 tot september 2004 werd de werknaam Overheidstoegangsvoorziening gebruikt. 10

11 (medio 2005). Verder wordt onderzocht of DigiD gebruikt kan worden bij de elektronische belastingaangifte van ondernemers. Met een AMvB Tijdelijk besluit nummergebruik OTV is voldaan aan de wettelijke voorwaarde DigiD te mogen gebruiken bij dienstverlenings - processen waarvoor het sofi-nummer of A-nummer nodig is. Ook voor het beheer van de DigiD zijn voorzieningen getroffen. Begin 2005 is het onderzoek klaar naar de invulling van DigiD op het middenniveau. Opties zijn zogenoemde softwarecertificaten en methoden gebruikt bij Internet-bankieren op voorwaarde dat alle banken kunnen meedoen. De invulling op hoog niveau (niveau PKI-standaard) hangt af van het invoeren van de enik. Kritische succesfactoren: De uitrol van het hoogste niveau DigiD in het burgerdomein (i.e. PKI) is relatief kostbaar omdat er een chipkaart nodig is als drager. Deze optie is mogelijk betaalbaar als wordt besloten tot invoering van de enik, de Nederlandse Identiteitskaart (NIK) mét elektronische handtekening. Dit strookt met de voorkeur van de Tweede Kamer voor één elektronische identiteitskaart voor alle overheidsdiensten die authenticatie vereisen 4. De komst van de enik is bepalend voor de doorgroei van DigiD naar het beoogde eindniveau. 4 motie Szabo c.s., Kamerstukken II, , , nr 9 11

12 Eenduidig nummer voor personen: Burger Service Nummer Verantwoordelijk departement: Doelstelling: MinBVK met betrokken vakministers, uitvoeringsorganisaties en medeoverheden Klantgerichte dienstverlening en eenmalige gegevensverstrekking vereist dat de overheid de gegevens van burgers en bedrijven eenduidig kan vastleggen met 100% zekerheid over de identiteit van de persoon. Daarom krijgt iedereen (ingezetenen en niet-ingezetenen) één uniek nummer dat binnen de hele overheid wordt gebruikt: het Burger Service Nummer (BSN). Het BSN maakt bovendien een effectievere fraudebestrijding en handhaving mogelijk. Eind- en tussenresultaten: Het kabinet wil het BSN op 1 januari 2006 invoeren. Daarmee wijzigt de planning: die wordt korter. Mei 2004 is de Kamer geïnformeerd over de invoering van het BSN 5. De relatie tussen het BSN en het Zorg Identificatie Nummer is toen aangegeven: het BSN zal ook als identificatienummer voor de zorg fungeren. Kritische succesfactoren: Voor de invoering van het BSN worden de volgende stappen gezet: - de ontwikkeling van technische voorzieningen voor het aanmaken, verspreiden en beheren van de burgerservicenummers. Oktober 2004 is het functioneel ontwerp voor deze Overkoepelende BeheerVoorziening (OBV) klaar. - Voorjaar 2005 wordt de wet- en regelgeving aan de TK aangeboden. - Er komt een Nationale VertrouwensFunctie (NVF) die de privacy waarborgt. Het functioneel ontwerp hiervoor is eind 2004 gereed. Een eerste versie van de NVF voorziet in een vraagbaak voor burgers, die januari 2006 operationeel zal zijn. De kosten gaan voor de baten uit: overheidsorganisaties moeten zich nu fors inspannen terwijl de betere dienstverlening en effectievere fraudebestrijding pas later voel- en zichtbaar zijn. Er zijn veel inhoudelijke en projectmatige relaties met aanpalende beleidsterreinen en projecten (zoals Modernisering GBA, Authentieke Registratie Niet-Ingezetenen, Onderwijsnummer, enik, DigiD, Open Standaarden, etc.) die de voortgang beïnvloeden. Om de invoeringsdatum van 1 januari 2006 te halen is de medewerking van adviserende instanties in het wetgevingstraject, vereist. 5 Kamerstukken II, , , nr 15 12

13 Basisregisters Verantwoordelijk departement: Doelstelling: Eind- en tussenresultaten: MinBVK met betrokken vakministers, uitvoeringsorganisaties en medeoverheden Bij het uitwisselen van gegevens binnen de overheid zijn basisregisters essentieel. De registers bevatten basisgegevens en zijn daarmee de bron voor eenmalige gegevensverstrekking. Voorwaarde is dat de basisregisters aan hoge kwaliteitseisen voldoen en het gebruik van gegevens wettelijk is geregeld. In 2006 wordt de benodigde wetgeving voor de zes basisregisters ingediend bij de Tweede Kamer. Dit is één jaar eerder dan gepland. Zomer 2004 is een eerste versie klaar van een lijst met gegevensbestanden waarop de eenmalige gegevensverstrekking van toepassing wordt. Augustus 2004 is er een brief naar de Tweede Kamer gegaan in reactie op een motie 6. In de brief geeft het kabinet aan hoe de basisregistraties wettelijk worden verankerd. In dezelfde brief staat dat het kabinet het wetgevingstraject voor de zes basisregistraties wil versnellen met een jaar. De nieuwe planning voor wetgeving en realisatie ziet er nu zo uit: Registratie Wetgeving Registratie gereed ingediend Basisbedrijvenregister (EZ) medio 2005 januari 2006 GBA (BZK) oktober 2005 januari 2007 Geografisch Kernbestand en Kadastrale Registratie (VROM) - instellingswet - aanpassingswet Basisregistratie Adressen/Basis - gebouwenregister (VROM) - instellingswet - aanpassingswet januari 2006 juni 2006 juli 2006 maart 2007 maart 2007 medio 2009 Begin 2005 zal een Stelselnota aan de Kamer worden gezonden, waarin wordt beschreven welke registraties -naast de bovengenoemde zes- zullen worden aangewezen als basisregistraties, welke inspanningen daarvoor nodig zijn en hoe de basisregistraties zullen fungeren als één samenhangend stelsel. Belangrijke kandidaten voor toevoeging aan het stelsel zijn: Kentekenregistratie (RDW), Polisadministratie (UWV), Inkomensregistratie (Belastingdienst), Grootschalige Basiskaart Nederland (GBKN, basiskaart schaal 1:1000), Authentieke Registratie Niet-Ingezetenen (ARNI), als complement van de GBA. In de voorstellen over basisregistraties van de SG s aan de minister voor BVK zijn het Basisbedrijvenregister, de Basisregistratie Adressen en de het Basisgebouwenregister 6 Kamerstukken II, , , nr 8 13

14 opgenomen. De SG s inventariseerden ook welke registraties zich binnen de Rijksoverheid voor bundeling lenen. Dit leidde tot de conclusie dat het programma Stroomlijning Basisgegevens alle nodige stappen al bevat. In 2004 zag een Startversie van het Basisbedrijvenregister het licht. Er waren drie gebruikers: de Belastingdienst, het CBS en de Kamers van Koophandel. Eind 2004 kunnen nieuwe gebruikers aansluiten. Kritische succesfactoren: In 2003 nam het kabinet het voorlopige besluit tot een gecombineerd Basisregister Adressen en Basisgebouwenregister. Juni 2004 heeft het kabinet dit besluit definitief gemaakt en de Kamer hierover geïnformeerd 7. De politieke besluitvorming over de zes basisregistraties is nu afgerond. Eenmalige gegevensverstrekking is slechts stapsgewijs te realiseren. Politiek, burgers en bedrijven verwachten echter dat dit van de ene op de andere dag overheidsbreed mogelijk is. Het temperen van verwachtingen is dus belangrijk. De zes basisregisters doen een zwaar beroep op de wetgevingscapaciteit. De capaciteit is tegelijkertijd ook nodig voor het realiseren van andere politieke en beleidsdoelen. Een werkend stelsel van basisregisters vereist afstemming tussen de basisregisters en tussen de afnemers van gegevens uit de basisregisters. Het gaat om taaie kwesties als het harmoniseren van begrippen, het vaststellen van technische standaarden en het bereiken van overeenstemming over welk gegeven leidend is. Het uitbreiden van de inschrijvingsplicht voor het Handelsregister naar 100%, is bepalend voor het succes van het Basisbedrijvenregister. 7 Kamerstukken II, , , nr 22 14

15 Elektronische identificeringsmiddelen (chipcards) Verantwoordelijk departement: Doelstelling: Eind- en tussenresultaten: Kritische succesfactoren: MinBVK met betrokken vakministers, uitvoeringsorganisaties en medeoverheden Om ook de meest gevoelige overheidsdiensten veilig, klantvriendelijk en elektronisch af te handelen, is het hoogste niveau van beveiliging nodig. Dat is mogelijk met een chipcard. Op een chipcard kan elektronisch leesbare informatie worden vastgelegd (BSN, elektronische handtekening en/of biometrische kenmerken). De Nederlandse Identiteitskaart (NIK) is de beoogde drager voor zo n chipcard en wordt daarmee enik. 1 oktober 2006 wordt de enik ingevoerd. Inmiddels is er interdepartementale overeenstemming bereikt over de oplossingsrichting voor de invoering van één kaart met daarop e- functionaliteit. Deze houdt in dat gelijktijdig met de invoering van biometrie op de NIK, ook de e-functionaliteit wordt toegevoegd. Voor deze invoeringsstrategie moeten er voldoende diensten zijn om het gebruik van de enik financieel te rechtvaardigen en moet de kostprijs van de enik niet te hoog zijn. De chipcard vereist een ingewikkelde infrastructuur: er is leesapparatuur nodig voor de gegevens op de chip, achterliggende informatiesystemen moeten de informatie kunnen verwerken en organisaties moeten hun werkprocessen en systemen aanpassen. Bovendien wil de eindgebruiker geen digitale sleutelbos. Er moeten voldoende diensten zijn die het gebruik van de enik financieel kunnen rechtvaardigen. Met andere woorden: het bezit van de enik moet voor de burger voldoende aantrekkelijk zijn. De kostprijs van de enik moet niet te hoog zijn. De kostprijs is van belang omdat bij een relatief hoge prijs de burger al snel zal kiezen voor het paspoort, waarmee hij immers naar elk land kan reizen. Met de enik kan de burger alleen naar landen van de Europese Unie (plus nog enkele andere) reizen. Om de kosten te drukken, wordt (ook) gekeken naar mogelijke synergie met plannen voor andere kaarten met e-functionaliteit, zoals de Europese Health Insurance Card (HIC) en het nieuwe rijbewijs. 15

16 Elektronische informatie-uitwisseling Verantwoordelijk departement: Doelstelling: Eind- en tussenresultaten: MinBVK en MinEZ met betrokken vakministers, uitvoeringsorganisaties en medeoverheden Om elektronisch gegevens uit te wisselen tussen overheid, burgers en bedrijven is s tandaardisatie noodzakelijk. Het gaat om standaardisatie van gegevens (zie Basisregisters) en om technische standaardisatie. Er wordt daarom een beperkte set open leveranciersonafhankelijke - standaarden vastgesteld. Bij het ontwikkelen van de basisvoorzieningen wordt zoveel mogelijk met open standaarden gewerkt. BVK en EZ voeren samen het programma Open Standaarden en Open Source Software (OSOSS) uit. Het programma bevordert het gebruik van open standaarden binnen en buiten de overheid. Het programma resulteert in een Catalogus van Nederlandse Open Standaarden (CANOS). De eerste versie van CANOS is klaar. Kritische succesfactoren: Voorjaar 2005 komt er een standaardisatie-forum en standaardisatie-raad. Forum en Raad bepalen welke standaarden uit CANOS de overheid gaat gebruiken. Op sommige terreinen zijn nog geen open standaarden beschikbaar of domineren gesloten - leveranciersgebonden - standaarden. Open standaarden zijn degelijk en bieden aantoonbare voordelen. Toch stappen overheidsorganisaties niet graag over van hun vertrouwde, gesloten standaard naar een onbekende, open standaard. 16

17 Snelle verbindingen tussen overheidsorganisaties Verantwoordelijk departement: Doelstelling: Eind- en tussenresultaten: SG Defensie in opdracht van het SG-beraad Voor een goed functionerende, elektronische overheid is een snelle, veilige en betaalbare verbinding tussen de overheidsorganisaties nodig. Binnen vijf jaar moet er - rijksbreed - een kostenbesparende, betrouwbare en snelle ICT-infrastructuur zijn. Dit project staat onder leiding van de SG Defensie. 1 juli 2004 hebben de SG s een plan van aanpak goedgekeurd. De volgende acties zijn gestart: Gemeenschappelijke structuur voor beveiliging van de netwerken Eind 2004 is het plan klaar voor het veiliger maken van de netwerken die de departementen gebruiken voor het uitwisselen van vertrouwelijke informatie Bundeling van netwerkinfrastructuur van de rijk soverheid in het land Medio 2005 is het voorstel voor bundeling van de belangrijkste departementale netwerken klaar voor besluitvorming. Ook wordt dan besloten over het voorstel hoe de eindsituatie stapsgewijs gerealiseerd wordt mogelijk met hulp van de markt - in de periode Communicatie-infrastructuur in het Haagse Regio Op 1 april 2005 werkt de gemeenschappelijke basisinfrastructuur tussen de dertien hoofdlocaties van de departementen. De basisinfrastructuur ondersteunt ook het interdepartementale personeelssysteem : P-direct. Najaar 2005 is het netwerk Haagse Regio (ook wel Haagse Ring) klaar. Kritische succesfactoren: Het teveel hooi op de vork nemen en daardoor blijven steken in goedbedoelde plannen. Daarom is gekozen voor de tactiek van kleine stapjes en zichtbare resultaten zoals het netwerk Haagse Regio in Vertraging ligt op de loer door de mogelijk controversiële keuze voor (gedeeltelijke) uitbesteding aan de markt of aan interne aanbieders. 17

18 Ketenregie ( innovatiekanskaarten ) Verantwoordelijk departement: Doelstelling: MinBVK en MinEZ, met de eerstverantwoordelijke minister (afhankelijk van de soort kanskaart) In ingewikkelde, sectoroverschrijdende uitvoeringsketens in de zorg, criminaliteitsbestrijding, ruimtelijke ordening, externe veiligheid en het onderwijs, is winst te behalen met het herontwerp van processen. Uitgangspunt daarbij is de behoefte van de eindgebruiker en een beter gebruik van bestaande ICT. Het kabinet licht ten minste tien van deze ketens door om te zien waar met ICT het functioneren van de keten verbeterd kan worden. Het kabinet gebruikt hiervoor de methode van de ICT-kanskaarten. Een ICTkanskaart geeft zicht op concrete en snel in te voeren verbeteringen die goed voelbaar zijn voor de eindgebruiker (in casu de burger). Eind- en tussenresultaten: De minister voor BVK en de minister van EZ trekken het project ICTkanskaarten. De eerstverantwoordelijke bewinds persoon of topambtenaar van een onderzochte keten is opdrachtgever. Medio 2004 zijn de eerste resultaten beschikbaar. De eerste kanskaart wordt uitgevoerd in het kader van de Operatie JONG en is in 2004 klaar. Er wordt gezocht naar een betere informatie-uitwisseling in de jeugdketen: politie, justitie, jeugdzorg, school, sociale dienst, etc. Indien haalbaar komt er een zogenoemde Verwijsindex Risicojongeren. De Verwijsindex Risicojongeren laat zien welke instellingen een dossier hebben over een bepaalde risicojongere. De index is relatief eenvoudig te realiseren, draagt bij aan een betere hulpverlening en preventie en vormt de eerste stap naar meer ambitieuze systemen. In juni en november is de Tweede Kamer geïnformeerd over dit project. Waar mogelijk zal een link worden gelegd met reeds bestaande systemen, zoals het Onderwijsnummer. Kritische succesfactoren: In 2004 is een ICT-kanskaart gestart om de administratieve lasten voor ouderen te verminderen met gebruikmaking van ICT. Ouderen hebben veel contacten met de overheid: zorg, bijstand, huursubsidie etc. Maar juist ouderen worstelen met bijkomende administratie. Voorjaar 2005 zijn de resultaten bekend. Ministeries en andere eigenaren van ketens laten niet graag in hun keukens kijken. Toch leert de ervaring met eerdere kanskaarten ( ) dat de bereidheid uiteindelijk wel komt. 8 brief inzake Operatie Jong (Kamerstukken II, , 29284, nr p.m.) 18

19 Het is moeilijk een kans ook werkelijk te pakken. Daarvoor zijn besluitvaardigheid, geld en capaciteit nodig. De investeringen verdienen zich echter terug. 19

20 1.2. De kwaliteit van de uitvoering Een voorwaarde voor overheden om beter te kunnen presteren, is een sterkere klantgerichtheid. Burgers en bedrijven hebben - als klant - een goede kijk op de klantvriendelijkheid van de overheid. Met feedback van klanten kan de overheid haar dienstverlening verbeteren. Het professioneel omgaan met brieven en van burgers en bedrijven is daarom noodzaak. Uitvoeringsorganisaties hebben vaak contact met hun klanten over de kwaliteit van de dienstverlening, bijvoorbeeld in klantenraden en klachtenprocedures. Dat zijn goede voorbeelden die bredere navolging verdienen, bijvoorbeeld in de vorm van kwaliteitshandvesten. Een betere uitvoering van beleid vraagt een goed zicht op de prestaties van de overheid en de verschillen tussen de overheidsorganisaties. Door de prestaties van overheidsorganisaties onderling te vergelijken benchmarking - ontstaat meer zicht op het mogelijke en gewenste kwaliteitsniveau. Naast de bestaande benchmarks van ziekenhuizen en scholen, gaat de rijksoverheid nu ook zichzelf vergelijken (benchmark departementen). Sommige uitvoeringstaken zijn nauw met elkaar verbonden omdat er voor verschillende taken gebruik wordt gemaakt van dezelfde informatie of doelgroep. De Belastingdienst bijvoorbeeld heft belasting op basis van het inkomen. Ook de huursubsidie wordt toegekend op basis van inkomen. En of het nu om een subsidie voor landbouw of een subsidie voor technologie gaat, ook daarin zijn een aantal handelingen gelijk. In het actieprogramma Samenwerking tussen uitvoeringsorganisaties of samenvoeging van uitvoeringstaken wordt gezocht naar mogelijkheden om de uitvoering te stroomlijnen en zodoende de dienstverlening te verbeteren. Concrete voorbeelden zijn: - In de toekomst voert de Belastingdienst inkomensafhankelijke regelingen uit zoals de Individuele Huursubsidie, de tegemoetkoming Kinderopvang en de zorgtoeslag, - Er komt een landelijk beslaghuis bij de Dienst der Domeinen. - De voorwaarden waaronder het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) ook voor andere opdrachtgevers kan werken, zijn bepaald. - Er komt meer synergie in de uitvoering van het vastgoedbeleid. - Er wordt gewerkt aan een effectievere uitvoering van subsidieregelingen. Vanaf midden jaren tachtig is eraan gewerkt beleid en uitvoering van elkaar te scheiden. Beleid dicht bij de maatschappij uitvoeren komt de kwaliteit van de dienstverlening ten goede. Ook de relatie tussen beleid en uitvoering verzakelijkte en leidde soms tot privatisering van overheidstaken. Overheidstaken werden ondergebracht in bijzondere organisatievormen zoals zelfstandige bestuursorganen of 20

21 overheidsstichtingen. Kenmerkend voor deze organisaties is dat de minister niet langer verantwoordelijk is voor alle handelingen. Het eindproduct van de scheiding en verzakelijking is een zeer verfijnde organisatie van de rijksoverheid. Maar de complexe verantwoordelijkheidsverdeling die daarmee gepaard gaat, is moeilijk uit te leggen aan burgers en bedrijven. Een onderwerp als gedeeltelijke ministeriële verantwoordelijkheid laat zich lastig rijmen met de maatschappelijke perceptie van de overheid als één organisatie. Het project Interdepartementaal beleidsonderzoek naar de verzelfstandigde organisaties op afstand van het rijk (IBO VOR) onderzoekt de vraag op welke wijze en onder welke regime van verantwoordelijkheden de uitvoering van publieke taken vormgegeven moet worden. Een belangrijke randvoorwaarde is dat een eventuele nieuwe verdeling van verantwoordelijkheden niet ten koste gaat van de kwaliteit van de dienstverlening. 21

22 Actielijn 1 De overheid verbetert de dienstverlening aan burgers Paragraaf 1.2. De kwaliteit van de uitvoering Stand van zaken projecten Professioneel omgaan met brieven en Verantwoordelijk departement: Doelstelling: Minister voor BVK i.s.m. alle departementen In het actieplan burgerbrieven geeft het kabinet haar visie en plannen aan voor de omgang met (elektronische) brieven en berichten van burgers (waaronder klaagschriften, bezwaarschriften en aanvragen). Het actieplan is ook een reactie op het rapport van de Nationale Ombudsman 9 over de behandelings termijn van brieven en elektronische berichten van burgers aan de rijksoverheid. Het kabinet deelt de conclusie van de Nationale ombudsman dat de briefafhandeling bij de rijksoverheid beter kan en moet. Ministeries en diensten schieten nog altijd tekort in de voortvarendheid waarmee zij brieven en elektronische berichten van burgers behandelen. De Nationale ombudsman geeft de Belastingdienst, het ministerie van SZW en Postbus 51 al goed op weg zijn. Bij andere onderdelen van de rijksdienst zijn verbeteringen dus mogelijk. Binnen deze kabinetsperiode moet de voortvarendheid in het afhandelen van brieven binnen het Rijk te verbeteren. Het algemene normenkader van de Nationale ombudsman is hierbij de minimum normering. Eind- en tussenresultaten: De minister van BVK heeft een coördinerende, aanjagende en initiërende rol. Februari 2005 is het rijksbrede uitvoeringsplan klaar. Het plan geeft een totaalbeeld van alle (gestarte) acties en actiehouders, de s tand van zaken per departement en de planning voor deelproducten en rapportagemomenten. Ieder departement voert de volgende actiepunten door in eigen huis. Er is aandacht nodig voor cultuur en werkhouding. Een correcte afhandeling van burgerpost vereist een dienstverlenende opstelling van ambtelijke leiding en behandelend ambtenaar. De correcte omgang met burgerbrieven wordt opgenomen in de cultuurverandertrajecten van departementen. De 9 Openbaar rapport 2003/325 van de Nationale ombudsman, 30 september

23 cultuurnotitie TOP- ambtenaren van XPIN geeft hiervoor aanknopingspunten. Op het vlak van organisatie en logistiek is winst te halen door per departement - het proces van de afhandeling van burgerbrieven inzichtelijk te maken en over te gaan tot het opzetten van een centraal coördinatiepunt burgercontacten. Postbus 51 wordt een rijksbreed shared service center voor het beantwoorden van de algemene publieksvragen. Postbus 51 doet ook een proefproject met het afhandelen van burgerpost. Met ICT wint de afhandeling van burgerpost aan snelheid en kwaliteit. Op websites worden veelgestelde vragen en antwoorden gepubliceerd. De websites meer opgezet rond de vragen van gebruikers. De mogelijkheid van een digitaal volgsysteem voor burgerpost wordt onderzocht. Door de vele checks and balances duurt het afhandelen van post met een financieel karakter, lang. Daarom wordt bepaald welke financiële transacties zich lenen voor een experiment met voorlopige beschikkingen. Concrete voorstellen volgen. Met externe prikkels als kwaliteitshandvesten, prestatievergelijking en burgerjaarverslagen, wordt een betere afhandeling van brieven bevorderd. Er worden experimenten gestart. 1. Juridische voorzieningen De departementen onderzoeken of instrument fictieve positieve verlening ingezet kan worden bij meer regelgeving. Ook komt er een standpunt van het kabinet over het voorontwerp kan worden ingezet. Daarnaast bepaald het kabinet haar standpunt over het voorontwerp van het beroep bij niet tijdig beslissen. Kritische succesfactoren: Omdat elke overheidsorganisatie zélf verantwoordelijk is voor een correcte omgang met burgerpost is het lastig dit project aan te sturen. Logistieke verbeteringen zijn niet genoeg: het cultuuraspect is essentieel en mag niet aan de aandacht ontsnappen. 23

24 Kwaliteitscontracten met de burger Verantwoordelijk departement: Doelstelling: Minister voor BVK i.s.m. betrokken vakministers, uitvoeringsinstellingen en medeoverheden De dienstverlening van de overheid aan burgers voldoet aan de normen die in samenspraak met de burger zijn vastgelegd. De normen zijn transparant en de overheid kan er goed verantwoording over afleggen aan de burger. De doelstelling sluit aan bij de aanpak die het kabinet verwoordde in de nota Versterking van de positie van de consument (TK , 27879, nr.2). De doelstelling sluit ook aan bij de aanpak die het kabinet voorstaat voor het inrichten van toezichtarrangementen. Dit blijkt uit de reactie van het kabinet op het rapport Vreemde ogen, naar een andere kijk op toezichtarrangementen (TK, , 29279, nr.13). Op grond van het legitimiteitbeginsel en de verticale verantwoordingsrelatie leggen uitvoeringsorganisaties verantwoording af aan de democratisch gekozen volksvertegenwoordiging. In geval er naar een sterkere betrokkenheid van burgers wordt gestreefd, blijft dit principe ongewijzigd In het regeerakkoord is afgesproken dat versterking van de horizontale verantwoording wel leidt tot minder intensief verticaal toezicht. Om de kwaliteit van de dienstverlening directer door eindgebruikers te laten beïnvloeden, wil het kabinet burgers meer verantwoordelijkheid geven. Als gevolg hiervan worden horizontale verantwoordingsrelaties versterkt. De doelstelling wordt bereikt met inzet van het instrument kwaliteitshandvesten. Op termijn worden de kwaliteitshandvesten uitgebouwd tot een kwaliteitskeurmerk voor overheidsorganisaties. Het kwaliteitskeurmerk wordt toegekend door een onafhankelijke organisatie(s). Hier wordt het voorbeeld gevolgd van het Britse Charter Mark. De procesketens beleid en uitvoering worden zodanig ingericht dat de normen voor een goede dienstverlening aan de klant, reëel en haalbaar zijn. Eind- en tussenresultaten: De instrumenten worden ingezet op basis van vrijwilligheid. Dit betekent dat overtuigingskracht het moet winnen van wetgeving. Wetgeving strookt immers niet met het streven de eigen verantwoordelijkheid van burgers te versterken. Het niet inzetten van wetgeving wijkt af van de formulering in het Actieprogramma. Begin 2007 zijn de overheidsorganisaties die verantwoordelijk zijn voor 80% van de burgercontacten, begonnen met de invoering van een kwaliteitshandvest. 24

25 Het betreft de volgende organisaties: rijksorganisaties (onder andere ZBO s, agentschappen) en alle gemeenten (burgerzaken, gemeentelijke heffingen en vergunningen, belastingen, sociale zaken, bouw- en woningtoezicht en ruimtelijke ordening). Maart 2005 bestaat er inzicht in het huidige gebruik van de kwaliteitshandvesten. Daarna worden de kwantitatieve en kwalitatieve doelstellingen voor het toekomstige gebruik van kwaliteitshandvesten dan wel van het mogelijk instellen van een kwaliteitskeurmerk bepaald. Eind 2008 gebruiken alle genoemde organisaties een kwaliteitshandvest. Tussenresultaten: Uiterlijk 1 januari 2005 is het plan voor de uitvoering klaar. Het is een plan op hoofdlijnen voor de korte als langere termijn. In het plan wordt onderscheid gemaakt tussen het uitvoeringstraject bij enerzijds rijksorganisaties en anderzijds gemeenten. December maart 2005 wordt een nulmeting verricht (enquête, interviews ) bij rijksorganisaties. Het onderzoek geeft inzicht in het gebruik van kwaliteitshandvesten. In het 2 e kwartaal van 2005 wordt het uitvoeringsplan voor de rijksorganisaties vertaald in een verfijnd scenario met alternatieven. De informatie uit de nulmeting wordt hierbij gebruikt. In het 2 e kwartaal van 2005 worden mogelijke normen geformuleerd die in de kwaliteitshandvesten van de rijksorganisaties terugkomen. Er wordt vastgesteld waaraan de kwaliteitshandvesten zelf moeten voldoen. Dit is een eerste stap op weg naar een toetsingskader voor een eventueel kwaliteitskeurmerk. Gelijktijdig aan de nulmeting wordt voor gemeenten een diepte-onderzoek uitgevoerd bij een representatieve selectie van gemeenten. De VNG is opdrachtgever. Daarna worden door de VNG de kwalitatieve en kwantitatieve doelstellingen voor het gebruik van kwaliteitshandvesten door gemeenten in een uitvoeringsplan vastgelegd. In 2005 worden het hele jaar bijeenkomsten georganiseerd waarin kleine groepen de strategie voor invoering verder uitwerken. De bijeenkomsten zijn ook bedoeld om het draagvlak te verbreden en vormen de opmaat naar een bredere conferentie. 25

26 In de 2 e helft van 2005 wordt een conferentie georganiseerd voor de organisaties die verantwoordelijk zijn voor 80% van de publiekscontacten. De conferentie gaat over het invoeren van kwaliteitshandvesten. Kritische succesfactoren: De verantwoordelijkheid voor het gebruik en het toepassen van kwaliteitshandvesten ligt bij de organisaties zelf. De bereidheid van de organisaties om, zonder dwang, deze verantwoordelijkheid op zich te nemen is bepalend voor het succes. De groep overheidsorganisaties met frequent publiekscontact is divers: gemeentelijke diensten, ZBO s, agentschappen en andere diensten van de rijksoverheid. Het invoeren van de kwaliteitshandvesten vraagt een gedifferentieerde aanpak en omgang met veel verschillende actoren. Ten aanzien van de gemeentelijke branche worden, in overleg met de VNG, de initiatieven van de VNG (commissie Jorritsma) ter bevordering van het gebruik van kwaliteitshandvesten ondersteund. Het invoeren van kwaliteitshandvesten of systemen binnen een organisatie heeft een lange doorlooptijd (ten minste een jaar) en grijpt diep in op het functioneren van de organisatie. Prestatievergelijking (benchmarking) Verantwoordelijk departement: Doelstelling: minister BVK i.s.m. alle departementen Het tot stand brengen en onderhouden van een netwerk op het gebied van benchmarking binnen de publieke sector. Het opzetten en beheren van een staalkaart voor methoden, technieken en instrumenten voor het uitvoeren van benchmarks. Het stimuleren en actief faciliteren van concrete benchmarkprojecten binnen de publieke sector. Voor 2004 zijn de algemene doelen vertaald in concrete, taakstellende doelen: Het verzorgen van de begeleiding bij het opzetten, plannen en uitvoeren van een tot drie nieuwe benchmarks binnen de publieke sector. Het mogelijk maken van de uitvoering van een tot drie nieuwe benchmarks door verstrekking van eenmalige aanjaagpremies. Het vergroten van de naamsbekendheid van het onderwerp zodat in 26

27 2005 twee tot vier nieuwe benchmarks zullen starten. Het begeleiden van de trajecten binnen de openbare sector waarvoor in 2003 aanjaagpremies zijn verleend. Het gaat om: de ontwikkeling van een duaal dashboard en de benchmarks Publiekszaken, Openbaar Vervoer, Belasting overleg grote gemeenten (BOGG), Ondernemingsklimaat (2 e ronde). Het beschikbaar komen van de Handreiking Prestatievergelijking ten behoeve van deelnemers aan een benchmark. Het opzetten van een kennisplatform voor benchmarking binnen de publieke sector. Dit gebeurt door: het organiseren van een algemeen landelijke bijeenkomst en ten minste een kleinschalige bijeenkomst per kwartaal en het maandelijks uitbrengen van een elektronisch informatiebulletin over benchmarking in de publieke sector. Het verkrijgen van besluitvorming en duidelijkheid over de organisatie en eventuele bouw en beheer van de site (periode ). Het faciliteren van de 3 e ronde benchmark Uitvoeringsorganisaties. Het opleveren van een actieplan over het vooronderzoek Schriftelijke Contacten en het verkrijgen van positieve besluitvorming daarover in de MR. Eind- en tussenresultaten: De effecten voor de burger verschillen per doelstelling. Benchmarks hebben een doorlooptijd van circa een jaar. Na ongeveer een jaar zijn de resultaten van de onderlinge vergelijking beschikbaar en kunnen deze worden omgezet naar concrete verbeteracties. De effecten van de benchm arks die bezig zijn met interne verbeteringen zijn wel merkbaar voor burgers en bedrijven. Per 2004 zijn nieuwe benchmarks gestart op het gebied van infrastructuur, inspectie en toezicht en arbeidsomstandigheden. Er wordt gesproken met vertegenwoordigers van de kunsteducatie, buurt- en wijkgericht werken en inrichting van de openbare ruimte. De gesprekken zullen naar verwachting leiden tot het bieden van ondersteuning zodat op deze terreinen een benchmark kan worden opgezet. Het verkrijgen van concrete initiatiefvoorstellen zodat er twee tot vier nieuwe benchmarks starten in Eind 2004 moet er zicht zijn op de initiatiefvoorstellen. Op dit moment zijn er nog geen concrete projectvoorstellen. In 2004 zijn de volgende benchmarks gestart: Publiekszaken (in uitvoering), Openbaar Vervoer (vergelijking uitgevoerd, nadere afspraken over vervolg), Belastingoverleg grote gemeenten (in uitvoering), Ondernemingsklimaat (2 e ronde, voorfase uitgevoerd, nadere besluitvorming gewenst) Ontwikkeling 27

28 duaal dashboard voor gemeenten (in uitvoering). In juni 2004 verscheen deel I van de handreiking. Begin 2005 verschijnt deel II. De gegevensverzameling voor deel II is in volle gang. In november 2004 vond de landelijke Benchmarkdag plaats. Daarnaast werden er presentaties, colleges en korte lezingen verzorgd voor een divers publiek. In 2004 verscheen de elektronische nieuwsbrief zeven maal. Het onderzoek naar de haalbaarheid van de website wordt najaar 2004 afgerond. September 2004 is de 3 e ronde van de RijksbredeBenchmark gestart. De ronde loopt tot half Kritische succesfactoren: Begin 2004 is besloten over het vervolg op het onderzoek naar de kwaliteit van de afhandeling van schriftelijke contacten binnen de openbare sector. Samenwerking met medeoverheden, uitstraling en voorbeeldfunctie departementen. De belangstelling voor benchmarken groeit en de koudwatervrees voor deelname neemt af. Het enthousiasme onder de deelnemers is groot maar dient wel behouden te blijven. (Potentiële) gebruikers van benchmarks zijn benieuwd naar de resultaten en effecten. Omdat het een relatief nieuw instrument is binnen de publieke sector is er nog niet veel aan effectmeting gedaan. Effectmetingen dienen op korte termijn te kunnen worden opgezet en uitgevoerd. 28