Gastvrij WaterReijk Voorstel voor een uitvoeringskader recreatie en toerisme

Transcriptie

1

2

3 Gastvrij WaterReijk Voorstel voor een uitvoeringskader recreatie en toerisme Steenwijkerland & co 12 juli 2012 Eindconcept

4

5 SAMENVATTING Voor u ligt een voorstel voor een Uitvoeringskader recreatie & toerisme in WaterReijk. Met het Uitvoeringskader willen we een impuls geven aan de vrijetijdseconomie in Steenwijkerland en WaterReijk als toeristisch A-merk op de kaart zetten in Overijssel, Nederland maar ook internationaal. Dit Uitvoeringskader is een coproductie van ondernemers, terreinbeheerders, maatschappelijke organisaties en natuurlijk ook van gemeente en provincie. Het verhaal van WaterReijk moet de komende jaren resulteren in business. Daarvoor worden projectvoorstellen uitgewerkt. Het Uitvoeringskader is de kapstok. De centrale ambitie van het Uitvoeringskader Gastvrij WaterReijk is het duurzaam versterken van de regionale economie van Steenwijkerland en omgeving, door verbetering van het toeristischrecreatieve product en slimme marktcombinaties. Daarmee willen we extra bestedingen genereren, een omslag maken naar langer verblijf van gasten en meer gasten c.q. nieuwe doelgroepen aan te trekken. WaterReijk blijft zich daarbij richten op het gezellige dagtoerisme ( lime ), maar ziet vooral kansen in het groeiende segment van sportieve en actieve recreanten / groepen ( uitbundig geel ) én individuele natuur- en cultuurzoekers ( ingetogen aqua ). Specifieke aandacht is er ook voor de zakelijke markt en buitenlandse toeristen. Het Uitvoeringskader zet in op extra banen in de toeristische sector en op het vergroten van het toeristisch marktaandeel van Overijssel binnen Nederland. Op deze manier zorgen we tevens voor een impuls in de leefbaarheid van Steenwijkerland. Onze doelstellingen zijn meer specifiek: Aantrekkelijker maken van WaterReijk voor bezoek en verblijf door watersporters. Optimaliseren van vervoer van/naar en binnen WaterReijk en van het recreatief routenetwerk. Uitbouwen van gastvrije poorten naar WaterReijk en versterken van het netwerk van toeristische knopen en pleisterplaatsen. Verlengen van het recreatieseizoen en verbreden van het aanbod aan gastvrije accommodaties en belevenissen. De doelstellingen zijn uitgewerkt naar impulsen zoals het aantrekkelijker maken van WaterReijk als bestemming voor watersporters, het realiseren van een slow tour netwerk, ontwikkelen van poorten naar het gebied of het toevoegen van attracties voor alle seizoenen en kwaliteits accommodaties. Duurzaamheid vormt de rode draad door het hele Uitvoeringskader Steenwijkerland heeft een reputatie hoog te houden. Opgeteld ligt er nu een investeringspakket van voorlopig ruim 20 miljoen, waarvan tenminste 8 miljoen privaat geïnvesteerd kan worden. Het Uitvoeringskader is klaar, maar nog niet af. Ondernemers worden uitgenodigd om initiatieven toe te voegen en slimme allianties te maken. Het Uitvoeringskader wordt in het najaar van 2012 uitgewerkt naar een investeringsprogramma voor de periode De Provincie wil daar middelen voor beschikbaar stellen, mits daar vanuit de regio (publiek/privaat) eenzelfde deel tegenover wordt gezet. Het Uitvoeringskader zet een plus op bestaande plannen van de gemeente. Die plus is nodig om de schaalsprong in de kwaliteit van het toeristisch product te kunnen maken. Partijen zijn er klaar voor. i

6 2

7 INHOUDSOPGAVE Achtergronden INLEISINF Blz. 1 INLEIDING 5 V 1.1 Achtergronden bij het Uitvoeringskader 5 5 ORGANISATIE, v FINANCIERING EN VERVOLG Totstandkoming van het Uitvoerings- 5.1 Organisatie en planning 61 kader 6 vi 1.3 Wat is het Uitvoeringskader WaterReijk 7 vii 1.4 Leeswijzer 9 ix ANALYSE EN VISIE 11 XI 2.1 Vertrekpunten: ambities gemeente, provincie en Marketing Oost 11 xi 2.2 Waar staan we: sterktes en zwaktes 12 xii 2.3 Wat komt er op ons af: consumententrends, kansen en bedreigingen 13 xiii 2.4 Visie op de toeristisch-recreatieve ontwikkeling van de regio 17 xvii 3 AMBITIE, DOELEN EN BEOOGDE RESULTATEN 23 XXIII 3.1 Overkoepelende ambitie 23 xxiii 3.2 Doelen per thema 23 xxiii 3.3 Beoogde resultaten 24 xxiv 4 LIJNEN NAAR DE TOEKOMST 27 XXVII 4.1 Rode draden kwaliteit en duurzaamheid 27 xxvii 4.2 Waterrecreatie 33 xxxiii 4.3 Vervoer en verbindingen 41 xli 4.4 Gastvrije poorten & knopen 49 xlvii 4.5 Verlenging van het recreatieseizoen Rode draad promotie & marketing 59 lix 3

8 4

9 1 INLEIDING 1.1 Achtergronden bij het Uitvoeringskader De vrijetijdssector is een belangrijke pijler voor de regionale economie van Steenwijkerland. Deze sector zorgt voor ongeveer 13% van de werkgelegenheid binnen de gemeente. Bezoekers genieten in WaterReijk van de rust en ruimte die het unieke landschap biedt, van de kleinschaligheid en aantrekkingskracht van Giethoorn en kleine stadjes als Blokzijl en Vollenhove, van varen, fietsen en wandelen door het grootste aaneengesloten laagveenmoeras van Noordwest-Europa, maar ook verschillende outdoor-activiteiten, attracties en evenementen weten bezoekers naar WaterReijk te trekken. Enkele cijfers over recreatie en toerisme in WaterReijk bron: WaterReijk Marketing Aantallen Het totale aantal overnachtingen in WaterReijk en de IJsseldelta tijdens alle binnenlandse toeristische vakanties (inclusief vakanties van vaste standplaatshouders) was in *. Het aantal binnenlandse toeristische vakanties (exclusief vakanties van vaste standplaatshouders) in WaterReijk en de IJsseldelta is gestegen van in 2007 naar in 2011*. Bestedingen De totale bestedingen tijdens toeristische binnenlandse vakanties in WaterReijk en de IJsseldelta was in (exclusief dagtoeristische bestedingen en inclusief bestedingen van toeristen op een vaste standplaats). Dit is een toename ten opzichte van 2010 toen ,00 werd uitgegeven tijdens alle vakanties in WaterReijk en IJsseldelta*. De gemiddelde bestedingen per persoon per dag zijn gestegen van 25,68 in 2007 naar 26,68 in Deze bestedingen komen vrijwel geheel terecht bij de lokale en regionale middenstand en horeca*. Werkgelegenheid In 2011 waren er banen in de vrijetijdssector van WaterReijk (op basis van gemeente Steenwijkerland)**. In 2011 was de werkgelegenheid in de vrijetijdssector, exclusief toeleverende bedrijven en voorzieningen voor de lokale bevolking, goed voor een aandeel van 13,1%. Dit is in lijn met het aandeel van de vrijetijdssector in de totale werkgelegenheid tussen 2005 en 2011**. De werkgelegenheid in WaterReijk is in de periode van met 4,5% gegroeid**. * Bron: CVO 2012, de cijfers zijn berekend op basis van een trendlijn. In verband met de kleine steekproef voor WaterReijk en IJsseldelta worden uitsluitend trendcijfers, berekend op basis van een trendlijn berekening, gepubliceerd. ** Bron: Lisa 2012, de cijfers zijn berekend op basis van de gemeente Steenwijkerland Het gaat dus best goed met de vrijetijdssector in Steenwijkerland, maar in het verleden behaalde resultaten bieden geen garanties voor de toekomst. De eisen die aan de sector worden gesteld en de wensen van bezoekers zijn continu in beweging. Om hierop te anticiperen - en dus een variëteit aan bezoekers te blijven trekken - is permanente vernieuwing en optimalisatie van het toeristischrecreatief aanbod nodig. Vernieuwing geeft tegelijk kansen om de vrijetijdssector verder uit te bouwen, bijvoorbeeld door in te spelen op andere doelgroepen of sterker in te zetten op internationale bezoekers. Tegen deze achtergrond, richt het Uitvoeringskader zich op het verder versterken en uitbouwen van de vrijetijdseconomie in WaterReijk Weerribben Wieden. Het brengt in beeld waaraan de partijen uit het gebied gaan werken om de vrije tijdssector verder te ontwikkelen. Het plan is het resultaat van een gezamenlijke inspanning van partners uit het gebied: de ondernemers, belangenverenigingen, terreinbeherende organisaties, Marketing Oost, de provincie Overijssel, de gemeente Steenwijkerland enzovoorts. Door samen te werken vanuit een gezamenlijke focus, ontstaan krachtige impulsen voor de vrijetijdseconomie. 5

10 1.2 Totstandkoming van het Uitvoeringskader Impuls voor toeristische A-merken De vrijetijdseconomie is een belangrijke pijler van het provinciale beleid voor de regionale economie. WaterReijk Weerribben Wieden is benoemd als één van de vijf toeristische A-merken van Overijssel. De provincie stelt co-financieringsbudget beschikbaar voor impulsen in de vrijetijdseconomie van deze A-merken. Gedeputeerde Rietkerk heeft in het verlengde hiervan de partijen uit WaterReijk Weerribben Wieden gevraagd een uitvoeringskader op stellen voor de ontwikkeling van de vrijetijdseconomie voor de periode Nadrukkelijk was daarbij de vraag aan ondernemers, maatschappelijke organisaties en natuurlijk ook aan de gemeente Steenwijkerland om dit plan gezamenlijk op te stellen en vooral te komen met concrete projectvoorstellen om samen business te genereren. Het initiatief van de Provincie Overijssel sluit goed aan op de bestaande samenwerking van gebiedspartijen rond recreatie en toerisme (o.a. via de Stuurgroep Toeristische Ontwikkeling Steenwijkerland). Startbijeenkomst met alle partners Concrete projecten die zorgen voor business, met deze boodschap hebben gedeputeerde Rietkerk en Wethouder Greven van Steenwijkerland een aftrap gegeven voor het Uitvoeringskader tijdens een startbijeenkomst op 19 maart Tijdens deze oploop hebben ondernemers, vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties, van kennisinstellingen en ambtenaren van gemeente en provincie van gedachten gewisseld over de kansen en bedreigingen voor de vrijetijdssector in de regio. Op basis van deze discussie zijn vijf speerpunten voor het uitvoeringskader benoemd: waterrecreatie, vervoer en verbindingen, toegangspoorten van het gebied, seizoensverlenging en duurzame energie. Daarbij zijn voor elk speerpunt werkgroepen gevormd met een mix van ondernemers, overheden en maatschappelijke organisaties. Deze werkgroepen zijn aan de slag gegaan met uitwerken van ideeën voor investeringen in de vrijetijdseconomie. Van ideeën naar samenhangend verhaal Vanaf half mei hebben Royal Haskoning en DHV deze werkgroepen ondersteund en is gezamenlijk gewerkt naar voorliggend voorstel voor een Uitvoeringskader. Hiervoor zijn onder andere twee brede werksessie georganiseerd met alle partijen samen en zijn bilaterale gesprekken gevoerd met individuele ondernemers. Bij dat laatste ging het vooral om de uitwerking van ideeën naar marktkansen. Onze filosofie is dat projectvoorstellen business moeten genereren: er moet aan verdiend kunnen worden door de juiste doelgroepen te bedienen. Tegenover de investeringsimpuls staan opbrengsten en dat maakt het vanzelfsprekend dat kosten gedragen worden door overheid én ondernemers. Parallel aan het uitwerken van de marktkansen is gewerkt aan een coherent verhaal over de versterking van de vrijetijdseconomie in de regio. Hiervoor is een beknopte analyse gemaakt van sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen (SWOT-analyse) en zijn een visie, ambitie en doelen uitgewerkt. Er is voortgebouwd op bestaande kaders en bestaande samenwerking, op de nieuwe accenten van Marketing Oost voor wat betreft de benadering van doelgroepen en op ideeën uit het gebied om het Uitvoeringskader ook daadwerkelijk van en voor WaterReijk te laten zijn. Een kapstok voor projectvoorstellen De speerpunten uit de startbijeenkomst vormen de centrale thema s in het Uitvoeringskader. De thema s waterrecreatie, vervoer en verbindingen, toegangspoorten van het gebied, seizoensverlenging zijn vertaald naar kwalitatieve doelstellingen en zijn stuk voor stuk uitgewerkt naar een aantal passende impulsen die richting geven aan investeringen en sociale 6

11 innovatie. Daarmee ontstaat een stevige kapstok om concrete projectvoorstellen aan op te hangen. Daarbij valt op dat een aantal projecten op dit moment al klaar is om te worden uitgevoerd, terwijl de voorbereiding van het Uitvoeringskader ook geheel nieuwe initiatieven heeft opgeleverd, waarvan de haalbaarheid nog moet worden doorgerekend. Aan de kapstok is ruimte gelaten om ook de komende jaren nieuwe initiatieven een plekje te geven. Het thema duurzaamheid inclusief duurzame energie is opgenomen als een rode draad voor het uitvoeringskader. Parallel aan het uitvoeringskader is vanuit het Nationaal Park Weerribben Wieden verkend wat de mogelijkheden zijn voor het opwekken van duurzame energie uit biomassa is voor het gebied (zie paragraaf 4.1). 1.3 Wat is het Uitvoeringskader WaterReijk Het Uitvoeringskader als raamwerk voor een investeringsprogramma Het Uitvoeringskader is er op gericht innovatief ondernemerschap te stimuleren en om concreet aan de slag te gaan met de ontwikkeling van de vrijetijdseconomie. De betrokken partners hebben de impulsen bepaald die nodig zijn in de verdere versterking van de sector. Dit zijn de aanknopingspunten om het toeristisch-recreatief product in WaterReijk aantrekkelijker te maken voor toeristen en recreanten. Deze impulsen vormen een kapstok voor concrete projectvoorstellen en andere acties. De projectvoorstellen zijn als separate bijlage opgenomen bij het Uitvoeringskader. Met de projectvoorstellen van de gebiedspartners is er een basis om na de zomer van 2012, met de provincie, een investeringsprogramma voor de vrijetijdseconomie in WaterReijk uit te werken. De projectvoorstellen moeten daarvoor verder worden uitgewerkt en zoveel mogelijk worden vertaald naar sluitende business cases. Daarbij horen heldere afspraken over financiering en uitvoering van de investeringen. Op basis van dit programma kan de provincie straks besluiten over cofinanciering. Wanneer blijkt dat projecten toch niet haalbaar zijn, zullen deze waarschijnlijk afvallen voor het investeringsprogramma. Andersom, wanneer nieuwe kansen voor investeringen zich aandienen - en deze aansluiten op de doelstellingen van het Uitvoeringskader - kunnen initiatieven de komende jaren wellicht alsnog worden meegenomen in het investeringsprogramma. Kortom: het Uitvoeringskader nodigt uit om te blijven innoveren. Het Uitvoeringskader als aanvulling ( plus ) op bestaande plannen en programma s Het Uitvoeringskader is niet opgesteld vanuit een blanco situatie. Ondernemers, gemeente en andere partijen werken al geruime tijd aan de ontwikkeling van het toeristisch-recreatief product. In 2009 is door de gemeente een Visie Toerisme en Recreatie opgesteld, uitgewerkt in jaarlijkse Toeristische agenda s waarin projecten op het gebied van recreatie en toerisme zijn geprogrammeerd. Met het Uitvoeringskader wordt gestreefd naar aanvulling bovenop wat al in gang is gezet via de Toeristische Agenda. Het gaat daarbij zoveel als mogelijk om toevoegingen op het huidige toeristischrecreatief product en het reguliere beheer en onderhoud. De plus is nodig om de schaalsprong te kunnen maken in het toeristischrecreatief product: WaterReijk als A-merk in Overijssel en Nederland, met een groeiend bezoekerspotentieel, ook voor de internationale markt. Het Uitvoeringskader als basis voor samenwerking en afspraken Om de versterking van de vrijetijdseconomie in WaterReijk vorm te geven zijn innovatief ondernemerschap en slimme product-marktpartner-combinaties nodig. 7

12 De partners hebben een gemeen-schappelijk belang om nieuwe doelgroepen en extra bestedingen aan te trekken, om de eigen business in te passen in een breder pakket van attracties en services. Daarbij zal elke partner zijn eigen steentje bij moeten dragen, ook qua investeringen. Het Uitvoeringskader en het uiteindelijke het investeringsprogramma zijn een gezamenlijk resultaat van de interactie tussen partijen uit het gebied: de ondernemers, de terreinbeherende organisaties, Marketing Oost, de provincie Overijssel, de gemeente Steenwijkerland en andere betrokken gebiedspartners. Afzender: Steenwijkerland & Co Het gaat dus om Steenwijkerland en co. Het uitvoeringskader is nadrukkelijk niet een plan van alleen de gemeente. Of een plan voor de provincie om subsidies mee binnen te kunnen halen. Nee, het plan geeft de gezamenlijke ambities, doelen en focus weer voor een langere periode tot waarbinnen elke partij afzonderlijk de ruimte heeft en neemt om ambities te vertalen in eigen projectvoorstellen. Daarbij kan ook duidelijk worden gemaakt wat partijen van elkaar nodig hebben en van elkaar verwachten. Het uitvoeringskader is daarmee een gezamenlijk raamwerk voor goede en heldere afspraken richting een investeringsprogramma. En daarmee is het een solide basis om de bestaande samenwerking in de vrijetijdssector structureel verder te brengen. De concrete uitvoering van de projectvoorstellen uit het Uitvoeringskader zal vragen om allianties tussen ondernemers, gemeente, provincie en/of andere gebiedspartners. Daarbij zal elke partij zijn eigen expertise en middelen in moeten zetten om tot succes te komen. Het Uitvoeringskader als uitnodiging Het uitvoeringskader is tot stand gekomen in samenwerking met de leden van de vier werkgroepen die op 19 maart zijn gevormd. Het gaat om een goede mix van een aantal ondernemers en vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties, gemeente en provincie. Verder stelt de Stuurgroep het uitvoeringskader vast, waardoor representatie vanuit het gebied in beginsel geborgd lijkt te zijn. Dat sluit echter niet uit dat het uitvoeringskader nog gebruikt kan worden als een uitnodiging aan de achterban om nu of straks - met eigen projectvoorstellen aan te sluiten op de doelen en impulsen uit het uitvoeringskader. De uitdaging voor alle partijen moet zijn om zoveel mogelijk te blijven denken in termen van marktkansen voor het toeristisch-recreatief product met een duidelijke focus - en innovatief ondernemerschap. Daarmee kan het verschil worden gemaakt. Stuurgroep regisseert Op dit moment vindt overleg en afstemming tussen de gebiedspartners plaats in de Stuurgroep Toeristische Ontwikkeling Steenwijkerland. De Stuurgroep is dan ook het logische platform om dit uitvoeringskader vast te stellen en de regie te voeren op uitvoering ervan. Dit document is een voorstel voor het uitvoeringskader, dat begin juli 2012 aan de Stuurgroep zal worden aangeboden. 8

13 1.4 Leeswijzer In hoofdstuk 2 wordt gestart met een beknopte analyse van de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen van WaterReijk Weerribben Wieden. Vervolgens wordt een wervend toekomstperspectief voor WaterReijk in 2025 beschreven. In hoofdstuk 3 zijn de analyse en visie vertaald naar een overkoepelende ambitie voor het uitvoeringskader, onderliggende doelen voor de vier centrale thema s en na te streven resultaten. Deze lijnen naar de toekomst zijn uitgewerkt naar gerichte impulsen en een aanduiding van projectvoorstellen voor versterking van de vrijetijdseconomie. Deze zijn in hoofdstuk 4 per thema zijn beschreven. Tot slot beschrijft hoofdstuk 5 de organisatie en het vervolg van het Uitvoeringskader. Een separate bijlage bevat uitgebreidere beschrijvingen van de projectvoorstellen, zoals ze zijn opgesteld samen met de gebiedspartners. Dat is werk-in-uitvoering: bij het opmaken van dit voorstel voor het Uitvoeringskader moet een aantal initiatieven nog verder uitgewerkt worden om straks serieuze investeringskeuzes te kunnen maken. 9

14 10

15 2 ANALYSE EN VISIE 2.1 Vertrekpunten: ambities gemeente, provincie en Marketing Oost Alles begint bij ambitie. Dit zijn de ambities van de meest betrokken partijen voor wat betreft toerisme & recreatie in Steenwijkerland c.q. WaterReijk: Gemeente Toerisme en recreatie vormen een belangrijke peiler onder de lokale economie van Steenwijkerland en de sector zal verhoudingsgewijs alleen maar belangrijker worden. Het gemeentebestuur heeft als ambitie om de kwaliteit van het toeristisch product te verbeteren, te innoveren door samenwerking met ondernemers en verduurzaming van de recreatie. Met meer bezoekers aan WaterReijk kan de vrije tijdssector versterkt worden, maar dit is geen losstaand doel op zich. Het gebied leent zich niet voor massatoerisme. Wel om heel gericht naast de huidige bezoekers ook andere doelgroepen te trekken. Daarnaast is het stimuleren van een langer verblijf en hogere bestedingen van belang voor een versterking van de vrijetijdssector. In 2009 is een Nota Toerisme & Recreatie vastgesteld met verblijf, vermaak en vervoer als verbindende thema s. Bij verblijf gaat het om meer en betere accommodaties. Bij vermaak is de ambitie om naast natuur (Nationaal Park) ook het cultureel erfgoed (Giethoorn, Vollenhove, Blokzijl en Steenwijk) beter beleefbaar te maken. Onder vervoer wil de gemeente inzetten op een complete toeristisch-recreatieve routestructuur (varen, kanoën, fietsen, wandelen enz.) en op verduurzaming. Verbindende opgave is regie op de ontwikkeling en gezamenlijke promotie van WaterReijk. Provincie Overijssel De vrije tijdssector is één van de speerpunten in het economisch beleidskader van de provincie uit Door gerichte investeringen in toeristische A-merken zoals WaterReijk wil Overijssel in 2014 een marktaandeel van 10% op de Nederlandse markt voor meerdaags verblijf realiseren (groei van 2%) en in totaal extra arbeidsplaatsen in de sector creëren. In 2011 telt Overijssel banen in toerisme & recreatie. Net als de gemeente zet de provincie in op duurzame vernieuwing en gastvrijheid: door nieuwe product-markt-partner-combinaties, verhoging van de belevingswaarde van de routenetwerken en van natuur & cultuur. Verder op duurzaam ondernemerschap en promotie & marketing van de A-merken. Marketing Oost Het Regionaal Bureau Toerisme (RBT) tegenwoordig Marketing Oost - beheert 4 van de 5 A-merken van Overijssel en zet WaterReijk op de kaart in combinatie met vertrouwde merknamen zoals Giethoorn, Blokzijl, Weerribben (embedded marketing). De positionering van WaterReijk is vanaf 2010 sterk opgehangen aan de natuurwaarden van Wieden en Weerribben. Daarnaast trekt uiteraard Giethoorn veel dagtoerisme. Marketing Oost wil het aandeel van specifieke doelgroepen vergroten en zet in op enerzijds actieve, sportieve recreanten en groepstoerisme (segment uitbundig geel ), anderzijds op individuele toeristen die natuur & cultuur willen beleven (segment ingetogen aqua ). Bij de bijgestelde ambities horen andere producten en nieuwe marktcombinaties. Zie verder paragraaf

16 2.2 Waar staan we: sterktes en zwaktes WaterReijk is gelegen ten noordwesten van Zwolle en is bereikbaar via de A6 in het westen en de A32/A28 uit het noorden en zuiden. Het gebied is het grootste aaneengesloten wetland gebied van Noord-West Europa en kent unieke landschappelijkeen natuurwaarden in de Weerribben en Wieden. Niet voor niets is dit een nationaal park. Daarnaast is er Giethoorn als uitgangbord en trekker van vele gasten, uit Nederland maar zeker ook uit het buitenland. Een maritiem verleden als gebied aan de Zuiderzee met zichtbare overblijfselen en onzichtbare verhalen bepaalt samen met de geschiedenis van de turfwinning voor een belangrijk deel het cultuurhistorisch profiel. De natuur en het landschap van de Weerribben en Wieden zijn uniek en vormen het goud van de regio. Het groen-blauwe karakter bepaalt voor een groot deel de aantrekkingskracht van het gebied op toeristen en recreanten. Kijkend naar het water en de mogelijkheden voor waterrecreatie, dan kan WaterReijk het best vergeleken worden met andere watersportgebieden in Noord- Oost-Nederland: Fryslân, IJsselmeer en Randmeren. Voor wat betreft het cultuurhistorisch profiel is een vergelijking zinvol met Hanzesteden zoals Zwolle, Kampen en Deventer, maar ook met IJsselmeerstadjes zoals Harderwijk en Elburg en de Friese (elf) steden. Hiernaast is een globale sterkte-zwakteanalyse opgenomen. Sterktes Productaanbod Giethoorn: bekend en uniek Rust en ruimte Grootste aaneengesloten wetland gebied van Noord-West Europa Mogelijkheden routegebonden recreatie / 400 km vaarwater (wal + water) Veel verblijfsaccommodatie Bereikbaarheid Goede autobereikbaarheid vanaf de A6/A50 en vanaf A28. Steenwijk en Meppel per trein goed bereikbaar Goede aansluiting op en centrale ligging tussen vaarrecreatiegebieden Organisatie Familiale uitbating / gastvrij onthaal Behoorlijke samenwerkingsgraad Imago en identiteit Bekendheid van Giethoorn Zwakten Productaanbod Achterblijvende serviceinfrastructuur (internet, informatievoorziening, enzovoorts) Relatief weinig producten in arrangementen Te weinig diversiteit in verblijfaanbod / onvoldoende kwaliteitsaccommodaties Veel hoogseizoen, weinig vooren naseizoen Bereikbaarheid Je komt met OV vanaf de stations moeilijk het gebied in Automobilisten worden nog niet goed opgevangen en verleid over te stappen op recreatief vervoer (fietsen, varen, tuk tuk). Organisatie Gebrek aan regie en richting Beperkt innovatief vermogen Achterstand op gebied van promotie en marketingactiviteiten: (vergeleken bij bv. Veluwe, Groningen of Drenthe). Imago en identiteit Nederlander weet niet wat WaterReijk is en waar het ligt Nederlander heeft vrijwel geen beeld bij de Kop van Overijssel 12

17 Een belangrijke sterkte van WaterReijk is de combinatie met andere natuurgebieden en toeristische trekkers in de brede regio. In de directe omgeving van WaterReijk vinden we de Rottige Meente en het Kuinderbos. Dichtbij Steenwijk is er de Heerlijkheid Eese en zijn er hunebedden op de Havelterberg. Via Zwartsluis kom je al snel in het nationaal landschap IJsseldelta. En op een iets grotere afstand maar nog steeds heel dichtbij zijn er de historische Hanzesteden Zwolle en Kampen, het Vechtdal, de Friese meren, het Friese veenweidegebied en de nationale parken Drents-Friese Wold en Dwingelderveld. WaterReijk is daarmee niet alleen in zichzelf al een bijzondere bestemming, het is ook nog eens een uitstekende uitvalsbasis voor bezoek aan een brede waaier van andere aantrekkelijke gebieden. 2.3 Wat komt er op ons af: consumententrends, kansen en bedreigingen Welke trends zijn interessant voor de toeristisch-recreatieve ontwikkeling van WaterReijk? Hieronder volgt een selectie van de meest relevante: Kwaliteit regeert De vrije tijd van de consument neemt af, werk en privé-activiteiten nemen meer tijd in beslag, de consument heeft een volle agenda. De relatief zeldzame momenten van rust en ontspanning worden daarom steeds belangrijker. Het moet bijzonder zijn en de beleveniswaarde en de kwaliteit moet hoog zijn. De consument is bereid hier meer voor te betalen dan hij/zij vroeger deed. Beleveniseconomie: tijdelijke gebeurtenissen, themagerichte aanpak, arrangementen Een algemene trend voor de toeristisch-recreatieve sector is dat de beleveniseconomie doorzet; het zijn de emoties die mensen in beweging brengen, er is vraag naar authentieke, intieme en persoonlijke belevenissen, die het liefst kant-en-klaar worden aangeboden. Consumenten zijn ook sneller uitgekeken op bestemmingen en verwachten elke keer weer iets nieuws, iets anders, iets beters. Plaatselijke en tijdelijke gebeurtenissen zijn populair, zoals festivals, evenementen, reizende tentoonstelling en tijdelijke restaurants. Hierin is ook een toename van de populariteit van themagebonden activiteiten te zien. Op die manier kunnen bijzondere herinneringen worden gecreëerd. Er bestaat een groeiende vraag naar complete ervaringen waarbij alles is geregeld: eten, slapen en vermaak (arrangementen), maar waarbij tegelijkertijd sprake is van een grote keuzevrijheid. Dit betekent ook dat diensten en producten aan elkaar gekoppeld moeten zijn. Een belevenis begint al bij het raadplegen van het internet, waarin de consument verwacht op een aantrekkelijke en eenvoudige manier te vinden wat hij zoekt. Service en gastvrijheid De belevenis die consumenten zoeken is een feite een aaneenschakeling van diensten en ervaringen die moeten passen in hetzelfde verhaal. Voor de sector betekent dit een groot appèl op hun creativiteit, servicegerichtheid en samenwerking. Ondernemers, accommodaties en zelfs regio s worden via sociale media direct afgerekend op hun gastvrijheid ( like! ) of het gebrek daaraan. Duurzaamheid, natuur, rust en streekeigenheid Er is daarnaast ook steeds meer belangstelling voor duurzaamheid en meer hang naar duurzame producten. Milieubewustzijn als business wordt steeds belangrijker. Hieraan gekoppeld is de toegenomen belangstelling voor natuur en rust (onthaasting), ruimte en groen en voor authenticiteit en oprechtheid; het terug naar de natuur- en streekgevoel en het boerenleven (plattelandstoerisme). Voor WaterReijk is het dus belangrijk gebruik te maken van de unieke ligging met het landelijke karakter dichtbij verstedelijkt gebied. 13

18 14

19 Korte vakanties met sociaal karakter Toeristisch-recreatief gedrag wordt ook socialer: er vinden steeds meer uitjes en korte vakanties in groepsverband plaats. In antwoord op de verzakelijking van de samenleving willen mensen meer vrije tijd doorbrengen met familie, vrienden en gelijkgestemden. Die contacten moeten vanwege druk op de vrije tijd planmatig worden onderhouden. Dagjes uit en weekendjes weg zijn middelen daartoe. Het plangebied biedt daarvoor bij uitstek goede mogelijkheden. Dichtbij stedelijk gebied heeft WaterReijk een groot verzorgingsgebied met een groot bezoekerspotentieel. Veel mensen wonen op relatief korte afstand van het gebied en korte uitstapjes zijn dus goed te maken. In de promotie en marketing en bij het ontwikkelen van interessante product-marktcombinaties kunnen de aanbieders hierop inspelen. Gezondheid: gezond eten en bewegen Gezondheid is een ander en steeds belangrijker onderwerp en daarbij hoort gezond eten en bewegen; zeker nu 50% van de Nederlandse volwassen bevolking met overgewicht kampt. Daarbij worden sporten als wandelen, hardlopen en fietsen steeds populairder. Het gaat niet om het kweken van spierbundels, maar om het verbeteren van de gezondheid en het herstellen van de balans tussen lichaam en geest: er is groeiende belangstelling voor wellness. Bewegen in een natuurlijke omgeving is een sterk punt waarop WaterReijk zich kan profileren. Ouderen zorgen voor veel bestedingen Ouderen worden steeds actiever en uithuiziger. Dit is te verklaren door de toename van de welstand gecombineerd met een aanzienlijk hoger rijbewijs- en autobezit onder degenen die de leeftijdsgrens van 65 jaar passeren. Dit betekent dat de vergrijzing tot 65 jaar geen remmend effect meer heeft op het vrijetijdsbezoek buitenshuis. Doordat deze groep over meer vrije tijd beschikt en een aardig budget te besteden heeft, zal dit juist een positief effect hebben op het gebruik van leisurevoorzieningen en horeca. Zorgtoerisme is in opkomst De zorgvrager is bereid meer te betalen voor specifieke voorzieningen, maar verblijft liever niet in specifieke zorghotels. De zorgvrager gaat namelijk meestal samen met anderen op vakantie en wil meestal geen speciale behandeling. Er is met name vraag naar verblijfsaccommodatie waar naast gewone kamers enkele op de zorgvraag aangepaste kamers worden geboden Belangstelling voor kamperen verschuift De belangstelling voor kamperen in het algemeen daalt, maar er zijn twee groeimarkten: er is een groeiende groep mensen die luxe wil kamperen, en anderzijds zijn er steeds meer mensen die de natuurcamping opzoeken. Ook de groep mensen met een kampeerauto groeit. Transparantie neemt toe door internet en social media. Consumenten baseren hun keuzes over waar ze heen gaan steeds meer op basis van de likes en de reviews van andere bezoekers. Steeds minder op basis van wat de aanbieders over zichzelf vertellen (in folders en eigen websites). Daardoor neemt de transparantie toe. Als een aanbieder tevreden klanten heeft zal dit sneller zichtbaar en bekend worden. Bij ontevreden klanten geldt hetzelfde. Consument is voortdurend online en wil steeds informatie Consumenten zijn gewend om veel online te zijn, en op basis van die informatie hun beslissingen te nemen. Ze nemen minder voorbereidingstijd, maar zoeken onderweg informatie over beschikbaarheid, openingstijden, bijzondere evenementen, et cetera. 15

20 Ook het maken van een online reservering wordt steeds meer gemeengoed. Dit betekent dat aanbieders hun online informatie voortdurend up to date moeten hebben en dat zij ook online de consument kunnen verleiden tot impulsbeslissingen. Het betekent ook dat verblijfsaccommodaties en jachthavens moeten beschikken over een WIFI-verbinding, gratis of tegen kostprijs. Kansen en bedreigingen voor WaterReijk zijn in onderstaande tabel samengevat. Kansen Productaanbod Differentiatie en kwaliteit Totaalconcepten en themagerichte arrangementen Combinaties met omliggende regio s (Drenthe, IJsseldelta enz.) Van dagtoerisme naar meerdaags verblijf Weersonafhankelijke attracties Ruimte voor grote verblijfsaccommodatie en kwaliteitsverblijf Ouderen en zorgtoerisme als groeimarkten Onontdekte kleine stadjes Bereikbaarheid Poorten bij de stations waar men het gebied in komt realiseren Overstappunten en knopen realiseren Organisatie Samenwerking op gastvrijheid Bedreigingen Productaanbod Veroudering door onvoldoende aansluiting consumentenwensen Concurrentie van andere regio s die allen bezig zijn met vernieuwing en investeringen Verstening van het buitengebied Organisatie Minder buitenlandse toeristen door onduidelijk of verouderd aanbod Regelgeving staat vlotte ontwikkeling in de weg Imago en identiteit Landschap en nieuwe natuur beleefbaar maken Cultuurtoerisme in stadjes in de schijnwerper zetten Gebiedsregie / samenhangende promotie voeren Imago en identiteit Verlies imago door gebiedsvreemde recreatievormen en accommodaties Teren op successen uit het verleden 16

21 2.4 Visie op de toeristisch-recreatieve ontwikkeling van de regio Unique selling points Wat maakt WaterReijk uniek en onderscheidend ten opzichte van concurrerende gebieden voor vergelijkbare doelgroepen? Dat is allereerst Giethoorn: Hollands Venetië en sinds lang in trek bij dagjesmensen en internationale bezoekers. Net als Venetië soms overvol, maar met de essentie van kleinschalige natuur, cultuur en vermaak. De combinatie van unieke natuur en cultuur is ook voor het hele WaterReijk een unique selling point. Enerzijds de natuur- en landschapswaarden van het gebied, die samenkomen in het grootste laagveenmoeras van Noordwest Europa, het Nationaal Park Weerribben-Wieden dat in 2009 een feit is geworden, de oneindige water- en landrecreatiemogelijkheden. Anderzijds cultuurhistorie in stadjes als Blokzijl en Vollenhove en natuurlijk ook in Giethoorn. Omdat consumenten veeleisend en hun voorkeuren wisselend zijn, zijn diversiteit en kwaliteit hét antwoord op schommelingen in de conjunctuur. Tot slot is de ligging van WaterReijk centraal tussen verschillende andere aantrekkelijke gebieden een unique selling point. Naast het unieke landschap van WaterReijk zelf, is in de directe omgeving een breed palet aan andere landschappen te vinden. Rivier- en deltalandschappen, polderlandschappen, meren, bos, hei maar ook historische (Hanze)steden met veel voorzieningen: het is allemaal aanwezig op korte afstand van WaterReijk. Specifieke doelgroepen waarop de regio zich wil gaan richten De Recron hanteert een indeling naar doelgroepen, die ook door provincie en Marketing Oost wordt gebruikt. Kijkend naar WaterReijk aan de hand van deze indeling valt op dat de grootste groep is te typeren als gezellig lime. Deze groep blijft uiteraard van harte welkom in het gebied. Winst zit echter nog te behalen in de groepen uitbundig geel en ingetogen aqua die over het algemeen ook meer te besteden hebben. Gezellig lime als basis voor (dag)toerisme Het marktsegment gezellig lime is een constante, grote groep van bezoekers van WaterReijk die vooral veel van zijn gading vindt in Giethoorn: welbekend vermaak, redelijk geprijsd, zonder fratsen. Gezellig lime recreanten zijn mensen die recreëren om even weg te zijn van de dagelijkse beslommeringen. Recreëren is even lekker weg met elkaar. Daarbij staat samen zijn, gezelligheid en (sportieve) ontspanning centraal. De lime recreanten stellen daarbij geen bijzondere eisen. Een braderie of rommelmarkt is heel gezellig en een goede plek om mensen te ontmoeten! Vrij zijn, rust en doen waar je op dat moment zin in hebt, dat telt voor de recreanten uit de lime belevingswereld. Daarbij let men op de kosten vanuit de gedachte: je kunt je geld maar één keer uitgeven. Uitbundig geel als groeimarkt Samen actief bezig zijn, uitgaan en genieten, dat is een kenmerk van het groeiende marktsegment dat Recron aanduidt met uitbundig geel. Recreanten in de gele belevingswereld zijn levensgenieters die graag samen met anderen actief en sportief recreëren. Recreatie is voor deze groep genieten, uitgaan en lekker eten. Actief, sportief, gezellig en verrassend zijn de kernwoorden bij de vormen van recreatie die zij kiezen. Contact met anderen familie, vrienden of kennissen is belangrijk. Zij gaan regelmatig met een grotere groep dan alleen het eigen gezin op pad. Ze zijn energiek en enthousiast en letten er bij het uitkiezen van een activiteit op dat iedereen het naar zijn zin heeft. Recreatief winkelen is een van hun favoriete bezigheden. 17

22 18

23 Recreanten in de gele belevingswereld beschikken over iets meer budget dan gemiddeld. De segmenten lime en geel wisselen uit: dagtoeristen komen terug voor meerdaagse, sportieve arrangementen in groepsverband. Ingetogen aqua als uitdaging Dit is ook een groeisegment en een doelgroep die bereid is te betalen voor kwaliteit. Mensen met brede interesse, ruimdenkend en geëngageerd. Recreanten uit de aqua belevingswereld zijn bedachtzaam, geïnteresseerd in cultuur en denken na over wat zij kunnen betekenen voor de maatschappij. Ze beschrijven zichzelf als rustig, geïnteresseerd in anderen en serieus. In deze groep vinden we relatief vaker empty nesters. Dit zijn huishoudens waarvan de kinderen uit huis zijn. Zij kiezen voor inspirerende en rustige activiteiten. De aqua recreanten verdiepen zich graag in kunst en cultuur, willen volop meedoen met de maatschappij en inspelen op de veranderingen die zij daarin zien. Deze recreanten houden van sportieve activiteiten, zoals wandelen, fietsen en nordic walking. De buitenlandse markt Een specifieke doelgroep vormen buitenlandse toeristen. Nog steeds trekt het gebied met name Giethoorn veel toeristen uit het buitenland. Uit Duitsland, Italië en andere Europese landen, maar in toenemende mate ook uit Azië. Er liggen kansen om dit marktsegment beter te bedienen en te vergroten. Tegelijkertijd moet geconstateerd worden dat er op dit moment nog te weinig inzicht is in de wensen en de afwegingen waarop de buitenlandse toerist zijn keuze bepaalt. Om hoeveel toeristen gaat het? Wat is het potentieel? Hoe kennen ze het gebied? Hoe komen ze er? Wat zijn wensen voor wat betreft accommodatie en activiteiten? Enzovoorts. De gemeente en Marketing Oost willen een gezamenlijke marktverkenning gaan doen, mogelijk samen met Deltion. De buitenlandse markt lijkt op voorhand interessant, en kent een grote dynamiek, ten gunste van de BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India en China). Vanuit het oogpunt dat deze toeristen in ieder geval Amsterdam aandoen en via Schiphol binnenkomen, lijkt het vooral interessant om de marketingstrategie hier op aan te passen. Daarnaast zou de riviercruisemarkt potentie kunnen hebben. Veel buitenlandse toeristen boeken een week op een riviercruiseschip voor een reisje over de Nederlandse rivieren en het IJsselmeer. Het aanbieden van excursies vanuit aanleghavens als Kampen en Lelystad lijkt het onderzoeken waard. Volgens het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC) bezochten in 2011 zo'n 11,3 miljoen internationale toeristen ons land. Dat is een stijging van ruim 3% vergeleken met het jaar daarvoor. In 2011 bezochten bijna meer buitenlandse verblijfstoeristen ons land, die daarbij zo'n 160 miljoen euro besteedden. Daarmee is 2011 een recordjaar voor Nederland. Uit landen waar de economische crisis het hardst heeft toegeslagen zoals Italië en Spanje, was er een daling van het aantal bezoekers. Ook bezochten minder Britten en Japanners ons land. De grootste procentuele stijging kwam uit de BRIC-landen. Het aantal toeristen uit BRIClanden groeit spectaculair. Het aantal toeristen uit China nam vorig jaar met 29% toe tot Ook de Russen hebben belangstelling voor Nederland, getuige de gasten, een stijging van 26%. Relatief gezien was de groei van de Braziliaanse toeristen het grootst. Het aantal bezoekers uit dat land steeg met 30% tot gasten. Het aantal toeristen uit India groeide met 9% naar In totaal bezochten in 2011 zo'n toeristen uit BRIC-landen Nederland. Een jaar eerder waren dat er nog maar , een groei van 25%. 19

24 20

25 Toekomstbeeld: WaterReijk in 2025 Dit Uitvoeringskader zet een stip op de horizon. Waar staan we over vijftien jaar? WaterReijk is in 2025 een begrip in Nederland. Heel Nederland kent WaterReijk als een uniek natuurgebied met bijzonder cultuurhistorisch erfgoed. Giethoorn is in 2025 nog steeds dé trekpleister van het gebied en heet een groeiende groep van buitenlandse toeristen welkom. Hollands Venetië staat opnieuw op de kaart maar is ook nadrukkelijk verbonden met de natuur en cultuur in de rest van WaterReijk. Daarmee leren gasten het gebied anders kennen en worden ze verleid langer in het gebied te verblijven. De Weerribben Wieden zijn met recht een Nationaal Park: het voelt als ons park. Weerribben en Wieden zijn onbedorven en - hoewel het dicht bij de Zwolle Kampen Netwerkstad, Twente en op korte afstand van de Randstad ligt, straalt het een totaal andere beleving uit Daarbij is WaterReijk erin geslaagd met succesvolle investeringen in het toeristisch-recreatief product én een uitstekende profilering nieuwe doelgroepen aan te trekken. Het gaat met name om actieve recreanten, groepen (geel) en rust- of cultuurzoekers (aqua) uit heel Nederland. De kwaliteit van belevenissen en verblijf zijn dermate hoog dat veel bezoekers terugkomen. Voor de ontwikkeling van het gebied is belangrijk geweest dat de regio na 2012 uitstekend werd ontsloten via gastvrije toegangspoorten tot het gebied. Via deze toegangspoorten kom je in een wereld van rust, natuur, onthaasting, De Weerribben laten zien hoe grote delen van Nederland vroeger waren. Vanuit de Poorten stap je ook over op andere vervoersmiddelen die gasten snel, flexibel, maar ook schoon en stil op de gewenste bestemming brengen. Een uitgebreid en kwalitatief hoogstaand recreatief routenetwerk waarbinnen via een combinatie van wandelen, fietsen en varen het gebied kan worden ontdekt, is uniek in zijn soort binnen Nederland. Verder hebben veel watersporters het gebied ontdekt als een interessante bestemming en uitvalsbasis voor een bijzonder verblijf. Een aantal van hen blijft lekker lang liggen in de havens in het gebied om van daaruit verschillende uitstapjes te maken. Anderen zijn op doorreis door het gebied, maar worden verleid in WaterReijk een uitstapje te maken aan land en het gebied ook op een andere manier te leren kennen. Watersporters zijn één van de groepen die WaterReijk ook meer en meer in de schouderseizoenen weten te vinden, naast onder andere wandelaars, schaatsers, cultuurzoekers en de zakelijke markt. Verschillende investeringen in verbreding van het aanbod accommodaties en belevenissen maakt de ondernemers in WaterReijk veel minder afhankelijk van verdiensten in het zomerseizoen. De vrijetijdssector is in 2025 meer dan ooit dé pijler van de lokale en regionale economie. De sector is zowel in absolute zin als verhoudingsgewijs belangrijker geworden in Steenwijkerland ten opzichte van Ondernemers maken meer omzet en er is veel extra werkgelegenheid gecreëerd. Meer mensen vinden hier een baan en mede daardoor lukt het jongeren en jonge gezinnen aan de gemeente te binden. Mede daardoor is Steenwijkerland een vitale gemeente gebleven. Er wordt voorbeeldig samengewerkt tussen gemeente, ondernemers en belanghebbenden. En er is een blijvend perspectief voor duurzaam toerisme in de regio. 21

26 22

27 3 AMBITIE, DOELEN EN BEOOGDE RESULTATEN 3.1 Overkoepelende ambitie Het Uitvoeringskader moet bijdragen aan versterking van de vrije tijdseconomie op weg naar 2025 en het verder uitbouwen van de economische kracht van de vrije tijdssector. Het Uitvoeringskader brengt in beeld hoe hieraan invulling wordt gegeven door ondernemers, gemeente, provincie en andere gebiedspartners. De overkoepelende ambitie van de gezamenlijke partners laat zich als volgt samenvatten: De centrale ambitie van het Uitvoeringskader Gastvrij WaterReijk is het duurzaam versterken van de regionale economie van Steenwijkerland en omgeving, door verbetering van het toeristisch-recreatieve product en slimme marktcombinaties, om daarmee extra bestedingen te genereren, een omslag naar langer verblijf van gasten te kunnen maken en meer gasten en nieuwe doelgroepen aan te trekken. Op deze manier zorgen we voor een impuls in de leefbaarheid van Steenwijkerland met extra banen in de toeristische sector en voor het vergroten van het marktaandeel van Overijssel binnen Nederland. Deze ambitie sluit aan op de beoogde plus van het Uitvoeringskader. Het gaat om substantiële impulsen in het toeristisch-recreatief product die leiden tot meer gasten, langer verblijf en/of hogere bestedingen. Het Uitvoeringskader brengt in beeld waar de kansen liggen om het toeristisch-recreatieve aanbod te vernieuwen, te optimaliseren, uit te breiden, te verbreden, verbinden of beter te ontsluiten. Investeringen in de sfeer van onderhoud en beheer vallen buiten de scope van dit Uitvoeringskader. Daarmee wordt overigens niets afgedaan aan het essentiële belang hiervan voor het toerisme en recreatie in WaterReijk. 3.2 Doelen per thema Om focus aan te brengen in het Uitvoeringskader, zijn tijdens een ronde tafelbijeenkomst op 19 maart 2012 de thema s 1 voor het Uitvoeringskader bepaald, namelijk: 1. Waterrecreatie 2. Vervoer& verbindingen 3. Poorten & knopen 4. Toerisme het hele jaar rond 2 Binnen themawerkgroepen van overheid, ondernemers en andere belangen is uitgewerkt hoe invulling kan worden gegeven aan de ambitie van meer bestedingen, langer verblijf, meer gasten. Daarbij zijn per thema de volgende doelstellingen geformuleerd: 1.Doelstelling waterrecreatie: aantrekkelijker maken van WaterReijk voor bezoek en verblijf door watersporters. 2. Doelstelling vervoer & verbindingen: optimaliseren van vervoer van/naar en binnen WaterReijk en van het recreatief routenetwerk. 3. Doelstelling poorten & knopen: uitbouwen van gastvrije poorten naar WaterReijk en versterken van het netwerk van toeristische knopen en pleisterplaatsen. 4. Doelstelling toerisme het hele jaar rond: verlengen van het recreatieseizoen en verbreden van het aanbod aan gastvrije accommodaties en belevenissen om daarmee nieuwe doelgroepen aan te kunnen trekken. 1 Het thema duurzame energie is aanvankelijk ook als thema benoemd voor het Uitvoeringskader. De desbetreffende werkgroep heeft inmiddels een traject opgestart wat moet leiden tot uitwerking van een businesscase voor verwerking van rietreststoffen. In overleg tussen gemeente, provincie en de trekker van deze werkgroep is besloten dat de resultaten vanuit dit traject worden gevolgd en op basis daarvan wordt besloten of deze impuls al dan niet in het uiteindelijke Uitvoeringskader wordt opgenomen. 2 Tijdens de startbijeenkomst benoemd als seizoensverlenging. 23

28 Kwaliteitsverbetering en duurzaamheid zijn aspecten van elk van de thema s en vormen een rode draad in het Uitvoeringskader. Meer en vooral meer samenhangende promotie & marketing van WaterReijk is een afzonderlijk doel en niet direct te koppelen aan één specifiek thema of impuls of juist aan allemaal samen. Doelstelling voor promotie en marketing is om de naamsbekendheid van WaterReijk te vergroten, het imago te verbeteren en potentiële bezoekers gericht kennis te laten maken met WaterReijk. De ambitie is om ook de buitenlandse markt beter te gaan bedienen: de buren in Duitsland, maar ook Aziatische bezoekers. Dit aspect wordt uiteraard meegenomen bij elk van de vier doelen. Maar mogelijk is de buitenlandse markt een thema dat afzonderlijk aandacht verdient. Daarom wordt door de gemeente en Marketing Oost samen met bijvoorbeeld Deltion een verkenning gedaan naar huidige markt, marktpotentieel en specifieke bezoekerswensen. De uitkomsten daarvan moeten een plek krijgen in de uitwerking van dit Uitvoeringskader. 3.3 Beoogde resultaten Uiteindelijk moet het Uitvoeringskader bijdragen aan een krachtigere vrijetijdseconomie in WaterReijk Weerribben Wieden. De volgende resultaten worden daarbij nagestreefd: Toename van werkgelegenheid in de vrije tijdssector Verhoging van de omzet in de vrijetijdssector Toename toeristisch marktaandeel meerdaags verblijf WaterReijk Weerribben Wieden (in Nederland) Toename van het aantal bezoekers aan WaterReijk Weerribben Wieden Toename van de tevredenheid bezoekers Vergroten van de naamsbekendheid en verbeteren imago WaterReijk Kwaliteitsverbetering van de toeristisch-recreatieve infrastructuur Monitoring Om te kunnen bepalen of de resultaten gehaald worden en om eventueel bij te sturen is een beeld van de nulsituatie en een monitor nodig. Er worden in bestaande onderzoeken en monitors voor recreatie en toerisme al veel relevante data verzameld. Een grote beperking is echter dat veel van deze cijfers op een hoger schaalniveau worden verzameld en dat ze op het niveau van WaterReijk onbetrouwbaar en indicatief zijn. De steekproeven waarop de data zijn gebaseerd zijn te klein om betrouwbare informatie op te leveren. Het gevolg is bijvoorbeeld dat onverklaarbare schommelingen optreden tussen verschillende jaren. Om deze reden werkt Kennispunt Oost aan een regiomonitor met daarin meer precieze cijfers over de vrijetijdseconomie van WaterReijk, IJsseldelta, Salland, Hanzesteden, Vechtdal en Twente. Doel van de monitor is het inzichtelijk maken van de toeristische ontwikkeling van de regio s door de jaren heen. De regiomonitor zal bestaan uit een jaarlijks producenten- en bronnenonderzoek, aangevuld met één keer per vier jaar een consumentenonderzoek. Het producenten- en bronnenonderzoek geeft per regio inzicht in onder andere aantallen vakanties en overnachtingen, totale bestedingen, type vakantie (kampeer, hotel, bungalow, etc.), aantal dagbezoekers, werkgelegenheid (banen) en omvang van inkomend verblijfstoerisme. Naar verwachting komt het eerste rapport uit tegen het eind van 2012 / begin Dezelfde planning geldt voor het consumentenonderzoek. 24