Toelichting strategisch VNG programma Energie. Kees Jan de Vet, lid Directieraad VNG

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Toelichting strategisch VNG programma Energie. Kees Jan de Vet, lid Directieraad VNG"

Transcriptie

1 Toelichting strategisch VNG programma Energie Kees Jan de Vet, lid Directieraad VNG

2 Vereniging van Nederlandse Gemeenten Ambitie VNG: strategisch programma Ondersteuning van lokale en regionale energiebesparing en opwekking in de gebouwde omgeving met financiering BZK Ondersteuning gemeenten bij overige ambities Energieakkoord: Maken van prestatieafspraken bij woningcorporaties; Verduurzaming maatschappelijk vastgoed en scholen; Verduurzaming openbare verlichting Stimuleren en handhaven energiebesparing bedrijven Stimuleren maatregelen mobiliteit en transport

3 Vereniging van Nederlandse Gemeenten Ondersteuningsstructuur gebouwde omgeving 2/3 budget: ondersteunen van regionale allianties voor energiebesparings- en opwekkingsaanpakken voor particulieren Uitgangspunten: Regionale allianties van gemeenten, maatschappelijke organisaties en bedrijven Elke regio onder voorwaarden trekkingsrecht

4 Vereniging van Nederlandse Gemeenten Ondersteuningsstructuur gebouwde omgeving 1/3 budget: bundelen van kennis op landelijk niveau; zorgen voor duurzaam netwerk, expertise-ontwikkeling bij gemeenten; monitoring door bundeling bestaande instrumenten duurzaamheidsmeter en klimaatmonitor

5 Soorten kapitaal duurzame energie Borgingscommissie SER Energie Akkoord Den Haag, 4 februari 2014 Itske Lulof, voorzitter Beraad Groenfondsen, NVB 1

6 Mainstream Non-mainstream Seed Capital Venture Capital bewezen technologie grootschalige uitrol wind op zee wind op land 1. Nieuwe(re) technologie 2. kleine projecten 3. vernieuwende rechtsvormen uitvindingen 2

7 Mainstream Non-mainstream Seed Capital Venture Capital bewezen technologie grootschalige uitrol wind op zee wind op land 1. Nieuwe(re) technologie 2. kleine projecten 3. vernieuwende rechtsvormen uitvindingen debt/leningen bancaire financiering equity/ eigen vermogen 3

8 Mainstream Non-mainstream Seed Capital Venture Capital bewezen technologie 1. Nieuwe(re) technologie uitvindingen grootschalige uitrol 2. kleine projecten wind op zee wind op land 3. vernieuwende rechtsvormen debt/leningen bancaire financiering Projectfinanciering +/ % Projectfinanciering +/ % geen/zeer beperkte rol voor banken equity/ eigen vermogen Projectfinanciering +/ % Projectfinanciering +/ % VCinvesteerders Launching customers 4

9 Mainstream Non-mainstream Seed Capital VentureCapital bewezen technologie 1. Nieuwe(re) technologie uitvindingen grootschalige uitrol wind op zee wind op land 2. kleine projecten 3. vernieuwende rechtsvormen debt/leningen bancaire financiering Projectfinanciering +/ % Projectfinanciering +/ % geen/zeer beperkte rol voor banken equity/ eigen vermogen Projectfinanciering +/ % NII Projectfinanciering +/ % Fondsen, andere investeerders Expertisecentrum VCinvesteerders Launching customers 5

10 Expertise-centrum Zie: NVB.nl: ondernemen-financieren/2501/financieringenergieprojecten.html 6

11 Energiebesparing en bouw Marktontwikkeling bestaande woningvoorraad Energiebesparing investeringen in paar honderdduizend bestaande woningen Vooral in huurvoorraad, zeer beperkt in koopvoorraad Geen nationaal energiebesparingsprogramma Toenemend aantal succesvolle lokale initiatieven Ambitie Energie akkoord: 2050 Energie neutrale gebouwde omgeving 2030 Alle gebouwen tenminste gemiddeld label A woningen 2 labelsprongen Gemiddeld label B in huursector Utiliteit maatregen met TVT korter dan 5 jaar uitvoeren

12 Energiebesparing bestaande woningen Koopwoningen 1. Revolverend fonds voor goedkope leningen (overheid en banken) 2. Extra hypotheek energiezuinige renovaties (overheid & banken) 3. Erkend en integraal aanbod (markt) 4. Ontwikkelen energieprestatiegarantie (markt) 5. Indicatief energielabel (overheid) 6. Gebundelde marktbenadering (markt en VNG)

13 Overige bestaande gebouwen Corporatie bezit 1. Uitvoering marktinitiatief Stroomversnelling (corporaties en markt) 2. 4 jr 100 mln extra duurzame renovatie corpo s (overheid) 3. Ontwikkelen woonlastengarantie (corporaties) 4. Jaarlijkse prestatieafspraken gemeentencorporaties over duurzame renovatie (gemeenten & corporaties)

14 Overige bestaande gebouwen Utiliteit 1. Ontwikkelen repeteerbare (aanbestedings)aanpak gebiedsgerichte duurzame energievoorziening (overheid) 2. Lijst erkende maatregelen Wet Milieubeheer 3. Ontwikkelen Energie Prestatie Keuring (EPK) (als APK bij auto s) (overheid en markt) (overheid)

15 Energiebesparing en bouw Discussie punten Energie label Tempo vs zorgvuldigheid Eisen Europa vs praktische toepasbaarheid Georganiseerd gebundeld aanbod Koplopers vs totale benadering Markt vs overheid Afstemming 100 mln subsidie en revolverend fonds sociale huur sector

16 24 januari 2014, Den Haag Peter Smulders, Projectleider BuildUpSkillsNL Jan Cromwijk, Projectsecretaris BuildUpSkillsNL

17

18 BuildUpSkillsNL Gebouwde omgeving [Renovatie & Nieuwbouw] Blue collar workers MBO niveau 1-4 Bouw- en installatiesector Uitgaand van wat nu al technisch kan Flexibel inpassen nieuwe technieken Verbinding bijscholing en regulier onderwijs

19 Early majority Early adoptors Late majority BIM Sociale innovatie Duurzame technieken Innovators

20 Early majority Early adoptors BIM Sociale innovatie Duurzame technieken 2013 Late majority Innovators

21 BIM Sociale innovatie Duurzame technieken Early majority Early adoptors 2017 Late majority Innovators

22 Early majority BIM Sociale innovatie Duurzame technieken Early adoptors Late majority Innovators

23

24 Scholingspilot Energieakkoord Doelen Voldoende up-to-date vaklieden [energiebesparing & hernieuwbare energie) Koppelen aan actieve regio s uit Topsector Energie ROC s en Hogescholen met subsidie voor CIV / CoE Sectorplannen en EU regelingen HR / brancheadviseurs / regioadviseurs als ambassadeur Te ontwikkelen middelen Nog ontbrekende content voor enkele kwalificaties Koppelen aan thema s: doorlopende leerlijn, ondernemen, digitale skills Toolkits voor train de trainer aanpak

25 Focus De focus ligt op: Kortdurende bij, na- en omscholing Doelgroepen: zowel werkenden als werkzoekenden Baanbehoud Nieuwe loopbaankansen De transitie naar Verduurzaamde gebouwde omgeving Duurzame energievoorziening

26 Verwacht van regio s Regio s hebben: Een krachtig consortium Gedeelde visie & draagvlak Goed zicht op het arbeidsmarktvraagstuk Voor wie doen we het Wat draagt het bij aan Een houdbare business case incl. financiering Oog voor genetwerkt kennisdelen

27 Ondersteuning Regio s 1/2 Topsector Energie HCA Inbreng netwerken human capital agenda Verbinden organisaties en initiatieven Agenderen relevante issues Ondersteuning regio's bij strategieontwikkeling Platform Bèta Techniek Intakegesprekken met potentiële aanvragers Afstemmen in de regio s & visieontwikkeling Ontwikkelen haalbaar verdienmodel

28 Ondersteuning Regio s 2/2 BuildUpSkills Zicht op vakmanschap van de toekomst Inzicht in bijscholingsaanbod & beroepsbeelden Ondersteuning bij arbeidsmarktanalyses Benutten regionetwerken bouw- en installatiesector

29

30

31

32 Nationale energieverkenning: monitoring en vooruitblik Borgingscommissie Energieakkoord Ton van Dril 4 februari

33 Overzicht monitoring Afspraken gemaakt Proces-monitoring Afspraken uitgevoerd Resultaten van acties en instrumenten Resultaten-monitoring Resultaten bereikt Gewenste Effecten PJ besparing % hernieuwbaar Groei en Banen Effecten-monitoring en raming Doelen gehaald! PJ besparing % hernieuwbaar Groei en Banen

34 Stap 1: Trekkers afspraken aan de slag bijvoorbeeld: Afspraak gestart Proces Taakverdeling

35 Stap 2: bepalen resultaten afspraken acties uit afspraken Trekkers, met hulp van RVO, ECN bijvoorbeeld: X.MW wind op land vergund Renovatie aanbesteed voor x.corporatiewoningen Subsidieregeling..x mln vrijgegeven Wetswijziging ingediend / aangenomen x..m2 PV collectieve projecten aangemeld

36 Stap 3: bepalen effecten: bijvoorbeeld: X.PJ besparing X % aandeel hernieuwbaar X arbeidsjaren NEV 1 oktober

37 Doelen Nationale Energieverkenning: Vooruitkijken (raming) en terugkijken (monitoring) Verplichte rapportages aan de Europese Commissie: Hernieuwbare energie richtlijn, tweejaarlijks Energie efficiency richtlijn, jaarlijks Broeikasgassen uitstoot projecties, tweejaarlijks Nationale rapportages Jaarlijks aan het parlement: energiebeleid Energieakkoord 2015: Onderbouwing Referentieraming en Scenariostudie Welvaart en Leefomgeving

38 Verdere informatie in de NEV: Samenvattingen van o.a. : Nationale energiebalansen (CBS) Economische radar duurzame energiesector (CBS); Monitoring energiebesparing (RVO) Topsectorenbeleid (RVO) Energieprijs vergelijkingen OECD Mogelijk op termijn ook: Luchtverontreiniging Langere termijn beelden

39 Realisaties Overzicht NEV Nationaal en hoofdsectoren (top-down) energiebalansen, economische Radar, hernieuwbaar o.a. monitoring van gebouwde omgeving, convenanten o.a. raming 2020 energieverbruik en emissies, groei en werkgelegenheid o.a. acties energieakkoord, plannen topsectoren Verkenning Effecten Resultaten Acties, instrumenten en deelsectoren (bottom up)

40 Wie doet de NEV? Stuurgroep opdrachtgevers Uitvoerders Secretariaat BEA

41 Tijdpad monitoring Proces-monitoring Afspraken uitgevoerd Resultaten-monitoring Effecten-monitoring en raming vastleggen resultaten feb-maart 2014 meten proces en resultaten eind april Voortgangsrapportage BEA juni monitoring en raming effecten juli-okt meten proces en resultaten eind april Etc. Voortgangsrapportage BEA juni

42 Tijdpad monitoring Proces-monitoring Afspraken uitgevoerd Resultaten-monitoring Effecten-monitoring en raming n n il Voortgangsrapportage BEA juni monitoring en raming effecten juli-okt meten proces en resultaten eind april Voortgangsrapportage BEA juni monitoring en raming effecten juli-okt

43 Contact:

44 Overzicht Energietoepassingen verwarming apparaten en processen transport materialenproductie transportbrandstoffenvoorziening Energievoorziening elektriciteitsvoorziening stoom- en warmtevoorziening grondstoffen voorziening Primaire energiedragers aardgas hernieuwbare stromingsbronnen kolen kernenergie aardolie en olieproducten biomassa en afval Hoofdstuk 3: energiegebruik Hoofdstuk 4: energievoorziening

45 Borgingscommissie energieakkoord BEA/7 4 februari 2014 uitgangspunten communicatie

46 communicatiedoelen extern: Vorderingen van het EA voor de buitenwereld zichtbaar maken Positieve beeldvorming over het EA bevorderen Voorkomen dat de beeldvorming wordt beheerst door een continue stroom van issues in de media intern: Goede interne informatie-uitwisseling tussen leden BEA Consistentie in de eigen communicatie over het EA

47 uitgangspunten communicatie 1. Het EA is een akkoord voor en door partijen: leden BEA zijn verantwoordelijk voor de in- en externe communicatie over de eigen thema s en domeinen het BEA-secretariaat is verantwoordelijk voor de communicatie over het EA in algemene zin; woordvoerder is de voorzitter 2. Successen moeten gevierd worden: Ieder BEA-lid viert zijn eigen succes. Om de externe zichtbaarheid te vergroten wordt het EA-logo gebruikt Ook de voorzitter draagt de successen uit Successen worden gedeeld via de EA-website

48 uitgangspunten communicatie 3. Geen verrassingen: interne kennisdeling gaat voor externe communicatie: BEA-leden informeren elkaar en het BEA-secretariaat tijdig over media-uitingen of andere vormen van communicatie het BEA-secretariaat informeert BEA-leden over belangrijke mediamomenten en kernboodschappen 4. Alle BEA-leden zijn verantwoordelijk voor de beeldvorming en een constructieve en adequate aanpak bij issues in de media

49 Uitgangspunten communicatie 5. De BEA-voorzitter reageert wanneer het EA in algemene zin onderwerp van de berichtgeving is 6. Berichten op EA-website worden, indien relevant, ook geplaatst op websites leden BEA 7. Leden BEA, domeincoördinatoren en trekkers houden zich aan afspraken die binnen de commissie worden gemaakt over het omgaan met vertrouwelijke informatie

50 afspraken communicatie 1. Tweemaandelijks vindt een communicatieoverleg plaats met communicatieprofessionals van de leden van de BEA 2. Domeincoördinator volgt de media m.b.t. zijn eigen terrein 3. Domeincoördinator is verantwoordelijk voor de in- en externe communicatie over de voortgang in zijn domein 4. Zodra een issue (negatieve artikelen) in de media ontstaat, overlegt domeincoördinator met betrokkenen in domein over een adequate reactie. Daarna licht hij BEA-secretariaat in. 5. Berichten op EA-website worden, indien relevant, ook geplaatst op websites leden BEA

51 voorbeelden communicatiemiddelen extern: publieksinformatie voortgang EA via selectie dashboard Tweemaandelijkse nieuwsbrief o.a. voor uitdragen vorderingen en successen aanleveren kopij: leden BEA uitvoering: secretariaat BEA Informatiepakket: folder, standaard powerpointpresentatie, actuele Q&A s e.d. Frequente persgesprekken

52 voorbeelden communicatiemiddelen intern: Monitoring en beantwoording vragen dashboard (door BEAsecretariaat) Tweemaandelijkse uitwisselingsbijeenkomsten communicatieprofessionals o.a. voor versterken verspreiding centrale boodschappen en voor het maken van afspraken over de externe communicatie (zowel inhoud als vormgeving)

53 Energieakkoord voor duurzame groei Introductie dashboard BEN Stefan Scharf pepperdays 1

54 Voorstellen pepperdays Meten coachen borgen: 10 30% meetbare groei sinds 2002 pepperdays: dagen met prestatie voor de klant Professionele specialisten om anderen te laten presteren, blijvend Project / programma(management), workshops, coaching, seminars, tools Specialisten, jarenlange ervaring Actief in meer dan 25 landen Branches: o.a. financiële dienstverlening, zakelijke dienstverlening, energie, overheid, telecom, media, leisure Verfrissende aanpak in denken en doen pepperdays werkt onder andere voor:

55 Energieakkoord voor duurzame groei: 15 implementatiedomeinen en 175 afspraken Verantwoordelijkheden helder Samenwerkende teams Focus op doelen

56 Resultaten en effecten realiseren = Energieakkoord Trekkers BEN (Dashboard) Ondersteuning Resultaten en effecten Domeincoördinatoren Borgingscommissie BEN Helpdesk Voor trekkers en domeincoordinatoren ECN / PBL / EIB / LEI / RVO Coaching 175 afspraken op groen Verdere ontwikkeling meters BEN benutten voor voortgangsrapportages

57 Hier beginnen we! BEN: 4 belangrijke meters focus op Afspraken Februari Maart Apri l Mei Juni procesmeter Resultaatmeter Effectmeter

58 BEN: we zijn alvast begonnen!

59 BEN, 15 domeinen, 175 afspraken

60 8

61 Inloggen en starten

62 10

63 11

64 12

65 Agenda BEN komende twee weken tot 18 februari om alle 175 meters op groen te krijgen Sessies voor 3 nieuwe meters samen met u gaan inrichten, aan de hand van een aantal best practices met hulp van ECN en RVO Begin april met nieuwe meters aan de slag BEN benutten voor de voortgangsrapportage medio april

66 Doelen, samenwerken, verantwoording BEN is een online tool De trekkers van de afspraken vullen BEN zelf De betrokken verantwoordelijke bevestigt de ingevulde afspraken De trekkers hebben een PDF-manual en persoonlijke BEN-login toegestuurd gekregen Vragen over BEN kunt u mailen naar: ben@ser.nl

67 Dank voor uw aandacht!

Toelichting doorrekening Energieakkoord - Gebouwde omgeving

Toelichting doorrekening Energieakkoord - Gebouwde omgeving Toelichting doorrekening Energieakkoord - Gebouwde omgeving Casper Tigchelaar Marijke Menkveld Den Haag, SER 2 oktober 2013 www.ecn.nl Instrumenten gericht op eigenaar-bewoners Bewustwording en informatie

Nadere informatie

Energieakkoord voor duurzame groei

Energieakkoord voor duurzame groei Energieakkoord voor duurzame groei Netwerkbijeenkomst Duurzame regionale energie Gelderland 15 januari 2014 Lodewijk de Waal Energieakkoord Wie zaten aan tafel? Inhoud presentatie Hoofdlijnen Energieakkoord

Nadere informatie

2-7-2014. Energieakkoord voor duurzame groei. Juli 2014 WERK IN UITVOERING. Ed Nijpels. Wie zaten aan tafel tijdens de onderhandelingen?

2-7-2014. Energieakkoord voor duurzame groei. Juli 2014 WERK IN UITVOERING. Ed Nijpels. Wie zaten aan tafel tijdens de onderhandelingen? Energieakkoord voor duurzame groei Juli 2014 WERK IN UITVOERING Ed Nijpels Wie zaten aan tafel tijdens de onderhandelingen? 1 Waarom een Energieakkoord? Perspectief Consistentie Ambitie Realiteit Groei

Nadere informatie

Procesverslag Build up Skills

Procesverslag Build up Skills Procesverslag Build up Skills 2011-2018 2011 WERKCONFERENTIE BUS-NL 3 APRIL 2012 Aanleiding EU doelstellingen en wetgeving Energiebesparing (EPBD-recast) Duurzame energie in gebouwde omgeving (RES-Directive)

Nadere informatie

NEV 2015: hoe hard zijn de maatregelen in het energieakkoord?

NEV 2015: hoe hard zijn de maatregelen in het energieakkoord? NEV 2015: hoe hard zijn de maatregelen in het energieakkoord? Ton van Dril Den Haag 1-5-2015 www.ecn.nl/energieverkenning Overzicht Resultaten domeingesprekken Conclusies betreffende hardheid (+SMARTheid)

Nadere informatie

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Doelstellingen - Mondiaal Parijs-akkoord: Well below 2 degrees. Mondiaal circa 50% emissiereductie nodig in

Nadere informatie

Nationale Energieverkenning 2014

Nationale Energieverkenning 2014 Nationale Energieverkenning 2014 Remko Ybema en Pieter Boot Den Haag 7 oktober 2014 www.ecn.nl Inhoud Opzet van de Nationale Energieverkenning (NEV) Omgevingsfactoren Resultaten Energieverbruik Hernieuwbare

Nadere informatie

Aanpak arbeidsmarkt Zuidoost-Nederland 2016-2020. Illustratie regionaal arbeidsmarkt dashboard. Inleiding

Aanpak arbeidsmarkt Zuidoost-Nederland 2016-2020. Illustratie regionaal arbeidsmarkt dashboard. Inleiding Aanpak arbeidsmarkt Zuidoost-Nederland 2016-2020 Illustratie regionaal arbeidsmarkt dashboard. Inleiding Wil Zuidoost-Nederland als top innovatie regio in de wereld meetellen, dan zal er voldoende en goed

Nadere informatie

Betekenis Energieakkoord voor Duurzame Groei voor de Installatiebranche. Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel 3 februari 2014 / VSK beurs

Betekenis Energieakkoord voor Duurzame Groei voor de Installatiebranche. Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel 3 februari 2014 / VSK beurs Betekenis Energieakkoord voor Duurzame Groei voor de Installatiebranche Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel 3 februari 2014 / VSK beurs Inhoud Introductie Duurzame Energie Koepel en Sector beschrijving

Nadere informatie

ECFD/U201400578 Lbr. 14/019

ECFD/U201400578 Lbr. 14/019 Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad informatiecentrum tel. (070) 373 8393 betreft Ondersteuningsprogramma Energie uw kenmerk ons kenmerk ECFD/U201400578 Lbr. 14/019 bijlage(n) 2 datum 20 maart

Nadere informatie

ENERGIEAKKOORD. Gevolgen, verplichtingen en kansen THOMAS KOKSHOORN

ENERGIEAKKOORD. Gevolgen, verplichtingen en kansen THOMAS KOKSHOORN ENERGIEAKKOORD Gevolgen, verplichtingen en kansen THOMAS KOKSHOORN 2 - Wie zijn wij? - Visie Ekwadraat - Beleid - Doelstellingen - Middelen - Financiering Inhoud - Conclusies en aanbevelingen 3 INLEIDING

Nadere informatie

Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden

Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden - Woerden: duurzaamheid tot in de haarvaten van de samenleving - Het klimaatakkoord

Nadere informatie

Het Energieakkoord: wat gaat het betekenen? Opzet, werkwijze Hoofdlijnen van de doorrekening Hernieuwbare energie Marc Londo Den Haag, 2 oktober

Het Energieakkoord: wat gaat het betekenen? Opzet, werkwijze Hoofdlijnen van de doorrekening Hernieuwbare energie Marc Londo Den Haag, 2 oktober Het Energieakkoord: wat gaat het betekenen? Opzet, werkwijze Hoofdlijnen van de doorrekening Hernieuwbare energie Marc Londo Den Haag, 2 oktober Opzet, werkwijze Uitgangspunten doorrekening Effecten akkoord

Nadere informatie

Doorrekening Energieakkoord

Doorrekening Energieakkoord Doorrekening Energieakkoord Resultaten Industrie en Landbouw Ton van Dril Den Haag 2 oktober 2013 www.ecn.nl Inhoud Energiebesparing industrie en mogelijke uitbreiding Energiebesparing landbouw en mogelijke

Nadere informatie

Met deze brief informeer ik u over de stand van zaken met betrekking tot diverse toezeggingen op het gebied van energiebesparing.

Met deze brief informeer ik u over de stand van zaken met betrekking tot diverse toezeggingen op het gebied van energiebesparing. > Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Ministerie van Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag Uw

Nadere informatie

Michiel Steerneman Provincie Z-Holland 12 september 2017 POWERS SUSTAINABILITY

Michiel Steerneman Provincie Z-Holland 12 september 2017 POWERS SUSTAINABILITY Michiel Steerneman Provincie Z-Holland 12 september 2017 POWERS SUSTAINABILITY MV O Industrial Energy Experts Diensten Energietechniek Elektrotechniek: MS, LS Power Quality Besturingstechniek Decentrale

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres

Nadere informatie

Urgenda ESCo-project. Peter Odermatt

Urgenda ESCo-project. Peter Odermatt Urgenda ESCo-project Peter Odermatt Inleiding Ambitie Urgenda: Vergroten energie efficiency in NL Beter benutting hernieuwbare energie potentieel in NL Verkennen onder welke voorwaarden ESCo s een bijdrage

Nadere informatie

MJA Workshop Wet & Regelgeving. Duurzaamheid, gebouwen en energiebesparing

MJA Workshop Wet & Regelgeving. Duurzaamheid, gebouwen en energiebesparing MJA Workshop Wet & Regelgeving Duurzaamheid, gebouwen en energiebesparing Marco van de Esschert Ministerie van BZK Energieakkoord, Bouwbesluit, Energielabel en BENG MJA Workshop 2014 Marco van de Esschert

Nadere informatie

Energieakkoord voor duurzame groei. 6 september 2013

Energieakkoord voor duurzame groei. 6 september 2013 Energieakkoord voor duurzame groei 6 september 2013 Programma perspresentatie Korte toelichting Energieakkoord voor duurzame groei Wiebe Draijer Korte toelichting doorrekeningen ECN/PBL/EIB Maarten Hajer

Nadere informatie

Energieakkoord Kansen voor Warmtepompsystemen

Energieakkoord Kansen voor Warmtepompsystemen Energieakkoord Kansen voor Warmtepompsystemen Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel 20 november 2013 Inhoud Algemeen het SER Energieakkoord Proces, doelen, borging, hoofdlijnen & pijlers, concrete afspraken

Nadere informatie

Het Energieakkoord voor duurzame groei

Het Energieakkoord voor duurzame groei Het Energieakkoord voor duurzame groei wat is het en hoe werkt het? CO2 Wat staat er in het Energieakkoord? Kijk voor een overzicht van de domeinen aan de binnenzijde van deze flap CO2 De partijen die het

Nadere informatie

CORPORATIES: ZONNESTROOM EN

CORPORATIES: ZONNESTROOM EN CORPORATIES: ZONNESTROOM EN -- FINANCIERING Solar Solutions International, 22 maart 2017 Bart Jansen Atrivé WIE IS ATRIVÉ? Adviesbureau op het gebied van Wonen Woningcorporaties & gemeente/overheid Duurzaamheid:

Nadere informatie

Zeeuws Energieakkoord. Energiebesparing in de particuliere woningvoorraad

Zeeuws Energieakkoord. Energiebesparing in de particuliere woningvoorraad Zeeuws Energieakkoord Energiebesparing in de particuliere woningvoorraad Aanleiding SER-ENERGIEAKOORD Een besparing van het finale energieverbruik met gemiddeld 1,5 procent per jaar; 100 PJ aan energiebesparing

Nadere informatie

Duurzame ontwikkeling:

Duurzame ontwikkeling: Duurzaam Tynaarlo Duurzame ontwikkeling: Een ontwikkeling die kan voorzien in de behoeften van de huidige generaties zonder die van de toekomstige generaties in gevaar te brengen. (Our common future 1987)

Nadere informatie

STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA

STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA UPDATE 2016 SAMENVATTING STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA Opdrachtgever Gemeente Breda Afdeling Mobiliteit en Milieu Opdrachtnemer Evert

Nadere informatie

PROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF

PROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF PROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF De Eshof op weg naar energie neutraal! = woningen Eshof naar nul op de meter = Inhoud 1. Ambitie: naar meest duurzame wijk van Elst? 2. Meten is weten: per wijk per

Nadere informatie

Gebouwde Omgeving. Joop oude Lohuis, Leonie Jansen, Annemie Loozen

Gebouwde Omgeving. Joop oude Lohuis, Leonie Jansen, Annemie Loozen Gebouwde Omgeving Joop oude Lohuis, Leonie Jansen, Annemie Loozen Citaten Regeerakkoord Vertrouwen in de toekomst Nationaal klimaat- en energieakkoord met doelstellingen voor lange termijn (2030) Per regio

Nadere informatie

DOMEIN 1 Energiebesparing gebouwde omgeving Waar gaat het om, ambitie & aanpak Ambitie Aanpak

DOMEIN 1 Energiebesparing gebouwde omgeving Waar gaat het om, ambitie & aanpak Ambitie Aanpak DOMEIN 1 Energiebesparing gebouwde omgeving Waar gaat het om, ambitie & aanpak Van het totale energieverbruik in Nederland komt ongeveer een derde voor rekening van woningen en gebouwen. Een belangrijk

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 30 196 Duurzame ontwikkeling en beleid Nr. 257 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Technisch-economische scenario s voor Nederland. Ton van Dril 20 mei 2015

Technisch-economische scenario s voor Nederland. Ton van Dril 20 mei 2015 Technisch-economische scenario s voor Nederland Ton van Dril 20 mei 2015 Overzicht Energieplaatje in historisch perspectief Hoeveel en hoe gebruiken we energie? Wat gebeurt er met verbruik en uitstoot

Nadere informatie

Perspectief voor klimaat neutraal en hernieuwbaar gas

Perspectief voor klimaat neutraal en hernieuwbaar gas Perspectief voor klimaat neutraal en hernieuwbaar gas Aardgas als transitiebrandstof of transitie van een brandstof? Marcel Weeda, ECN AkzoNobel Center, Amsterdam VEMW seminar, 22 april 2016 www.ecn.nl

Nadere informatie

Workshop Duurzaamheid

Workshop Duurzaamheid Workshop Duurzaamheid Wat staat ons te wachten? Freddie H.D. Ong Woensdag 5 juni, 15:15 16:30 INHOUD 1. Introductie 2. Green Deal voor de Zorg 3. Klimaatakkoord 4. Wettelijke kaders 5. Sectorale- en instelling

Nadere informatie

Energie Prestatie Keuring (EPK)

Energie Prestatie Keuring (EPK) Energie Prestatie Keuring (EPK) Energie besparen wordt leuker, makkelijker en eenvoudiger! Stef Strik Barend van Engelenburg 14 januari 2016 ENERGIEBESPARING Waarom werkt(e) het nog niet zo lekker? Geen

Nadere informatie

Stookjerijk2015 Apeldoorn. Kansen huurdersparticipatie vanuit de nieuwe Woningwet. Vooroverleg met raadsleden, do 16 april, 19.00u

Stookjerijk2015 Apeldoorn. Kansen huurdersparticipatie vanuit de nieuwe Woningwet. Vooroverleg met raadsleden, do 16 april, 19.00u Stookjerijk2015 Apeldoorn Kansen huurdersparticipatie vanuit de nieuwe Woningwet Vooroverleg met raadsleden, do 16 april, 19.00u Onderdelen presentatie Doel Stookjerijk Beleid SER akkoord 2013 Actuele

Nadere informatie

Transformatie van het Energiesysteem. Atelier Flevo-perspectieven

Transformatie van het Energiesysteem. Atelier Flevo-perspectieven Transformatie van het Energiesysteem Atelier Flevo-perspectieven NVDE NVDE Bundeling van partijen die transitie willen versnellen Hoofdpunten uit agenda Volledig duurzame energievoorziening in 2050 en

Nadere informatie

VNG Ondersteuningsprogramma Energie 2014-2016

VNG Ondersteuningsprogramma Energie 2014-2016 VNG Ondersteuningsprogramma Energie 2014-2016 Inleiding In september 2013 is door een groot aantal partijen het Energieakkoord voor duurzame groei (het SER Energieakkoord) ondertekend. Doel van het akkoord

Nadere informatie

Basisvakmanschap verduurzaming gebouwde omgeving Elektrotechnische installaties

Basisvakmanschap verduurzaming gebouwde omgeving Elektrotechnische installaties Keuzedeel mbo Basisvakmanschap verduurzaming gebouwde omgeving Elektrotechnische installaties behorend bij één of meerdere kwalificaties mbo 1 Penvoerder : OTIB Ontwikkeld door : ISSO, partner consortium

Nadere informatie

Financieringsvoorwaarden ondersteuning regionale allianties 2014-2016

Financieringsvoorwaarden ondersteuning regionale allianties 2014-2016 1. Inleiding In september 2013 is door een groot aantal partijen, waaronder de Rijksoverheid, werkgevers- en werknemersorganisaties, natuur- en milieuorganisaties, financiële instellingen en de VNG, het

Nadere informatie

Borgingscommissie Energieakkoord BEA/8. Vergadering: Borgingscommissie Energieakkoord, nr. 2

Borgingscommissie Energieakkoord BEA/8. Vergadering: Borgingscommissie Energieakkoord, nr. 2 Borgingscommissie Energieakkoord BEA/8 VERSLAG Vergadering: Borgingscommissie Energieakkoord, nr. 2 Datum en tijd: Plaats: Aanwezig: Ministeriële vertegenwoordigers: Secretariaat: Afwezig: 4 februari 2014,

Nadere informatie

Uitvoeringsmaatregelen Hier zijn als beeldvorming de richtingen aangegeven waar het college verder inhoud aan te geven.

Uitvoeringsmaatregelen Hier zijn als beeldvorming de richtingen aangegeven waar het college verder inhoud aan te geven. 1 Inhoud Inleiding... 3 A. Gemeentelijke gebouwen en maatschappelijk vastgoed... 3 B. Woningen... 4 C. Commerciële dienstverlening (MKB)... 4 D. Industrie en bedrijven... 5 E. Verkeer en Vervoer... 5 F.

Nadere informatie

Op weg naar een duurzame energievoorziening in Mark Dierikx Directeur Generaal Energie, Telecom en Mededinging

Op weg naar een duurzame energievoorziening in Mark Dierikx Directeur Generaal Energie, Telecom en Mededinging Op weg naar een duurzame energievoorziening in 2050 Mark Dierikx Directeur Generaal Energie, Telecom en Mededinging Inhoudsopgave I. Mondiale ontwikkelingen II. Europese kaders III. Nationale inzet 2 I.

Nadere informatie

Warmtetransitie en het nieuwe kabinet. Nico Hoogervorst

Warmtetransitie en het nieuwe kabinet. Nico Hoogervorst Warmtetransitie en het nieuwe kabinet Nico Hoogervorst 24 november 2017 Regeerakkoord Rutte III (2017 - ) Opmerkelijk: Lange formatie Klimaat-minister op EZ Duurzaam = klimaatbescherming Milieubescherming

Nadere informatie

Energie neutraal Veenendaal De aanpak en de inhoud

Energie neutraal Veenendaal De aanpak en de inhoud Energie neutraal Veenendaal 2035 De aanpak en de inhoud Inhoud Waarom energieneutraal en wanneer? 1 e opzet programmaplan Resultaten interne consultatie Resultaten externe consultatie Enkele voorbeelden

Nadere informatie

Agenda van de vergadering in Het Rode Hert van 16 april 2015

Agenda van de vergadering in Het Rode Hert van 16 april 2015 Agenda van de vergadering in Het Rode Hert van 16 april 2015 Hierbij wordt u uitgenodigd voor de openbare vergadering in Het Rode Hert van 16 april 2015 Datum: donderdag 16 april 2015 Aanvang: 19:00 Traject

Nadere informatie

Showstoppers & gamechangers Beleid voor gasloze woningen

Showstoppers & gamechangers Beleid voor gasloze woningen Showstoppers & gamechangers Beleid voor gasloze woningen Casper Tigchelaar congres all-electric 2-11-2017 Showstoppers en gamechangers Showstoppers 1. Wat is gasloos eigenlijk? 2. Gasloos heeft maatschappelijke

Nadere informatie

Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019

Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019 De Toekomst van Bio-energie Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019 De Toekomst van Bio-energie Bio-energie is vandaag de belangrijkste bron van hernieuwbare energie in

Nadere informatie

Kennisdeelsessie Hoe? Jasper Donker & Jeroen Brouwer. 14 maart 2017

Kennisdeelsessie Hoe? Jasper Donker & Jeroen Brouwer. 14 maart 2017 Kennisdeelsessie Hoe? Jasper Donker & Jeroen Brouwer 14 maart 2017 Agenda 13.00 13.05 Intro 13.05 13.15 Presentatie gemeente Wageningen 13.15 13.25 Presentatie gemeente Utrecht 13.25 13.40 Vragen + discussie

Nadere informatie

Energiebesparing door handhaving van energie afspraken

Energiebesparing door handhaving van energie afspraken Energiebesparing door handhaving van energie afspraken Uitvoeringsorganisatie voor bodem, bouw en milieuwetgeving Nationaal Energie Congres 2016 16 juni 2016 Patrick.teunissen@odnzkg.nl Rode draad De Nationale

Nadere informatie

MJA: verleden, heden en toekomst

MJA: verleden, heden en toekomst MJA: verleden, heden en toekomst Oppervlaktebehandelende industrie Jac van Trijp Achtergronden MJA Meerjarenafspraken Energie-efficiency - Overheid en bedrijfsleven maken afspraken over verbeteringen in

Nadere informatie

MJA3 ICT-sector. Jeroen van der Tang. Manager Duurzaamheid & Milieu Nederland ICT

MJA3 ICT-sector. Jeroen van der Tang. Manager Duurzaamheid & Milieu Nederland ICT MJA3 ICT-sector Jeroen van der Tang Manager Duurzaamheid & Milieu Nederland ICT Duurzaamheid @ Nederland ICT Resultaten en initiatieven Nederland ICT op energiebesparing & milieu» MJA3 energie-efficiëntie

Nadere informatie

13 Resultaten, financiële consequenties en dekking

13 Resultaten, financiële consequenties en dekking 13 Resultaten, financiële consequenties en dekking 13.1 Inleiding In dit hoofdstuk volgt een beknopt overzicht van de beoogde en berekende resultaten van het Energieakkoord voor duurzame groei. Voor een

Nadere informatie

Basisvakmanschap verduurzaming gebouwde omgeving Werktuigkundige installaties

Basisvakmanschap verduurzaming gebouwde omgeving Werktuigkundige installaties Keuzedeel mbo Basisvakmanschap verduurzaming gebouwde omgeving Werktuigkundige installaties behorend bij één of meerdere kwalificaties mbo 1 Penvoerder : OTIB Ontwikkeld door : ISSO, partner consortium

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Samenvatting

Raadsvoorstel. Samenvatting \--/7 Raadsvoorstel '5C7 (j) Agendapuntnummer : Documentnummer : Raadsvergadering d.d. : Raadscommissie Commissie d.d. Programma Onderwerp Portefeuillehouder Bijlagen 6 ir.n.rr 18 oo 000 25-01-2018 Commissie

Nadere informatie

Mark Frequin. Voormalig Directeur-Generaal Energie en Telecom Ministerie van Economische Zaken

Mark Frequin. Voormalig Directeur-Generaal Energie en Telecom Ministerie van Economische Zaken Mark Frequin Voormalig Directeur-Generaal Energie en Telecom Ministerie van Economische Zaken Energiebeleid: van context tot acties. Mark Frequin Rijks Universiteit Groningen Inhoud 1. Context 2. Richting

Nadere informatie

Meer grip op klimaatbeleid

Meer grip op klimaatbeleid Meer grip op klimaatbeleid Klimaatbeleid voeren is complex. Het is interdisciplinair en omgeven met onzekerheid. Hoe zorg je als overheid dat je klimaatbeleid aansluit bij je ambities? En waarmee moet

Nadere informatie

Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory.

Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory. Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory. Een uitdagend klimaat 20 20 2020 In 2020 moet de uitstoot van CO 2 in de EU met 20% zijn teruggebracht ten opzichte van het 1990 niveau.

Nadere informatie

ENERGIEBESPARINGS- EN INFORMATIEPLICHT WET MILIEUBEHEER

ENERGIEBESPARINGS- EN INFORMATIEPLICHT WET MILIEUBEHEER Ministerie van Economische Zaken en Klimaat ENERGIEBESPARINGS- EN INFORMATIEPLICHT WET MILIEUBEHEER Patrick Dijk RWS WVL/kenniscentrum InfoMil Stef Strik EZK/DG Klimaat en Energie 4 juli 2019 1. Wat komt

Nadere informatie

Onderwerpen presentatie

Onderwerpen presentatie Community of Prac/ce LOKALE DUURZAME ENERGIEBEDRIJVEN Onderwerpen presentatie - Welke kaders geeft het Energieakkoord voor energiebesparing en efficiency? Welke doelen zijn gesteld en welke instrumenten/regelingen

Nadere informatie

Van Energie naar Klimaat Energietransitie in Nederland Timme Lucassen Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

Van Energie naar Klimaat Energietransitie in Nederland Timme Lucassen Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Van Energie naar Klimaat Energietransitie in Nederland Timme Lucassen Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Inhoud Van energie naar klimaat Introductie RVO De opgave De uitvoering - Wetgeving - Instrumenten

Nadere informatie

Rol energiedragers binnen de Nederlandse energievoorziening

Rol energiedragers binnen de Nederlandse energievoorziening Indicator 9 december 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Rol energiedragers binnen de

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres

Nadere informatie

ABN AMRO Duurzame Ontwikkeling Hoe financieren we de energie transitie

ABN AMRO Duurzame Ontwikkeling Hoe financieren we de energie transitie ABN AMRO Duurzame Ontwikkeling Hoe financieren we de energie transitie Wie? Opleiding: Technische Bedrijfskunde (werktuigbouw), Universiteit Twente Werk: ABN AMRO Export financiering Banco Real (AA Brazilie)

Nadere informatie

Klimaatakkoord gebouwde omgeving. Leonie Jansen VNG

Klimaatakkoord gebouwde omgeving. Leonie Jansen VNG Klimaatakkoord gebouwde omgeving Leonie Jansen VNG Citaten Regeerakkoord Vertrouwen in de toekomst Nationaal klimaat- en energieakkoord met doelstellingen voor lange termijn (2030) Per regio een plan voor

Nadere informatie

Route naar een Duurzame Energievoorziening

Route naar een Duurzame Energievoorziening Route naar een Duurzame Energievoorziening Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel Bijeenkomst: 25 november 2013, Power Lab 5 / USI & KIVI-NIRIA Inhoud Energie-transitie Energieakkoord voor duurzame groei

Nadere informatie

Energieakkoord: Wij zijn aan zet!

Energieakkoord: Wij zijn aan zet! Energieakkoord: Wij zijn aan zet! Energieakkoord in het kort - Akkoord over energiebesparing binnen de SER tussen overheid, natuur- en milieuorganisaties, vakbonden, energieproducenten, netbeheerders,

Nadere informatie

Sámen werken aan. Voor gemeenten en MKB. erduurzaming

Sámen werken aan. Voor gemeenten en MKB. erduurzaming Sámen werken aan verduurzaming Voor gemeenten en MKB erduurzaming Sámen werken aan verduurzaming Voor gemeenten en MKB Gemeenten hebben forse ambities op het gebied van duurzaamheid, innovatie en lokale

Nadere informatie

ENERGIE-ZUINIG HUREN IN DE STAD UTRECHT

ENERGIE-ZUINIG HUREN IN DE STAD UTRECHT ENERGIE-ZUINIG HUREN IN DE STAD UTRECHT VAN DOM-STAD NAAR NOM-STAD? Hoe krijgen we de sociale woningvoorraad energieneutraal in 2030? Dinsdag 26 mei 2015 WELKOM! LANDELIJK Convenant uit 2012; Woonbond,

Nadere informatie

Energietransitie. 13 april 2018

Energietransitie. 13 april 2018 1 Welkom! Energietransitie 2 13 april 2018 3 2030 zonder Gronings aardgas 2040 of 2030 een klimaat neutrale stad. 2030 geen aardgas meer uit Groningen. Totaal 250.000 woningen, 30.000 bedrijfs- en nutspanden.

Nadere informatie

De voortgang van het Nederlandse energie- en klimaatbeleid

De voortgang van het Nederlandse energie- en klimaatbeleid De voortgang van het Nederlandse energie- en klimaatbeleid Wouter Wetzels Presentatie voor het HVC Innovatieplatform, 15 juli 2010, Petten www.ecn.nl Werkprogramma Schoon en Zuinig Doelen van het kabinet

Nadere informatie

ENERGIEZUINIG HUREN IN AMERSFOORT

ENERGIEZUINIG HUREN IN AMERSFOORT ENERGIEZUINIG HUREN IN AMERSFOORT Hoe krijgen we de sociale woningvoorraad energieneutraal in 2030 Terugblik en vooruitblik Donderdag 4 juni 2015 WELKOM! ACHTERGROND VAN DEZE AVOND Samenwerking van diverse

Nadere informatie

Evaluatie zon PV-projecten bij woningcorporaties

Evaluatie zon PV-projecten bij woningcorporaties Samenvatting Evaluatie zon PV-projecten bij woningcorporaties Datum 15 augustus 2013 Status Definitief Pagina 1 van 1 Colofon Projectnaam Evaluatie zon PV-projecten bij woningcorporaties Projectnummer

Nadere informatie

Green Deal Leiden: wonen en energie

Green Deal Leiden: wonen en energie Green Deal Leiden: wonen en energie Samen meters maken Bart van Geleuken, projectleider Green Deal Introductie Leidse Green Deal Toelichting doel Leidse Green Deal Leidse voorbeelden wonen en energie Voorbeelden

Nadere informatie

SAMEN OP WEG NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING. Wat kunnen wij voor u betekenen?

SAMEN OP WEG NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING. Wat kunnen wij voor u betekenen? SAMEN OP WEG NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING Wat kunnen wij voor u betekenen? Van fossiel naar duurzaam Jeroen Besseling Beleidsmedewerker Duurzaamheid EEN GREEP UIT DE MEDIA DUURZAAMHEIDSAGENDA 2018-2022

Nadere informatie

CONCEPT FACTSHEETS KLIMAATCONTRACT PROVINCIE DRENTHE GEMEENTE HOOGEVEEN Datum: Blad 1 van 5

CONCEPT FACTSHEETS KLIMAATCONTRACT PROVINCIE DRENTHE GEMEENTE HOOGEVEEN Datum: Blad 1 van 5 Blad 1 van 5 Hoogeveen deelprogramma Diep Onder Drenthe 1. WKO installatie BVG/CH/Raadhuis 2. WKO installatie 1. Een WKO installatie in het BVG/CH/Raadhuis. 2. Duidelijkheid over de haalbaarheid van een

Nadere informatie

EfficiEncy Duurzaam. EnErgiEbEsparing. Warmte en koude. KEnnis industrie. energie financiering. instrumenten. GebouwDe omgeving

EfficiEncy Duurzaam. EnErgiEbEsparing. Warmte en koude. KEnnis industrie. energie financiering. instrumenten. GebouwDe omgeving Warmte en koude Kennis, advies, instrumenten en financiële steun EfficiEncy Duurzaam GebouwDe omgeving energie financiering KEnnis industrie instrumenten EnErgiEbEsparing De Nederlandse overheid streeft

Nadere informatie

Woningcorporaties scoren slecht op verduurzaming

Woningcorporaties scoren slecht op verduurzaming Woningcorporaties scoren slecht op verduurzaming In 2020 moeten de huizen van alle woningcorporaties gemiddeld energielabel B hebben, een belofte van koepelorganisatie Aedes. Vooral in de Randstad liggen

Nadere informatie

Klimaatakkoord. Ministerie van Economische Zaken en Klimaat T.a.v. de heer ir. E.D. Wiebes Postbus EK 'S-GRAVENHAGE

Klimaatakkoord. Ministerie van Economische Zaken en Klimaat T.a.v. de heer ir. E.D. Wiebes Postbus EK 'S-GRAVENHAGE Klimaatakkoord Ministerie van Economische Zaken en Klimaat T.a.v. de heer ir. E.D. Wiebes Postbus 20401 2500 EK 'S-GRAVENHAGE BETREFT Procesbrief Klimaatakkoord DEN HAAG ONS KENMERK 5 oktober 2018 18.34838

Nadere informatie

Haarlemmermeers akkoord

Haarlemmermeers akkoord Haarlemmermeers akkoord of met regio? Pieter van der Ploeg Alliander 1 Alliander is van jou 2 Alliander is van jou 3 energietransitie 3 tenminste motieven 4 energietransitie onafhankelijk 5 energietransitie

Nadere informatie

Samenvattend overzicht bod corporaties reactie gemeente

Samenvattend overzicht bod corporaties reactie gemeente Samenvattend overzicht bod corporaties reactie gemeente In deze bijlage wordt per thema aangegeven wat gezamenlijk en daarnaast wat afzonderlijk door de corporaties dan wel de gemeente (aanvullend) is

Nadere informatie

Rotterdam. Stook je rijk 2015. Monitoring Energiebesparing Huursector

Rotterdam. Stook je rijk 2015. Monitoring Energiebesparing Huursector Rotterdam Stook je rijk 2015 Monitoring Energiebesparing Huursector 9-10-2015 Inhoud Nieuwe Woningwet per 1 juli 2015 Doelstellingen landelijke Energieakkoord Stand van Zaken in Nederland Rotterdamse doelstellingen

Nadere informatie

Energievoorziening Rotterdam 2025

Energievoorziening Rotterdam 2025 Energievoorziening Rotterdam 2025 Trends Issues Uitdagingen 9/14/2011 www.bollwerk.nl 1 Trends (1) Wereld energiemarkt: onzeker Toenemende druk op steeds schaarsere fossiele bronnen Energieprijzen onvoorspelbaar,

Nadere informatie

Van denken naar doen bij A&F

Van denken naar doen bij A&F Van denken naar doen bij A&F Human Capital Agenda A&F (Regionale) economische clusters Behoeftes studenten en (potentiële) werknemers Behoeftes bedrijven A&F Aantrekkelijk werkgeverschap en imago sector

Nadere informatie

ENERGIE-ZUINIG HUREN IN DE STAD UTRECHT

ENERGIE-ZUINIG HUREN IN DE STAD UTRECHT ENERGIE-ZUINIG HUREN IN DE STAD UTRECHT VAN DOM-STAD NAAR NOM-STAD? Hoe krijgen we de sociale woningvoorraad energieneutraal in 2030? Dinsdag 26 mei 2015 WELKOM! LANDELIJK Convenant uit 2012; Woonbond,

Nadere informatie

VNG Ondersteuningsprogramma 2014-2016

VNG Ondersteuningsprogramma 2014-2016 VNG Ondersteuningsprogramma Energie 2014-2016 VNG Ondersteuningsprogramma Energie 2014-2016 Vereniging van Nederlandse Gemeenten 3 4 Vereniging van Nederlandse Gemeenten Inhoudsopgave Inleiding 7 1 Ruimte

Nadere informatie

Samenwerkingsafspraken Enschede 2014-2015 Vanuit een gedeelde visie, onderling vertrouwen en gelijkwaardigheid

Samenwerkingsafspraken Enschede 2014-2015 Vanuit een gedeelde visie, onderling vertrouwen en gelijkwaardigheid Samenwerkingsafspraken Enschede 2014-2015 Vanuit een gedeelde visie, onderling vertrouwen en gelijkwaardigheid Vastgesteld en ondertekend in het bestuurlijk overleg d.d. 26 november 2014 1 Jaarlijks terugkerend

Nadere informatie

Verduurzamen van VvE-complexen

Verduurzamen van VvE-complexen Verduurzamen van VvE-complexen Energieneutrale Drentse woonomgeving in 2040 Droom Een reductie van 14% van het fossiele energieverbruik in de Drentse woonomgeving in 2020 Doel Bewustwording Innovatie

Nadere informatie

Michiel Steerneman NEN 2 juni 2017 POWERS SUSTAINABILITY

Michiel Steerneman NEN 2 juni 2017 POWERS SUSTAINABILITY Michiel Steerneman NEN 2 juni 2017 POWERS SUSTAINABILITY Diensten Energietechniek Elektrotechniek: MS, LS Power Quality Besturingstechniek Decentrale energievoorziening en noodstroom Procestechnologie

Nadere informatie

ons kenmerk DIR/EUI/U201401037 Lbr. 14/037

ons kenmerk DIR/EUI/U201401037 Lbr. 14/037 Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad informatiecentrum tel. (070) 373 8393 betreft Dienstverlening Directie Europa VNG uw kenmerk ons kenmerk DIR/EUI/U201401037 Lbr. 14/037 bijlage(n) datum

Nadere informatie

Energie akkoord. AvEPA bij de top-4 snelle reacties steunbetuigingen. Ernst Vuyk!! AVEPA Jaarbijeenkomst 2014 woensdag 16 april 2014

Energie akkoord. AvEPA bij de top-4 snelle reacties steunbetuigingen. Ernst Vuyk!! AVEPA Jaarbijeenkomst 2014 woensdag 16 april 2014 Energie akkoord en de betekenis voor EPA-adviseurs Ernst Vuyk AVEPA Jaarbijeenkomst 2014 woensdag 16 april 2014 AvEPA bij de top-4 snelle reacties steunbetuigingen privaat publiek Universiteit Twente (student)

Nadere informatie

Aardgasloze toekomst, waarom? ecn.nl

Aardgasloze toekomst, waarom? ecn.nl Aardgasloze toekomst, waarom? Stroomversnelling Energy Up 2018 Casper Tigchelaar Inhoud presentatie 2 belangrijkste redenen voor aardgasvrije gebouwde omgeving Hoe heeft het energiegebruik in huishoudens

Nadere informatie

Helmonds Energieconvenant

Helmonds Energieconvenant Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende

Nadere informatie

Tabellenbijlage. Michiel Hekkenberg (ECN) Martijn Verdonk (PBL) (projectcoördinatie) Oktober 2014 ECN-O--14-052

Tabellenbijlage. Michiel Hekkenberg (ECN) Martijn Verdonk (PBL) (projectcoördinatie) Oktober 2014 ECN-O--14-052 Tabellenbijlage Michiel Hekkenberg (ECN) Martijn Verdonk (PBL) (projectcoördinatie) Oktober 2014 ECN-O--14-052 Verantwoording Dit rapport is de tabellenbijlage bij de Nationale Energieverkenning 2014 verschenen

Nadere informatie

SEMINAR Zonne-energie voor woningbouwcorporaties

SEMINAR Zonne-energie voor woningbouwcorporaties SEMINAR Zonne-energie voor woningbouwcorporaties Gastheer: Bart Jansen, Atrivé i.s.m. Aedes vereniging van woningcorporaties Programma: 15.30-15.45 Energietrends voor corporaties Bart Jansen, Atrivé 15.45-16.00

Nadere informatie

Trendopedia Web 2.0 in organisaties

Trendopedia Web 2.0 in organisaties Trendopedia Web 2.0 in organisaties Mariëlle Nijsten, Menno Manschot Web 2.0 revolutie op internet Web 2.0 is interactieve webtechnologie die de wisdom of the crowds aanboort Voorbeelden: forum blog wiki

Nadere informatie

Partners in de praktijk: hoe kun je aansluiten bij het Deltaplan? Hank Bartelink, directeur LandschappenNL en partner van het Deltaplan 22 mei 2019

Partners in de praktijk: hoe kun je aansluiten bij het Deltaplan? Hank Bartelink, directeur LandschappenNL en partner van het Deltaplan 22 mei 2019 Partners in de praktijk: hoe kun je aansluiten bij het Deltaplan? Hank Bartelink, directeur LandschappenNL en partner van het Deltaplan 22 mei 2019 Ons veranderverhaal samengevat 5 succesfactoren Creëren

Nadere informatie

Opinievergaring jongeren Gebouwde Omgeving

Opinievergaring jongeren Gebouwde Omgeving Opinievergaring jongeren Gebouwde Omgeving THEMABIJEENKOMST G.O. 27 maart 2013 SER DIALOOGSESSIE 27 februari 2013 40 Young Professionals 50 Young Professionals ONDERWERPEN TER DISCUSSIE: 1. Energiebesparing

Nadere informatie

Ambities voor openbare verlichting

Ambities voor openbare verlichting Ambities voor openbare verlichting Energiebesparingsdoelstellingen Energieakkoord 5 maart 2014 SER Energieakkoord voor Duurzame groei 6 september 2013 gepresenteerd Basis voor een breed gedragen, robuust

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 21 501-33 Raad voor Vervoer, Telecommunicatie en Energie Nr. 538 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer

Nadere informatie

Hoe bedrijven over te halen om energie te gaan besparen

Hoe bedrijven over te halen om energie te gaan besparen Hoe bedrijven over te halen om energie te gaan besparen Of: "DE UTRECHTSE MIX" Presentatie FUMO 10 september 2015 Even voorstellen Naam: Ruben van Brenk (Gemeente Utrecht) Utrecht heeft alleen haar basistakenpakket

Nadere informatie