BELGIË REIZEN REIZEN DOOR BELGIË EN LUXEMBURG DIE JOS EN CLIM DE LAATSTE TWINTIG JAAR MAAKTEN.

Transcriptie

1 BELGIË REIZEN REIZEN DOOR BELGIË EN LUXEMBURG DIE JOS EN CLIM DE LAATSTE TWINTIG JAAR MAAKTEN. 1

2 2

3 INLEIDING Het land van onze zuiderburen is voor Nederlanders een aantrekkelijke bestemming. Zeker voor ons Limburgers is het gemakkelijk te bereiken. Binnen een half uur zitten we al een heel eind in Belgisch Limburg. Ook wat de taal betreft is België een gemakkelijk te bereizen land, men spreekt er (althans in Vlaanderen) gewoon Nederlands, hoewel het af en toe wel moeilijk verstaanbaar is, met name in de Westvlaamse regio's. In Wallonië daarentegen, het wat natuurschoon betreft fraai begiftigde zuidelijke deel van het land (Ardennen!), spreekt men Frans. Een taal waar wij Nederlanders beduidend meer moeite mee hebben. De nabijgelegen Belgische gewesten (de provincies Limburg en Luik) hebben we wel vaak bezocht tijdens korte, eendaagse excursies en uitstapjes, voornamelijk op de vrije zaterdagen. Voor verder gelegen streken en steden trokken we een korte vakantie uit, met name in het voorjaar hadden die onze belangstelling. Zo bezochten we Leuven en Mechelen e.o., Antwerpen (3x), Brugge / Gent e.o. (2x), de tweetalige hoofdstad Brussel (2x) en de fruitstreek Haspengouw rondom Sint Truiden. Later voegden we daar ook nog de steden Namen en Luik, een weekje Borinage en een verblijf in de Ardennen (Bouillon) aan toe. Tenslotte bezocht Jos in zijn eentje ook nog eens de Westhoek van Vlaanderen (Kortrijk, Ieper, Oudenaarde, Roeselare) en de Antwerpse Kempen (Turnhout, Herentals). Jos Schmitz 3

4 INHOUDSOPGAVE ARDENNEN: BOUILLON E.O. (2012)...5 ANTWERPSE KEMPEN: HERENTALS (2012)...11 LUXEMBURG: VIANDEN (2012)...21 WESTHOEK VLAANDEREN: KORTRIJK (2011)...28 ANTWERPEN (1991)...50 ARDENNEN SCOOTER CRASH (1969)...58 VLAANDEREN: GENT / BRUGGE (1997)...60 NAMEN / NAMUR LUIK / LIÈGE(2010)...64 HASPENGOUW: BELGISCH LIMBURG (2004)...73 MECHELEN / LEUVEN (2005)...86 BORINAGE: CHARLEROI, BERGEN, DOORNIK (2010)...94 LUXEMBURG STAD (2011) BRUSSEL (2006) ANTWERPEN (2013)

5 ARDENNEN: BOUILLON E.O. (2012) GEZAMENLIJKE VOORJAARSREIS DAG 1 HEENREIS (VIA GENK, HASSELT EN NAMEN) Voor we om uur de autosnelweg oprijden, bezoeken we eerst de Lidl, de apotheek en de Readshop op de Donderberg om de shagvoorraad van Clim aan te vullen. Bij Kerensheide kiezen we voor een omweg via Genk en Hasselt, omdat we vermoeden dat het verkeer bij Maastricht gestremd is vanwege bouwwerkzaamheden aan de tunnel. (Een onjuiste veronderstelling zoals op de terugweg drie dagen later zal blijken.) We benaderen Luik vanuit het westen, waarna we afbuigen naar Namen. Van daaruit rijden we richting Arlon. Om half vier komen we aan in het stadje Bouillon dat dicht bij de grens met Frankrijk gelegen is. Eerste indruk: een soort Valkenburg met tal van pensions, restaurants, hotels e.d. met een imposante kasteelvesting. Zonder moeite vinden we ons viersterren Hotel de France, ook wel Auberge d Alsace geheten, dat aan de oevers van het riviertje de Semois ligt. Na het inchecken en bezichtiging van de grote kamer met twee bedden, een zithoek en minibar aan de achterkant, nemen we plaats op het terras voor het hotel en bestellen er plaatselijke biertjes. We krijgen er nootjes en zoutjes bij geserveerd, dat is hier vaste prik. De speciale biersoorten kosten hier 3,80 per flesje. In de late namiddag maken we een wandeling langs de oevers van de rivier. We drinken koffie (hier overal 2) op het ietwat kille terras van een tea room. Op de valreep van sluitingstijd neemt Jos een aantal folders mee bij het Syndicat d Initiative (VVV kantoor, tourist office). We nemen plaats in een friterie en bestellen er een frietmenu met boulettes (gehaktballen). Tot onze aangename verrassing beschikt het hotel over een fumoir, een rooklounge. Die zullen we regelmatig bezoeken, al of niet na bestelling van biertjes. De lounge is gerieflijk maar ouderwets ingericht met veel nostalgische voorwerpen zoals strijkbouten, wafelijzers, porselein, opgezette dieren (waaronder een ree aan de bar), een schoenmakersleest, schilden, middeleeuwse wapens zoals goedendags. De tafeltjes zijn van marmer, de verlichting indirect en de fauteuils comfortabel. Clim gaat om elf uur al slapen in het tweepersoons bed, dat welwillend afgestaan is door Jos die op een kleiner bedje slaapt. DAG 2 VERKENNING BOUILLON Tot onze verrassing staat er toch een ontbijtbuffet klaar. Er is slechts een handvol andere gasten. We worden bediend door een Congolese die uiteraard Frans spreekt. Eieren moeten we zelf koken, dat wordt aan Jos toevertrouwd. Clim verschijnt gewoontegetrouw een hele tijd later dan Jos aan het ontbijt. Wat betreft vlees en kaas is er echter lang niet zo veel keus als in Duitse hotels. Even na tienen bezoeken we het fort, dat we via de nabijgelegen tunnel onder het fort door bereiken. Aan de voet van de helling staat het standbeeld van de fameuze Godfried van Bouillon, die destijds in de elfde eeuw het fort en de daarbij behorende landerijen aan de 5

6 prins bisschop van Luik verkocht. Met de opbrengst kon hij de eerste kruistocht naar de Terre Sacré (het Heilige Land) organiseren. Daar werd hij tot Koning van Jeruzalem uitgeroepen na de Arabische bewoners rücksichtslos afgeslacht te hebben. De entree bedraagt 9 euro, inclusief een bezoek aan het Musée Ducale dat even verderop op de helling van de kaap ligt. We zijn diep onder de indruk van de fortificaties die in onze ogen voorbeeldig gerestaureerd en onderhouden zijn. Het uitzicht aan alle kanten is groots, maar jammer genoeg is het behoorlijk nevelig. Om half twaalf maken we er een roofvogelshow mee. De valkenier spreekt tot onze verbazing goed Nederlands. We bewonderen er de capriolen van een buizerd, een torenvalk en een kolossale uil. De beloofde gier komt niet opdagen, hij heeft een vrij leventje rondom het kasteel. We dwalen rond in kerkers, cellen, het kruithuis, de ridderzaal, torens, tinnen en het souterrain. Hier en daar staan kanonnen en wassen beelden. De uitleg is ook in het Nederlands gesteld, per slot van rekening bevinden we ons in een drietalig land! Om half twee houden we het voor gezien en eten we een croque monsieur in een verslonst eethuis bij de ingang. We krijgen er koffie met een heuse ouderwetse filter van Rombouts, deze manier van koffie serveren is ondertussen een zeldzaamheid in België geworden. Naast ons zitten vier mannelijke senioren aan een tafel te kletsen. In een half uur tijd zuipen ze vier glazen Jupiler op, per man dus. Daar kan zelfs Clim een puntje aan zuigen Ons volgende bezoek geldt het Hertogelijk Museum en een spijkersmederij. We zijn er zowat de enige bezoekers. Veel over de historie van de stad en natuurlijk informatie en voorwerpen uit de middeleeuwen. Op zolder een expositie van de industriële ontwikkeling van Bouillon. Na het museum lopen we het centrum in waar we de kerk bezoeken en koffie drinken in een moderne brasserie. Langs de grazige oevers van de Semois wandelen we terug naar het hotel, onderweg nog een tweetal bastions en een oorlogsmonument bekijkend. In de rivier heet men een barrage gebouwd, waardoor het water op peil blijft zodat men er goed op kan kajakken. Bier op het hotelterras, daarna eten bij een Italiaanse pizzeria. Clim houdt het bij een pizza 4 stagiones, Jos waagt zich aan een lasagna schotel met vier gesmolten kaassoorten. Na een korte avondwandeling zijn we om acht uur terug zodat we bijtijds het NOS journaal kunnen bekijken. LAND VAN BOUILLON Bouillon (slechts inwoners) is de belangrijkste stad langs de Semois en in oppervlakte een van de grootste gemeentes van de provincie Luxemburg. Bouillon zou ontstaan zijn in 732. Na het Verdrag van Verdun in 843 werd het toegevoegd aan Lotharingen. Het hertogdom Bouillon werd in 1093 opgericht door de ons allen bekende Godfried van Bouillon. Twee jaar later verkocht hij zijn hertogdom aan de prins bisschop van Luik om zijn kruistocht naar Jeruzalem te financieren. Nadat het hertogdom nog enkele keren van eigenaar veranderde, werd het in 1795 geannexeerd door Frankrijk. In 1815 werd Bouillon Nederlands en 16 jaar later Belgisch grondgebied. 6

7 Het symbool van die geschiedenis torent hoog boven de stad uit: de oudste burcht van België, een grijze mastodont met een groene kraag. Al in de 8e eeuw zou op deze rotshoogte langs een kronkel in de Semois een (houten) versterking hebben gestaan. Vanaf 988 hebben we zekerheid en hij werd bezet door militairen tot in De burcht bezoeken is een aanrader. Als toetje krijgt men er een roofvogelshow bij. Cultuur, natuur en industrie Wie zijn culturele horizon wil verrijken, kan terecht op twee plaatsen. De geschiedenis van de stad wordt onthuld in het Museé Ducal (Hertogelijk Museum) en in de Archeoscoop Godfried van Bouillon treedt men in de voetsporen van Godfried van Bouillon. Een paternoster van fotogenieke panorama s, dat is wat de kronkelende Semois stroomafwaarts aanbiedt. In dit fraaie stukje natuur wandelt of fietst men van het ene spectaculaire uitzichtpunt zoals de Tombeau du Géant in Ucimont naar het andere. Hier is alleen plaats voor superlatieven. Het land van Bouillon koestert ook nog een stukje industrieel verleden. In Bertrix komt u terecht in de streek van de scailtons. Zo noemde men de steenhouwers in de leisteengroeve van Bertrix. De leisteenader strekt zich uit over verschillende kilometers en er werden verschillende schachten uitgegraven. De mijn stopte haar activiteit in Bezoekers worden met een lift op een diepte van 25 meter gebracht. Een uur lang doolt men er rond langs een audiogeleid parcours. Herbeumont balanceert op de grens van het land van Bouillon, maar ligt eigenlijk op het grondgebied van het Land van de Semois. Het is een pittoresk dorpje met uitgebreide toeristische voorzieningen. Boven het dorp verrijst een beboste heuvel met burchtruïnes. Op de toren ontvouwt zich een mooi panorama van de streek. Herbeumont is een ideaal vertrekpunt voor wandelingen naar Le Tombeau Du Chevalier', 'Le Rocher Du Chat en La Roche Des Corbeaux. Echt gebeurd Op een namiddag in de herfst was koning Albert hij was toen nog prins samen met enkele vrienden met de motor op zwier in deze streek. Ter hoogte van Ste Cécile (ten zuiden van Bouillon) werd het groepje tegengehouden door een rijkswachtpatrouille, die hen om hun papieren vroeg. Weet u wie ik ben? vroeg onze vorst. Ik ben prins Albert. Waarop de rijkswachter zei Ja, ja, en ik ben Julius Caesar. Pas daarna realiseerde de rijkswachter zich welke flater hij had begaan. Maar naar verluidt kon de koning er hartelijk om lachen, wat wel niemand zal verbazen 7

8 DAG 3 RONDRIT SEMOISVALLEI EN SEDAN Om half elf gaan we op weg voor een tocht door de Semois vallei. Het is een dichtbeboste streek langs het sterk meanderende riviertje de Semois. Langs onze reliëfrijke route liggen verschillende bezienswaardige rotsen en uitzichtpunten, maar die bezoeken we niet. We passeren dorpjes als Corbion (800 inwoners, bekend vanwege de uitvinder van het pistool, Sebastien Pistolet), Poupehan (droogschuren voor de lokale tabaksteelt), Vivy en Rochehaut. We stoppen wat langer in het kunstenaarsdorp Vresse, waar we koffie drinken op het terras van een pizzeria. We lopen naar de verkeersbrug over de Semois, ook hier blijkt kajakken een geliefde vrijetijdsbesteding. Bij de parkeerplaats hangen tientallen werken van plaatselijke schilders. Even na Vresse rijden we Frankrijk binnen, van een grens is evenwel niets te merken. Al gauw valt ons het meer industriële karakter van deze streek op. Het land wordt ook vlakker hier. Bij het dorpje Monthermée stroomt de Semois uit in de Maas, die hier opvallend smal is. We volgen de loop van Oze Moder Maas en komen uit in Charleville Mezières, een dubbelstad met circa inwoners. Daar komen we terecht op de autoroute richting Metz, Clim kan hier weer eens lekker doorscheuren. In Sedan, nog geen 30 kilometer verder, gaan we er weer van af. In het centrum van deze stad ( inwoners) volgen we de bordjes Chateau Fort, waar we de auto aan de achterkant bij de Porte des Princes kunnen parkeren. Direct na de ingang ligt een viersterrenhotel. We drinken koffie (Jos: café alongé) op het terras op de binnenplaats die omringd wordt door bijna 30 meter hoge muren. We kiezen niet voor een begeleide tour door de vesting die netjes gerestaureerd is. Het is het grootste fort van Europa, gegroeid rondom een donjon vanaf 1245 en uitgebreid in de 15de eeuw. In 1870 capituleerde de Franse keizer Napoleon III (neefje van ) hier met bijna soldaten voor de Pruisische aanvallers die met manschappen de vesting belegerden. We bekijken een stukje oude binnenstad met kerk en komen uit op het open Place Nassau. Dat wordt gedomineerd door een oorlogsmonument met op alle vier de hoeken een enorm everzwijn. Boven op de gedenkzuil staat traditiegetrouw de Franse Haan, het symbool van de republiek. Rondom het hele plein staan pas gesnoeide knotwilgen. Om drie uur keren we via binnenwegen terug naar Bouillon, dat op een afstand van slechts 18 km gelegen is. s Avonds eten we bij de Chinees, gewoon soep en hoofdgerechten. Slag bij Sedan De Slag bij Sedan vond plaats op 1 2 september 1870 tijdens de Frans Pruisische Oorlog (ook wel de Frans Duitse oorlog genoemd). De Pruisische koning Wilhelm I versloeg hier de Franse keizer Napoleon III, die tevens gevangen werd genomen. Het was een bloedige slag waarbij het Pruisische leger superieur bleek op elk gebied: technisch, organisatorisch en strategisch. De Franse generaal Mac Mahon rukte samen met de keizer en een leger van man uit om het in Metz ingesloten leger van maarschalk Bazaine te ontzetten. Hij werd samen met de keizer bij de aan de rivier de Maas gelegen 8

9 Noord Franse plaats Sedan door een Duits leger van meer dan man ingesloten en van alle kanten door Pruisische artillerie bestookt. Napoleon III besloot zich uiteindelijk met van zijn manschappen over te geven. Na deze nederlaag ging de oorlog door, aangezien de inmiddels in de Franse hoofdstad uitgeroepen Derde Republiek niet tot capitulatie bereid was. DAG 4 TERUGREIS (VIA LUIK EN MAASTRICHT) Jos rekent met zijn VISA kaart af ( 182, eigenlijk een koopje) en geeft de Congolese een fooi. We bezoeken voor we definitief naar Roermond terugkeren de abdij van Orval, bekend door zijn heerlijk kloosterbier. Onderweg stoppen we voor het uitzicht bij het Waalse dorpje Chassepierre. De abdij wordt gezien de grote parkeerplaats druk bezocht. We zien er mensen sjouwen met dozen bier en tassen vol kaas, eveneens een specialiteit van het klooster. De entreeprijs valt mee, slechts vier euro. We zijn zeer onder de indruk van dit uiterst gave complex, dat niet alleen prima gerestaureerd, maar ook heel netjes onderhouden is. Het doet ons denken aan het Unesco klooster Maulbronn in Duitsland, dat hemelsbreed niet zo gek ver weg is. We bezoeken er de kruidentuin annex apotheek, de ruïnes van de oude kloosterkerk, een expositie over het brouwproces, een kleine beeldentuin, een expo over de restauratie en het museum dat in de gangen en gewelven onder de nieuwe kloosterkerk gelegen is. De rest van het gehele klooster kunnen we als bezoekers niet bezichtigen. Jos koopt nog ansichtkaarten en een carton met 6 flessen Orval bier. Vijftig kilometer meer naar het noorden bereiken we de autobaan Arlon Namen. Dan gaat het snel. In Luik geen opstoppingen deze keer. En het gevreesde Maastricht is wel een flessenhals, maar het verkeer stroomt er nagenoeg probleemloos door. Een sigaretje volgt bij rustplaats Swentibold nabij Susteren, waarna we tegen half vier op de Donderberg aankomen om de weekendkranten te kopen. GESCHIEDENIS VAN ORVAL In 1070 vestigden zich Italiaanse monniken in het graafschap Chiny in België. De bouw van een kerk en een klein dorpje was kort daarvoor begonnen. Tien jaar later hervormden de oorspronkelijke monniken hun gemeenschap naar de regel van de kartuizers. In 1132 kwamen de kartuizers om verschillende redenen in problemen en zeven monniken arriveerden in opdracht van Constantijn. De twee gemeenschappen vormden een enkele gemeenschap onder de naam cisterciënzers. Rond 1252 werd het klooster vernield door een brand (zo ook de gemeenschap van Orval). De heropbouw nam ongeveer 100 jaar in beslag. Tijdens de 15e en de 16e eeuw vonden verscheidene oorlogen tussen Frankrijk en naburige regio's plaats (Bourgondië, Spanje), wat voor Orval gevolgen had. 9

10 LEGENDE De "Fontaine Mathilde" Aan de abdij van Orval is de legende verbonden van gravin Mathilde van Toscane. Zij had haar trouwring verloren in een rivier en bad tot God om hem terug te bezorgen. Als bij wonder kwam een forel boven water met in zijn bek de kostbare ring. Mathilde riep toen uit: "Dit is waarlijk een gouden dal!" (Latijn: aurea vallis, vandaar Orval) en uit dankbaarheid besloot ze op deze gezegende plaats een klooster te stichten. De bron heet tegenwoordig de Mathildebron. De plaatselijke traditie wil dat elk jong meisje dat een geldstuk in de bron werpt binnen het jaar zal trouwen. DE ABDIJ De abdij bestaat uit vier gedeelten: 1. het eigenlijke klooster dat grenst aan de centraal gelegen basiliek en dat alleen voor monniken toegankelijk is; 2. de brouwerij die grotendeels draait met extern personeel; 3. de binnenplaats met het gastenverblijf 4. het gedeelte dat toegankelijk is voor toeristen zoals de ruïnes van de oude kerk, de fontein, de kruidentuin, de filmzaal en de abdijwinkel. Achter de abdijgebouwen liggen grote vijvers, landbouw en tuingronden en een bos. Vanwege zijn uitzonderlijke schoonheid en bijzondere architectuur wordt het klooster van Orval ook wel het 'Versailles onder de kloosters' genoemd. GASTEN De meeste trappistenabdijen beschikken over afzonderlijke verblijven voor gasten die voor gebed, meditatie, studie of rust zich een tijdje willen terugtrekken uit hun dagelijkse omgeving. Dat kan ook te Orval. Bezoekers zijn er welkom, mits zich aan enkele regels te houden, zoals het gezamenlijk gebruiken van de maaltijden zonder daarbij te converseren. Het abdijbier dat men er net als de trappisten kan drinken, is overigens met een alcoholpercentage van 3,5 procent aanzienlijk lichter dan het commerciële Orval bier (6,2 %). Er bestaat geen verplichting tot het bijwonen van de vaste gebedstijden (zoals de Metten, lauden enz.), maar de kerk, die volgens de regel van Benedictus zeer sober ingericht is, staat altijd voor de gasten open. De gasten verblijven in het gedeelte van de abdij aan de binnenplaats, waar de dagtoeristen niet kunnen komen. De gasten kunnen gebruikmaken van een bibliotheek, van een refter en voor wandelingen van een deel van de bossen die tot het domein van de abdij behoren. Een gastenpater waakt over de gasten. Voor biecht, een gesprek of geestelijke bijstand is er altijd wel een monnik beschikbaar. 10

11 ANTWERPSE KEMPEN: HERENTALS (2012) Jos alleen in winter Heen en terug gebracht door Clim. Hotel De Zalm in Herentals, 5 dagen, kamer met balkon en minibar, 82 per nacht. Van zondag 29 januari tot / met vrijdag 3 februari DAG 1 ROERMOND - HERENTALS Om uur vertrek via Kerensheide. Jos vergeet nog net niet zijn medicijnen! Na een uur en een kwartier aankomst in Herentals, 116 kilometer verderop. We drinken koffie aan de markt. Inchecken: ik krijg kamer 38 met aparte wc op het derde verdiep. Lakenhal In het hart van Herentals staat de Lakenhal, allicht de belangrijkste getuige van het rijke Herentalse verleden. Het gebouw werd opgericht in het begin van de vijftiende eeuw door de rijke wolwevers en lakenmakers om er hun handel in te drijven. In de oudste bronnen over het gebouw is sprake van het gulden huys, meethuys of loothuys. Omstreeks 1430 werd het gebouw omgedoopt tot stadhuis, maar sinds 1998 heet het officieel Lakenhal. In 1512 is het gebouw bijna volledig vernield door een brand. In 1534 was de wederopbouw een feit. In de loop van de tijd werden er vele herstellingen en verbouwingen aan het stadhuis gedaan. De laatste ingrijpende verbouwing dateert van Het stadhuis zelf is een sober rechthoekig gebouw. Aan de zuidzijde rijst een trapgevel op, geflankeerd door twee hoektorentjes die op dubbele kraagstenen steunen. Aan de noordzijde werd in 1534 het spitse belfort opgericht, een achthoekige toren geheel opgetrokken uit Oevelse baksteen. Het rijzige torentje is versierd met hangende bogen en eindigt op een uivormige bollespil. De hoogte van de toren bedraagt ongeveer 35 meter. Het belfort staat op de lijst werelderfgoed van UNESCO. Sinds het midden van de zestiende eeuw hangt in de belforttoren een beiaard. Nu heeft de Lakenhal een sociaal culturele functie. Er worden regelmatig tentoonstellingen en concerten georganiseerd. Tijdens tentoonstellingen is de lakenhal vrij toegankelijk. Het belfort van de Lakenhal is niet toegankelijk voor het publiek. Wandeling door het stadje. Eerst expositie bekijken in de Lakenhalle ofwel oude stadhuis: gedichten met schilderijen (o.a. Wilmink, Hans Andreus e.d.). De Walburgiskerk is in laagseizoen dicht. Het is bitter koud, min zes graden. Ik bekijk het monument van de Boerenkrijg. Boerenkrijgmonument Aan de zuidzijde van de Lakenhal staat het Boerenkrijgmonument. Het ruim vier meter hoge monument herinnert aan de slag bij Herentals op zondag 28 oktober 1798, één van de bloedigste episodes uit de opstand tegen het Franse regime. Het monument werd ontworpen door Ernest Dieltjens en onthuld in Na vijf uur neem ik deel aan een Chinees buffet, valt ietwat tegen voor 15 euro: weinig vis en niet de beloofde kikkerbilletjes. Druk in restaurant, het is zondag, het volk gaat uit eten. De rest van de avond blijf ik op de hotelkamer tv kijken. Nederlandse zenders, o.a. Studio Sport en Journaal volgen. 11

12 Geschiedenis Middeleeuwen De oudste kern van Herentals, nabij de huidige Sint Waldetrudiskerk, behoorde tot het klooster van Ste Waudru van Bergen (Henegouwen). Een tweede nederzetting, aan de Kleine Nete, werd in 1209 gesticht door hertog Hendrik I van Brabant en verkreeg stadsrechten. Ze verwierf in 1303 een vrijheidskeur en groeide snel uit tot een centrum van economische welvaart. Het belang van de stad blijkt ook uit de vestiging van verschillende religieuze instellingen: gasthuis (ca. 1253), begijnhof (voor 1266), norbertinessenklooster Besloten Hof (1410), minderbroederklooster (1472) en een augustijnerklooster in Deze religieuze stichtingen hebben mede het aanzicht van de stad bepaald. Tot het einde van het Ancien Régime behoorde de heerlijkheid Herentals gemeenschappelijk aan de Brabantse hertogen en het Bergense klooster. Moderne tijd Tot 1936 was Herentals een deel van de Sint Waldetrudisparochie. Buiten de oude stadskern kwamen drie nieuwe parochies tot stand: de Onze Lieve Vrouweparochie in 1936, de Sint Antoniusparochie in 1965 en de Sint Jan de Doperparochie in Herentals kreeg op het einde van de twintigste eeuw ook naambekendheid dankzij wielerlegende Rik Van Looy, bijgenaamd 'de Keizer van Herentals' vanwege zijn opmerkelijke successen. DAG 2 HERENTALS VERKENNING Zoals gebruikelijk ga ik na een goed ontbijt (vaker alleen) op stap. Allereerst het Toeristenbureau voor informatie e.d. bezoeken. Ze staken er niet, in de rest van België wel: het openbaar vervoer ligt er plat wegens protesten tegen bezuinigingen van premier Di Rupo. Ik bekijk helemaal in mijn eentje al koukleumend het Begijnhof dat nogal tegenvalt. De kapel is dicht. Ik maak nog een rondje alvorens terug te keren en de rest van de middag al lezend in mijn warme kamer door te brengen. Ik heb vier boeken van de Noorse schrijfster Karin Fossum bij me, die wil ik allemaal uit krijgen voor ik vertrek. (En dat lukt.) Begijnhof Langs de Begijnenvest ligt het Herentalse begijnhof. Het oorspronkelijke begijnhof uit de 13de eeuw lag een kleine kilometer noordelijker, op het Nieuwland aan de andere oever van de Kleine Nete. Dit werd afgebroken tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Het huidige begijnhof werd gebouwd in de 17de eeuw. De poort in de Burchtstraat werd gebouwd in 1640, het overwelfde poortgebouw aan de kant van de Begijnenstraat al in Het oudste huis van het begijnhof is het fundatiehuis (1647), tegenover de dreef die naar de ingang van de kerk loopt. In de gevelsteen ziet u een beeltenis van de Heilige Familie. In het midden van het begijnhof staat het sierlijke gotische begijnhofkerkje. Deze kerk is gewijd aan Sint Catharina. Tegenover Ons Heer op de koude steen aan de kerk staat de infirmerie (huisnummer 13). Het gebouw diende om bejaarde, zieke of behoeftige begijnen onderdak te verschaffen. De infirmerie is in de oorspronkelijke staat behouden gebleven. In de infirmerie is het begijnhofmuseum gevestigd. Sommige woonhuizen zijn verhuurd, anderen zijn in erfpacht gegeven. De erfpachters mogen de huizen bewonen, maar zijn verplicht ze onder strenge voorschriften te renoveren. Ik loop naar het station (10 minuten) om de treinenloop te bestuderen, maar dat zit potdicht, staking weet je wel. Friet met bokworst en kroket eten. Krijg de friet niet helemaal op, die is wel lekker. Ik koop de krant Het Laatste Nieuws en noteer typisch Belgische uitdrukkingen zoals: leefloon (=bijstand), tijdskrediet (=ATV/ADV), landingsbaan (=Bapo), 12

13 cultuurschepen (=wethouder voor cultuur), solden en afprijzing (= uitverkoop en korting), motsneeuw (=natte sneeuw), busrit afgeschaft (= rit geannuleerd), geldafhaling (=kasopname), burelen (=kantoren). Grappig. DAG 3 BEZOEK PER BUS AAN LIER Op naar het station. Retourtje naar Turnhout, 6,50, 25 kilometer verderop. Na een kwartier in de trein volgt het bericht dat wegens wisselstoring (bevroren!) reis niet doorgaat. Ik krijg het geld zonder probleem terug aan het loket. Buiten tref ik een bus naar Lier aan, ik stap onmiddellijk in. Op 20 kilometer ten zuidoosten van Antwerpen, daar waar Grote en Kleine Nete samenvloeien, ligt Lier, dat veel meer te bieden heeft dan je van zo n kleine stad zou verwachten. Wie rondkijkt op de Grote Markt in het Vlaamse Lier raakt gemakkelijk onder de indruk van de statige Grote Marktgildehuizen, maar wordt ook al gauw op het verkeerde been gezet. Eeuwenoude gevels? Nee dus. Het grootste deel van wat je ziet is in de Eerste Wereldoorlog zwaar beschadigd en nadien gereconstrueerd. Het stadhuis met belfort Het stadhuis met belfort domineert de Grote Markt. Het huidige stadhuis is de vroegere lakenhalle. In de 15de eeuw werd de lakenhalle overgebracht naar het Vleeshuis. In 1740 verbouwde architect Jan Pieter van Bauerscheit de Jonge het gebouw grondig in Brabantse rococostijl. Het interieur is Lodewijk XIV stijl. Heel bijzonder zijn de sierlijke eiken wenteltrap, het beschilderde plafond in de raadzaal, het smeedijzeren kunstwerk "Gevecht met de draak" van Lodewijk van Boeckel en een grote collectie schilderijen en antieke stukken. Aan de voorpui duidt een rozet het niveau van de zeespiegel aan: 6m. Het Vleeshuis Het Vleeshuis was het gildenhuis van de slagers. Het dateert uit 1418 en heeft verschillende functies gekend: gildenhuis, lakenhalle, vredegerecht, gevangenis. Het werd verschillende malen verbouwd in andere stijlen. De huidige gevel is een neogotische reconstructie uit De twee stenen leeuwen met het opschrift S.P.Q.L. stonden vroeger aan het stadhuis. Nu is het Vleeshuis een tentoonstellingsruimte. Na een uurtje kom ik in het centrum van dit alleraardigste stadje aan. Ik stap uit bij het Zimmerplein. Nabij ligt de markt, jammer genoeg zijn ze overal in België de marktpleinen aan het renoveren, een en al bouwput dus. Het vriest acht graden. Fraaie gevels van gildepanden, het Vleeshuis en de eertijdse Lakenhalle, nu stadhuis. Een stukje Skandinavië in Lier De Deense Poort met daarachter het Hof van Denemarken herinnert ons aan koning Christiaan II van Denemarken, schoonbroer van Keizer Karel. In 1524 kwam hij als banneling naar Lier en verbleef er tot in Hij kon het goed vinden met de Lierenaars en was hier bekend als de "rode koning". Door zijn aandeel in het bloedbad in Stockholm wordt hij in Zweden herinnerd als Christiaan de Tiran. Ik bekijk verder de buurt langs her riviertje de Binnen Nete, dwaal rond aan de overkant met de ontoegankelijke St. Gummarus kerk met het standbeeld Christus Koning erachter en 13

14 het Deense Hof en beland in het stadspark met vijver en bruggetjes. Ik bekijk daarna het Begijnhof, heel wat mooier dan dat in Herentals. Het begijnhof Het begijnhof is in Lier in 1258 ontstaan. Begijnhoven waren besloten hoven waar weduwen en ongehuwde vrouwen een religieus geïnspireerd, maar zelfstandig leven leidden. Er was zelfbestuur onder leiding van een grootjuffrouw. De begijntjes voorzagen in hun levensonderhoud door te weven, kant te maken of te borduren. Ze legden de gelofte van zuiverheid en gehoorzaamheid af, maar niet van armoede. Er was een grote harmonie tussen het spirituele en materiële leven. Op elk moment konden ze het begijnhof verlaten. In dit stratenbegijnhof zijn 162 huisjes verspreid over elf smalle straatjes en centraal gelegen is de Sint Margaritakerk. Een Kalvarieberg en een tuintje met poort bevinden zich op de plaats van de vroegere boomgaard. Verder is er een convent en een infirmerie, die later meisjesweeshuis werd. De ingang in de Begijnhofstraat wordt geaccentueerd door een monumentale arduinen poort uit Bovenop staat een terracottabeeld van de Heilige Begga (1777), de patroonheilige van de begijnen. Links naast de poort staat een gepolychromeerd beeld van Onze Lieve Vrouw van Remedie (14de eeuw). Sint-Margarita De Sint Margaritakerk is toegewijd aan de H. Margaretha van Antiochië, martelares en patrones van het Liers begijnhof. De bouw van de kerk begint in 1664 en in 1671 wordt de kerk ingewijd. Pas honderd jaar later is het bovenste gedeelte van de voorgevel voltooid, samen met de klokkentoren. Dit tijdsverschil uit zich in de bouwstijlen: de kerk is sobere barok, de klokkentoren vertoont duidelijke rococo invloed. De twee torenuurwerken zijn typisch voor de middeleeuwen: ze hebben elk maar een wijzer die de uren aanduidt. Fikse wandeling over de vest (de wallen) naar het station, waar ik de bus terug pak. Een enkele busreis kost hier drie euro, ongeacht de afstand. In de voorverkoop betaal je slechts twee euro, geen prijs toch?! Vesten De stadsvest is een 5 km lange groene gordel rond het centrum. De naam "vesten" refereert naar de oorspronkelijk vestingmuur, de tweede stadsomwalling. Vanaf ongeveer 1850 werd de verdedigingsgordel geleidelijk genivelleerd en aangeplant. De vesten herbergen een groot aantal waardevolle bomen zoals groene en rode beuk, Japanse pagodeboom, eik, linde, plataan. Christus Koning Het majestueuze bronzen Christus Koning beeld staat op het pleintje naast de Sint Gummaruskerk. Het werd in 1921 onthuld als uiting van dankbaarheid voor het beëindigen van de oorlog. De Heilig Hart en Christus Koning verering bereikte zijn hoogtepunt in België tussen de twee wereldoorlogen. Sint-Gummarus De collegiale Sint Gummaruskerk werd gebouwd op de plek waar een Romaanse parochiekerk stond, gewijd aan Sint Jan de Doper. De bouw van de Sint Gummaruskerk begon in 1378 en duurde ongeveer 200 jaar. Zo komt het, dat de onderste geledingen zuiver gotisch zijn, de middelste barok, en de torenkap rococo. De bouwheren waren de families Keldermans en De Waghemakere. Op 20 oktober 1496 werd hier het huwelijk van Filips de Schone en Johanna van Castillië ingezegend. Bijzonder zijn de Koninklijke glasramen ( ) geschonken door Maximiliaan van Oostenrijk ter gelegenheid van de aanstelling van Karel V als hertog van Brabant. Ze werden vervaardigd door 14

15 hofglazenier Nicolaas Rombauts. "De kroning van Onze Lieve Vrouw" behoort tot de absolute top van laatgotische glasraamkunst in het hertogdom Brabant. Het opvallende koordoksaal uit de 16de eeuw wordt gekenmerkt door rijkelijk versierde beeldengroepen. In de 19de eeuw kwam hier nog een torentje met een Sint Gummarusbeeld bij. Rond vijf uur bevind ik me weer in Herentals, waar ik een köfte schotel bestel bij een Turk uit Berlijn. Ik maak een praatje met hem. Hij is pas vier jaar in België en heeft net zijn inburgeringcursus samen met zijn Duits Turkse vrouw afgerond. Nu volgt hij Engelse les. Zijn familie is afkomstig uit Kayseri. In de stad pin ik bij de Dexia bank 250 en koop ik strips van onder meer Jeremiah. Om acht uur bel ik (na enkele vergeefse pogingen, een extra nul 0 vergeten in te toetsen) Clim die met redelijk goed nieuws van de longarts komt: zijn tumor is nog steeds aan het inkrimpen, zij het trager dan aanvankelijk. DAG 4 BEZOEK PER BUS AAN TURNHOUT Op naar Turnhout, een grotere stad dan Herentals. We rijden via Kasterlee. Mooi station in deze industrieel aandoende stad. Allereerst bezoek aan H. Hart kerk, met een interieur met veel beelden. Er waait een ijzige wind. Station Het station van Turnhout fungeert als eindpunt van het traject Herentals Turnhout. Vandaag de dag is het een kopstation wat in vroegere tijden niet het geval was aangezien het toen onderdeel uitmaakte van het Bels Lijntje, waarmee het traject langs Baarle doorliep naar Tilburg in Nederland. Na de restauratie van het dak, de gevel en de wachtzaal oogt het meer dan 100 jaar oude neo Vlaamse renaissancestijl stadsgebouw zeer mooi. De oude overkapping die het perron kende werd afgebroken maar is in schaalmodel terug opgebouwd in het Stadspark bij het station van de stoomgroep. Daarnaast loont het zeker ook de moeite om even halt te houden bij de door de stad geschonken stationsklok en het stationsbuffet. De oude slaapplaats van de treinen werd omgebouwd tot een hotel voor reizigers, een restaurant en er is ook een casino ondergebracht. Heilig-Hartkerk Dankzij haar spitse toren van 92 meter (de hoogste van de stad) ziet men de Heilig Hartkerk van op alle toegangswegen naar Turnhout. De eerste steen van de kerk werd tussen 1903 en 1907 in een zeer zuivere neogotische stijl gelegd. Deze stijl werd door de architecten Petrus en Jules Taeymans uitgetekend. Ook het meubilair en de versiering van de kerk zijn neogotisch. Tussen 1982 en 1985 werd de Heilig Hartkerk grondig gerestaureerd. Door deze restauratie is de kerk ook toegankelijk gemaakt voor mindervaliden. Schenkingen door gegoede parochianen zorgden voor een mooie verzameling glasramen. De kerk bevindt zich nabij de zeshoek tussen het station en de markt van Turnhout. Via een winkelcentrum en een steegje langs scholen kom ik bij de uitgestrekte markt met middenin de Pieterkerk met veel beelden en een indrukwekkende preekstoel. De kerk uit de 15e en de 18e eeuw met een 19e eeuwse preekstoel, een koorgestoelte (1713) en biechtstoelen uit 1740 is zeer de moeite waard. Sint-Pieterskerk Blikvanger op de Grote Markt is de Collegiale St. Pieterskerk, de oudste kerk van Turnhout. In de kerk bevinden zich onder meer een prachtige preekstoel, hoogaltaar en beeld en schilderwerken. Er wordt 15

16 ook een rijke kerkschat bewaard. Het kunstig gebeeldhouwde koorgestoelte stond oorspronkelijk in de Priorij van Corsendonk. Er is ook een prachtig en uniek 16 de eeuws drieluik te bewonderen. Ik loop het kantoor van de nationale busonderneming De Lijn binnen en koop een voorraad tickets. Daar ligt ook het politiebureau en het stadhuis. Vlakbij staat het krijgshaftige monument voor de Gevallenen in beide Wereldoorlogen, veel beeldhouwwerk. Ik wandel voorbij de Watertoren. Watertoren De waterleiding werd op 19 juni 1904 officieel ingespoten door prins Albert en prinses Elisabeth door middel van twee fonteinen die op de Grote Markt stonden. In 1987 werd de 38 meter hoge watertoren als monument beschermd, omdat hij nog de enige in zijn soort is. In oktober 1992 is men begonnen aan de restauratie van de toren, het kopstuk en de dakconstructie. Verder langs de Kunstacademie en het middeleeuwse kasteel van de hertogen van Brabant, nu een gerechtshof. Ik mis het begijnhof, niet omdat het zo ver lopen is, maar vooral omdat ik het koud heb Enige tijd vertoef ik bij het station met art deco wachtkamer en resto (koffie), waarna ik de bus terug pak. Geschiedenis Turnhout is ontstaan op het kruispunt van twee grote handelsroutes en in de bescherming van het jachtkasteel van de hertogen van Brabant dat reeds voor 1110 zou hebben bestaan. Dit jachtverleden wordt nog steeds weerspiegeld in het wapen van de stad. In ongeveer 1212 verkreeg de kleine gemeenschap zijn stadsrechten van hertog Hendrik I van Brabant. In 1338 werd het privilege toegekend om op zaterdag een markt te organiseren, een traditie die ook nu nog in ere wordt gehouden. In 1466 beschreef een reiziger de goedgebouwde huizen en hij telde vijf kerken. Tegen de 16e eeuw was Turnhout een rijk commercieel centrum geworden, maar het einde van de eeuw brachten oorlog, vuur, confiscaties en epidemieën. De onderdrukking en de Inquisitie deden vele progressieven naar Nederland vluchten, waardoor de streek rond Turnhout verarmd achterbleef. De stad en zijn omgeving waren verscheidene keren het toneel van gevechten, en twee grote veldslagen zijn naar Turnhout genoemd: een in 1597 en een in Beide worden de Slag bij Turnhout genoemd. In 1830 werd België onafhankelijk, en Turnhout viel net onder de nieuwe grens met Nederland. In de periode van vrede tussen 1831 en 1914 werden het Kanaal Dessel Turnhout Schoten (1844) en de spoorlijn aangelegd (1855). Aan de rand van Herentals stap ik eerder uit. Daar bezoek ik het Arboretum en het negentiende eeuwse kasteeltje van de familie Le Paige. In het park een bevroren vijver en een opvallend tuinhuis op een heuveltje. Zeldzame bomen. Interieur van het kasteel is art nouveau. Verder loop ik rond op het terrein van het Oude Gasthuis aan de oever van de snelstromende Kleine Nete die door wilgen wordt omzoomd. Al terugwandelend naar de Markt maak ik nog een omweggetje naar het Begijnhof. Eten doe ik bij het restaurant De Poort, een visschotel met veel salade (met dadels en vijgen erin verwerkt!) en friet die ik alweer niet op krijg. 16

17 Domein Le Paige De Le Paiges waren een vooraanstaande Herentalse familie. Verschillende Le Paiges zijn burgemeester van Herentals geweest. Bij de geboorte van Henri Le Paige in 1806 liet zijn vader 30 eiken planten op het domein aan de Nederrij. De kiem van het arboretum was gelegd. Nu staan er meer dan 70 verschillende boomsoorten uit de hele wereld in. De waterpartij in de tuin is het laatste restant van de oude vesten rond de stad. Het kasteel dateert van Je kunt de bouwstijl eclectisch noemen: elementen uit de renaissance, barok en classicisme vormen een neo stijl. In het interieur vinden we een aanzet tot art nouveau. Het smeedijzeren hek rond de voortuin is van de Herentalse ijzergieter Van Aerschot. Sinds de afwerking van de restauratie in 2000 heeft het kasteel een sociaal culturele functie. Cultuurcentrum 't Schaliken organiseert er een achttal tentoonstellingen per jaar. Herentalse gasthuis Het Herentalse gasthuis, ontstaan voor 1253, is ongetwijfeld het oudste van de Kempen. Van "gasthof" evolueerde het geleidelijk naar "ziekenhuis". Sinds 1527 leven de zusters er nog volgens de regels van Sint Augustinus. Er zijn een viertal gebouwen waarvan de architectuur van uitzonderlijk historisch belang is. De ingangspoort, de bijzonder stemmige kapel, het oude klooster en de oude gasthuisschuur stammen allemaal uit de zeventiende eeuw. In het oude klooster vindt nu de administratie van het Herentalse OCMW onderdak. De kapel, eveneens onder het beheer van het OCMW, wordt nog regelmatig gebruikt voor huwelijken, doopsels en uitvaartplechtigheden. Samen met het oude rode bakstenen ziekenhuis uit het interbellum, het ziekenhuis uit de tweede helft van de twintigste eeuw, en een splinternieuwe vleugel uit de eenentwintigste eeuw vormt het oude gasthuis een opmerkelijk geheel. DAG 5 BEZOEK PER BUS AAN LEUVEN Bij het ontbijt kook ik zelf mijn zachte eitjes. Even later alweer een uur in de bus, nu via Aarschot en een stukje autosnelweg op weg naar Leuven. Daar ben ik al twee keer eerder geweest, een keer met Clim. Ik kom aan bij het Martelarenplein voor het station dat, niet tot mijn verbazing overigens, in restauratie is. Ik bezoek in de stad de bekende plekken aan en rondom de Grote Markt met zijn fantastische gotische gebouwen, waaronder het stadhuis met zijn karrenvracht aan beelden. LEUVEN (Frans: Louvain, Duits: Löwen) is een stad en gemeente in de Belgische provincie Vlaams Brabant. Ze is de centraal gelegen hoofdstad van deze provincie en tevens de hoofdplaats van het bestuurlijke en gerechtelijke arrondissement Leuven. Leuven telt ruim inwoners en ligt aan de Dijle. Leuven is onder meer bekend als de vestigingsplaats van de Katholieke Universiteit Leuven, de oudste universiteit in de Lage Landen, de multinational Anheuser Busch InBev (historisch Brouwerij Artois, naderhand ook nog Interbrew en InBev geheten), de Boerenbond en het universitair ziekenhuis Gasthuisberg. Vanwege de eeuwenlange aanwezigheid van zowel de brouwerij Artois als het studentenleven wordt Leuven ook wel de bierhoofdstad van Vlaanderen/België genoemd. 17

18 Vrij lang blijf ik de Pieterskerk bezoeken, ook de schatkamer bekijk ik tegen betaling van 2 euro. Op straat lopen opvallend veel jonge mensen rond, Leuven is onmiskenbaar een studentenstad. In een stripwinkel met een enorme collectie koop ik enkele tweedehands strips. Foto van de kotmadam (1985) op de bank aan de Oude Markt, met zijn tientallen cafés met terrassen, taveernes en restaurants de langste toog van de wereld genoemd. Ik loop nog naar de universiteitsbibliotheek op het Ladeuzeplein die volledig herbouwd is in het begin van de 20 e eeuw. Onderweg duik ik voor koffie regelmatig cafés in. Bij een Japans restaurant waag ik me aan de rijkelijk gevulde vissoep à 7 euro. Om een uur of vier neem ik de bus terug. Het stadhuis Het stadhuis van Leuven is een van de bekendste gotische stadhuizen ter wereld en staat op de Grote Markt van Leuven. Dat het Brusselse stadhuis model heeft gestaan staat vast. Dit werd al in de vijftiende eeuw vermeld door de Leuvense stadsboekhouder. Het stadhuis telt drie verdiepingen. Tussen de vensters zijn telkens twee nissen, die lichtjes uitspringen. Drie van de vier hoektorens hebben ook nissen. De kraagstenen zijn gebeeldhouwde voorstellingen uit de Bijbel. Het steeds terugkerende onderwerp is schuld en boete. Ze hadden een belerende en vermanende functie. De Grote Markt De Grote Markt bevindt zich op één van de meest historische plaatsen van Leuven en bestaat in zijn huidige ontwerp reeds sinds de 14de eeuw, bij de oprichting van de Katholieke Universiteit Leuven. De meeste gebouwen op het plein zijn dan ook opgetrokken in de befaamde Brabantse gotiek, zoals het monumentale stadhuis. Andere opvallende gebouwen aan de Grote Markt zijn het Tafelrond, de Collegiale Sint Pieterskerk en enkele prachtige gildehuizen. Daarnaast is, zoals in heel Leuven, ook hier geen gebrek aan cafés en tavernes. In tegenstelling met de meer trendy, op de jeugd gerichte, zaken op de Oude Markt, bevindt zich op de Grote Markt meer traditioneel aandoende horeca. Sint-Pieterskerk De collegiale Sint Pieterskerk is een Rooms katholieke kerk in Leuven. Vroeger was er een Romaanse kerk, maar deze werd in de 15de eeuw vervangen door de huidige kerk. Tot in de 17de eeuw werd er aan de kerk gebouwd. Het bouwwerk is echter nooit voltooid: de twee torens zijn nooit erg hoog geweest. Later werd de geringe hoogte nog verkleind bij een instorting. Verschillende architecten werkten aan dit Brabantse laatgotische gebouw: Sulpitius van Vorst leidde de werken tot zijn dood in Jan II Keldermans en Matthijs de Layens volgden hem op. Aan de patroonheilige van de kerk ontlenen de Leuvenaars hun bijnaam Peetermannen. In de schatkamer van St. Pieter bevindt zich het beroemde drieluik van Dirk Bouts: Het Laatste Avondmaal. Dit drieluik dateert uit de 15de eeuw en onderging een grondige restauratie van 1996 tot Ook het schilderij Het martelaarschap van de H. Erasmus is hier te zien. Verder is er ook nog de gotische sacramentstoren, ontworpen door Matthijs de Layens. Ook is de crypte van de Romaanse kerk te bezichtigen. Er zijn ook nog het doopvont uit circa 1490, de barokke kansel uit de 18de eeuw, het laatgotische doksaal met een aan Jan Borreman toegeschreven triomfkruis uit de 15de eeuw, het koor met het 18

19 grafmonument van Hendrik I van Brabant. Verder zijn er andere schilderijen, beeldhouwwerken zoals het Lievevrouwebeeld 'Sedes Sapientiae' uit 1442, kerkelijk meubilair en een verzameling religieus zilverwerk. Oude Markt De Oude Markt is een rechthoekig plein in het centrum van Leuven dat grotendeels bestaat uit horecazaken. Hieraan dankt het zijn bijnaam de langste toog ter wereld. Midden augustus wordt hier het jaarlijkse muziekfestival Marktrock georganiseerd. Als residentiestad van de graven van Leuven kreeg het plein in 1150, toen de eerste stenen omwalling werd gebouwd, het marktrecht waardoor er economische activiteiten werden ontwikkeld. Er werd tot drie maal per week markt gehouden. Delen van de markt ontsnapten aan de bombardementen van de twee wereldoorlogen, maar toch was de wederopbouw noodzakelijk. Op de Oude Markt komt ook de classicistische vleugel van de universiteitshal uit. Hier was de universiteitsbibliotheek gevestigd tot de vernieling in De gevel van het Heilig Drievuldigheidscollege is prominent zichtbaar op het zuidelijke uiteinde van het langgerekte plein. In Herentals aangekomen bestel ik in een naburig restaurant een (dure) pan Zeeuwse mosselen. In de supermarkt van Delhaize koop ik voor 35 euro allerlei lekkernijen die in Nederland niet verkrijgbaar zijn. Tenslotte pin ik opnieuw 250 euro, zodat ik in geval van nood het hotel cash / contant kan afrekenen. Op zijn Belgisch: met gepast geld kan betalen. DAG 6 TERUGREIS NAAR ROERMOND Uitchecken om tien uur. Per abuis maaltijd in rekening gebracht, wordt gecorrigeerd. Betalen per Visa, mijn Mastercard is per 1 februari verlopen. Bagage in bewaring geven. Rondkuieren, onder andere naar voormalig Norbertessenklooster (nu school en kantoor zorginstelling, mooie binnenplaats), de gesloten Waldetrudiskerk, het moderne gemeentehuis, de bescheiden Zuidpoort. Twee maal moet ik de kou ontvluchten in een café voor hete koffie. Bij Blokker dvd s aanschaffen. Waldetrudiskerk Met de bouw van het koor werd in 1417 begonnen, en in 1449 werd het koor overwelfd. De kerk is rijkelijk versierd met borstweringen, waterspuwers, nissen en torentjes. In 1453 begon men met de bouw van het schip. Het schip is veel soberder dan het koor. De kerk bevat heel wat kunstschatten, zoals het bewonderenswaardige retabel van Sint Crispien en Crispiniaan. Om uur meldt Clim zich al in café van De Zalm, dat heeft hij vlug gefikst! Een half uur later vertrekken we, de Volvo staat in de winkelstraat geparkeerd. Op de markt was geen plaats vanwege marktdag. Onderweg kiezen we de verkeerde autobaan, we moeten daardoor een omweg binnendoor via Hasselt naar Genk maken. Tussenstop bij parkeerplaats Swentibold. Aankomst Roermond vóór vier uur. Daarna inkopen doen bij Plus. 19

20 UNESCO-werelderfgoed in België Het Liers begijnhof en het belfort werden op het einde van de 20ste eeuw op de prestigieuze lijst van het UNESCO Werelderfgoed geplaatst. De Organisatie van de Verenigde Naties voor Onderwijs, Wetenschap, Cultuur en Communicatie bevordert wereldwijd de erkenning en de bescherming van het culturele en natuurlijke erfgoed, dat van uitzonderlijke waarde is voor de mensheid. In 1998 werden 13 Vlaamse begijnhoven geklasseerd als UNESCO werelderfgoed: Lier, Diest, Tongeren, Kortrijk. Mechelen, Sint Amandsberg, Hoogstraten, Brugge, Dendermonde, Turnhout, Sint Truiden, Leuven en Gent. In 1999 werden ook 24 Vlaamse en 6 Waalse belforten geklasseerd als UNESCO werelderfgoed: Lier, Diest, Tongeren, Kortrijk. Mechelen, Sint Amandsberg, Hoogstraten, Brugge, Aalst, Brugge, Dendermonde, Diksmuide, Eeklo, Gent, Herentals, Ieper, Kortrijk, Lo Reninge, Mechelen, Nieuwpoort, Oudenaarde, Roeselare, Sint Truiden, Tielt, Veurne, Antwerpen, Leuven, Mechelen, Tienen, Tongeren, Zoutleeuw, Doornik, Bergen, Charleroi, Binche, Thuin en Namen. In 2005 werd de UNESCO lijst uitgebreid als grensoverschrijdend cultureel erfgoed. Er kwam één Waals belfort bij: Gembloux. De andere staan in Frankrijk: in Armentiers, Belle, Sint Winoksbergen, Kamerijk, Frans Komen, Dowaai, Duinkerken, Grevelingen, Rijsel, Loos, Aire sur la Lys, Atrecht, Béthune, Boonen, Kales, Hesdin, Abbeville, Amiens, Doullens, Lucheux, Rue en Saint Riquier. In totaal zijn er nu 54 belforten geklasseerd. STATIGE GEVELS AAN HET MARKTPLEIN VAN LIER 20