Digipoort slaat vleugels uit. Van opdrachtbrief tot beleidsoverleg

Transcriptie

1 Digipoort slaat vleugels uit Vier detentiecentra sluiten aan Van opdrachtbrief tot beleidsoverleg Logius professionaliseert contacten opdrachtgevers De nieuwe Governance Alles over het nieuwe sturingsmodel Relatiemagazine, nummer 24, maart 2013

2 Inhoud Nieuws Nieuws 2 Voorwoord 3 Digipoort slaat vleugels uit 4 Koplopers 7 Een kwestie van vertrouwen 8 Van opdrachtbrief tot beleidsoverleg 12 Uitgelicht: de nieuwe Governance 14 De koppeling 15 StandaardTip 16 Getipt 16 Colofon 16 Energieverbruik DigiD Machtigen en Digipoort gemeten Logius wil burgers en bedrijven op een groene manier elektronisch zaken laten doen met de overheid. Daarom heeft Logius onderzoek gedaan naar het energieverbruik van DigiD Machtigen en Digipoort per transactie. Met deze informatie kan Logius beter sturen op het energieverbruik van beide producten. Uiteindelijk levert dat een aanzienlijke CO2 -en kostenbesparing op. Het onderzoek is samen met leveranciers KPN, Equinix en Capgemini uitgevoerd. Agentschap.nl en twee onderzoekspartijen hebben het onderzoek gefinancierd. Lees verder via koppelvlak Koppelvlak vanaf juni digitaal De volgende editie van Koppelvlak komt alleen nog digitaal uit. Als uw adres niet bekend is bij Logius, vragen wij u zich opnieuw aan te melden via Is uw adres wel bekend, dan ontvangt u Koppelvlak vanaf juni via de . In oktober vorig jaar is een lezersonderzoek uitgestuurd naar alle lezers van Koppelvlak. Uit dit onderzoek kwam naar voren dat een groot deel van de lezers Koppelvlak graag digitaal wil ontvangen. Daarnaast vindt Logius een digitaal magazine beter passen binnen de missie van Logius. Beheer Zoekdienst overgedragen aan KOOP Per 1 januari is het beheer van de Zoekdienst officieel overgedragen aan KOOP, het Kennis- en exploitatiecentrum Officiële Overheidspublicaties. KOOP is een van de bedrijfseenheden van de Werkmaatschappij van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). KOOP ontwikkelt producten voor digitale publicatiediensten en beheert deze voor alle overheden. Het centrum beheert de meeste collecties die de Zoekdienst gebruiken. Logius blijft de collectie Samenwerkende Catalogi beheren, net als de website Overheid.nl waar burgers, bedrijven en professionals alle collecties in de Zoekdienst kunnen doorzoeken. De nieuwe beheerorganisatie kunt u per bereiken (zoekdienst@koop. wmrijk.nl). Ondernemingsdossierstandaard op PToLU-lijst Het College Standaardisatie heeft in januari de NTA9040-standaard voor het Ondernemingsdossier op de 'pas toe of leg uit'-lijst geplaatst. De NTA9040-standaard 2 Logius koppelvlak maart 2013

3 Afscheid beschrijft de manier waarop binnen het Ondernemingsdossier verschillende partijen informatie uitwisselen. Dit betreft informatie over regelhulp, aanvragen, rapportages en toezicht. Opname van de standaard biedt ondernemers en overheden zekerheid over de manier waarop deze uitwisseling van gegevens plaatsvindt. Een onderneming kan met het Ondernemingsdossier eenmalig aan verschillende overheden als toezichthouders of vergunningverleners informatie uit de eigen bedrijfsvoering beschikbaar stellen. Dit vermindert de administratieve last voor ondernemers en draagt bovendien bij aan de ambitie van het kabinet om vanaf 2017 elektronisch zakendoen mogelijk te maken. Nieuwe handreiking over Open Document Formaten Bureau Forum Standaardisatie brengt in maart een nieuwe handreiking uit over het gebruik van open documentstandaarden ODF en PDF/A. De vorige publicatie over dit onderwerp was samen met het inmiddels afgeronde programma NOiV (Nederland Open in Verbinding) gemaakt. In deze nieuwe handreiking staan tips en toelichting over het gebruik van ODF om softwareonafhankelijk digitale documenten met elkaar uit te wisselen. PDF/A is een universele bestandsindeling. Daarmee blijven lettertypen, afbeeldingen en lay-out van elk willekeurig brondocument behouden, ongeacht het programma of platform waarmee het document werd gemaakt. Hierdoor kunnen digitale documenten jarenlang worden bewaard en weer opgehaald, zonder dat er iets aan het document verandert. Beide documentstandaarden staan op de 'pas toe of leg uit'-lijst van het College Standaardisatie. Beste lezer, Dit is de laatste Koppelvlak in papieren vorm. Met ingang van 1 juni verschijnen we alleen nog maar digitaal. Dat past beter bij onze missie als beheerder van e-overheidsproducten. Tegelijkertijd nemen wij ook afscheid van oude overlegvormen. Wij voeren in 2013 een nieuw sturingsmodel in met onze klanten en opdrachtgevers, de nieuwe Governance (zie de rubriek Uitgelicht). Ook zijn wij in 2011 een onderzoek gestart naar risicobeheersing, controle en vertrouwen bij ketensamenwerking in de ICT. Vertrouwen, of liever gezegd assurance, is essentieel voor onze onderlinge samenwerking. Daarom vind ik dit onderzoek en de resultaten ervan zo belangrijk en wijden wij er in deze Koppelvlak vier extra pagina's aan. Deze laatste papieren editie bevat dus veel digitaal nieuws. Veel leesplezier! Steven Luitjens Directeur Logius maart 2013 koppelvlak Logius 3

4 Digipoort slaat vleugels uit Digipoort is inmiddels flink ingeburgerd bij de Douane en in de sector Transport en Logistiek. Ook in andere sectoren krijgt het product steeds meer voet aan de grond. Zo gebruikt het beveiligingsbedrijf G4S sinds kort Digipoort voor het digitaal administreren van het in- en uitklokken van beveiligers bij het Detentiecentrum in Rotterdam. Aansluiting van de andere drie detentiecentra in Alphen aan den Rijn, Zeist en op Schiphol volgen later dit jaar. 4 Logius koppelvlak maart 2013

5 Jacques de Wit en Manja Koelemij 'De aansluiting van de detentiecentra op Digipoort is voor ons een hele bijzondere eend in de bijt, waarmee we uiteraard heel blij zijn', vertelt business consultant Jacques de Wit van Logius. 'Het gaat hier niet om een transactiebericht tussen de overheid en het bedrijfsleven, maar over het digitaliseren van een kleine mededeling over iemand die een toegangspoort in- of uitgaat. Een heel ander soort bericht dus dan dat er normaal over Digipoort gaat. Deze aansluiting toont maar weer eens aan hoe je generieke voorzieningen breder en flexibeler kunt gebruiken dan we in eerste instantie zouden verwachten. Digipoort wordt nu met succes ingezet in de visserijsector. Ook is Logius betrokken bij de bouw van het Maritiem Single Window. Kortom, er zijn nog mogelijkheden genoeg om over na te denken. Dat is ook onze opdracht als organisatie: wij moeten de voorzieningen die wij in beheer hebben zo breed mogelijk kunnen inzetten.' 'Deze aansluiting toont maar weer eens aan hoe je generieke voorzieningen breder en flexibeler kunt gebruiken' Toegangscontrole G4S Secure Solutions is het grootste particuliere beveiligingsbedrijf in de wereld. Het bedrijf verzorgt de beveiliging van het bedrijfsleven en overheden, waaronder de detentiecentra van de Dienst Justitiële Inrichtingen van het ministerie van Justitie. Manja Koelemij, ICT Projectmanager G4S Secure Solutions: 'We sluiten nu de toegangscontrole van vier detentiecentra aan op Digipoort. Die detentiecentra zijn gelegen in Rotterdam, op Schiphol, in Alphen aan den Rijn en in Zeist. We wilden graag de papieren Lees verder op pagina 6» maart 2013 koppelvlak Logius 5

6 Vervolg van pagina 5» administratie rond de urenverantwoording en facturatie van onze medewerkers in de detentiecentra vereenvoudigen.' 'Het idee om Digipoort hiervoor te gebruiken bestond al langer, maar de plannen zijn pas begin vorig jaar concreet gemaakt. De aansluiting vindt in nauwe samenwerking plaatst met Justitie. Je mag natuurlijk niet zomaar het netwerk van Justitie benaderen. Er zijn dan ook veel gesprekken en discussies geweest over hoe we dit in praktijk zouden brengen. Het voordeel van Digipoort is dat het om een generiek product van de overheid zelf gaat. Het is een veilig systeem, dat niet zomaar van buitenaf benaderd kan worden. Er is daardoor ook veel draagvlak bij de klant voor het gebruik van Digipoort. Iedereen wil dat dit slaagt. Ook de samenwerking met Logius verloopt prettig. We hebben een paar keer overleg gehad over de technische invulling van de koppeling op Digipoort. Dat ging qua technische inhoud vrij diep. Het is dan fijn dat er iemand van Logius bij zit die precies weet wat de beste oplossing is om de koppeling te maken.' 'Nu kun je erop vertrouwen dat wat er met de pas wordt geklokt ook betrouwbare real time-informatie is' Urenrapportages 'Wat we nu hebben gedaan is vrij nieuw', vervolgt ze haar verhaal. 'We hebben de systemen van onze klant en van ons geïntegreerd, waardoor de administratie digitaal verwerkt kan worden. Het proces naar de klant toe verloopt een stuk simpeler en we hoeven veel minder gegevens aan onze klant door te geven.' een handtekening onder zetten. Het duurde daardoor heel lang voordat we een factuur voor onze diensten konden sturen. Nu kun je erop vertrouwen dat wat er met de pas wordt geklokt ook betrouwbare real time-informatie is. Dat maakt het factureren een stuk eenvoudiger. We kunnen onze klant sneller op de hoogte brengen van wie er nog niet binnen is en wie wel. En wij kunnen meteen in actie komen en onze klant snel laten weten waarom iemand nog niet aanwezig is. Digitaliseren vind ik sowieso een mooie zaak. Als dit straks een succes is, kunnen we zo n koppeling wellicht ook voor andere klanten gaan gebruiken.' 'We hebben vorig jaar in een paar maanden tijd 147 vissersboten op Digipoort aangesloten' 147 boten 'In feite kunnen we binnen vijf dagen een bedrijf op Digipoort aansluiten', vult De Wit aan. 'Dus technisch kan het allemaal snel. Maar omdat je zoals hier met een ketenaansluiting te maken hebt, waarbij heel veel partijen geïnformeerd moeten worden en besluiten moeten nemen, kan het allemaal wat langer duren. Als er eenmaal één is aangesloten, gaat de rest vaak veel sneller. Zo hebben we vorig jaar nog in een paar maanden tijd 147 vissersboten op Digipoort aangesloten. Er is dus veel mogelijk.' Wilt u ook aansluiten op Digipoort of de mogelijkheden bespreken? Neem dan contact op met het Servicecentrum van Logius. 'In het verleden moesten we onze urenverantwoording via (arbeidsintensieve) urenrapportages aanleveren. Die lijsten moesten op locatie worden gecontroleerd en getekend en ook de verantwoordelijke manager van G4S moest er 6 Logius koppelvlak maart 2013

7 Koplopers Test om vertrouwen Wiedjai Kapoerchan, Paul Theuvenet en Hans den Engelsman Na twee jaar gaat DigiInkoop op voor de finale release. Het ministerie van VWS neemt het voortouw in de laatste gebruikersacceptatietest (GAT), die begin februari is gestart en vier weken duurt. Alle betrokken ministeries hebben input voor de test aangeleverd en nemen aan de GAT deel. 'Zo krijgen we meer grip op de situatie en vergroten we het draagvlak voor DigiInkoop bij alle deelnemende ministeries', aldus Paul Theuvenet, programmamanager DigiInkoop bij VWS. VWS is een van de deelnemende ministeries aan DigiInkoop, dat straks rijksbreed moet worden ingevoerd. 'Wij zijn hierin een van de koplopers, omdat wij nu nog met een oud elektronisch inkoopsysteem werken dat we graag willen vervangen. Eigenlijk had DigiInkoop al in het najaar van 2011 opgeleverd moeten worden, maar door allerlei oorzaken heeft het project vertraging opgelopen. Zo is onder meer besloten om DigiInkoop niet in één keer, maar in vier releases uit te brengen en per release de functionaliteit geleidelijk uit te breiden. De vierde is SMART2A, de release die wij nu uitgebreid testen.' Voortouw in testen 'Na de derde release van DigiInkoop stonden er nog zo veel punten open en was er onder de toekomstige gebruikers zo weinig vertrouwen in de representativiteit van de finale GAT, dat we als VWS hebben gezegd: laat ons de gebruikersacceptatietest van SMART2A organiseren. Zo krijgen we meer grip op de situatie en vergroten we het vertrouwen in DigiInkoop. Daarmee zorgen we voor een beter draagvlak voor DigiInkoop bij de andere deelnemende ministeries. We zijn ervan overtuigd dat we met een goede GAT ook een wezenlijke kwalitatieve bijdrage leveren aan een goedwerkend product voor onze gebruikers.' 'Tegelijkertijd levert deze manier van testen door gebruikers ook een risico op voor Logius en de leverancier. Voldoet de test niet, dan zullen alle ministeries liever nog even met de invoering van DigiInkoop wachten. Het is dus voor alle partijen belangrijk dat deze test slaagt.' Basis van vertrouwen 'De samenwerking tussen de deelnemers Logius, Ordina en Bartosz gaat bij het testen beter dan voorheen, mede dankzij SZW die de testlocatie beschikbaar heeft gesteld. Het is bijzonder wat er nu is georganiseerd, alle huidige deelnemers doen mee op basis van vertrouwen. Iedere deelnemer heeft hierin zijn eigen rol, wij coördineren. Zo test de een het onderdeel inhuur, de ander de catalogusbestellingen. We vertrouwen erop dat wat de een test en goedvindt, de ander ook zal goedkeuren. Technisch projectleider Hans den Engelsman en testmedewerker Wiedjai Kapoerchan van VWS hebben heel veel werk verricht om goede testscenario's te verzamelen. Door slim te combineren zijn er van de in totaal 260 aangedragen testscenario's uiteindelijk zeventig overgebleven. Daarmee dekken we het volledige programma van eisen en alle goedgekeurde wijzigingen af.' 'Bij het project zelf heb ik wat kritische kanttekeningen gemaakt. Zo denk ik dat het beter was geweest als we voor de invoering van DigiInkoop eerst alle inkoopprocessen bij de ministeries hadden geharmoniseerd. Nu is het systeem onnodig ingewikkeld gemaakt. Een les voor de volgende keer.' maart 2013 koppelvlak Logius 7

8 Special Generieke Logius-producten en diensten zoals DigiD en Digipoort zijn onderdeel van een ICT-keten waarin veel organisaties samenwerken. Deze diensten moeten continu in de lucht zijn om bijvoorbeeld een uitkering bij UWV te kunnen aanvragen of goederen bij de Douane in te voeren. Als er bij een van de organisaties in de keten door een storing of hackpoging iets fout gaat, raakt dat alle deelnemers. Daarom is het belangrijk om goede afspraken te maken over risicobeheersing en controle. Maar hoe doe je dat als je met zoveel verschillende spelers te maken hebt? Een kwestie van vertrouwen 8 Logius koppelvlak maart 2013

9 Hans Wortmann en Ype van Wijk 'De roep om vertrouwen in onze producten wordt steeds groter', vertelt business consultant Jean-Paul Bakkers van Logius. 'Daarom wilden we onderzoeken of we ook op een andere manier vertrouwen kunnen krijgen en risico's kunnen beheersen. Steven Luitjens, directeur van Logius, heeft daarop contact opgenomen met professor Hans Wortmann van de Rijksuniversiteit Groningen. Die heeft ons in contact gebracht met TNO, CWI en IBM om hier gezamenlijk onderzoek naar te doen. Wetenschap, bedrijfsleven en overheid werken nu in het TTISC- project samen aan een nieuw kader voor ketenvertrouwen in de ICT.' Goede afspraken 'We zijn dit project begin 2011 gestart vanuit het idee dat Logius in de toekomst steeds meer te maken zou krijgen met kwetsbaarheden van software en systemen', vertelt Luitjens verder. 'We wilden die situatie voor zijn en preventief maatregelen kunnen treffen om bijvoorbeeld storingen of pogingen om onze producten te misbruiken te voorkomen. Daarom is het heel belangrijk om hierover goede afspraken met de ketenpartners te maken. Het project heeft dus als doel om uit te vinden hoe je dat goed met elkaar regelt. Dat dat nodig is, blijkt wel uit het feit dat we sinds de start van ons onderzoek met een aantal grote kwetsbare incidenten te maken hebben gekregen. Denk maar aan de kwestie rond Diginotar.' 'We wilden die situatie voor zijn en preventief maatregelen kunnen treffen om bijvoorbeeld storingen te voorkomen' 'Ons onderzoek is echt pionierswerk, omdat er maar weinig voorbeelden zijn waarop je kunt bouwen. Er ligt nu een raamwerk dat Logius Lees verder op pagina 10» maart 2013 koppelvlak Logius 9

10 Special Vervolg van pagina 9» 'Een autostoel kun je vastpakken, maar een bitreeks kun je zonder veel moeite eindeloos veelal ongecontroleerd kopiëren' Jean-Paul Bakkers Harrie Bastiaanse en de ketenpartners kunnen gebruiken om ICT-ketens in de toekomst beter te kunnen inrichten en te besturen. We kunnen daarmee controleren of alle nodige maatregelen ook genomen zijn om de procescontinuïteit te borgen of om productmisbruik in te dammen. Dit raamwerk hebben we ontwikkeld aan de hand van de DigiD-case die eind vorig jaar binnen de loonaangiftenketen is gehouden. Omdat we zeker willen weten dat we dit raamwerk ook voor andere ketennetwerken kunnen inzetten, onderzoeken we dit voorjaar een tweede case. Dit keer rond een ander zeer belangrijk product van ons, Digipoort. Daarnaast willen we met onze belangrijkste ketenpartners in gesprek om afspraken over preventieve maatregelen te maken. Wat mij betreft is dit onderwerp straks ook het eerste agendapunt van de overleggen die we nu volgens het nieuwe Governance-model stapje voor stapje invoeren.' Vertrouwensysteem Onderzoeker en registeraccountant en IT-auditor Ype van Wijk van de Rijksuniversiteit Groningen vult aan: 'Er bestaan al veel frameworks voor de opzet van een zogenoemd assurance- of vertrouwensysteem binnen één organisatie. Maar een raamwerk voor risicobeheersing en controle binnen een ICT-keten bestond nog niet. Wel zijn er voorbeelden van een supply chain waarin aanverwante partners met elkaar samenwerken, zoals in de auto-industrie. Je weet dan precies wie er allemaal in de keten zitten, hoeveel bumpers en stoelen je voor een auto nodig hebt en wat je daarvoor kwijt bent. Als je over ICT-ketens praat, heb je geen fysieke controleverbanden die je kunt vastleggen als autobanden of stoelen. Je praat binnen ICT over een digitale stroom. Een autostoel kun je vastpakken, maar een bitreeks kun je zonder veel moeite eindeloos kopiëren. Dat betekent dus ook dat je hele andere controlepunten moet creëren. Dat is moeilijk, omdat daar nog geen voorbeelden van zijn.' 'Ook weten we niet goed waar het ontkoppelpunt van de ICT-keten ligt: waar in de keten mag men aannemen dat leveranciers geen risico's meer meebrengen? Risicomanagement houdt dus bij ICT niet op bij de voordeur, maar is afhankelijk van alle schakels in de gehele ICT-keten. Het risico dat je loopt en de mogelijkheden voor sluitende controlemaatregelen bij digitale stromen zijn beperkter dan bij fysieke stromen. Kortom, we moesten in ons onderzoek op zoek naar een totaal nieuwe aanpak, gebaseerd op digitale stromen vanuit de optiek van ICT-keten beleid en beheersing. Een raamwerk dat rekening houdt met een goede balans in het verdelen van ketenrisico's en de verantwoordelijkheden voor controles in ICT-ketens.' Gezichtsvelden Voor dat onderzoek werkte Van Wijk samen met Harrie Bastiaansen, senior consultant bij TNO. 'Het is belangrijk om vanuit verschillende gezichtsvelden naar hetzelfde probleem te kijken. Van Wijk doet dat vanuit de management- en accountantskant, ik meer vanuit mijn achtergrond als wiskundige. Dat gaf leuke discussies', vertelt hij over de samenwerking. 'We wilden niet zomaar iets verzinnen wat wel een leuk idee lijkt en dat uitproberen. Nee, de theorie moest ook methodisch kloppen. Daarnaast gaan wij vanuit TNO onderzoeken hoe we voor dit nieuwe raamwerk softwareproducten en tools kunnen ontwikkelen.' 10 Logius koppelvlak maart 2013

11 Spiegelfunctie Spiegelfunctie Hans Blokpoel, algemeen directeur Belastingen en voorzitter van de Logius Programmaraad, vindt de eerste test met DigiD een waardevol leermoment: 'De overheid werkt steeds minder autonoom dan pakweg twee decennia geleden en voert functies uit waarin ze meer en meer in ketens samenwerkt. Als er iets niet goed functioneert in deze keten, heeft dat ook zijn uitstraling naar de andere deelnemende partijen. Dat geldt bijvoorbeeld voor het gebruik van DigiD in de loonafgiftenketen. Als een partij niet goed functioneert in zo'n identiteitsketen, of het nu gaat om het afgeven van DigiD of het gebruik daarvan, dan loopt het hele veiligheidsnetwerk gevaar. En als een UWV of softwareleverancier bij de loonaangiften een probleem heeft, straalt dat ook meteen naar iedere ketenpartner uit. Ik vind het dan ook een logische stap dat private en publieke partijen, maar ook de wetenschap, steeds meer samenwerken om dit soort problemen te voorkomen. Vroeger waren dit gescheiden werelden. Maar in een maatschappij die steeds meer, ook internationaal, in netwerken opereert, is meer samenwerking geboden, ook met de wetenschap. De politiek zet het beleid uit voor de komende vier jaar, het bedrijfsleven investeert. De wetenschap is belangrijk voor de innovatie en de ontwikkelingen in de maatschappij. Daarbij werkt ze voor ons allen als een soort spiegel, waardoor we een goed beeld krijgen van de maatschappelijke ontwikkelingen die ons beïnvloeden.' Hans Blokpoel, algemeen directeur Belastingen en voorzitter van de Programmaraad Het TTISC project Modellen voor beheersbaarheid en assurance zijn tot dusver intra-organisatorisch van aard. Doordat ICT zich niet beperkt tot de grenzen van organisaties zijn deze modellen niet passend voor het verkrijg van vertrouwen in ICT-ketens. Beheersbaarheid en assurance van ICT-ketens vragen daarom om een nieuwe aanpak. Het TTISC project verschaft deze aanpak door het sturen op de balans in de verdeling van de ketenrisico's en (verantwoordelijkheid voor) controls. Assurance analyse op basis van deze aanpak kan de initiële opzet en beoordeling van assurance in ICTketens waarborgen. Meer weten over het TTISC project? Kijk op maart 2013 koppelvlak Logius 11

12 Van opdrachtbrief tot beleidsoverleg Logius maakt een professionaliseringsslag door, ook als het gaat om het contact met de beleidsopdrachtgever. Sinds afgelopen zomer zorgen twee accountmanagers voor alle contacten met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Ook maken zij de opdrachtbrieven en rapportages. Tijd dus voor een kennismaking met deze twee. Dit keer in deze rubriek aandacht voor de accountmanagers opdrachtgevers van Logius. We spreken Kristian Mul en Robin de Bock op een winterachtige dag in februari. Beide mannen zijn sinds de zomer van 2012 bij Logius in dienst als accountmanager opdrachtgevers. Daarvoor bestond de functie nog niet. 'Wij mochten deze dus echt van begin af aan invullen', vertelt Mul hierover. 'ICT is een boeiende wereld, waarin veel te doen en te verbeteren valt. Dat maakt ons werk ook erg leuk' Kristian Mul en Robin de Bock 'We gaan echt over het beheer van de producten van de beleidsopdrachtgever en maken ook de afspraken met hen. Andere accountmanagers maken de afspraken met klanten en afnemers als de Belastingdienst of gemeenten. Voorbeelden van producten waarvoor wij de afspraken maken zijn DigiD, DigiD Machtigen, PKIoverheid en de Stelselvoorzieningen. Daarnaast verzorgen 12 Logius koppelvlak maart 2013

13 wij ook de rapportages voor onze beleidsopdrachtgevers over de voortgang van de uitvoering van de opdrachten', vult De Bock aan. ook interessant om na vijf jaar bedrijfsleven met overheidsklanten eens te ervaren hoe het is om zelf bij een overheidsorganisatie te werken.' Ngoc Berris Leveranciersmanagement Afspraken Mul: 'Ter verduidelijking: BZK is als beleidsdepartement financieël verantwoordelijk voor een product zoals DigiD. De aangesloten afnemers betalen er dus niet voor. Logius draagt zorg voor een stabiele en veilige performance van het product en het aansluiten van meer afnemers.' 'Zoals ik al zei, bestond deze functie voor onze komst nog niet. We zijn als nieuwe accountmanagers opdrachtgevers gestart met het professionaliseren van de relatie tussen Logius en de beleidsopdrachtgever, in dit geval dus BZK. Onze eerste taak was dan ook het opstellen, uniformeren en professionaliseren van alle opdrachtbrieven voor 2013.' De nieuwe Governance Dit jaar voert Logius een nieuw sturingsmodel in, de nieuwe Governance (zie ook ons artikel in Uitgelicht, red). Daarbij worden klanten en beleidsopdrachtgevers dichter bij elkaar gebracht. Ook de twee accountmanagers krijgen daarmee te maken. 'De contacten met de beleidsopdrachtgevers worden dan via deze nieuwe Governance ingevuld. Hoe dat precies gaat, is nu nog niet bekend. Wel is duidelijk dat ons werkterrein de komende maanden ook wordt uitgebreid naar de andere beleidsopdracht gevers, zoals het ministerie van Economische Zaken. Er komen dus veel overlegbijeenkomsten bij', vertelt De Bock hierover. Dynamisch bedrijf Mul werkte hiervoor elf jaar bij de Rijksgebouwendienst als accountmanager, De Bock komt uit de ICT-wereld. Ook daar werkte hij als accountmanager voor overheidsklanten. 'ICT is een boeiende wereld, waarin veel te doen en te verbeteren valt. Dat maakt ons werk ook erg leuk. Daarnaast vind ik het 'Onze eerste taak was het opstellen, uniformeren en professionaliseren van alle opdrachtbrieven voor 2013' Ook voor Mul is het werken voor Logius anders. 'Zowel de Rijksgebouwendienst als Logius zijn baten-lastendiensten, maar verschillen erg qua dynamiek, opdrachten en mensen die er werken. Rijksgebouwendienst bestaat al lang, Logius is een jonge organisatie. En Logius groeit, in tegenstelling tot andere overheden. Ook dat maakt het werk hier heel anders.' 'We doen veel aan hergebruik. Wat bij het ene ministerie goed werkt, werkt wellicht ook bij een ander ministerie goed' Hergebruik De Bock: 'Het leuke is ook dat we veel aan hergebruik doen. Opgedane ervaringen kunnen vaak ook bij andere overheden worden toegepast. Dat geldt ook voor de verschillende ministeries die we bezoeken. Wat bij het ene ministerie goed werkt, werkt straks wellicht ook bij een ander ministerie goed.' Ferry van Bruggen Financiën, Veiligheid Kevin Ronkes Werk & Inkomen, Jeugd & Onderwijs Ferenc-Jan van Zijp Openbaar bestuur, Zorg Kristian Mul Opdrachtgevers Robin de Bock Opdrachtgevers maart 2013 koppelvlak Logius 13

14 Uitgelicht Logius maakt werk van een nieuw governance-model. Maar wat is dat eigenlijk? En wat merken klanten hiervan? Gertie Dullens, manager Dienstverlening bij Logius, vertelt er meer over. Gertie Dullens Wat is de nieuwe Governance? 'De Programmaraad van Logius, een adviesorgaan waarin onze klanten zijn vertegenwoordigd, heeft najaar 2012 ingestemd met het voorstel een nieuw sturingsmodel voor Logius-producten in te voeren. Zij vindt het belangrijk dat er niet alleen op strategisch, maar ook op tactisch niveau op de producten wordt gestuurd. De bedoeling is dat belangen van beleid, opdrachtgevers, klanten en Logius gezamenlijk tot besluitvorming over ontwikkeling, beheer en implementatie van onze producten leidt.' Wat is de belangrijkste reden om met de nieuwe Governance te starten? 'De belangrijkste reden is dat onze klanten dit zelf vragen. Onze producten worden steeds belangrijker in processen van klanten en we vragen ze ook steeds vaker om mee te betalen aan de ontwikkeling ervan of om ze te gebruiken. Daarom willen ze graag meepraten, meedenken en meebesluiten over de nieuwe ontwikkelingen die nodig zijn voor goed beheer en gebruik van producten als DigiD en Digipoort. Het is dus belangrijk om beleid en uitvoering dichter bij elkaar te brengen. Dat overleg gaan we straks doen in naar verwachting vijf clusters. De afgelopen twee jaar is er al een begin gemaakt met deze sturingsvorm bij MijnOverheid en dat bevalt alle betrokkenen goed.' Hoe ziet de clustering eruit? 'Onze bedoeling is de besluitvorming te clusteren rond producten die veel met elkaar te maken hebben. We denken aan clusters rond Authenticatie en Autorisatie (denk aan eherkenning en DigiD), MijnOverheid (Berichtenbox, Webrichtlijnen), Digipoort, Stelselvoorzieningen (waaronder Digikoppeling en Digimelding) en Connectiviteit (Haagse Ring, Diginetwerk, Rijksconnect). We zien dit als een groeimodel. Per productcluster richten we een zogenoemd Besluitvormend Overleg in. Dat overleg neemt een besluit over beheer en exploitatie, doorontwikkeling en de invoering van voorzieningen en wordt voorgezeten door een van de grotere, betalende afnemers of opdrachtgevers. Het voorbereidende werk vindt in de zogenoemde afnemersoverleggen plaats. Procesmatig enten we dit op de Rijksbegrotingcyclus opdat eventuele beleidsintensiveringen daarin meegenomen kunnen worden. Logius is in elk overleg met twee mensen vertegenwoordigd, van wie er een de rol van secretaris heeft. Bij een besluitvormend overleg is een van de twee lid van het directie- of managementteam van Logius.' Wat merken klanten en leveranciers hiervan? 'De besluitvorming maakt veel duidelijker hoe wij met belangen van onze klanten omgaan. Dat helpt ons om het gesprek met de leveranciers scherper te krijgen als het gaat om nieuwe releases en het voorkomen van storingen. Ook kan het zijn dat we onze leveranciers nodig hebben voor de rapportages om onze klanten en opdrachtgevers de cijfers te laten zien op het gebied van beschikbaarheid en het gebruik van onze producten.' Wilt u meer weten over de nieuwe Governance? Neem dan contact op met het Servicecentrum van Logius. 14 Logius koppelvlak maart 2013

15 Deze keer aandacht voor de Waarderingskamer in Den Haag. De koppeling Sluit nu aan op Digikoppeling Naam en functie? 'Mijn naam is Ruud Kathmann. Ik ben lid van het managementteam bij de Waarderingskamer, de toezichthouder op gemeenten voor een correcte uitvoering van de Wet WOZ. De gemeenten voeren de taxaties uit die in het kader van de Wet WOZ worden uitgevoerd en geven deze onder meer door aan de Belastingdienst en de waterschappen. De Waarderingskamer controleert of gemeenten deze wet goed uitvoeren. Ook houden wij toezicht op de Basisregistratie WOZ. Daarbij speelt de Landelijke Voorziening WOZ (LV-WOZ) een belangrijke rol. Het is de bedoeling dat alle 408 gemeenten in Nederland hier zo snel mogelijk op aansluiten.' Hoe zijn jullie bij Logius betrokken geraakt? 'Basisregistraties, maar ook andere overheidsvoorzieningen als het Omgevingsloket Online, gebruiken Digikoppeling voor de gegevensuitwisseling met en tussen overheden. Daarom hebben wij ook Digikoppeling voorgeschreven voor het aansluiten op de LV-WOZ. Logius beheert deze e-overheidsstandaard. Als toezichthouder bepalen wij hoe de aansluiting op de LV-WOZ moet, coördineren wij het aansluitproces en controleren wij of dat gelukt is. Daarbij werken we nauw samen met Logius en KING. De samenwerking verloopt prima.' Waarom is nu aansluiten zo belangrijk? 'We willen steeds meer generieke voorzieningen gebruiken voor de WOZ-systemen. Het is veel efficiënter wanneer je dezelfde voorziening voor meerdere toepassingen gebruikt. Digikoppeling kan ervoor zorgen dat je de eigen organisatie verbindt met alle andere overheden en met alle landelijke voorzieningen. Denk aan Nederland zonder wegen en je beseft hoe belangrijk producten als Digikoppeling zijn. Volgend jaar moet iedere gemeente verplicht op de LV-WOZ zijn aangesloten. Als een gemeente Digikoppeling nu invoert, kan de gemeente bij de aansluiting op de LV-WOZ deze generieke gemeentelijke Digikoppeling-adapter gebruiken. Ruud Kathmann Wacht een gemeente te lang, dan moet ze onder hoge druk een specifieke Digikoppeling-aansluiting voor de LV-WOZ maken.' 'Volgend jaar sluiten gemeenten op de LV-WOZ aan' Hoe kunnen gemeenten aansluiten? 'Op onze website staat een document voor leveranciers en gemeenten. Daarin staat precies hoe zij via Digikoppeling met hun systemen op de LV-WOZ kunnen aansluiten. Ook Logius en KING bieden allerlei handreikingen. Wij raden gemeenten aan om nu al te denken over hoe zij Digikoppeling zo kunnen inrichten dat ze deze voor meer toepassingen dan alleen de LV-WOZ kan gebruiken. We proberen nog dit jaar zoveel mogelijk gemeenten aan te sluiten. Tot de zomer starten we met een groep koplopers van ongeveer vijftien gemeenten. Andere gemeenten roepen wij op om nu vast aan de slag te gaan met Digikoppeling, zodat dit najaar de aansluiting op de LV-WOZ een vliegende start heeft.' maart 2013 koppelvlak Logius 15

16 StandaardTip WMS-standaard: de kaartengenerator voor internet De Standaardtip gaat nader in op een van de open stand aarden van de 'pas toe of leg uit'-lijst van het Forum en College Standaardisatie. Onder de noemer 'Geo-standaarden' is een broertje van de standaarden, bedoeld om geografische informatie uit te wisselen, op de 'pas toe of leg uit'-lijst opgenomen. Eén van de geo-standaarden is de Web Map Service Interface Standard (WMS). Deze standaard maakt het mogelijk om locatie gerelateerde gegevens op een digitale kaart weer te geven en via het internet te raadplegen. Denk bijvoorbeeld aan de luchtkwaliteit of het aantal griepgevallen in een bepaalde omgeving. Iedere organisatie die te maken heeft met geodata kan via WMS zelf op een eenvoudige en uniforme wijze dergelijke kaarten opstellen en delen. Waar komt de standaard vandaan? WMS is een internationale standaard van het Open Geospatial Consortium (OGC). Geonovum, de Nederlandse standaardisatieorganisatie voor geo-informatie, heeft voor deze standaard een Nederlands profiel ontwikkeld. Dit profiel stelt een aantal aanvullende voorwaarden. Bijvoorbeeld dat de webmapservice altijd beschikbaar is in de kaartprojectie van het Rijksdriehoekstelsel. Dat stelsel schrijft voor hoe in Nederland op nationaal niveau coördinaten worden bepaald. Hoe is de standaard te gebruiken? In de meeste GIS-systemen is WMS al aanwezig. Beschikbare webservices op WMS-basis kunnen toegankelijk worden gemaakt via een viewer op een website. De Risicokaart Nederland en de website met Lokale bekendmakingen van de overheid gebruiken al WMS. Er komen steeds meer datasets beschikbaar als webmapservice. Het Nationaal Geo Register geeft een overzicht van beschikbare services. Veel van deze services zijn vrij herbruikbaar en aan te vullen met eigen services. Wilt u aan de slag met WMS, kijk dan op Getipt Overheid & ICT is hét platform voor ICT-toepassingen en -diensten voor de overheid. Op de beurs vindt u producten en oplossingen die inspelen op de laatste ICT-trends binnen de branche. Bezoek de stand van Logius van 23 t/m 25 april in de Jaarbeurs in Utrecht (in het overheidspaviljoen). Wist u dat op veel best practices staan van andere organisaties die werken met de i-nup producten? COLOFON Koppelvlak is een uitgave van Logius en verschijnt vier keer per jaar. Koppelvlak wordt gedrukt op milieuvriendelijk papier. Uitgave: maart 2013 Oplage: Logius Redactie EMMA Communicatie, Den Haag Communicatie Logius Vormgeving Delta3, Den Haag Fotografie Fotostudio van der Horst, Den Haag Druk DeltaHage BV, Den Haag Contactgegevens Logius biedt publieke dienstverleners een samenhangende ICT-infrastructuur, zodat burgers en bedrijven betrouwbaar, snel, groen en gemakkelijk elektronisch zaken met hen kunnen doen. Logius levert producten op het gebied van toegang, gegevensuitwisseling en standaardisatie. Logius is de dienst digitale overheid van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Wilt u meer informatie over Logius? Neem dan contact op met het servicecentrum: (10 ct p/m) of mail naar servicecentrum@logius.nl. Alle informatie vindt u ook op logius.nl. 16 Logius koppelvlak maart 2013