Praktijkgids

Transcriptie

1 Departement Lerarenopleiding Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs Praktijkgids Departement Lerarenopleiding KHBO Campus Brugge Xaverianenstraat Brugge (Sint-Michiels)

2

3 Ten geleide Praktijkcomponent bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs Elk jaar opnieuw moeten en kunnen we een beroep doen op een netwerk van scholen in het kader van de praktijkvorming van onze studenten uit de opleiding bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs. We danken alle directies, coördinatoren, mentoren en leraren voor hun inzet en bereidheid om mee te werken aan de opleiding van onze studenten. Hoe goed we studenten theoretisch ook voorbereiden, het onderwijsvak onder de knie krijgen vooronderstelt een intens leerbad in de dagelijkse onderwijspraktijk. Anders dan bij de aanvangsbegeleiding van jonge en startende leraren impliceert begeleiding van de praktijkervaringen (stages) van onze studenten ook een bijdrage van de stagescholen tot de evaluatie van de leergroei van de studenten. In de loop van de stagetrajecten volgen onze docenten, ook op de stageschool, de studenten en hebben de kans om met het begeleidende schoolteam van gedachten te wisselen. Evalueren vooronderstelt een goed inzicht in de ontwikkelende verwachtingen (de leerlijn) ten aanzien van studenten. In deze bundel die zich zowel richt tot onze studenten als hun mentoren en docenten - vindt u een gedetailleerde beschrijving van de praktijkopleiding zoals wij die in alle opleidingsfases vorm geven: - er wordt omschreven wat van de stage verwacht wordt; - u vindt er systematisch terug wanneer de studenten bij u in de klas komen en hoe de afspraken verlopen; - er wordt aangegeven wat dan van hen verwacht wordt; - u vindt ook de modeldocumenten terug die u kunt hanteren bij begeleiding en beoordeling (u hoeft deze niet uit deze brochure te scheuren: de studenten bezorgen u losbladige beoordelingsformulieren). Indien u vragen of bedenkingen heeft rond de stage, de organisatie of een student kan u steeds contact opnemen met het stagesecretariaat op nummer of via ler.stage@khbo.be. Elke schooldag vanaf 8.00u en verder tijdens de schooluren kan u daar terecht met vragen en opmerkingen. Joris Lasure Opleidingshoofd BAKO KHBO-Departement Lerarenopleiding Johan L. Vanderhoeven Departementshoofd KHBO-Departement Lerarenopleiding KHBO Departement Lerarenopleiding Xaverianenstraat Brugge (Sint-Michiels)

4 2 Katholieke Hogeschool Brugge - Oostende

5 INHOUDSOPGAVE DEEL I: ALGEMENE INFORMATIE 1 VEEL VOORKOMENDE BENAMINGEN VISIE OP STAGE Uitgangspunten Visie op begeleiden en beoordelen Leerplan versus ontwikkelingsplan: een keuze in functie van het leerproces van de student Eerste opleidingsfase van de opleiding (1BAKO) Tweede opleidingsfase van de opleiding (2BAKO) Derde opleidingsfase van de opleiding (3BAKO) Levensbeschouwelijke opvoeding en levensbeschouwelijke activiteiten: algemene toelichting LOGISCHE OPBOUW VAN DE STAGE Eerste opleidingsfase (1BAKO) Observatie- en participatiestage (O&P) Oefenmoment (OM) actieve stage Oefenactiviteiten (OA) actieve stage Praktijkdagen (PD) actieve stage Praktijkweek actieve stage Tweede opleidingsfase (2BAKO) Periode 1 actieve stage Periode 2 actieve stage Periode 3 actieve stage Periode 4 actieve stage Solo/duo Derde opleidingsfase (3BAKO) Eerste stage: eerste leerjaar actieve stage Tweede stage: peuters / eerste kleuterklas actieve stage Derde stage: keuzestage actieve stage Vierde stage: ingroeistage zelfstandige stage STAGEREGLEMENT Ziekte en afwezigheid Wijzigingen Schorsing van de stage Tijdelijke schorsing van de stage Definitieve schorsing van de stage Tuchtmaatregelen Bijzondere bepalingen ingroeistage (Kleuteronderwijs stage 3) REGELS IN VERBAND MET BEROEPSHOUDING MEDISCH ONDERZOEK, ZWANGERSCHAP EN STAGE Medisch onderzoek en stage Zwangerschap en stage ANTWOORDEN OP VAAK GESTELDE VRAGEN VAN STUDENTEN EN STAGEMENTOREN Praktijkgids Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs 3

6 DEEL II: STAGE: KLEUTERONDERWIJS 1 1 OPBOUW VAN DE PRAKTIJKCOMPONENT Plaats van de stage in de opleiding Doelstellingen Observatie- en participatiestage ACTIEVE stage KALENDER KLEUTERONDERWIJS STAGE STAGEBEGELEIDING EN EVALUATIE Oefenmomenten en activiteiten & praktijkdagen (actieve stage) Praktijkweek (actieve stage) Rol van de student: Rol van de stagementor of kleuteronderwijzer(es): Rol van de bezoekende docent Evaluatienormen OBSERVATIE- EN PARTICIPATIESTAGE Omschrijving Een veilige stagesituatie, voor studenten en kinderen Concrete verwachtingen algemeen Thuisstage (actieve stage) OEFENMOMENT (ACTIEVE STAGE) Omschrijving Concrete verwachtingen Voorbereidingen Opdrachten Materiaal Reflectie Varia OEFENACTIVITEITEN (ACTIEVE STAGE) Omschrijving Oefenactiviteiten Brugse stage stage in een zelf gekozen school Concrete verwachtingen Voorbereidingen Opdrachten en data voor het indienen van de voorbereidingen Materiaal Observatie Reflectie Afwezigheid PRAKTIJKDAG THUISSTAGE (ACTIEVE STAGE) Datum Doel Concrete verwachtingen Ochtend Na de middag Inhoudelijke begeleiding Korte aanvulling voor de stagementor Katholieke Hogeschool Brugge - Oostende

7 8 PRAKTIJKDAG BRUGGE (ACTIEVE STAGE) Omschrijving Ochtend Na de middag Concrete verwachtingen Reflectie Data voor het indienen van de voorbereidingen PRAKTIJKWEEK (ACTIEVE STAGE) Data Doel Thema voor de praktijkweek Data voor het indienen van de stageschema s Globale visie Moederdag Concrete verwachtingen Voorbereiding activiteiten & stagemap Stageschema en stageopdrachten...63 DEEL III: STAGE: KLEUTERONDERWIJS 2 1 OPBOUW VAN DE PRAKTIJKCOMPONENT De plaats van de stage in de opleiding Observatiestage Voorbereidingsdagen Actieve stage Proefactiviteiten (actieve stage) Doelstellingen Observatiestage Voorbereidingsdagen Actieve stage Proefactiviteiten KALENDER KLEUTERONDERWIJS STAGE Studenten met een regulier traject Studenten die een individueel programma volgen STAGEBEGELEIDING EN -EVALUATIE Begeleiding en evaluatie door de stagementor Vóór de stage Tijdens de stage Na de stage Zelfreflectie door de student(e) Vóór de stage Tijdens de stage Na de stage Begeleiding en evaluatie door docenten van de lerarenopleiding Vóór de stage Tijdens de stage Na de stage Documenten door de student in te dienen na de stage aan je stagebegeleider Aan je bezoekende docent PROEFACTIVITEITEN Wat?...81 Praktijkgids Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs 5

8 4.2 Waar? Opbouw van een sessie proefactiviteiten Opzet, bedoeling, evaluatie Wie? Welke activiteit? Voor wie die ochtend/middag aan het werk is Wie die ochtend/middag geen activiteit moet geven Hoe bereid je een klassikale proefactiviteit voor? Hoe bereid je een activiteit in deelgroepen voor? Bespreking achteraf Invulstrook bij de voorbereiding Voorbereidingen nazien OBSERVATIEDAG Algemeen Oberveren bij peuters VOORBEREIDINGSDAG ACTIEVE STAGE: INFORMATIE DIE GELDT VOOR ELKE STAGEPERIODE Het stageschema / de dagopbouw De stagemap Algemeen Klasplan Verrijking Stageschema Voorbereidingen Agenda Aandachtspunten voor uitspraak en taalzuivering Tussendoortjes Werken met duo's: twee studenten in één klas Werken in groepen Klasmilieu Taakomschrijving: begeleiden van de kinderen buiten de klas Sprookjes vertellen Klaspop en rodedraadverhaal Speelwerkbladen STAGETHEMA S Stageperiode 1: Thema Schoenen (GIT-studenten: Toveren met kleuren ) Stageperiode 2: Stage in een zelfgekozen school Thema Sinterklaas (GITstudenten: Kerstmis) Stageperiode 3: Prentenboeken Stageperiode 4: Thema in overleg met de mentor STAGE IN EEN ZELF GEKOZEN SCHOOL: INFO VOOR STUDENTEN Contactdag(en) Wie verwittig je waarvoor? Specifiek voor stageperiode Thema Werken met een leefgroep van 4- en 5-jarigen samen Rijk milieu Moederdag WERKEN MET DRIE- TOT VIJFJARIGEN Katholieke Hogeschool Brugge - Oostende

9 11 WERKEN MET PEUTERS EN TWEEËNHALF- EN DRIEJARIGEN Nood aan warmte, grenzen en veilige geborgenheid Werken met de klaspop/kenpop Zelfredzaamheid stimuleren Zindelijkheid en naar het toilet Hapje en drankje Zachte landing en onthaalmoment Klassikale activiteiten en dagopbouw Werken, spelen in deelgroepen Stageschema bij peuters en driejarigen Mooie werkjes Bewegen, bewegen, bewegen De liefde voor muziek In het taalbad Rijk milieu, geen overprikkeling Nog enkele algemene principes STAGEOPDRACHTEN Opdrachten eerste stageperiode Een muzische grondhouding Katholieke godsdienst Nederlands Wiskundige initiatie Wereldoriëntatie Didactiek Agogische vaardigheden Beeldopvoeding Bewegingsopvoeding Muzikale opvoeding Bewegingsexpressie en dramatisch spel Opdrachten tweede stageperiode (Sinterklaas) Een muzische grondhouding Katholieke godsdienst Nederlands Wiskundige initiatie Wereldoriëntatie Didactiek (Facultatieve opdrachten) Agogische vaardigheden Beeldopvoeding Bewegingsopvoeding Muzikale opvoeding Bewegingsexpressie & dramatisch spel Opdrachten derde stageperiode (prentenboek) Een muzische grondhouding Katholieke godsdienst Nederlands Wiskundige initiatie Wereldoriëntatie Didactiek Agogische vaardigheden Beeldopvoeding Bewegingsopvoeding Muzikale opvoeding Bewegingsexpressie & dramatisch spel Opdrachten stage Katholieke godsdienst Praktijkgids Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs 7

10 Nederlands Wiskundige initiatie Wereldoriëntatie Didactiek Vakoverschrijdend: Nederlands didactiek Agogische vaardigheden Beeldopvoeding Bewegingsopvoeding Muzikale opvoeding Bewegingsexpressie & dramatisch spel DEEL IV: STAGE: KLEUTERONDERWIJS 3 1 KALENDER KLEUTERONDERWIJS STAGE Studenten met een regulier traject Studenten die een individueel programma volgen STAGEBEGELEIDING- EN EVALUATIE Begeleiding en evaluatie door de stagementor Zelfreflectie door de student(e) Voor de stage Tijdens de stage Na de stage Documenten in te dienen na de stage Begeleiding en beoordeling door docenten van de lerarenopleiding De eerste drie stageperiodes (participatiestage en actieve stage) De ingroeistage (vierde stageperiode zelfstandige stage) DE PLAATS VAN DE STAGE EERSTE LEERJAAR IN DE OPLEIDING BASISCOMPETENTIES MODULE EERSTE LEERJAAR BEGELEIDING EN BEOORDELING DOOR DE STAGEMENTOR STAGE EERSTE LEERJAAR STAGEOPDRACHTEN EERSTE LEERJAAR Agenda Observatieopdrachten Gesprek met de stagementor Observatieopdracht vergaderen Actieve betrokkenheid bij het klasgebeuren (na de inloopdag) Aanzet tijdens de observatiedag PARTICIPATIEstage Stageopdrachten 1ste leerjaar Muzische ontwikkeling Nederlands Muzische ontwikkeling muzikale opvoeding Bewegingsopvoeding Wereldoriëntatie wiskundige initiatie taal katholieke godsdienst OPBOUW VAN DE STAGEPERIODE PEUTERS- EN EERSTE KLEUTERKLAS Observatiedag Inloopdag Katholieke Hogeschool Brugge - Oostende

11 7.3 Effectieve stage Verwachtingen vanuit de lerarenopleiding naar de student Voorbereidingen Stagemap Agenda Klashouden Dag- en weekopbouw Werken in groepen/individuele begeleiding Sprookjes vertellen Klaspop en rodedraadverhaal Begeleiding en beoordeling door de stagementor Geïntegreerde stageopdrachten aansluitend bij de module Zorg op school- en klasniveau Opdracht Opdracht Specifieke opdrachten Enkele ideeën i.v.m. de stage bij de jongste kleuters DE PLAATS VAN DE KEUZESTAGE IN DE OPLEIDING Keuzemogelijkheden t Scharnier: gelijke onderwijskansen Opbouw van de stageperiode Observatiedag Inloopdag Effectieve stage Keuzemogelijkheid buitengewoon onderwijs : verwachtingen vanuit de lerarenopleiding naar de student Observatieopdrachten Doe opdrachten Keuzemogelijkheid eerste leerjaar : verwachtingen vanuit de lerarenopleiding naar de student Observatieopdrachten opdrachten actieve stage Keuzemogelijkheid methodeschool, multiculturele kleuterklas, Nederlandse kleuterklas : verwachtingen vanuit de lerarenopleiding naar de student Observatieopdrachten opdrachten actieve stage Begeleiding en beoordeling door de stagementor DE PLAATS VAN DE INGROEISTAGE IN DE OPLEIDING OPBOUW VAN DE INGROEISTAGE Contactdag Observatiedag Ingroeistage Terugkomdag VERWACHTINGEN VANUIT DE LERARENOPLEIDING NAAR DE STUDENT(E) (INGROEISTAGE) Werkplan voor de ingroeistage Inleiding Concreet DOELSTELLINGEN (BASISCOMPETENTIES) & VERWERKINGS- EN ONDERZOEKSOPDRACHTEN INGROEISTAGE Praktijkgids Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs 9

12 13 PLANNING VAN ENKELE OPDRACHTEN IN EEN WERKPLAN (INGROEISTAGE) Voorbereidingen Stagemap Agenda planning verslag en bezinning Klashouden Dag- en weekopbouw ACCENTEN EN OPDRACHTEN VANUIT DIVERSE VAKKEN IN DE OPLEIDING (INGROEISTAGE) Accenten Sprookjes vertellen Klaspop en rodedraadverhaal Geïntegreerde stageopdrachten Specifieke opdrachten BEGELEIDING EN BEOORDELING DOOR DE STAGEMENTOR INGROEISTAGE Voor de stage Tijdens de stage Na de stage BIJLAGEN 10 Katholieke Hogeschool Brugge - Oostende

13 DEEL I ALGEMENE INFORMATIE Praktijkgids Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs 11

14 12 Katholieke Hogeschool Brugge - Oostende

15 1 VEEL VOORKOMENDE BENAMINGEN Begeleidingsgesprek Gesprek na een aantal activiteiten of stagedagen waarbij het leerproces van de student centraal staat en toekomstige leerdoelen verwoord worden. Zie ook p. 16. Contactdag Evaluatiegesprek Feedbackgesprek Knelpunten Leergroepbegeleider Observatiedag Opleidingsfase Stage Stagebegeleider Op deze dag komen de studenten langs om voorbereidingen in te dienen, op te halen of te bespreken, om concrete afspraken te maken i.v.m. de planning, Gesprek op het einde van de stage of na meerdere stages waarbij een oordeel wordt gegeven over het geheel van de stagedoelen. Gesprek na de activiteit waarbij de observatiegegevens worden ingebracht en besproken. Zie ook p. 16. Zie evaluatieformulier stage Tegenvallende zaken. Dit zijn m.a.w. zware tekorten die bij een summatieve evaluatie op het einde van deze opleidingsfase kunnen leiden tot het niet behalen van een voldoende voor het opleidingsonderdeel stage. Enkel voor studenten in de 1 ste opleidingsfase. De docent van de hogeschool die de student begeleidt in zijn leerproces. Samen met zijn leergroep komt de leergroepbegeleider geregeld samen om de studievoortgang (en dus ook de stage) te bespreken. Op deze dag blijven de studenten de hele dag observeren in de klas met de bedoeling de beginsituatie van de klas te leren kennen, Als gevolg van de flexibilisering van het hoger onderwijs kunnen we niet meer spreken over het eerste jaar, tweede jaar en derde jaar. Het studietraject wordt nog wel ingedeeld in een modeltraject met drie opleidingsfasen (vergelijkbaar met de vroegere opleidingsjaren). Studenten kunnen thans opleidingsonderdelen uit wat vroeger de verschillende jaren waren, combineren. Een voorbeeld: een student die niet geslaagd is voor bepaalde opleidingsonderdelen van het eerste jaar herneemt die en vult zijn studieprogramma aan met vakken uit het tweede jaar. De klassieke structuur met vaste opleidingsjaren wordt dus doorbroken. Daarom spreken we over opleidingsfasen. De student blijft de afgesproken periode fulltime aanwezig in de klas/op school, de student observeert, participeert en voert lesopdrachten uit gedurende deze periode. Enkel voor studenten in de 2 de en 3 de opleidingsfase. De docent van de hogeschool die de student het hele academiejaar opvolgt; deze docent houdt het stagedossier bij en heeft na elke stage een individueel gesprek met de student. Praktijkgids Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs 13

16 Stagebezoeker Stagementor Stageopdrachten Verplicht vrijwillige stage Werkpunten De docent die tijdens de stageperiode een bezoek brengt in de klas en een gesprek heeft met de stagementor en de directie. De kleuteronderwijzer(es) van de stageklas. Hij/zij staat in voor de begeleiding en is betrokken bij de beoordeling van stagiairs. De studenten krijgen voor de verschillende opleidingsonderdelen opdrachten mee; deze opdrachten worden uitgevoerd in de stages. Studenten die in hun opleidingsjaar geen stage hebben, wordt gevraagd om toch stage te lopen om de opdrachten van de verschillende vakken uit te voeren; dit stageprogramma kan afwijken van de reguliere studenten. Zie evaluatieformulier stage. Zaken die nog verfijnd moeten worden. Heel vaak liggen werkpunten in de lijn van de tips die in de loop van de stage geformuleerd werden. De student kan zijn/haar werkpunten wellicht gemakkelijk bijsturen door ervaring en reflectie. 14 Katholieke Hogeschool Brugge - Oostende

17 2 VISIE OP STAGE 2.1 Uitgangspunten De invoering van de basiscompetenties was voor de opleiding kleuteronderwijs een grote uitdaging. Niet alleen attitudes, vaardigheden en kennis kregen een prominentere plaats in de opleiding, we werden daarenboven vrij vlug geconfronteerd met het feit dat competentiegericht onderwijs niet voor elke student op dezelfde manier verloopt. Niet iedereen verwerft immers dezelfde vaardigheden en attitudes op hetzelfde moment; niet iedereen heeft op hetzelfde moment dezelfde bekommernissen Het leerproces kwam met andere woorden centraal te staan. Toch is het nu eenmaal zo dat in een hogeschoolcontext naast de vele formatieve evaluatiemomenten van feedback en begeleidingsgesprekken ook op geregelde tijdstippen een summatieve evaluatie op tafel moet liggen, en dan moet het voor alle partijen duidelijk zijn wat de te behalen norm is: Studenten moeten van bij de aanvang weten welke weg ze moeten afleggen. Stagementoren moeten duidelijk weten wat ze mogen verwachten van een student uit de eerste, tweede of derde opleidingsfase. Ze moeten bijgevolg ook weten wat ze nog niet (moeten, kunnen of mogen) verwachten van een eerste- of tweedejaarsstudent. De hogeschool moet degelijk kunnen verantwoorden waarom een student geslaagd of niet geslaagd is. Om op al deze vragen een antwoord te kunnen geven, ontwikkelde de opleiding de stageleerlijn (zie bijlage 3). In de opbouw hiervan wordt een combinatie gemaakt tussen de basiscompetenties en de betrokkenheidniveaus die elke student doorloopt. Ze geeft met andere woorden in grote lijnen weer hoe onze stages zijn afgestemd op het leerproces van de student en op de verwachtingen van het werkveld, gecombineerd met het verwerven van de basiscompetenties. In de stageleerlijn vind je deze opbouw geconcretiseerd in specifieke doelen. De volledig uitgewerkte stageleerlijn wordt achteraan in deze bundel opgenomen als bijlage 3. Volgend schema geeft je een overzicht welke de grote accenten zijn per semester. EERSTE FASE TWEEDE FASE DERDE FASE Semester Zelf Taak leerling Organisatie Integ Opvoeder Inhoudelijk expert Betrokken heids niveau Beroepsrol Cultuurparticipant Organisator Begeleider van leerprocessen Onderzoeker en vernieuwer Lid van een schoolteam Partner van ouders Partn v. ext Lid onderwijsgemeensch. Praktijkgids Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs 15

18 2.2 Visie op begeleiden en beoordelen Over de verschillende opleidingsjaren heen is er een evolutie van directe begeleiding naar meer indirecte begeleiding. We gaan er ook van uit dat de studenten in toenemende mate verantwoordelijk leren zijn voor hun eigen leerproces. In de eerste opleidingsfase worden de leerdoelen hoofdzakelijk bepaald door de opleiding en vertaald in opdrachten. Door ervaringen op te doen, feedback te krijgen en erover te reflecteren met de stagementor en in de leergroep ontdekken de studenten hun eigen sterke kanten en aandachtspunten. Tijdens de stage is er een directe begeleiding door de stagementor. Ook vanuit de opleiding is er directe begeleiding met bijwonen van een 4 à 5 activiteiten. Daarnaast zijn er ook de gesprekken in de leergroep. Vanaf de tweede opleidingsfase verwachten we dat de studenten naast de leerdoelen die in stageopdrachten vertaald zijn, ook eigen leerdoelen bepalen die ze ook vertalen in concrete aandachtspunten. Op die manier kunnen de studenten gericht werken en kan de stagementor ook gericht observeren en feedback geven. Na de activiteiten reflecteren de studenten over hun vorderingen en bepalen de leerdoelen voor de rest van de stage of voor de volgende stage. Doorheen de stage noteert de stagementor directe feedback in het stageschrift. Hij houdt hierbij rekening met de concrete aandachtspunten van de student. Op het einde van de dag is er een feedbackgesprek. Per stage krijgen de studenten vanuit de opleiding één stagebezoek, met observatie van een half dagdeel. Alle studenten hebben ook een vaste stagebegeleider met wie ze na iedere stage een begeleidingsgesprek hebben. Dit gesprek wordt door de docent en de student voorbereid aan de hand van het evaluatieformulier van de stagementor, de bezoekende docent en de student. Door te werken met een vaste begeleider naast een bezoekende docent zorgen we ervoor dat er over de verschillende stages heen continuïteit is. We kiezen om begeleiding en beoordeling te scheiden. De begeleider is geen beoordelaar en kan zich volledig aan de begeleiding van het leerproces wijden. Vanaf de derde opleidingsfase krijgen de studenten steeds meer autonomie. Ze bepalen in overleg met de stagementor het thema van elke stage en stellen zelfstandig hun stageschema op. De voorbereidingen worden beknopter uitgeschreven. Nota bene: feedbackgesprek versus begeleidingsgesprek Een feedbackgesprek wordt gevoerd onmiddellijk na een activiteit of een aantal activiteiten. Het gesprek vertrekt vanuit het referentiekader en de inzichten van de docent of stagementor. Hierbij verwoordt de docent en/of de stagementor zijn observatie van één of meerdere activiteiten en worden op die manier de geobserveerde gegevens teruggekoppeld. De mondelinge feedback (het feedbackgesprek) vertrekt vanuit de schriftelijke feedback. Deze wordt meestal tijdens de activiteit in een evaluatieschrift genoteerd. Schriftelijke feedback bestaat uit concrete, specifieke, beschrijvende informatie. Deze informatie wordt best zoveel mogelijk gescheiden van eigen reacties en commentaren. Hierbij heeft de feedbackgever oog voor de zwakke en sterke punten en de dosering van de feedback. In een feedbackgesprek helpt de docent en/of stagementor de student zijn eigen gedrag te analyseren en alternatieven te bedenken. Hij brengt de reflectie van de student op gang en kan ook concrete adviezen geven bij de planning, uitvoering en evaluatie van speel- leeractiviteiten (concrete tips naar de toekomst toe). Deze adviezen hebben een eerder sturend karakter: de begeleider verwacht van de student dat hij de adviezen probeert te realiseren in de toekomstige praktijk. Een begeleidingsgesprek vertrekt vanuit de bekommernissen en de beleving van de 16 Katholieke Hogeschool Brugge - Oostende

19 student. Een begeleidingsgesprek wordt pas na enkele dagen stage of na een volledige stageperiode gehouden. De student brengt zelf de gespreksonderwerpen aan. Ook de docent en/of stagementor (begeleider) kunnen/kan onderwerpen aanbrengen. Beide partijen bereiden steeds de agendapunten van het gesprek voor. In het gesprek beluistert de begeleider de student en helpt analyseren waarom bepaalde zaken op die manier verlopen zijn. Ook hier worden de inzichten naar de student teruggekoppeld. Daarna worden alternatieven en/of oplossingen bedacht in onderling overleg. Hierbij probeert de begeleider de reflectie bij de student te stimuleren. De leerervaringen en de plannen/werkpunten worden schriftelijk vastgelegd. Deze werkpunten kunnen verbeterpunten zijn, maar kunnen ook gericht zijn op het verder consolideren en verstevigen van wat al goed gaat. Tijdens een begeleidingsgesprek probeert de begeleider zich vooral te laten leiden door het leerproces van de student. Veeleer dan dit leerproces te sturen zoals bij een feedbackgesprek, wordt hier verwacht dat de student zijn verantwoordelijkheid opneemt voor zijn eigen leertraject. De begeleider houdt de student daarbij een spiegel voor van zijn leertraject zodat reflectie wordt gestimuleerd. In de ingroeistage bepalen studenten eigen leerdoelen en onderzoeksonderwerpen. In het eerste gedeelte van de stage is er nog directe begeleiding door de stagementor. Naarmate de stage vordert kan de student meer alleen voor de klas staan en gebeurt de begeleiding steeds meer indirect via gesprekken. Het stagebezoek vanuit de opleiding bestaat uit gesprekken met alle betrokkenen. Er is in principe geen lesobservatie, tenzij bij problemen. Op die manier willen we het totale functioneren van de student centraal stellen en niet alleen de nadruk leggen op het lesgeven. Het is ook aan de student om aan te tonen dat hij de competenties die te maken hebben met de brede professionaliteit verworven heeft. Bij de begeleiding en de reflectie maken alle betrokkenen gebruik van de stageleerlijn die fungeert als reflectie- en analyse-instrument. Het opleidingshoofd bepaalt welke docent bij welke student op stagebezoek gaat en maakt hiervan een overzicht dat hij vóór de stage aan docenten en studenten bezorgt. We streven ernaar dat er zoveel mogelijk verschillende docenten bij de student op stagebezoek komen. Op die manier vermijden we subjectiviteit en eenzijdigheid. Om ervaringen uit de praktijk te verwerken en vast te kunnen houden, is reflecteren een belangrijke vaardigheid. Om het proces van begeleiden en beoordelen te structureren en te verdelen onder de verschillende betrokken partijen gebruiken we het model van Korthagen. Hieraan hangen we de verschillende gesprekken op. We vinden het zeer belangrijk dat de student zich verantwoordelijk voelt voor zijn eigen leerproces. De begeleiding van de hogeschool is zo opgebouwd dat studenten steeds meer hun eigen ontwikkeling tot startbekwame leraar ter hand nemen. Op het einde van de opleiding wordt van hen verwacht dat ze een zelfsturende, onderzoekende en reflectieve houding hebben. Ze dienen de doelen van de verschillende fasen van de opleiding dan ook voor ogen te houden. Zij zijn medeverantwoordelijk om de doelen te behalen. Doorheen de gesprekken met mentoren, bezoekende docenten en de leergroep- of stagebegeleider doorloopt de student dit reflectieproces. Het model kan ook helpen om het begeleidingsgesprek voor te bereiden. Reflecteren heeft te maken met het nadenken over jezelf, over je handelen met als doel te komen tot een ander en beter handelen. Korthagen (1992) omschrijft het als: Praktijkgids Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs 17

20 Iemand reflecteert als hij/zij zijn/haar ervaringen en/of kennis probeert te herstructureren. Reflecteren is het herinterpreteren van ervaringen om te komen tot een hoger niveau van beroepsuitoefening. Door te reflecteren na iedere stageactiviteit, kan de student zijn gedrag bijsturen en zo vorderen in goed functioneren Reflecteren over het eigen handelen betekent dat je terugblikt op praktijkervaringen. Dat je je bewust wordt van je eigen handelen, dat je de essentiële aspecten kan aanwijzen en daarin een samenhang kan zoeken om tenslotte alternatieven te ontwikkelen. Je selecteert daarna één van die alternatieven en probeert die uit, op dat moment kan de reflectiecyclus herhaald worden. Dit proces wordt in het spiraalmodel van reflectie (naar Korthagen, 1982) voorgesteld: Alternatieven ontwikkelen en daaruit kiezen 4 Bewustwording van essentiële aspecten Uitproberen Handelen / ervaring 2 Terugblikken Kernvragen bij deze reflectiecyclus zijn: Fase 1: Wat wilde ik bereiken, wat wilde ik uitproberen? Fase 2: Wat gebeurde er concreet? Fase 3: Wat is de samenhang tussen de antwoorden in fase 2? Fase 4: Wat zou ik een volgende keer wel/niet doen? Fase 5: Wat wil ik bereiken, wat wil ik uitproberen? Verdere lectuur: Kelchtermans, G. (2001b). Reflectief ervaringsleren voor leraren. Een werkboek voor opleiders,nascholers en stagebegeleiders. (Cahiers voor Didactiek, nr. 10). Deurne: Wolters Plantyn. Kelchtermans, G. (2003). De kloof voorbij. Naar een betere integratie van theorie & praktijk in de lerarenopleiding. Rapport opgesteld in opdracht van de Vlaamse Onderwijsraad. Brussel: Vlaamse Onderwijsraad. Korthagen, F.A.J. (1982). Leren reflecteren als basis voor de lerarenopleiding: Een model voor de opleiding van leraren, in het bijzonder wiskundeleraren. 's-gravenhage: Stichting voor Onderzoek van het Onderwijs. Korthagen, F.A.J. (1992). Reflectie en de professionele ontwikkeling van leraren. Pedagogische Studiën, 69, p Katholieke Hogeschool Brugge - Oostende

21 2.3 Leerplan versus ontwikkelingsplan: een keuze in functie van het leerproces van de student EERSTE OPLEIDINGSFASE VAN DE OPLEIDING (1BAKO) Studenten uit de eerste opleidingsfase moeten al heel vlug heel concrete activiteiten geven (vb. plastische opvoeding): in die context is het ons inziens niet haalbaar om te vertrekken vanuit de ontwikkelingsaspecten van het Ontwikkelingsplan voor de katholieke kleuterschool. Voor eerstejaarsstudenten is dit te algemeen opgesteld. In een eerste opleidingsfase hebben studenten nood aan een praktische voorbereiding naar de activiteit toe. Ze zitten in deze eerste fase van de opleiding met heel wat concrete vragen naar vakinhoud. Dit houvast vinden we veel duidelijker terug in de leerplannen. Vandaar dat de opleiding ervoor gekozen heeft om in de eerste opleidingsfase te werken met leerplandoelen, aangevuld met concrete doelen in functie van de geplande activiteit TWEEDE OPLEIDINGSFASE VAN DE OPLEIDING (2BAKO) Naarmate de studenten vorderen in de opleiding, verhogen we onze eisen i.v.m. het werken met het ontwikkelingsplan en de leerplannen van het VVKBaO: Voor studenten in hun tweede opleidingsfase betekent dit wat betreft doelen dat studenten ontwikkelingsaspecten moeten overnemen uit het ontwikkelingsplan. Ze moeten het nummer vermelden, het ontwikkelingsaspect uitschrijven en, indien nuttig, ook de bijhorende leer- of ontwikkelingslijn. dat studenten leerplandoelen mogen/moeten gebruiken. Van de activiteiten die ze aanbieden, moeten de studenten de ervaringssituatie vermelden waaronder de activiteit in deze context valt DERDE OPLEIDINGSFASE VAN DE OPLEIDING (3BAKO) Nu zijn onze studenten er helemaal klaar voor! We kiezen resoluut voor de ontwikkelingsaspecten en leerlijnen uit het ontwikkelingsplan. 2.4 Levensbeschouwelijke opvoeding en levensbeschouwelijke activiteiten: algemene toelichting. De levensbeschouwelijke activiteiten of LBA maken deel uit van de levenbeschouwelijke opvoeding (LBO). We willen kinderen begeleiden in het groeiproces dat leidt tot een eigen en verantwoorde beslissing inzake geloven en leven (Vgl. Werkplan RK Godsdienst voor het Katholiek Kleuteronderwijs in Vlaanderen, p.20). Deze beslissing betreft datgene waarvan mensen geloven dat het hun leven uiteindelijk waardevol maakt en betekenis geeft. We spreken in dit verband graag over fundamentele levenswaarden. In de Katholieke kleuterschool krijgt de levensbeschouwelijke opvoeding een specifieke invulling vanuit een dialoog met de joods-christelijke traditie en met de wijze waarop deze traditie concreet vorm krijgt binnen de Rooms-katholieke kerk. Dit betekent meer concreet dat er wordt gewerkt met Bijbelverhalen, dat God ter sprake wordt gebracht, dat er aandacht wordt besteed aan belangrijke kerkelijke feesten en rituelen en dat er plaats is voor gebedsopvoeding. Tegelijkertijd wordt in de LBA de feitelijke levensbeschouwelijke verscheidenheid die de hedendaagse maatschappelijke en culturele realiteit kenmerkt, erkend en op een Praktijkgids Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs 19

22 positieve manier benaderd. Ook dit is een noodzakelijke bijdrage tot de ontwikkeling van een levensbeschouwelijke identiteit in de huidige context. Concreet betekent dit dat er aandacht wordt besteed aan waardevolle verhalen en gebruiken uit andere levensbeschouwelijke tradities en bronnen dan de christelijke en dat er ruimte wordt gegeven aan zaken zoals filosoferen met oudere kleuters. Wat de concrete uitwerking betreft verwachten we dat de studenten 1 levensbeschouwelijke activiteit (LBA) organiseren per volle stagedag. De duur varieert van een 10 bij peuters tot een 15 bij kleuters van de eerste tot en met de derde kleuterklas. Vooral bij de jongste kleuters is het ook belangrijk gebruik te maken van niet verbale werkvormen. Het gaat om een volwaardige activiteit, dus met een inleiding, een midden en een slot. De afsluiter bestaat meestal uit een stiltemoment. Dit kan een gebed zijn, een meditatief moment, een stukje poëzie, een lied, enz. Het kan goed zijn hier de klasgewoonte over te nemen. Deze opbouw moet uitdrukkelijk terug te vinden zijn in de lesvoorbereiding. Verder bevat de lesvoorbereiding van een LBA: een korte omschrijving van de essentie van de activiteit een vermelding van de belangrijkste component van levensbeschouwelijke en religieuze groei waarrond er wordt gewerkt (zie het Werkplan) een vermelding van de belangrijkste impuls die de student hanteert (ervaringen van kleuters/geloofsverhaal/ritueel), samen met de fase van het leerproces waar het accent op ligt (verkennen/ verdiepen/verankeren) Uiteraard dient een lesvoorbereiding LBA ook te voldoen aan de algemene didactische richtlijnen, zoals bvb 20 Katholieke Hogeschool Brugge - Oostende

23 3 LOGISCHE OPBOUW VAN DE STAGE 3.1 Eerste opleidingsfase (1BAKO) OBSERVATIE- EN PARTICIPATIESTAGE (O&P) Voor vele studenten is het jaren geleden dat ze in een kleuterklas kwamen. Daarom laten we hen meermaals en in verschillende kleuterklassen observeren en participeren; dit al vanaf de eerste week van het academiejaar. Tijdens de observatie- en participatiestage krijgen de studenten voornamelijk kijkopdrachten mee. Er wordt wel van de studenten verwacht dat ze op eigen initiatief deelnemen aan het klasgebeuren. Op die manier komen ze onmiddellijk in contact met de realiteit van het beroep waarvoor ze hebben gekozen en kunnen ze (in bepaalde mate) ervaren of die aan hun verwachtingen beantwoordt. Daarnaast leren ze op korte termijn en op een ongedwongen manier het werkveld kennen, vooraleer ze er een actieve opdracht moeten uitvoeren OEFENMOMENT (OM) ACTIEVE STAGE We geven de studenten stapsgewijs meer in handen. Na het participeren op eigen initiatief (zie 3.1.1) moeten ze nu een activiteit van een 20 à 30 min. geven aan een groepje van 4 tot 6 kleuters. Deze activiteit geven ze tweemaal of zelfs driemaal na elkaar, telkens met een ander groepje kleuters. Zo kunnen ze heel snel leren uit hun ervaringen OEFENACTIVITEITEN (OA) ACTIEVE STAGE Hier gaan we weer een stap verder. Drie studenten nemen achtereenvolgens de hele klas over, elk voor ongeveer een derde van de ochtend PRAKTIJKDAGEN (PD) ACTIEVE STAGE De studenten vormen onderling duo s tijdens de Brugse praktijkdag. Per duo nemen ze afwisselend (en gedeeltelijk samen) een hele klas over voor een hele dag. Tijdens de praktijkdag in de thuisstageschool, neemt elke student een klas de hele dag over PRAKTIJKWEEK ACTIEVE STAGE De student neemt de leiding van de klas in handen en staat zoveel mogelijk zelf voor alles in. Dit gebeurt natuurlijk onder het toeziende oog van de stagementor. De studenten gaan individueel op meerdaagse stage in een zelf gekozen school. De stage loopt enkele dagen vóór en enkele dagen na een weekend om hen tussentijds een adempauze te geven. Net voor of net na dat weekend is er ook een terugkommoment op de hogeschool, om bij te sturen vanuit de opgedane ervaringen. We kiezen hier voor een (liefst) zuivere tweede kleuterklas omdat dit in een eerste stagejaar de gemakkelijkste situatie is. De kinderen zijn al vrij zelfstandig en vragen minder fysieke zorg dan die van de peuter-/eerste kleuterklas. Toch vragen ze ook nog niet de cognitieve uitdagingen van kinderen uit de derde kleuterklas. Praktijkgids Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs 21

24 3.2 Tweede opleidingsfase (2BAKO) PERIODE 1 ACTIEVE STAGE In het tweede stagejaar laten we de studenten zo snel mogelijk weer op stage vertrekken. Er zijn immers sowieso al enkele maanden verstreken sedert hun vorige praktijkervaring. Om weer veilig op gang te komen, is periode 1 een duostage, waarbij de studenten zelf onderling duo s vormen. De stage beslaat een volledige week (maandag vrijdag) PERIODE 2 ACTIEVE STAGE Periode 2 is ook een volledige week, maar nu gaan alle studenten alleen op stage in een zelfgekozen school. Ze zoeken hiervoor een peuter- of peuter/1ste kleuterklas. Om kennis te kunnen maken met het specifieke van deze jonge kinderen, vinden we het essentieel dat alle studenten die zich hebben ingeschreven voor het opleidingsonderdeel stage: kleuteronderwijs 2 zeker één stageperiode in een peuter- of peuter/eerste kleuterklas stage lopen. Voor ze deze peuterstage aanvatten, gaan ze 2 dagen observeren PERIODE 3 ACTIEVE STAGE Periode 3 is opnieuw een duostage, maar nu voor 2 weken PERIODE 4 ACTIEVE STAGE Voor Periode 4 gaan de studenten naar een derde kleuterklas in een zelf gekozen stageschool. Hier gaat iedereen alleen op stage gedurende 2 weken SOLO/DUO Omdat we het belangrijk vinden dat studenten leren (uit) samenwerken, kiezen we expliciet voor twee duostages. We spreiden die over de 4 periodes zodat de stage geleidelijk aan zwaarder wordt: 1 week in duo, 1 week alleen, 2 weken in duo, 2 weken alleen. 3.3 Derde opleidingsfase (3BAKO) EERSTE STAGE: EERSTE LEERJAAR ACTIEVE STAGE Eind september/begin oktober trekken de studenten uit de derde opleidingsfase op stage naar een eerste leerjaar. Zo kunnen ze ervaren hoe kinderen de overstap maken van de derde kleuterklas naar het eerste leerjaar. De studenten nemen de klas niet een volledige week over. Ze observeren heel wat lessen en geven zelf ook enkele lessen. Hun onderwijsvisie wordt verruimd door deze leerervaring in het eerste leerjaar. (Het kan interessant zijn dat ze hier bij dezelfde groep staan als bij wie ze op het einde van het vorige academiejaar in de derde kleuterklas stage liepen.) 22 Katholieke Hogeschool Brugge - Oostende

25 3.3.2 TWEEDE STAGE: PEUTERS / EERSTE KLEUTERKLAS ACTIEVE STAGE In de tweede stageperiode wordt gedurende twee weken de kennismaking met de peuter-/eerste kleuterklas verdiept DERDE STAGE: KEUZESTAGE ACTIEVE STAGE Voor de twee weken durende keuzestage maken de studenten een keuze uit volgende mogelijkheden: buitengewoon onderwijs, eerste leerjaar, methodeschool Vlaanderen, een multiculturele kleuterklas, een 123-kleuterklas of een kleuterklas in Nederland. Een andere mogelijkheid is gedurende drie maanden in samenwerking met t Scharnier kinderen in een kwetsbaar gezin begeleiden VIERDE STAGE: INGROEISTAGE ZELFSTANDIGE STAGE Ten slotte gaan de studenten zes weken op ingroeistage in een tweede of derde kleuterklas. Tijdens die periode kunnen de studenten als volwaardig teamlid in contact komen met andere facetten van het beroep van leraar (vergaderingen, schoolvisie, zorg, administratieve taken, samenwerking schoolteam, ). Naast de vier weken effectieve stage werken de studenten (in de school) aan een aantal onderzoeksopdrachten. Studenten die hun stage doen in het kader van het opleidingsonderdeel Stage: kleuteronderwijs 3 zoeken zelf hun stagescholen. De ingroeistage vormt hierop een uitzondering. De West-Vlaamse basisscholen kunnen zich kandidaat stellen om studenten op ingroeistage te ontvangen. Hiervoor krijgen de scholen jaarlijks in het tweede semester een brief toegestuurd met de uitnodiging om in te tekenen. In de tweede helft van juni kunnen de studenten op hun beurt een keuze maken uit de lijst van scholen die zich kandidaat stelden. Praktijkgids Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs 23

26 24 Katholieke Hogeschool Brugge - Oostende

27 4 STAGEREGLEMENT 4.1 Ziekte en afwezigheid Wie tijdens een stageperiode afwezig is, om welke reden ook, moet stage inhalen. Hoeveel stage ingehaald moet worden, wordt met het opleidingshoofd afgesproken. Wie tijdens een stageperiode ziek wordt of plotseling verhinderd is stage te lopen, moet de betrokken partijen daarvan zo vlug mogelijk op de hoogte stellen. Dit gebeurt bij voorkeur nog de avond vóór en ten laatste de ochtend van de stage, vóór de aanvang van de school. Men waarschuwt de hogeschool (uitsluitend telefonisch via 050/ ), de stageschool en bij voorkeur ook de stagementor (indien die te bereiken is) en de bezoekende docent(en). Voor proefactiviteiten geldt: Men waarschuwt de hogeschool (uitsluitend telefonisch via ), en de betrokken docent (per mail). Indien medestudenten op de aanwezigheid van de betrokken student rekenen, moet men hen ook verwittigen. De school waar de proefactiviteiten doorgaan en de betrokken klastitularis worden door de hogeschool verwittigd. Wie wegens ziekte afwezig is, dient dit met een geldig doktersbewijs te staven. Deze worden, ook voor een afwezigheid van één dag, zo spoedig mogelijk op het secretariaat afgegeven (of toegestuurd). Briefjes waarbij een arts verklaart dat hij de student niet zelf heeft onderzocht of die worden afgeleverd na de ziekteperiode zijn ongeldig. Wie om een wettige reden, andere dan ziekte, afwezig zal zijn tijdens de stage, moet daartoe toelating vragen aan het departementshoofd. Het departementshoofd levert hiervoor een bewijs af dat de afwezigheid wettigt en dat moet worden voorgelegd aan de stagementor en aan de directeur van de stageschool. 4.2 Wijzigingen Wanneer zich tijdens de stage wijzigingen in het stageschema (lessenrooster) voordoen, waardoor een bezoek van de docent op dat moment niet opportuun is (repetitie schoolfeest,...), dan stelt men Lieve Rotsaert of de bezoekende docent (indien gekend) daarvan zo snel mogelijk op de hoogte. Zo kan de docent hiermee rekening houden bij de planning van zijn stagebezoeken. Voorwaarden keuze stageschool: De studenten mogen geen stage lopen in een school waar familieleden tot in de derde graad werken of waar de eigen kinderen schoollopen. Bij twijfel neemt men best contact op met het opleidingshoofd. De studenten lopen in hun driejarige opleiding niet meer dan twee keer stage in dezelfde stageschool. Alle uitzonderingen die niet met voorgaande paragrafen te maken hebben, worden aan het opleidingshoofd voorgelegd en met het departementshoofd besproken. Bij problemen kan, in overleg met het opleidingshoofd en het departementshoofd, besloten worden om de stage voortijdig te beëindigen. Praktijkgids Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs 25

28 4.3 Schorsing van de stage TIJDELIJKE SCHORSING VAN DE STAGE Stages en stagecontracten kunnen tijdelijk door het departementshoofd en het opleidingshoofd als beperkte examencommissie worden geschorst op vraag van de stageschool of op aangeven van het opleidingshoofd als: de lesvoorbereiding niet op het afgesproken moment werd ingeleverd; de lesvoorbereiding of de correctie ervan verwaarloosd wordt; de student weigert samen te werken met medestudenten die dezelfde les moeten geven; de student kledij en/of uiterlijk niet verzorgt; er sprake is van manifest onbeleefd of brutaal gedrag; te laat of geen contact wordt opgenomen met de stageschool of de stagementoren; Een stageactiviteit waarvoor de student tijdelijk wordt geschorst, kan niet worden ingehaald. De beoordeling van de stage zal gebeuren op basis van de wel uitgevoerde stageactiviteiten, rekening houdend met een negatieve beoordeling voor beroepshouding. Het wegvallen van stageactiviteiten als gevolg van een tijdelijke schorsing kan ook het wegvallen van bezoeken door een docent van de hogeschool impliceren DEFINITIEVE SCHORSING VAN DE STAGE Het departementshoofd en het opleidingshoofd kunnen, als beperkte examencommissie, beslissen tot een definitieve schorsing van de stage bij duurzame herhaling van de redenen die leiden tot een tijdelijke schorsing of bij grensoverschrijdend gedrag TUCHTMAATREGELEN Een tijdelijke of definitieve schorsing kan bij ernstige feiten aanleiding geven tot het opstarten van een tuchtprocedure overeenkomstig het Onderwijs- en examenreglement van de KHBO BIJZONDERE BEPALINGEN INGROEISTAGE (KLEUTERONDERWIJS STAGE 3) De ingroeistage neemt in de opleiding Bachelor in het onderwijs kleuteronderwijs een wat aparte plaats in. Het is niet alleen de lange eindstage van de driejarige opleiding, ook inhoudelijk wordt het contact met de schoolomgeving uitgediept. Met dit doel stellen de studenten een portfolio samen waarin ze het resultaat van een aantal uitgevoerde opdrachten bijhouden. Voor opdrachten i.v.m. externen kunnen de studenten de school verlaten. U vindt hieronder een drietal bepalingen als addendum bij het stagereglement. 1. Voor de opdrachten op schoolniveau is het niet toegelaten de school te verlaten tenzij voor contacten met externen. Voor de contacten met externen verwittigt de student(e) steeds de stagementor. 2. De studenten moeten heel wat computerwerk verrichten om hun onderzoeksopdrachten af te werken. Ze mogen hiervoor maximum 2 volledige (of 4 halve) dagen doorwerken buiten de school. Ze moeten dit uitdrukkelijk vermelden in hun werkplan. Sommige studenten kunnen ook opteren om binnen de school te 26 Katholieke Hogeschool Brugge - Oostende

29 werken aan hun onderzoeksopdrachten. Praktijkgids Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs 27

30 28 Katholieke Hogeschool Brugge - Oostende

31 5 REGELS IN VERBAND MET BEROEPSHOUDING Zorg ervoor tijdig aanwezig te zijn op stage. Wat tijdig is, hangt af van wat je nog aan voorbereidend werk hebt in de klas. Doestage vraagt voldoende voorbereidingstijd; je moet naast het klaarzetten van materiaal eventueel nog iets afspreken met de stagementor. In elk geval moet je rustig de kinderen kunnen onthalen, hetzij op de speelplaats, hetzij bij de kapstokken, hetzij in de klas (volgens wat de praktijkgids voorschrijft). Als je op een Brugse stageschool aankomt, meld je je aan bij de stagementor van je stageklas. Bij aanvang en op het einde van een stage op een zelf gekozen stageplaats neem je in ieder geval contact op met de directie. Binnen een kleuterschool spreek je steeds Algemeen Nederlands, zowel met de kleuters, de stagementor als met de medestudenten. Wanneer een medestudent(e) of stagementor een activiteit aan het geven is, zwijg je bij voorkeur of praat je heel stil zodat je de activiteit niet stoort. Je gaat op stage in aangepaste kledij. Mensen passen hun kledij aan aan de situatie. Op je werk kleed je je anders dan thuis; wie gaat sporten kleedt zich anders dan wie naar een proclamatie gaat; in de kleuterklas moet je je dus misschien anders kleden dan op de hogeschool. Wie met kleuters werkt, draagt best praktische kledij waarin zij/hij soepel kan bewegen en waarin zij/hij niet bang hoeft te zijn om zich vuil te maken. Die kledij is ook schoon (=vlekkeloos, fris) en niet versleten 1 Je rookt nooit in een schoolgebouw; ook niet in de omgeving van de school of aan de schoolpoort. In aanwezigheid van kleuters in de stageklas mag je enkel iets eten of drinken (het moet dus niet) terwijl de kleuters ook hun hapje of drankje aan het nuttigen zijn. Dat juf ook iets drinkt of eet kan de gezelligheid van het ontmoetingsmoment verhogen. (Dat mag je echter niet verhinderen kinderen hulp en begeleiding te geven wanneer nodig!) Tijdens de aanwezigheid in een stageklas gebruik je je GSM niet, tenzij als horloge. Je zet de beltoon van je GSM ook uit. Elke stagementor waardeert op een observatiedag een helpende hand bij toiletbezoek, het aandoen van de jassen, uitdelen van een hapje en drankje (zéker bij de jongsten). Na een stage(dag) ruim je de klas goed op. Denk daarbij ook aan het uitspoelen van penselen, afwassen van tafels, vegen (rond en onder de zandtafel), Zorg ervoor dat je de klas minstens even net achterlaat als je ze gevonden hebt. Om goed te weten wat je stagementor aan opruimen verwacht, kun je het hem best eens vragen. Tijdens de stageperiode zijn het begeleidingsschrift en de stagemap altijd aanwezig in de stageklas. De evaluatieformulieren zitten met ingevuld hoofd vooraan in de map. 1 Voor verdere richtlijnen i.v.m. kledij: zie de voorschriften i.v.m. kledij op Toledo. Praktijkgids Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs 29