Uitgegee deur: Tel: / Faks: Epos:

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Uitgegee deur: Tel: / Faks: Epos:"

Transcriptie

1

2 Ander boeke in dié reeks Waarskuwing!! Alle regte voorbehou volgens die Suid-Afrikaanse kopiewet. Geen gedeelte van hiedie boek mag gereproduseer word deur fotokopiëring of enige ander metode sonder skriftelike verlof van die uitgewer en skrywer nie. Enige persoon wat enige ongemagtige optrede uitoefen in verhouding met hierdie publikasie mag onderhewig wees aan kriminele vervolging en siviele eise teen beskadiging. Saamgestel deur: A. Olivier Uitgegee deur: Tel: / Faks: Epos: Graad 12 Fisiese Wetenskappe Teorie en Werkboek Boek 2 (Chemie) bestaan uit twee dele. Deel 1 behandel Organiese Chemie waar deel 2 Energie by Chemiese Reaksies, Tempo van Chemiese Reaksies, Chemiese Ewewig, Elektrochemie asook Sure en Basisse behandel.

3 INHOUDSOPGAWE Hoofstuk 1 Onderwerp 1 GOLWE KLANK EN LIG TRANSVERSALE PULSE Transversale Pulse In n Tou Of n Veer Superponering Van Pulse Hoofstuk 2 Hoofstuk 3 Hoofstuk 4 Hoofstuk 1 Hoofstuk 2 Hoofstuk 3 Transversale Golwe Onderwerp 2 ELEKTRISITEIT EN MAGNETISME MAGNETISME Magnetiese Velde, Magneetpole En Kragte ELEKTROSTATIKA Statiese Elektrisiteit TRANSVERSALE GOLWE LONGITUDINALE GOLWE Longitudinale Golwe In n Tou Of Veer Klank Golwe Hoofstuk 5 KLANK ELEKTROMAGNETIESE STRALING Die Aard Van Elektromagnetiese Straling ELEKTRIESE STROOMBANE Stroombane Potensiaalverskil En Emk Stroom Weerstand Resistors In Serie En Parallel

4 Hoofstuk 1 Hoofstuk 2 Onderwerp 3 MEGANIKA VEKTORE EN SKALARE Inleiding Tot Vektore En Skalare BEWEGING IN EEN DIMENSIE Posisie, Verplasing En Afstand Spoed En Snelheid Versnelling Hoofstuk 3 SNELHEID EN BEWEGINGSVERGELYKINGS Beskrywing Van Beweging In Woorde En Diagramme Beskrywing Van Beweging Met Graeke Beskrywing Van Beweging In Bewegingsvergelykings Die Beweging Van 'N Voertuig En Veiligheid Hoofstuk 4 ENERGIE Gravitasie Potensiële Energie En Kinetiese Energie Behoud Van Meganiese Energie

5 Hoofstuk 1 TRANSVERSALE PULSE TRANSVERSALE PULSE IN N TOU OF N VEER PULSE Wanneer die beweging van golwe bestudeer word, is dit makliker om eers die beweging van n enkele puls te ondersoek, en later die eienskappe van n golf te beskryf. Die stof of materiaal waarlangs die puls beweeg word n medium genoem. Die medium dra die puls van een plek na n ander. Die medium skep nie die puls nie en is self ook nie die puls nie. Dus beweeg die medium nie saam met die puls soos dit deur die medium beweeg nie. In elke medium beweeg die deeltjies wat die medium vorm tydelik weg van hul rusposisies. Water is dus n medium vir n watergolf. Ons gebruik n veer en/of n tou as medium om transversale pulse en golwe te bestudeer. Figuur 2 hieronder toon n enkele puls wat met die tou (as medium) langs beweeg. Figuur 1 n Slinky (spiraalveer), heliksveer (slapveer) of stewige tou kan gebruik om golwe te bestudeer. Heliksveer Beweging van puls Stewige tou Slinky Figuur 2 n Puls beweeg langs n tou. n Persoon wat die een ent van n tou vashou, maak n op-af beweging met haar hand. So n enkele nie-herhalende versteuring word n puls genoem. Dit veroorsaak n versteuring wat langs die tou af beweeg. n Puls is n enkele versteuring wat in n medium (veer of tou) van die een punt na die volgende punt beweeg. Die puls is deur die bron (hand) voortgebring en beweeg in die tou (medium) langs, maar die tou beweeg nie saam nie. Die deeltjies in die tou (of kronkels van n veer) beweeg reghoekig tot die rigting waarin die puls beweeg. Hierdie puls word n transversale puls genoem. n Transversale puls ontstaan wanneer die deeltjies van die medium loodreg beweeg met die voortplantingsrigting van die medium. Die voortplantingsrigting van n puls is in die rigting waarin die puls met die tou (of veer) langs beweeg. pulslengte verplasing y x afstand amplitude Figuur 4 Pulsterminologie pulsspoed versteuring of verplasing y) rusposie of ewewigsposie Figuur 3 toon n paar woorde wat gebruik word om n transversale puls mee te beskryf: Rusposisie (ewewigsposisie): Dit is die posisie van die tou of veer wanneer daar geen puls of versteuring daardeur beweeg nie. Amplitude: Die maksimum verplasing (maksimum versteuring) van n deeltjie in n medium vanaf sy rus posisie (ewewigsposisie) word die amplitude van die puls genoem. Pulslengte: Is die afstand vanaf die beginpunt van die puls tot by die eindpunt van die puls. n Puls het dus n amplitude, pulslengte en pulsspoed maar geen frekwensie (herhalings per sekonde) nie, omdat n puls slegs n enkele versteuring is. Ons noem die puls in een rigting relatief tot die rusposisie (ewewigsposisie) n kruin en die puls in die ander rigting n trog (óf buik óf dal). n Kruin word soms na verwys as n positiewe puls en n trog as n negatiewe puls. GOLWE, KLANK EN LIG 1

6 Pulsspoed As die puls n afstand D beweeg in n tyd t, is die spoed v: Voorbeeld 1 D v = _ t Nie alle pulse is tranversaal nie. Daar is ook ander tipe pulse wat longitudinale pulse genoem word. Longitudinale pulse veroorsaak dat die deeltjies in n rigting parallel aan die voortplantingsrigting beweeg. n Puls beweeg 4 m in 8 s op n swaar tou. Bereken die spoed van die puls. Oplossing D = 4 m; t = 8 s; v =? m.s -1 v = D _ t = 4 m 8 s = 0,8 m.s -1 Praktiese Aktiviteit 1 WAT JY BENODIG spiraalveer of stewige tou klein stukkie tou of lint Om die PHET puls in n tou nabootsing te sien, besoek: phet.colorado.edu/sims Kies waves en dan waves on string. Opwekking van transversale pulse Metode: 1. Hou die spiraalveer op die werk vloer soos in Figuur 5 getoon. 2. Laat n maat die een punt van die veer styf vashou (of heg dit aan n voorwerp wat nie sal beweeg nie vas). Merk n punt (A) met n klein stukkie tou op die veer. 3. Trek die vry ent van die veer en beweeg dit vinnig na een kant toe en terug na sy oorspronklike posisie om n puls op te wek. ( n (n Puls is slegs een beweging van die veer.) A Figuur 5 Demonstrasie van n transversale puls met behulp van n spiraalveer. Vrae van die puls is en in watter rigting die verplasing (versteuring) vanaf die gemiddelde posisie is. 2. In watter rigting het die puls beweeg? 3. In watter rigting is die versteuring? 4. Wat gebeur by A? 2 ONDERWERP 1

7 Oefening 1 TRANSVERSALE PULSE IN N TOU OF N VEER 2. Liza gebruik n stewige veer om n transversale puls te genereer. 2.1 Hoe moet Liza haar hand beweeg om n transversale puls te genereer? 2.2 Hoe vergelyk die kronkels met die rigting waarin die puls beweeg? Figuur 6 n Transversale puls op n veer. 2.3 Verduidelik hoe die beweging van die kronkels die puls laat voortplant. 2.4 Teken n skets van die transversale puls en toon die pulslengte, amplitude en rusposisie daarop aan n Puls beweeg 5 m in 12 s. Bereken die 3.2 n Puls het n spoed van 5 cm.s -1. Hoe spoed van die puls. ver beweeg dit in 2,5 s? GOLWE, KLANK EN LIG 3

8 3.3 n Puls het n spoed van 0,5 m.s -1. Hoe 3.4 Hoe lank sal dit neem vir n puls wat teen lank neem dit om n aftsand van 25 cm 0,25 m.s -1 beweeg om n afstand van 20 m te beweeg? af te lê? 4. n Huishulp wil die stof vanaf n mat afskud deur n puls in die mat op te wek. P Q mat muntstuk 3 m 4.1 Beskryf hoe die puls in die mat opgewek word. 4.2 Watter soort puls word in die mat opgewek? 4.3 Wat is die rigting van beweging van P en Q op daardie oomblik (skryf slegs in rus, beweeg opwaarts of beweeg afwaarts). n Muntstuk op die verste punt van die mat word in beweging gebring na 2 s. 4.4 Bereken die spoed van die puls. 4.5 Verduidelik of die muntsuk vanaf die mat afgeskud sal word of nie. B A 4 ONDERWERP 1

9 SUPERPONERING VAN PULSE SUPERPONERING n Eenvoudige eksperiment met n spiraalveer (of stewige tou) stel ons in staat om uit te vind hoe pulse mekaar beïnvloed as hulle bymekaar verbygaan. Figuur 8, 9 en 10 toon die effek. Figuur 8 n Transversale puls word van beide ente van n spiraalveer opgewek. Figuur 9 Die twee pulse kruis mekaar. Figuur 10 Nadat die twee pulse mekaar gekruis het, beweeg hulle onveranderd voort. Noukeurige waarneming toon dat: groter is as dié van enige een van die oorspronklike pulse. intussen gebeur het nie, elkeen in sy bepaalde rigting. Die verskynsel word superponering van pulse genoem. Die Beginsel van Superponering (superposisie) lui soos volg: Wanneer twee pulse gelyktydig by dieselfde punt in n medium ontmoet, is die oombliklike verplasing by die punt die algebraïese som van die verplasings van elke puls op daardie oomblik. Hierdie effek (resultaat) t) wat die twee pulse op mekaar het wanneer hulle gesuperponeer word, staan bekend as interferensie. Interferensie vind plaas wanneer twee of meer pulse (of golwe) in dieselfde ruimte op dieselfde tyd op mekaar inwerk. Twee tipes interferensie word onderskei, naamlikkonstr konstruktiewe ktiewe interferensie i en destruktiewe tiewe interferensie. i KONSTRUKTIEWE INTERFERENSIE Konstruktiewe interferensie vind plaas wanneer twee pulse aan dieselfde kant van die tou (dieselfde kant van die rus-posisie) ontmoet. Hulle versterk mekaar om n hoër puls, d.w.s. met n groter amplitude te veroorsaak. Na konstruktiewe interferensie beweeg die twee pulse (met hul oorspronklike amplitude) in hulle oorspronklike rigting voort. a b Figuur 11 Superponering van twee pulse aan dieselfde kant van die rusposisie = konstruktiewe interferensie. DESTRUKTIEWE INTERFERENSIE Destruktiewe interferensie vind plaas wanneer twee pulse aan teenoorgestelde kante van die tou (teenoorgestelde kante van die rusposisie) ontmoet. Hulle verswak mekaar om n laer puls, d.w.s. met n kleiner amplitude, of selfs vir n oomblik geen puls, te veroorsaak. Na destruktiewe interferensie beweeg die pulse (met oorspronklike amplitude) in die oorspronklike bewegings rigtings. b a a + b b a a b a + b b a Figuur 12 Superponering van twee pulse aan die teenoorgestelde kante van die rusposisie = destruktiewe interferensie. Voorbeeld 2 Bereken die amplitude van die gekombineerde pulse (1) (2) 140 mm 140 mm 50 mm 50 mm GOLWE, KLANK EN LIG 5

10 Oplossing Gekombineerde amplitude = +140 mm + 50 mm = 190 mm (bokant die rusposie). Praktiese Aktiviteit 2 Neem konstruktiewe en destruktiewe interferensie waar WAT JY BENODIG golftenk water 2 liniale Metode: (1) Stel n golftenk op. Vul die golftenk met water tot op n diepte van ongeveer 10 mm. Vrae Figuur 13 n Golftenk (2) Vorm n oppervlakpuls deur n liniaal in die water te druk en neem waar wat gebeur. (3) Vorm twee oppervlakpulse deur twee liniale gelyktydig in die water te druk en neem waar wat gebeur wanneer die pulse kruis en nadat die pulse geruis het. (4) Vorm twee oppervlakpulse deur die twee liniale op verskillende tye in die water te druk en neem waar wat gebeur wanneer die pulse kruis en nadat die pulse gekruis het. waargeneem wanneer die pulse kruis en nadat hulle gekruis het? Bevestig jou antwoord deur twee pulse te teken wat mekaar nader, kruis en dan van mekaar wegbeweeg. beweeg. Wat word waargeneem wanneer die pulse kruis en nadat hulle gekruis het? Bevestig jou antwoord deur twee pulse te teken wat mekaar nader, kruis en dan van mekaar wegbeweeg. 6 ONDERWERP 1

11 Oefening 2 SUPERPONERING VAN PULSE 1. Stel die beginsel van superponering Wat word die effek (resultaat) genoem wat twee pulse op mekaar het wanneer hulle gesuperponeer word? Wanneer vind konstruktiewe interferensie by pulse plaas? 3.2 Gebruik n skets van pulse in n tou om konstruktiewe interferensie te verduidelik. 3.3 Wanneer vind destruktiewe interferensie by pulse plaas? 3.4 Gebruik n skets van pulse in n tou om destruktiewe interferensie te verduidelik. 4. Twee pulse A en B beweeg na mekaar toe teen n spoed van 0,5 m.s -1 en het op tydstip t = 0 s die posisies en vorm soos in die figuur geskets is. (Elke blokkie stel 5 cm 5 cm voor.) 4.1 Gebruik die vergelyking spoed = afstand tyd en bepaal 5 cm die tyd wat dit neem vir een puls om elke 5 cm te beweeg. t = 0 s A B a b GOLWE, KLANK EN LIG 7

12 4.2 Gebruik die blokkies hier gegee en teken die posisie van die pulse op die tydstippe t = 0,1 s; 0,2 s; 0,3 s en 0,4 s. t = 1 s 4.3 Op watter tydstip het die voorkante (d.w.s. die gedeeltes a en b) van die twee pulse ontmoet? 4.4 Op watter tydstip het die twee pulse mekaar volledig oorvleuel, d.w.s. gesuperponeer? t = 2 s 4.5 Wat word die algebraïese som van die pulse se amplitude op die tydstip in Vraag 4.4 genoem? t = 3 s dui dat interferensie plaasgevind het. Watter soort interferensie het hier plaasgevind? t = 4 s 5. Twee pulse F en G beweeg na mekaar toe teen n spoed van 0,2 m.s -1 en het op tydstip t = 0 s die posisies en vorm 5.1 Gebruik die vergelyking spoed = afstand tyd en bepaal die tyd wat dit neem vir een puls om F t = 0 s elke 20 mm te beweeg. 20 mm a b G 5.2 Gebruik die blokkies hier gegee en teken die posisie van die pulse op die tydstippe t = 0,1 s; 0,2 s; 0,3 s en 0,4 s. t = 1 s t = 2 s 8 ONDERWERP 1

13 t = 3 s t = 4 s 5.3 Op watter tydstip het die voorkante (d.w.s. die gedeeltes a en b) van die twee pulse ontmoet? 5.4 Op watter tydstip het die twee pulse mekaar volledig oorvleuel, d.w.s. gesuperponeer? 5.5 Wat word die algebraïese som van die pulse se amplitude op die tydstip in Vraag 5.4 genoem? het hier plaasgevind? wat opstaan en gaan sit gedurende n Mexikaanse golf by n sportbyeenkoms, of die skielike samepersing van lug Twee pulse P en Q in n tou, nader mekaar teen dieselfde spoed. Puls P het n amplitude van +4,0 cm by posisie X. Puls Q het n amplitude van -6,0 cm by posisie Z. Punte X en Z is dieselfde afstand vanaf punt Y. Beide pulse het n lengte van 8,0 cm. Pulse P en Q ontmoet mekaar by posisie Y. Neem aan dat geen energie verlore gaan nie. 8,0 cm P +4,0 cm Z X Y -6,0 cm 6.2 Skryf die naam van die verskynsel wanneer die twee pulse by posisie Y ontmoet, neer. 6.3 Maak n skets met byskrifte wat gebeur wanneer Q 8,0 cm 6.4 Maak n skets met byskrifte om aan te toon wat pulslengte aan. 6.5 Puls P beweeg vanaf posisie X na posisie Z, n afstand van 0,6 m in 1,5 s. Bereken die spoed van puls P. GOLWE, KLANK EN LIG 9

14 hulle kruis. Bereken en gee die rigting van die ontbrekende amplitudes. (Positief (+) dui die opwaarste rigting aan.) Sê ook of dit n voorbeeld van destruktiewe of konstruktiewe superponering is cm +5 cm +3 cm -3 cm cm +5 cm -10 cm -8 cm 8. n Puls met amplitude -7 mm beweeg na regs en een met amplitude + 12 mm beweeg na links. 8.1 Teken afsonderlike diagramme om die pulse te toon wat mekaar nader, kruis en dan afsonderlik van mekaar beweeg. 8.2 Bereken die amplitude van die versteuring wanneer hulle kruis. Bereken en gee die rigting van die ontberende amplitudes. (Positief (+) dui die opwaarste rigting aan.) Amplitudes Puls X Puls Y Superponering +12 mm +9 mm +10 mm -25 mm -17 cm -8 cm -15 cm -26 mm -4 m +4 m -7 m -2 m 10 ONDERWERP 1

15 . s -1. Skets die resultante pulsvorms na 1s, 2s, 3s en 4s t = 0 s t = 0 s t = 0 s t = 1 s t = 1 s t = 1 s t = 2 s t = 2 s t = 2 s t = 3 s t = 3 s t = 3 s t = 4 s t = 4 s t = 4 s t = 0 s t = 0 s t = 0 s t = 1 s t = 1 s t = 1 s t = 2 s t = 2 s t = 2 s t = 3 s t = 3 s t = 3 s t = 4 s t = 4 s t = 4 s GOLWE, KLANK EN LIG 11

16 Hoofstuk 2 TRANSVERSALE GOLWE TRANSVERSALE GOLWE N GOLF n Golf is die reëlmatige opeenvolging van pulse. n Golf is n manier waarop energie van een punt in n medium na n ander punt oorgedra word in die reeks opeenvolgende pulse (of versteurings). Daar bestaan twee tipes golfbeweging, naamlik transversale golwe en longitudinale golwe. Voorbeelde van transversale golwe is watergolwe, loodregte golwe in n tou of veer, golwe in n kitaarsnaar en elektromagnetiese golwe. Voorbeelde van longitudinale golwe is parallelle golwe in n veer en klankgolwe. TRANSVERSALE GOLWE n Transversale golf kan gevorm word deur die een punt van n spiraalveer (of tou) vas te hou en die ander punt heen en weer te beweeg. n Reeks opeenvolgende transversale pulse beweeg in die veer, met die versteuring in die veer wat loodreg is op die rigting waarin die pulse beweeg. n Transversale golfbeweging ontstaan. Figuur 1 EIENSKAPPE VAN TRANSVERSALE GOLWE A x y A z Figuur 2 rusposie of ewewigsposisie genoem. kruine genoem en die laagste punte die trôe (of dale of buike). in fase wanneer hulle in dieselfde rigting en teen dieselfde spoed beweeg en dieselfde verplasing vanaf die rusposisie het. Punte x en y uit fase (Punte x en z asook y (, uitgespreek lambda ) is die afstand tussen twee opeenvolgende punte wat in fase is. Die afstand meter (m) gemeet. frekwensie (ƒ)hertz (Hz) gemeet. Die frekwensie van die golwe is natuurlik dieselfde as die frekwensie van die vibrator waardeur die golwe opgewek word. periode (T) sekondes (s) gemeet. 1_ (ƒ) en periode (T)ƒ = T 1 1_ T =(tabel volg) f 12 ONDERWERP 1

17 Periode (T) Frekwensie (f) neem af neem toe neem toe neem toe neem af neem af GOLFSPOED Die golfspoed, v, is die afstand wat die golf (of kruin van die golf) in een en word gemeet in meter per sekonde (m.s -1 of m/s). n Golf (of kruin van die golf) wat bv. n afstand van 30 m in 3 s beweeg het dus n spoed van 30/3 = 10 m.s -1. een periode. In een periode (T) beweeg die golf (of kruin van die golf) () en is die frekwensie (ƒ) 1/periode. Daarom, is die golfspoed ) v = = tyd beweeg periode (T) T 4 T 2 T 4 Omdat ƒ = 1_, is v = ƒ T Hiervolgens is die golfspoed (v gemeet in m.s -1 ) die produk van die frekwensie (ƒ gemeet in Hz gemeet in m) van die golf. v = ƒ v = _ T T Figuur 3 Voorbeeld 1 Figuur 4 _ -1 1 GOLWE, KLANK EN LIG 13

18 Voorbeeld 2 t = D D v _ v = _ t v = ƒ t = D ƒ -1 Praktiese Aktiviteit 1 Opwekking van transversale golwe WAT JY BENODIG Metode: Figuur 5 Figuur 6 Vrae 14 ONDERWERP 1

19 Oefening 1 TRANSVERSALE GOLWE A D B E F C GOLWE, KLANK EN LIG 15

20 ONDERWERP 1

21 C E I Q N GOLWE, KLANK EN LIG 17

22 T ƒ v ƒ T s ONDERWERP 1

23 -1-1 Die diagram toon kinders wat n groot plank as n vlot gebruik in die swembad van n sportsentrum. n Golfmasjien in die swembad veroorsaak dat 24 golwe per minuut 0,5 m s -1 GOLWE, KLANK EN LIG 19

Uitgegee deur: Tel: / Faks: Epos:

Uitgegee deur: Tel: / Faks: Epos: Ander boeke in dié reeks Waarskuwing!! Alle regte voorbehou volgens die Suid-Afrikaanse kopiewet. Geen gedeelte van hiedie boek mag gereproduseer word deur fotokopiëring of enige ander metode sonder skriftelike

Nadere informatie

Waarvoor staan EM straling? Noem n paar alledaagse gebruike van elektromagnetiese straling.

Waarvoor staan EM straling? Noem n paar alledaagse gebruike van elektromagnetiese straling. 1 Waarvoor staan EM straling? 2 Noem n paar alledaagse gebruike van straling. 3 Hoe is EM straling soortgelyk aan en verskillend van meganiese golwe? Wat kan ons hieruit aflei? 4 Verduidelik die dubbele

Nadere informatie

KENNISAREA MATERIE EN MATERIALE

KENNISAREA MATERIE EN MATERIALE Eenheid INHOUDSOPGAWE Bladsy KENNISAREA MATERIE EN MATERIALE 15 Eenheid 1 MAKROSKOPIESE EIENSKAPPE VAN MATERIE 15 Eenheid 2 Eenheid 3 Aktiwiteit 1 17 Gevallestudie: Mopaniewurms 18 1.1 Mengsels 18 Praktiese

Nadere informatie

KWARTAAL 1 ONDERWERPE INHOUD, BEGRIPPE EN VAARDIGHEDE CAMI - SLEUTELS

KWARTAAL 1 ONDERWERPE INHOUD, BEGRIPPE EN VAARDIGHEDE CAMI - SLEUTELS CAMI Wetenskap KABV Skakels Graad 10 KWARTAAL 1 ONDERWERPE INHOUD, BEGRIPPE EN VAARDIGHEDE CAMI - SLEUTELS Transversale pulse in 'n tou of veer Puls, amplitude Definieer 'n puls. Definieer 'n transversale

Nadere informatie

KLASTOETS GRAAD 11. FISIESE WETENSKAPPE: FISIKA Toets 2: Golwe, klank en lig

KLASTOETS GRAAD 11. FISIESE WETENSKAPPE: FISIKA Toets 2: Golwe, klank en lig KLASTOETS GRAAD 11 FISIESE WETENSKAPPE: FISIKA Toets : Golwe, klank en lig PUNTE: 45 TYD: 1 uur INSTRUKSIES EN INLIGTING 1. Beantwoord AL die vrae.. Nieprogrammeerbare sakrekenaars mag gebruik word. 3.

Nadere informatie

Die horisontale as verteenwoordig die invoerveranderlike en die vertikale as die uitvoerveranderlike, en die twee asse sny by n gesamentlike nulpunt.

Die horisontale as verteenwoordig die invoerveranderlike en die vertikale as die uitvoerveranderlike, en die twee asse sny by n gesamentlike nulpunt. As jy na die volgende getal- masjien kyk: y = x +, sal jy sien wanneer ons verskillende waardes vir x invoer, ons elke keer n ander waarde sal hê vir y. Met ander woorde, gestel ons voer die volgende waardes

Nadere informatie

Vir dieselfde oriëntasie van die spoel teenoor die magneetveld geld die volgende grafiek:

Vir dieselfde oriëntasie van die spoel teenoor die magneetveld geld die volgende grafiek: ir dieselfde oriëntasie van die spoel teenoor die magneetveld geld die volgende grafiek: Δϕ Δϕ Let op dat Ɛ Δt sodat as ϕ n maksimum is, is Δt n minimum. magnetise vloed (Wb) 4 2 3 4 rotasie Die potensiaalverskil

Nadere informatie

snelheid versnelling resultante krag A opwaarts afwaarts nul B geen afwaarts afwaarts C geen geen geen D geen opwaarts afwaarts

snelheid versnelling resultante krag A opwaarts afwaarts nul B geen afwaarts afwaarts C geen geen geen D geen opwaarts afwaarts INSTRUKSIES EN INLIGTING 1. Beantwoord alle vrae, behalwe as ander instruksies gegee word. 2. Die vraestel bestaan uit TWEE afdelings AFDELING A (20 punte) AFDELING B (130 punte) 3. Nie-programmeerbare

Nadere informatie

Natuurwetenskap Vraestel 1 Graad 7 Junie 2013 TYD: 1½ UUR TOTAAL: 100 Eksaminator: S Roos Moderator: JG Roos

Natuurwetenskap Vraestel 1 Graad 7 Junie 2013 TYD: 1½ UUR TOTAAL: 100 Eksaminator: S Roos Moderator: JG Roos Natuurwetenskap Vraestel 1 Graad 7 Junie 2013 TYD: 1½ UUR TOTAAL: 100 Eksaminator: S Roos Moderator: JG Roos Instruksies: 1. Hierdie vraestel bestaan uit twee afdelings en 10 bladsye: 1.1 Afdeling A: Kortvrae

Nadere informatie

1. Energie is iets binne-in mense, diere en dinge wat hulle laat. 2. Waarvandaan kom alle energie op aarde?

1. Energie is iets binne-in mense, diere en dinge wat hulle laat. 2. Waarvandaan kom alle energie op aarde? 14 Energie Wat weet ek van energie 1. Energie is iets binne-in mense, diere en dinge wat hulle laat. 2. Waarvandaan kom alle energie op aarde? 3. Gebruik die soorte energie in die blokkie en vul die regte

Nadere informatie

NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 12

NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 12 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 12 FISIESE WETENSKAPPE: FISIKA (V1) 2008 PUNTE: 150 TYD: 3 uur Hierdie vraestel bestaan uit 15 bladsye, 'n 3 bladsy-gegewensbylae, 'n antwoordblad en grafiekpapier. Fisiese

Nadere informatie

HOëRSKOOL STRAND WISKUNDE NOVEMBER 2016 GRAAD 11 VRAESTEL 1

HOëRSKOOL STRAND WISKUNDE NOVEMBER 2016 GRAAD 11 VRAESTEL 1 HOëRSKOOL STRAND WISKUNDE NOVEMBER 016 TOTAAL: 150 Eksaminator: P. Olivier INSTRUKSIES: GRAAD 11 VRAESTEL 1 TYD: 3UUR Moderator: E. Loedolff 1. Rond af tot desimale plekke, waar nodig.. n Goedgekeurde

Nadere informatie

NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 10

NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 10 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 10 TEGNIESE WISKUNDE V1 MODEL 2016 PUNTE: 100 TYD: 2 uur Hierdie vraestel bestaan uit 7 bladsye en 1 diagramvel. Tegniese Wiskunde/V1 2 DBE/2016 INSTRUKSIES EN INLIGTING

Nadere informatie

FAKTORE EN VEELVOUDE

FAKTORE EN VEELVOUDE FAKTORE EN VEELVOUDE Ons gaan nou na n paar stukkies teorie kyk in verband met Natuurlike- en Telgetalle. Voltooi: 3 X 1 = 3 X 2 = 3 X 3 = 3 X 4 = 3 X 5 = Ons sê dus dat 3, 6, 9, 12 en 15 VEELVOUDE is

Nadere informatie

NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 10

NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 10 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 10 WISKUNDE V2 NOVEMBER 2015 PUNTE: 100 TYD: 2 uur Hierdie vraestel bestaan uit 11 bladsye en 'n 16 bladsy-antwoordeboek. Wiskunde/V2 2 DBE/November 2015 INSTRUKSIES

Nadere informatie

Vergelyking van 'n reguitlyn vanuit 'n grafiek *

Vergelyking van 'n reguitlyn vanuit 'n grafiek * OpenStax-CNX module: m31468 1 Vergelyking van 'n reguitlyn vanuit 'n grafiek * Siyavula Uploaders This work is produced by OpenStax-CNX and licensed under the Creative Commons Attribution License 3.0 1

Nadere informatie

INHOUDSOPGAWE. Opsomming van Eenheid Momentum Verandering in momentum Impuls Die wet van behoud van momentum 46

INHOUDSOPGAWE. Opsomming van Eenheid Momentum Verandering in momentum Impuls Die wet van behoud van momentum 46 Eenheid INHOUDSOPGAWE Bladsy KWARTAAL 1 13 MEGANIKA 13 Eenheid 1 NEWTON SE BEWEGINGSWETTE 13 1.1 Newton se eerste bewegingswet 13 1.1.1 Traagheid en massa 14 1.1.2 Veiligheidsgordels 15 Praktiese aktiwiteit

Nadere informatie

Elektriese Stroombane

Elektriese Stroombane Elektriese Stroombane Definisie BEGRIP Elektriese Stroombaan Sel en Battery (Bron) Geleier Skakelaar Stroombaandiagram Serieverbinding Parallelverbinding Potensiaalverskil of Spanning Stroom Weerstand

Nadere informatie

INHOUDSOPGAWE. Opsomming van Eenheid 1 40 Breinkaarte van Eenheid Momentum Verandering in momentum

INHOUDSOPGAWE. Opsomming van Eenheid 1 40 Breinkaarte van Eenheid Momentum Verandering in momentum Eenheid INHOUDSOPGAWE Bladsy KWARTAAL 1 13 MEGANIKA 13 Eenheid 1 NEWTON SE BEWEGINGSWETTE 13 1.1 Newton se eerste bewegingswet 13 1.1.1 Traagheid en massa 14 1.1.2 Veiligheidsgordels 15 Praktiese aktiwiteit

Nadere informatie

Watter koek se dele lyk vir jou die grootste? Dis Reg! Die koek wat in 3 dele gesny is se dele is groter as die koek wat in 4 dele gesny is.

Watter koek se dele lyk vir jou die grootste? Dis Reg! Die koek wat in 3 dele gesny is se dele is groter as die koek wat in 4 dele gesny is. Hoe om breuke met mekaar te vergelyk Jou ma het sjokoladekoeke gebak. Sy het een in gelyke dele verdeel en die ander in gelyke dele. Jy wil graag die grootste stuk koek hê, maar weet nou nie van watter

Nadere informatie

NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 10

NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 10 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 10 WISKUNDE V1 MODELVRAESTEL - 2006 PUNTE: 100 TYD: 2 uur Hierdie vraestel bestaan uit 7 bladsye. Kopiereg voorbehou Blaai om asseblief INSTRUKSIES EN INLIGTING 2 Lees

Nadere informatie

Breedte. Oppervlak = Lengte X Breedte. Ons kan nou enige reghoek se oppervlak bereken met hierdie formule, nie waar nie?

Breedte. Oppervlak = Lengte X Breedte. Ons kan nou enige reghoek se oppervlak bereken met hierdie formule, nie waar nie? Jy moet verstaan dat daar, net soos in Afrikaans of Engels of Spaans, ook n nut is vir n Wiskunde Taal om mee te kan gesels wanneer ons wiskunde doen. Ons gaan nou nog meer daarna kyk, en die reëls vir

Nadere informatie

Natuurwetenskappe. 1.Noem alle materie wat bestaan uit klein deeltjies wat atome genoem word? (6) 2.Waaruit bestaan elemente? (6)

Natuurwetenskappe. 1.Noem alle materie wat bestaan uit klein deeltjies wat atome genoem word? (6) 2.Waaruit bestaan elemente? (6) Vraestel 1.Noem alle materie wat bestaan uit klein deeltjies wat atome genoem word? (6) 2.Waaruit bestaan elemente? (6) 3.Hoekom kan elemente nie op ʼn chemiese materie afgebreek word nie? (4) 4.Vul die

Nadere informatie

SENIOR FASE GRAAD 7 NOVEMBER 2017 WISKUNDE

SENIOR FASE GRAAD 7 NOVEMBER 2017 WISKUNDE SENIOR FASE GRAAD 7 NOVEMBER 2017 WISKUNDE PUNTE: 100 TYD: 2 uur Naam van leerder: Naam van skool: *7WISK* Die vraestel bestaan uit 14 bladsye. 2 WISKUNDE (EC/NOVEMBER 2017) INSTRUKSIES 1. Lees al die

Nadere informatie

Funksies en Grafieke: Eksponensiële funksies *

Funksies en Grafieke: Eksponensiële funksies * OpenStax-CNX module: m39665 1 Funksies en Grafieke: Eksponensiële funksies * Free High School Science Texts Project This work is produced by OpenStax-CNX and licensed under the Creative Commons Attribution

Nadere informatie

NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 10

NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 10 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 10 WISKUNDE V1 NOVEMBER 2015 PUNTE: 100 TYD: 2 uur Hierdie vraestel bestaan uit 7 bladsye. Wiskunde/V1 2 DBE/November 2015 INSTRUKSIES EN INLIGTING Lees die volgende

Nadere informatie

NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 12

NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 12 NSIONLE SENIOR SERTIFIKT GRD 12 FISIESE WETENSKPPE: FISIK (VR1) SEPTEMBER 2015 TOTL: 150 TYD: 3 URE Hierdie vraestel bestaan uit 17 bladsye en 3 gegewensblaaie. Fisiese Wetenskappe/Vr1/Graad 12 2 Limpopo

Nadere informatie

GRAAD 9 NOVEMBER 2016 WISKUNDE

GRAAD 9 NOVEMBER 2016 WISKUNDE SENIOR FSE GRD 9 NOVEMER 2016 WISKUNDE PUNTE: 100 TYD: 2 uur Hierdie vraestel bestaan uit 13 bladsye, insluitend ʼn inligtingsblad. 2 WISKUNDE (E/NOVEMER 2016) INSTRUKSIES EN INLIGTING 1. Lees die instruksies

Nadere informatie

GEOMORFOLOGIE STRUKTUURLANDSKAP

GEOMORFOLOGIE STRUKTUURLANDSKAP GEOMORFOLOGIE STRUKTUURLANDSKAP TAAK 1. HORISONTAAL GELAAGDE GESTEENTES 1. Noem die DRIE tipes struktuurlandskappe wat ons kry. 2. Noem die VIER tipes landskappe wat ontwikkel uit horisontale rotslae.

Nadere informatie

Wiskunde. Graad 12 Vraestel 1. Tyd: 3 uur. Totaal: 150

Wiskunde. Graad 12 Vraestel 1. Tyd: 3 uur. Totaal: 150 - 1 - CAMI Education (PTY) Ltd Reg. No. 1996/01609/0 CAMI House Fir Drive, North Cliff Posbus 160 CRESTA, 118 TEL: + (11) 46-00 Faks: 086 601 4400 Web: www.camiweb.com e-pos: info@camiweb.com Wiskunde

Nadere informatie

Wiskunde Vraestel 1 Vrae Wiskunde Vraestel 1: Vrae. Kopiereg voorbehou

Wiskunde Vraestel 1 Vrae Wiskunde Vraestel 1: Vrae. Kopiereg voorbehou Wiskunde Vraestel 1: Vrae 1 Vraag 1 1.1 Los die volgende op vir x, korrek tot twee desimale plekke waar nodig. 1.1.1 x ( x + 5) = 1.1. 1.1. x < 0 x + 1. 1..1 Los gelyktydig op vir x en y as x y = 1 en

Nadere informatie

NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 11

NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 11 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 11 WISKUNDE V1 NOVEMBER 01 PUNTE: 150 TYD: uur Hierdie vraestel bestaan uit 8 bladsye. Wiskunde/V1 DBE/November 01 INSTRUKSIES EN INLIGTING Lees die volgende instruksies

Nadere informatie

Hoërskool Strand. Wiskunde : Graad 10 Vraestel 2 November Eksaminator : Mev. P. Olivier. Moderator : Mnr. J.J. van Dyk Totaal: 100

Hoërskool Strand. Wiskunde : Graad 10 Vraestel 2 November Eksaminator : Mev. P. Olivier. Moderator : Mnr. J.J. van Dyk Totaal: 100 Hoërskool Strand Wiskunde : Graad 10 Vraestel 2 November 2013 Eksaminator : Mev. P. Olivier Tyd: 2 uur Moderator : Mnr. J.J. van Dyk Totaal: 100 Instruksies en inligting: 1. Hierdie vraestel bestaan uit

Nadere informatie

Wiskunde. Graad 12 Vraestel 1. Tyd: 3 uur. Totaal: 150

Wiskunde. Graad 12 Vraestel 1. Tyd: 3 uur. Totaal: 150 Wiskunde Graad 12 Vraestel 1 2012 Tyd: 3 uur Totaal: 150 INSTRUKSIES EN INLIGTING Lees die volgende instruksies noukeurig deur voordat die vrae beantwoord word: 1. Hierdie vraestel bestaan uit 9 vrae.

Nadere informatie

FORMELE DEFINISIE van n PRISMA

FORMELE DEFINISIE van n PRISMA FORMULES vir TOTALE BUITE OPPERVLAKTE van driedimensionele figure Ons gaan nou leer hoe om formules vir die buite-oppervlaktes van voorwerpe te formuleer, maar voordat ons dit doen moet ons eers kyk na

Nadere informatie

FISIESE WETENSKAPPE EKSAMENRIGLYNE GRAAD 10. Hierdie riglyne bestaan uit 34 bladsye.

FISIESE WETENSKAPPE EKSAMENRIGLYNE GRAAD 10. Hierdie riglyne bestaan uit 34 bladsye. FISIESE WETENSKAPPE EKSAMENRIGLYNE GRAAD 10 015 Hierdie riglyne bestaan uit 34 bladsye. Fisiese Wetenskappe/Graad 10 DBE/015 INHOUDSOPGAWE Bladsy 1. Inleiding 3. Assessering in graad 10 4.1 Formaat van

Nadere informatie

GAUTENGSE DEPARTEMENT VAN ONDERWYS PROVINSIALE EKSAMEN JUNIE 2018 GRAAD 6 WISKUNDE

GAUTENGSE DEPARTEMENT VAN ONDERWYS PROVINSIALE EKSAMEN JUNIE 2018 GRAAD 6 WISKUNDE GAUTENGSE DEPARTEMENT VAN ONDERWYS PROVINSIALE EKSAMEN JUNIE 2018 WISKUNDE DISTRIK NAAM VAN SKOOL KLAS (bv. 6A) NAAM EN VAN TYD: 1½ uur PUNTE: 75 14 bladsye 2 GAUTENGSE DEPARTEMENT VAN ONDERWYS PROVINSIALE

Nadere informatie

Kom ons kyk nou gou net na die getalle van nul to by 999 en selfs groter, as n hersiening van plekwaardes. Bewerkings met telgetalle

Kom ons kyk nou gou net na die getalle van nul to by 999 en selfs groter, as n hersiening van plekwaardes. Bewerkings met telgetalle Van die vroegste tye wat mense kon praat en nodig gehad het om te kan tel, het hulle Natuurlike Getalle gebruik. Dit maak sin, want hulle kon 3 rotse of 5 koeie sien maar hulle het geen begrip gehad vir

Nadere informatie

KAAPSE WYNLAND ONDERWYS DISTRIK

KAAPSE WYNLAND ONDERWYS DISTRIK FISIESE WETENSKAPPE/V1 1 SEPTEMBER 2014 KAAPSE WYNLAND ONDERWYS DISTRIK PUNTE 150 TYD 3 UUR Hierdie vraestel bestaan uit 15 bladsye en 3 inligtingsblaaie FISIESE WETENSKAPPE/V1 2 SEPTEMBER 2014 INSTRUKSIES

Nadere informatie

VRAESTEL 1/2 GRAAD 12 JUNIE-EKSAMEN

VRAESTEL 1/2 GRAAD 12 JUNIE-EKSAMEN WISKUNDE VRAESTEL 1/2 GRAAD 12 JUNIE-EKSAMEN 2014 TOTAAL: 150 TYD: 3 UUR HIERDIE VRAESTEL BESTAAN UIT 8 BLADSYE Bladsy 1 van 8 WISKUNDE VRAESTEL 1/2 GRAAD 12 JUNIE-EKSAMEN 2014 INSTRUKSIES: Hierdie vraestel

Nadere informatie

KLASTOETS GRAAD 11. LEWENSWETENSKAPPE: HOOFSTUK 12 Toets 6: Die mens se invloed op die omgewing

KLASTOETS GRAAD 11. LEWENSWETENSKAPPE: HOOFSTUK 12 Toets 6: Die mens se invloed op die omgewing KLASTOETS GRAAD 11 LEWENSWETENSKAPPE: HOOFSTUK 12 Toets 6: Die mens se invloed op die omgewing PUNTE: 50 TYD: 1 uur INSTRUKSIES EN INLIGTING 1. Beantwoord AL die vrae. 2. Nommer die antwoorde korrek volgens

Nadere informatie

NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 11

NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 11 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 11 WISKUNDE V1 NOVEMBER 016 PUNTE: 150 TYD: 3 uur Hierdie vraestel bestaan uit 9 bladsye. Wiskunde/V1 DBE/November 016 INSTRUKSIES EN INLIGTING Lees die volgende instruksies

Nadere informatie

NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT EKSAMEN FISIESE WETENSKAP (P1) JUNIE 2015 EKSAMEN VRAESTEL GRAAD 11

NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT EKSAMEN FISIESE WETENSKAP (P1) JUNIE 2015 EKSAMEN VRAESTEL GRAAD 11 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT EKSAMEN FISIESE WETENSKAP (P1) JUNIE 2015 EKSAMEN VRAESTEL GRAAD 11 PUNTE: 150 TYD: 3 ure Hierdie vraestel bestaan uit 18 bladsye saam met inligtingsblad. INSTRUKSIES EN INLIGTING

Nadere informatie

FISIESE WETENSKAPPE: VRAESTEL I

FISIESE WETENSKAPPE: VRAESTEL I NSIONLE SENIORSERTIFIKT-EKSMEN NVULLINGSEKSMEN MRT 2016 FISIESE WETENSKPPE: VRESTEL I Tyd: 3 uur 200 punte LEES SSELIEF IE VOLGENE INSTRUKSIES NOUKEURIG EUR 1. ie vraestel bestaan uit 15 bladsye, 'n ntwoordblad

Nadere informatie

GRAAD BASISLYN TOETS 2013

GRAAD BASISLYN TOETS 2013 GRAAD 2013 8 BASISLYN TOETS 2013 WISKUNDE 1 Uur 30 minute SKOOL: LEERDER:. KLASGROEP: 1 Grondlynassesseringsinstrument Gr 8 (135 punte) Lees noukeurig deur die vrae en beantwoord dit in die spasies voorsien,

Nadere informatie

6 tellers en noemers bymekaarbring en van mekaar skei.

6 tellers en noemers bymekaarbring en van mekaar skei. Vereenvoudiging van veeltermige eksponensiële uitdrukkings As jy die volgende breuk kry: dan weet jy mos dat jy n KGV moet kry, sodat beide die getalle onder die lyn dieselfde sal wees Die twee breuke

Nadere informatie

LAERSKOOL DALVIEW NATUURWETENSKAP

LAERSKOOL DALVIEW NATUURWETENSKAP LAERSKOOL DALVIEW NATUURWETENSKAP GRAAD 7 EKSAMEN TYD: 1 UUR NOVEMBER 2016 TOTAAL: AFDELING A : 50 PUNTE AFDELING B : 30 PUNTE OPSTELLER : MNR F BENADE MODERATOR: ME E DE LANGE Instruksies: 1) Gebruik

Nadere informatie

6 Strukture. Vrae. 1. Noem drie belangrike dinge wat strukture vir ons kan doen. 2. Watter twee soorte strukture kry ons?

6 Strukture. Vrae. 1. Noem drie belangrike dinge wat strukture vir ons kan doen. 2. Watter twee soorte strukture kry ons? 6 Strukture Vrae 1. Noem drie belangrike dinge wat strukture vir ons kan doen. 2. Watter twee soorte strukture kry ons? 3. Plak of teken prente van die verskillende soorte strukture. Raamstrukture 24 Dopstrukture

Nadere informatie

GRAAD 9 JUNIE 2010 TEGNOLOGIE

GRAAD 9 JUNIE 2010 TEGNOLOGIE Province of the EASTERN CAPE EDUCATION SENIOR FASE GRAAD 9 JUNIE 2010 TEGNOLOGIE PUNTE: 100 TYD: 2 uur Hierdie vraestel bestaan uit 10 bladsye. (JUNIE 2010) TEGNOLOGIE 2 INSTRUKSIES EN INLIGTING 1. Beantwoord

Nadere informatie

Plantstruktuur en Plant Voedsel

Plantstruktuur en Plant Voedsel Plantstruktuur en Plant Voedsel Vraag 3: Kyk na die prentjies en beantwoord die vrae wat volg: Prentjie A Prentjie B Prentjie C 1. Prentjie A is n illustrasie van n plantsel soos gesien deur die lens van

Nadere informatie

CAMI Wetenskap. KABV Fisika Skakels Graad 11

CAMI Wetenskap. KABV Fisika Skakels Graad 11 CAMI Wetenskap KABV Fisika Skakels Graad 11 KWARTAAL 1 ONDERWERPE INHOUD, BEGRIPPE EN VAARDIGHEDE CAMI - SLEUTELS Vektore in twee dimensies Resultante van loodregte vektore Resolusie (of oplos) van 'n

Nadere informatie

Siyavula Uploaders. 1 TEGNOLOGIE 2 Graad 9 3 MEGANISMES EN BEWEGING 4 Module 3 5 KATROLLE EN RATTE. Katrolle en Ratte

Siyavula Uploaders. 1 TEGNOLOGIE 2 Graad 9 3 MEGANISMES EN BEWEGING 4 Module 3 5 KATROLLE EN RATTE. Katrolle en Ratte OpenStax-CNX module: m25250 1 Katrolle en ratte Siyavula Uploaders This work is produced by OpenStax-CNX and licensed under the Creative Commons Attribution License 3.0 1 TEGNOLOGIE 2 Graad 9 3 MEGANISMES

Nadere informatie

Sê maar jy word voor die keuse gestel om een van die volgende getalle as geld in Rand te ontvang, watter een sal jy kies?

Sê maar jy word voor die keuse gestel om een van die volgende getalle as geld in Rand te ontvang, watter een sal jy kies? VERGELYK en RANGSKIK GETALLE Om vergelykings te tref tussen verskillende dinge is n vaardigheid waarmee ons almal gebore word. Dit begin vroeg-vroeg al wanneer ons verskillende tipes speelgoed met mekaar

Nadere informatie

GAUTENGSE DEPARTEMENT VAN ONDERWYS PROVINSIALE EKSAMEN JUNIE 2018 GRAAD

GAUTENGSE DEPARTEMENT VAN ONDERWYS PROVINSIALE EKSAMEN JUNIE 2018 GRAAD GUTENGSE DEPRTEMENT VN ONDERWYS PROVINSILE EKSMEN JUNIE 2018 GRD 9 WISKUNDE NM VN LEERDER: GRD 9: TYD: 2 uur PUNTE: 100 18 bladsye + 1 formuleblad WISKUNDE GRD 9 2 GUTENGSE DEPRTEMENT VN ONDERWYS PROVINSILE

Nadere informatie

Wiskundige Geletterdheid. Data Hantering. Opsomming van Data. Kwartiele

Wiskundige Geletterdheid. Data Hantering. Opsomming van Data. Kwartiele Wiskundige Geletterdheid Data Hantering Opsomming van Data Kwartiele Let wel: KAPV vereis slegs die interpretasie van kwartiele (houer-en-punt stippings). Ek sluit egter die teken van die houer-en-punt

Nadere informatie

GAUTENGSE DEPARTEMENT VAN ONDERWYS PROVINSIALE EKSAMEN JUNIE 2016 GRAAD

GAUTENGSE DEPARTEMENT VAN ONDERWYS PROVINSIALE EKSAMEN JUNIE 2016 GRAAD GAUTENGSE DEPARTEMENT VAN ONDERWYS PROVINSIALE EKSAMEN JUNIE 016 GRAAD 11 FISIESE WETENSKAPPE FISIKA (VRAESTEL 1) TYD: 180 minute (3 uur) PUNTE: 150 15 bladsye + inligtingsblaaie en 1 antwoordblad GAUTENGSE

Nadere informatie

GEVORDERDEPROGRAM-WISKUNDE: VRAESTEL I MODULE 1: CALCULUS EN ALGEBRA LEES ASSEBLIEF DIE VOLGENDE INSTRUKSIES NOUKEURIG DEUR

GEVORDERDEPROGRAM-WISKUNDE: VRAESTEL I MODULE 1: CALCULUS EN ALGEBRA LEES ASSEBLIEF DIE VOLGENDE INSTRUKSIES NOUKEURIG DEUR GRAAD 1-EKSAMEN NOVEMBER 017 GEVORDERDEPROGRAM-WISKUNDE: VRAESTEL I MODULE 1: CALCULUS EN ALGEBRA Tyd: uur 00 punte LEES ASSEBLIEF DIE VOLGENDE INSTRUKSIES NOUKEURIG DEUR 1. Hierdie vraestel bestaan uit

Nadere informatie

NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 11

NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 11 NASINALE SENIR SERTIFIKAAT GRAAD WISKUNDE V NVEMBER 03 PUNTE: 50 TYD: 3 uur Hierdie vraestel bestaan uit 3 bladsye en 3 diagramvelle. Wiskunde/V DBE/November 03 KABV Graad INSTRUKSIES EN INLIGTING Lees

Nadere informatie

NATUURWETENSKAPPE NOVEMBER EKSAMEN

NATUURWETENSKAPPE NOVEMBER EKSAMEN GRAAD 9 TOTAAL: 100 VOORWOORD NATUURWETENSKAPPE NOVEMBER EKSAMEN Opsteller: TYD: 2 URE Hierdie vraestel is opgestel volgens die kennis en vaardighede wat in die KABV-dokument vir Graad 9 Natuurwetenskappe

Nadere informatie

NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 10

NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 10 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 10 WISKUNDE V2 MODELVRAESTEL - 2006 PUNTE: 100 TYD: 2 uur Hierdie vraestel bestaan uit 9 bladsye. Grafiekpapier moet aan die kandidate voorsien word. 2 INSTRUKSIES EN

Nadere informatie

Wiskunde. Graad 12 Vraestel 2. Tyd: 3 uur. Totaal: 150

Wiskunde. Graad 12 Vraestel 2. Tyd: 3 uur. Totaal: 150 Wiskunde Graad 1 Vraestel 013 Tyd: 3 uur Totaal: 150 INSTRUKSIES EN INLIGTING Lees die volgende instruksies noukeurig deur voordat die vrae beantwoord word: 1. Hierdie vraestel bestaan uit 9 vrae. Beantwoord

Nadere informatie

NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 10

NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 10 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 10 WISKUNDE V1 MODEL 01 PUNTE: 100 TYD: hours Hierdie vraestel bestaan uit 6 bladsye. Wiskunde/V1 DBE/01 INSTRUKSIES EN INLIGTING Lees die volgende instruksies aandagtig

Nadere informatie

Afbakening en leerwerk

Afbakening en leerwerk Afbakening en leerwerk 1. Vaardighede vir wetenskap. a. Afronding. b. Wetenskaplike notasie. c. SI-eenhede en kombinasies daarvan. d. Voorvoegsels van eenhede e. Formule verandering f. Tempo, eweredighede

Nadere informatie

BASIESE KONSEPTE-PROGRAM PROGRAM. n Toets ontwikkel deur dr. Louis Benjamin, Naam van leerder: Ouderdom van leerder: Geslag: Graad: Skool:

BASIESE KONSEPTE-PROGRAM PROGRAM. n Toets ontwikkel deur dr. Louis Benjamin, Naam van leerder: Ouderdom van leerder: Geslag: Graad: Skool: BASIESE KONSEPTE-PROGRAM PROGRAM TOETSING VAN BASIESE KONSEPTE-KENNIS n Toets ontwikkel deur dr. Louis Benjamin, 2007 Naam van leerder: Ouderdom van leerder: Geslag: Graad: Skool: Datum van toets: Naam

Nadere informatie

Gemeenskap. Wat is n gemeenskap? n Gemeenskap het n hoof/hoof?

Gemeenskap. Wat is n gemeenskap? n Gemeenskap het n hoof/hoof? Gemeenskap Wat is n gemeenskap? Die woord gemeenskap dui n intieme verband tussen mense aan. Mense wat deel aan iets, maar dit wat hulle deel is baie besonders. Uit die Grieks is die woord vir gemeenskap

Nadere informatie

Vraag 1: 1.1 Tel aan in ; ; ; ; (1) 1.2 Tel terug met ; ; ; ; (1)

Vraag 1: 1.1 Tel aan in ; ; ; ; (1) 1.2 Tel terug met ; ; ; ; (1) Punte = 150 Instruksies en inligting: Hierdie vraestel is baie langer as n standaardvraestel en toets die hele jaar (kwartaal 1,2, 3 en 4) se werk volgens die CAPS voorskrifte. Beantwoord al die vrae.

Nadere informatie

ALGEMENE ONDERWYS EN OPLEIDING WISKUNDE JUNIE EKSAMEN 2015 GRAAD 8

ALGEMENE ONDERWYS EN OPLEIDING WISKUNDE JUNIE EKSAMEN 2015 GRAAD 8 ALGEMENE ONDERWYS EN OPLEIDING WISKUNDE JUNIE EKSAMEN 01 GRAAD 8 TOTAAL : 100 TYD : UUR Totale bladsye insluitende voorblad : 7 Wiskunde Graad 8 Junie 01 INSTRUKSIES EN INFORMASIE 1. Die vraestel bestaan

Nadere informatie

Hoërskool Strand. Wiskunde : Graad 10 Vraestel 1 November Eksaminator : Mev. P. Olivier. Moderator : Mnr. J.J. van Dyk Totaal: 100

Hoërskool Strand. Wiskunde : Graad 10 Vraestel 1 November Eksaminator : Mev. P. Olivier. Moderator : Mnr. J.J. van Dyk Totaal: 100 Hoërskool Strand Wiskunde : Graad 10 Vraestel 1 November 2013 Eksaminator : Mev. P. Olivier Tyd: 2 uur Moderator : Mnr. J.J. van Dyk Totaal: 100 Instruksies en inligting: 1. Hierdie vraestel bestaan uit

Nadere informatie

Die klimaat van SA: Temperatuur

Die klimaat van SA: Temperatuur OpenStax-CNX module: m25584 1 Die klimaat van SA: Temperatuur Siyavula Uploaders This work is produced by OpenStax-CNX and licensed under the Creative Commons Attribution License 3.0 1 AARDRYKSKUNDE 2

Nadere informatie

Meganiese stelsels en beheer:

Meganiese stelsels en beheer: Eenheid 6 Meganiese stelsels en beheer: ratverhouding die aantal omwentelings van een rat in verhouding tot n ander rat. Het betrekking op twee verskillende ratgroottes spoedverhouding word bepaal deur

Nadere informatie

Hoofstuk 7 Wisselstroom

Hoofstuk 7 Wisselstroom Hoofstuk 7 Wisselstroom Inleiding In gelykstroom- (G.S.) kringe, vloei die stroom altyd in een rigting. Die rede hiervoor is omdat die spanningsbron wat gebruik word om die kring te aktiveer altyd dieselfde

Nadere informatie

eboeke word ontwikkel en gratis verskaf deur die

eboeke word ontwikkel en gratis verskaf deur die Ons praat baie van dinge wat in verhouding tot mekaar is, sonder om dit regtig agter te kom! As jy byvoorbeeld sê dat jy twee van die ses stukke van n pizza geëet het, het jy n verhouding beskryf: Die

Nadere informatie

ISEBE LEMFUNDO LEMPUMA KOLONI EASTERN CAPE EDUCATION DEPARTMENT OOS-KAAP ONDERWYSDEPARTEMENT

ISEBE LEMFUNDO LEMPUMA KOLONI EASTERN CAPE EDUCATION DEPARTMENT OOS-KAAP ONDERWYSDEPARTEMENT MATH ISEBE LEMFUNDO LEMPUMA KOLONI EASTERN CAPE EDUCATION DEPARTMENT OOS-KAAP ONDERWYSDEPARTEMENT IIMVIWO ZEBANGA LESHUMI ELINANYE GRADE 11 EXAMINATIONS GRAAD 11-EKSAMEN NOVEMBER 2008 WISKUNDE EERSTE VRAESTEL

Nadere informatie

L7: Werkkaart 1: Bereken Omtrek en Oppervlakte van die sirkel. (praktiese oefening)

L7: Werkkaart 1: Bereken Omtrek en Oppervlakte van die sirkel. (praktiese oefening) L7: Werkkaart 1: Bereken Omtrek en Oppervlakte van die sirkel. (praktiese oefening) (a) Omtrek: i. Meet die omtrek van die sirkel met n toutjie: _ ii. Meet die radius met n liniaal. iii. Gebruik nou die

Nadere informatie

OEFENVRAESTEL VRAESTEL 1

OEFENVRAESTEL VRAESTEL 1 OEFENVRAESTEL VRAESTEL 1 WISKUNDE GRAAD 10 TOTAAL: 100 PUNTE INSTRUKSIES 1. Hierdie is SLEGS n oefenvraestel met voorbeelde van die tipe vrae wat in n Gr 10- jaareindvraestel verwag kan word. Dus is daar

Nadere informatie

Vraag 1: Musiek en Musiek Instrumente Beantwoord die volgende vrae: 1.1. Wat is die verskil tussen: a) Harmonie (1) b) Twee-deel harmonie (1)

Vraag 1: Musiek en Musiek Instrumente Beantwoord die volgende vrae: 1.1. Wat is die verskil tussen: a) Harmonie (1) b) Twee-deel harmonie (1) CAPS Skeppende Kunste Vraestel 2 Graad 6 Tyd: 1 Uur Totaal: 45 Vraag 1: Musiek en Musiek Instrumente Beantwoord die volgende vrae: 1.1. Wat is die verskil tussen: a) Harmonie (1) b) Twee-deel harmonie

Nadere informatie

NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 10

NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 10 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 10 WISKUNDE VS3 NOVEMBER 2006 PUNTE: 50 TYD: 1 uur Hierdie vraestel bestaan uit 6 bladsye. Wiskunde/VS3 2 INSTRUKSIES EN INLIGTING Lees die volgende instruksies aandagtig

Nadere informatie

Inleiding Tot Die Jagluiperd

Inleiding Tot Die Jagluiperd Les Plan Een Inleiding Tot Die Jagluiperd KRITIEKE UITKOMSTE KU #1: KU #2: KU #3: Identifiseer en los probleme op en maak besluite deur van kritieke en vindingryke denke gebruik te maak. Werk effektief

Nadere informatie

KLASTOETS GRAAD 11. LEWENSWETENSKAPPE: HOOFSTUK 1 EN 2 Toets 1: Ondersteuning by plante en diere

KLASTOETS GRAAD 11. LEWENSWETENSKAPPE: HOOFSTUK 1 EN 2 Toets 1: Ondersteuning by plante en diere KLASTOETS GRAAD 11 LEWENSWETENSKAPPE: HOOFSTUK 1 EN 2 Toets 1: Ondersteuning by PUNTE: 50 TYD: 1 uur INSTRUKSIES EN INLIGTING 1. Beantwoord AL die vrae. 2. Nommer die antwoorde korrek volgens die nommeringstelsel

Nadere informatie

GRAAD 11 NOVEMBER 2011 FISIESE WETENSKAPPE V1 MEMORANDUM

GRAAD 11 NOVEMBER 2011 FISIESE WETENSKAPPE V1 MEMORANDUM Province of the EASTERN CAPE EDUCATION NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 11 NOVEMBER 2011 FISIESE WETENSKAPPE V1 MEMORANDUM PUNTE: 150 Hierdie memorandum bestaan uit 12 bladsye. 2 FISIESE WETENSKAPPE

Nadere informatie

GAUTENGSE DEPARTEMENT VAN ONDERWYS PROVINSIALE EKSAMEN JUNIE 2016 GRAAD

GAUTENGSE DEPARTEMENT VAN ONDERWYS PROVINSIALE EKSAMEN JUNIE 2016 GRAAD GAUTENGSE DEPARTEMENT VAN ONDERWYS PROVINSIALE EKSAMEN JUNIE 2016 GRAAD 10 FISIESE WETENSKAPPE (VRAESTEL 2) TYD: 90 minute PUNTE: 100 10 bladsye + 1 inligtingsblad. 2 GAUTENGSE DEPARTEMENT VAN ONDERWYS

Nadere informatie

Hierdie toets bestaan uit 9 bladsye, die voorblad uitgesluit.

Hierdie toets bestaan uit 9 bladsye, die voorblad uitgesluit. PUNTE JAARLIKSE NASIONALE ASSESSERING 2013 GRAAD 1 AFRIKAANS HUISTAAL TOETS PUNTE: 20 TYD: 1 UUR PROVINSIE STREEK DISTRIK NAAM VAN SKOOL OBIS-NOMMER (9 syfers) KLAS (bv. 1A) VAN NAAM GESLAG ( ) SEUN DOGTER

Nadere informatie

KLASTOETS GRAAD 11. LEWENSWETENSKAPPE: HOOFSTUK 10 EN 11 Toets 5: Diversiteit van diere in Suid-Afrika en biogeografie

KLASTOETS GRAAD 11. LEWENSWETENSKAPPE: HOOFSTUK 10 EN 11 Toets 5: Diversiteit van diere in Suid-Afrika en biogeografie KLASTOETS GRAAD 11 LEWENSWETENSKAPPE: HOOFSTUK 10 EN 11 Toets 5: Diversiteit van diere in Suid-Afrika en biogeografie PUNTE: 40 TYD: 1 uur INSTRUKSIES EN INLIGTING 1. Beantwoord AL die vrae. 2. Nommer

Nadere informatie

7. Lengte en breedtelyne

7. Lengte en breedtelyne SW Aardrykskunde 7. Lengte en breedtelyne Aktiwiteite 1. Kyk na die sketse hieronder en verduidelik wat dit voorstel. 2. Watter nut het hierdie lyne? 3. Wat is die ewenaar? 4. Deur watter vastelande loop

Nadere informatie

Toets: Tegnologie en die Ontwerpproses

Toets: Tegnologie en die Ontwerpproses 1 Afdeling A: Lees die vrae hieronder en omkring die regte opsie(s): 1. Watter van die volgende stellings is nie waar nie? (1) a) n Voordeel van tegnologie is dat diens gewoonlik verbeter word. b) n Voorbeeld

Nadere informatie

HOËRSKOOL OVERKRUIN VAK: WISKUNDIGE GELETTERDHEID DATUM: 26 MEI 2015 FORMELE TOETS 2

HOËRSKOOL OVERKRUIN VAK: WISKUNDIGE GELETTERDHEID DATUM: 26 MEI 2015 FORMELE TOETS 2 HOËRSKOOL OVERKRUIN VAK: WISKUNDIGE GELETTERDHEID DATUM: 26 MEI 2015 GRAAD: 11 TYD: 1 UUR EKSAMINATOR: MEJ A HERSELMAN MODERATOR: MEV R SODEN LEERDERPUNT VERWERKTE PUNT /50 /15 FORMELE TOETS 2 INSTRUKSIES

Nadere informatie

OEFENVRAESTEL VRAESTEL 1

OEFENVRAESTEL VRAESTEL 1 OEFENVRAESTEL VRAESTEL 1 WISKUNDE GRAAD 10 TOTAAL: 100 PUNTE INSTRUKSIES 1. Hierdie is SLEGS n oefenvraestel met voorbeelde van die tipe vrae wat in n Gr 10 jaareindvraestel verwag kan word. Dus is daar

Nadere informatie

Gr 9 Wiskunde: Inhoudsarea 2 Patrone, Algebra & Grafieke

Gr 9 Wiskunde: Inhoudsarea 2 Patrone, Algebra & Grafieke Gr 9 Wiskunde: Inhoudsarea Patrone, Algebra & Grafieke VRAE Patrone Meestal vorige ANA eksameninhoud Algebraïese Uitdrukkings Faktorisering Algebraïese Vergelkings Grafieke Vrae: Patrone PATRONE ( Antwoorde

Nadere informatie

GRAAD 11 WISKUNDE DERDE VRAESTEL NOVEMBER 2009

GRAAD 11 WISKUNDE DERDE VRAESTEL NOVEMBER 2009 Province of the EASTERN CAPE EDUCATION NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 11 WISKUNDE DERDE VRAESTEL NOVEMBER 2009 PUNTE: 100 TYD: 2 uur Hierdie vraestel bestaan uit 9 bladsye, diagramvel en formuleblad.

Nadere informatie

Hoërskool Roodepoort Afrikaans HT Graad 8 Taak 11: Vraestel 3. TAAK 11 : Opstel en Langer transaksionele tekste

Hoërskool Roodepoort Afrikaans HT Graad 8 Taak 11: Vraestel 3. TAAK 11 : Opstel en Langer transaksionele tekste Hoërskool Roodepoort Afrikaans HT Graad 8 Taak 11: Vraestel 3 Eksaminator: M Swanepoel Moderator : C van Niekerk Tyd: 2 uur Punte: 30 punte Datum: 2 November 2016 Eerste sessie, Woensdag TAAK 11 : Opstel

Nadere informatie

EKURHULENI NOORD DISTRIK

EKURHULENI NOORD DISTRIK EKURHULENI NOORD DISTRIK MEMO TEGNOLOGIE GRAAD 8 PUNTE : 60 TYD : 1 uur 30 min SPESIFIEKE DOELWITTE TEGNOLOGIESE PROSES EN VAARDIGHEDE 50% TEGNOLOGIESE KENNIS 30% TEGNOLOGIESE IMPAK OP DIE OMGEWING EN

Nadere informatie

HOËRSKOOL ALBERTON NATUURWETENSKAP GRAAD 9 9 SETPEMBER 2015 MODERATOR: ME L COSTON PUNTE: 80 AFDELING A

HOËRSKOOL ALBERTON NATUURWETENSKAP GRAAD 9 9 SETPEMBER 2015 MODERATOR: ME L COSTON PUNTE: 80 AFDELING A HOËRSKOOL ALBERTON NATUURWETENSKAP GRAAD 9 9 SETPEMBER 2015 EKSAMINATOR: L VENTER TYD: 1 UUR MODERATOR: ME L COSTON PUNTE: 80 INSTRUKSIES 1. Beantwoord ALLE VRAE op FOLIOPAPIER 2. Nommer jou vrae korrek

Nadere informatie

Les Plan Twee. Habitats

Les Plan Twee. Habitats Les Plan Twee Habitats KRITIEKE UITKOMSTE KU #1: Identifiseer en los probleme op op 'n manier wat getuig daarvan dat kritieke en vindingryke denke gebruik is om verantwoordelike besluite te neem. KU #7:

Nadere informatie

GRAAD: 4 VAK: LEWENSVAARDIGHEDE SKEPPENDE KUNSTE KWARTAAL VIER FORMELE ASSESSERINGSTAAK (FAT) 4

GRAAD: 4 VAK: LEWENSVAARDIGHEDE SKEPPENDE KUNSTE KWARTAAL VIER FORMELE ASSESSERINGSTAAK (FAT) 4 GRAAD: 4 VAK: LEWENSVAARDIGHEDE SKEPPENDE KUNSTE KWARTAAL VIER FORMELE ASSESSERINGSTAAK (FAT) 4 Naam: Klas: Datum: Skool: Onderwyser: FAT Aktiwiteit/Vorm Leerder se punte Leerder se % 4 Visuele Kunste:

Nadere informatie

Die planeet aarde beweeg

Die planeet aarde beweeg Kwartaal 4: Planeet aarde en die ruimte Planeet aarde en die ruimte Die planeet aarde beweeg Fossiele Oppervlakte van die aarde Sedimentêre gesteentes Eenheid 1 Die planeet aarde beweeg Wentel om die son

Nadere informatie

Probleemoplossing Skryf van Getallesinne:

Probleemoplossing Skryf van Getallesinne: n Getallesin bestaan altyd uit die volgende: 1. Syfers of getalle; bv. 23; 567; 3,245; ens. 2. Bewerkingsteken; bv. 3. Verwantskap teken; bv. Getallesinne Ons kry twee soorte getallesinne: 1. Oop getallesin

Nadere informatie

OEFENVRAESTEL VRAESTEL 1

OEFENVRAESTEL VRAESTEL 1 OEFENVRAESTEL VRAESTEL 1 WISKUNDE GRAAD 11 TOTAAL: 150 PUNTE INSTRUKSIES 1. Hierdie is SLEGS n oefenvraestel met voorbeelde van die tipe vrae wat in n graad 11-jaareindvraestel verwag kan word. Daar is

Nadere informatie

MENTAL MATHS IN DIE KLASKAMER

MENTAL MATHS IN DIE KLASKAMER MENTAL MATHS IN DIE KLASKAMER HOEKOM MENTAL MATHS? Ons wil hê dat ons leerders gemaklik met getalle kan speel. Hy moet weet waar n getal lê. Hy moet n klomp somme met die getal kan maak. Mental Maths bou

Nadere informatie

VOORBEREIDENDE EKSAMEN 2018 NASIENRIGLYNE

VOORBEREIDENDE EKSAMEN 2018 NASIENRIGLYNE VOORBEREIDENDE EKSAMEN 208 NASIENRIGLYNE FISIESE WETENSKAE: FISIKA (VRAESTEL ) (084) 3 bladsye GAUTENGSE DEARTEMENT VAN ONDERWYS VOORBEREIDENDE EKSAMEN 208 FISIESE WETENSKAE: FISIKA (Vraestel ) NASIENRIGLYNE

Nadere informatie

Voorgrond- Agtergrond Voorgrond-agtergrond is die vermoë om voorwerpe op die voorgrond en agtergrond waar te neem en hulle sinvol te skei.

Voorgrond- Agtergrond Voorgrond-agtergrond is die vermoë om voorwerpe op die voorgrond en agtergrond waar te neem en hulle sinvol te skei. Voorgrond- Agtergrond Voorgrond-agtergrond is die vermoë om voorwerpe op die voorgrond en agtergrond waar te neem en hulle sinvol te skei. Voorgrond-Agtergrond Wat is voorgrond-agtergrond? Dit is die vermoë

Nadere informatie