Sigmoïdoscopie. Functieafdeling

Transcriptie

1 Sigmoïdoscopie Functieafdeling

2

3 Patiënteninformatie over SIGMOÏDOSCOPIE Om het onderzoek goed te laten verlopen, verzoeken wij u om deze brochure zorgvuldig te lezen en de aanwijzingen en voorbereiding nauwkeurig op te volgen, ook als u het onderzoek al eerder heeft gehad. 3

4 Inhoudsopgave 1. Afspraakgegevens Aandachtspunten Informatie over een sigmoïdoscopie Voorbereiding sigmoïdoscopie Bloedverdunners Aanwijzingen voor mensen met een stoma Informatie voor mensen met diabetes

5 1. Afspraakgegevens Er is voor u een afspraak gemaakt met de volgende gegevens: Dag: Datum: Opnametijd: U kunt zich melden bij Dagopname B Oost, routenummer 0.80 Bij verhindering dient u ons minstens 24 uur van te voren te berichten daar wij anders genoodzaakt zijn dit verzuim in rekening te brengen. 5

6 2. Aandachtspunten Neemt u geen ijzertabletten in de week voorafgaand aan het onderzoek. Laat u geen maag- of darmfoto s met contrastvloeistof maken in de week voorafgaand aan het onderzoek. Als u bloedverdunners gebruikt, leest u dan de informatie op pagina 17. Wanneer u een stoma heeft, volgt u dan de aanwijzingen op pagina 18. Indien u diabetes heeft, volgt u dan de aanwijzingen vanaf pagina 19. Uw medicatie moet u op de dag van het onderzoek gewoon blijven gebruiken (tabletten mogen met een slokje water tot uiterlijk twee uur vóór het onderzoek ingenomen worden of anders na het onderzoek) tenzij uw arts andere instructies heeft gegeven. De anticonceptiepil is vanwege de laxeerkuur niet meer betrouwbaar. Moviprep reinigt uw darmen en zorgt er voor dat u diarree krijgt. Houdt u er daarom rekening mee dat u tijdens het drinken van de Moviprep het beste thuis kunt blijven. 6

7 Door de diarree die u krijgt kan de huid rondom uw anus rood en pijnlijk worden. Dit probleem kunt u verminderen door de huid rondom uw anus voor de laxeerkuur te beschermen met Sudocreme. Op de website van ziekenhuis St Jansdal is een voorlichtingsfilm over een coloscopie te zien. Kijk op Wat neemt u mee naar het ziekenhuis? Wilt u eraan denken de volgende voorwerpen mee te nemen als u voor uw onderzoek komt: Een patiëntenpas van ziekenhuis St Jansdal (indien u geen pas heeft of deze verlopen is, dan verzoeken wij u een nieuwe pas te maken bij de receptie of de zelfservicezuil in de hal) Een geldig legitimatiebewijs Extra ondergoed Uw eigen medicatie Eventueel het CPAP apparaat dat u gebruikt tijdens het slapen. Tijdens het onderzoek kunt u uw gewone kleding aanhouden. Vermijdt u echter strakzittende of knellende kleding. Sieraden en andere kostbaarheden kunt u beter thuis laten 7

8 3. Informatie over een sigmoïdoscopie Waarom een sigmoïdoscopie? Een sigmoïdoscopie kan worden verricht bij verschillende klachten, bv: veranderd ontlastingspatroon, pijn links onder in de buik, zichtbaar helder rood bloedverlies of als controle na een eerdere scopie. Met dit onderzoek kunnen afwijkingen als aambeien, (chronische) ontsteking, poliepen, uitstulpinkjes (divertikels) en kanker worden vastgesteld. Wanneer er poliepen worden gevonden, worden deze in principe direct verwijderd. In sommige gevallen kan het nodig zijn om nog een vervolgonderzoek te doen waarbij de gehele dikke darm bekeken wordt. Indien dit nodig is, bespreekt de arts dit met u. Wat is een sigmoïdoscopie Het sigmoïd is het S-vormige gedeelte van de dikke darm direct boven de endeldarm. Een sigmoïdoscopie is een inwendig onderzoek waarbij in ieder geval de endeldarm en het onderste gedeelte van de dikke darm (tot en met het sigmoïd) bekeken worden. Het onderzoek wordt verricht met behulp van een endoscoop; een flexibele, bestuurbare slang waarin een camera bevestigd is. Deze wordt via de anus ingebracht. De endoscoop en camera zijn verbonden met een beeldscherm zodat de arts uw darmen nauwkeurig kan bekijken. 8

9 Wie verricht het onderzoek? Het onderzoek wordt uitgevoerd door een maag-darmleverarts (MDL-arts). Deze wordt tijdens het onderzoek bijgestaan door één of meerdere endoscopielaboranten. Zij zullen u vlak voor en tijdens het onderzoek zoveel mogelijk toelichting en aanwijzingen geven. Waar wordt het onderzoek gedaan? Nadat u zich gemeld heeft bij het opnamebureau, wordt u doorverwezen naar een verpleegafdeling. Vanaf daar wordt u in een bed naar de functieafdeling gebracht waar het onderzoek plaatsvindt. Na afloop wordt u weer teruggebracht naar de verpleegafdeling. Hoe verloopt het onderzoek? Op de functieafdeling maakt u kennis met de zorgverleners die het onderzoek bij u zullen uitvoeren. Er wordt een infuusnaald in uw hand of arm ingebracht. Via het infuus wordt de medicatie voor het roesje toegediend. Hierna wordt u verzocht om op uw linkerzij te gaan liggen en uw knieën op te trekken. Vervolgens wordt de scoop via de anus ingebracht en opgevoerd tot het sigmoid. Hierbij wordt koolzuurgas (Co2) ingeblazen om de darmen te ontplooien. Dit geeft een vol, soms pijnlijk gevoel. Nadat de arts het hele gebied nauwkeurig onderzocht heeft en er eventueel weefsel en/of poliepen weggenomen zijn, wordt de endoscoop verwijderd en is het onderzoek klaar. U wordt teruggebracht naar de verpleegafdeling en als u voldoende wakker bent kunt u weer naar huis. 9

10 Wat zijn de risico s? Een sigmoidoscopie is een veilig onderzoek. Toch kan er een enkele keer een complicatie optreden. Dit kunnen een nabloeding en een perforatie zijn. Dit risico is zeer laag maar in zeldzame gevallen kan er hierdoor een operatie nodig zijn. De risico s worden met u besproken. Hoe lang duurt het onderzoek? U bent in totaal ongeveer 45 minuten in de behandelkamer. Het onderzoek zelf duurt ongeveer minuten. Na afloop verblijft u nog enige tijd op de verpleegafdeling. U kunt rekenen op een verblijf in het ziekenhuis van ongeveer vier uur. Na het onderzoek Na het onderzoek meten verpleegkundigen regelmatig uw bloeddruk en controleren zij het zuurstofgehalte in uw bloed. Wanneer u goed wakker bent en alle controles stabiel zijn, wordt het infuus verwijderd. U kunt uw normale eetpatroon hervatten. Door de toegediende medicatie kunt u de rest van de dag last hebben van een verminderd reactievermogen, concentratiestoornissen en een verminderd geheugen. Wij raden u dan ook aan om de rest van de dag geen afspraken te maken. Tevens dient u er rekening mee te houden dat u zelf niet naar huis mag rijden. U kunt nog last hebben van winderigheid en krampen ten gevolge van de lucht die tijdens het onderzoek is ingeblazen. Eventuele medicatie kunt u weer volgens voorschrift innemen. 10

11 Neemt u contact op wanneer u na het onderzoek last heeft van de volgende klachten: Koorts boven de 38.5 C; Aanhoudende buikpijn die uiterlijk 3 dagen na de scopie begonnen is; Bloedverlies en/of zwarte ontlasting tot uiterlijk 10 dagen na de scopie begonnen. U kunt ons bereiken op de volgende telefoonnummers: Functieafdeling (maandag t/m vrijdag van uur tot uur) Buiten deze tijden kunt u contact opnemen met het algemene nummer van het St Jansdal: Wanneer is de uitslag bekend? Meteen na het onderzoek geeft de arts een eerste indruk aan de verpleegkundigen van de verpleegafdeling door. Tevens wordt er direct een verslag gestuurd naar de arts die het onderzoek heeft aangevraagd. Wanneer er biopten genomen zijn, duurt het ongeveer tien werkdagen voor de uitslag hiervan bekend is. Mede daardoor duurt het vaak minimaal twee weken voordat de definitieve uitslag aan u kan worden gegeven. 11

12 4. Voorbereiding sigmoïdoscopie Voor dit onderzoek is het noodzakelijk dat de gehele darm goed gereinigd is. Enkele dagen voor het onderzoek begint u daarom thuis al met de voorbereiding, waaronder het drinken van 2 liter laxeerdrank (Moviprep). Hiervoor krijgt u van het ziekenhuis een recept mee dat u bij de apotheek kunt inleveren. 3 dagen voor het onderzoek Wij verzoeken u om vanaf nu geen etenswaren met pitjes, zaden of graankorrels meer te nemen (zoals bijvoorbeeld; druiven, kiwi s, sesamcrackers, grof volkorenbrood). Pitjes, zaden en graankorrels verteren langzaam en blijven daardoor lang in de darmen aanwezig. Tijdens het onderzoek bemoeilijken ze het zicht en kunnen ze de endoscoop verstoppen. 2 dagen voor het onderzoek Indien u vezelpreparaten gebruikt (bijvoorbeeld Metamucil, Volcolon, Fiberform, Stimulance multie fibre mix) dan stopt u hiermee tot na het onderzoek. U volgt vanaf het onbijt een vezelarm dieet. U kunt hierbij kiezen uit de volgende voedingsmiddelen: Ontbijt/lunch: beschuit wit of lichtbruin brood (zonder zaden, graankorrels en korstjes) boter, margarine 12

13 mild gekruide, magere vleeswaren kaas (zonder pitjes) jam (zonder stukjes), honing, stroop, chocoladepasta Warme maaltijd: soep of bouillon gekookte aardappelen, aardappelpuree gekookte wortels, bloemkool, broccoli, spinazie witte rijst, pasta (geen volkoren) magere lichtgekruide vlees-, vis-, kipproducten zonder paneermeel of vel magere jus Dessert: gladde vla of pudding kwark of yoghurt (zonder fruit of ander vulsel) ijs (zonder fruit of ander vulsel) Dranken: thee, koffie melk, karnemelk, yoghurtdrank limonade (zonder koolzuur) vruchtensap Producten die niet in het dieet genoemd worden, moet u niet gebruiken. 13

14 1 dag voor het onderzoek Ook vandaag volgt u het vezelarm dieet en kiest u voor het ontbijt, de lunch en de warme maaltijd uit de eerder genoemde producten. Na uur is alleen het drinken van heldere vloeistoffen nog toegestaan. Indien u een (warme) avondmaaltijd wenst te gebruiken, moet u dat dus vóór uur doen. Heldere vloeistoffen: heldere bouillon (zonder groente, vlees of vermicelli) thee, koffie (zonder melk!) heldere limonade (zonder koolzuur) helder vruchtensap (bijvoorbeeld appelsap, witte druivensap) Tussen uur en uur drinkt u de 1 e liter Moviprep. Daarnaast moet u nog minimaal één liter heldere vloeistof drinken. Wij verzoeken u om de richtlijnen in de bijsluiter van het laxeermiddel te negeren en uitsluitend de aanwijzingen van dit boekje op te volgen. Bereiding van de Moviprep: Een verpakking Moviprep bevat 4 zakjes; 2x zakje A en 2x zakje B Om 1 liter laxeerdrank te maken mengt u 1 zakje A en 1 zakje B met 1 liter (niet bruisend) water. Roer het mengsel vervolgens tot het poeder volledig is opgelost. Dit kan enige minuten duren. 14

15 Tips om het drinken van de Moviprep te vergemakkelijken: Zet de laxeerdrank een tijdje in de koelkast. Drink met een rietje zodat u er minder van proeft. Voeg per glas een scheutje limonadesiroop of helder vruchtensap toe. De dag van het onderzoek Vandaag drinkt u de laatste liter Moviprep en minimaal 1 liter heldere vloeistof. Verder blijft u helemaal nuchter. Tabletten die u van uw arts door moet gebruiken kunt u zonodig met een slokje water tot uiterlijk twee uur voor het onderzoek innemen of anders na het onderzoek. Om het onderzoek goed te laten verlopen en te zorgen dat de arts een duidelijk beeld van uw darmen krijgt is het absoluut noodzakelijk dat uw darmen optimaal gereinigd zijn. Onder andere uit eigen studies is gebleken dat het onderzoek daarom binnen 8 uur na het drinken van de laatste liter Moviprep moet plaatsvinden. Afhankelijk van het tijdstip van het onderzoek kan dit betekenen dat u op de dag van het onderzoek vroeg op moet staan om de resterende liter Moviprep te drinken. Wij vragen hiervoor uw begrip en rekenen op uw medewerking. 15

16 Laxeerschema Tijdstip onderzoek 2e liter Moviprep + minimaal 1 liter heldere vloeistof uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur Bereidt de 2 e liter Moviprep volgens de eerder beschreven instructie. Na het drinken van de laatste liter Moviprep en minimaal 1 liter heldere vloeistof blijft u helemaal nuchter tot na het onderzoek 16

17 5. Bloedverdunners Soms dienen bloedverdunners een aantal dagen voor het onderzoek gestaakt worden. Dit moet echter altijd gebeuren in overleg met een arts. Neemt u daarom contact op met de arts die het onderzoek aanvraagt. Globale richtlijn Niet stoppen: Trombocytenaggregatieremmer zoals: Acetylsalicylzuur, Carbasalaatcalcium (Ascal), Dipyridamol (Persantin), Clopidogrel (Plavix), Prasugrel (Efient) en Ticargrelor (Brilique) Overleg Tromosedienst: Acenocoumarol (Sintrom) of Fenprocoumon (Marcoumar) Overleg arts: NOAC (Non-VKA Orale Anti Coagulantia) zoals: Rivaroxaban (Xarelto), Dabigatran (Pradaxa), Apixaban (Eliquis) Zonodig geeft de arts die het onderzoek verricht u na het onderzoek aanvullend advies over het herstarten van de medicatie, mede afhankelijk van de uitkomsten van de scopie. 17

18 6. Aanwijzingen voor mensen met een stoma Dikke darmstoma (Colostoma) U volgt de normale voorbereiding (zie hoofdstuk 4), waaronder het drinken van twee liter laxeerdrank. In verband met de dunne ontlasting die u door de laxeerkuur krijgt, is een zogenaamde open stomazak noodzakelijk. Dit is een stomazak die aan de onderkant geopend kan worden waardoor u deze in het toilet kunt legen. Vraag gerust uw stomaconsulente om advies. Dunne darmstoma (Ileostoma) of tijdelijk stoma U ontvangt een persoonlijk advies van de arts die het onderzoek aanvraagt. Veelal is dit één der chirurgen. Deze is goed op de hoogte van uw situatie en kan in overleg met de maag-darm-lever-arts een speciaal laxeerbeleid opstellen. Voor vragen over uw stoma en het gebruik van uw stomamateriaal kunt u terecht bij uw stomaconsulente. Zij is van maandag tot en met vrijdag van tot uur aanwezig op de stomapoli van ziekenhuis St Jansdal. U volgt hiervoor looproute Het telefoonnummer van de stomapoli is (0341) Neemt u op de dag van het onderzoek voldoende van uw eigen stomamateriaal mee naar het ziekenhuis. 18

19 7. Informatie voor mensen met diabetes Binnenkort heeft u een afspraak voor een sigmoïdoscopie. Tijdens de voorbereidingsdagen kunt u last krijgen van te hoge of te lage bloedglucosewaarden. Om dit zoveel mogelijk te voorkomen, adviseren wij de voor u geldende instructies nauwkeurig op te volgen, dit naast de andere voorbereidingen die u voor het onderzoek moet treffen. protocol insuline eenmaal daags, pagina 20 protocol insuline tweemaal daags, pagina 21 protocol insuline viermaal daags, pagina 22 protocol insulinepomp, pagina 24 protocol bloedglucoseverlagende tabletten, pagina 26 protocol GLP-1 pagina 27 protocol combinatie insuline en GLP-1 pagina 28 Bij vragen kunt u contact opnemen met één van de diabetesverpleegkundigen van het St Jansdal via de assistentes van de poli interne: Van maandag tot en met vrijdag van 08:30 uur tot 16:00 uur, telefoonnummer: Als u belt graag doorgeven welke insulinesoort u gebruikt en hoeveel eenheden u altijd injecteert/bolust. 19

20 Diabetesprotocol insuline eenmaal daags Wij adviseren u de komende dagen de bloedglucose vier keer te prikken: voor het ontbijt voor de lunch voor het avondeten voor het slapengaan Wat te doen bij lage bloedglucosewaarden? Is de bloedglucose lager dan 4: 6 tabletten dextro of een glas gewone limonade (dus wel met suiker) nemen. 2 dagen voor het onderzoek (vezelarm dieet) U dient uw gebruikelijke hoeveelheid te injecteren. 1 dag voor het onderzoek (vezelarm dieet volgens afspraak, daarna helder vloeibaar dieet en 1 e liter Moviprep) Indien u gewend bent om de langwerkende insuline s morgens te injecteren, dan dient u 75% (3/4) van uw gebruikelijke hoeveelheid te injecteren. Bent u gewend om de langwerkende insuline voor het avondeten of voor het slapengaan te injecteren, dan dient u 50% (1/2) van uw gebruikelijke hoeveelheid te injecteren. De dag van het onderzoek (2 e liter Moviprep) Indien u gewend bent om de langwerkende insuline s morgens te injecteren, dan dient u 50% (1/2) van de gebruikelijke hoeveelheid te injecteren. Bent u gewend om de langwerkende insuline voor het avondeten of voor het slapengaan te injecteren, dan kunt u de gebruikelijke hoeveelheid injecteren. 20

21 Diabetesprotocol insuline tweemaal daags Gebruikt u tweemaal daags (middel) langwerkende insuline? Neem dan contact op met één van de diabetesverpleegkundige. Wij adviseren u de komende dagen de bloedglucose vier keer te prikken: voor het ontbijt voor de lunch voor het avondeten voor het slapengaan Wat te doen bij lage bloedglucosewaarden? Is de bloedglucose lager dan 4: 6 tabletten dextro of een glas gewone limonade (dus wel met suiker) nemen. 2 dagen voor het onderzoek (vezelarm dieet) U dient uw gebruikelijke hoeveelheid te injecteren. 1 dag voor het onderzoek (vezelarm dieet volgens afspraak, daarna helder vloeibaar dieet en 1e liter Moviprep) Voor het ontbijt dient u uw gebruikelijke hoeveelheid te injecteren. Voor het avondeten dient u 50% (1/2) van uw gebruikelijke hoeveelheid te injecteren. De dag van het onderzoek (2 e liter Moviprep) Indien het onderzoek s morgens plaatsvindt, dient u de eerste maaltijd na het onderzoek 50% (1/2) van uw gebruikelijke dosering te injecteren. Indien het onderzoek s middags plaatsvindt, kunt u s avonds uw gebruikelijke dosering injecteren. 21

22 Diabetesprotocol insuline viermaal daags Wij adviseren u de komende dagen de bloedglucose vier keer te prikken: voor het ontbijt voor de lunch voor het avondeten voor het slapengaan Wat te doen bij lage bloedglucosewaarden? Is de bloedglucose voor de maaltijd lager dan 5 mmol/l, dan moet u 2 eh (ultra)kortwerkende insuline minder injecteren. Is de bloedglucose lager dan 4: 6 tabletten dextro of een glas gewone limonade (dus wel met suiker) nemen en 2 eh (ultra)kortwerkende insuline minder injecteren. Wat te doen bij hoge bloedglucosewaarden? Bijspuitschema: Is de bloedglucose hoger dan 15, dan dient u 2 eh (ultra) kortwerkende insuline extra te injecteren. Is de bloedglucose hoger dan 20, dan dient u 4 eh (ultra) kortwerkende insuline extra te injecteren. 2 dagen voor het onderzoek (vezelarm dieet) U dient uw gebruikelijke hoeveelheid te injecteren. 1 dag voor het onderzoek (vezelarm dieet volgens afspraak, daarna helder vloeibaar dieet en 1e liter Moviprep) Indien u gewend bent om de langwerkende insuline s morgens te injecteren, dan dient 75% (3/4) van uw gebruikelijke hoeveelheid te injecteren. 22

23 Bent u gewend om de langwerkende insuline voor het avondeten of voor het slapengaan te injecteren, dan dient u 50% (1/2) van uw gebruikelijke hoeveelheid te injecteren. Voor uw ontbijt en voor uw lunch dient u uw gebruikelijke hoeveelheid (ultra)kortwerkende insuline te injecteren. Voor het avondeten alleen het bijspuitschema volgen. De dag van het onderzoek (2 e liter Moviprep) Indien u gewend bent om de langwerkende insuline s morgens te injecteren, dan dient u 50% (1/2) van de gebruikelijke hoeveelheid te injecteren. Bent u gewend om de langwerkende insuline voor het avondeten of voor het slapengaan te injecteren, dan dient u de gebruikelijke hoeveelheid te injecteren. Voor de (ultra)kortwerkende insuline dient u het bijspuitschema te volgen. Na het onderzoek dient u uw gebruikelijke hoeveelheid te injecteren. 23

24 Diabetesprotocol insulinepomp Wij adviseren u de komende dagen de bloedglucose zeven keer te prikken: voor het ontbijt 1,5 uur na het ontbijt voor de lunch 1,5 uur na de lunch voor het avondeten 1,5 uur na het avondeten voor het slapengaan Wat te doen bij lage bloedglucosewaarden? Is de bloedglucose voor de maaltijd lager dan 5 mmol/l, dan dient u 2 eh (ultra)kortwerkende insuline minder te bolussen. Is de bloedglucose lager dan 4: 6 tabletten dextro of een glas gewone limonade (dus met suiker) nemen en 2 eh (ultra)kortwerkende insuline minder bolussen. Wat te doen bij hoge bloedglucosewaarden? Bijspuitschema: Is de bloedglucose hoger dan 15, dan dient u 2 eh (ultra) kortwerkende insuline extra te bolussen. Is de bloedglucose hoger dan 20, dan dient u 4 eh (ultra) kortwerkende insuline extra te bolussen. 2 dagen voor het onderzoek (vezelarm dieet) U kunt uw gebruikelijke basaalstand en bolusschema gebruiken. 24

25 1 dag voor het onderzoek (vezelarm dieet volgens afspraak, daarna helder vloeibaar dieet en 1e liter Moviprep) Neem contact op met uw eigen diabetesverpleegkundigen voor advies/beleid over de basaalstand en het bolusschema. Is uw bloedglucose < 6 mmol/l dan de tijdelijke basaal gebruiken. Dit is afhankelijk van uw eigen situatie. De dag van het onderzoek (2 e liter Moviprep) Neem contact op met uw eigen diabetesverpleegkundigen voor advies/beleid over de basaalstand en het bolusschema. Is uw bloedglucose < 6 mmol/l dan de tijdelijke basaal gebruiken. Dit is afhankelijk van uw eigen situatie. 25

26 Diabetesprotocol bloedglucoseverlagende tabletten Mocht u hypoverschijnselen krijgen (honger, beven, zweten, een trillerig gevoel, bleekheid, wazig zien, hoofdpijn, duizeligheid) of is de bloedglucose lager dan 4.0 mmol, drinkt u dan 1 glas gewone limonade (dus wel met suiker) of 1 glas helder appelsap of neem 6 tabletten dextro. 2 dagen voor het onderzoek (vezelarm dieet) U dient vandaag uw gebruikelijke bloedglucoseverlagende tabletten. 1 dag voor het onderzoek (vezelarm, dieet volgens afspraak daarna helder vloeibaar dieet en 1e liter Moviprep) U dient voor het ontbijt en voor de lunch uw gebruikelijke bloedglucoseverlagende tabletten te nemen. Voor het avondeten neemt u geen bloedglucoseverlagende tabletten. De dag van het onderzoek (2 e liter Moviprep) Na het onderzoek neemt u uw gebruikelijke bloedglucoseverlagende tabletten. 26

27 Diabetesprotocol GLP-1 De dag vóór het onderzoek: Indien u gewend bent om de GLP-1 s morgens te injecteren, dan kunt u de gebruikelijke hoeveelheid injecteren. Bent u gewend om de GLP-1 s avonds te injecteren, dan injecteert u deze avond geen GLP-1. De dag van het onderzoek: De GLP-1 kunt u na het onderzoek injecteren op de gebruikelijke tijd. Wat te doen bij lage bloedglucosewaarden? Is de bloedglucose lager dan 4: Een glas gewone limonade (ranja), dus wel met suiker, nemen. 27

28 Diabetesprotocol combinatie insuline en GLP-1 De dag vóór het onderzoek: Indien u gewend bent om de combinatie insuline en GLP-1 s morgens te injecteren, dan kunt u de gebruikelijke hoeveelheid injecteren. Bent u gewend om de combinatie insuline en GLP-1 s avonds te injecteren, dan dient u 50% (1/2) van de gebruikelijke hoeveelheid te injecteren. De dag van het onderzoek: Het onderzoek vindt vóór 13:00 uur plaats: Als u de combinatie insuline en GLP-1 normaal s morgens injecteert, dan injecteert u deze ochtend geen combinatie insuline en GLP-1. Bij de eerste maaltijd na het onderzoek injecteert u 50% (1/2) van de gebruikelijke dosering. Als u de combinatie insuline en GLP-1 normaal s avonds injecteert, dan s avonds de gebruikelijke dosis weer hervatten. Het onderzoek vindt ná 13:00 uur plaats: Als u de combinatie insuline en GLP-1 normaal s morgens injecteert, dan injecteert u deze ochtend 50% (1/2) van de gebruikelijke dosering. Als u de combinatie insuline en GLP-1 normaal s avonds injecteert, dan s avonds de gebruikelijke dosis weer hervatten. 28

29 Wij adviseren u deze dag de bloedglucose vijf keer te prikken: Op het tijdstip waarop u normaliter ontbijt Twee uur hierna Voor de lunch of uw gebruikelijke lunchtijd Voor het avondeten Voor het slapengaan Wat te doen bij lage bloedglucosewaarden? Is de bloedglucose lager dan 4: Een glas gewone limonade (ranja), dus wel met suiker, nemen. 29

30 30

31 Uitgave: Patiëntencommunicatie Harderwijk, oktober 2017 CAZ FA

32 Ziekenhuis St Jansdal Wethouder Jansenlaan DG Harderwijk Postbus AC Harderwijk Telefoon (0341)