De fileproblematiek onder de loep genomen

Transcriptie

1 De fileproblematiek onder de loep genomen Dr. Sven Maerivoet 26 Februari 2014 Wiskundige Ingenieurstechnieken 1

2 Overzicht Voorstelling Transport & Mobility Leuven (TML) Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 2

3 Voorstelling Transport & Mobility Leuven Voorstelling TML Overzicht van onze activiteiten De mensen bij TML Veelzijdigheid Pers Gesticht in 2002 als een spin-off bedrijf (NV): Katholieke Universiteit Leuven TNO onderzoeksinstituut (Nederland) Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 3

4 Overzicht van onze activiteiten Voorstelling TML Overzicht van onze activiteiten De mensen bij TML Veelzijdigheid Pers TML doet onderzoek en studies Sterk kwantitatief (voorspellingsmodellen, simulatietechnieken,...) Beleidsondersteunend (we wegen op het beleid) De integratie van mobiliteit, milieu en economie De combinatie van fundamenteel en toegepast onderzoek door de koppeling van theoretische resultaten aan praktische kennis De brug tussen de universiteit en de maatschappij Een onafhankelijk en open beleid Steden en regionale overheden, België (federaal, Vlaanderen, Brussel), Europa (EU en EC; DGs, FP6/7) Het is onze missie om de maatschappij te helpen door wetenschappelijk onderbouwd advies Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 4

5 De mensen bij TML Voorstelling TML Overzicht van onze activiteiten De mensen bij TML Veelzijdigheid Pers Multidisciplinair team (18 mensen) Transport, bio-, chemische en milieu ingenieurs Economie Computerwetenschappen Psychologie Admin Transport Milieu Expertisedomeinen: Transporteconomie (incl. impactbeoordelingen, MKBAs, ) Verkeersstroomtheorie (incl. ITS maatregelen, fileschattingen) Transportanalyses (private weg, spoor, openbaar vervoer, binnenwateren, lucht, ) Milieu, publieke gezondheid, Gedelegeerd bestuurder Verkeersveiligheid (incl. wetgeving, infrastructuur, voertuigtechnologie, ) Spatiale economie (incl. regionale ontwikkelingen) Economie Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 5

6 Veelzijdig, accuraat, correct en open Voorstelling TML Overzicht van onze activiteiten De mensen bij TML Veelzijdigheid Pers Bijna all onze studies staan online! Onze relaties: Telematics Cluster/ITS Belgium: lid + Raad van Bestuur Vlaams Instituut voor Mobiliteit (VIM): lid + expert in adviesraad The International Association for the History of Transport, Traffic and Mobility: lid EC FP7: externe experten Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 6

7 TML is regelmatig in de pers Voorstelling TML Overzicht van onze activiteiten De mensen bij TML Veelzijdigheid Pers Het Nieuwsblad, De Morgen, De Standaard, Het Laatste Nieuws, Knack, Jobat, Le Soir, La Meuse, De Lloyd, Verkeersspecialist, Vacature Magazine, Ademloos, Het Belang van Limburg, Mobimix, De Zondagskrant, De Streekkrant, Verkeersnet.nl, Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 7

9 Hoe worden files veroorzaakt? Teveel mensen willen op hetzelfde moment op dezelfde plaats rijden Of nog: De capaciteit van de wegen is beperkt Zij kunnen al het verkeer niet verwerken Daardoor ontstaat er file wat tot vertragingen leidt Daarenboven: Ongevallen kunnen ook files veroorzaken (en vice versa) In steden ontstaan ze door kruispunten en verkeerslichten Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 9

10 Ontstaan van files: 2 verschillende theorieën De Europese (Duitse) school: Spookfiles uit het niets (Treiterer en Myers, 1974) Kerner, Konhäuser en Rehborn (1994) Helbing (1999) De Berkeley school (Universiteit van Californië): Alle files ontstaan door flessenhalzen ( bottlenecks ) Er is altijd een geometrische verklaring voor de file Newell, Daganzo, Bertini, Cassidy, Muñoz, Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 10

11 Hoe groot is het fileprobleem? Tijdens een ochtendspits op Vlaamse autosnelwegen: o Staat er ~ 139 km file (en verlies je een half uur) o Verliezen we allemaal samen ~ uren o Dit kost ~ euro aan de maatschappij Op het onderliggend wegennet: tot 4x erger! 91% van de files staan in Vlaanderen Bronnen: TML (2008, 2011) Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 11

13 Landgebruik & socioeconomisch gedrag De vraag naar verkeer ontstaat door de wens tot deelname aan ruimtelijk gescheiden sociale/culturele/economische/ activiteiten CBD = central business district I = industriezone L/M/H = lage/midden/hoge inkomensklasse C = commuter zone Tendens naar geosimulatie Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 13

14 Ritten-gebaseerd transportmodel Reizigers nemen beslissingen die leiden tot een tripgebaseerd model trip generatie (hoeveel trips?) Aggregatie! trip distributie (waar gaan ze naartoe?) modale split (met welk vervoersmiddel?) verkeerstoedeling (welke routes nemen ze?) Het vier-stapsmodel Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 14

15 Ritten-gebaseerd transportmodel Reizigers nemen beslissingen die leiden tot een tripgebaseerd model trip generatie trip distributie modale split Routekeuze wordt bepaald door Wardrop/Nash criteria: (1952) Gebruikersevenwicht (W1) verkeerstoedeling Systeemoptimum (W2) Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 15

16 Verkeerstoedeling: berekening van evenwichten Geformaliseerd door Beckmann, McGuire en Winsten: Het BMW-trio Studies in the Economics of Transportation (1956) Berekeningen: Convexe optimisatietheorie (kwadratisch programmeren) Niet-lineaire congestiefuncties (bv. BPR functies) Korste pad algoritmes Toevoegingen: Stochasticiteit Risico Niet rationele, noch alwetende reizigers Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 16

17 Dynamische verkeerstoedeling: de heilige graal Statisch: Gebruikt een vereenvoudiging van wegcapaciteit Rekent typisch een hele ochtendspits in 1x door ( al het verkeer wordt tegelijk op het netwerk gezet ) Dynamisch: DTA = dynamic traffic assignment Statisch Dynamisch 7:00 10:00 15:00 18:00 Files zijn een dynamisch fenomeen in tijd en ruimte Laat toe om terugslag van files te modelleren Keuze van route en vertrektijdstip Dynamische netwerkbelading (DNL): Analytisch Gebaseerd op simulaties (convergentie door iteratieve relaxatie) Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 17

18 Activiteiten-gebaseerd transportmodel Genereren van een synthetische bevolking Genereren en plannen van activiteiten Uitvoeren van deze activiteiten = fysieke beweging van agents activiteitenpatroon multi-agent systemen Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 18

19 Macro-/mesoscopische stroommodellen Beschrijven hoe het verkeer zich fysiek op een weg voortbeweegt Gebaseerd op partiële differentiaalvergelijkingen (i.e., behoudswetten) Veel aggregatie, laag detailniveau Macroscopisch: vloeistof-dynamische modellen die verkeer als een samendrukbare vloeistof beschouwen (Navier-Stokes) Mesoscopisch: gas-kinetische modellen die verkeer als een veel-deeltjessysteem beschouwen: afleiden van macroscopische vergelijkingen uit microscopisch rijdersgedrag Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 19

20 Het LWR macroscopisch model Lighthill-Whitham-Richards 1 e orde model Verkeer = niet-visceuze samendrukbare vloeistof Steunt op een scalaire behoudswet van dichtheid (k) en intensiteit (q): Aanname: intensiteit is een functie van de dichtheid! Verband: Fundamenteel diagram Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 20

21 LWR: oplossingen en variaties Didactisch leerrijk: kan grafisch opgelost worden Ook nauwkeurige numerieke benaderingen mogelijk Variaties: multi-klassen, konijnen en slakken, Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 21

22 Het fundamenteel diagram Dateert van Greenshields (1935): Niet druk (snel) Wel druk (traag) Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 22

23 #voertuigen/uur Het fundamenteel diagram Theorie versus praktijk: #voertuigen/kilometer Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 23

24 Capaciteitsval Verschillende theorieën, invalshoeken, Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 24

25 Microscopische stroommodellen Beschrijven expliciet de interacties van voertuigen in een verkeersstroom (lijkt realistischer) Weinig aggregatie, hoog detailniveau Voertuig-volg model Stimulus-response Optimale snelheid Psycho-fysieke afstand Cellulaire automaten Wachtrij-theorie volger voorligger(s) (n) (n 1) tussenruimte Submicroscopische stroommodellen omvatten fysieke karakteristieken zoals motorperformantie, schakelen,... en menselijke beslissingen (nietstrategisch) Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 25

26 Microscopische stroommodellen Beschrijven expliciet de interacties van voertuigen in een verkeersstroom (lijkt realistischer) Weinig aggregatie, hoog detailniveau Voertuig-volg model Stimulus-response Optimale snelheid Psycho-fysieke afstand Cellulaire automaten Wachtrij-theorie Rijstrook-keuze model Gap-acceptance Verplichte versus gewenste verandering van rijstrook Submicroscopische stroommodellen omvatten fysieke karakteristieken zoals motorperformantie, schakelen,... en menselijke beslissingen (nietstrategisch) Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 26

28 Theorie van cellulaire automaten Cellen in een discrete ruimte (bv. 2D vlak): De buren van cellen (von Neumann versus Moore): Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 28

29 Theorie van cellulaire automaten De lokale overgangsregel: Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 29

30 De geschiedenis van CA 1948: von Neumann over zelf-reproductie Ulam introduceert cellulaire ruimtes 1952: Turing spreekt over morfogenese 1970: John Conway s Game of Life Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 30

31 De geschiedenis van CA 1983: Wolfram s A New Kind of Science : Zuse en Fredkin stellen dat het heelal een CA is Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 31

32 Verkeer modelleren met cellulaire automaten (TCA) Conversie van continue naar discrete tijd/ruimte: Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 32

33 Cellulaire automaten voor verkeer Snellere (maar ruwere) versie van microscopische modellen ruimte (e.g., rooster van cellen) t stroomopwaarts stroomafwaarts Δt v = 3 v = 1 t + 1s x(t + 1) = x(t) + v(t + 1) tijd Voertuig-volg submodel = verzameling van lokale overgangsregels Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 33

34 Cellulaire automaten voor verkeer Snellere (maar ruwere) versie van microscopische modellen ruimte (e.g., rooster van cellen) t stroomopwaarts stroomafwaarts Δt v = 4 v = 1 t + 1s x(t + 1) = x(t) + v(t + 1) tijd v = 2 Voertuig-volg submodel = verzameling van lokale overgangsregels Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 34

35 Cellulaire automaten voor verkeer Snellere (maar ruwere) versie van microscopische modellen ruimte (e.g., rooster van cellen) t stroomopwaarts stroomafwaarts Δt v = 4 v = 1 t + 1s x(t + 1) = x(t) + v(t + 1) tijd v = 3 Voertuig-volg submodel = verzameling van lokale overgangsregels v = 2 Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 35

36 Voorstelling van files in een cellulaire automaat Bv. voertuigen rijden rond in een cirkel: tijd-ruimte diagram! trajectorie Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 36

37 Wolfram s regel CA-184 Eenvoudig, 8 mogelijke overgangen: Tijd-ruimte diagrammen: niet druk lichtjes druk heel druk filegolf Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 37

38 Varianten van cellulaire automaten Velocity-dependent randomisation model Nagel-Schreckenberg model Knospe s model met remlichten spontane files! Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 38

39 Complexiteit van de regels: een TCA met remlichten Willekeurig afremmen: randomisatie Slow-to-start gedrag: capaciteitsval Anticipatie effecten: stabilisatie van vlot verkeer menselijk gedrag Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 39

40 Een blik op het fundamenteel diagram in een TCA Helbing-Schreckenberg Kerner-Klenov-Wolf Knospe et al. ( brake-lights ) Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 40

41 Meer rijstroken en stedelijk verkeer Multi-lane traffic : Verplichte versus gewenste verandering van rijstrook Cultuur: keep-your-lane versus verplicht rechts rijden Fenomenen: snelheidsverschillen, dichtheidsinversies, Zelfde rijrichting versus bidirectioneel verkeer Opletten voor ping-pong traffic! Stedelijk verkeer: Klassiek Biham, Middleton en Levine (BML) model Expliciete intersecties, rotondes, Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 41

42 Transportplanning met TCA modellen TRANSIMS: TRansportation ANalysis SIMulation System Activiteiten- en agent-gebaseerd MATSim: Multi-Agent Traffic Simulation Activiteiten- en agent-gebaseerd Nog sneller: wachtrijmodellen Eindige buffers! Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 42

44 Computersimulaties van verkeer Wat je ook doet of zegt het zijn maar modellen van de realiteit Reality is just another model Elk heeft zijn beperkingen en reproduceert wat we hen voeden Opletten bij interpretatie door beleidsmakers De beschikbare commerciële pakketten zijn transportplanningsmodellen, hoofdzakelijk gebaseerd op vier-stapsmodellen Schaalgrootte: lokaal, netwerk, landelijk, grootschalig Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 44

45 Oog voor detail Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 45

46 Overtuigende visualisaties Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 46

47 Macroscopische effecten met OmniTRANS Relocatie ISVAG verbrandingsoven Sluiting van de R1 ring rond Antwerpen (Meccano BAM tracé) Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 47

48 Microscopische effecten met Paramics Ontsluiting Carrefour Korbeek-Lo + Herstal Tunnel aan Waterloolaan Brussel Masterplan Antwerpen (Moerelei) Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 48

49 Visualisaties van metingen: kruispunttellingen Inleiding Modellen van verkeersstromen Verzamelen van verkeersgegevens Regelen van verkeersstromen Modellen en studies (afslagbewegingen) (lichtenregelingen) D Q E Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 49

50 SUSTAPARK: duurzaam parkeren met een TCA model Doelstelling: simuleer de effecten van veranderingen in de parkeersituatie en het parkeerbeleid van een stad (Verander het aantal parkeerplaatsen, de prijs en duurtijd van openbaar parkeren, bovengronds en ondergronds parkeren, ) Hoofdonderdelen: Modelleren van de parkeervraag Modelleren van het zoekgedrag Modelleren van een economisch evenwicht Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 50

51 Studies op basis van verkeersmetingen Verkeersindices voor Belgische autosnelwegen Analyse van de congestie in België Impact van maximumsnelheid op snelwegen Hoelang sta je tijdens je loopbaan in de file? Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 51

52 Vaste databronnen Enkele/dubbele lusdetectoren in het wegdek, radars, camera s, pneumatische slangetjes,... Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 52

53 Visualisaties van metingen: patronen Weekdagen Weekend Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 53

54 Historische patronen zijn essentieel om te weten Achtergrond Algemeen kader Opportuniteiten ochtendfile voor Vlaanderen Conclusies avondfile Ochtend: Zware files rond Vilvoorde en Strombeek-Bever Trager verkeer rond aansluiting met E19 en E40 Avond: Zware files aan het Vierarmenkruispunt, Tervuren en Wezembeek-Oppem Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 54

55 Validatie CFVD (GSM) Tijdens een gesprek worden de overgangen tussen de zeshoekige cellen bijgehouden BTS BTS BTS BTS BTS bestemming herkomst reistijd BTS segmenten BTS BTS overgang GSM probe weg Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 55

56 Betere methode: GPS GPS-probe voertuigen (e.g., vrachtwagens van transportbedrijven, verzekeringsmaatschappijen,...) NASA GPS (24 satellieten) / Europa (ESA) Galileo Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 56

57 Gebruik van de nieuwe generatie van mobiele data Opkomst van klassieke floating-car data (FCD) GSM is redelijk out, GPS is meer dan in! Vaak nog problemen met schatting van verkeersvolumes Fusie met beschikbare metingen van bv. Verkeerscentrum Verder kijken dan louter (X-)FCD: Bv. mobiliteitspatronen afleiden uit bluetooth-scanners, smartphones, ) OLYMPUS proeftuin elektrische voertuigen Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 57

58 Koppeling van rijgedrag aan de verzekeringssector Analyse van bv. versnellingen en rijdersgedrag, het nemen van risico s en veiligheidsinformatie, Win-win voor zowel de verzekeraar als de verzekerde: Oorzaak van ongevallen Risico s vermijden Gepersonaliseerde feedback Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 58

59 Een blik op snelheidsovertredingen Gedetailleerde snelheidsmetingen kunnen op bepaalde plaatsen aan snelheidsbeperkingen gekoppeld worden Voorrang van rechts, volgafstanden, interacties, Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 59

60 200, , , , , ,000 80,000 60,000 40,000 20, Verplaatsingspatronen op basis van GPS metingen Automatische berekening van verplaatsingspatronen: Waar leven en werken de mensen? Hoeveel en welke ritten maken ze elke dag? Statistieken: afstanden, snelheden, rijdesprofielen, Hoe kan openbaar vervoer een alternatief bieden? Co-modaal = het nieuwe multi-modaal! Thuis OV kan als alternatief Working days Saturdays Sundays OV kan niet als alternatief Werk Ons model integreert de gegevens van de NMBS, De Lijn, MIVB/STIB en TEC Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 60

61 Een gericht parkeerbeleid en parkeerinformatie Een goed parkeer/-prijsbeleid creëert kansen voor meer doorstroming in steden Wenslijstje: Statische dynamische parkeerinformatie Integratie met on-board PND Reservaties van parkeerplaatsen in garages We kunnen nog verder gaan, bv. voorspelling van de parkeerplaatsen langs de straatkant Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 61

62 Naar een slimme kilometerheffing Wegtype 1 (autosnelwegen, hoofdwegen,...) Wegtype 2 (secundaire wegen,...) Wegtype 3 (lokale wegen,...) Dal Piek Dal Piek Dal Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 62

63 De technologie achter een slimme kilometerheffing (ecall) 1 (OBU) (GPS) 2 ( factuur ) 6 (testgebruikers) 5 (tarief) (GPRS) 3 4 (back-end server) (map matching) Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 63

64 Resultaten van een slimme kilometerheffing Proeftuin (Leuven): Gebruikers pasten hun gedrag aan Minder congestie, verhoogde leefbaarheid Stuurde beleid en vice versa Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 64

65 Piekverschuivingen! Men reed minder tijdens de ochtendspits, meer tijdens de dalperiode en later tijdens de avondspits 11.00% 10.00% 9.00% 8.00% 7.00% 6.00% 5.00% 4.00% 3.00% 2.00% 1.00% 0.00% 00u 01u 02u 03u 04u 05u 06u 07u 08u 09u 10u 11u 12u 13u 14u 15u 16u 17u 18u 19u 20u 21u 22u 23u Fase 1 (nulmeting) Fase 2 (wedstrijd) Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 65

66 Potentieel van elektrische voertuigen Welke ritten kunnen door een elektrisch voertuig vervangen worden? Gebaseerd op het gebruik van het voertuig (patronen) Ritafstand (~ bereik) vs. tijd tussen ritten (~ opladen) Verschillende invalshoeken: Marktpotentieel Voertuigbezit Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 66

67 Types van gegevens en databanken OBUs (GPS posities, snelheden, versnellingen, ) CAN-bus gegevens (voertuigprestaties, motor- en transmissiebeheer, besturing, ) Werknemersprofielen (thuislocaties, werkuren, klantenlocaties, werk-gerelateerde ritten, leasing contracten, gebruik van parkeerplaatsen, ) Openbaar vervoer (haltes, tijdstabellen, ) Private en publieke parkeerplaatsen Verkeersstromen, kruispuntlichtenregelingen, Weersinformatie, Wegincidenten en ongevalsstatistieken, Verzekeringsgegevens, contracten, Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 67

68 Andere soorten verkeers- en mobiliteitsgegevens Verkeersvraag schatten (e.g., HB matrices) Groei van de verkeersvraag Keuze van vervoerswijze (modal choice) Personen- en vrachtvervoer Tijdswaardering (value of time, VOT) Voertuigvloot (+ afschrijvingen en vernieuwingen) (Voorziene) beleidsmaatregelenen Brandstofverbruik Inkomensverdeling Welvaart Rijgedrag... Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 68

70 to the rescue! Wat willen we bereiken? De bereikbaarheid verbeteren Vraag en aanbod beter op elkaar afstemmen In ruimte en tijd (bv. knelpunten tijdens spitsperiodes) De reistijdverliezen beperken Hoe bereiken we dit? Via een heel palet aan maatregelen Maar: dit is geen opzichzelfstaande oplossing! Beleid omtrent ruimtelijke ordening We leggen hier de nadruk op wegverkeer voor personen, maar vergeet niet het goederenvervoer, spoor, binnenwateren en lucht Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 70

71 Wat verstaan we onder verkeersmanagement? Reizigers die hun vertrektijdstip aanpassen (vroeger vertrekken, later toekomen, de reis niet maken, ) Flexibele uren, thuiswerk: kan niet altijd, JIT, ploegen,... Rekeningrijden (slimme kilometerheffingen, tolcordons, ) Beheren van parkings, dynamisch autodelen als car pooling, Spitsstroken, openbaar vervoer gebruikt speciale rijstroken Detectie van mist, sneeuw, zware regenval, Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 71

72 Wat verstaan we onder verkeersmanagement? Advanced Traffic Management Systems (ATMS): Intelligente Transport Systemen (ITS) Automatische incident detectie Intelligente verkeerslichten Dynamische route informatie panelen (DRIPs) Dynamische snelheidslimieten Toeritdosering Advanced Traffic Information Systems (ATIS): Radioberichtgeving, navigatietoestellen, parkeerinformatie, Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 72

73 Efficiënter en sneller incidentmanagement Niet enkel naar de autosnelwegen kijken. Procesoptimalisatie (detectie, begeleiding, hulpverlening) Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 73

74 Intelligente afstemming van verkeerslichten Doel: kruispunten op elkaar afstellen, verkeer op de hoofdas vlotter laten stromen, minder uitstoot van schadelijke gassen in canyons (bv. Wetstraat) Leuke dingen voor hoog rendement: Groene golven voor doorstroming op prioritaire routes Aanduidingen van resterende rood-/groentijden Nederland: GGT België: 3 personen Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 74

75 Dynamische snelheidsbeperkingen op DRIPs/ stroomopwaarts bewegende schokgolf Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 75

76 Dynamische snelheidsbeperkingen op DRIPs/ Nu vaak standaardalgoritme in regellogica Gevaarlijke situaties aan bv. Craeybeckxtunnel (E19): 3u s nachts 50 km/u. Soms idem aan Kennedytunnel Het kan echt beter! Cfr. KUL studie: +8 tot 15% Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 76

77 ATMS/ATIS: toeritdosering (ramp metering) De toevoer wordt druppelsgewijs geregeld DOEL: verkeer in het stabiel regime houden Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 77

78 Witte verf! Sommige dingen zijn onvoorstelbaar R1 richting E19 (CW): 20 km file/dag Ongevallen 40% 60% (Bron: KUL et al., 2009) Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 78

79 Coördinatie en begeleiding van wegenwerken Treffen van Minder Hinder maatregelen Betere coördinatie en conforme signalisatie Ook hier is er mogelijkheid tot meer intelligentie! Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 79

80 Pleidooi voor vrijmaking en gebruik van verkeersgegevens Samenwerking tussen de overheid en de privésector intensifiëren De ITS RE-USE directive stelt: minimum beschikbaar maken van bepaalde informatie uit de publieke sector Vb.: openbaar maken van verkeersgegevens in Vlaanderen (+ modeltransparantie) Het is een misvatting te stellen dat ruwe data per se verkocht moet worden: Beter is om de data vrij te maken De privésector kan deze data verrijken en zo meer waarde geven (bv. data warehouse data clearing house) Men kan op basis van deze data diensten betaald aanbieden Netto win-win effect: maatschappij en privé varen er bij Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 80

81 Conclusies verkeersmanagement Er is een gans scala aan mogelijkheden om aan intelligent dynamisch verkeersmanagement te doen Wat als oplossing niet vanuit de overheid komt, zie je vaak via de privésector opduiken Laat de overheid en het bedrijfsleven de handen in elkaar slaan Er zijn meer dan voldoende beste praktijken en succesvolle gevallenstudies beschikbaar Overheid zou meer kunnen investeren in de opzet en uitbating van proeftuinen (bv. via IWT/iMinds/ ) Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 81

82 Conclusies verkeersmanagement De technische kant van verkeersmanagement alleen volstaat niet Ook aandacht aan het onderliggend wegennet besteden! Beleidsmatig de juiste keuzes maken: Beleid omtrent ruimtelijke ordening afstemmen (concentreren versus spreiden) Een samenhangend regionaal robuust, hiërarchisch en multimodaal wegennet voor de structuur van Vlaanderen Subsidiëring openbaar vervoer in vraag stellen Laat massa-investeringen in de aankoop van elektrische voertuigen achterwege Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 82

83 Meer informatie? Modelling Traffic on Motorways (16) Transport & Mobility Leuven: Data Enrichment Group: Sven Maerivoet Wiskundige Ingenieurstechnieken: Verkeerskunde 83