BEPALINGVANDEVERTIKALEWEERSTAND (C-WAARDE) OPHETPROEFPERCEEL ATEFIKKERSDRIES. ing. K.E.Witen M. Wijnsma BIBUOTHEEK STAIUNGGEBOUW

Transcriptie

1 MMTI^d.^ PIRRR 4TA888 nvember975 InsttuutvrCultuurtechnek enwaterhushudng BEPALINGVANDEVERTIKALEWEERSTAND (C-WAARDE) PHETPREFPERCEEL ATEFIKKERSDRIES ng. K.E.Wten M. Wjnsma BIBUTHEEK STAIUNGGEBUW Nta's vanhetinsttuutzjnnprncpe nternecmmuncatemddelen,dusgeenffcëlepublkates. Hunnhudvareertsterken kanzwelbetrekknghebbenpeen eenvudgeweergavevancjferreeksen,alspeencncluderende dscusse vannderzeksresultaten.indemeestegevallenzullende cnclusesechtervan vrlpgeaardzjnmdathetnderzekng nets afgeslten. Bepaaldenta'skmennetvrverspredng butenhetinsttuut naanmerkng ^3T^ CENTRALE LANDBUW/CATALGUS

2 INHUD bz. I. INLEIDING II.PZETVANDEPREF III.UITVERINGVANDEPREFENDEBEREKENINGVANDEC-WAARDE 2 IV.SAMENVATTING 7

3 I.INLEIDING phetprefperceel A te Fkkersdres (fg. )seennfltrateprefutgeverdvrhet verkrjgenvannfrmatemtrentde vertkaleweerstand (c-waarde) vanhetafdekkendpakket,dats samengestelduteenngeveer 3 mdkkeklelaag.depzetvande prefalsmedede verkregenresultatenzullennhetvlgende wrdenbesprken. II.PZETVANDEPREF Vrhetverkrjgenvannfrmatemtrentdedkteensamenstellng vanhetafdekkendpakketsallereersteenbrng utgeverd, waarbjdevlgendeprfelbeschrjvngs gemaakt -3cm -mv. brungrjzehumeuzezwakfjnzandgeleem (buwvr), kalkvrj 3-6cm -mv. blauwgebrungrjzehumeuze stevge leem met veelhumusf veenresten,restg, kalkvrj 6-cm -mv. grjsttlchtgrjze leem, kalkvrj -3cm-mv. zeerdnkeregrjzevetteplastschekle,sprtje kalk, humeus 3-6cm -mv. dnkergrjze, vetteplastschekle, humeus, kalkvrj 6-2cm-mv. grjzeleem metlchtbruneplekken, kalkvrj 2-23cm -mv. dem, kalkvrj,slap 23-26cm-mv. zwakbrungegrjzeslappeleem cm -mv. dem >295cm -mv. slbhudendmddelgrfzand

4 Vrnfrmateverhetprfelttpgrteredeptesgebruk gemaaktvandenabjgelegenbrng M99. Deresultaten zjn weergegevennfg.3. Vrhetbepalenvandec-waardevandengeveer 3 mdkke klelaagseennfltrateprefutgeverd.hervr seenkul gegraven, mdepen mnhetverkant.tjdenshetgravenserzrg vrgedragendatde wandenvande kulendebdemzgedmgeljk hunngestrdkarakterhebbenbehuden. Vervlgenszjnn 2ldrecht pelkaarstaanderaaendrhetmddenvandekulgrndwaterstandsbuzengeplaatstmethetflterpeendeptevan,9 tt,2 mbeneden maaveld (fg. 2). Deafstandvandegrndwaterstandsbuzen tthet mdden vandekulbedregrespecteveljk,5;3,5en,5 m.p ngeveer75 mafstandvandeprefplek zjn vlgenshetzelfdepatrn grndwaterstandsbuzen geplaatst, welkealsreferente (nulbject) hebbengedendtjdensdenfltratepref.behalve vandeten behevevandenfltrateprefgeplaatstegrndwaterstandsbuzens gebrukgemaaktvaneenraareedsbestaande grndwaterstandsbuzen waarvandefltersp,5 tt2,benedenmaaveld zjnaangebracht. Terbepalngvandenulstuatezjnallegrndwaterstandsbuzen een week, vrafgaandeaandepref, dageljkswaargenmen. Alswatervrzenngvrdenfltratesgebrukgemaaktvan een dretalcntanersmeteengezamenljkenhudvan36 lter, de warenaangesltenpeenmechanschenveauregelaar nde kul. III.UITVERING VANDEPREFEN DEBEREKENINGVAN DEC-WAARDE p 7 maart975m 3. uursdenfltratepref gestart, waarbjhetnveaundekulglbaalmet,3 ms verhgd.in fg. 3sdeprefpstellngweergegeven.p 9 maart 975s de prefbeëndgd; dewegstrmngvanutdekulwasgemddeld,27 m /dag. Infg. 4zjndegrndwaterstandenvandeflters van,9tt,2 mbenedenmaaveld rndmdekulen vanhetnulbjekt weergegeven.indeperdezndernfltratewllenwenuhetverband tussendebuzenbjdekulendevanhetnulbjektvaststellen.

5 Daartezjnvrdeperde 2-3tt 7-3degrndwaterstanden rndmdekulenvanhetnulbjektngeveer 2tt 4 keerperdag gemeten.heruts vrederebuseengemddelde standverde dagbepaald.vervlgenssperdageengemddeldegrndwaterstand utde 2 buzenperbjektberekend.dezestandenzjntegen elkaarutgezeten weergegevennfg.5.indendegrndwaterstandenndefltersrndmdekulafznderljkwrdenutgezettegen deafznderljkefdegemddeldegrndwaterstandenvanhet nulbjektvareertderegresse-cëffcëntvan,45 tt,82. Herut bljktdatereenaanzenljkehetergentetvandegrndbestaat. Vanederebus-3; N-N3; W-W3;Z-Z3sdesamenhangmetde gemddeldestuatephetnulbjektvastgesteld enzjnregresse cëffcënten berekend. Intabel zjn vrdeperdemetnfltratedegemddelde grndwaterstandsveranderngen vanhetnulbjektvanaf 7-3m3. uurpeenaantaltjdstppenweergegeven;metbehulpvandezjust genemderegresse-cëffcënten vandebuzen -3; N-N3; W-W3; vandenbeïnvledestuateshet grndwaterstandsverlp rndmde kul,zalsdatzndernfltrate zuzjngeweest, vast testellen.drnudegemetengrndwaterstanden tecrrgerenvr hetgrndwaterstandsverlp zalsdatzndernfltrate zuzjn geweest, wrdendestjgngentengevlgevandenfltrategevnden. Infg.6, 7en 8zjndegrndwaterstandsstjgngentengevlge vandenfltratendebuzenrndmdekulweergegevenals functevandetjd.gemddeldbedraagtdegrndwaterstandsstjgng aanhetendvandeprefpeenafstandvan,5;3,5en,5 m tthet mdden vande kulrespecteveljk 4,7;8,9 en3,7cm. Depelverhgng nde kulzelf, gecrrgeerd phetngestrde verlpvandegrndwaterstand, was34cm. Utfg.6,7 en 8s degemddeldegrndwaterstandsstjgngndestatnarestuate phettjdstp t =275 mnutenalsfunctevandeafstandte cnstrueren. Hetresultaatstaatweergegeven nfg.9.utde verkregenkrmmevlgteennvledssfeer vanngeveer3 m. Vandereedsaanwezgeraagrndwaterstandsbuzen zjnde grndwaterstandenweergegevennfg.. Utfg. 2en 9 vlgt datbus25bnnendenvledssfeervandenfltratepreflgt.

6 Tabel. Grndwaterstandsverhgngen, berekend ut gemeten grndwaterstanden rndm de kul en van het nulbjekt en regressecëffcenten Grndwaterstandsveranderngen vanaf 7-3; 3. uur n cm p t " mn. t=7 f 3 t-24 t-4 t-2 t-33 t-385 t-665 t-2649 t-275 Gemddelde van het nulbj ekt -,2 -,4 -,3-8,5-8,5-9,3-9,7 -,2-2, -,7 Q. (gemeten) a,22 (ngestrd) (stjgng),7 -,2,9 5,4 -,5 5,9 6,2 -,6 7,8 3,2 -,4 3,7,6 -,4 2, 3,3 -,3 4,6 2,7 -,8 4,5 4,5-2,4 6,9,8-4,8 6,6 2,5-4,3 6,8 Q. (gemeten) a, (ngestrd) (stjgng),3 -,2,5 2, -,4 2,5 2,4 -,3 3,7 -, -8,5 7,4 -,9-8,5 7,6-2, -9,3 7,2 2,2-9,7 7,5-4,5 -,2 5,7-4,5-2, 7,6-4,8 -,7 6,9 Q3 (gemeten) ctî,4 (ngestrd) 2, -,2,7 -,4,3 -,4-5,3-8,8-7, -8,8-5,3-9,7-5,2 -, -6,7 -,6-9,2-2,6-9,5-2,2 (stjgng) 2,2 2, 2,7 3,5,8 4,4 4,9 3,9 3,4 2,7 N. (gemeten) a,82 (ngestrd) (stjgng) 5,6 -,2 5,8 7, -,3 7,4 7,3 -, 8,4. 5, -7, 2, 4,3-7,,3 3,7-7,6,3 3,4-8,,4 4, -8,4 2,5,7-9,9,6,9-9,6,5 N (gemeten),9 3,6 4,5 2,9,9,7,9 2,2,8 -,2,94 (ngestrd) -,2 -,4 -,2-8, -8, -8,7-9, -9,6 -,4 -, (stjgng) 2, 4, 5,7,9 9,9,4,,8 2,2,8 N (gemeten) a,65 (ngestrd) -, -,,4 -,3 -,3 -,8 -,5-5,5 -,5-5,5-2,6-6, -2,3-6,3-3, -6,6-7, -7,9-6,4-7,6 (stjgng),7,5 4, 4, 3,4 4, 3,5 -,8,2 Wj (gemeten) 2,2 -, 2,3 5, 5,4 5,4 5,5 4, 4,2 4,6 a,75 (ngestrd) (stjgng) -,2 2,4 -,3,2 -, 3,3-6,4,4-6,4,8-6,4 2,4-7, 2,8-7,7,7-9, 3,3-8,8 3,4 W (gemeten) a,7 (ngestrd) (stjgng),8 -,,9 3, -,3 3,3,9 -,9 2,8,6-6, 7,6,2-6, 6,2,2-6,6 6,8 -,3-6,9 6,6,5-7,2 7,7 -,5-8,6 7, -, -8,3 7,3 W (gemeten) a,4 (ngestrd) (stjgng) - -5,2 -,2 - -4,4 -,5 - -,7 -,5 - -5,5-9,7 4,2-5, -9,7 4,6-5,5 -,6 5, -6, -, 5, -5,5 -,6 6, -7,8-3,8 6, -7, -3,3 6,3 Z. (gemeten) et,3 (ngestrd) (stjgng),7 -,2,9 4,5 -,4 4,9 6, ,6 7, -8,8 5,8 8, -8,8 5,8 5,8-9,6 5,4 5,7 -, 5,7 5,6 -,5 6, 5, -2,5 7,5 3,9-2, 6, Z, (gemeten) a,7 (ngestrd) (stjgng),2 -,2,4,3 -,4,7 2,4 -,4 3,8 -,3-9, 8,8 -,3-9, 8,8 -,5 -, 8,5 -,6 -,4 9,8 -,7 -,9 9,2-2,7-2,9,2-3,3-2,5 9,2 Z (gemeten) a,48 (ngestrd) (stjgng),2 -,,3 -, -,2, -,6,6 -,8-4, 3,3 -,2-4, 2,9-2,3-4,4 2, -,5-4,7 3,2-2,8-4,9 2, -4,8-5,8, -4,8-5,6,8 et regressecefrcent

7 Vandezebussderhalvederegresse-cëffcënttjdensde perdezndernfltratevan -3tt 7-3 metbus2nberekend. Dezebleekpraktsch tezjn.infg. zjnde grndwaterstandsveranderngenvanaf 7-3m 3.uurvanbus25enbus2N met detjdweergegeven.utdezefguurvlgteenstjgngvan7,5cm tengevlgevandenfltrate.daarbus2np26 mafstandvanhet mddenvande kulsgelegen,shetmgeljkdatdenvledenkele mmgrtersgeweest,zefg.9.deafstandvanbus25tthet mdden van de kuls2,9m.degevndenstjgngvanbus25 bljkt vlgensfg. 92,5 cmlagertezjndande krmmedrde punten, gebaseerdpdefltersvan,9 tt,2 mbeneden maaveld.herut kan wrdenafgeleddattussendefltersvan,9 tt,2 men van,5tt2, meenstrende laagaanwezg s. Vanwegedeperdevanhetjaar,deweersgesteldhed ende verzadgdebvengrndkan wrdenaangenmendatdegrndwaterstandsverhgngrndmdekulgeenverhgdecapllarepstjgngtt gevlgheeftgehad.herutvlgtdatdeutdekulweggestrmde heveelhedwaternhaargeheelnaardendergrnd s verdwenen. peenafstandvan 3 mvanafhet mddenvandekulsdefutte verwaarlzenndende verkantevrm vandekulwrdtvervangen dreencrkelvrmge.vrdegrndwaterstrmngvanutde kul vr r > 3 m geldt Q = 2TT r kd ^-.,, r dr ( ) 2 c = Q^ZQ Ah (vert) (2) r waarn Q Q r k r D dh dr = wegzjgngvanutdekuln m /dag =ntenstetvandegrndwaterstrmng tengevlge vandenfltratepafstand rn m /dag =afstand tthetmddenvandekuln m =hrzntaledrlaatfactrn m/dag =dktevaneengeddrlatende laagn m =gradënt

8 c =vertkaleweerstandvandestrende lagenn dagen Ah (vert) =gemddeldegrndwaterstandsstjgng n m Utfg. 9 vlgtdatvr r =3 m Q nuls; vrhetbepalen van h (vert)zjnnfg.2 degevndenstjgngen lnearutgezettegendeafstand.vrhetgebedmeteenstraal r =3 m bedraagtp t =275 h (vert),86 m. Substtutevandebekendewaardenn (2) geeft C 3,4 x 3 2 x,86 nc, Ö727Ö = 95 dagen Utgaandevandegevndenc-waarde zjn met (2) vreenaantal waardenvan r Q berekend.utfg. 9zjn vervlgenswaardenvr -r- afgeled, waarutva () kdwaarden wrdenberekend. Intabel 2zjndeberekendegrthedenvreenaantalwaarden van r weergegeven. Tabel2.Berekendewaardenvr Q en kd r r Q r dh/dr kd (m),_3 (m /dag) (m*7dag) 3,247,2,65 5,226,86,84,62,4,64 5,2,2,54 Vanwegehetfetdatdegevndenstjgngnbus25 net samenvaltmetdegegevenkrmmenfg. 9seenstrendelaag verndersteld tussendeflterspeendeptevan,9 tt,2 m en,5tt2,m.vrhetverfërenvandegevndenkd-waarden vantabel 2enhetverkrjgenvanmeernfrmatemtrentde deptevandestrendelaagzjneenaantalgatengebrd ttp verschllendedepten, waarndebrgatenmethde stegepast. Intabel 3zjndeverkregenresultatenweergegeven.

9 Tabel3. Drlaatfactren, kd-waardenengrndwaterstanden Depte brgat Grndwaterstand t..v.referentevlakn m K-factr m/dag Laag t..v. mv.n m K-factr m/dag 2kD m /dag,6,56 =,,3-,6, -,9,89 =,2,6-,9,3,,2,899,22,9-,2,63,9,5,94,27,2-,5,83,25,8,966,5,5-,8 5,23,57 2,,938,23,8-2, 5,7,7 Indendebvenste9cmntabel 3 vanwegedegerngedrlatendhedbutenbeschuwngwrdtgelaten, vlgtutdegrndwaterstanden deaanwezghedvandestrendelaagpeendeptevan,2tt,5 m benedenmaaveld.dezedeptepastnhetreedsgenemde traject, betrekknghebbendepfg.9.vrdekd-waardebvendestrendelaag 2 wrdteenwaardeverkregenvan,2 tt,45 m /dag. IV.SAMENVATTING phetprefperceel AteFkkersdres zjn. metngenutgeverd vrhetverkrjgenvanmeernfrmatemtrentdehydrlgscheegenschappen vanhetafdekkendpakket.infg.4 zjn de resultaten vandetegepastemethdekenweergegeven. Afhankeljkvandegrndwaterstandvlgtutbvenstaand schema vrdebvenste9cmeenc-waardevan tt45dagen. Detjdeljke nvledvanscheurenalsgevlgvaneen vrafgaandedrgeperde sbutenbeschuwng gelaten.verderseenstrende laagaangetrffenpeendeptevan,2tt,5 m-mvmeteenc-waardevan 95 dagen. Vrdelaag2, tt3, mbenedenmaaveldvlgtutdekernbrng eenc-waardevan 3 dagen;daardezewaardetenpzchtevande waardenutdenfltratepref endebrgatenmethde paanzenljk mndergegevenssgebaseerd,dentzealsrdevangrttete wrden

10 beschuwd.tjdenseenbrnbemalngnmaart 973bjhet. pmpstatndaaldedegrndwaterstand ndeperde7-3 tt28-5n defltersvan,5tt2, m-mv5cmenn denhetzandgestelde flter53cm. Dedalngenwarenpraktsch lnearmetdetjd;bjeen c-waardevan2dagenvrdelaagvanafmaaveld tteendeptevan,5 meneenbergngscëffcentvan5%hudtdteenc-waarde n van hgutenkeletentallendagen vrdelaag van 2tt 3 mbeneden maaveld. Uthetbvenstaandevlgtvrhetgeheleafdekkendpakketeen c-waardevan25tt3 dagen.

11

12 M C c Q > É C er I Q Z er CD Q CM -C > L. E «S2 S. l " c j3 l/t <D - D E ) en c QJ E n 5 5 C > x" JE NI NI (NX <

13 Schema prefpstellng Fg3 vrraad_ vaten n veauregelaar rltr 2m- 7m grndwaterstand tjdens pref - - vrde,. - I gr ndwaterstands buzen FIG. 4 TIJD-STIJGHGTELIJNEN VAN DE FILTERS.9 TT.2M -MAAIVELD nunap,,2 3 U magrt 2 3 U mgr( N k N k 2 N k 3 Z k Z^2 Z k 3 W w W.,2 W k 3 7, N, N, 7,5-7,- z 7,5-7, ,5 7,- W, 7,5-7,- W, 7,5-7,- W, , 7,5-7,-' 7,5-7,-J 3 k u 2 k 3

14 CJ3 > ÇÛu,, ^ -J A Z> ' t^ CN c< K 3 CM 3 Q CD u m m C Q z cc Q Z C C 3 h- I < _J ce en *- CM "~ U a» z> c.* JE _ z > S CD C CM C< l t^ CM t< CM c< m CM c» X p CM t< l ^- t< C t< «> t^ t< 5 t^ -s c< >c c eu > c E (V c s î= -m -CM 8. (u) a*v'n A '» 'JSMJ6

15 '.! ; -. - _. _ \. ' ' " ' -. Fg. 6 ) 5 e ' ' 2 M M' 4 S»? â» ' I IT'N Ml T r uu ru cn HHL f\rcu»mc VHIN UC rlcn jr J.M - I (m ^t ml.», t ; l - 4 t, n jejjj, '! ; 'I rr hl IT 4 l * H t wn MIUU CIN V/U INUIL "J Q J E j ÎC ' ' F ' u - l r!, _, j ; 3 3 L ';_ ; '-z ' t l ; r > '. ; - ; '- " r; X * r s y,, t 4r, *! t ', I.A f ' ' h» j «, H L n,',!l 4 *2 L-J' c t! 4«j " - L.._ 'H pr ^-ï r J.,.. a ; U M *.r. «*». D -.f), 2 «N 2 " W 2 * ^2 -»getn X <» -r " «H X X t II! Sfö m v t! -L" ^ '~ y. L yl ' l.-; t -,. r - n ' = IS - F a.7 y z. y y. \r J'. r.-. t* " == s ' j! ' [ 7 \~- ; h p ; ; F '" - ;" \. -.- \'. M r -. d? 3 - rï»

16 - ' - - \ ( S «' IJD-PTENT AAL KRMME VAN DE FILTERS trp.5 M V/H MIDDEN V/D KUIL m Fg. a FIG > ' S 9 ' ' ' 7C\- XI S= -\ "e r- -r F' l " ; -ïsh ;.! *- = I IN r t _ t t, ' I f * j ' LT '.! J! [_ t I \P u [_ '. IM r\ rcurr» ;; ;[ J J '. m ] f j = J c _ L ; r! -. "F ; j =! M - ; - r.l Jï? Jf J ; 'ï; m s e» n a star d( n) '... u >'Ä k IL ' '! ',, I \ 9 b TS [ t/ ' - ' '

17 l u. < > I- Z ce CE > > L z n ç œ c s l Z t- Q Cl ö (SI _J LL m ID > z z t- C - TT IT^" T5" g ä». TT

18 CM u. T3 C w5 -J S d 8 stjgng n cm

19 %

20 c VI B J ÜJ < LL <N _ stjgng n cm

21

22 m M99 l'i'll!'!!!!!!!'.* kylm/dag) > c = 27 dagen J Fg.3 ÄDJK Hfl *».«m > c dagen j LEGENDA slbgehalte - 2 % 2-5% t t.j. l'l'l ; I; 22.2 H L v.r.;.? ffpl «%s 5 -% kle. slbgehalte -25% zand. U 8-2 U5-8» U3-5.. U2-3 grnd humeus > c = dagen hutresten 25-4% 4-55%.33 LQ

23 ) c CT) C 'tz.en c en äs m ) a -C Ê c -S a ) c_ m CT) C " I 5 " > t_. ) at E t ) > ö 6L - E E