JE PASPOORT. voor seksuele veiligheid en gezondheid op reis

Transcriptie

1 JE PASPOORT voor seksuele veiligheid en gezondheid op reis

2

3 Welkom bij Summer Loving 2006, je paspoort voor seksuele veiligheid en gezondheid op reis, dat voor jou door Organon werd ontwikkeld. Organon behoort tot één van de weinige farmaceutische bedrijven in de wereld die zich zeer sterk toespitsen op de research, ontwikkeling en commercialisering van een brede waaier aan contraceptiva. Met Summer Loving 2006, je paspoort voor seksuele veiligheid en gezondheid op reis, biedt Organon je een heel pak informatie en nuttige tips om van je vakantie de reis van je dromen te maken: zalig, zorgeloos en gezond. Neem dit paspoort rustig door en kom al een beetje in vakantiestemming. En vergeet niet om een exemplaar in je handbagage te steken wanneer de grote dag is aangebroken! JE PASPOORT voor seksuele veiligheid en gezondheid op reis

4 De vakantie is in aantocht. Hét moment om heerlijk te ontspannen, ver weg van de dagelijkse sleur. Als moderne vrouw spaar je natuurlijk tijd noch moeite om alles tot in de puntjes voor te bereiden: je bestemming en logement kiezen, je ideale garderobe samenstellen, misschien wat extra fitness of zelfs nog snel een beach babe dieet om toch dat ene maatje minder te halen Volgens een recente enquête bij duizenden vrouwen in Europa en Noord-Amerika* dromen wij dames in de aanloop naar de vakantie vooral van afslanken en herbronnen en hebben we daardoor geen aandacht voor wat nochtans een prioriteit zou moeten zijn: de bekommernis om onze seksuele veiligheid en gezondheid op reis. Voorbereidingen met betrekking tot je seksuele gezondheid verdienen echt wel evenveel aandacht als het uitkiezen van een geschikt zomertenue en het bezoek aan de zonnebank, het beautysalon en de kapper. Maar wat blijkt? Contraceptie en seks worden pas een item als het moment eraan komt en het voor een aantal maatregelen hopeloos te laat is. Daarom deze goede raad: er goed uitzien en plezier maken is één ding, maar denk toch ook aan je veiligheid en gezondheid. Zeker op vakantie, waar romantiek en hartstocht vaak hoog oplaaien Je vakantie plannen betekent dus ook: tijdig een bezoek brengen aan je huisarts en /of de Travel Clinic * zodat je, dankzij de meest geschikte contraceptie en de juiste geneesmiddelen en vaccinaties, ook medisch tip top voorbereid op reis kunt vertrekken. * Zie pag

5 Summer Summer Loving 2006, je paspoort voor seksuele veiligheid en gezondheid op reis, geeft je informatie en praktische tips over: Betrouwbare en comfortabele contraceptie op reis SOA en infectieziektes Je veiligheid op reis Reisbijstand Het voorbereiden van je vakantie Websites en adressen voor extra info JE PASPOORT voor seksuele veiligheid en gezondheid op reis

6 Betrouwbare en comfortabele contraceptie op reis Eén vierde van de ondervraagde vrouwen in de Summer Loving Enquête zei zich op vakantie meer sexy te voelen dan thuis. Voor heel wat vrouwen die met hun partner reisden, resulteerde dit in een boost van hun seksueel leven. Zo had de helft van de Belgische vrouwen op vakantie vaker seks dan thuis. Eén vrouw op vijf had zich volgens de enquête ook wel eens laten verleiden tot een one-night stand. Bij de Belgische singles was dat zelfs één vrouw op vier. Of het nu om een duurzame relatie of om een eenmalige ontmoeting gaat, het is belangrijk dat je kan terugvallen op een contraceptie die op elk ogenblik perfect betrouwbaar is. Zeker op vakantie, wanneer één enkele misser grote gevolgen kan hebben. 57% van de vrouwen in de Summer Loving Enquête (België: 69%) had tijdens een reis al te kampen gehad met braken, diarree of antibioticagebruik, waardoor de betrouwbaarheid van de pil in het gedrang kwam. Bij maar liefst twee vrouwen op vijf (België: 32%) had dit probleem het vakantieplezier vergald, en één op vijf vrouwen (België: 19%) gaf toe dat het ook de relatie met haar partner had vertroebeld.

7 Summer Contraceptie: heb jij al gekozen? Thuis elke dag de pil nemen is al niet evident, volgens een rondvraag bij Europese pilgebruiksters vergeet maar liefst 71% af en toe of meer dan tweederde geregeld een pil, en bij ruim één op vijf vrouwen gebeurt dit zelfs elke maand. Belgische vrouwen zijn zo mogelijk nog nonchalanter, want 1 op 3 geeft toe geregeld een pilletje te missen. Voeg daarbij nog een jetlag, de aanpassing aan een nieuw land met nieuwe eetgewoontes, een nieuw slaapritme en een nieuwe routine, en het resultaat laat zich raden Maar zelfs als je je pil niét vergeet, ben je nog niet 100% safe : maagdarmproblemen (braken of diarree), het gebruik van antibiotica (die de contraceptieve werking van de pil in het gedrang kunnen brengen) en het veranderen van tijdzone kunnen maken dat de betrouwbaarheid van je pil niet meer gegarandeerd is. De algemene regel is dat je een combinatiepil of een oestrogeenvrije pil met maximum 12 uur vertraging kan innemen. Bij een minipil heb je veel minder marge : de bescherming tegen zwangerschap is dan maar gegarandeerd tot 3 uur na het normale tijdstip van inname.

8 Uit de Summer Loving Enquête blijkt dat de meeste vrouwen de pil kiezen als contraceptiemiddel. Toch zou één op drie van de ondervraagde vrouwen wel willen overstappen op een ander middel als dat hen meer comfort en veiligheid op reis garandeert. En bijna tweederde van de vrouwen zou een anticonceptiemiddel verkiezen waaraan ze tijdens de vakantie helemaal niét hoeven te denken. Belgische vrouwen verschillen hierin niet van hun Europese en Amerikaanse seksegenoten. Zegt een hormonaal alternatief voor de pil jou ook wat? De mogelijkheden zijn legio: de maandelijkse vaginale ring, de patch om op de huid te kleven, het staafje dat onderhuids wordt ingeplant, het hormonale spiraal en de hormonale injectie of prikpil. Deze methoden zijn even betrouwbaar als de pil, en hebben als bijkomend voordeel dat je er niet elke dag aan moet denken. Geen probleem dus met veranderingen van tijdzone en geen gevaar voor een verminderde veiligheid door maagdarmproblemen of antibioticagebruik. Bagage of handtas gestolen of verloren? Je anticonceptie ben je alvast niét kwijt! Maar liefst acht op tien vrouwen zou liever géén menstruatie hebben op vakantie. Het goede nieuws is: dat kàn. Je kan bijvoorbeeld de pil continu doorslikken, dus zonder de zeven pilvrije dagen. Of je kan de vaginale ring, na drie weken meteen door een nieuwe ring vervangen, dus zonder de voorziene ringvrije week in te lassen. Op die manier stel je je regels met 3 weken uit. Met de patch kleef je onmiddellijk een nieuwe patch nadat je de vorige verwijderde om zo je regels iedere keer met een week uit te stellen. Gebruik je normaal gezien geen hormonale anticonceptie maar wil je tijdens de vakantie toch van je bloedingen verlost zijn? Dan kan je ook tijdelijk voor een pil of vaginale ring kiezen. Denk erom dat je dit tijdig- dit wil zeggen minstens 3 maanden voor je vertrek- met je arts bespreekt.

9 Summer Gouden tips voor veilige contraceptie op vakantie neem je de pil? Zorg dan dat je zeker genoeg pillen bij je hebt om je vakantie rond te komen, en liefst ook nog een reservestrip. Bewaar contraceptiva op dezelfde manier als onmisbare medicijnen: in je handbagage. De kans dat die zoek raakt of gestolen wordt, is toch kleiner dan bij gewone reiskoffers. stop een briefje in je handbagage met de stofnaam van je pil, de samenstelling en de hormonale dosering. Mocht je om een of andere reden zonder pil vallen, dan kan je met deze gegevens ook in je land van bestemming jouw type pil terugvinden. Met de merknaam ben je niet veel, want die kan verschillen van land tot land. slik je de pil en heb je last van je maag of darmen of moet je een antibioticum slikken? Dan is de betrouwbaarheid van je pil niet meer gegarandeerd en is extra anticonceptie, zoals een condoom, noodzakelijk. Ga na op de bijsluiter hoe lang deze bijkomende voorzorgsmaatregelen nodig zijn (voor antibiotica is dat meestal tot zeven dagen na het stopzetten van de kuur), of vraag raad aan een arts. Wil je dit soort problemen uitsluiten, dan kan je bijvoorbeeld een vaginale ring gebruiken: de betrouwbaarheid hiervan blijft altijd gegarandeerd, ook bij braken, diarree of antibioticagebruik. Hetzelfde geldt voor de patch en, als je een lange termijn anticonceptie wil, het implantaat en het spiraal. Ben je pilgebruikster en verander je van tijdzone? Bereken dan heel nauwkeurig wanneer je je volgende pil moet slikken: zeker bij de minipil heb je maar weinig speling! Bij de vaginale ring, de patch, het implantaat of het spiraal moet je geen rekening houden met veranderingen van tijdzones. heb je een vaste relatie en gebruik je de pil? Dan nog is het geen slecht idee om een pakje condooms mee op vakantie te nemen: mocht er iets met je pil mislopen, dan kan je nog steeds op condooms terugvallen om te genieten van veilige seks.

10 Oeps, gemist? Eén op zes vrouwen in de Summer Loving Enquête (België: 21%) bekent dat ze op vakantie wel eens onbeschermde seks had met haar partner zonder dat er van een zwangerschapswens sprake was. Had jij, om welke reden ook, onbeschermde seks? Liep er iets mis met het condoom? Weet je niet zeker of je pil nog betrouwbaar was? In de meeste Europese landen is de noodpil (de zogenaamde Morning After Pil ) zonder voorschrift verkrijgbaar bij de apotheker. De noodpil kan je tot maximum 3 dagen of 72 uur na de onbeschermde seks nemen. Is het hiervoor te laat, dan bestaat er nog een andere oplossing om een zwangerschap te voorkomen: tot vijf dagen na de onbeschermde seks kan je door een arts een spiraaltje laten plaatsen. Let wel: de noodpil is geen vrijgeleide voor onveilige seks, maar een redder in nood. Alleen al omwille van de hoge dosering hormonen kan je ze niet als alternatief gebruiken voor een echt contraceptivum. De noodpil en het spiraal bieden je uiteraard ook geen bescherming tegen een mogelijke seksueel overdraagbare aandoening (soa): als de kans op besmetting met een soa bestaat (en dat is vaker dan je denkt het geval!) dan moet je beslist een arts raadplegen, en wel zo snel mogelijk na je terugkeer uit vakantie. 10

11 Summer SOA en infectieziektes Speel op safe Experten hebben al meermaals een waarschuwende boodschap uitgezonden: seksueel overdraagbare aandoeningen (soa) zijn in opmars. Hepatitis B bijvoorbeeld komt steeds meer voor, net als infecties door micro-organismen zoals syfilis, gonorree en chlamydia, een aandoening die zelden klachten geeft maar die, als ze niet afdoende wordt behandeld, tot onvruchtbaarheid kan leiden. Ook het aantal besmettingen met virussen die genitale wratten, herpes of AIDS kunnen veroorzaken, gaat in stijgende lijn. Aids, hepatitis B en andere soa Aids is en blijft een probleem, en zeker niet alleen in Afrika! In 2004 werden in de 52 landen van de Europese regio (Oost-, Westen Centraal Europa) nieuwe gevallen van HIV-besmetting vastgesteld. Sinds 2001 stijgt het aantal nieuwe besmettingen ook in West-Europa, en in het merendeel van de gevallen gebeurt dit via heteroseksuele contacten. In Noord-Amerika, West- en Centraal Europa werden einde ,9 miljoen mensen met HIV geteld, in Oost- Europa en Centraal- Azië waren er dat 1,6 miljoen. Einde 2004 werd het aantal mensen in West-Europa tussen 0 en 49 jaar dat is besmet met HIV geschat op Omdat HIV-besmetting in een eerste fase vaak geen symptomen geeft, ligt het werkelijke aantal HIV-dragers wellicht nog een heel stuk hoger. (Bron: en Nog besmettelijker en méér verspreid dan HIV is hepatitis B, een virus dat via seksuele contacten en via bloed wordt doorgegeven. Hepatitis B kan een chronische aantasting van de lever veroorzaken die op langere termijn zelfs dodelijk kan zijn. De beste manier om een infectie met het hepatitis B-virus te voorkomen, is risicogedrag vermijden. Dit betekent : geen seks zonder condoom, geen injectienaalden, scheermesjes of tandenborstels uitwisselen, geen piercings of tatoeages laten plaatsen (tenzij in perfect steriele omstandigheden). 11

12 Vaccinatie tegen hepatitis B (meestal in combinatie met hepatitis A) is zeker aanbevolen voor avontuurlijke reizigers en voor al wie naar landen trekt waar de besmettingsgraad hoog is, zoals de meeste Afrikaanse landen, Azië, Latijns- Amerika en ook de populaire honeymoonbestemming Dominicaanse Republiek. De boodschap is duidelijk: wil je een romantische én veilige vakantie, gebruik dan altijd condooms, ook als je de pil slikt of een andere vorm van contraceptie gebruikt! Koop je condooms best in Europa: in principe mogen hier alleen condooms worden verkocht die het nieuwe Europese kwaliteitslabel BS EN 600 dragen. Koop je ze elders, zoek dan toch naar een merk dat deze kwaliteitsgarantie heeft. Bewaar ze niet te warm, dus liever niet in je broekzak en evenmin in het handschoenkastje van je wagen. Weet ook dat latex condooms beschadigd kunnen raken als ze in contact komen met op olie-gebaseerde producten zoals zonnemelk of vaseline. Infectieziektes Wie op reis gaat, kan met de meest uiteenlopende infectieziektes worden geconfronteerd. Gelukkig zijn de meeste van deze aandoeningen perfect te voorkomen. Welke voorzorgsmaatregelen je moet nemen, hangt sterk af van de landen die je wil bezoeken, de activiteiten die je wil doen, je manier van reizen en overnachten en zeker ook van de duur van je verblijf. De algemene regel is: hoe verder je wegtrekt, hoe kleiner je natuurlijke bescherming tegen lokale ziektekiemen. Maar wees niet naïef: het zijn heus niet alleen verre en avontuurlijke reizen die een risico op infectieziekten inhouden. Eén van de meest courante infectieziekten bij reizigers is hepatitis A. Hepatitis A is één van de vele vormen van hepatitis of leverontsteking, naast bijvoorbeeld ook hepatitis B en C. De meeste reizigers raken besmet met hepatitis A door het drinken van besmet water of door het eten van rauw voedsel zoals zeevruchten, rauwe groenten en fruit. Ook een slechte handhygiëne kan besmetting veroorzaken: het virus zit immers ook in menselijke uitwerpselen. Wil je besmetting met hepatitis A voorkomen? Eet geen rauwe groenten en fruit of was ze vooraf met flessenwater. Was je handen geregeld en grondig met zeep en water of met een een ontsmettende alcoholhoudende gel (in speciale dispensers te koop), en dit zeker na elk toiletbezoek en voor elke maaltijd. Drink alleen water uit flesjes (die je zelf opent) en gebruik ook flessenwater om je tanden te poetsen en je mond te spoelen. Vermijd ijsblokjes in je drank: ook die zijn gewoonlijk van kraantjeswater gemaakt! 12

13 Summer Eventueel kan je water zelf steriel maken door het te koken of met behulp van speciale tabletten. Maar er is nog een eenvoudiger manier om besmetting met hepatitis A te voorkomen, en dat is vaccinatie. Vaccinatie tegen hepatitis A wordt aangeraden voor al wie naar Azië/Oceanië, Afrika (daar hoort bijvoorbeeld ook Egypte bij!) en Latijns-Amerika reist, zelfs als de hygiënische omstandigheden goed zijn. Er bestaat een doeltreffend vaccin tegen hepatitis A en B ( niet tegen hepatitis C): waarom zou je dan onnodig risico lopen? Exotische ziektes Exotische bestemmingen kunnen prachtig zijn, maar houden soms ook gezondheidsrisico s in. Ziektes zoals polio, buiktyfus, cholera, tuberculose, gele koorts, HIV/AIDS, hondsdolheid, malaria of dengue maken in bepaalde streken nog steeds slachtoffers. Voor heel wat exotische bestemmingen zijn vaccinaties tegen hepatitis A, buiktyfus, polio en tetanus sterk aangeraden, net zoals de inname van geneesmiddelen tegen malaria. Andere vaccinaties zoals die tegen difterie, rabies en hepatitis B zijn vooral afhankelijk van jouw specifieke risico: wat voor soort reis maak je, hoe lang blijf je weg Voel je je enkele dagen of weken na je thuiskomst niet lekker en weet je niet goed waarom? Vermeld aan je arts dat je op reis bent geweest. Sommige tropische ziektes, zoals malaria, geven in het beginstadium immers heel banale symptomen zoals lichte griepachtige verschijnselen. Een beschermd reiziger De algemene aanbeveling, die overigens ook door de Wereldgezondheidsorganisatie wordt gepromoot, is dat je ten laatste zes weken voor je vertrek start met de medische voorbereiding van je vakantie. Heb je een last minute geboekt? Laat is beter dan nooit, dus stap toch maar naar je arts en vraag welke inentingen of voorzorgsmaatregelen nog in extremis mogelijk zijn. Weinig reizigersvaccinaties en -geneesmiddelen zijn verplicht, maar een groot aantal is sterk aanbevolen. Natuurlijk kan je zo, zonder al deze voorzorgsmaatregelen, op vakantie vertrekken. Maar of dat ook verstandig is? Een beschermd reiziger 13

14 Veilig uit én thuis Of je nu alleen reist, met je partner, je gezin of in groep, voor je persoonlijke veiligheid sta je zelf in. Simpele truuks kunnen vaak ingewikkelde problemen voorkomen. Een bezoek of uitstap gepland? Bestudeer de kaart op voorhand, zodat niet iedereen op straat ziet dat je een (verdwaalde) toerist bent. stop zo weinig mogelijk cash geld op zak en draag geen opzichtige juwelen (ook al zijn ze namaak). Taxi nodig? Vraag in je hotel of in een (deftig) restaurant dat zij er een voor jou bestellen. Stap nooit in een taxi die niet de duidelijke kentekens van de officiële maatschappijen draagt. Met de wagen op reis? Laat stadsplannetjes, wegenkaarten en bagage niet zichtbaar in je auto achter. laat de sleutel van je kamerdeur aan de hotelreceptie achter en hang het bordje niet storen telkens je de kamer verlaat. verberg kostbare kleding zoveel mogelijk onder je alledaagse spullen. neem altijd fotocopies van je identiteitskaart, je paspoort en andere belangrijke papieren en bewaar ze in de kluis van het hotel, samen met andere waardevolle voorwerpen. In sommige landen wordt het als een provocatie beschouwd wanneer je je als vrouw alleen op straat begeeft of alleen op café of restaurant gaat. Ook al ben je het met deze zienswijze niet eens, hou rekening met zulke culturele verschillen en tart het lot niet. Zoek je als vrouw alleen een bar, club of discotheek op, laat je dan niet door om het even wie een drankje of een lift aanbieden. Minder fidele personen hanteren vaak de regel voor wat hoort wat. Bestel je drankje liefst zelf, kijk ook toe hoe de barman het klaarmaakt en hou het in je hand: zo voorkom je dat iemand met slechte intenties een slaap- of verdovingsmiddel in je drankje gooit 14

15 Summer Gezondheid verzekerd? De meeste Europese landen hebben onderling akkoorden afgesloten zodat Europese vakantiegangers in nood gratis of tegen een zeer lage kost dringende geneeskundige zorgen kunnen genieten. Om hierop aanspraak te kunnen maken, heb je wel een een Europese Verzekeringskaart nodig. Sinds 1 juni 2004 heeft deze kaart het oude formulier E111 vervangen. Deze Europese Verzekeringskaart is geldig in alle lidstaten van de Europese Unie en ook in Liechtenstein, Zweden, Noorwegen en Ijsland. Je kan deze kaart opvragen bij je ziekenfonds. In de meeste andere landen ter wereld daarentegen zal je de kosten voor medische verzorging uit eigen zak moeten betalen. Die kunnen snel torenhoog oplopen, zodat een reisverzekering ten zeerste aan te raden is. EuroCross is de Belgische intermutualistische alarmcentrale die medische bijstand biedt aan leden die in het buitenland met gezondheidsproblemen worden geconfronteerd. Meer info krijg je bij je ziekenfonds. Plan je een lange, avontuurlijke of verre reis, dan is vooraf een medische checkup en - niet te vergeten - een bezoek aan de tandarts beslist aangewezen. Zeker wanneer je verre oorden opzoekt, is het handig om vooraf de gegevens te noteren van het plaatselijke consulaat van België en van de Belgische ambassade. Krijg je te kampen met ernstige medische problemen, dan kunnen zij je eventueel in contact brengen met een arts die je moedertaal of een courante taal zoals het Engels spreekt. 15

16 Garanties voor een gezonde vakantie Ga ten laatste zes weken voor je vertrek na welke vaccinaties of geneesmiddelen vooraf nodig zijn. Haal je deze deadline niet, dan moet je alsnog een arts raadplegen om te zien welke bescherming toch nog mogelijk is. kamp je met een ziekte die continue medische zorg vraagt, zoals astma, diabetes, epilepsie of een hartkwaal, zorg dan dat je zeker voldoende en liefst wat extra medicatie bij je hebt. Hetzelfde geldt ook voor contraceptiva zoals de pil, de vaginale ring, patch en condooms. Een attest (liefst in het Engels) van de arts dat je aan een bepaalde ziekte lijdt die specifieke medicatie vereist, is ten zeerste aan te raden. Mocht je in de problemen komen dan is dit nuttige informatie voor hulpverleners en het voorkomt dat je door de douane wordt tegengehouden omdat je spuiten of vreemde pilletjes op zak hebt. schrijf de stofnaam en de dosering van je geneesmiddelen op een kaartje: merknamen kunnen verschillen van land tot land, maar een arts of apotheker moet je op basis van de stofnaam kunnen verder helpen. Stop medicatie in je handbagage in plaats van in je reiskoffer en hou rekening met temperatuursverschillen. noteer het plaatselijke noodnummer en dat van het hospitaal het dichtst bij je vakantieverblijf. Eventueel kan je reisagent of de plaatselijke gids of vertegenwoordiger deze info voor je opzoeken. Drink geen kraantjeswater en vermijd ijsblokjes. koop geen voedsel van stalletjes op straat (de etenswaren hebben vaak te lang in de zon gestaan en de hygiëne is niet gewaarborgd). Muggen worden aangetrokken door parfum: hou geurtjes voor binnenshuis vul je persoonlijke apotheek ook nog aan met de typische reismedicatie zoals een pijn- en koortswerend middel een middel tegen maag- en darmklachten een rehydratatie-oplossing (ORS) een middel tegen reisziekte een antihistaminicum (tegen jeuk en allergie) een ontsmettingsmiddel, pleisters en verband een insectenwerend product en zalf tegen insectenbeten. een zonneproduct met een hoge beschermingsfactor een zonnebril en petje of zonnehoed een schimmelwerend middel een middel tegen koortsblaasjes een middel tegen vaginale infecties en tegen blaasonsteking (als je daar makkelijk last van hebt) een reserve contraceptie 16

17 Summer Contraceptie: veiligheid en comfort voorop! Ga na of je gebruikelijke anticonceptie ook op vakantie voldoende betrouwbaar en comfortabel is. Ga na wat je moet doen bij het veranderen van tijdzone. Bespreek met je huisarts of andere / extra anticonceptie nodig is om een zorgeloze vakantie te verzekeren. Een gouden regel: zelfs de meest «veilige» anticonceptie is maar betrouwbaar als je ze correct gebruikt. Dat betekent bijvoorbeeld dat je de pil netjes elke dag moet slikken, en dit steeds rond hetzelfde tijdstip. Brengt de vakantiestemming enige nonchalance mee, dan kies je beter voor een voorbehoedsmiddel waaraan je niet dagelijks moet denken, zoals de vaginale ring of een patch. Je cycluscontrole is verzekerd en de contraceptieve werking van de ring en patch wordt ook niet in het gedrang gebracht door bijvoorbeeld maagdarmproblemen of gebruik van breedspectrumantibiotica. Wil je maandstonden op vakantie vermijden, dan kan je de pil doorslikken of de vaginale ring na 3 weken meteen door een nieuwe vervangen, dus zonder ringvrije week. reis je zonder vaste partner? Hou het veilig: neem voldoende condooms mee en gebruik ze! Weet dat de kwaliteit van condooms niet in alle landen gegarandeerd is, en dat hoge temperaturen en oliehoudende producten de betrouwbaarheid van condooms kunnen aantasten. schrijf de stofnaam en de dosering van je anticonceptie op een kaartje: merknamen kunnen verschillen van land tot land, maar een arts of apotheker moet je op basis van de stofnaam kunnen verder helpen. stop contraceptie in je handbagage in plaats van in je reiskoffer en hou rekening met tijds- en temperatuursverschillen. 17

18 Zeker dat je niets vergeten bent? 18 Checklist te consulteren op

19 Summer Meer weten en lezen? website met alle mogelijke info over anticonceptie website van het Vlaams Expertisecentrum voor seksuele gezondheid en hiv en *websites van de Travel Clinic, de reiskliniek verbonden aan het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) te Antwerpen Je kan ook bellen naar de TravelPhone: (0,45 /min. ) Via het ITG of de website kan je ook de brochure Gezond op Reis opvragen. de digitale versie van de Omtrent Gezondheidspas, een brochure met informatie over de mogelijke gezondheidsrisico s en de verplichte of aanbevolen voorzorgsmaatregelen en vaccinaties per land of regio. de website van EuroCross, de Belgische intermutualistische alarmcentrale die medische bijstand biedt aan leden die in het buitenland met gezondheidsproblemen worden geconfronteerd sites met o.m. informatie over gezondheid op reis * Summer Loving 2005, enquête bij 5792 vrouwen tussen 16 en 40 jaar. Uitgevoerd in aug- sept 2005 door Harris Interactive in opdracht van Organon 19

20 Heb je reislustige vrienden of verwanten en wil je hen ook graag zo n handig Summer Loving 2006 Paspoort cadeau doen? Je kan een gratis exemplaar aanvragen op 20