Een onderzoek naar de sociaal-economische positie van professionele kunstenaars in Vlaanderen

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Een onderzoek naar de sociaal-economische positie van professionele kunstenaars in Vlaanderen"

Frieda Bakker
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Loont passie? Een onderzoek naar de sociaal-economische positie van professionele kunstenaars in Vlaanderen Muzikale Terzake AB, Brussel

2 Inleiding 2014: studie acteurs in Vlaanderen, 2014 Sociaal-economische positie alle kunstenaars in Vlaanderen Ruimere relevantie: kunstenaars als prototype van nieuw loopbaantijdperk met flexibele, nomadische loopbanen CuDOS UGent (Jessy Siongers, Astrid Van Steen, John Lievens)

3 Ruim consortium opdrachtgevers Met medewerking van

4 Opzet onderzoek Inhoud Thema s Muzikanten & componisten Activiteiten (artistiek en niet-artistiek) Tijdsbesteding Inkomsten Beroepskosten Arbeidstevredenheid Beeldend kunstenaars Regisseurs & scenaristen Schrijvers (fictie) & illustratoren Podiumkunstenaars (Acteurs 2014) Nood aan ondersteuning

5 Opzet onderzoek Methodologie Online enquête Individuele uitnodiging & open Databanken contactgegevens professionele kunstenaars oproep (90/10 in respons) Ledenlijsten belangenbehartigers Afbakening professioneel kunstenaar? overleg experts gecontroleerde databanken screeningsvragen Contacten werkgevers in het veld Beheersvennootschap Playright Kunstenpunt Kunstenloket VAF VFL

Respons 2706 respondenten (in analyse) - 716 beeldend kunstenaars - 392 regisseurs & scenaristen - 899 muzikanten &

6 Respons 2706 respondenten (in analyse) beeldend kunstenaars regisseurs & scenaristen muzikanten & componisten schrijvers & illustratoren podiumkunstenaars Figuur 1. Mate van erkenning per discipline (N = 2696)

7 Profiel: muzikanten & componisten Figuur 2: Muzikanten & componisten: in welke genres actief? Enkel klassiek 22,7% Geen klassiek 50,6% Combineert 26,6%

8 Profiel: muzikanten & componisten Figuur 3: Genderverdeling per discipline

9 Voornaamste inzichten Artiesten als multiple job holders en ondernemers Veel artiesten leven en werken in precaire omstandigheden Scheppingsdrang maakt kwetsbaar

10 1. Multiple job holders - ondernemers Individuele spelers die opereren van project naar project - flexwerkers Multiple-job holding : combineren jobs artistieke en niet-artistieke jobs binnen en buiten de kunsten

11 Figuur 4. Artistieke activiteiten in de muziek Van wie lesgeeft, geeft 50% in DKO 50% in privélessen en worskshops Figuur 5. Niet-artistieke activiteiten in de muziek

12 Figuur 6. Aandeel artiesten met betaalde, niet-kunstgerelateerd job - per discipline (2014) 41.6% 39.2% 31.6% 26.9% 24.9% Beeldend%kunstenaars% Schrijvers%&%illustratoren% Muzikanten%&% componisten% Regisseurs%&%scenaristen% Podiumkunstenaars%

13 Figuur 7. Tijdsbesteding muzikanten & componisten (gemiddeld)

14 Figuur 7. Tijdsbesteding muzikanten & componisten Figuur 8. Voorbeeld verdeling inkomsten muzikanten & componisten 20%$ 8%$ 6%$ inkomsten$uit$ac4viteiten$als$ muzikant$of$componist$ 40%$ inkomsten$uit$andere$ac4viteiten$in$ de$muzieksector$ inkomsten$uit$ar4s4eke$ac4viteiten$ in$andere$sectoren$ inkomsten$van$niet$ kunstengerelateerde$jobs$ werkloosheidsuitkering$ 2%$ 25%$ pensioena$en$andere$uitkeringen$

15 Multiple job holders: ondernemers Ondernemerschap = het vermogen om de nodige middelen (financiële, materiële en mankracht) te mobiliseren om de eigen plannen te kunnen realiseren Kunstenaars als belangrijke subsidiënten van de kunsten indirecte investering van niet-betaalde tijd directe investering: beroepskosten (muziek: gem !)

16 2. Artiesten in precaire omstandigheden Figuur 9. Netto-jaarinkomens van kunstenaars die onder werknemersstatuut werken (2014) Scenaristen & regisseurs Beeldend kunstenaars Schrijvers & illustratoren Muzikanten & componisten Podiumkunstenaars Acteurs (2014) Gemiddelde Percen3el Mediaan Percen3el # Mediaan alle belastingplichtigen (2013): % muzikanten & componisten diploma hoger onderwijs vs. 40% bevolking

17 Kunstenaars in precaire omstandigheden Figuur 10. Netto-jaarinkomens van muzikanten & componisten (2014) - werknemers en zelfstandigen Werknemers Zelfstandigen Gemiddelde Percen3el Mediaan Percen3el # Bij werknemers groot verschil klassiek/niet klassiek: Mediaan enkel klassiek: Mediaan anderen: (ongeveer) % muzikanten & componisten aangesloten bij een beheersvennootschap

18 Figuur 11. Leven van artistiek werk alleen 20% Regisseurs & scenaristen 11% Beeldend kunstenaars 12% Schrijvers & illustratoren 12% Muzikanten & componisten 10% en 8% Podiumkunstenaars en acteurs (2014) Figuur 12. Leven van werk in de artistieke sectoren alleen 50% Regisseurs & scenaristen 50% Muzikanten & componisten 31% Beeldend kunstenaars 27% Podiumkunstenaars 26% Schrijvers & illustratoren

19 Artiesten in precaire omstandigheden Beleving: Onvoorspelbaarheid en lage totale inkomens baren zorgen 42% overweegt soms of vaak om te stoppen Meer dan een kwart van de alleenstaande kunstenaars geeft aan niet rond te komen met volledige inkomen

20 Scheppingsdrang maakt kwetsbaar Grote intrinsieke motivatie: 90% tevreden met inhoudelijk en artistieke aspecten van de job Onderzoek, ontwikkeling en creatie minder vergoede activiteiten o.a.: scheppingsdrang basis voor afwentelen financieel risico Collectiviseren? Duidelijke vraag naar afspraken minimum- en billijke vergoedingen Waar kunstenaars zich verenigen zijn ze minder kwetsbaar

21 Een initiatief van: Met dank aan:

Vergelijkbare documenten

Een onderzoek naar de sociaal-economische positie van professionele kunstenaars in Vlaanderen

Loont passie? Een onderzoek naar de sociaal-economische positie van professionele kunstenaars in Vlaanderen Hoorzitting Vlaams Parlement, Commissie Cultuur, 31 januari 2017 Inleiding Aanleiding: studie