Veiligheidsaspecten bij het ontwikkelen van een nieuw laboratorium

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Veiligheidsaspecten bij het ontwikkelen van een nieuw laboratorium"

Transcriptie

1 Veiligheidsaspecten bij het ontwikkelen van een nieuw laboratorium

2 Advies bij ontwerp en bouw van flexibele, veilige, hoogwaardige laboratoria Een goed labgebouw: Kennis ontwikkelen en delen Medewerkers ervaren de werkomgeving als een stimulans De werkprocessen verlopen soepel en veilig Duurzaam: beperking energiegebruik, aandacht voor materiaalgebruik Op lange termijn biedt het gebouw een geschikte werkomgeving

3 Van initiatief tot ingebruikname de schakel tussen onderzoeker en vastgoedbeheerder Haalbaarheidsstudie Opstellen PvE Indelingsplan Ondersteuning bij ontwerpproces Advisering vaste inrichting, labmeubilair, autoclaven etc.

4 Centrum voor Levenswetenschappen Rijksuniversiteit Groningen

5 Diergeneeskunde Universiteit Utrecht

6 QC-laboratoria Sonneborn Amsterdam Koopman Int. Amsterdam Incotec Enkhuizen Genzyme Geel België 2 producenten food industrie

7 DENKTANK laboratoria - KuiperCompagnons, ontwerp - Pharmost, kwaliteit - AT Osborne, duurzaamheid - TU-Delft, veiligheidskundige - Proof of the sum, kennisdeling

8 Veiligheidsaspecten bij Huisvesting van Laboratoria Wel: Niet: - Chemie - Microbiologie (BSL-2, 3 en ML-II, III) - Biochemie - Practicumruimten - Microbiologie - Radio-isotopen - Laser veiligheid

9 Onderwerpen 1. Ontwikkelingen in het werk op het laboratorium 2. Wat zegt de Arbo 3. Onderscheid naar risico 4. Aanbevelingen voor opzet gebouw

10 Ontwikkelingen in laboratoria - meer accent op kwaliteit, stabiliteit, continuïteit - veiliger werken: meer persoonlijke bescherming meer werk in zuurkast - meer gebruik apparatuur - minder gebruik van chemicaliën en ook - minder mensen op het lab

11

12 Bezetting universiteitslaboratoria gemiddeld: - 1 op de 8 labwerkplekken is bezet - 1 op de 3 apparaten is in gebruik - bij 1 op de 30 zuurkasten werkt iemand - 1 op 5 zuurkasten is in gebruik (apparaat) - computerwerkplekken 40 50% bezet Ruimtegebruik labruimte: 15 >> 10 m² per onderzoeker/analist kantoor: 10 m² per onderzoeker

13 Tijdsbesteding in laboratorium zal de komende 10 jaar 20% verminderen. Tijdbesteding meetings en kantoor zal 30% stijgen.

14 QC-laboratoria Ontwikkelingen in QC-laboratoria

15

16

17 Regelgeving - Arbo: AI-18 - (CP-16, P130) - SAAZ/UNIe (IAVM) rapport 27, 28 en 31 - PGS-15

18 Aanbevelingen AI administratieve werkplek buiten laboratorium 2. ruimtegebruik: m² per persoon 3. tussenafstand tafels: 1,80 m 4. ruimte is voorzien van vluchtdeur 5. toevoer gas-, elektra en water van buiten af afsluitbaar 6. oog- en nooddouche 7. ventilatie start met een risico-inventarisatie

19 Onderscheid ruimten met hoog beperkt risico Hoog risico: gebruik vluchtige stoffen zuurkasten besmettingsrisico Laag risico gesloten apparatuur geen vrijkomende gevaarlijke stoffen Univ. Californië heeft opzet gemaakt

20 Laag risico Hoog risico Vluchtdeur -/- + Computerwerkplek + -/- Afstand tot nooddouche n.v.t. 12 m Oogdouche fles + Ventilatie 3-4 voudig 5-8 voudig

21

22 Laag risico computerwerkplek is acceptabel labjas veiligheidsbril nodig?? nood-voorzieningen nodig??

23

24 Gebouw-opzet Aanbevelingen 1. indeling intuïtief goed is 2. vaste structuur; standaard indeling 3. onderscheid ruimten met hoog beperkt risico 4. integratie logistiek; monsters - chemicaliën 5. flexibiliteit 6. transparantie

25 Model 1 techniek gang specifiek lab meetruimten lab-gang generiek lab personen kantoorzone daglicht

26 Model 1 Speciale labzone lab-gang Algemene labzone personen Schrijfruimte

27 bron: Dr. Heinekamp

28 Model 2 daglicht generiek lab lab-gang hoog risico speciale condities personen kantoorzone daglicht

29

30

31

32

33

34 Duurzaamheid zelfsluitende zuurkasten detectie verontreiniging lucht directe afzuiging apparatuur beperking energiegebruik apparatuur

35

36 Conclusies maak een risico-inventarisatie maak onderscheid tussen ruimten voor hoog- en laag-risico maak een gebouw met een herkenbare structuur

37 Bedankt voor uw aandacht

Facility sharing laboratoriumruimten. LabForRent 28 juni 2017

Facility sharing laboratoriumruimten. LabForRent 28 juni 2017 Facility sharing laboratoriumruimten LabForRent 28 juni 2017 Advies bij ontwerp en bouw van flexibele, veilige, hoogwaardige laboratoria Een goed labgebouw: Kennis ontwikkelen en delen Medewerkers ervaren

Nadere informatie

Terugblik. Seminar Laboratoriumgebouwen in internationaal perspectief 7 november 2008 R U I M D E N K E N D

Terugblik. Seminar Laboratoriumgebouwen in internationaal perspectief 7 november 2008 R U I M D E N K E N D Terugblik R U I M D E N K E N D J.F. Kennedylaan 100 3741 EH Baarn Postbus 168 3740 AD Baarn T 31 (0)35 543 43 43 F 31 (0)35 543 43 44 E info@atosborne.nl Kijk op onze website voor meer informatie: www.atosborne.nl

Nadere informatie

VENTILATIE EN AFZUIGING IN HET LABORATORIUM

VENTILATIE EN AFZUIGING IN HET LABORATORIUM VENTILATIE EN AFZUIGING IN HET LABORATORIUM Remco Visser IS DE VOLGENDE STELLING WAAR? Hoe hoger het ventilatievoud, hoe veiliger het laboratorium 2 Ventilatie en afzuiging in het laboratorium IS DE VOLGENDE

Nadere informatie

Wat is de gewenste situatie? Werken met een autoclaaf veroorzaakt geen ongevallen of gezondheidsklachten.

Wat is de gewenste situatie? Werken met een autoclaaf veroorzaakt geen ongevallen of gezondheidsklachten. AUTOCLAAF Het werken met een autoclaaf kan gevaren veroorzaken, zoals brandwonden. Gevaren kunnen ook veroorzaakt worden door veroudering, slijtage of verkeerd gebruik wat kan leiden tot explosie. Om het

Nadere informatie

fasedocument laboratoria / plan van uitwerking vervolg

fasedocument laboratoria / plan van uitwerking vervolg fasedocument laboratoria / plan van uitwerking vervolg oktober 2018 ptg-advies.nl samenvatting fasedocument fasedocument laboratoria 2 inhoud doel en reikwijdte; uitgangspunten; ontwikkeling toekomstige

Nadere informatie

datum 2 juni 2015 gebouwontwerp en veiligheid paddy sieuwerts cepezed

datum 2 juni 2015 gebouwontwerp en veiligheid paddy sieuwerts cepezed datum 2 juni 2015 gebouwontwerp en veiligheid paddy sieuwerts inhoud 1 introductie 2 visie op veiligheid 3 voorbeelden introductie 1 architectenbureau middelgroot bureau met hooggekwalificeerd personeel

Nadere informatie

IDENTITEIT ONBEKEND. omgaan met potentieel zeer gevaarlijke stoffen in het laboratorium Jeroen van der Meer

IDENTITEIT ONBEKEND. omgaan met potentieel zeer gevaarlijke stoffen in het laboratorium Jeroen van der Meer IDENTITEIT ONBEKEND omgaan met potentieel zeer gevaarlijke stoffen in het laboratorium Jeroen van der Meer EVEN VOORSTELLEN Jeroen van der Meer Opleiding: HBO Analytische Chemie in 2006 Belangrijkste expertise:

Nadere informatie

GEVAARLIJKE STOFFEN IN HET LABORATORIUM

GEVAARLIJKE STOFFEN IN HET LABORATORIUM GEVAARLIJKE STOFFEN IN HET LABORATORIUM Of er gezondheidrisico s optreden bij het werken met gevaarlijke stoffen hangt af van de schadelijkheid van een stof en de blootstelling. Om het risico te verkleinen

Nadere informatie

Verfrissende inzichten en een betrouwbare aanpak

Verfrissende inzichten en een betrouwbare aanpak Lab solutions Gezamenlijk laboratoriumuitdagingen aangaan Al sinds 1991 biedt INTOS interieuroplossingen voor ziekenhuizen, verzorgingshuizen, operatiekamers en onderzoeksruimtes. Vanaf 2009 ontwikkelt

Nadere informatie

Regionalisering van laboratoria

Regionalisering van laboratoria Regionalisering van laboratoria Wat zijn de effecten op de organisatie, de bedrijfsvoering en de informatisering in relatie met het EPD? Hélène Versteeg bedrijfsleider (H)KCL OLVG Oost/West transitiemanager

Nadere informatie

Een arbo en milieuzorgsysteem volgens ISO14001 en veilig werken op een ziekenhuislaboratorium

Een arbo en milieuzorgsysteem volgens ISO14001 en veilig werken op een ziekenhuislaboratorium Een arbo en milieuzorgsysteem volgens ISO14001 en veilig werken op een ziekenhuislaboratorium Het arbo en milieuzorgsysteem Het UMC Utrecht beschikt over een arbo-en milieuzorgsysteem. Het milieudeel is

Nadere informatie

Checklist 1. Nr Aandachtspunt in orde. niet in orde. in orde d.d. Opmerking. 1.1 Water, elektriciteit en gas

Checklist 1. Nr Aandachtspunt in orde. niet in orde. in orde d.d. Opmerking. 1.1 Water, elektriciteit en gas Checklist 1 Practicumlokalen biologie, natuurkunde, scheikunde. School:... Datum:... Vestigg:... Ingevuld door sectie / docent / TOA:... Vak:... Lokaal / kabet:... Nr Aandachtspunt Omschrijvg Opmerkg 1.1

Nadere informatie

The power digital instruction and training Implementatie van digitale instructie en training bij wetenschappelijk Instituten van NWO-I

The power digital instruction and training Implementatie van digitale instructie en training bij wetenschappelijk Instituten van NWO-I The power digital instruction and training Implementatie van digitale instructie en training bij wetenschappelijk Instituten van NWO-I Marcel Vervoort Centraal Arbo- en Milieufunctionaris NWO-I Veiligheidskundige,

Nadere informatie

Uw Food Hold in Food Valley: NIZO flex labs en kantoren - Ede

Uw Food Hold in Food Valley: NIZO flex labs en kantoren - Ede Uw Food Hold in Food Valley: NIZO flex labs en kantoren - Ede Contactpersoon MAH Sleutjes 0031318659631 marcel.sleutjes@nizo.com Adresgegevens Kernhemseweg 2 6718ZB Ede Nederland www.nizo.com Bedrijfsinformatie

Nadere informatie

RISICO-INVENTARISATIE EN EVALUATIE (RI&E) MET BETREKKING TOT DE BLOOTSTELLING

RISICO-INVENTARISATIE EN EVALUATIE (RI&E) MET BETREKKING TOT DE BLOOTSTELLING INLEIDING Op basis van de Arbowet is een werkgever verplicht een beleid te voeren dat risico s voor de veiligheid en gezondheid voor de medewerkers zoveel mogelijk uitsluit. Dit geldt ook voor situaties

Nadere informatie

Twice - Catalyst gebouw, TU Eindhoven - Eindhoven

Twice - Catalyst gebouw, TU Eindhoven - Eindhoven Twice - Catalyst gebouw, TU Eindhoven - Eindhoven Contactpersoon Adresgegevens van Oijen De Lismortel 31 06 24356458 5612AR Eindhoven j.vanoijen@brainportdevelopm Nederland ent.nl www.labforrent.nl Bedrijfsinformatie

Nadere informatie

werk en onderzoek op niveau

werk en onderzoek op niveau ERIBA Groningen werk en onderzoek op niveau Project ERIBA Locatie Groningen Opdrachtgever UMCG/ Rijksuniversiteit Groningen Functioneel/ Ruimtelijk PvE ICS adviseurs Het ERIBA-gebouw markeert de eerste

Nadere informatie

Centrum voor Levenswetenschappen. Groningen

Centrum voor Levenswetenschappen. Groningen Centrum voor Levenswetenschappen Groningen Linnaeusborg Project Centrum voor Levenswetenschappen Opdrachtgever VGI, Rijksuniversiteit Groningen Projectarchitect Rudy Uytenhaak Tanja Buijs Linnaeusborg

Nadere informatie

- kwelling of romance?

- kwelling of romance? Brenda Verhaaf WoTS 6 oktober 2016 Onderzoeksomgeving en testresultaten - kwelling of romance? Over Deerns Conclusie Clean Technology Risicobeheersing Borgen continuïteit Risico s door installaties 23

Nadere informatie

Renovatie huisvesting Nikhef. Corporate story Hoofditems kosten Visualisaties Pilot projecten

Renovatie huisvesting Nikhef. Corporate story Hoofditems kosten Visualisaties Pilot projecten Renovatie huisvesting Nikhef Corporate story Hoofditems kosten Visualisaties Pilot projecten 27 Activiteiten afgelopen periode In achtergrond is afgelopen periode veel gebeurd workshops, (technische) inventarisaties,

Nadere informatie

Duurzaamheid & energiebesparing KISS-bijeenkomst, 7 juli 2011

Duurzaamheid & energiebesparing KISS-bijeenkomst, 7 juli 2011 Duurzaamheid & energiebesparing KISS-bijeenkomst, 7 juli 2011 Joram Nauta 1 Onderwerpen Een heldere en concrete ambitie over duurzaamheid Energiebesparing en de zorgsector Hoe stroomt de energie bij u?

Nadere informatie

Minder verhuisbewegingen wordt ook gewenst door de directeuren en medewerkers, maar de

Minder verhuisbewegingen wordt ook gewenst door de directeuren en medewerkers, maar de Renovatie en innovatie? Een onderzoek naar het gebruik en de beleving van twee Haagse locaties van het ministerie van LNV Auteurs: M. Maarleveld, D.J.M. van der Voordt Center for People and Buildings Samenvatting

Nadere informatie

STREAMER SEMANTISCHE LABELS ROBERTO TRAVERSARI - TNO

STREAMER SEMANTISCHE LABELS ROBERTO TRAVERSARI - TNO STREAMER SEMANTISCHE LABELS ROBERTO TRAVERSARI - TNO 2 nd Design work shop Arnhem, September 20, 2017 POSITION IN THE STREAMER DESIGN WORKFLOW 2 STREAMER design workshop DOEL: IN EEN VROEG STADIUM ASPECTEN

Nadere informatie

Iris Advies. Awareness op het lab. Ir. Iris van t Leven

Iris Advies. Awareness op het lab. Ir. Iris van t Leven Iris Advies Awareness op het lab Ir. Iris van t Leven Iris Advies Avans+, trainingen voor medewerkers: Veiligheid in het laboratorium Ergonomie en fysieke belasting in het laboratorium Risico-inventarisaties

Nadere informatie

HILTRA, prominent in opslagsystemen milieu- en brandgevaarlijke stoffen!

HILTRA, prominent in opslagsystemen milieu- en brandgevaarlijke stoffen! HILTRA, prominent in opslagsystemen milieu- en brandgevaarlijke stoffen! Hiltra is sinds 1980 als producent op de Nederlandse markt aanwezig als het gaat om fabricage van opslagsystemen voor gevaarlijke

Nadere informatie

HUISVESTING KRO-NCRV: VERNIEUWING, VERBINDING EN VERBEELDINGSKRACHT

HUISVESTING KRO-NCRV: VERNIEUWING, VERBINDING EN VERBEELDINGSKRACHT HUISVESTING KRO-NCRV: VERNIEUWING, VERBINDING EN VERBEELDINGSKRACHT opdrachtgever KRO-NCRV categorie interieur programma kantoren, montageruimtes, vergaderruimtes oppervlakte 6.000 m 2 projectteam Bart

Nadere informatie

Welkom ATEX: is het explosieveiligheidsdocument nog actueel? ATEX ATEX= Atmosphères Explosibles

Welkom ATEX: is het explosieveiligheidsdocument nog actueel? ATEX ATEX= Atmosphères Explosibles Welkom ATEX: is het explosieveiligheidsdocument nog actueel? 1 ATEX ATEX= Atmosphères Explosibles Programma en onderwerpen Inleiding / Kennismaking (ir. Andries Brakke) IAB Ingenieurs = opleidingsinstituut

Nadere informatie

Onderzoeksvaardigheden de chemie

Onderzoeksvaardigheden de chemie Onderzoeksvaardigheden in de chemie Woudschoten Chemie Conferentie 4 november 2016 Meie van Laar en Lisanne Bronzwaer Vanmiddag... maakt u kennis met een activiteit met als doel het (stereotype) beeld

Nadere informatie

v o o r d r a c h t 1 november 2016 Corr.nr , ECP Nummer 78/2016 Zaaknr

v o o r d r a c h t 1 november 2016 Corr.nr , ECP Nummer 78/2016 Zaaknr v o o r d r a c h t 1 november 2016 Corr.nr. 2016-61.431, ECP Nummer 78/2016 Zaaknr. 656745 Voordracht van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten van Groningen in het kader van de consultatie van Provinciale

Nadere informatie

Checklist 2. Gebruikers van (vak)lokalen en kabinetten

Checklist 2. Gebruikers van (vak)lokalen en kabinetten Checklist 2 Gebruikers van (vak)lokalen en kabetten School:... Datum:... Vestigg:... Ingevuld door sectie / docent / TOA:...... Vak:... Lokaal / kabet:... Nr Aandachtspunt Omschrijvg Opmerkg 2.1 Algemeen

Nadere informatie

Organisatiegericht huisvesten

Organisatiegericht huisvesten Organisatiegericht huisvesten Ervaringen van de Belastingdienst Hans Pieter Stekelenburg Belastingdienst/Centrum voor facilitaire dienstverlening 19 september 2006 Onderwerpen Inleiding Organisatiegericht

Nadere informatie

Projectbureau voor huisvesting & facility management

Projectbureau voor huisvesting & facility management Projectbureau voor huisvesting & facility management 2 Ondersteuning van huisvestingsprojecten Offace projectbegeleiding is een adviesbureau op het gebied van huisvesting en facility management. Wij ondersteunen

Nadere informatie

Twice - Mµ gebouw, High Tech Campus Eindhoven - Eindhoven

Twice - Mµ gebouw, High Tech Campus Eindhoven - Eindhoven Twice - Mµ gebouw, High Tech Campus Eindhoven - Eindhoven Contactpersoon Adresgegevens van Oijen High Tech Campus 10 06 24356458 5656AE Eindhoven j.vanoijen@brainportdevelopm Nederland ent.nl www.labforrent.nl

Nadere informatie

Voormalig Aquon laboratorium Breda te huur of te koop - Breda

Voormalig Aquon laboratorium Breda te huur of te koop - Breda Voormalig Aquon laboratorium Breda te huur of te koop - Breda Contactpersoon Duijsens 06-22450110 J.Duijsens@aquon.nl Adresgegevens Korte Huifakkerstraat 6 4815PS Breda Nederland www.aquon.nl Bedrijfsinformatie

Nadere informatie

V van Validatie. Ontwerp & specificaties. Wat je niet vraagt, krijg je ook niet! Inhoud. Programma van Eisen 3

V van Validatie. Ontwerp & specificaties. Wat je niet vraagt, krijg je ook niet! Inhoud. Programma van Eisen 3 User Requirement Specs V van Validatie Performance Qualification Ontwerp & specificaties Functional Design Operational Qualification Detail Design Installation Qualification Peter van Casteren 08 oktober

Nadere informatie

Novio Tech Campus - Nijmegen - Nijmegen

Novio Tech Campus - Nijmegen - Nijmegen Novio Tech Campus - Nijmegen - Nijmegen Contactpersoon Adresgegevens Van Dijen Transistorweg 5 0411 625 625 6534AT Nijmegen c.dijen@kadanssciencepartner Nederland.nl http://www.labforrent.nl/nl/ Bedrijfsinformatie

Nadere informatie

Les 1: Veiligheid op het laboratorium.

Les 1: Veiligheid op het laboratorium. Les 1: Veiligheid op het laboratorium. Inleiding Deze les gaat over het onderwerp VEILIGHEID BIJ SCHEIKUNDE en geldt als een soort van naslagwerk. Bewaar dit dus goed. Vraag bij twijfels over de veiligheid

Nadere informatie

MANAGEMENT. Flexlab: investering in de toekomst VRIJE RUIMTEDIMENSIONERING SPECIAL MET HET VIJFSCHILLENMODEL

MANAGEMENT. Flexlab: investering in de toekomst VRIJE RUIMTEDIMENSIONERING SPECIAL MET HET VIJFSCHILLENMODEL SPECIAL MANAGEMENT VRIJE RUIMTEDIMENSIONERING MET HET VIJFSCHILLENMODEL Flexlab: investering in de toekomst Gebouwen gaan wel 30 tot 50 jaar mee, maar laboratoriumprocessen kunnen van jaar tot jaar veranderen.

Nadere informatie

Ventilatie van woningen

Ventilatie van woningen Ventilatie van woningen Ventileren betekent: Verse buitenlucht naar binnen, Vervuilde binnenlucht naar buiten! Goed ventileren is 24 uur per dag ventileren 13 december 2012 Veel gestelde vragen zijn: Kan

Nadere informatie

Het succesvol ontwerpen van een Nieuwe Manier van Werken

Het succesvol ontwerpen van een Nieuwe Manier van Werken Het succesvol ontwerpen van een Nieuwe Manier van Werken Frederik van Steenbergen & Frank van Jeveren Congres Over Het Nieuwe Werken Utrecht, 17 Februari 2011 Specialisatie in nieuwe manieren van werken

Nadere informatie

Veiligheidseisen voor ziekenhuis laboratoria. Een situatieschets van Ziekenhuis Gelderse Vallei Ede

Veiligheidseisen voor ziekenhuis laboratoria. Een situatieschets van Ziekenhuis Gelderse Vallei Ede Veiligheidseisen voor ziekenhuis laboratoria Een situatieschets van Ziekenhuis Gelderse Vallei Ede Inleiding Ilja de Lange Werkzaam bij Ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede Ruim 14 jaar klinisch farmaceutisch

Nadere informatie

Veiliger werken op het lab met een digitale RI&E

Veiliger werken op het lab met een digitale RI&E Veiliger werken op het lab met een digitale RI&E Henk Heijthuijsen Manager Quality Assistance & Assurance TLR International Laboratories TLR wie zijn we en wat doen we? Analyses, inspecties, consultancies

Nadere informatie

Self Assessment in de Schoenherstelsector. Het zelf meten van blootstelling aan oplosmiddelen. Notitie

Self Assessment in de Schoenherstelsector. Het zelf meten van blootstelling aan oplosmiddelen. Notitie Notitie Aan De Schoenherstelbranche Auteurs Selma Hertsenberg Marc Lurvink Dick Brouwer Maikel van Niftrik Erik Tielemans Onderwerp Rapportage onderzoek naar "Self Assessment" en blootstelling aan oplosmiddelen

Nadere informatie

Veilig werken met een digitaal RI&E 29 januari 2015. Analyses, inspecties, consultancies en training voor de voedselkwaliteit en voedselveiligheid

Veilig werken met een digitaal RI&E 29 januari 2015. Analyses, inspecties, consultancies en training voor de voedselkwaliteit en voedselveiligheid Veiliger werken op het lab met een digitale RI&E Henk Heijthuijsen Manager Quality Assistance & Assurance TLR International Laboratories BenB Veilig werken met RI&E 1 TLR wie zijn we en wat doen we? Analyses,

Nadere informatie

Programma van Eisen Frisse Scholen april 2012

Programma van Eisen Frisse Scholen april 2012 Programma van Eisen Frisse Scholen april 2012 Voor u ligt het Programma van Eisen Frisse Scholen. Dit Programma van Eisen dient als leidraad voor opdrachtgevers van nieuw- en verbouw van scholen (schoolbesturen

Nadere informatie

EVO PGS-15 Checklist

EVO PGS-15 Checklist Checklist PGS-15 Checklist EVO PGS-15 Checklist evo.nl/pgs15 1 Verkrijg eenvoudig een algemeen inzicht in de PGS-15 richtlijn Bedankt voor uw download Deze PGS-15 checklist is opgesteld om een algemeen

Nadere informatie

Objectinformatie. Zernikepark 6-8 te Groningen

Objectinformatie. Zernikepark 6-8 te Groningen Objectinformatie Informatie Het ZernikeLab is een bedrijfsverzamelgebouw met laboratorium ruimte en kantoren van ruim 2.600 m² groot en is gelegen op het Zernike Science Park te Groningen. Door de ligging

Nadere informatie

Gisteren, vandaag en morgen

Gisteren, vandaag en morgen Gisteren, vandaag en morgen De ontwikkeling van organische analyses in Het Waterlaboratorium Cees Bijsterbosch Het Waterlaboratorium Labanalyse, 1 oktober 2013 Plaats hier uw logo via: beeld => diamodel

Nadere informatie

E-diagnostiek in Friesland en Groningen. 9 oktober 2014

E-diagnostiek in Friesland en Groningen. 9 oktober 2014 E-diagnostiek in Friesland en Groningen 9 oktober 2014 Agenda 1. Achtergrond 2. Aanpak 3. Resultaten Huidige werkprocessen Knelpunten 4. Gewenste situatie 5. Voorstel Pilot 6. Discussie Achtergrond onderzoek

Nadere informatie

INFO VEILIGHEID EERSTE JAARS IBL

INFO VEILIGHEID EERSTE JAARS IBL INFO VEILIGHEID Universiteit EERSTE JAARS IBL Peter Roemelé Arbo & Milieu Dienst (AMD) Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen, Universiteit INLEIDING Risico s Laboratoriumveiligheid Veiligheidsreglement

Nadere informatie

Overzicht Lotingstudies WO Laatste wijziging: 30-aug-2016

Overzicht Lotingstudies WO Laatste wijziging: 30-aug-2016 Overzicht Lotingstudies WO Laatste wijziging: 30-aug-2016 Bedrijfskunde Radboud Universiteit Nijmegen Bedrijfskunde Rijksuniversiteit Groningen Bedrijfskunde Vrije Universiteit Amsterdam Biomedische wetenschappen

Nadere informatie

V van Validatie. Wat je niet vraagt, krijg je ook niet! Ontwerp & specificaties. Programma van Eisen 1. Inhoud. Programma van Eisen 3

V van Validatie. Wat je niet vraagt, krijg je ook niet! Ontwerp & specificaties. Programma van Eisen 1. Inhoud. Programma van Eisen 3 Ontwerp & specificaties User Requirement Specs V van Validatie Performance Qualification Functional Design Operational Qualification Peter van Casteren 12 oktober 2016 Philips Innovation Services High

Nadere informatie

Teaching Lab TU Delft

Teaching Lab TU Delft Teaching Lab TU Delft Teaching Lab TU Delft Teaching Lab TU Delft Teaching Lab TU Delft Onderwijs ontwikkelt zich continu. De TU Delft wil docenten hierin ondersteunen en stimuleren. Daarom is de Teaching

Nadere informatie

Ontwerp & specificaties. Peter van Casteren 4 oktober 2017 Philips Real Estate High Tech Campus Eindhoven

Ontwerp & specificaties. Peter van Casteren 4 oktober 2017 Philips Real Estate High Tech Campus Eindhoven Ontwerp & specificaties Peter van Casteren 4 oktober 2017 Philips Real Estate High Tech Campus Eindhoven V van Validatie User Requirement Specs Performance Qualification Functional Design Operational Qualification

Nadere informatie

Checklist 1. Nr Aandachtspunt in orde. niet in orde. in orde d.d. Opmerking. Algemeen

Checklist 1. Nr Aandachtspunt in orde. niet in orde. in orde d.d. Opmerking. Algemeen Checklist 1 Practicumlokalen biologie, natuurkunde, scheikunde en kabetten. School:... Datum:... Vestigg:... Ingevuld door sectie / docent / TOA:... Vak:... Lokaal / kabet:... Nr Aandachtspunt Omschrijvg

Nadere informatie

BIJLAGE bij Gecoördineerd examen stralingsbescherming Deskundigheidsniveau 3

BIJLAGE bij Gecoördineerd examen stralingsbescherming Deskundigheidsniveau 3 BIJLAGE bij Gecoördineerd examen stralingsbescherming Deskundigheidsniveau 3 Nuclear Research and consultancy Group Technische Universiteit Delft Boerhaave Nascholing/LUMC Rijksuniversiteit Groningen RadboudUMC

Nadere informatie

Veiligheid behouden met wisselende labgebruikers

Veiligheid behouden met wisselende labgebruikers Faculteit Bètawetenschappen Veiligheid behouden met wisselende labgebruikers Marianne van Leeuwen 24 mei 2016 Faculteit Bètawetenschappen 4800 studenten 2000 medewerkers 6 lab gebouwen Utrecht Science

Nadere informatie

Colt Technology Onderzoek, advies en kenniscentrum. Colt Technology

Colt Technology Onderzoek, advies en kenniscentrum. Colt Technology Colt Technology Onderzoek, advies en kenniscentrum Colt Technology Colt Technology: een totale service Colt Technology BV is het onafhankelijke onderzoek-, advies- en kenniscentrum van de Colt groep. Dit

Nadere informatie

Erik van der Heijden VTI (vereniging van tankinstallateurs)/ van der Heijden M&I Overgang BRL 903 naar BRL 7800

Erik van der Heijden VTI (vereniging van tankinstallateurs)/ van der Heijden M&I Overgang BRL 903 naar BRL 7800 Erik van der Heijden VTI (vereniging van tankinstallateurs)/ van der Heijden M&I Overgang BRL 903 naar BRL 7800 Historie K903 - Zeer gedegen en betaalbaar systeem door standaardisatie en certificatie -

Nadere informatie

Evolutie van de klinische biologie, Rol van de klinisch bioloog. JC Libeer, WIV

Evolutie van de klinische biologie, Rol van de klinisch bioloog. JC Libeer, WIV Evolutie van de klinische biologie, Rol van de klinisch bioloog JC Libeer, WIV Feiten: Duitsland De Duitse Labor Ärzte behoren tot de best betaalde medici; in verschillende universiteitsklinieken werden

Nadere informatie

Sustainable solutions from a multidisciplinary approach

Sustainable solutions from a multidisciplinary approach Sustainable solutions from a multidisciplinary approach Infrastructures & Mobility Delft Research Initiatives Delft Research Initiatives Energie, Gezondheid, Infrastructuren & Mobiliteit, en Leefomgeving

Nadere informatie

Geen KRIMP geven. Oei, ik GROEI

Geen KRIMP geven. Oei, ik GROEI Geen KRIMP geven Oei, ik GROEI Groeidenken Bevolkingsopbouw Nederland Bevolkingsontwikkeling 0-20 jaar Daling in 326 gemeenten (van de 430) Actualiteit. Percentage onder wettelijke opheffingsnorm Friesland

Nadere informatie

SMART BUILDING LIGHTING. Introducing. Draadloze verlichting besturing

SMART BUILDING LIGHTING. Introducing. Draadloze verlichting besturing Introducing. Draadloze verlichting besturing Wat is Wireleds? Slimme draadloze verlichting aansturing Mesh Netwerk Draadloze schakelaars Draadloze sensoren LED-lampen Wat is de meerwaarde? Flexibiliteit

Nadere informatie

Atex. ATmosphères EXplosives

Atex. ATmosphères EXplosives Atex ATmosphères EXplosives EU Richtlijnen / NL wetgeving Inspectieproces toezichthouder Inspectie focus en inspectie onderwerpen Inspectieresultaten 2007 2008 /2009 Ontstekingsbronnen ATEX ATEX 95 ATEX

Nadere informatie

Duurzaamheid De Hoef-West slotbijeenkomst. 6 juli 2017

Duurzaamheid De Hoef-West slotbijeenkomst. 6 juli 2017 Duurzaamheid De Hoef-West slotbijeenkomst 6 juli 2017 Wat is betekent duurzaamheid voor de Hoef-West? Klimaatbestendig Energieneutraal Circulair Aantrekkelijk Toekomstbestendig Flexibel 2 Wanneer is een

Nadere informatie

Veiligheidsinstructie: gewasbeschermingsmiddelen weefselkweeklab

Veiligheidsinstructie: gewasbeschermingsmiddelen weefselkweeklab Deze veiligheidsinstructie is bedoeld voor werknemers om te voldoen aan de verplichtingen uit de Regeling Gewasbescherming. Het beschrijft de maatregelen die genomen moeten worden om werkzaamheden veilig

Nadere informatie

Innoveren in de topsectoren chemie en energie. InnovatieLink biedt MKB ers praktische oplossingen en ondersteuning

Innoveren in de topsectoren chemie en energie. InnovatieLink biedt MKB ers praktische oplossingen en ondersteuning Innoveren in de topsectoren chemie en energie InnovatieLink biedt MKB ers praktische oplossingen en ondersteuning Om innovaties in de topsectoren chemie en energie kansrijker te maken helpt InnovatieLink

Nadere informatie

Overzicht Lotingstudies WO Laatste wijziging: 14-9-15

Overzicht Lotingstudies WO Laatste wijziging: 14-9-15 Overzicht Lotingstudies WO Laatste wijziging: 14-9-15 Bedrijfskunde Radboud Universiteit Nijmegen Bedrijfskunde Rijksuniversiteit Groningen Bedrijfskunde Vrije Universiteit Amsterdam Biomedische wetenschappen

Nadere informatie

CUR. Civieltechnisch Centrum Uitvoering Research en Regelgeving. rapport 98-5 Vulstoffen voor mortel en beton

CUR. Civieltechnisch Centrum Uitvoering Research en Regelgeving. rapport 98-5 Vulstoffen voor mortel en beton CUR Civieltechnisch Centrum Uitvoering Research en Regelgeving rapport 98-5 Vulstoffen voor mortel en beton Postbus 420 CUR 2800 AK Gouda Telefoon 0182-540600 98-5 VULSTOFFEN VOOR MORTEL EN BETON Civieltechnisch

Nadere informatie

AT Osborne. Juiste inzet methoden bij vermoeden van asbestverontreiniging Voorkom onnodig en kostbaar onderzoek! Landelijke Asbest Praktijkdag 2015

AT Osborne. Juiste inzet methoden bij vermoeden van asbestverontreiniging Voorkom onnodig en kostbaar onderzoek! Landelijke Asbest Praktijkdag 2015 AT Osborne Landelijke Asbest Praktijkdag 2015 Juiste inzet methoden bij vermoeden van asbestverontreiniging Voorkom onnodig en kostbaar onderzoek! ir. Ingmar Scheiberlich MSc MRE 21 mei 2015 Inhouds opgave

Nadere informatie

luchtkwaliteit binnen = buiten, of toch niet?

luchtkwaliteit binnen = buiten, of toch niet? luchtkwaliteit binnen = buiten, of toch niet? ir. Theodoor Höngens luchtkwaliteit binnen = buiten, of toch niet? drie invalshoeken I. betrokkenen in het ontwerp/gebruik II. de werelden binnen en buiten

Nadere informatie

Een nieuwe thuisbasis voor CiTG UD - Onderwijs en onderzoek

Een nieuwe thuisbasis voor CiTG UD - Onderwijs en onderzoek Een nieuwe thuisbasis voor CiTG UD - Onderwijs en onderzoek Een samenvatting van het Concept Programma van Eisen Renovatie Complex Stevinweg 1 Waarom renovatie? Waarom Het complex Stevinweg is functioneel

Nadere informatie

Duurzaamheid en ICT-opleidingen een quick scan en een pilot

Duurzaamheid en ICT-opleidingen een quick scan en een pilot Duurzaamheid en ICT-opleidingen een quick scan en een pilot Henk Plessius Hogeschool Utrecht 1 Waarom: energie- en materiaalgebruik ICT-sector toenemend energiegebruik: Energiemonitor 2008: Het elektriciteitsverbruik

Nadere informatie

bureau van de universiteit sbe RUG in vogelvlucht.

bureau van de universiteit sbe RUG in vogelvlucht. 1 RUG in vogelvlucht. 2 Entiteiten RUG Geneeskunde & Farmacie (Rick Havinga) Natuur & Scheikunde (Robert Klein-Douwel) KVI-CART (Hans Beijers) Levenswetenschappen (Maarten Linskens) Letteren 3 Geneeskunde

Nadere informatie

LAMINAIRE LUCHTSTROOMKAST

LAMINAIRE LUCHTSTROOMKAST LAMINAIRE LUCHTSTROOMKAST Afhankelijk van de type laminaire luchtstroomkast beschermd deze kast de medewerker, het product of beide. Kasten die het product beschermen: Hierbij wordt buiten- of omgevingslucht

Nadere informatie

Extern standpunt. Workshop FOD Economie 22/5/13. Zakenrecht & zakelijke zekerheden 2011-12 1. Prof.Dr. R. Feltkamp

Extern standpunt. Workshop FOD Economie 22/5/13. Zakenrecht & zakelijke zekerheden 2011-12 1. Prof.Dr. R. Feltkamp Extern standpunt Workshop FOD Economie 22/5/13 Prof. Dr. K. Byttebier Hoogleraar VUB (Vz. PREC) Advocaat (Everest) Prof. Dr. R. Feltkamp Docent VUB (PREC-BuCo) Advocaat (MODO) Zakenrecht & zakelijke zekerheden

Nadere informatie

Veilig werken op hoogte : een richtlijn voor de leden van de Algemene Schoorsteenvegers Patroon Bond

Veilig werken op hoogte : een richtlijn voor de leden van de Algemene Schoorsteenvegers Patroon Bond Veilig werken op hoogte : een richtlijn voor de leden van de Algemene Schoorsteenvegers Patroon Bond Voor wie is de richtlijn bedoeld? De richtlijn veilig werken op hoogte geldt voor alle leden binnen

Nadere informatie

Incubator Plus Ultra op Wageningen Campus - Wageningen

Incubator Plus Ultra op Wageningen Campus - Wageningen Incubator Plus Ultra op Wageningen Campus - Wageningen Contactpersoon Adresgegevens Van Dijen Bronland 12 0411 625 625 6708WH Wageningen c.dijen@kadanssciencepartner Nederland.nl http://www.labforrent.nl/nl/

Nadere informatie

Toezichthouder Stralingsbescherming meet- en regeltoepassingen verspreidbare radioactieve stoffen - D. Proefexamen uitwerking open vragen

Toezichthouder Stralingsbescherming meet- en regeltoepassingen verspreidbare radioactieve stoffen - D. Proefexamen uitwerking open vragen Toezichthouder Stralingsbescherming meet- en regeltoepassingen verspreidbare radioactieve stoffen - D Proefexamen uitwerking open vragen Frits Pleiter 31/01/2019 toezichthouder stralingsbescherming - mr

Nadere informatie

BioVille - Diepenbeek: all-in-one Health & Care incubator/accelerator - Diepenbeek

BioVille - Diepenbeek: all-in-one Health & Care incubator/accelerator - Diepenbeek BioVille - Diepenbeek: all-in-one Health & Care incubator/accelerator - Diepenbeek Contactpersoon Achten +32 11 28 katrien.achten@bioville.be Adresgegevens Agoralaan Abis 3590 Diepenbeek België www.bioville.be

Nadere informatie

Het nieuwe werken en flexibiliteit

Het nieuwe werken en flexibiliteit Het nieuwe werken en flexibiliteit Het nieuwe werken, flexibiliteit en voorzieningen Anneke Mezger (Royal HaskoningDHV), Claudine van Vlimmeren (Philips) Theo van der Voordt (TU Delft) Programma Het nieuwe

Nadere informatie

Dus: slim zijn! Aanbesteding Brummen: wie, wat, waarom en hoe. Gemeente Brummen: relatief klein maar professioneel. Oude huisvesting voldeed niet meer

Dus: slim zijn! Aanbesteding Brummen: wie, wat, waarom en hoe. Gemeente Brummen: relatief klein maar professioneel. Oude huisvesting voldeed niet meer Gemeente Brummen: relatief klein maar professioneel Oude huisvesting voldeed niet meer Politiek gevoelig Beperkt budget Dus: slim zijn! Ambitie: Hoogst haalbare duurzaamheid binnen de financiële kaders

Nadere informatie

De juiste dampkap op de juiste plaats

De juiste dampkap op de juiste plaats De juiste dampkap op de juiste plaats De juiste dampkap op de juiste plaats De meest toegepaste dampkappen zijn conventionele dampkappen, luchtinductie dampkappen en impulslucht dampkappen. Deze kappen

Nadere informatie

Algemene uitgangspunten Beroepspraktijkvorming (stages )

Algemene uitgangspunten Beroepspraktijkvorming (stages ) Algemene uitgangspunten Beroepspraktijkvorming (stages ) Om de opleiding Allround laborant of analist positief te kunnen afronden moet je in verschillende leerjaren stage lopen. Deze stages worden in het

Nadere informatie

Ons nieuwe laboratoriuminrichtingssysteem

Ons nieuwe laboratoriuminrichtingssysteem Ons nieuwe laboratoriuminrichtingssysteem Als een ideale werking en een goed design elkaar innovatief aanvullen, hebben wij alles goed gedaan. Esthetische eisen vertalen in een goed design is één ding

Nadere informatie

Accreditatie van laboratoria in het kader van de autocontrole

Accreditatie van laboratoria in het kader van de autocontrole Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Accreditatie van laboratoria in het kader van de autocontrole Geert De Poorter, 25/09/2013 2 1. Inleiding 2. Erkenning 3. Accreditatie: waarom

Nadere informatie

lezing ventilatie & luchtkwaliteit

lezing ventilatie & luchtkwaliteit 902.317 lezing & luchtkwaliteit Nederlands Vlaamse Bouwfysica Vereniging elphi nelissen 30 maart 2006 nelissen ingenieursbureau bv lezing NVBV maart 2006 1 inhoudsopgave lezing & luchtkwaliteit introductie

Nadere informatie

STADHUISKWARTIER DEVENTER PRESENTATIE 6 JULI 2011

STADHUISKWARTIER DEVENTER PRESENTATIE 6 JULI 2011 STADHUISKWARTIER DEVENTER PRESENTATIE 6 JULI 2011 STADSKAART DEVENTER UITGANGSPUNTEN Het beschrijvend programma van eisen van 10 mei 2011 met daarin aandacht voor Het Nieuwe Werken De analyse en aanbevelingen

Nadere informatie

Verduurzaming industrie, Rockwool Roermond

Verduurzaming industrie, Rockwool Roermond Verduurzaming industrie, Rockwool Roermond Aanpak en projecttoelichting CONSULTANCY DESIGN ENGINEERING Eric Meuwissen 11 september 2018 CHANGE THE PERSPECTIVE Verduurzaming energie direct uit brandstoffen..

Nadere informatie

Het ontwerp van filtersystemen voor bijzondere laboratoria en cleanrooms

Het ontwerp van filtersystemen voor bijzondere laboratoria en cleanrooms Het ontwerp van filtersystemen voor bijzondere laboratoria en cleanrooms Filterervaringen als adviseur ir. Wouter Kok (Deerns r.i.) 6 oktober 2005 Deerns raadgevende ingenieurs b.v. Gebouwgebonden installaties

Nadere informatie

Delft Faculteit Technische Natuurwetenschappen. Reuzensprongen. Architect Ector Hoogstad Architecten, Rotterdam

Delft Faculteit Technische Natuurwetenschappen. Reuzensprongen. Architect Ector Hoogstad Architecten, Rotterdam Tekst: Mirjam Oomens Delft Faculteit Technische Natuurwetenschappen Reuzensprongen in trillingsarme technieken Vogelvluchtimpressie toont patio s in het complex Wie zich bezighoudt met nanotechnologie

Nadere informatie

Uitkomsten Nationaal Onderzoek Gevaarlijke Stoffen 2018

Uitkomsten Nationaal Onderzoek Gevaarlijke Stoffen 2018 Uitkomsten Nationaal Onderzoek Gevaarlijke Stoffen 2018 Report for Nationaal Onderzoek Gevaarlijke Stoffen Response Counts C o mpletio n Ra te: 9 8 % Complete 98 Partial 2 1 1. Wat is jouw functie? 13%

Nadere informatie

Voorbeeld ingevuld aanvraagformulier voor aanduidingsbord risicoruimte

Voorbeeld ingevuld aanvraagformulier voor aanduidingsbord risicoruimte Inhoudsopgave Inleiding Voorbeeld ingevuld aanvraagformulier voor aanduidingsbord risicoruimte 1. Standaard ruimteaanduidingsborden A-1 tm A-3 Technische- en acculaadruimten Opslagruimten met vloeibare

Nadere informatie

Overzicht Lotingstudies WO

Overzicht Lotingstudies WO Overzicht Lotingstudies WO Laatste wijziging: Bedrijfskunde Radboud Universiteit Nijmegen voltijd Bedrijfskunde Rijksuniversiteit Groningen voltijd Bedrijfskunde Vrije Universiteit Amsterdam voltijd Biomedische

Nadere informatie

Veiligheidsmiddelen. 1 Verschillende veiligheidsmiddelen. 2 Persoonlijke bescherming

Veiligheidsmiddelen. 1 Verschillende veiligheidsmiddelen. 2 Persoonlijke bescherming Veiligheidsmiddelen Informatieblad: Rondom het lab 020 This text Safety equipment is not yet online available in English Contact us: amd@science.leidenuniv.nl Informatie voor medewerkers en studenten werkzaam

Nadere informatie

BELEVING EN TRENDS IN DE WERKOMGEVING Presentatie stakeholdersbijeenkomst revisie NPR 1813

BELEVING EN TRENDS IN DE WERKOMGEVING Presentatie stakeholdersbijeenkomst revisie NPR 1813 BELEVING EN TRENDS IN DE WERKOMGEVING Presentatie stakeholdersbijeenkomst revisie NPR 1813 Anca Gosselink 6 november 2014 0 INHOUD Kantoren door de jaren heen Beleving Functionaliteit en comfort van de

Nadere informatie

Sandra Brunia Evi De Bruyne Marion Beijer Anca Gosselink

Sandra Brunia Evi De Bruyne Marion Beijer Anca Gosselink Bouwstenen voor Organisatiegerichte Huisvesting van de Belastingdienst Sandra Brunia Evi De Bruyne Marion Beijer Anca Gosselink Inhoudsopgave 0 Inleiding 1 0.1 Waarom dit boekje? 1 0.2 Totstandkoming 1

Nadere informatie

Veiligheid. voor alles

Veiligheid. voor alles Veiligheid voor alles Voor BASF Nederland, locatie De Meern betekent veiligheid: alles in het werk stellen om te voorkomen dat er iets mis gaat. In deze brochure leest u hoe we dat doen. Veiligheid is

Nadere informatie

Toolbox-meeting Arbeidsinspectie en handhaving

Toolbox-meeting Arbeidsinspectie en handhaving Toolbox-meeting Arbeidsinspectie en handhaving Unica installatietechniek B.V. Schrevenweg 2 8024 HA Zwolle Tel. 038 4560456 Fax 038 4560404 Inleiding Voor toezicht op de naleving van onder andere de Arbeidsomstandighedenwetgeving

Nadere informatie

Aandachtspunten Arbeidsomstandigheden Schoonmaak INTERIEUR GEBOUWEN (kantoren, scholen etc.)

Aandachtspunten Arbeidsomstandigheden Schoonmaak INTERIEUR GEBOUWEN (kantoren, scholen etc.) Bijlage 7: Aandachtspunten Arbeidsomstandigheden Schoonmaak (AAS-lijst) Bedrijfsnaam opdrachtgever: Adres: Telefoon: Email: Aandachtspunten Arbeidsomstandigheden Schoonmaak INTERIEUR GEBOUWEN (kantoren,

Nadere informatie