Marc Vandenbruaene Instituut Tropische Geneeskunde, Antwerpen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Marc Vandenbruaene Instituut Tropische Geneeskunde, Antwerpen"

Transcriptie

1 Pharmacoprevention HIV-drugs for prevention Marc Vandenbruaene Instituut Tropische Geneeskunde, Antwerpen

2 Farmaco-preventie Conclusie Het werkt als je jouw medicatie neemt.

3 Concept drugs for prevention Anti-malaria-pills Anticonception pill Early 1960 s Penicillin Splenectomy Vaccines!! Anti-gonorhoe-shot, Vietnam War Early 1960

4

5 A + B

6 C1

7 C2

8 T-C3

9 Casus 2 weken geleden MSM/ Belg Nooit eerder getest Aanmeldingsklacht bij HA: rode vlekken huid Klinisch: Kaposi Sarcoma CD4 44 per µl < 200 = extreme immuundepressie Viral load > 1 miljoen kopijen per ml» Meer dan » Arbitrair zeer hoge waarde Wellicht > 10 jaar al besmet!!!

10 Kaposi sarcoma op de huid

11 Kaposi sarcoma op de huid

12 Kaposi sarcoma in de mond

13 STI

14 M

15 PEP

16 exposure to HIV Clinical Pharmacology & Therapeutics September 2010

17 PEP: Post-Exposure prophylaxis Well known & implemented concept Risk situations Professional exposure Sexual exposure What is order of magnitude Protective effect?

18 Wat is belangrijkste instrument om PEP voor te schrijven?

19 Wat is belangrijkste instrument om PEP voor te schrijven? Telefoon Bel aidsreferentiecentrum Risico-inschatting Is PEP aangewezen? Tweede opinie in huis, door 2 de arts Wat? Met wie? Waar ter wereld? Hoe lang geleden? Hep-B-vaccinatie-status?

20 Waarom aidsreferentiecentrum contacteren? Kosten Gratis PEP-medicatie Non-professionele accidenten: NON-O-PEP» Non-occupational Post-exposure prophylaxis Seksuele blootstelling In werksetting Occupational PEP: vb prikaccident In loondienst» Ziektekostenverzekeraar betaalt medicatie terug Zelfstandigen» Gratis PEP-hiv-medicatie via ARC s

21 Waar vind je aidsreferentiecentra? Google Aidsreferentiecentrum

22 PrEP

23 exposure to HIV Clinical Pharmacology & Therapeutics September 2010

24 Vorige week in de media Onderzoek: Prik elke drie maanden kan HIV voorkomen Tom Vandyck Journalist en correspondent in de Verenigde Staten voor Knack.be Amerikaanse onderzoekers boeken veelbelovende resultaten in de preventie van aids. Zij hebben een prik ontwikkeld die mensen zo goed als onkwetsbaar belooft te maken voor het HIV-virus. Bij apen werkt het al. KNACK.BE PS: in cursief = ongenuanceerde en niet correcte stelling, kan daarbij niet afgeleid worden uit de research die ze bespreken! Depot-toediening: IM ook gebruikt andere domeinen Anticonceptie-injecties: Depo-Provera Psychiatrische medicatie

25 Vorige week in de media CROI-2014 Conference on Retroviruses & Opportunistic Infections Vrouwelijke apen: niet besmet met SHIV blootgesteld SHIV 6 apen placebo-injecties» Allemaal besmet 6 apen actieve-stof-injecties» Geen enkele besmet SHIV: Simian Immunodefiency Virus, met HIV-elementen Apen-aidsvirus met artificieel hiv-structuren incorporatie

26

27 Protection If optimal adherence % TDF/FTC = Truvada Dus 2 hiv-remmers in 1 pil Zie schema s slide 104 Optimal adherence = > 90% van trial-medicatie ingenomen

28 PrEP already in use? Survey USA Hiv-healthcare workers Responding 189/ % had questions about PrEP last 6 months 19% made a perscription IDSA-2011 Weblink to: Poster at Infectious Diseases Society of America Congres

29 PrEP: More questions then answers Acceptability Medics & paramedics level Patient level Agree to be tested? Stigma related to PrEP? Adherence: Will people take their drugs? Impact Does is reduce transmission? Can we handle resistance?

30 PrEP: More questions then answers Ethically Low income countries: no antivirals for all HIVpositives High income countries: antivirals for HIV-negatives Economically. Cost-effectiviness Who will pay? Health Insurance? Generic drugs in low income countries?

31 Pre-exposure profylaxis: meer vragen dan antwoorden Guidelines Wie schrijft voor? In welke setting? Aan wie toedienen? Hoogrisico-situaties Seksueel risico Gezondheidswerkers? Chirurgen? Gynaecologen? Follow up Neveneffecten medicatie? Indien hiv-positief Hiv-resistentie-testen

32 TASP

33 C1 TASP+ B

34 In 2011 in de media

35 Dosis-effect-relatie: Virale lading &hiv-overdracht bij discordante koppels Quinn NEJM 2000;342:921-9 % Transmissiekans per 100 persoonsjaren A B C D E Virale lading hiv-positieve index A: <400 B: C: D: E >

36 TASP Treatment as prevention What is magnitude of the effect Of TASP In trial setting?

37 TASP Treatment as prevention HPTN 052-trial Heterosexual discordant couples Sub-Saharan Africa Brazil Thailand Boston Index HIV-positive CD Therapy-groups Early start: 886 koppels Late start: 877 koppes

38 Highlights of AIDS 2012 clinicaloptions.com/hiv HPTN 052: HIV Transmission Reduced by 96% in Heterosexual Serodiscordant Couples Linked Transmissions: 28 Index no hivtherapy 27 P <.001 Index on hivtherapy 1 Single transmission in patient in immediate ART arm believed to have occurred close to time therapy began and prior to HIV-1 RNA suppression Cohen MS, et al. N Engl J Med. 2011;365:

39 Magnitude of TASP-effect, in trial-setting 96% and more Biologically

40 Highlights of AIDS 2012 clinicaloptions.com/hiv HPTN 052: HIV Transmission Reduced by 96% in Heterosexual Serodiscordant Couples Total HIV-1 Transmission Events: 39 (4 in immediate arm and 35 in delayed arm; P <.0001) Linked Transmissions: 28 Unlinked Transmissions: 11 Cohen MS, et al. N Engl J Med. 2011;365:

41 Magnitude of TASP-effect, in trial-setting 96% and less Behaviourly

42 C1 TASP+ B

43 Clinical trial evidence for preventing sexual HIV transmission June 2011 Study Efficacy Magnitude of protective effect (confidence limits) Treatment for prevention (HPTN 052; Africa, Asia, America s) 96% (73; 99) Medical male circumcision (Orange Farm, Rakai, Kisumu) 54% (38; 66) Oral PrEP for MSMs (iprex: Americas, Thailand, Africa) 44% (15; 63) STD treatment (Mwanza) 42% (21; 58) Microbicide (CAPRISA 004 tenofovir gel) 0% % Sten Vermund, June 2011 HPTN Annual Meeting 39% (6; 60)

44 Extra info TASP Oorspronkelijk artikel New England J of Med HPTN-Website

45 Krantenkoppen 18 september Condoom niet noodzakelijk bij hiv Gazet van Antwerpen, met Link naar VTM-Nieuws-clip 2.Niet alle hiv-patiënten moeten met condoom vrijen Vrt-Nieuws-clip 3.Je mag zonder condoom vrijen met seropositieve partner in sommige gevallen De Standaard, Het Nieuwsblad 4.Je mag zonder condoom vrijen met seropositieve partner 4nieuws.be, Overgenomen uit Het Nieuwsblad 5.Hiv-patiënten kunnen onder voorwaarden zonder condoom vrijen De Morgen 45

46 Links Advies Hoge Gezondheidsraad Sensoa-web-Nieuws 46

47 Hiv-therapie als preventie? Kunnen hiv-positieve mensen het condoom weglaten in een geselecteerd aantal situaties?

48 HIV plan ACTIE 9: Serodiscordante koppels stabiele vaste relatie geen condoom meer te gebruiken Op voorwaarde -persoon met hiv-infectie een behandeling volgt & virale lading > 6 maand lager dan opsporingsgrens 48

49 Hoge Gezondheidsraad 2013 (HGR) (advies nr. 8902) Gebruik condoom blijft basis preventie HIV en talrijke andere SOA s Toch is de HGR van oordeel: 49

50 Hoge Gezondheidsraad 2013 (HGR) (advies nr. 8902) 2 HIV-serodiscordante partners duurzame relatie seropositieve partner cart behandeling volgt, hoeveelheid virus in het bloed al 6 maanden onder de grensdetectie is, Beide personen geen condooms meer wensen te gebruiken Kinderwens verbeteren levenskwaliteit ontplooiing van het seksleven 50

51 Geen condooms meer te gebruiken, als en alleen als: Medische-paramedische begeleiding medische en psychologische informatie Beide partners een systematische screening Hiv, HCV, syfilis, andere SOA's rekening houdend incubatietijden voor de verschillende verwekkers; 51

52 beide partners sinds de SOA screening geen andere seksuele partners hebben gehad; de seropositieve partner ononderbroken zijn behandeling volgt; keuzevrijheid van de seronegatieve partner altijd voorrang eindbeslissing ligt altijd bij hem/haar; 52

53 gebruik condooms tijdens de menstruatieperiodes Bij herpes irritaties van het urogenitaal stelsel, enz.; informatie verschil risico verschillende praktijken anale of vaginale seksuele betrekkingen duidelijk aangeven en definiëren waarover men spreekt. 53

54 Messages to patients Hiv-therapy lowers risk but no elimination Condoms remain recommended Stopping hiv-therapy Viral load peak possible Risk reduction transmission anal sex Not well known High and consistant adherence hiv-therapy needed VL undetectable Can take months 54

55 Casus 1 discordant hetero-koppel Vrouw 38 jaar Hiv-positief: diagnose okt 2013 VL > CD4 > 500 Nieuwe partner sinds 6 maanden, 58 Hij: hiv-negatief Okt & dec 2013 Uitgebreid gecounseld Medisch/ sociaalverpleegkundige/ therapiecounelor Geen erg spraakzame mensen 55

56 Casus 1 discordant hetero-koppel Vrouw 38 jaar Nieuwe partner sinds 6 maanden, 58 Jan 2014 Mijn mannelijke inuïtie zei Zet haar op hiv-therapie als preventie Atripla (3 in één-pil) Week nadien Partner testte ook hiv-positief We waren gestart met condooms, maar al snel achterwege gelaten 56

57 Casus 2: MSM-patiënt MSM, 28 jaar Nieuwe hiv-diagnose Van de hand Gods geslagen Het was onmogelijk. Ik heb een vaste partner. Al meer dan 2 jaar samen. Hij is hiv-positief en neemt hiv-therapie. De virale lading is al jaren beneden detectielimiet. Ik liet me testen bij de start van de relatie en 3 maand later Dus het verhaal van hiv-therapie en niet meer doorgeven van hiv klopt niet? 57

58 Casus 2: MSM-patiënt Wat bleek nadien Open gesprek met partner Hiv-positieve partner Was al meer dan een jaar gestopt met hiv-therapie. Had het niet gezegd Extra criterium voor Hoge Gezondheidsraadadvies nodig? Is er genoeg vertrouwen in de relatie? Zijn partners open tegenover elkaar? 58

59 Casus 3 via Sensoa MSM 50 jaar Hiv-positief > 20 jaar Ondetecteerbaar Heeft vaste partner MSM 45 jaar, hiv-negatief Probleem: Condoom gebruiken wordt steeds moeilijker: Erectieverlies bij de hiv-negatieve partner Bespreekt situatie met 2 artsen uit zelfde ARC Arts 1: Condoom toch te blijven gebruiken. Arts 2: Condoom kan achterwege gelaten worden. Grote verwarring...

60 Casus 4 ITG Keniaanse vrouw, 30 jaar Sinds 6 jaar op hiv-therapie, VL < 50 Geen vaste partner Wenst hiv-status niet aan partners te zeggen Kinderwens Hoorde op BBC over stoppen met condooms indien VL zeer laag. Welk advies? Zal ze nog condooms gebruiken? 60

61 Casus 5 ITG MSM 30 jaar Hiv-negatief Geen andere partner dan vaste partner Consulteert met soa-klachten Urethritis Chlamydia-test positief Vaste partner Hiv-pos; onder c-art meer dan 6 maanden; VL < 20 Ik hoorde op tv over condooms weglaten. Kunnen wij dat ook? Conclusie & vraag Hoe komt de boodschap meestal via de media, over bij de eindgebruiker?

62

63 Post-exposure prophylaxis Zeer goed naslagartikel New England J Med Landovitch and Currier

64 Lenti-virusses HIV SIV Simian Immunodeficiency Virus Lenti: slow In 1970 Time between Infection First pathology

65 Lenti-virusses Ashley Haase In Nature 2010 Lenti-virussen not slow at all! In first phase of infection!

66 Vaginal transmission of SIV: fast phase of lenti-virusses PEP opportunity < 72 hours Nature Vol March

67 PEP/ PrEP: impregneer toegangspoort met hiv-remmers

68 Farmacologisch standpunt PrEP = zeer vroege PEP

69 Timing post exposure profylaxis As soon as possible after accident > 72 hour after exposure No sense anymore Contact with regional lymfnodes

70 PEP: does it work? PEP-trials Started end 1980 s never ended Animal studies Health care workers Case-control study: monotherapy (Retrovir) 80% reduction

71 PEP: does it work? Derived evidence Mother to child transmission, PMTCT First trial 1990 s Monotherapy (Retrovir) 80% reduction transmission risk Pharmaco-prevention works PrEP = very early PEP

72 Prevention of SIV in macaques with Tenofovir 24 macaques 6 groups Intravenous infection SIV Initiation / duration SIV infected 24h / 28d 0/4 48h / 28d 2/4 72h / 28d 2/4 24h / 10d 1/4 24h / 3d 4/4 control group 4/4 Tsai et al, J Virol, 1998;72:4265

73 Prevention of SIV in macaques with Tenofovir 24 macaques 6 groups Intravenous infection SIV Conclusion: succes of PEP Timing start Duration of therapy Tsai et al, J Virol, 1998;72:4265

74 PEP-Cases at ITM Last 2 years No injuries reported Case Lab-technician Takes tube HIV cultures out of minus 70 refrigirator Splash in eye Antivirals taken Reported to administration What can be done to prevent in the future?

75 Surgeons in training US % with needle stick injury High risk patient HIV or HBV or HCV-positif Surgeons in training 51% did not report Injury Cause injury % Rushed 57 Fatigue 15 Lack skills 12 Lack assistance 9 Not preventable 20 New England J Med, Makary ;26:

76 U.S. Health-Care Workers Documented Occupationally Acquired HIV (Registration until 1999) OCCUPATION Nurse 24 Clinical laboratory technician 16 Physician (non-surgeon) 6 Non-clinical laboratory technician 3 Surgical technician 2 Housekeeper / maintenance worker 2 Morgue technician 1 Emergency med technician/paramedic 1 Respiratory therapist 1 Dialysis technician 1 Total 57

77 PEP Risk evaluation Type of contact: what happened? Professional accident Sexual exposure Injecting drugs Profile index Patient Sex partner Needle sharing How long ago? Hepatitis-B-vaccination status HIV-test done before?

78 PEP after sexual exposture Risk evaluation Type of contact: what happened? With whom? How long ago?

79 NOT Considered Infectious for HIV On mucosa Feces Nasal Secretions Saliva Sputum Sweat Tears Urine Vomitus

80 NOT Considered Infectious for HIV Blood on intact skin

81 Transmission risk per contact if index hiv-positive (estimate) % transmission per injuries Professional risk Needle stick injury 0,3 30 Mucosa contact 0,09 9 Overview article, Raphael Landovitz and Judith Currier, New England J of Med, 2009; 361:

82 Risk Factors for HIV Transmission CDC Case Control Study Risk Factor Adjusted Odds Ratio (95% CI) Deep Injury 16.2 Visible blood 6 Terminal illness 6 In vessel 4 Retrovir use 0.2 Cardo et al., NEJM;1997;337: (updated)

83 Seroconversion % Occupational Blood-borne Exposures Relative Risk of Seroconversion with Percutanous Injury % % % 2% HIV HCV HBsAg+ HBeAg- HBsAg+ HBeAg+ From:. CDC. MMWR 2001;50 (RR11):1-42. DHS/Occupational Exposure/PP

84 Dosis-effect-relatie: Virale lading &hiv-overdracht bij discordante koppels Quinn NEJM 2000;342:921-9 % Transmissiekans per 100 persoonsjaren A B C D E Virale lading hiv-positieve index A: <400 B: C: D: E >

85 Transmission risk per contact if index hiv-positive (estimate) % transmission per contacts Receptive anale sex Anus hiv-negative Receptive vaginal sex 0, Vagina hiv-negative Insertive vaginal sex 0, Penis hiv-negative Insertief anale sex 0, Penis hiv-negativ Overview article, Raphael Landovitz and Judith Currier, New England J of Med, 2009; 361:

86 Transmission risk per contact if index hiv-positive (estimate) % transmission per contacts Receptive oral sex: Insertive oral sex considerably lower, good estimates lacking considerably lower, good estimates lacking Overview article, Raphael Landovitz and Judith Currier, New England J of Med, 2009; 361:

87 VL Plasma Tot 100 miljoen Kopijen per ml VL Sperma Indien soa Theoretische curve Verloop Hiv-virale lading: RNA (VL) Soa-therapie Weken Jaren

88 PEP after sexual exposture Risk evaluation Type of contact: what happened? With whom? How long ago? Drugs use? Previous sexually transmitted infections? PEP-use Hepatitis-vaccination status HIV-test done before?

89 Hoogste hiv-cijfers 1. Hivpositieven 2. Hoger risico populatie 3. Brugpopulatie 4. Algemene populatie

90 Risk groups/ situations/ behaviour MSM Men who have seks with men HIV-prevalence Overall Belgium: 2,5-4% Higher risk settings: 15 (30)%

91 HIV prevalence : biological Wim Vanden Berghe, Institute of Tropical Medicine, Antwerp 14,5 N2: clubs algemene uitgaansetting ,9 1,8 0 N1=152 range : 3,2-31,8 N1: bars, sauna's, clubs Seks ter plaatse mogelijk N2=205 N3=221 range : 0,9-7,1 Sample N3: plaatsen Met jonge msm < 25

92 Risk groups/ situations/ behaviour African migrants No good data 1/3 of HIV-patients in Belgium 0,65% of Belgian population

93 HIV prevalence (%) HIV prevalence (%) HIV by age and sex in Africa 15 Cameroon Men Women Lesotho Men Women New directions for HIV Prevention Research in Africa Sten H. Vermund, Vanderbilt University School of Medicine

94 2. Hoger risico-populatie: kleine reeksen Prostitueés: vrouwen Blanke vrouwen, West-Europese origine Gent 2000: 0/400 Gent 2002: 0/486 Antwerpen 2002: 1/80 (1%) Centraal-Afrikaanse origine Gent 2002: 1/96 (1%) Antwerpen 2002: 6/74 (8%)

95 2. Hoger risico-populatie: kleine reeksen Prostitueés: mannen Antwerpen 2002: 3/11 (27%) Brussel 2000: 8/21 (38%) 20/23 (87%)

96 2. Hoger risico-populatie: kleine reeksen Drugsgebruikers Antwerpen, Free Clinic Mannen Vrouwen 2001: 9/175 (5,1%) 2002: 10/171 (5,8%) 2001: 6/79 (7,6%) 2002: 6/88 (6,8%)

97 PEP after sexual exposture Risk evaluation Type of contact: what happened? With whom? How long ago?

98 Vaginal transmission of SIV: fast phase of lenti-virusses PEP opportunity < 72 hours Nature Vol March

99 PEP indications

100 HIV drugs available

101

102

103

104

105

106

107 Toekomst hiv-therapie? + dolutegravir-variant In 1of 3-maandelijks toediening IM

108 PEP drugs used Tri-therapy= Standard 2 Reverse transcriptase inhibitors 1 Protease inhibitor Bi-therapy 2 Reverse transcriptase inhibitors

109 Often used schedules Reverse transcriptase inhibitors 2 drugs in one Combivir Truvada Protease inhibitors Kaletra (booster included) Reyataz +booster Darunavir +booster

110 Institute of Tropical Medicine/ UZA Standard schedule Combivir Kaletra If index HIV-positive & resistance profile known Adaptation schedule

111 Institute of Tropical Medicine/ UZA Practically Often high rish exposures Weekends Night Starters-kit at emergency ward UZA 4 days dose Consult ITM as soon as possible Counselling Follow-up dose

112 Proposal for prisons Organise 1. Starters-kit 2. Ask advice Local AIDS reference center Next working day

113

114 Do not use Viramune Hepatotoxicity Hypersensitivity Stocrin In pregnant women Ziagen hypersensitivity

115 Beware Protease inhibitors Anticonception pill not reliable

116 Communication double message HIV Often not very infectious But if infected Early HIV-infection Transmission rates extremely high Avoid sex Use condoms Do not get pregnant

117 VL Plasma Tot 100 miljoen Kopijen per ml VL Sperma Indien soa Theoretische curve Verloop Hiv-virale lading: RNA (VL) Soa-therapie Weken Jaren

118 Lab-tests If patient in high risk group Is patient already HIV-positive? HIV-antibody test: quick test If HIV quick test Positive: no PEP

119 Lab-tests Baseline Hemato Transaminases HIV-antibody test HIV-antigen test Syfilis (RPR, TPPA) or (VDRL, TPHA) Hepatitis A, B, C-serology Women: pregnancy test Hepatitis-B-vaccination Rapid schedule if not vaccinated

120 Lab-tests 6 weeks, 3 months HIV-antibody test Syfilis (RPR, TPPA) or (VDRL, TPHA) Hepatitis A, B, C-serology If accident in professional setting Also testing at 6 months

121

122 Conclusions Pharmaco-prevention It works, if you take your pills PEP Window of opportunity: short < 72 hours If PEP-start Tri-therapy by preference Expert advice TASP +/- 100% effective, biologically Less effective, if sexual contact outside relationship PrEP More questions than answers

Marc Vandenbruaene Instituut Tropische Geneeskunde, Antwerpen

Marc Vandenbruaene Instituut Tropische Geneeskunde, Antwerpen Farmaco-prevention HIV-remmers als preventie 4 februari 2016 Marc Vandenbruaene Instituut Tropische Geneeskunde, Antwerpen Afkortingskunde Hiv-positieve persoon Hiv-negatieve PMTCT Prevention Mother To

Nadere informatie

Farmaco-prevention HIV-remmers als preventie KRISTIEN WOUTERS ITG 05/12/2018

Farmaco-prevention HIV-remmers als preventie KRISTIEN WOUTERS ITG 05/12/2018 Farmaco-prevention HIV-remmers als preventie KRISTIEN WOUTERS ITG 05/12/2018 A + B C1 VCT STI PEP C2 M TASP PrEP Farmacopreventie TASP PREP PEP Concept drugs for prevention Anti-malaria-pills Anticonception

Nadere informatie

Hiv-therapie als preventie? Kunnen hiv-positieve mensen het condoom weglaten in een geselecteerd aantal situaties? Bob Colebunders

Hiv-therapie als preventie? Kunnen hiv-positieve mensen het condoom weglaten in een geselecteerd aantal situaties? Bob Colebunders Hiv-therapie als preventie? Kunnen hiv-positieve mensen het condoom weglaten in een geselecteerd aantal situaties? Bob Colebunders Casus 29 jarige HIV positieve man Onder ART sinds geboorte, laatste 10j

Nadere informatie

MSM (mannen die seks hebben met mannen) & HIV infectie Debat

MSM (mannen die seks hebben met mannen) & HIV infectie Debat MSM (mannen die seks hebben met mannen) & HIV infectie Debat Organisatie Instituut voor Tropische Geneeskunde, ITG MSM (mannen die seks hebben met mannen) & hiv-infectie Moderatie Filip Moerman, infectioloog,

Nadere informatie

Sectie Infectieziekten

Sectie Infectieziekten Sectie Infectieziekten 1 December 2015 U kunt helpen de HIV / AIDS epidemie te beëindigen You can help to end the HIV / AIDS epidemic Sectie Infectieziekten Weet uw HIV status Know your HIV status by 2020

Nadere informatie

Soa hiv en spoed. Marc Vandenbruaene. Arts, Instituut voor Tropische Geneeskunde Soa hiv raadpleging. 19 mei 2016

Soa hiv en spoed. Marc Vandenbruaene. Arts, Instituut voor Tropische Geneeskunde Soa hiv raadpleging. 19 mei 2016 Soa hiv en spoed Marc Vandenbruaene Arts, Instituut voor Tropische Geneeskunde Soa hiv raadpleging 19 mei 2016 Mijn slides komen op www.itg.be Wetenschap Documentatie 2 Assistent meegebracht Legt uit Hoe

Nadere informatie

Intro tussen 19.30-20.00

Intro tussen 19.30-20.00 Intro tussen 19.30-20.00 Pianoconcerto Rachmaninov No. 3 http://www.youtube.com/watch?v=aapjpeqmvim Voor mij, één van de mooiste pianostukken ooit. Naar t schijnt ook het moeilijkste en meest virtuoze

Nadere informatie

PEP en PrEP. Heidi Ammerlaan, internist-infectioloog

PEP en PrEP. Heidi Ammerlaan, internist-infectioloog PEP en PrEP Heidi Ammerlaan, internist-infectioloog HIV Undetectable consensus Statement U = U People living with HIV on ART with an undetectable viral load in their blood have a negligible risk of sexual

Nadere informatie

Relaties 2.0. Tom Platteau Instituut voor Tropische Geneeskunde

Relaties 2.0. Tom Platteau Instituut voor Tropische Geneeskunde Tom Platteau Relaties 2.0 Tom Platteau Instituut voor Tropische Geneeskunde 3 Relaties Traditioneel: monogamie In realiteit is niet iedereen altijd monogaam Meer openheid voor niet-traditionele relatievormen

Nadere informatie

Fictieve casus. Risico inschatting SOA en welke therapie is aangewezen. Risico op een SOA afhankelijk van. Welke SOA/infecties

Fictieve casus. Risico inschatting SOA en welke therapie is aangewezen. Risico op een SOA afhankelijk van. Welke SOA/infecties Risico inschatting SOA en welke therapie is aangewezen Quirijn de Mast Internist infectioloog Fictieve casus Vrouw 26 jaar Na het uitgaan verkracht (vaginaal) door onbekende Nederlandse man Geen condoom

Nadere informatie

Alcohol policy in Belgium: recent developments

Alcohol policy in Belgium: recent developments 1 Alcohol policy in Belgium: recent developments Kurt Doms, Head Drug Unit DG Health Care FPS Health, Food Chain Safety and Environment www.health.belgium.be/drugs Meeting Alcohol Policy Network 26th November

Nadere informatie

HET PARTNER-ONDERZOEK

HET PARTNER-ONDERZOEK Deelnemersinformatie en geïnformeerde voor de HIV-positieve partner HET PARTNER-ONDERZOEK Het PARTNER-onderzoek is een onderzoek naar stellen, waarbij: (i) de ene partner HIV-positief is en de ander HIV-negatief;

Nadere informatie

Séverine Caluwaerts, ITG 31 mei 2016

Séverine Caluwaerts, ITG 31 mei 2016 Séverine Caluwaerts, ITG 31 mei 2016 1 2 A. 10 0% 0% 0% 0% 10 3 A. Ja, altijd B. ja, als ze ondetecteerbaar is C. neen 0% 0% 0% Ja, altijd ja, als ze ondetecteerbaar

Nadere informatie

Hepatitis A. Masterclass Hepatitis 2019 Prof.dr. R.A. de Man, MDL arts

Hepatitis A. Masterclass Hepatitis 2019 Prof.dr. R.A. de Man, MDL arts Hepatitis A Masterclass Hepatitis 2019 Prof.dr. R.A. de Man, MDL arts Viral Hepatitis - Historical Perspectives Infectious A E Enterically transmitted Viral hepatitis NANB Serum B D C F, G, TTV? other

Nadere informatie

Socio-economic situation of long-term flexworkers

Socio-economic situation of long-term flexworkers Socio-economic situation of long-term flexworkers CBS Microdatagebruikersmiddag The Hague, 16 May 2013 Siemen van der Werff www.seo.nl - secretariaat@seo.nl - +31 20 525 1630 Discussion topics and conclusions

Nadere informatie

PrEP: waar staan we nu..?

PrEP: waar staan we nu..? PrEP: waar staan we nu..? Jan van Bergen Huisarts Bijzonder hoogleraar soa en hiv Huisartsgeneeskunde AMC Soa Aids Nederland / RIVM Amsterdam 26 juli 2018 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa Physical factors as predictors of psychological and physical recovery of anorexia nervosa Liesbeth Libbers

Nadere informatie

OPVOLGVRAGENLIJST HIV-NEGATIEVE MAN

OPVOLGVRAGENLIJST HIV-NEGATIEVE MAN Pagina van 6 AANWIJZINGEN VOOR ONDERZOEKSMEDEWERKERS: Laat de onderzoeksdeelnemers om de tot 6 maanden een opvolgvragenlijst invullen. Let erop dat je de juiste vragenlijst uitdeelt. De ingevulde vragenlijsten

Nadere informatie

Travel Survey Questionnaires

Travel Survey Questionnaires Travel Survey Questionnaires Prot of Rotterdam and TU Delft, 16 June, 2009 Introduction To improve the accessibility to the Rotterdam Port and the efficiency of the public transport systems at the Rotterdam

Nadere informatie

Chemoprofylaxe voor HIV. Charles Boucher

Chemoprofylaxe voor HIV. Charles Boucher Chemoprofylaxe voor HIV Charles Boucher Elk jaar 2.5 millioen nieuwe infecties De epidemie is niet onder controle!!! Voor elke twee patienten die met therapie starten raken vijf nieuwe patienten besmet

Nadere informatie

Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth

Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth Manon krabbenborg, Sandra Boersma, Marielle Beijersbergen & Judith Wolf s.boersma@elg.umcn.nl Homeless youth in the Netherlands Latest estimate:

Nadere informatie

APPROACHING THE FAMILY

APPROACHING THE FAMILY 1 Journalists Workshop Organ Donation and Transplantation APPROACHING THE FAMILY COLENBIE LUC TRANSPLANTATION COORDINATION 9 October 2012 2 Everybody arriving hospital Start the fight for saving life Family

Nadere informatie

Hiv in België, hiv-tests, HelpCenter Eerste bilan nieuwe hiv-patiënt

Hiv in België, hiv-tests, HelpCenter Eerste bilan nieuwe hiv-patiënt Hiv in België, hiv-tests, HelpCenter Eerste bilan nieuwe hiv-patiënt Kristien Wouters Instituut voor Tropische Geneeskunde Cursus hiv en aids, de multi-disciplinaire aanpak Les 3 4 maart 2008 www.itg.be

Nadere informatie

Prikaccidenten en psychosociale opvang

Prikaccidenten en psychosociale opvang Prikaccidenten en psychosociale opvang Séverine Caluwaerts ITG 12/3/2009 1.Casus 2.Wat is PEP? 3. Welke infecties? 4.Procedure 5.Problemen 6.wat heeft de patient/hcw nodig? 1.Casus Verpleegkundige 23 j,

Nadere informatie

wat kunnen we leren van andere specialismen?? Kees Brinkman Amsterdam

wat kunnen we leren van andere specialismen?? Kees Brinkman Amsterdam nationale hepatitisdag 16 September 2014 behandeling en monitoring wat kunnen we leren van andere specialismen?? Kees Brinkman Amsterdam monitoring in Nederland waarom??? maatschappelijke relevantie: prevalentie

Nadere informatie

Is hepatitis C eliminatie in Nederland wel mogelijk? Andy IM Hoepelman Hoogleraar Interne Geneeskunde & Infectieziekten UMC Utrecht

Is hepatitis C eliminatie in Nederland wel mogelijk? Andy IM Hoepelman Hoogleraar Interne Geneeskunde & Infectieziekten UMC Utrecht Is hepatitis C eliminatie in Nederland wel mogelijk? Andy IM Hoepelman Hoogleraar Interne Geneeskunde & Infectieziekten UMC Utrecht Disclosures Gilead, Pfizer, ViiV Eliminatie van infectie: Incidentie

Nadere informatie

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior Martin. W. van Duijn Student: 838797266 Eerste begeleider:

Nadere informatie

BASISVRAGENLIJST HIV-POSITIEVE MAN

BASISVRAGENLIJST HIV-POSITIEVE MAN Pagina van AANWIJZINGEN VOOR ONDERZOEKSMEDEWERKERS: Vraag de onderzoeksdeelnemers na hun aanmelding om deze basisvragenlijst in te vullen. Let erop dat je de juiste vragenlijst uitdeelt. De ingevulde vragenlijsten

Nadere informatie

Hospital WIV-ISP Feedback Point Prevalence Survey of Healthcare-associated Infections and Antimicrobial Use PPS HAI-AU

Hospital WIV-ISP Feedback Point Prevalence Survey of Healthcare-associated Infections and Antimicrobial Use PPS HAI-AU Hospital WIV-ISP Feedback Point Prevalence Survey of Healthcare-associated Infections and Antimicrobial Use PPS HAI-AU Mat Goossens Boudewijn Catry PPT WIV-ISP 11/06/2012. Geen verspreiding zonder voorafgaande

Nadere informatie

PARTNERALERT.BE. Partnernotificatie voor seksueel overdraagbare aandoeningen. Tom Platteau Seksuoloog, PhD

PARTNERALERT.BE. Partnernotificatie voor seksueel overdraagbare aandoeningen. Tom Platteau Seksuoloog, PhD PARTNERALERT.BE Partnernotificatie voor seksueel overdraagbare aandoeningen Tom Platteau Seksuoloog, PhD Partnernotificatie: Informeren van (seksuele) partners dat ze werden blootgesteld aan een seksueel

Nadere informatie

Dr. Steven Callens Dienst Algemeen Inwendige Geneeskunde, Infectieziekten en Psychosomatiek Universitair Ziekenhuis Gent

Dr. Steven Callens Dienst Algemeen Inwendige Geneeskunde, Infectieziekten en Psychosomatiek Universitair Ziekenhuis Gent HIV Dr. Steven Callens Dienst Algemeen Inwendige Geneeskunde, Infectieziekten en Psychosomatiek Universitair Ziekenhuis Gent 1 HIV Hepatitis C (&B) - TB HIV TB HCV HBV 2 HIV 3 4 5 Evolutie van HIV epidemie

Nadere informatie

Work related road safety trends and analysis in Belgium. PRAISE Madrid - October 1, 2015

Work related road safety trends and analysis in Belgium. PRAISE Madrid - October 1, 2015 Work related road safety trends and analysis in Belgium PRAISE Madrid - October 1, 2015 Study conducted by BRSI support of the Fund for Occupational Accidents analysis of 81.080 accidents (period 2008-2012)

Nadere informatie

Farmacovigilantie. een voorbeeld voor arbovigilantie? Prof. dr. A.C. van Grootheest. Rijksuniversiteit Groningen.

Farmacovigilantie. een voorbeeld voor arbovigilantie? Prof. dr. A.C. van Grootheest. Rijksuniversiteit Groningen. Farmacovigilantie een voorbeeld voor arbovigilantie? Prof. dr. A.C. van Grootheest Rijksuniversiteit Groningen www.lareb.nl Casus Vrouw, 52 jaar Voorgeschiedenis: Carcinoïd van de long Hypothyreoidie Symptomen

Nadere informatie

Informatieblad PEP profylaxe voor studenten van het UMC St Radboud in het buitenland

Informatieblad PEP profylaxe voor studenten van het UMC St Radboud in het buitenland Introduction Bloodborne diseases we are most frequently confronted with during daily routine are HIV/AIDS, hepatitis B and C. Hepatitis B transmission can be prevented by vaccination. It is important to

Nadere informatie

Behandelproblematiek en laatste ontwikkelingen in Hepatitis B Nationale hepatitis dag 2017

Behandelproblematiek en laatste ontwikkelingen in Hepatitis B Nationale hepatitis dag 2017 Behandelproblematiek en laatste ontwikkelingen in Hepatitis B Nationale hepatitis dag 2017 Bart Takkenberg Academisch Medisch Centrum Amsterdam Disclosures Speaker for Gore WL, Bayer, and Norgine Advisory

Nadere informatie

Chemotherapie en stolling

Chemotherapie en stolling Chemotherapie en stolling Therapie, preventie en risicofactoren Karen Geboes UZ Gent 4 december 2015 Avastin en longembolen: hoe behandelen en Avastin al dan niet verder? Chemotherapie en stolling: Therapie,

Nadere informatie

Epidemiologie van HIV/AIDS en Testbeleid

Epidemiologie van HIV/AIDS en Testbeleid Epidemiologie van HIV/AIDS en Testbeleid W. Peetermans Algemene Interne Geneeskunde UZ Leuven HIV/AIDS : historiek Diagnose van een nieuw verworven immuundeficiëntie syndroom in 1981 Virale etiologie in

Nadere informatie

Doe aan preventie en neem klachten serieus

Doe aan preventie en neem klachten serieus RSI heet voluit repetitive strain injury. Vroeger werd het ook wel muisarm genoemd, maar dat is te beperkt. RSI is een verzamelnaam voor vage maar wel èchte klachten aan nek, schouders, armen, polsen,

Nadere informatie

Deelnemersinformatie en geïnformeerde toestemming voor de HIV-negatieve partner HET PARTNER-ONDERZOEK

Deelnemersinformatie en geïnformeerde toestemming voor de HIV-negatieve partner HET PARTNER-ONDERZOEK Deelnemersinformatie en geïnformeerde voor de HIV-negatieve partner HET PARTNER-ONDERZOEK Het PARTNER-onderzoek is een onderzoek naar stellen, waarbij: (i) de ene partner HIV-positief is en de ander HIV-negatief;

Nadere informatie

Healthy people want everything, sick people want only one thing. would love to see a Hospital Teacher

Healthy people want everything, sick people want only one thing. would love to see a Hospital Teacher Healthy people want everything, sick people want only one thing. would love to see a Hospital Teacher Consultant Education Sick Pupils Educational Service Centre University Medical Centre The Netherlands

Nadere informatie

Laat de leerlingen het manifest vertalen en verklaren. Neem de volgende vragen door met ze door:

Laat de leerlingen het manifest vertalen en verklaren. Neem de volgende vragen door met ze door: Leuk dat je de Engelse les in het teken van de thematiek van dance4life wil zetten! We hebben verschillende opdrachten bedacht die je kunt uitvoeren in de klas. Waaronder Engelse tekstverklaringsopdrachten,

Nadere informatie

De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim

De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim The Relationship between Work Pressure, Mobbing at Work, Health Complaints and Absenteeism Agnes van der Schuur Eerste begeleider:

Nadere informatie

OPVOLGVRAGENLIJST - HIV-NEGATIEVE VROUW

OPVOLGVRAGENLIJST - HIV-NEGATIEVE VROUW AANWIJZINGEN VOOR ONDERZOEKSMEDEWERKERS: Laat de onderzoeksdeelnemers om de tot maanden een opvolgvragenlijst invullen. Let erop dat u de juiste vragenlijst uitdeelt. De ingevulde vragenlijsten moeten

Nadere informatie

Is hepatitis-c een soa? Soa-hiv-seminarie

Is hepatitis-c een soa? Soa-hiv-seminarie Is hepatitis-c een soa? Soa-hiv-seminarie Woensdag 19 mei 2010 Ludwig Apers Met steun van Overzicht presentatie Is Hep C een SOA? Is enkel Hep C bezig aan een opmars als SOA? HIV en Hep C: double trouble?

Nadere informatie

Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working. mothers with spouse and young children

Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working. mothers with spouse and young children 1 Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working mothers with spouse and young children Verschil in stress en stressreactiviteit tussen hoogopgeleide thuisblijf-

Nadere informatie

BASELINE QUESTIONNAIRE - HIV NEGATIVE MAN

BASELINE QUESTIONNAIRE - HIV NEGATIVE MAN Pagina van 7 BASELINE QUESTIONNAIRE - HIV NEGATIVE MAN AANWIJZINGEN VOOR ONDERZOEKSMEDEWERKERS: Vraag de onderzoeksdeelnemers na hun aanmelding om deze basisvragenlijst in te vullen. Let erop dat je de

Nadere informatie

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Impact en disseminatie Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Wie is wie? Voorstel rondje Wat hoop je te leren? Heb je iets te delen? Wat zegt de Programma Gids? WHAT DO IMPACT AND SUSTAINABILITY MEAN? Impact

Nadere informatie

Flash: chemotherapie en allergie

Flash: chemotherapie en allergie Flash: chemotherapie en allergie Karen Geboes UZ Gent 4 december 2015 Opbouw Herkennen/graderen Bij welke producten/wanneer Behandeling Preventie? 2 Herkennen/graderen 3 4 5 6 Allergy 2013 7 Bij welke

Nadere informatie

Issues in PET Drug Manufacturing Steve Zigler PETNET Solutions April 14, 2010

Issues in PET Drug Manufacturing Steve Zigler PETNET Solutions April 14, 2010 Issues in PET Drug Manufacturing Steve Zigler PETNET Solutions April 14, 2010 Topics ANDA process for FDG User fees Contract manufacturing PETNET's perspective Colleagues Michael Nazerias Ken Breslow Ed

Nadere informatie

Deze informatie is bestemd voor mensen die mee willen doen aan het AMPrEP project.

Deze informatie is bestemd voor mensen die mee willen doen aan het AMPrEP project. Deze informatie is bestemd voor mensen die mee willen doen aan het AMPrEP project. U kunt deze informatie ook vinden op de website van de soa poli van de GGD Amsterdam. Wat is het AMPrEP project? AMPrEP

Nadere informatie

BASISVRAGENLIJST - HIV-NEGATIEVE MAN

BASISVRAGENLIJST - HIV-NEGATIEVE MAN AANWIJZINGEN VOOR ONDERZOEKSMEDEWERKERS: Vraag de onderzoeksdeelnemers na hun aanmelding om deze basisvragenlijst in te vullen. Let erop dat u de juiste vragenlijst uitdeelt. De ingevulde vragenlijsten

Nadere informatie

Creating a marketplace where expertise is made available through videoconferencing. Roland Staring Community Support Manager roland.staring@surfnet.

Creating a marketplace where expertise is made available through videoconferencing. Roland Staring Community Support Manager roland.staring@surfnet. Expert at a distance Creating a marketplace where expertise is made available through videoconferencing Roland Staring Community Support Manager roland.staring@surfnet.nl Working together for education

Nadere informatie

Value based healthcare door een quality improvement bril

Value based healthcare door een quality improvement bril Rotterdam, 7 december 2017 Value based healthcare door een quality improvement bril Ralph So, intensivist en medisch manager Kwaliteit, Veiligheid & Innovatie 16.35-17.00 uur Everybody in healthcare really

Nadere informatie

Chlamydia hertesten en partnerwaarschuwing in de populatie. Janneke Heijne. MINC symposium 26 juni 2014 Maastricht

Chlamydia hertesten en partnerwaarschuwing in de populatie. Janneke Heijne. MINC symposium 26 juni 2014 Maastricht Chlamydia hertesten en partnerwaarschuwing in de populatie Janneke Heijne MINC symposium 26 juni 2014 Maastricht Stellingen 1. Wiskundige modellen zijn nuttig voor het adviseren van beleid 2. Hoe meer

Nadere informatie

OPVOLGVRAGENLIJST - HIV-POSITIEVE MAN

OPVOLGVRAGENLIJST - HIV-POSITIEVE MAN AANWIJZINGEN VOOR ONDERZOEKSMEDEWERKERS: Laat de onderzoeksdeelnemers om de tot maanden een opvolgvragenlijst invullen. Let erop da tu de juiste vragenlijst uitdeelt. De ingevulde vragenlijsten moeten

Nadere informatie

Understanding and being understood begins with speaking Dutch

Understanding and being understood begins with speaking Dutch Understanding and being understood begins with speaking Dutch Begrijpen en begrepen worden begint met het spreken van de Nederlandse taal The Dutch language links us all Wat leest u in deze folder? 1.

Nadere informatie

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate Van Non-Corporate naar Corporate In MyDHL+ is het mogelijk om meerdere gebruikers aan uw set-up toe te voegen. Wanneer er bijvoorbeeld meerdere collega s van dezelfde

Nadere informatie

COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS

COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS Gezondheidsgedrag als compensatie voor de schadelijke gevolgen van roken COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS Health behaviour as compensation for the harmful effects of smoking

Nadere informatie

OPVOLGVRAGENLIJST - HIV-NEGATIEVE MAN

OPVOLGVRAGENLIJST - HIV-NEGATIEVE MAN AANWIJZINGEN VOOR ONDERZOEKSMEDEWERKERS: Laat de onderzoeksdeelnemers om de tot 6 maanden een opvolgvragenlijst invullen. Let erop dat u de juiste vragenlijst uitdeelt. De ingevulde vragenlijsten moeten

Nadere informatie

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda University of Groningen Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check

Nadere informatie

HIV SAM AFRIKANEN TEGEN HIV. Instituut voor Tropische Geneeskunde

HIV SAM AFRIKANEN TEGEN HIV. Instituut voor Tropische Geneeskunde HIV SAM AFRIKANEN TEGEN HIV Instituut voor Tropische Geneeskunde Introductie Deze brochure geeft je informatie over HIVtesten (het Human Immunodeficiency Virus dat AIDS of Acquired ImmunoDeficiency Syndrome

Nadere informatie

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en Effecten van een op MBSR gebaseerde training van hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en compassionele tevredenheid. Een pilot Effects of a MBSR based training program of hospice caregivers

Nadere informatie

De causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de. modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie

De causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de. modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie Causale Relatie tussen intimiteit en seksueel verlangen 1 De causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie The causal

Nadere informatie

Implementation of the new guidelines in the inpatient setting. Monika Waskiewicz & Hilde Stevens June 10, 2015 Brussels

Implementation of the new guidelines in the inpatient setting. Monika Waskiewicz & Hilde Stevens June 10, 2015 Brussels Implementation of the new guidelines in the inpatient setting Monika Waskiewicz & Hilde Stevens June 10, 2015 Brussels CF-center Antwerp: St. Vincentiushospital Antwerpen UZA Edegem UZA: children St. Vincentiusziekenhuis:

Nadere informatie

invitation You are new in Belgium? You can have your lungs tested for free

invitation You are new in Belgium? You can have your lungs tested for free invitation You are new in Belgium? You can have your lungs tested for free invitation What is tuberculosis? Tuberculosis is an infectious disease that attacks especially the lungs. It is a worldwide problem.

Nadere informatie

Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is.

Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is. - Instructie Deze toets heeft als doel uw taalniveau te bepalen. Om een realistisch beeld te krijgen van uw niveau,vragen we u niet langer dan één uur te besteden aan de toets. De toets bestaat uit twee

Nadere informatie

Op weg naar nul nieuwe hiv infecties.. Speed up!! Elske Hoornenborg Internist-infectioloog

Op weg naar nul nieuwe hiv infecties.. Speed up!! Elske Hoornenborg Internist-infectioloog Op weg naar nul nieuwe hiv infecties.. Speed up!! Elske Hoornenborg Internist-infectioloog 8 december 2016 PrEP Wat is PrEP? Voor wie is PrEP een zinvolle toevoeging? 8 december 2016 Truvada geregistreerd

Nadere informatie

BASISVRAGENLIJST - HIV-POSITIEVE VROUW

BASISVRAGENLIJST - HIV-POSITIEVE VROUW AANWIJZINGEN VOOR ONDERZOEKSMEDEWERKERS: Vraag de onderzoeksdeelnemers na hun aanmelding om deze basisvragenlijst in te vullen. Let erop dat u de juiste vragenlijst uitdeelt. De ingevulde vragenlijsten

Nadere informatie

Developing an adaptive, diagnostic test of. English writing skills

Developing an adaptive, diagnostic test of. English writing skills Developing an adaptive, diagnostic test of English writing skills Development of the DET Objectives Consultation IT Student model Consultation External committee Research Student models Psychometric Automatic

Nadere informatie

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Inger Anneberg, anthropologist, post doc, Aarhus University, Department of Animal Science Jesper Lassen, sociologist, professor, University

Nadere informatie

Personalisatie van Therapie? Leuk\ Nuttig of Noodzakelijk?

Personalisatie van Therapie? Leuk\ Nuttig of Noodzakelijk? Personalisatie van Therapie? Leuk\ Nuttig of Noodzakelijk? 1 ResMed 2011 ResMed Keuzes Voor haar Nieuwe opties voor vrouwen met Slaapapneu 2 ResMed 2011 ResMed Topics Waarom for Her Maskers? Slaapapneu

Nadere informatie

Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur

Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur M. Zander MSc. Eerste begeleider: Tweede begeleider: dr. W. Waterink drs. J. Eshuis Oktober 2014 Faculteit Psychologie en Onderwijswetenschappen

Nadere informatie

Antimicrobial stewardship balans

Antimicrobial stewardship balans Franky Buyle, pharmd, phd Apotheek Multidisciplinair Infectie Team Hebben we nood aan een nationale infectiologie-gids? 12 maart 2019 VZA PUO Franky.buyle@uzgent.be Antimicrobial stewardship balans INDIVIDU

Nadere informatie

Running head: INVLOED MBSR-TRAINING OP STRESS EN ENERGIE 1. De Invloed van MBSR-training op Mindfulness, Ervaren Stress. en Energie bij Moeders

Running head: INVLOED MBSR-TRAINING OP STRESS EN ENERGIE 1. De Invloed van MBSR-training op Mindfulness, Ervaren Stress. en Energie bij Moeders Running head: INVLOED MBSR-TRAINING OP STRESS EN ENERGIE 1 De Invloed van MBSR-training op Mindfulness, Ervaren Stress en Energie bij Moeders The Effect of MBSR-training on Mindfulness, Perceived Stress

Nadere informatie

BE Nanoregistry Annual Public Report

BE Nanoregistry Annual Public Report 1 BE Nanoregistry Annual Public Report Carine Gorrebeeck FPS Health, Food Chain Safety & Environment 2 WHY? The objectives of the registry (a.o.): - Traceability: allow competent authorities to intervene

Nadere informatie

HIV een kleine update. Marjolijn Pronk 16 januari 2018

HIV een kleine update. Marjolijn Pronk 16 januari 2018 HIV een kleine update Marjolijn Pronk 16 januari 2018 Hiv een kleine update HIV in Nederland Testen in de huisarts praktijk HIV en cart (combination antiretroviral therapy) De (nieuwe) HIV patient, wat

Nadere informatie

De invloed van veerkracht op de relatie tussen pijn en psychische klachten bij revalidatiecliënten in een verpleeghuis.

De invloed van veerkracht op de relatie tussen pijn en psychische klachten bij revalidatiecliënten in een verpleeghuis. De invloed van veerkracht op de relatie tussen pijn en psychische klachten bij revalidatiecliënten in een verpleeghuis. The influence of resilience on the relationship between pain and psychological symptoms

Nadere informatie

Denken en Doen Doen of Denken Het verband tussen seksueel risicovol gedrag en de impulsieve en reflectieve cognitie.

Denken en Doen Doen of Denken Het verband tussen seksueel risicovol gedrag en de impulsieve en reflectieve cognitie. 0 Denken en Doen Doen of Denken Het verband tussen seksueel risicovol gedrag en de impulsieve en reflectieve cognitie. Denken en Doen Doen of Denken Het verband tussen seksueel risicovol gedrag en de impulsieve

Nadere informatie

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Woordkennis 1 Bestuderen Hoe leer je 2000 woorden? Als je een nieuwe taal wilt spreken en schrijven, heb je vooral veel nieuwe woorden nodig. Je

Nadere informatie

Running head: EFFECT VAN IB-CGT OP SEKSUELE DISFUNCTIES BIJ VROUWEN

Running head: EFFECT VAN IB-CGT OP SEKSUELE DISFUNCTIES BIJ VROUWEN Running head: EFFECT VAN IB-CGT OP SEKSUELE DISFUNCTIES BIJ VROUWEN Het Effect van Online Cognitieve Gedragstherapie op Seksuele Disfuncties bij Vrouwen The Effectiveness of Internet-based Cognitive-Behavioural

Nadere informatie

Is valpreventie kosteneffectief?

Is valpreventie kosteneffectief? Is valpreventie kosteneffectief? Prof. Dr. Lieven Annemans Ghent University, Brussels University Lieven.annemans@ugent.be Lieven.annemans@vub.ac.be Maart 2014 1 Reactie van de overheden op de crisis Jaarlijkse

Nadere informatie

Comics FILE 4 COMICS BK 2

Comics FILE 4 COMICS BK 2 Comics FILE 4 COMICS BK 2 The funny characters in comic books or animation films can put smiles on people s faces all over the world. Wouldn t it be great to create your own funny character that will give

Nadere informatie

Introduction Henk Schwietert

Introduction Henk Schwietert Introduction Henk Schwietert Evalan develops, markets and sells services that use remote monitoring and telemetry solutions. Our Company Evalan develops hard- and software to support these services: mobile

Nadere informatie

Het Effect van Gender op de Relatie tussen Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive

Het Effect van Gender op de Relatie tussen Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive Gender, Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive 1 Het Effect van Gender op de Relatie tussen Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive Gender Effect on the Relationship between Personality Traits and Sex Drive

Nadere informatie

Paramedisch OnderzoekCentrum

Paramedisch OnderzoekCentrum IMPLEMENTATIE: welke weg? Prof.dr. Rob Oostendorp Dr. Michel Wensing Prof.dr. Richard Grol Implementatie Kenmerken implementatie (ZON, 1997; Gezondheidsraad, 2000). Procesmatige en planmatige invoering.

Nadere informatie

Deelnemersinformatie voor de HIV-negatieve partner HET PARTNER-ONDERZOEK

Deelnemersinformatie voor de HIV-negatieve partner HET PARTNER-ONDERZOEK Deelnemersinformatie voor de HIV-negatieve partner HET PARTNER-ONDERZOEK Het PARTNER-onderzoek is een onderzoek naar stellen, waarbij: (i) de ene partner HIV-positief is en de ander HIV-negatief; (ii)

Nadere informatie

Opgave 2 Geef een korte uitleg van elk van de volgende concepten: De Yield-to-Maturity of a coupon bond.

Opgave 2 Geef een korte uitleg van elk van de volgende concepten: De Yield-to-Maturity of a coupon bond. Opgaven in Nederlands. Alle opgaven hebben gelijk gewicht. Opgave 1 Gegeven is een kasstroom x = (x 0, x 1,, x n ). Veronderstel dat de contante waarde van deze kasstroom gegeven wordt door P. De bijbehorende

Nadere informatie

Soa en hiv in België Is het actueel?

Soa en hiv in België Is het actueel? Soa en hiv in België Is het actueel? Sandra.vandeneynde@sensoa.be Let s talk about hiv & soa 9 mei 2014 - Thomas More Mechelen Presentatie in vogelvlucht + Hiv en soa: waarover hebben we het? + Epidemiologie

Nadere informatie

BASISVRAGENLIJST HIV-POSITIEVE VROUW

BASISVRAGENLIJST HIV-POSITIEVE VROUW Pagina van AANWIJZINGEN VOOR ONDERZOEKSMEDEWERKERS: Vraag de onderzoeksdeelnemers na hun aanmelding om deze basisvragenlijst in te vullen. Let erop dat je de juiste vragenlijst uitdeelt. De ingevulde vragenlijsten

Nadere informatie

Fysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50

Fysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50 De relatie tussen eigen-effectiviteit 1 De Relatie tussen Eigen-effectiviteit, Intrinsieke Motivatie en Fysieke Activiteit bij 50-plussers The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and

Nadere informatie

Maak PrEP toegankelijk in Nederland

Maak PrEP toegankelijk in Nederland Maak PrEP toegankelijk in Nederland Een standpunt van Aids Fonds en Soa Aids Nederland. Aids Fonds - Soa Aids Nederland Contactpersoon Cor Blom Keizersgracht 392 Datum 3 oktober 2014 1016 GB Amsterdam

Nadere informatie

Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie

Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie 1 Keuzetwijfels in de Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze in Relatie tot Depressie Open Universiteit Nederland Masterscriptie (S58337) Naam: Ilse Meijer Datum: juli 2011

Nadere informatie

Update PCSK9 trials. Vascular Rounds MUMC

Update PCSK9 trials. Vascular Rounds MUMC Update PCSK9 trials Vascular Rounds MUMC 16 mei 2017 Frank L.J. Visseren Disclosures Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties: Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding

Nadere informatie

Advies biomedische preventie van hiv in Nederland 2013. Een standpunt van Aids Fonds en Soa Aids Nederland

Advies biomedische preventie van hiv in Nederland 2013. Een standpunt van Aids Fonds en Soa Aids Nederland Advies biomedische preventie van hiv in Nederland 2013 Een standpunt van Aids Fonds en Soa Aids Nederland Amsterdam, april 2013 2 20130642/CB/GEW Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Onderbouwing... 4 2.1. Hiv-behandeling

Nadere informatie

Global TV Canada s Pulse 2011

Global TV Canada s Pulse 2011 Global TV Canada s Pulse 2011 Winnipeg Nobody s Unpredictable Methodology These are the findings of an Ipsos Reid poll conducted between August 26 to September 1, 2011 on behalf of Global Television. For

Nadere informatie

Deelnemersinformatie voor de HIV-positieve partner HET PARTNER-ONDERZOEK

Deelnemersinformatie voor de HIV-positieve partner HET PARTNER-ONDERZOEK Deelnemersinformatie voor de HIV-positieve partner HET PARTNER-ONDERZOEK Het PARTNER-onderzoek is een onderzoek naar stellen, waarbij: (i) de ene partner HIV-positief is en de ander HIV-negatief; (ii)

Nadere informatie

23-4-2012. Conclusie: Zorg voor Seksuele Gezondheid. Opzet: Seksuele gezondheid in Ned. Seksuele gezondheid. Schuivende paradigma's

23-4-2012. Conclusie: Zorg voor Seksuele Gezondheid. Opzet: Seksuele gezondheid in Ned. Seksuele gezondheid. Schuivende paradigma's Conclusie: Zorg voor Seksuele Gezondheid Schuivende paradigma's NHG VOORJAARSCONGRES 19 APRIL 211 Jan van Bergen, huisarts Hoogleraar soa hiv in de 1 e lijn AMC Soa Aids Nederland De huisarts speelt een

Nadere informatie

Eenmalig seksueel geweld

Eenmalig seksueel geweld Eenmalig seksueel geweld Iva Bicanic Coordinator Landelijk Psychotraumacentrum UMC Utrecht Eenmalig seksueel geweld At risk: 14-24 jaar At risk: eerder misbruik Dader meestal bekende Minderheid onthult

Nadere informatie