nr. 33 van TINNE ROMBOUTS datum: 12 oktober 2016 aan GEERT BOURGEOIS Stedenbouwkundige vergunningsaanvragen - Archeologienota's

Transcriptie

1 SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 33 van TINNE ROMBOUTS datum: 12 oktober 2016 aan GEERT BOURGEOIS MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED Stedenbouwkundige vergunningsaanvragen - Archeologienota's Wie voor een bouwproject een stedenbouwkundige vergunning of een verkavelingsvergunning moet aanvragen, is in sommige gevallen verplicht om een archeologienota toe te voegen aan de vergunningsaanvraag. Die nota is het resultaat van een archeologisch vooronderzoek, waarvoor een erkend archeoloog wordt aangesteld. Indien nodig volgt een vooronderzoek met ingreep in de bodem. Een erkend archeoloog moet dit melden aan de erkende onroerenderfgoedgemeente of aan het agentschap Onroerend Erfgoed. Of men verplicht is om een archeologienota op te stellen, is afhankelijk van een aantal zaken zoals de totale oppervlakte van de percelen, de oppervlakte van de geplande bodemingrepen enzovoort. Hierna worden de voorwaarden vermeld waaronder de bouwheer verplicht is een archeologienota toe te voegen aan de vergunningsaanvraag: 1 aanvragen met betrekking tot percelen die gelegen zijn in een voorlopig of definitief beschermde archeologische site; 2 aanvragen waarbij de totale oppervlakte van de ingreep in de bodem 100 m 2 of meer beslaat en de totale oppervlakte van de kadastrale percelen waarop de vergunning betrekking heeft 300 m 2 of meer bedraagt en waarbij de betrokken percelen geheel of gedeeltelijk gelegen zijn in archeologische zones, opgenomen in de vastgestelde inventaris van archeologische zones; 3 aanvragen waarbij de totale oppervlakte van de ingreep in de bodem 1000 m 2 of meer beslaat en de totale oppervlakte van de kadastrale percelen waarop de vergunning betrekking heeft 3000 m 2 of meer bedraagt en waarbij de percelen volledig gelegen zijn buiten archeologische zones, opgenomen in de vastgestelde inventaris van archeologische zones. De aanvrager van een stedenbouwkundige vergunning kan onder bepaalde voorwaarden ook van die verplichting vrijgesteld worden. De Vlaamse Regering kan de nadere regels voor deze vrijstellingen bepalen. Na afloop van het archeologisch vooronderzoek bezorgt de erkende archeoloog de archeologienota aan het agentschap Onroerend Erfgoed. Dat weigert of bekrachtigt de nota en koppelt er al dan niet voorwaarden aan vast. 1. Kan de minister een schematisch (tabel) overzicht bezorgen van het aantal archeologienota s die werden opgesteld sinds de invoering tot op heden? Graag per sector (landbouw, industrie, particulieren ) het aantal nota s dat werd opgesteld, vanuit welke voorwaarde dit gebeurde, hoeveel ontvankelijk werden verklaard, hoeveel niet ontvankelijk werden verklaard en hoeveel vrijstellingen werden toegekend. Graag absolute cijfers en percentages.

2 Dus bijvoorbeeld: Aantal Voorwaarde nota s 1e 2e 3e Aantal ontvankelijk Aantal niet ontvankelijk Aantal vrijstellingen Sector 2. In hoeveel van de gevallen volstond een vooronderzoek (zonder gevolg) en in hoeveel gevallen was er een vooronderzoek met inbegrip van de bodem noodzakelijk? Graag een overzicht per sector sinds de invoering tot op heden in absolutie cijfers en percentage. 3. In hoeveel van de gevallen voldeed de nota niet aan de eisen en moest de nota opnieuw ingediend worden? Graag in absolute cijfers en in percentages. a) Ervaart de minister dit als een hoog of laag cijfer? b) Wat is de oorzaak hiervan? c) Wat zijn de vijf belangrijkste redenen voor het terugsturen van een archeologienota? 4. Hoeveel erkende archeologen die dergelijke archeologienota mogen opstellen, telt Vlaanderen? Graag ook de spreiding ervan per provincie. 5. Hoeveel tijd zit er tussen de verschillende stappen: contacteren van een erkend archeoloog - opstellen van een archeologienota - indienen van de archeologienota - ontvankelijk verklaren - uiteindelijke beslissing? Zijn er verschillen per provincie? 6. Hoe evalueert de minister deze termijn? Ziet de minister een mogelijkheid om de procedure te versnellen en hoe dan? 7. Wat is de (gemiddelde) effectieve kostprijs voor elke stap om de procedure te doorlopen (opmaak - 1 e indiening - eventueel herindiening -. )? Graag een opsplitsing per sector en/of per soort project.

3 GEERT BOURGEOIS MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED ANTWOORD op vraag nr. 33 van 12 oktober 2016 van TINNE ROMBOUTS 1. Hieronder vindt u een overzicht van het aantal archeologienota s, opgedeeld per rechtsgrond, zoals geregistreerd in de periode 1 april 2016 tot en met 26 oktober Het agentschap Onroerend Erfgoed registreert deze rechtsgrond zelf tijdens de behandeling van de archeologienota. Enkel van de archeologienota s waarvan de behandeling al opgestart of afgerond is, is dus al geregistreerd of de aanleiding voor de opmaak ervan lag in een stedenbouwkundige vergunningsaanvraag of een verkavelingsaanvraag. De andere archeologienota s, die nog niet in behandeling zijn, zijn daarom niet opgenomen in de onderstaande tabel. Een belangrijke nuance bij de onderstaande gegevens is dat deze niet allemaal betrekking hebben op unieke, individuele dossiers. Sommige dossiers werden eerst geweigerd en, na aanpassing, vervolgens bekrachtigd. Deze archeologienota s tellen dus meerdere keren mee. Het is momenteel nog niet mogelijk om deze dubbele dossiers in kaart te brengen en te onderscheiden, maar het agentschap werkt er aan om dit in de toekomst wel te kunnen. Het agentschap Onroerend Erfgoed registreert niet in welke sector de initiatiefnemer van een archeologienota actief is. Het is voor het agentschap niet mogelijk om dergelijke gegevens bij te houden omdat deze informatie niet altijd zeker noch eenduidig afleesbaar is uit de ingediende archeologienota s. Aangezien er voor vergunningsaanvragen die vrijgesteld zijn van de verplichting tot het toevoegen van een bekrachtigde archeologienota, geen dossiers moeten ingediend worden bij het agentschap Onroerend Erfgoed, is het niet bekend hoeveel vergunningsaanvragen vrijgesteld zijn van deze verplichting. Het Onroerenderfgoeddecreet voorziet bovendien niet in een ontvankelijkheidsprocedure voor archeologienota s. artikel rechtsgrond aantal percentage stedenbouwkundige vergunningsaanvraag: 1 beschermde archeologische site 1 0,15% 2 3 tweede lid, stedenbouwkundige vergunningsaanvraag: vastgestelde archeologische zone, bodemingreep groter of gelijk aan 100m² stedenbouwkundige vergunningsaanvraag: bodemingreep groter of gelijk aan 1000m² stedenbouwkundige vergunningsaanvraag: geen woon- of recreatiegebied, privaatrechtelijk rechtspersoon, bodemingreep groter of gelijk aan 5000m² verkavelingsvergunningsaanvraag: beschermde archeologische site verkavelingsvergunningsaanvraag: vastgesteld archeologische zone, totale perceelsoppervlakte groter of gelijk aan 300m² ,99% 53,99% 15,98% 0,00% 0,60%

4 verkavelingsvergunningsaanvraag: totale perceelsoppervlakte groter of gelijk aan 3000m² geweigerd omwille van het ontbreken van rechtsgrond (overbodig) ,86% 0,44% 2. Hieronder vindt u een overzicht op basis van de archeologienota s die bekrachtigd werden tussen 1 april 2016 en 26 oktober 2016 in hoeveel gevallen geen verdere maatregelen nodig zijn, in hoeveel gevallen maatregelen getroffen moeten worden om behoud in situ te bewerkstelligen en in hoeveel gevallen verder archeologisch (voor)onderzoek vereist is, indien de initiatiefnemer een stedenbouwkundige vergunning of verkavelingsvergunning verkrijgt en zij die vergunning wenst uit te voeren. Deze maatregelen kunnen gecombineerd voorkomen. Maatregel Aantal percentage geen ,84% behoud in situ 5 1,42% uitgesteld vooronderzoek ,93% opgraving 25 7,08% totaal aantal bekrachtigde archeologienota's (incl. met voorwaarden) ,00% Zoals hierboven reeds aangegeven, is het onmogelijk om dit overzicht op te splitsen per sector. U zal ook opmerken dat ca. 52% van de bekrachtigde archeologienota s geen verdere maatregelen behoeft. Dit wil daarom niet zeggen dat dit overbodige archeologienota s waren. De erkende archeoloog maakt een afweging en houdt daarbij rekening met de impact van de geplande werken, de archeologische verwachtingen en de kenniswinst van een eventueel vervolgonderzoek. Daarnaast zal u ook opmerken dat een groot aantal initiatiefnemers kiest voor het uitgestelde traject. Dit opvallend hoge cijfer wordt uiteraard meegenomen bij de evaluatie van het Onroerenderfgoeddecreet in Hieronder vindt u een overzicht van de beslissingen die het agentschap Onroerend Erfgoed nam over de ingediende archeologienota s. Beslissing Aantal percentage Weigering ,08% Bekrachtiging met voorwaarden 9 1,35% Bekrachtiging ,42% Stilzwijgende bekrachtiging 1 0,15% a) Ik ervaar het aantal weigeringen als een hoog cijfer.

5 b) Het hoge percentage weigeringen is hoofdzakelijk te wijten aan de kwaliteit van de archeologienota s die de eerste maanden werden ingediend. Een hoog aantal van deze archeologienota s was niet conform aan de bepalingen van het Onroerenderfgoeddecreet, het Onroerenderfgoedbesluit en de Code van Goede Praktijk. Het aantal weigeringen is nu in sterk dalende lijn. Op korte termijn zal ik de Code van Goede Praktijk aanpassen voor die zaken waarvan nu al blijkt dat ze niet werken of te omslachtig zijn, ik bekijk tevens hoe het aantal weigeringen kan teruggedrongen worden. c) De meest voorkomende redenen voor weigering van archeologienota s zijn: - geen of onvoldoende afweging van de onderzoeksstrategie, -methoden en technieken door de erkende archeoloog waardoor het voor het agentschap en voor derden onvoldoende duidelijk is wat aan de grondslag ligt van een beslissing om al dan niet een archeologisch onderzoek uit te voeren; - geen of onvoldoende motivering van de onderzoeksstrategie, -methoden en technieken door de erkende archeoloog waardoor het voor het agentschap en voor derden onvoldoende duidelijk is wat de achterliggende redenen zijn van het archeologisch onderzoek dat de archeoloog vooropstelt; - geen bijgevoegde overzichtsplannen en snedetekeningen van de geplande bodemingrepen waarvoor een vergunning wordt aangevraagd en/of geen details over de technische uitvoering van de werken waardoor het onmogelijk is een correcte inschatting te geven van de impact van de voorziene werken op het eventuele aanwezige archeologisch erfgoed; - het niet doorlopen van het assessment overeenkomstig de Code van Goede Praktijk met als gevolg dat er geen systematische, onderbouwde en gemotiveerde inschatting van het kennispotentieel van een welbepaald terrein gemaakt wordt; - het niet of onvoldoende rekening houden met alle mogelijke perioden en types sites, sporen en vondsten die aangetroffen kunnen worden. 4. Op 26 oktober 2016 zijn er 125 archeologen erkend als natuurlijk persoon, 21 als rechtspersoon en elf van rechtswege. Hieronder vindt u een overzicht van hun spreiding, op basis van het correspondentieadres (thuisadres of maatschappelijke zetel) dat door de erkende archeologen werd opgegeven. Natuurlijke personen aantal Antwerpen 17 Limburg 12 Oost-Vlaanderen 38 Vlaams-Brabant 18 West-Vlaanderen 16 Brussels Hoofdstedelijk Gewest 1 Henegouwen 1 Duitsland 1 Frankrijk 1 Nederland 20 Totaal 125 Rechtspersonen aantal Antwerpen 1 Limburg 2 Oost-Vlaanderen 7

6 Vlaams-Brabant 2 West-Vlaanderen 4 Nederland 5 Totaal 21 Van rechtswege aantal Antwerpen 5 Oost-Vlaanderen 4 West-Vlaanderen 2 TOTAAL De reeds ingediende archeologienota s vroegen gemiddeld zeven en een halve werkdag om ze op te maken. Met toepassing van artikel en van het Onroerenderfgoeddecreet is de behandeltermijn voor de beoordeling van een archeologienota door het agentschap Onroerend Erfgoed 21 dagen. Indien deze termijn niet behaald wordt, dan wordt de archeologienota geacht bekrachtigd te zijn. Er is bovendien geen afzonderlijke ontvankelijkheidsbeoordeling: een ingediende archeologienota wordt dadelijk beoordeeld. Binnen deze toch wel korte administratieve termijn van 21 kalenderdagen is er geen ruimte voor afzonderlijke beslissingen over de volledigheid en de inhoudelijke beoordeling. 6. De wettelijk bepaalde termijnen worden, samen met het gehele Onroerenderfgoeddecreet, geëvalueerd in Daarnaast heb ik zoals vermeld bij mijn antwoord op de derde deelvraag het agentschap Onroerend Erfgoed gevraagd om in overleg met de erkende archeologen te onderzoeken hoe de doorlooptijd van de archeologienota s beperkt kan worden door middel van een aanpassing van de Code van Goede Praktijk. 7. Ik kan u enkel de gemiddelde kostprijs geven van een archeologienota. Dit kan niet opgesplitst worden per sector, noch naar deelstap in het proces, noch per soort project. De gemiddelde kostprijs bedraagt op heden 2968,42 euro. Interessanter is echter de mediaan van de kostprijs. Die bedraagt op heden 2200 euro, wat wil zeggen dat de helft van alle initiatiefnemers minder dan 2200 euro betalen voor een bekrachtigde archeologienota. Een aantal uitzonderingen trekken het gemiddelde bedrag sterk naar boven ten opzichte van de mediaan.