Daisy en hulpmiddelen voor leesbeperkte mensen
|
|
- Diana van der Wolf
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Daisy en hulpmiddelen voor leesbeperkte mensen Gids voor de bibliotheek Vlaamse Luister- en Braillebibliotheek Provinciaal Steunpunt Limburgse Bibliotheken
2 1. Inleiding Het Provinciaal Steunpunt Limburgse Bibliotheken nam al eerste stappen in bibliotheekwerking voor minder-mobiele en/of slechtziende lezers. Zo kunnen bibliotheken die een bib-aan-huis werking willen uitbouwen rekenen op subsidies, en voor slechtzienden worden al jaren wisselcollecties grootletterboeken ter beschikking gesteld. Het PSLB wil verder blijven investeren in deze doelgroep en ging daarom in zee met de Vlaamse Luister en Braillebibliotheek (VLBB). Bibliotheken die dit wensen kunnen vanaf oktober 2007 drie maanden lang een promokoffer met Daisy-speler, luisterboeken en een aantal leeshulpmiddelen uitlenen zodat ze deze materialen kunnen promoten aan slechtzienden, of personen die dagelijks in contact komen met ouderen/slechtzienden. Bij uitlening van de koffer wordt de bibliotheek ook een infosessie door het VLBB aangeboden. Waarom Verschillende Limburgse bibliotheken leveren boeken aan huis bij minder-mobielen, meestal senioren. Andere werken samen met rust- of verzorgingstehuizen, of krijgen in de bib heel wat senioren over de vloer. Vaak wordt voor deze doelgroep gebruikt gemaakt van grootletterboeken, de meest uitgebreide en succesvolle wisselcollectie van het PSLB. Helaas, voor sommigen lukt zelfs het lezen van grootletterboeken niet meer. Dankzij Daisy en andere hulpmiddelen kunnen deze personen toch nog gebruik blijven maken van de bibliotheek. 2
3 2. Wat zit er in de koffer? 2.1 Leeshulpmiddelen Mensen met een leeshandicap kunnen al geholpen zijn met eenvoudige leeshulpmiddelen. Sommige bibliotheken bieden bijvoorbeeld vergrootbladen of leesbrillen aan, die men in de bib kan gebruiken. De promokoffer bevat zowel eenvoudige als duurdere exemplaren: Vergrootblad Een bladzijdevergroter vergroot in één keer een oppervlakte van 22 x 16 centimeter. Het helpt overbelasting van de ogen voorkomen. De bladzijdevergroter maakt het lezen van kranten, boeken en andere documenten aangenamer. Loepen Het aanbod aan loepen is heel groot, variërend van de ouderwetse handloep tot een elektronische zakloep met een beeldschermpje dat vele malen vergroot. De loep maakt het lezen gemakkelijker. Coil visoletloep (ong. 15 euro): 3
4 Coil rechthoekige handloep (ong. 25 euro): Loep met koord (ong. 15 euro): Macrolux met lampje (ong. 100 euro): ASH Quicklook Zoom met instelbare vergroting en variabele achtergrondkleur (ong
5 euro): Leesliniaal (ong. 10 euro) Een leesliniaal vergroot variërend van 1.5 tot 2.2 maal de regel waarop de liniaal wordt gelegd. Waar kopen? Het vergrootblad, de leesliniaal en de loep met koord zijn verkrijgbaar in de Thuiszorgwinkels van de Christelijke Mutualiteit in Hasselt, Beringen en Peer ( De andere materialen werden gekocht bij Sensotec NV, Gistelsteenweg 112, 8490 Varsenare (tel ). 5
6 2.2 Daisy-speler, -boeken en -software Daisy is de naam van het nieuwe standaardformaat voor luisterboeken op cd-rom en staat voor Digital Accessible Information System. Overal ter wereld worden luisterboeken in bibliotheken voor mensen met een leeshandicap nu in dat formaat geleverd. In Daisyboeken is een digitale structuur aangebracht. Dankzij die structuur kunt u door het boek bladeren, van zin naar zin, van bladzijde naar bladzijde en van hoofdstuk naar hoofdstuk. Zo kan je stukken opnieuw beluisteren of stiekem vooruit lezen. Het Daisy-boek wordt gebrand op een cd-rom en is het best beluisterbaar op de speciale Daisy-speler of via de Daisy-software (= freeware) op een pc. Alleen op deze wijze kan de lezer van alle navigatiefunctionaliteiten genieten. Deze uitgebreide navigatiestructuur en de hogere comprimeermogelijkheid (tot 22 uur speelduur op één cd-rom) wijzen op een meerwaarde tegenover het gewone luisterboek. Bovendien zijn er extra functionaliteiten, zoals: pauzes inlassen, erin bladeren of grasduinen, bladwijzers plaatsen en de favoriete passages herlezen, het geluid en de snelheid van het voorlezen regelen, ergens stoppen met lezen en automatisch herbeginnen op die plaats, een slaaptoets instellen waarbij na enige tijd de Daisy-speler zichzelf uitschakelt. Daisy-boeken De Vlaamse Luister- en Braillebibliotheek (VLBB) leent Daisy-boeken uit, bedoeld voor mensen met een visuele of leeshandicap (blind, slechtziend, dyslectisch, ). Omdat Daisy-boeken kunnen rekenen op een speciale vrijstelling van het reproductierecht en het leenrecht, mogen ze ook enkel aan die doelgroep uitgeleend worden. Daarom stelt de VLBB voor dat u een lezer bij de eerste ontlening uit de wisselcollectie vraagt zich te legitimeren aan de uitleenbalie. Bijkomend kan dan eventueel in het uitleensysteem van de bib bij die lezer een code aangebracht worden, waardoor hij een geautoriseerd lener is en zo elke keer probleemloos een Daisy-boek kan meenemen. Beluisteren via een Daisy-speler De Daisy-spelers zijn perfect afgestemd op de behoeften van blinden en slechtzienden: ze hebben grote, duidelijke knoppen en iedere knop heeft slechts één functie. Ze worden geleverd met een duidelijke gebruiksaanwijzing, waarin de mogelijkheden van het toestel nauwkeurig worden uitgelegd. Voor mensen met een leeshandicap zijn dit de handigste toestellen. Begin 2007 variëren de prijzen van 160 tot 400 euro. Een vergelijkende analyse van Daisy-spelers vind je op de VLBB-website. De Daisy-spelers voor de promokoffers werden gekocht bij Sensotec NV, Varsenare. Beluisteren via de PC De Daisy-boeken kunt u ook beluisteren op een pc. De VLBB levert u op aanvraag gratis een cd-rom met de speciale software die u hiervoor nodig heeft. U kunt Daisy ook beluisteren met Windows Media Player, maar alleen met de specifieke Daisy-software heeft u alle navigatiemogelijkheden. De leesprogramma's voor de PC worden behandeld in een vergelijkend testverslag op de VLBB-website. Via een cd- of dvd-speler met mp3-ondersteuning Daisy-boeken zijn ook te beluisteren via een MP3-speler, maar deze zijn niet speciaal aangepast aan het lezen van Daisy-boeken en zijn dus minder gebruiksvriendelijk. De 6
7 mogelijkheden zijn beperkt: u kunt enkel van hoofdstuk naar hoofdstuk navigeren, en niet van bladzijde naar bladzijde of van zin naar zin. 2.3 Promotiemateriaal In de promokoffer zitten folders en affiches van de Vlaamse Luister- en Braillebibliotheek. Indien de bibliotheek een folder wenst samen te stellen ter promotie van een actie in de bibliotheek m.b.t. slechtzienden en/of bib-aan-huis, kan ze hiervoor voorbeeldteksten terugvinden op de PSLB-website. 3. Tips voor gebruik promokoffer en Daisy Hoe gebruikt u de promokoffer in de bibliotheek, waar plaatst u de Daisy-boeken best enz. Elke bibliotheek is hierin uiteraard vrij; hieronder doen we enkele suggesties: Gebruik in de bibliotheek: Promotie via themastand met koffer en grootletterboeken Lezers van grootletterboeken wijzen op de koffer en uitleg geven Expliciet aandacht vestigen op de koffer tijdens rondleiding voor senioren(vereniging) Infosessie geven voor personeel van OCMW, rusthuis, instelling e.a. Plaats een aantal Daisy-boeken bij de grootletterboeken (indien deze afzonderlijk staan) Plaats een aantal Daisy-boeken in de AVM-afdeling Een goede dienstverlening vereist uiteraard dat ze gekend is bij het voltallige personeel Gebruik via boekendienst-aan-huis of in een rusthuis: Een belangrijk deel van de doelgroep is waarschijnlijk minder mobiel. Misschien heeft u al een boekendienst aan huis, of een werking met rusthuizen. In dat geval kan de wisselcollectie Daisy-boeken ook op deze manier ingezet worden. U kan het toestel ook inzetten om demonstraties te geven in een rusthuis en het daar tijdelijk achterlaten. Eventueel kan de bibliotheek zelf een Daisy-speler aanschaffen. Heeft u nog geen boekendienst aan huis of een samenwerking met een rusthuis en bent u hierin geïnteresseerd, raadpleeg dan zeker de handleiding die het SBB Vlaams-Brabant i.s.m. het PSLB samenstelde. U vindt een link naar deze gids op de pagina promotie en publiekswerking van de PSLB-website. Hoe bereik ik mijn doelgroep? Hou in al uw communicatie rekening met de doelgroep van mensen met leesmoeilijkheden: Gebruik eenvoudige zinnen Gebruik een duidelijk lettertype: Arial, Tahoma en Verdana zijn geschikt Iconen kunnen de tekst ondersteunen Meer informatie over communiceren met personen met een handicap kan u onder andere terugvinden in Over de drempel. Toegankelijke communicatie en informatie voor doelgroepen met een handicap van Leen Haesaert (ISBN: ) 7
8 Om nieuwe mensen (niet bibliotheekbezoekers) te bereiken zijn er een aantal mogelijkheden. Een goede stap is het inschakelen van intermediairs. Wie zijn intermediairs in dit geval: rusthuizen huisdokters en oogartsen seniorenverenigingen de lokale mutualiteit zelfhulporganisaties voor mensen met dyslexie en andere leesmoeilijkheden Het kan nuttig zijn om voor u zelf en uw gemeente een denkoefening te maken om te kijken welke personen of organisaties u allemaal zou kunnen aanspreken. Het loont zeker de moeite om ook brochures te verspreiden in de wachtzalen van dokters, mutualiteiten enz. Hulpmiddelen: folders en affiches Samen met deze gids krijgt u van ons enkele affiches en publieksfolders. De affiche en folders van de VLBB verwijzen naar de individuele dienstverlening van de VLBB en hebben dus een doorverwijzingfunctie. We ontwierpen ook een sjabloon van een publieksfolder die u kan gebruiken om de specifieke dienstverlening van uw bibliotheek, zoals bib-aan-huis of dienstverlening aan rusthuizen in de kijker te zetten. In bijlage vindt u een kopie van het ontwerp. U kan het sjabloon downloaden van onze website op de pagina publiekswerking. U kan nadien eenvoudig zelf de tekst waar nodig aanpassen aan de eigen werking. 4. VLBB en Daisy: meer informatie 1. 1 Vlaamse Luister- en Braillebibliotheek De Vlaamse Luister- en Braillebibliotheek (VLBB) werkt in de eerste plaats voor de doelgroep van blinden en slechtzienden en bij uitbreiding ook voor iedereen die een visuele of leeshandicap heeft. De VLBB biedt deze mensen twee materialen aan: brailleboeken en Daisy-boeken (= digitale luisterboeken). Dus bij de VLBB: niet langer gesproken boeken op cassette, geen grootletterboeken, geen luisterboeken die in de handel te verkrijgen zijn. Momenteel bereikt de VLBB ongeveer personen. Dit is ongeveer 5% van de potentiële doelgroep. Ruim de helft van VLBB-lezers zijn ouder dan 65 jaar en vaak immobiel. Om meer mensen uit die ruime doelgroep te bereiken wil VLBB expliciet werk maken van samenwerking met de openbare bibliotheken. Het gaat om een win-win situatie voor alle betrokkenen, want: De VLBB hoopt door de samenwerking de meer mobiele mensen uit de toenemende groep van slechtziende medioren (50-60 jaar) en jongsenioren (60-70 jaar) te bereiken (= verbreding doelgroep) 8
9 De openbare bibliotheken kunnen door deze samenwerking hun dienstverlening continueren aan de klanten, die geleidelijk aan afhaken door gezichtsproblemen (= klantenbinding) Leesgehandicapten raken niet geïsoleerd, maar kunnen blijvend gebruik maken van een basisdienstverlening die er is voor iedereen (= inclusieprincipe). Bovendien wijzen de cijfers uit dat de grootte van de groep van slechtziende medioren en jongsenioren de komende jaren explosief zal toenemen. 1.2 De wisselcollectie De VLBB is in 2006 voor de openbare bibliotheken gestart met het gratis uitlenen van wisselcollecties van digitale luisterboeken in het Daisy-formaat. Deze Daisy-boeken zijn enkel bestemd voor lezers met een visuele of andere leeshandicap. De Daisy-boeken worden voor de duurtijd van één jaar uitgeleend in pakketten van 100 fictie-titels voor volwassenen op naam van de bibliotheek geproduceerd. Voor vragen i.v.m. de wisselcollectie neemt u rechtstreeks contact op met de VLBB op het telefoonnummer Wie jeugdboeken in haar wisselcollectie wenst, dient dit expliciet aan te geven. Ter informatie: de collecties van de VLBB en VKBB (Vlaamse klank- en braillebibliotheek) kan u raadplegen op Elke bibliotheek kan de wisselcollectie binnen haar eigen werking gebruiken zoals ze wil. Bijvoorbeeld voor rechtstreekse uitlening aan de eigen lezers of als onderdeel van haar wisselcollecties voor rust- en verzorgingstehuizen of voor haar boekendienst aan huis. Praktisch: Elk Daisy-boek is voorzien van een unieke barcode bruikbaar voor de uitlenende bibliotheek. Elk Daisy-schijfje bevat naast auteur, titel en speelduur ook de naam van de uitlenende bibliotheek. Het Daisy-schijfje kan je voorzien van een beveiligingsstrip. Het doosje met het Daisy-boek bevat auteur, titel en een korte annotatie. De titelbeschrijvingen van de Daisy-boeken uit de wisselcollecties worden ook ingevoerd in de Vlacc. Dit verhoogt het gebruiksgemak en de uniformiteit bij het werken met deze wisselcollecties. De opgenomen titels uit de wisselcollecties vindt u op door als zoekterm Daisy in te tikken en vervolgens als materiaalkeuze Daisy aan te vinken. Het downloaden van deze titelbeschrijvingen dient titel per titel te gebeuren en is identiek aan het downloaden van andere Vlacc-records. De invoer in de Vlacc van deze Daisy-boeken laat toe dat de openbare bibliotheken de records kunnen overnemen (downloaden) in hun lokaal systeem voor de uitleenduur van de wisselcollectie. 9
10 5. Meer weten? Websites Daisy Vlaanderen: Daisy Consortium: Vlaamse Daisy- en braillecatalogus: (dit is de gemeenschappelijke onlinecatalogus met reserveringsfunctie van de 2 bibliotheken (VLBB & VKBB) VLBB: VKBB: Tussenkomst voor personen met een handicap Individuele personen kunnen een tussenkomst krijgen bij de aanschaf van een Daisy-speler via het Vlaams Agentschap voor personen met een handicap ( Alle informatie omtrent de procedure om zo n tussenkomst te krijgen staat op de website van het VlaamsAgentschap in de sectie Hulpmiddelen. Als er dus bibliotheekgebruikers zijn die zich na een eerste kennismaking zelf een toestel wensen aan te schaffen kan u hen hier naar doorverwijzen. Voor informatie hieromtrent kan u of de betrokken lezer zich ook wenden tot de VLBB, bij Mireille Frisson op het gratis nummer
1. Inleiding. 2. Wat zit er in de koffer? 2.1 Daisy-speler, - boeken en - software. A. Wat is Daisy?
1 1. Inleiding Meer dan de helft van de Vlaams-Brabantse bibliotheken verzorgt een boekendienst aan huis en/of werkt samen met rusthuizen en/of rust- en verzorgingstehuizen. Ook in de bibliotheek zelf
Nadere informatieDAISY-GIDS. voor de OOST-VLAAMSE OPENBARE BIBLIOTHEKEN PERSONEN MET EEN LEESBEPERKING
DAISY-GIDS voor de OOST-VLAAMSE OPENBARE BIBLIOTHEKEN PERSONEN MET EEN LEESBEPERKING Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Daisy-project... 4 2.1. Daisy... 4 2.2. Daisy-speler... 4 2.3. Daisy-collectie... 5 Daisy-boek
Nadere informatieEen luisterboek, dat spreekt voor zich! Iederéén kan lezen Saskia Boets 11 mei 2012
Een luisterboek, dat spreekt voor zich! Iederéén kan lezen Saskia Boets 11 mei 2012 - Luisterpunt - Daisy - Daisy-boeken - collectie / jeugdcollectie - Daisy-spelers - jeugd - www.luisterpuntbibliotheek.be
Nadere informatieOp de schoot bij Daisy
Luisterboeken voor leesgehandicapten Op de schoot bij Daisy Luisterboeken voor leesgehandicapten: een uitdaging voor de luister- en braillebibliotheken, een kans voor openbare bibliotheken De maatschappij,
Nadere informatieIk haat lezen! Dyslexie? Ga voor een luisterboek! Check ikhaatlezen.be
Ik haat lezen! Dyslexie? Ga voor een luisterboek! Check ikhaatlezen.be Luisterpunt openbare bibliotheek voor heel Vlaanderen en Brussel voor personen met een leesbeperking: blind, slechtziend, fysieke
Nadere informatieIk haat lezen! Dyslexie? Ga voor een luisterboek! Check ikhaatlezen.be
Ik haat lezen! Dyslexie? Ga voor een luisterboek! Check ikhaatlezen.be Saskia Boets Luisterpuntbibliotheek 11 mei 2015 - Ik haat lezen - campagne - Luisterpunt - Daisy - Daisy-boeken - collectie / jeugdcollectie
Nadere informatieDaisy doet je lachen!
Daisy doet je lachen! Daisy-brochure Een luisterboek, dat spreekt voor zich! 1 Daisy verbaast je! en Daisy brengt plezier, spanning en ontspanning in je leven. Verbazingwekkend hoe Daisy je vrije tijd
Nadere informatieIk haat lezen! Hoe kan je anders lezen? Check ook ikhaatlezen.be
Ik haat lezen! Hoe kan je anders lezen? Check ook ikhaatlezen.be Saskia Boets Luisterpuntbibliotheek Wat als lezen geen kinderspel is Kraks@DeKrook - 18 april 2017 Luisterpunt openbare bibliotheek voor
Nadere informatieIk haat lezen! Dyslexie? Ga voor een luisterboek! Check ikhaatlezen.be en download de anderlezen-app
Ik haat lezen! Dyslexie? Ga voor een luisterboek! Check ikhaatlezen.be en download de anderlezen-app Saskia Boets Luisterpunt Luisterpunt openbare bibliotheek voor heel Vlaanderen en Brussel voor personen
Nadere informatieRebecca Joris Luisterpuntbibliotheek 22 mei 2014
Rebecca Joris Luisterpuntbibliotheek 22 mei 2014 Leesautobiografie Ruben Luisterpuntbibliotheek is de Vlaamse openbare bibliotheek voor personen met een leesbeperking Voor wie Luisterpunt verzendbibliotheek
Nadere informatieHoofdstuk 13 - Luisteren naar ingesproken boeken
Hoofdstuk 13 - Luisteren naar ingesproken boeken 13.1. Inleiding 193 13.2. Boeken beluisteren met een draagbaar toestel 195 Deel 4 - ICT als brug tussen capaciteit en beperking 191 192 Deel 4 - ICT als
Nadere informatieAanbod voor zorginstellingen en activiteitenbegeleiders
Aanbod voor zorginstellingen en activiteitenbegeleiders Inhoudsopgave Voorwoord 1 Voorleeskring 2 Themacollectie 2 Wisselcollectie 3 Instellingsabonnement 3 Daisyspeler 4 Informatiebijeenkomst Anders lezen
Nadere informatieAltijd blijven lezen en luisteren. Rijn en Venen
Altijd blijven lezen en luisteren Rijn en Venen Altijd blijven lezen en luisteren De Bibliotheek Rijn en Venen wil dat iedereen kan blijven lezen. Ook als lezen moeilijker wordt. Als professional in de
Nadere informatieEen luisterboek, dat spreekt voor zich! Iederéén kan lezen! Saskia Boets - Leuven 9 januari 2012
Een luisterboek, dat spreekt voor zich! Iederéén kan lezen! Saskia Boets - Leuven 9 januari 2012 inhoud Kids Samenwerking openbare bibliotheken SBB Luisterpunt uitwisseling ideeën, tips, op- en aanmerkingen
Nadere informatieBibliotheek Beringen. De bibliotheek Dyslexie Binnenstebuiten
Bibliotheek Beringen De bibliotheek Dyslexie Binnenstebuiten INFOSESSIE DYSLEXIE BINNENSTEBUITEN Omdat dyslexie meer en beter wordt opgespoord en vastgesteld, wordt duidelijk dat de groep mensen met de
Nadere informatieDienstverlening aan senioren
Dienstverlening aan senioren In Bibliotheek Westland valt heel wat te beleven en vindt u informatie over allerlei onderwerpen. Maar wist u dat de bibliotheek u ook kan helpen als lezen niet meer zo vanzelfsprekend
Nadere informatieBibliotheek Sint-Niklaas H. Heymanplein 3 9100 Sint-Niklaas tel 03 760 47 60 sint-niklaas@bibliotheek.be http://bib.sint-niklaas.
Bibliotheek Sint-Niklaas H. Heymanplein 3 9100 Sint-Niklaas tel 03 760 47 60 sint-niklaas@bibliotheek.be http://bib.sint-niklaas.be Handleiding Daisy-speler Openingsuren Maandag gesloten Dinsdag - vrijdag
Nadere informatieVoor wie is Passend Lezen?
Lezen kan altijd! Passend Lezen Bibliotheekservice Passend Lezen is er voor iedereen voor wie 'gewoon' lezen niet (meer) lukt. Als stichting zet Passend Lezen zich in om mensen met een leesbeperking toegang
Nadere informatieDaisy doet je lachen! Daisy-brochure
Daisy doet je lachen! Daisy-brochure Een luisterboek, dat spreekt voor zich! 1 Daisy verbaast je! 2 en Daisy brengt plezier, spanning en ontspanning in je leven. Verbazingwekkend hoe Daisy je vrije tijd
Nadere informatieGlossarium e-boeken in de bib
e-boeken in de bib Glossarium In dit document is de terminologie vastgelegd voor het e-boeken in de bib-project. Het doel van deze lijst is: consistente woordenschat bij sectorcommunicatie over het project
Nadere informatieInformatie over dyslexie op de OSG Dyslexiecoaches Brugklasleerlingen Mogelijkheden op school
Informatie over dyslexie op de OSG Hieronder vind je tips die je kunt gebruiken wanneer je dyslectisch bent. Ook wordt kort uitgelegd hoe de begeleiding op de OSG is wanneer je dyslexie hebt. Deze informatie
Nadere informatieINFOBROCHURE DAISY & AUDIOKRANT
INFOBROCHURE DAISY & AUDIOKRANT INHOUD VOORSTELLING KAMELEGO 3 WAT IS DE AUDIOKRANT? 4 HANDLEIDING 5 1. DE DAISY-STANDAARD 5 2. STARTEN MET LEZEN 5 2.1 opstarten 5 2.2 navigeren in de krant 5 2.3 geluidssignalen
Nadere informatieProjecten en producten voor aangepast lezen
Projecten en producten voor aangepast lezen December 2013 Streamen van Daisy gesproken boeken Voor het lezen van Daisy gesproken boeken kan men naast een Daisyspeler ook gebruikmaken van een online-speler.
Nadere informatieHoe werkt de bib? Lid worden. Lid worden. Materialen lenen en kopiëren. Mijn bibliotheek: reserveren, verlengen, digitale collecties
Hoe werkt de bib? Home > Hoe werkt de bib? Lid worden Materialen lenen en kopiëren Mijn bibliotheek: reserveren, verlengen, digitale collecties Verlies en beschadiging Aankoopsuggestie Internet in de bib
Nadere informatieBibliotheek-aan-huis. Een handleiding
Bibliotheek-aan-huis Een handleiding BIBLIOTHEEK 2 INHOUD 1. Voorwoord 4 2. Wie neemt de werking onder zijn/ haar vleugels? 6 3. Hoeveel tijd krijgt de bibliotheekmedewerker hiervoor? 6 4. Wat moeten we
Nadere informatieBibliotheekvoorzieningen in verzorgingsinstellingen. Rode Kruis Vlaanderen dienst Ziekenhuisbibliotheken
Bibliotheekvoorzieningen in verzorgingsinstellingen Rode Kruis Vlaanderen dienst Ziekenhuisbibliotheken Rodekruisziekenhuisbibliotheken 1937: Start 1982: SOB 2002: beheersovereenkomst met de Vlaamse Gemeenschap
Nadere informatieFast Lane. Leeskaravaan
Fast Lane Leeskaravaan Makkelijk Lezen Young adults en volwassenen Voorjaar 2012 Makkelijk lezen-fonds voor young adults en volwassenen van NBD Biblion Lezen en schrijven, in Nederland de normaalste zaak
Nadere informatieHandleiding Daisy-online voor bibliotheken versie 20/07/2018
Handleiding Daisy-online voor bibliotheken versie 20/07/2018 Onze eigen Luisterpuntlezers kunnen het al een hele poos: kiezen tussen Daisy-cd en Daisy-online. Meer en meer bibliotheken vroegen er de afgelopen
Nadere informatieBest practice Campagne en effectmeting
April 2019 Best practice Campagne en effectmeting Een doeltreffende manier om Passend Lezen beter onder de aandacht te brengen, voor Bibliotheek Langedijk. Marketing & Marktkennis Vestiging Passend Lezen
Nadere informatieRIS086660a_ Projectplan Pilot Anders Lezen Punt en Voorzieningen voor visueel gehandicapten voor de computer
RIS086660a_31-05-2001 Projectplan Pilot Anders Lezen Punt en Voorzieningen voor visueel gehandicapten voor de computer Inleiding In juni 1996 namen de besturen van het Fonds voor het Bibliotheekwerk voor
Nadere informatieProductoverzicht. Hulpmiddelen voor mensen met een visuele beperking. vergroting. spraak. braille
Productoverzicht Hulpmiddelen voor mensen met een visuele beperking AA A vergroting spraak braille Lees weer zelfstandig met de hulpmiddelen van Optelec 1 Welkom bij Optelec In dit boekje vindt u een greep
Nadere informatieJe luistermaatje in de klas: gesproken schoolboeken.
Je luistermaatje in de klas: gesproken schoolboeken. Welkom Ik ben Iris Knuit Communicatiespecialist Dedicon Host webinar Anneke Wijtvliet Productmanager gesproken schoolboeken Stel je vragen in de chat
Nadere informatieStadsbibliotheek Tienen Grote Markt Tienen
Stadsbibliotheek Tienen Grote Markt 3-3300 Tienen 016 80 56 70 tienen@bibliotheek.be www.tienen.be/bibliotheek www.facebook.com/bibliotheektienen In dit document vind je alle info om snel aan de slag te
Nadere informatieWie ben ik? Mieke Urff
Wie ben ik? Mieke Urff Overzicht van deze bijeenkomst: Wat is/doet Dedicon (en wat niet)? ICT en dyslexie Schoolboeken bestellen bij Dedicon AMIS Lezen van (jeugd)literatuur met audio-ondersteuning Vragen
Nadere informatieStadsbibliotheek Tienen Grote Markt Tienen
Stadsbibliotheek Tienen Grote Markt 3-3300 Tienen 016 80 56 70 bibliotheek@tienen.be www.tienen.be/bibliotheek www.facebook.com/bibliotheektienen In dit document vind je alle info om snel aan de slag te
Nadere informatieMIJN BIBLIOTHEEK. Introductie tot MIJN BIBLIOTHEEK. Maak van de bib nog meer jouw bib dankzij Mijn Bibliotheek! oktober 2015
MIJN BIBLIOTHEEK Introductie tot MIJN BIBLIOTHEEK oktober 2015 Maak van de bib nog meer jouw bib dankzij Mijn Bibliotheek! Waarom heb ik een Mijn Bibliotheek account nodig? Wil je de uitleentermijn verlengen,
Nadere informatie16.01.01 Leeskring ism Davidsfonds 2008-2009 "De grote x aanbod aan activiteiten wordt
.01 Het bestaand gemeentelijk cultureel.01.01 Leeskring ism Davidsfonds 2008-2009 "De grote aanbod aan activiteiten wordt revoluties" op 05/01; 12/01 en 19/01 geëvalueerd en waar nodig bijgestuurd of vernieuws.01.02
Nadere informatieSchool en Bibliotheek
BIBLIOTHEEK TORHOUT School en Bibliotheek Welkom Welkom in de bib van Torhout. In deze folder geven we je graag een overzicht van ons aanbod en onze dienstverlening. Wil je als leerkracht of als school
Nadere informatieVoorstelling Onafhankelijk leven
Voorstelling Onafhankelijk leven Inhoudsopgave 1. Wat is Onafhankelijk leven?... 3 2. Waarom is Onafhankelijk Leven belangrijk?... 4 3.1. Met een persoonlijk assistentie budget (PAB) kan je onafhankelijk
Nadere informatieTOOLKID_BINNENWERK.indd 1 03-01-13 12:20
TOOLKID_BINNENWERK.indd 1 03-01-13 12:20 10 Tips&Tools om kids met dyslexie te ondersteunen TOOLKID_BINNENWERK.indd 2 TOOLKID_BINNENWERK.indd 03-01-13 12:20 3 03-01-13 12:20 Help, een leerling met dyslexie
Nadere informatieBIBLIOTHEEK WEVELGEM SCHRIJVER OP DE PRAATSTOEL
SCHRIJVER OP DE PRAATSTOEL Op woensdag 13 mei is auteur Christophe Vekeman de boekengast van de bibliotheek. Tijdens een gemoedelijke babbel gaat hij in op de leeservaringen van het publiek. Christophe
Nadere informatie1. Collectie en databanken
Actieplan 008. Collectie en databanken De pijnpunten van onze bibliotheekwerking werden al aangekaart in ons bibliotheekbeleidsplan voor 008-0. Qua collectie zijn de prioriteiten de uitbreiding van de
Nadere informatieSamen digitaal in Blankenberge
Programmaboekje Samen digitaal in Blankenberge Al voor het tiende jaar op rij organiseert LINC de Digitale Week in heel Vlaanderen. Ook in Blankenberge worden er van 22 tot 30 april gratis activiteiten
Nadere informatieLOUIS BRAILLE 200 JAAR Louis braille 200 jaar
LOUIS BRAILLE 200 JAAR Louis braille 200 jaar zaterdag 14 november 2009 LOUIS BRAILLE 200 JAAR Zaterdag 14 november 2009 van 13 uur tot 18 uur in Bibliotheek Tweebronnen te Leuven LOUIS BRAILLE: TWEEHONDERD
Nadere informatiesurf ik bib? hoe naar mijn in een wip Ook mijn bibliotheek is een Ovinob-bibliotheek! Surf naar www.ovinob.be
Ook mijn bibliotheek is een Ovinob-bibliotheek! hoe surf ik in een wip naar mijn bib? Surf naar www.ovinob.be Op www.ovinob.be kan je zien wat er aanwezig is in je bibliotheek of in andere Oost-Vlaamse
Nadere informatieiphone & ipad Vergroot uw digitale wereld
iphone & ipad Vergroot uw digitale wereld iphone & ipad De iphone, ipad en ipod touch bieden veel mogelijkheden, vooral ook voor slechtziende en blinde mensen. Dit dankzij de standaard ingebouwde functies
Nadere informatieWanneer je de Apps installeert via de Ipad, vergeet ze dan zeker niet te synchroniseren via itunes met je pc of omgekeerd.
Interessante Apps voor de ipad! Wat zijn Apps? Apps = Applications (toepassingen) Applicaties voor mobiele telefoons (iphone) en tablets (ipad) met internetverbinding. Deze Apps zijn verkrijgbaar via de
Nadere informatieHANDLEIDING. Telex Scholar Daisy speler Daisy speler om het gesproken boek mee te beluisteren
HANDLEIDING Telex Scholar Daisy speler Daisy speler om het gesproken boek mee te beluisteren Hartelijk dank voor uw aanschaf van de Telex Scholar Daisy speler. Wij hopen dat u plezier zult beleven aan
Nadere informatieAanbod voor Zorgcentra 2014-2015
de Bibliotheek voor Ouderen Aanbod voor Zorgcentra 2014-2015 Pagina2 De Bibliotheek voor Ouderen De Westfriese Bibliotheken willen lezen voor iedereen mogelijk én plezierig maken. Daarbij richten wij ons
Nadere informatieAndroid. Smartphones & Tablets. Vergroot uw digitale wereld
Android Smartphones & Tablets Vergroot uw digitale wereld Android Android is het besturingssysteem van de meeste smartphones & tablets die niet door Apple zijn gemaakt. Toestellen van bijvoorbeeld Samsung,
Nadere informatieOpenbare bibliotheek Ingelmunster Actieplan 2006
Openbare bibliotheek Ingelmunster Actieplan 2006 1 1. Cultuurparticipatie 1.1. De bibliotheek moet de culturele participatie van de inwoners verhogen: - Leesclub : praktische organisatie Minimaal 6 leden,
Nadere informatieBibliotheek Malle het leven van A tot Z
bibliotheek Bibliotheek Malle het leven van A tot Z www.malle.be o n z e b i b l i o t h e k e n h o e w e r k t o n z e b i b l i o t h e e k Hoofdbibliotheek Westmalle Sint-Jozeflei 26 03-309.93.50 malle@bibliotheek.be
Nadere informatieKerncijfers 2012 van de bibliotheek
Kerncijfers 2012 van de bibliotheek 1. Publiekswerking 5 afdelingen 75 uren/week open voor het publiek 14 uren/week extra open voor klasuitleningen in de filialen tijdens schooljaar 8244 actieve leners
Nadere informatieVerenigings-communicatie
1 / Verenigings-communicatie 5 mei 2009 Bocholt mario.knippenberg@vormingplus.be 2 / Weet wat je wil Wie wil je bereiken? Wat wil je hen vertellen? Hoe ga je dat doen? Wat mag het kosten? publiek product
Nadere informatieWie ben ik? Mieke Urff
Wie ben ik? Mieke Urff Week van de IB-er 7-11-12 Overzicht van deze bijeenkomst: Intro Wat is/doet Dedicon (en wat niet)? ICT en dyslexie Welke programma s zijn er / welke software? AMIS Lezen van jeugdliteratuur
Nadere informatieGebruikersreglement Bib Londerzeel
Gebruikersreglement Bib Londerzeel Info Het meest actuele overzicht van de andere deelnemende bibliotheken van het bibliotheeknet Vlaams-Brabant vindt u terug op: www.vlaamsbrabant.be/catalogus (contactgevens,
Nadere informatieToegankelijkheid bibliotheken tbv visueel gehandicapten De eisen op een rijtje
Toegankelijkheid bibliotheken tbv visueel gehandicapten De eisen op een rijtje Fysieke toegankelijkheid Gebruik in ieder geval onderstaande aandachtspunten: 1. Afstapjes en trappen dienen goed afgeschermd
Nadere informatieGids voor de bibliotheek
Gids voor de bibliotheek Provinciaal Bibliotheekcentrum Vrieselhof 1. INLEIDING Voorlezen is leuk en gezellig, bovendien stimuleert het de fantasie van de kinderen en heeft het een positieve invloed op
Nadere informatieVeel Gestelde Vragen over InterBibliothecair Leenverkeer via Web Impala aangevraagd via OpenVlacc
Veel Gestelde Vragen over InterBibliothecair Leenverkeer via Web Impala aangevraagd via OpenVlacc Laatste aanpassing: 3 oktober 2007 Meer details over het IBL leenverkeer in de handleiding van Impala http://anet.ua.ac.be/impala/
Nadere informatie1. Welkom Dit reglement geldt voor de hoofdbibliotheek, de uitleenpost en de digitale diensten op de website www.bibliotheek.lede.
Dienstreglement van de Gemeentelijke Openbare Bibliotheek Lede 1. Welkom Dit reglement geldt voor de hoofdbibliotheek, de uitleenpost en de digitale diensten op de website www.bibliotheek.lede.be 1.1.
Nadere informatieHoe kan je zelf een eigen filmpje maken en er muziek aan toevoegen?
Voor wie kopiëren wil: U vindt deze cursus goed en wenst er kopieën van te maken. Bedenk dan ook eens: dat de auteurs met de opbrengst ervan hun kosten moeten dekken; dat kopiëren zonder toestemming niet
Nadere informatieWerken met Bibliotheek.net
Werken met Bibliotheek.net Gebruikershandleiding versie 1.0 Uitgever: Stenvert Systems & Service B.V. Postbus 593 3800 AN Amersfoort Nederland Telefoon: 033 457 0199 Fax: 033 457 0198 E mail: info@stenvert.nl,
Nadere informatieHandleiding voor het gebruik. van de zelfscanbalies
Handleiding voor het gebruik van de zelfscanbalies Inhoud 1. Inleveren van materialen... 2 a. Inleveren van boeken in de intelligente kast... 2 b. Inleveren van Audio Visuele Materialen (AVM), zijnde DVD
Nadere informatieOnderhoud & Veiligheid van je PC - Les 1
Onderhoud & Veiligheid van je PC - Les 1 Wie zijn we Sinds 2004 staan in Vlaanderen 13 Vormingpluscentra in voor vorming voor volwassenen in de vrije tijd. Een Vormingpluscentrum coördineert en organiseert
Nadere informatieHandleiding Daisy-online voor organisaties versie 16/11/2018
Handleiding Daisy-online voor organisaties versie 16/11/2018 Onze eigen Luisterpuntlezers kunnen het al een hele poos: Daisy-boeken online lezen! Meer en meer bibliotheken, scholen, logopedisten en woon-zorgcentra
Nadere informatieResultaten online bevraging Ouderenbeleid bij bibliotheken
Resultaten online bevraging Ouderenbeleid bij bibliotheken In het kader van het Ouderenbeleidsplan 2010-2014 van de Vlaamse overheid organiseerde het Agentschap Sociaal Cultureel-Werk voor Jeugd en Volwassenen
Nadere informatieHoofdstuk 16 - Vreemde talen ondersteunen
Hoofdstuk 16 - Vreemde talen ondersteunen 16.1. Inleiding 215 16.2. Woorden, zinnen, in een vreemde taal laten voorlezen 217 16.3. Uitspraak van woorden leren en controleren 219 16.4. Woorden vertalen
Nadere informatieIedereen online, van 9 tot 99 jaar. Les 1 ... De webbrowser, onze surfplank door het wereldwijde web. Deze iconen tonen aan voor wie het document is
1... De webbrowser, onze surfplank door het wereldwijde web. Deze iconen tonen aan voor wie het document is Leerkrachten WebExperts Senioren Leerlingen 1,. Een browser bevat verschillende hulpmiddelen
Nadere informatieScherzando digitaal studeren
Handleiding voor het downloaden vanaf de website Het installeren van de sweetmidiplayer Het gebruik van de sweetmidiplayer Het gebruik van de noteworthy player / plug-in Scherzando digitaal studeren INHOUDSOPGAVE
Nadere informatieOCMW online Eric Goubin
OCMW online Eric Goubin 1 Rondetafel Indien lokale overheid: in welke mate is uw OCMW online (internet, sociale media, )? wat zijn uw ervaringen hiermee? Indien internetleverancier: Hebt u zelf ervaringen
Nadere informatieGebruikersreglement Bib Londerzeel
Gebruikersreglement Bib Londerzeel Info Het meest actuele overzicht van de andere deelnemende bibliotheken van het bibliotheeknet Vlaams-Brabant vindt u terug op: www.vlaamsbrabant.be/catalogus (contactgevens,
Nadere informatieOpenbare Bibliotheek Huijbergen, Handleiding voor klanten, versie augustus 2013 Pagina 1 van 7
Openbare Bibliotheek Huijbergen, Handleiding voor klanten, versie augustus 2013 Pagina 1 van 7 Deze handleiding is bedoeld voor klanten die via internet de website van de Openbare Bibliotheek Huijbergen
Nadere informatieBIBLIOTHEEK LEDE Schoolaanbod 2014-2015 Lagere school
BIBLIOTHEEK LEDE Schoolaanbod 2014-2015 Lagere school Inhoud Inleiding...3 Contact...4 Klasuitleen - BibliotheekinspectieBrigade...5 Speciale lidkaarten voor leerkrachten...6 Kamishibai...7 Bibradspel...8
Nadere informatiede computer zeker ook voor mensen met visuele beperkingen!
de computer zeker ook voor mensen met visuele beperkingen! Er zijn in Nederland veel mensen die problemen hebben met het zien. Daaronder zijn ook veel ouderen. Sommige mensen hebben alleen moeite met het
Nadere informatieDE BIBLIOTHEEK BIJ JE THUIS. Verlengen, reserveren.via internet
DE BIBLIOTHEEK BIJ JE THUIS Verlengen, reserveren.via internet Ga naar www.geraardsbergen.be Vrije tijd, Bibliotheek 1. CATALOGUS RAADPLEGEN Selecteer Catalogus om te weten te komen of we een werk hebben.
Nadere informatieLees mee! Plus Auteurs: Bart Caris en Ser Debie
Lees mee! Plus Auteurs: Bart Caris en Ser Debie 2005-2006 v. 12-12-2006: 15:40 Copyright OWG 2005-2006. Alle rechten voorbehouden. Inhoudsopgave Inhoudsopgave...1 Inleiding...2 1. Functionaliteit programma...3
Nadere informatieOnderwijs, zorg en dienstverlening voor volwassenen met een visuele beperking
Onderwijs, zorg en dienstverlening voor volwassenen met een visuele beperking Volop in het leven staan Ik wil de krant blijven lezen, zijn daar hulpmiddelen voor? Ik ben slechtziend, hoe breng ik de kinderen
Nadere informatieAmsterdam 25 november 2008; laatste aanpassing 6 dec. 2008
Link naar nieuwsbericht Amsterdam 25 november 2008; laatste aanpassing 6 dec. 2008 Onderwerp: luisterboeken en eboeken Standpunt Stichting Auteursdomein Over de overdracht van de collecties luisterboeken
Nadere informatieHandleiding Vodafone Cloud
Handleiding Vodafone Cloud Hoe installeer ik Vodafone Cloud op mijn mobiel? 1. Download de app op je toestel via de Appstore. Gebruik de zoekterm Vodafone Cloud. 2. Zodra de app geïnstalleerd is klik je
Nadere informatieUitleg van het bovenmenu:
Windows Media Player Open de media player via alle programma s of via een pictogram op het bureaublad Dit is een voorbeeld hoe het er ongeveer kan zien. Uitleg van het bovenmenu: Nu afspelen Mediabibliotheek
Nadere informatieHoe BlueAssist een succesvolle sociale-netwerksitecampagne opzette. In samenwerking met
Hoe BlueAssist een succesvolle sociale-netwerksitecampagne opzette In samenwerking met INHOUD Wat is BlueAssist Bekendmaken algemeen Campagne Basisplan Concept Concrete uitwerking / Drempels Resultaat
Nadere informatieE-books lenen bij uw bibliotheek met uw bibliotheekabonnement
E-books lenen bij uw bibliotheek met uw bibliotheekabonnement Stap 1 Aanmaken webaccount Ga naar http://www.bibliotheek.nl/ebooks en klik op Aanmaken webaccount Het onderstaande scherm verschijnt: Vul
Nadere informatieDE HUIZENBEMIDDELAAR
DE HUIZENBEMIDDELAAR UW BETAALBARE EN LOKALE MAKELAAR De Huizenbemiddelaar is in 2005 gestart in Tilburg en is inmiddels uitgegroeid tot een landelijke, succesvolle organisatie met meer dan 40 vestigingen
Nadere informatieProvinciaal gebruikersreglement. Bibliotheeknet Limburg.
Provinciaal gebruikersreglement Bibliotheeknet Limburg Bibliotheeknet Limburg Bibliotheeknet Limburg is een samenwerkingsverband tussen een aantal Limburgse openbare bibliotheken. Het meest actuele overzicht
Nadere informatieDyslexie. Sprint Nieuws
Sprint Nieuws Dyslexie September 2009 Ook voor Sprint start het nieuwe schooljaar. Via deze nieuwsbrief brengen wij je graag op de hoogte van de nieuwe Sprint Actie, de gratis infosessies en de Sprint
Nadere informatieHandleiding Gopress Krantenarchief
Handleiding Gopress Krantenarchief Versie 18 maart 2014 Stadsbibliotheek Tienen Hoe kan je het Gopress Krantenarchief raadplegen? In de bibliotheek Het Gopress Krantenarchief is een doorzoekbaar digitaal
Nadere informatieAanvullende informatie voor Windows 8.1
1 Aanvullende informatie voor Windows 8.1 Oktober 2013 is een update van het besturingssysteem Windows 8 verschenen: Windows 8.1. Deze update bevat enkele kleine wijzigingen die het gebruik van Windows
Nadere informatieAanbod. laaggeletterdheid
Aanbod laaggeletterdheid voor Organisaties voor volwasseneneducatie 2014-2015 Inhoudsopgave Inleiding...2 Aanbod algemeen Kernaanbod...3 Aanvullend aanbod: wisselcollecties...4 Aanvullend aanbod: meerdere
Nadere informatiewww.desocialekaart.be Fiches claimen en beheren als fichebeheerder
Fiche claimen www.desocialekaart.be Fiches claimen en beheren als fichebeheerder Ben je nog geen fiche-eigenaar en wil je dit worden? Neem eerst een kijkje in het Dashboard van je profiel bij Mijn fiches
Nadere informatieBibliotheeknetLimburg
BibliotheeknetLimburg Provinciaal gebruikersreglement limburg.be BibliotheeknetLimburg Inwerkingtreding reglement Dit gebruikersreglement treedt in werking op 1 januari 2009. Alle voorgaande gebruikersreglementen
Nadere informatieknfbreader Mobile kreader Mobile
knfbreader Mobile kreader Mobile Instructies voor installatie Copyright 2009 knfb Reading Technology, Inc. www.knfbreader.eu Alle rechten voorbehouden. Andere in dit document genoemde product- of bedrijfsnamen
Nadere informatieBeknopte handleiding voor de PLEXTALK Linio Pocket online speler
Beknopte handleiding voor de PLEXTALK Linio Pocket online speler Het plaatsen van de batterij in de Linio Pocket 1. Draai de Linio Pocket om. Vergewis u ervan dat de 2 gemarkeerde punten naar boven wijzen.
Nadere informatiePC gebruik - Praktische weetjes
PC gebruik - Praktische weetjes voor Club 3 - Bornem door Willy Hermans Dinsdag, 26 augustus 2008. Clublokaal Rusthuis Bornem. Een lijst met enkele praktische zaken waar we effectief iets aan hebben. Het
Nadere informatie=> maak een keuze / stel prioriteiten
Vlaamse Ouderenraad Communiceren vanuit de adviesraad Eric Goubin September-oktober 2014 1 Wie wil je bereiken met je communicatie? => maak een keuze / stel prioriteiten 2 1 1. 2. 3. 3 Wie wil je bereiken?
Nadere informatieZet 31 mei in de kijker Nieuwe materialen Logo Limburg
Zet 31 mei in de kijker Nieuwe materialen Logo Limburg Om de werelddag zonder tabak een nieuwe boost te geven ontwikkelde Logo Limburg 2 materialen om te gebruiken bij acties rond rookstop. Placemat: een
Nadere informatieWat is marketing. Hoe wordt marketing gebruikt in de praktijk. Product. Prijs
Wat is marketing Marketing is het proces die je moet doorgaan om de behoeften van uw klanten te bevredigen. Eerst werd marketing gezien als het geheel van activiteiten die de ruil van producten of diensten
Nadere informatieEengemaakte bibliotheek voor leesbeperkte personen
Eengemaakte bibliotheek voor leesbeperkte personen Wim DE MONT, Cultuurschrijver. Schrijft geregeld over media, kunst en cultuur. e-mail: wim.de.mont@skynet.be Vlaanderen is een nieuwe organisatie rijker.
Nadere informatie46 verbeterpunten voor Aura Online upgrade 3.0 van mei 2012
46 verbeterpunten voor Aura Online upgrade 3.0 van mei 2012 Hieronder vindt u de meest voorkomende wensen/tips. De tips staan in volgorde van de menu-opbouw van Aura Online. De volgorde heeft niets te
Nadere informatieSchrijf in 5 kernwoorden de kernboodschap van je vereniging neer!
EVEN VOORSTELLEN Ga per 2 zitten Stel jezelf binnen je vereniging voor Vertel over een succeservaring in de zoektocht naar een nieuwe vrijwilliger Doorvragen: Waarom was het een succes? Wat was je eigen
Nadere informatietiemap Ira Insp ge jla BI materialenoverzicht
BIJLAGE inspiratiemap Materialenoverzicht Alcohol 1 1. Brochures of affiches Hieronder vindt u een lijst met informatieve materialen over alcohol Deze materialen zijn verkrijgbaar bij VAD. www.vad.be,
Nadere informatie