Marktverslag Week 51. Verwachtingen week 51 Spot Frontmaanden Lange Termijn. Power NL. Power BE. Power DE. Gas TTF. Crude Oil. Coal.

Transcriptie

1 Verwachting voor week 51 Verwachtingen week 51 Spot Frontmaanden Lange Termijn Power NL Power BE Power DE Gas TTF Crude Oil Coal Emissierechten Weer & temperatuur Macro economisch Bullish Neutraal Bearish 1

2 Power NL Power Spot NL, gelijke prijzen verwacht De afgelopen week was de Nederlandse markt twee dagen behoorlijk krap. Problemen bij de Amercentrale en de Maasvlakte zorgden tot 1,7 GW minder kolenstroom. Daardoor kon APX niet koppelen met de Duitse markt en kwam meteen flink hoger uit tot 61 euro base op dinsdag. Vanaf woensdag kwamen beide centrales terug en normaliseerden de prijzen weer. Het gemiddelde lag de afgelopen week daar net boven met voor base en voor piek. Dit is hoger dan de 46.00/ voor de week daar voorafgaand. December realiseert inmiddels voor base tegen een settlement van Dec-17 van De goedkopere Kerstweek is echter nog te gaan. De komende week hoeven echter nog geen lagere prijzen verwacht te worden. De temperaturen liggen dan wel hoger maar dit kan de lagere windopbrengst niet compenseren. Kolenlevering is over het algemeen wel goed met bijna 4 GW. Gas is minder stabiel met Diemen en Eemshaven niet Power NL (APX), Day Ahead Base Peak 5-dec dec dec dec dec dec dec dec dec dec dec dec dec dec Gemiddelde Dec: volledig beschikbaar. Daarom bestaat de kans dat de eerste weekhelft opnieuw behoorlijke krapte geeft. Het einde van de week levert waarschijnlijk flink goedkoper door wind en de naderende Kerst. Het spotmodel kwam uit op 48.7 voor base en 60.2 voor piek. Hierin zit 1 krappe dag verwerkt met hoge spotprijzen. Elke extra krappe dag betekent 2 voor base / 4 voor piek hoger in de weekrealisatie. 2

3 Power NL Power NL-forwards, gelijke prijzen verwacht Qua weer lijkt de druk heel even van de ketel te gaan: er wordt warmer weer verwacht met bovendien van tijd tot tijd vrij veel wind, waardoor vraag en aanbod een stuk beter op elkaar aansluiten. Toch blijkt met regelmaat dat maar weinig nodig is - minder wind of kolen - voor een flink verhoogde spotrealisatie. Bovendien is de kolenprijs de afgelopen week door de psychologisch belangrijke grens van 90 $/Mt gegaan en lijkt daar deze week ook te blijven. De stijging was dus verwacht, maar nu lijkt de markt te kalmeren. Richting het einde van het jaar is bovendien niet heel veel handel Power NL jan feb mrt Q Q Q Q Cal Cal Cal te verwachten waardoor grote koersschommelingen minder waarschijnlijk zijn. De olieprijs handhaaft zich waarschijnlijk, en mogelijk is gas iets lager. Al met al zal dit weinig verandering moeten geven voor de Nederlandse power. 3

4 Power BE Power BE Spot, gelijke prijzen verwacht De Belgische spot kwam de afgelopen week uit op een gemiddelde van /MWh, terwijl de week ervoor het gemiddelde /MWh was. Dit had nog lager kunnen zijn, ware het niet dat een tegenvallende nucleaire levering in combinatie met een zwakke Franse wind dinsdag een hoge base van 91 euro veroorzaakte. Daarna namen hydro, wind en nucleair toe in Frankrijk en dit verruimde de Belgische markt duidelijk. De prijzen zakten vanaf dat moment weg. De komende week wordt er weinig wind verwacht. Franse nucleaire levering wordt duidelijk hoger verwacht, maar de vraag is dat ook door kalm weer met koude nachten. Bovendien is de wind dus zwak tot en met donderdag. Het is nu de vraag in hoeverre de krappe dagen tot donderdag steun geven aan spot, terwijl daarna wind, warmer weer en de aanstaande kerstdagen korting op de prijs moeten veroorzaken. Grosso modo betekent dit dus een groot verschil van dag tot dag, maar op weekbasis waarschijnlijk veel minder Power BE (Belpex), Day Ahead Base Peak 5-dec dec dec dec dec dec dec dec dec dec dec dec dec dec Gemiddelde Dec: beweging. Het maandgemiddelde ligt nu op De settlement van Dec-17 is voor base, maar de goedkopere kerstweek is nog te gaan. 4

5 Power BE Power BE-Forwards, gelijke prijzen verwacht De Belgische futures zijn de afgelopen weken in feite niet echt gedaald; ze zijn niet heel hard opgelopen. De afgelopen week was de stijging echter weer van een groter kaliber. De afhankelijkheid van de Belgische markt van de buurlanden betekent dat kolen en olie ook hier wel enig effect op de prijzen hebben. Vanuit Frankrijk wordt voorlopig niet meteen een grote daling verwacht; het effect van deze indicator lijkt deze weken neutraal te gaan worden. Op de langere termijn zijn het dus vooral de andere buurlanden die de prijzen in Belgie nog enige invloed geven. Zolang kolen Power BE jan feb mrt Q Q Q Q Cal Cal Cal en olie min of meer gehandhaafd blijven op de huidige niveaus zijn weinig veranderingen te verwachten. Relatief goed nieuws blijft wel dat het aanbod nucleair en gas in België ongewijzigd blijft. Steenkool en olie houden steun, maar gas compenseert dit waarschijnlijk. 5

6 Gas TTF Gas Spot TTF, lagere prijzen verwacht De TTF-spotprijzen zijn de afgelopen week nog iets hoger uitgekomen dan de week daar voorafgaand. Het weekgemiddelde van de afgelopen week is , tegen een gemiddelde van de week daar voorafgaand van Op zich zouden de prijzen ongeveer gelijk aan de afgelopen week hebben kunnen realiseren, maar de veiling voor 13 december veranderde dit. Met een dagprijs van was deze ruim duurder dan de andere dagen. Dit kwam door de onduidelijkheid van de gaslevering na de gasexplosie in Baumgarten in Oostenrijk. Toen bleek dat levering hier gegarandeerd bleek normaliseerden de prijzen de dagen erna meteen. Wel was de flow naar Italië kort gestremd, maar kon die in de avond hersteld worden. De day-ahead-prijs in Italië steeg hierdoor kort boven de 60 /MWh uit. Voor de komende week lijkt de weersverwachting te hinten op langzaam oplopende temperaturen. Ook de nachten worden stapsgewijs steeds minder koud en dit kan de vraag drukken. Bovendien is de afgelopen weken flink ingekocht voor de langere termijn op de spotmarkten, toen bleek dat zich een eerste winterse episode aandiende. Gas TTF (LEBA) End of day 5-dec dec dec dec dec dec dec dec dec dec dec dec dec dec Gemiddeld Dec: Dat lijkt zich niet te herhalen nu tot het eind van het jaar geen kou meer verwacht wordt in West-Europa. Ook door de Kerst moeten prijzen kunnen gaan dalen. TTF-spot wordt daarom lager verwacht dan de week hiervoor. 6

7 Gas TTF Gas TTF-forwards, lagere prijzen verwacht In tegenstelling tot voorgaande weken was het juist de achterkant van de curve die nu een stuk sterker was dan de voorkant. Ondanks een enorme volatiliteit is de voorkant van de curve vrijwel gelijk gesloten. Het begon maandag met het afsluiten van de Fortiespijpleiding, waardoor de productie van gas uit het raffineerproces van olie niet meer beschikbaar was. De uiteindelijke impact bleek relatief klein omdat er nog genoeg olie in de opslag zat en de raffinage daardoor redelijk op peil kon blijven. De volgende dag werd s ochtends gemeld dat er een explosie plaats had gevonden in het Oostenrijkse Baumgarten, waar een belangrijk knooppunt ligt voor gas uit Gas TTF jan feb mrt Q Q Q Q Cal Cal Cal Cal Cal Rusland (40 bcm/jaar capaciteit). De markt steeg hierdoor enorm: de frontmaand Jan-18 kwam boven de 24 /MWh. Uiteindelijk bleek het allemaal mee te vallen voor TTF, want de flow naar het westen was niet beïnvloed. In Italië werd wel even kort de noodtoestand uitgeroepen doordat de flow daarheen wel gestremd was. De TTFcurve herstelde uiteindelijk naar het oude niveau. We denken dat er deze week druk op de TTF-curve blijft staan door warme weersomstandigheden en veel wind. De handelsvolumes zullen echter laag zijn en we verwachten daardoor ook geen grote bewegingen. 7

8 Overige producten Power DE (PHELIX) De Duitse powerprijzen lijken net als de afgelopen weken het meest beïnvloed te worden door de langzaam maar zeker oplopende steenkoolprijzen. Deze hebben de grens van 90 dollar nu overschreden. Veel meer stijging wordt echter niet verwacht en hetzelfde geldt ook voor de olieprijs. Ook deze wordt verwacht rond de huidige niveaus te blijven. Bovendien is er tegen het einde van het jaar niet heel veel handel te verwachten. Het weer kiest dan wel een redelijk bearishe kant met veel wind en redelijk hoge temperaturen, maar olie en kolen liggen op redelijk hoge niveaus. Waarschijnlijk is er nu weinig verandering te verwachten in het huidige beeld, of het moet van volstrekt onvoorziene zaken zijn. Het beeld is daarom neutraal. Kolen (API2) De API2-kolenprijs is afgelopen week hoger gesloten op een prijs van 90 $/Mt, tegen een vorige settlement van $/Mt. Voor het eerst sinds 2014 is de kolenprijs weer boven de 90 $/Mt uitgekomen. Het maximum bedroeg $/Mt. De prijs van kolenvracht, gegeven door de Baltic dry-index, bereikte wederom een nieuw maximum. Dit geeft aan dat er een gezonde vraag is naar kolen. Betreffende de productiekant is er nog een kans op stakingen in de kolenmijn van Cerrejón in Colombia. Veel van deze kolen worden geëxporteerd naar Europa. De CEO van deze mijn zal naar verwachting niet akkoord gaan met de gestelde looneisen. Toch is de kolenprijs al erg hard gestegen en bevindt het zich in overbough terrein. We verwachten daarom geen verdere stijging en zijn daarom neutraal. 8

9 Overige producten Crude Oil, Brent Het Brent-frontmaandcontract sloot afgelopen week wederom vrijwel onveranderd op een prijs van $/vat, tegen vorige week $/vat. Afgelopen maandagmiddag werd bekend dat de Forties-pijpleiding van Ineos buiten bedrijf werd gesteld vanwege herstelwerkzaamheden. Die vrijdag ervoor was een haarscheurtje ontdekt in de leiding, waarna de druk werd verlaagd. Het scheurtje werd ondanks de lagere druk echter groter en daarom moest de pijpleiding nu volledig uit. Het herstel zou meerdere weken kunnen duren. De capaciteit van de leiding is zo n vaten per dag. Het effect op de olieprijs was een nieuwe high van $/vat. De prijs zakte daarna wat weg. Voorlopig is er namelijk nog genoeg olie in opslag om de verloren capaciteit op te vangen. Daarnaast steeg de olieproductie in de VS wederom naar een nieuwe high. De IEA voorspelde in zijn maandrapport dat mede door deze groeiende Amerikaanse productie er nog een overschot zal zijn in de eerste helft van De markt was daarmee neutraal. We verwachten dat dit deze week ook zo blijft. Crude Oil, WTI Het WTI-frontmaandcontract was ook neutraal afgelopen week en sloot 6 cent lager op 57.3 $/vat. Het EIA-olievoorradenrapport liet wederom een forse daling zien van miljoen vaten. De totale voorraden liggen nu op ruim 443 miljoen vaten, ruim 92 miljoen vaten onder het recordniveau. Hetzelfde rapport toonde ook dat de olieproductie in de VS opnieuw een recordniveau heeft bereikt. De productie staat nu op 9.78 miljoen vaten per dag, vaten per dag boven het laatste recordniveau. Enigszins onverwacht was het aantal actieve rigs afgenomen met 4. Wat de oorzaak hiervan is, is niet duidelijk, maar bij deze olieprijs wordt niet verwacht dat de dalende trend van actieve rigs doorzet. 9

10 Overige producten Emissierechten Afgelopen week heeft de EUAprijs opnieuw onder druk gestaan. In twee handelssessies daalde de prijs kortstondig onder de 7 euro/ton. Het niveau van 7 euro/ton bleek echter een sterk steunniveau waardoor de EUA-prijs uiteindelijk op 7.18 euro/ton sloot. De EUA-prijs zou met name zwak kunnen zijn door de bovengemiddelde productie van elektriciteit door wind. Daarnaast is de kans groot dat de laatste twee weken van 2017 te warm en winderig verlopen. De EUA-prijs kan hierdoor nog wat onder druk komen te staan. Maar omdat het 7 euro/ton niveau sterk is gebleken, zijn we neutraal. Op maandag 18 december zal het EUA Dec-17 contract ophouden met bestaan en wordt in het volgende rapport EUA Dec-18 als nieuw referentiecontract genomen. 10

11 Dark & Spark Spreads De Clean Spark Spread (CSS) en de Clean Dark Spread (CDS) zijn een manier om de winstgevendheid van gas- en kolengestookte elektriciteitscentrales weer te geven. De onderstaande figuren geven de forwardspreads van Nederland en Duitsland weer. De gemiddelde efficiëntie van de centrale is gezet op 53% voor een gascentrale en op 39% voor een gemiddelde kolencentrale in Duitsland en op 44% voor een gemiddelde kolencentrale in Nederland. De emissiefactor voor gas is en voor kolen is het De calorische waarde van kolen is MJ/kg. De wisselkoers euro/dollar is voor vandaag $1 = De spreads zijn berekend met de Duitse en Nederlandse Cal 18-powerfuture (ICE-Endex en EEX), TTF en NCG-gas (ICE-Endex), API2-coalforwards (EEX) en EUA s (ICE-ECX). De gascorrectiefactor van 35.17/31.65 is uiteraard van toepassing op de gasprijs. Onderhoud en andere kosten worden in deze berekening niet meegenomen. Clean Spark Spread Clean Dark Spread 11

12 Weersvooruitzicht De herfst komt komende week weer langzaam op stoom. De eerste helft van de week ligt een hogedrukgebied nog met de kern boven Frankrijk. Zolang deze in de buurt ligt, is het nog een vrij kalme en meest grijze variant. De wind wordt nog onderdrukt. Dit systeem trekt zich echter terug vanaf donderdag. Dan komen lagedrukgebieden dichterbij vanaf de oceaan. De wind neemt vanaf dat moment duidelijk toe, maar voor de zon is nog steeds weinig plaats. De week verloopt wel aan de warme kant, en dit moet zon en wind enigszins compenseren. Qua weer is het daarom neutraal. Temperatuur - Bearish Normaal overdag is een graad of 6. Dit wordt komende week elke dag overschreden. Maandag wordt het 7 graden en dinsdag 8. Woensdag piekt het kwik op 9 graden. Vrijdag en zaterdag is het rond 8 graden, maar in het weekeinde wordt het waarschijnlijk 9 of 10 graden. In de nacht is een graad of 1 normaal. Maandag en dinsdag ligt het kwik daarbij in de buurt met 2 of 3 graden. Daarna is het echter een stuk warmer: in de nacht wordt het niet kouder dan 5 tot 7 graden, mogelijk in een enkele nacht niet kouder dan 8 graden. Dit blijft ook zo in het weekeinde. Daarmee is de week duidelijk te warm en dus bearish. Zon - Bullish De zon heeft deze week weinig in te brengen. Maandag en dinsdag bieden mogelijk nog een glimp, maar de vochtige oceaanlucht houdt het daarna behoorlijk bewolkt. Bovendien is er tot donderdag weinig wind en daarmee stijgt de mistkans. De vraag is of de mist, indien ontstaan, wel zal verdwijnen op zo'n dag. Vanaf vrijdag verdwijnt de mistkans, maar brengen lagedrukgebieden nieuwe vochtige oceaanlucht. Het blijft dan bewolkt, maar door het meer dynamische weertype breekt de zon wellicht heel even door. De week als geheel is echter zeer bewolkt en dus bullish. Wind - Bearish Tot aan donderdag ligt een hogedrukgebied in de buurt van Frankrijk. Dit systeem voorkomt in een groot deel van West-Europa dat de windsnelheden kunnen oplopen. Pas wanneer dit systeem zich terugtrekt en het de weg opent voor lagedrukgebieden neemt de wind flink toe. Dit gebeurt waarschijnlijk pas in de loop van vrijdag. Een weekeinde met veel wind staat dan te wachten, maar dan zijn er al veel kalme dagen geweest. De week is daarom gemiddeld wel bullish. 12

13 Macro-economische agenda Dinsdag 19 december: VS - API-weekrapport olievoorraden Woensdag 20 december: VS - EIA-weekrapport olievoorraden Donderdag 21 december: VS - EIA-weekrapport aardgasvoorraden JP - Bank of Japan rentebesluit Vrijdag 22 december: VS - CFTC commitment of traders VS - Baker Hughes Oil Rig count Legal Disclaimer 1. No offer This market report is intended to give an overview. No information contained in this report should be considered as an offer, an invitation to offer or a recommendation to enter into any transaction. Prices and valuations contained in this report are indicative and they and other information published are for information purposes only. 2. No investment advice Information made available in this market report should not be considered as investment advice or any form of recommendation to purchase products described therein. 3. Historical performance Past performance information contained in this market report is not to be considered as an indication of future results. 4. No warranties Although details included in this market report were taken from sources considered to be reliable, no warranty is made as to its accuracy, completeness and adequacy. All quotations and prices are subject to change. All opinions expressed reflect the current assessment of E.ON Benelux N.V. which is subject to change without prior notice. 5. Copyright All rights reserved. Duplication and distribution requires the prior written consent of E.ON Benelux N.V. 13