Oudercomité STK, Veldstraat 11, 1880 Kapelle op den Bos

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Oudercomité STK, Veldstraat 11, 1880 Kapelle op den Bos"

Transcriptie

1 Oudercomité STK, Veldstraat 11, 1880 Kapelle op den Bos FAALANGST Verslag avond over faalangst donderdag 8 mei 2008 Er bestaan vele soorten van angst angst wordt door biologen beschouwd als een gedragssysteem en door psychologen als een emotie die soms nuttig is (onszelf beschermen) en soms overdreven is (als dit bijvoorbeeld leidt tot angststoornissen waarbij mensen bvb het huis niet meer uitdurven). Deze avond werd gewijd aan één soort angst, namelijk faalangst. De spreker van dienst was dhr. Fred Jooken, jarenlang actief in een CLB, en nadien ook actief als therapeut (na het behalen van het diploma master in de klinische psychologie met verdergezette vorming in cognitieve gedragstherapie). Deel 1: theorie Faalangst en Typische gedachten: anderen verwachten dit van mij en ik moet daar aan beantwoorden ik ga te licht bevonden worden. Een andere typische manier van denken is dat ze problemen groter maken dan ze zijn ( van een heuveltje een berg maken ). Typisch gedrag: je hebt mensen die actief iets doen aan hun faalangst (bvb zich extra voorbereiden; dit zijn de actief faalangstigen) en passief faalangstigen (mensen die niets meer doen omdat ze ergens verlamd zijn). De spreker stelt 1 dat faalangst aangeleerd is, en niet aangeboren. Je ligt niet in je wieg en denkt dat je aan iets moet voldoen. De spreker stelt dat slechts eten, slapen, drinken, seksualiteit enz. aangeboren gedragingen zijn, al de rest wordt door interactie met de omgeving aangeleerd. 1 Lang niet alle psychologen zijn het met deze stelling eens: er zijn heel wat onderzoeken gebeurd, bijvoorbeeld naar de 5 grote karaktertrekken of bijvoorbeeld naar depressiegevoeligheid, angstgevoeligheid enz. Hieruit blijkt dat mensen verschillend zijn in aanleg: sommigen zijn van nature depressiegevoeliger, angstgevoeliger (hun angstsysteem staat scherper afgesteld ), hebben een zogenaamde predispositie om later schizofrenie te ontwikkelen. In de huidige stand van de wetenschap praat men nu over de kwetsbaarheid-stress hypothese. Dit betekent dat je een aangeboren neiging hebt of een aangeboren gevoeligheid hebt (kwetsbaarheid) waardoor je later in interactie met de omgeving gevoeliger bent voor stressvolle gebeurtenissen. Zo zouden mensen met een sterke neiging tot communal anxiety (angst om door anderen niet te worden goed bevonden) gevoeliger zijn om boodschappen op te vangen en dus sneller dan anderen te leren dat je moet voldoen en dus sneller of intensere faalangst ontwikkelen. Het is natuurlijk zo dat interactie met de omgeving nodig is om dit te kunnen aanleren, maar sommigen leren dus sneller faalangst aan dan anderen, door hun biologische aanleg / kwetsbaarheid.

2 Bij angst verwachten mensen dat iets negatiefs zal gebeuren (bijvoorbeeld de hond zal bijten ), maar soms zijn de gedachten niet zo concreet (bvb men zal dat niet graag hebben ) en bij faalangst is dit volgens de spreker hetzelfde: de redenen voor de faalangst zijn eerder vaag. Vroeger was er een verkeerde tweedeling, namelijk positieve faalangst (die zou maken dat je in kritieke situaties beter je best doet) en negatieve faalangst (die je doet stoppen). Zoals eerder gesteld heeft men het nu over de actief faalangstige en de passieve faalangstige: Actief faalangstig: actieve vermijding: tracht het falen te vermijden door plankgas te geven, door bijvoorbeeld overmatig te studeren. Ze halen dan ook vaak goede resultaten en voor de omgeving is er op het eerste zicht geen probleem. Integendeel de omgeving gaat vaak aanmoedigen en (publiekelijk) applaudisseren. Maar op den duur gaat al de tijd van de faalangstige op aan deze actieve vermijding zoals overmatig studeren. Passief faalangstig: passieve vermijding: tracht het falen te vermijden door niets te doen, door passief te worden. Ze verspillen op deze manier hun tijd. De omgeving wordt er vaak gek van en kleeft vaak het label lui op de passief faalangstige. Mensen proberen immers altijd gedrag te verklaren, en passiviteit wordt hier geïnterpreteerd als lui. Enkele voorbeelden: Een faalangstige krijgt publiekelijk aanmoediging van de omgeving (ouders, leerkrachten, grootouders enz. ) en merkt dat hij/zij plots op een voetstuk staat. Ze verwachten iets van mij. Tegelijk weet de faalangstige niet hoe hij uit deze situatie wegkomt (hoe raak ik van dit voetstuk). In de lagere school haalt het kind goede resultaten, dus verwacht de omgeving automatisch dat men kiest voor Latijn Plots gaat het halen van hoge punten echter moeilijk en de actief faalangstige geeft plankgas Vaak wordt in de tweede Latijnse al doorgewerkt tot 22u!... Het risico is dat deze faalangst kan gaan uitdeinen naar andere vakken, andere situaties enz. De omgeving geeft vaak (onbewust) boodschappen die de faalangst verstevigen; Ouders: o voor u is dat geen probleem zeker? o jij zult dat wel kunnen o jij gaat toch niet te laag mikken o zelfs een wenkbrauw omhoog is voldoende; dit is een voldoende non-verbaal signaal dat mensen oppikken o Al deze dingen leggen de lat (nog) hoger Leraars o dat is toch niet waar zeker, jij kunt meer aan o je kunt nog meer als je je meer inzet o Allez jij moet toch universiteit doen o Neem allen maar een voorbeeld aan

3 Conclusie: Het actief faalangstige kind werkt heel hard en de omgeving doet volop mee en stimuleert. Dit kan echter leiden tot echte onhoudbare situaties, bijvoorbeeld dat het muisstil moet zijn en dat ouders zelfs geen TV kunnen kijken. Ook het passief faalangstige kind krijgt reacties van de omgeving: leraars en ouders zeuren en geven volop kritiek: o zou je niet eens beginnen o je bent lui Een passief faalangstige kan je echter gemakkelijk onderscheiden van een echt lui kind; een lui kind is namelijk gelukkig en veegt zijn voeten aan alles, terwijl het passief faalangstige kind duidelijk ongelukkig is. Oplossingen? Volgens de spreker kunnen de ouders slechts twee dingen doen: 1. Tijd beheren: zowel voor de actief als de passief faalangstige kan de tijd beheerd worden. Voor de actief faalangstige is dit de tijd beperken ( het eerste jaar in het secundair maximum 1 uur studeren ), eventueel in overleg met een professioneel hulpverlener. Ook bij de passief faalangstige helpt straffen zeer zeker niet, maar een degelijke tijdsplanning opstellen wel. 2. Zoek hulp als het echt te moeilijk is en laat je professioneel begeleiden. Doe je hier niets aan dan kan dit patroon namelijk leiden tot depressie (perfectionisme faalangst depressie), wat je vaak ziet verschijnen bij 40-plussers. Verder gaat de spreker in op een typisch schema vaak gebruikt in de cognitieve gedragstherapie ook wel de vier g s genoemd: Gebeurtenissen (situaties, feiten) roepen volgende zaken op: o gedachten (interpretaties, voordelen, overtuigingen; bvb ik kan niets het is altijd zo iedereen kan het beter, ze begrijpen me niet ) o gevoelens (bewuste waarneming van emoties zoals angst, droefheid enz.); rot; gespannen, triest, opgejaagd) o gedrag (roepen, slapeloos zijn, agressieve uitbarstingen, overmatig ) In therapie is één onderdeel mensen leren realistischer te denken (bij faalangstigen de berg terugbrengen tot een heuvel). Deel 2: Praktijk Kinderen leren ondermeer door te kijken naar gedrag. Ze gaan gedrag van anderen interpreteren. De spreker geeft voorbeelden hoe zijn eigen gedrag kan leiden tot leren bij zijn kinderen (hetzelfde gedrag gaan vertonen later, of er juist een afkeer van krijgen en het tegenovergestelde doen). Altijd te vroeg komen (2 dochters altijd te laat )

4 Elke week de auto zeer grondig wassen (binnenkant zoals scharnieren deuren, motor ) Andere typische voorbeelden van dwangmatig moeten of niet mogen : Alle dagen moeten we warm eten maken Elke zondag moeten we naar de ouders Zakdoeken moeten gestreken worden Er mag geen plooi in de hemdsmouw zitten Iedereen moet opruimen Mijn huis moet opgeruimd zijn Wat zullen ze zeggen Ze zullen zeggen, wat voor een vrouw heeft die Doe je deze dingen niet, dan faal je (in jouw ogen ten aanzien van anderen). Dit wordt ons al heel snel aangeleerd (prestaties op school, systemen van beloningen zoals het token -systeem, maar ook wat men ziet thuis, of de neiging om sociaal wenselijk gedrag te vertonen t.o.v. leeftijdsgenoten), en breidt zich uit als een wijnvlek. Het ganse onderwijs is doorspekt van normen en eisen: in de kleuterklas moet men al de prenumerische begrippen kennen, wie in het eerste leerjaar geen 75% haalt wordt als probleemleerling aangemerkt, in de vakanties moet je werkjes doen Ook thuis gaan we dan nog eens de agenda volstoppen: men moet sporten, moet naar de jeugdbeweging, moet op familiebezoek enz. Men wil altijd maar meer voldoen aan eisen van zichzelf en van anderen (volgens de spreker blijkt uit onderzoek dat de gemiddelde vrouw 75% van haar tijd aan spendeert aan het voldoen aan wensen van anderen). Op den duur legt men in dit streven naar perfectie de lat zo hoog dat men wel moet falen.en als je teveel faalt dan ligt het risico van depressie om de hoek te loeren. We moeten van alles en dit geeft faalangst en stress. Conclusie van de spreker: leer eens wat minder te moeten en spendeer minder aandacht aan wat anderen van u willen: minstens 1 op 4 moet toch niet weten van u, wat u ook doet, dus waarom nog meer proberen Nuttige lectuur (van de spreker en de inleider) Over angst: Engelstalige site voor ouders; ondermeer hoe je leert met je kinderen praten over angst, en hoe je geleidelijk angst kan afbouwen (zie fear ladder in de complete home toolkit ) de boekjes A-ggz (van de geestelijke gezondheidszorg in Nederland uitgegeven door Bohn Stafleu van Loghum): o omgaan met studiefaalangst ; Sterk & Swaen, isbn o leven met assertiviteitsproblemen ; Peeters & Klumpers, isbn o omgaan met hoogtevrees ; van den Berg, Krämer & Grootaarts, isbn

5 Over cognitieve gedragstherapie: (website van gedragstherapeuten) boek: Cognitieve gedragstherapie voor dummies ; Wilson & Branch (goed boek in de dummies reeks; verwacht geen kant en klare oplossingen, maar wel toch al wat goede tips en dit vormt een goed idee wat men allemaal doet in deze therapie); isbn boek: Moeten maakt gek van Albert Ellis en Wouter Backx (over moeten, agressie, faalangst, remedies ); isbn boekje: Ik kan denken/voelen wat ik wil, René Diekstra (een minder compleet boekje dan het vorige, maar leest vlot en is veel minder dik, evenwel iets duurder); isbn boek: lessen in levenskunst van Wilfried van Craen (naast inzichten in typische denkpatronen, ook échte lessen in levenskunst zoals minder moeten ): isbn Persoonlijkheid en aanleg boek: Geen twee hetzelfde van Judith Rich Harris (leest als een roman; is opgevat als detectiveverhaal naar de schuldigen van onze persoonlijkheid; kreeg een belangrijke prijs voor haar wetenschappelijk artikel the nurture assumption ); isbn boek: De breinmachine over de wortels van ons gedrag van Mark Nelissen (vlot geschreven boek door een professor in de gedragsbiologie van de universiteit van Antwerpen; geeft heel bevattelijk weer hoe emoties ontstaan, wat hun functie is enz. ); isbn Verslag door de inleider, Patrick Vermeren, lid van het oudercomité.

HOE WERKT FAALANGST? WAT IS FAALANGST?

HOE WERKT FAALANGST? WAT IS FAALANGST? HOE WERKT FAALANGST? WAT IS FAALANGST? Faalangst kan omschreven worden als de angst om te mislukken in situaties waarin men beoordeeld wordt (of denkt beoordeeld te worden) en de behoefte om mislukkingen

Nadere informatie

Minder angstig in sociale situaties

Minder angstig in sociale situaties Minder angstig in sociale situaties Dit boek, Minder angstig in sociale situaties, Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in

Nadere informatie

Over de auteurs. Meer informatie:

Over de auteurs. Meer informatie: Over de auteurs Fred Sterk, psycholoog-psychotherapeut, is werkzaam bij CAP Den Haag, centrum voor arbeid en psyche. Sinds 1997 publiceert hij psychologische zelfhulpboeken bij Kosmos Z&K Uitgevers (Lifetime)

Nadere informatie

O v e r d e a u t e u r s

O v e r d e a u t e u r s Over de auteurs Arnold van Emmerik, psycholoog, is als universitair docent verbonden aan de Universiteit Leiden, Faculteit Sociale Wetenschappen, sectie Klinische en Gezondheidspsychologie. Daarnaast is

Nadere informatie

Over de auteurs. Meer informatie: www.sterk-swaen.nl

Over de auteurs. Meer informatie: www.sterk-swaen.nl Over de auteurs Fred Sterk, psycholoog-psychotherapeut, is werkzaam in eigen praktijk voor prychotherapie en coaching te Den Haag. Sinds 1997 publiceert hij psychologische zelfhulpboeken en geeft hij in

Nadere informatie

Thema. Kernelementen. Emoties Puber- en kinderemotie Eenduidige communicatie

Thema. Kernelementen. Emoties Puber- en kinderemotie Eenduidige communicatie Thema Kernelementen Emoties Puber- en kinderemotie Eenduidige communicatie Tips voor de trainer: Werken met mensen is werken met emotie. Leer emoties als signaal te herkennen, maar niet als leidraad te

Nadere informatie

Meer informatie MRS 0610-2

Meer informatie MRS 0610-2 Meer informatie Bij de VGCt zijn meer brochures verkrijgbaar, voor volwassenen bijvoorbeeld over depressie en angststoornissen. Speciaal voor kinderen zijn er brochures over veel piekeren, verlatingsangst,

Nadere informatie

Ontdek je kracht voor de leerkracht

Ontdek je kracht voor de leerkracht Handleiding les 1 Ontdek je kracht voor de leerkracht Voor je ligt de handleiding voor de cursus Ontdek je kracht voor kinderen van groep 7/8. Waarom deze cursus? Om kinderen te leren beter in balans te

Nadere informatie

Beter leven, meer plezier

Beter leven, meer plezier Rob van Ginkel Training en Coaching Beter leven, meer plezier NLP strategieën voor een leven met plezier Inhoudsopgave Wat is NLP...3 De logica van angst...3 Vrijkomen van angst...3 Negatieve gevoelens

Nadere informatie

Leven met een eetstoornis

Leven met een eetstoornis Leven met een eetstoornis Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag hoe

Nadere informatie

Dit boek, Verbeter je slaap. Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ.

Dit boek, Verbeter je slaap. Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Verbeter je slaap Dit boek, Verbeter je slaap. Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in de reeks Protocollen voor de GGZ geven

Nadere informatie

O v e r d e a u t e u r

O v e r d e a u t e u r Over de auteur Joke Kragten (1955) is klinisch psycholoog en taal- en literatuurwetenschapper. Zij is werkzaam in de ambulante geestelijke gezondheidszorg bij Altrecht, divisie stad Utrecht. Sinds 2000

Nadere informatie

Denken + Doen = Durven

Denken + Doen = Durven 1 Denken + Doen = Durven Werkboek voor ouders Houten Bohn Stafleu van Loghum, 2008 2 Denken + Doen = Durven Kind en Adolescent Praktijkreeks Dit Denken + Doen = Durven, Werkboek voor ouders, is onderdeel

Nadere informatie

Test: In hoeverre pieker je? 28 vragen

Test: In hoeverre pieker je? 28 vragen Test: In hoeverre pieker je? 28 vragen 1. Maak je je zorgen over bepaalde situaties of gebeurtenissen? 2. Blijf je erover doormalen? 3. Raak je van slag door opmerkingen of gedrag van iemand anders? 4.

Nadere informatie

O v e r d e a u t e u r

O v e r d e a u t e u r Over de auteur Jaap Spaans (1954) is klinisch psycholoog/psychotherapeut en supervisor. Hij studeerde klinische psychologie aan de Rijksuniversiteit Leiden. Daarna specialiseerde hij zich in de psychotherapie

Nadere informatie

Leven met assertiviteitsproblemen

Leven met assertiviteitsproblemen Leven met assertiviteitsproblemen Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag

Nadere informatie

O v e r d e a u t e u r s

O v e r d e a u t e u r s Nawoord Nog jarenlang doorkwakkelen met hoogtevrees is meestal niet nodig. Met wat tijd, motivatie en begeleiding is je hoogtevrees onder controle te krijgen. Je zou eventueel gebruik kunnen maken van

Nadere informatie

O v e r d e a u t e u r s

O v e r d e a u t e u r s Over de auteurs Sjef Peeters (1950) is psycholoog-psychotherapeut. Hij is werkzaam bij Parnassia, Psycho-Medisch Centrum in Den Haag, op de afdeling Angststoornissen. Hij heeft jarenlang assertiviteitstrainingen

Nadere informatie

Leven met een afhankelijke persoonlijkheidsstoornis

Leven met een afhankelijke persoonlijkheidsstoornis Leven met een afhankelijke persoonlijkheidsstoornis Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook

Nadere informatie

Omgaan met hoogtevrees

Omgaan met hoogtevrees Omgaan met hoogtevrees Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag hoe men

Nadere informatie

PSYCHIATRIE & PSYCHOLOGIE. Zelfbeeldmodule BEHANDELING

PSYCHIATRIE & PSYCHOLOGIE. Zelfbeeldmodule BEHANDELING PSYCHIATRIE & PSYCHOLOGIE Zelfbeeldmodule BEHANDELING Zelfbeeldmodule introductie We werken in deze zelfbeeldmodule van 20 weken onder andere met dit boek, dat u eventueel zelf kunt aanschaffen, om het

Nadere informatie

ZELFVERTROUWEN EN ZELFBEELD BIJ KINDEREN Rehobothschool Geldermalsen. Karolijn Ilsink-Erwich

ZELFVERTROUWEN EN ZELFBEELD BIJ KINDEREN Rehobothschool Geldermalsen. Karolijn Ilsink-Erwich ZELFVERTROUWEN EN ZELFBEELD BIJ KINDEREN Rehobothschool Geldermalsen Karolijn Ilsink-Erwich 1 Wat wil ik u vertellen Wat is zelfvertrouwen? Wat is het belang van zelfvertrouwen? Hoe kan je het zelfvertrouwen

Nadere informatie

Denken + Doen = Durven

Denken + Doen = Durven 1 Denken + Doen = Durven Werkboek voor jezelf Dit werkboek is van: Houten Bohn Stafleu van Loghum, 2008 2 Denken + Doen = Durven Kind en Adolescent Praktijkreeks Dit Denken + Doen = Durven, Werkboek voor

Nadere informatie

Niet meer depressief

Niet meer depressief Niet meer depressief Dit boek, Niet meer depressief; Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in de reeks Protocollen voor de

Nadere informatie

Cognitieve therapie bij sociale angst

Cognitieve therapie bij sociale angst Cognitieve therapie bij sociale angst Dit boek, Cognitieve therapie bij sociale angst, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Bij deze titel is tevens het werkboek voor cliënten te bestellen:

Nadere informatie

7Omgaan met faalangst

7Omgaan met faalangst DC 7Omgaan met faalangst 1 Inleiding Faalangst kan jouw leerprestaties behoorlijk in de weg staan. In dit thema lees je iets over de oorzaken van faalangst en geven we je tips om ermee om te gaan. De inhoud

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Slaap bevorderende adviezen Slaap bevorderende adviezen.indd 1

Patiënteninformatie. Slaap bevorderende adviezen Slaap bevorderende adviezen.indd 1 Patiënteninformatie Slaap bevorderende adviezen 20170044 Slaap bevorderende adviezen.indd 1 01-09-17 13:41 Slaap bevorderende adviezen Slaapcentrum, route 1.5 Telefoon (050) 524 5930 Medische Psychologie,

Nadere informatie

Adviesgesprekken met Spreken tegen ouders

Adviesgesprekken met Spreken tegen ouders Adviesgesprekken met Spreken tegen ouders Eerst de relatie, dan de communicatie In de communicatie tussen personen Inhoudsaspect Feiten Gebeurtenissen Resultaten Adviezen Relatieaspect Wat speelt tussen

Nadere informatie

Omgaan met rijangst. Jan van den Berg, Cindy Boon en Laura van Bergen

Omgaan met rijangst. Jan van den Berg, Cindy Boon en Laura van Bergen Omgaan met rijangst Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag hoe men met

Nadere informatie

5. Overtuigingen. Gelijk of geluk? Carola van Bemmelen Food & Lifestylecoaching. Jouw leven op dit moment weerspiegelt exact jouw overtuigingen

5. Overtuigingen. Gelijk of geluk? Carola van Bemmelen Food & Lifestylecoaching. Jouw leven op dit moment weerspiegelt exact jouw overtuigingen 5. Overtuigingen Jouw leven op dit moment weerspiegelt exact jouw overtuigingen Een overtuiging is een gedachte die je hebt aangenomen als waarheid doordat ie herhaaldelijk is bevestigd. Het is niet meer

Nadere informatie

Leven met een alcoholprobleem

Leven met een alcoholprobleem Leven met een alcoholprobleem Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag

Nadere informatie

Depressiviteit bij jongeren

Depressiviteit bij jongeren Depressiviteit bij jongeren Hoe om te gaan bij somberheid Marion Ferber Adviseur en trainer marion.ferber@ziggo.nl Cijfers Aantal behandelingen voor depressie in de geestelijke gezondheidszorg. In 2011

Nadere informatie

Huiswerk tips! Speciaal voor jou! Praktijk voor reflexintegratie & kindercoaching

Huiswerk tips! Speciaal voor jou! Praktijk voor reflexintegratie & kindercoaching Speciaal voor jou! De leergierige scholier Huiswerk tips! Praktijk voor reflexintegratie & kindercoaching Schipperswijk 10 9665PM Oude Pekela tel: 06-10318833 info@moniquecoachtkids.nl www.moniquecoachtkids.nl

Nadere informatie

O v e r d e a u t e u r s

O v e r d e a u t e u r s Over de auteurs Bart Verkuil, psycholoog, is als promovendus verbonden aan de Universiteit Leiden, faculteit Sociale Wetenschappen, sectie Klinische, Gezondheids- en Neuropsychologie. Zijn promotieonderzoek

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

Wat is faalangst? Faalangst treedt op in situaties waar een taak moet worden volbracht Dit brengt spanning teweeg Men heeft angst voor:

Wat is faalangst? Faalangst treedt op in situaties waar een taak moet worden volbracht Dit brengt spanning teweeg Men heeft angst voor: Faalangst treedt op in situaties waar een taak moet worden volbracht Dit brengt spanning teweeg Men heeft angst voor: Wat is faalangst? Het mislukken op zich en de gevolgen ervan. Teleurstellen van de

Nadere informatie

Stressmodel van Fransen & vitaliteitsmodel van Albert Sonnevelt

Stressmodel van Fransen & vitaliteitsmodel van Albert Sonnevelt Welkom bij deze masterclass meet je stress. Ik kom het om mij heen vaak tegen; een drukke baan, kleine kinderen, de eerste scheurtjes in de relatie worden zichtbaar. Fysieke en mentale klachten duwen zich

Nadere informatie

Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen

Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen 1 oktober 2014 Marielle van den Heuvel, Gezondheidszorgpsycholoog Afdeling Medische Psychologie Orbis Medisch Centrum Inhoud

Nadere informatie

Gezonde Mama s & Co: Toolkit voor de verschillende type eters

Gezonde Mama s & Co: Toolkit voor de verschillende type eters Gezonde Mama s & Co: Toolkit voor de verschillende type eters Kun jij de verleiding niet weerstaan als je versgebakken cake ruikt? Ga je eten als je verdrietig, boos, of gespannen bent? Lukt het je niet

Nadere informatie

Terugval preventie plan

Terugval preventie plan Terugval preventie plan Dit formulier kan u helpen op een later moment in uw leven te voorkomen dat de problemen terug komen of verergeren. Terugval, weer last krijgen van iets waar je eerder last van

Nadere informatie

gedrag bij NAH (een kwestie van persoonlijkheid of toch niet?) Hennie Snoeren van Deel 1: Training-coaching En GGzBreburg

gedrag bij NAH (een kwestie van persoonlijkheid of toch niet?) Hennie Snoeren van Deel 1: Training-coaching En GGzBreburg Afwijkend gedrag bij NAH (een kwestie van persoonlijkheid of toch niet?) Hennie Snoeren van Deel 1: Training-coaching En GGzBreburg GEDRAG Onder gedrag verstaan we: De acties of de reacties van een persoon

Nadere informatie

1.1 Relatie verslaving

1.1 Relatie verslaving 1.1 Relatie verslaving Typering Iemand wordt relatieverslaafd genoemd als hij denkt niet zonder relatie te kunnen leven. Soms zijn mensen zo afhankelijk van een relatie, dat ze er alles voor doen om die

Nadere informatie

De kracht om te veranderen wat ik kan veranderen. De moed om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen. De wijsheid om het verschil te zien

De kracht om te veranderen wat ik kan veranderen. De moed om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen. De wijsheid om het verschil te zien De kracht om te veranderen wat ik kan veranderen De moed om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen De wijsheid om het verschil te zien De psychologie van pijn. Sint-Jozefkliniek Bornem - Willebroek Barbara

Nadere informatie

Mindfulness means paying attention in a particular way; on purpose, in the present moment, and nonjudgmentally. - Jon Kabat-Zinn

Mindfulness means paying attention in a particular way; on purpose, in the present moment, and nonjudgmentally. - Jon Kabat-Zinn WAT IS MINDFULNESS? DEFINITIE & OORSPRONG Heart Body & Mind WWW.PUREHBM.COM Een definitie van mindfulness is: Mindfulness means paying attention in a particular way; on purpose, in the present moment,

Nadere informatie

Feedback. Wat is feedback?

Feedback. Wat is feedback? Feedback Wat is feedback? Letterlijk vertaald is feedback terugvoeding. Het is het proces waarin informatie teruggevoerd wordt in een informatieverwerkend systeem, in dit geval de mens. Als het om mensen

Nadere informatie

Wij behandelen mensen poliklinisch, dat betekent dat je naar ons toe komt voor de hulp. Een enkele keer kan het zijn dat wij op huisbezoek komen.

Wij behandelen mensen poliklinisch, dat betekent dat je naar ons toe komt voor de hulp. Een enkele keer kan het zijn dat wij op huisbezoek komen. Wie zijn wij? Het team van AltraCura Behandeling biedt hulp aan mensen met leermoeilijkheden en psychische problemen. Wij willen graag een goede behandeling bieden, daarom onderzoeken wij samen met jou

Nadere informatie

Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners

Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners Afdeling revalidatie mca.nl Inhoudsopgave Wat is chronische pijn en vermoeidheid? 3 Chronische pijn en vermoeidheid bij tieners 4 Rustig aan of toch

Nadere informatie

Terugvalpreventieplan

Terugvalpreventieplan Terugvalpreventieplan Voor wie? Wanneer je een ernstige psychische crisis mee hebt gemaakt, is een terugval preventieplan de moeite waard. Samen met je behandelaar en eventueel familie of vrienden maak

Nadere informatie

Prikkelmijders+en+Prikkelzoekers+

Prikkelmijders+en+Prikkelzoekers+ Prikkelmijders+en+Prikkelzoekers+ Vandaag heb je kennis gemaakt met Daan en Sterre. Als Daan te veel prikkels krijgt dan sluit hij zich af. Hij krijgt op dat moment zoveel prikkels binnen dat hij even

Nadere informatie

Adviezen voor leerkrachten bij het geven van wetenschap- en technologielessen aan normaalbegaafde en excellente leerlingen

Adviezen voor leerkrachten bij het geven van wetenschap- en technologielessen aan normaalbegaafde en excellente leerlingen Adviezen voor leerkrachten bij het geven van wetenschap- en technologielessen aan normaalbegaafde en excellente leerlingen Wat willen leerlingen leren? Tijdens wetenschap- en technologielessen 1 in het

Nadere informatie

Bas Smeets page 1

Bas Smeets  page 1 Bas Smeets www.bsmeets.com page 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen idee wat hoe hun ideale

Nadere informatie

Eetstoornissen. Mellisa van der Linden

Eetstoornissen. Mellisa van der Linden Eetstoornissen Mellisa van der Linden Inhoud Hoofdstuk 1: Wat houdt een eetstoornis in? Hoofdstuk 2: Welke eetstoornissen zijn er? Hoofdstuk 3: Wat zijn bekende oorzaken voor een eetstoornis? Hoofdstuk

Nadere informatie

Imaginatie- en rescriptingtherapie voor nachtmerries

Imaginatie- en rescriptingtherapie voor nachtmerries Imaginatie- en rescriptingtherapie voor nachtmerries Dit boek, Imaginatie- en rescriptingtherapie voor nachtmerries, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Bij deze titel is tevens een werkboek

Nadere informatie

Leven met een psychotische stoornis

Leven met een psychotische stoornis Leven met een psychotische stoornis Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de

Nadere informatie

Schizofrenie. Leven in een andere wereld. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over schizofrenie

Schizofrenie. Leven in een andere wereld. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over schizofrenie ggz voor doven & slechthorenden Schizofrenie Leven in een andere wereld Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over schizofrenie Herkent u dit? Denkt u wel eens dingen te zien

Nadere informatie

Delfin EMDR en hypnotherapie cognitieve therapie Page 1 of 5

Delfin EMDR en hypnotherapie cognitieve therapie Page 1 of 5 Delfin EMDR en hypnotherapie cognitieve therapie Page 1 of 5 DE THEORIE DE PRAKTIJK OVEREENKOMSTEN Cognitieve therapie Naast een paar grote verschillen heeft de moderne hypnotherapie veel overeenkomsten

Nadere informatie

Omgaan met een seksueel probleem

Omgaan met een seksueel probleem Omgaan met een seksueel probleem Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag

Nadere informatie

& z o r g v e r b r e d i n g

& z o r g v e r b r e d i n g Zelfbeeld en zelfvertrouwen bij jonge kinderen 1 3 sociaal- emotionele ontwikkeling & z o r g v e r b r e d i n g Aangeboren of aangeleerd? José In dit artikel Kuijsters staan we stil bij de vraag, of

Nadere informatie

Omgaan met hechtingsproblemen

Omgaan met hechtingsproblemen Omgaan met hechtingsproblemen Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag

Nadere informatie

Les1, Beperkende overtuigingen

Les1, Beperkende overtuigingen Les1, Beperkende overtuigingen Welkom! Bedankt voor het aanvragen van deze mini-cursus. Blijkbaar ben jij op zoek naar een manier om goed voor jezelf te zorgen, om het roer om te gooien. Deze cursus heb

Nadere informatie

Hoe gaat het met je studie?

Hoe gaat het met je studie? 195 195 HOOFDSTUK 12 Hoe gaat het met je studie? WOORDEN 1 Kies uit: onvoldoende controleren gymnastiek mening huiswerk 1 Heb je je al gemaakt? 2 Ik was op school niet zo goed in. Ik vond sport niet leuk.

Nadere informatie

Confidence. Stress Vragenlijst I: Wat geeft de meeste Stress? 1/6

Confidence. Stress Vragenlijst I: Wat geeft de meeste Stress? 1/6 ABN-AMRO: 53.77.64.011 Giro: 787 27 27 Stress Vragenlijst I: Wat geeft de meeste Stress? Naam: Confidence psychologisch adviesbureau Datum: Instructies: Kruis bij elk van de onderstaande antwoorden het

Nadere informatie

Zonder dieet lekkerder in je vel!

Zonder dieet lekkerder in je vel! Zonder dieet lekkerder in je vel! Vijf vragen en vijf stappen om te ontdekken hoe je jouw eetpatroon kunt veranderen en succesvol kunt afvallen. Overgewicht neemt ernstige vormen aan, veel volwassenen

Nadere informatie

Inleiding WIST JE DAT JE GEVOEL VAAK BEPAALT WAT VOOR HUMEUR JE HEBT?

Inleiding WIST JE DAT JE GEVOEL VAAK BEPAALT WAT VOOR HUMEUR JE HEBT? Inleiding Gevoelens: we hebben ze allemaal. Maar soms is het lastig te weten hoe je je nu écht voelt. Je bent blij, maar ook zenuwachtig. Of je weet niet of je boos of verdrietig bent. Of je snapt niet

Nadere informatie

Het voelt nu anders. Veranderde emoties na hersenletsel. Niels Farenhorst Klinisch psycholoog

Het voelt nu anders. Veranderde emoties na hersenletsel. Niels Farenhorst Klinisch psycholoog Het voelt nu anders Veranderde emoties na hersenletsel Niels Farenhorst Klinisch psycholoog Anderen zeiden: Ik ben nu eerder emotioneel Mijn stemmingen wisselen snel Ik erger mij overal aan Ik ben onzeker

Nadere informatie

Leven met een trauma

Leven met een trauma Leven met een trauma Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag hoe men

Nadere informatie

Dit boek, Stop met piekeren; Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ.

Dit boek, Stop met piekeren; Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Stop met piekeren Dit boek, Stop met piekeren; Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in de reeks Protocollen voor de GGZ geven

Nadere informatie

Wacht maar tot ik groot ben!

Wacht maar tot ik groot ben! www.geerttaghon.be Wacht maar tot ik groot ben! Omgaan met agressie bij kleine kinderen Geert Taghon 2013 Ontwikkeling kleine kind De wereld leren kennen en zich hieraan aanpassen (adaptatie) Processen

Nadere informatie

Adressen en literatuur

Adressen en literatuur Nawoord Het zal een hele klus zijn om over je angst heen te stappen. Maar als je zelf écht gemotiveerd bent, dan zal het je vroeger of later lukken om weer zonder spanning de auto in te stappen. Het duurt

Nadere informatie

Omgaan met spanning. Faalangst: waar komt het vandaan en wat ermee te doen

Omgaan met spanning. Faalangst: waar komt het vandaan en wat ermee te doen Omgaan met spanning Inleiding: Iedereen krijgt in het leven te maken met spanning. Bij competitiesporten komt dit extra tot uiting: er is de druk om te presteren, de tegenstander om te verslaan, de reactie

Nadere informatie

Omgaan met faalangst en weerstanden! Trainer: Gijs Visser

Omgaan met faalangst en weerstanden! Trainer: Gijs Visser Omgaan met faalangst en weerstanden! Trainer: Gijs Visser Hoe ga jij om met gevoelens van falen of een verlieservaring?? Iedereen krijgt er vroeg of laat mee te maken Er rust een taboe op dit onderwerp

Nadere informatie

Omgaan met stress en burnout

Omgaan met stress en burnout Omgaan met stress en burnout Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag

Nadere informatie

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave

Nadere informatie

Module 16: Waardeer jezelf!

Module 16: Waardeer jezelf! Module 16: Waardeer jezelf! Waardeer jezelf! Zelfwaardering is het tegenovergestelde van zelfafwijzing. Vanaf onze vroege jeugd hebben we meestal geleerd onszelf af te wijzen in plaats van onszelf te waarderen

Nadere informatie

Grenzen stellen in de hulpverlening. Bart De Saeger!

Grenzen stellen in de hulpverlening. Bart De Saeger! Grenzen stellen in de hulpverlening Bart De Saeger 10/05/2012 Bart De Saeger Klinisch psycholoog - Gedragstherapeut Wat zijn voor jullie grenzen in jullie dagelijkse hulpverlening? Wat is grenzen stellen?

Nadere informatie

Leven met angst voor ernstige ziektes

Leven met angst voor ernstige ziektes Leven met angst voor ernstige ziektes Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op

Nadere informatie

Gedachten, gevoelens en wat je doet

Gedachten, gevoelens en wat je doet hoofdstuk 4 Gedachten, gevoelens en wat je doet Problemen en gedoe horen bij het dagelijks leven. Ouders, vrienden en vriendinnen, verkering, school, werk eigenlijk bijna alles geeft wel eens een keer

Nadere informatie

DAAN RIETBERGEN ANNEKE EENHOORN. Ik verzamel moed WERKBOEK DAT JE LEERT VOLUIT TE LEVEN

DAAN RIETBERGEN ANNEKE EENHOORN. Ik verzamel moed WERKBOEK DAT JE LEERT VOLUIT TE LEVEN DAAN RIETBERGEN ANNEKE EENHOORN Ik verzamel moed WERKBOEK DAT JE LEERT VOLUIT TE LEVEN IK VERZAMEL MOED WERKBOEK DAT JE LEERT VOLUIT TE LEVEN DAAN RIETBERGEN ANNEKE EENHOORN INHOUD 7 9 29 122 126 127 VOORWOORD

Nadere informatie

Psychotherapie. brochure. Praktijk de Cocon

Psychotherapie. brochure. Praktijk de Cocon brochure Praktijk de Cocon Psychotherapie Brochure Psychotherapie helpt je af te rekenen met vervelende gevoelens, storende gedachten, sociale problemen, terugkerende problemen waar je veel last van hebt.

Nadere informatie

Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen?

Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Samenwerkingsverband NIP-NVO zorg voor mensen met een verstandelijke beperking 2014 1 Inhoud Wat doet de psycholoog of orthopedagoog? 5 Kijken wat

Nadere informatie

Wat er ook aan de hand is, de gevolgen zijn hetzelfde. Je bent een aantal lichamelijke functies, die je voorheen als vanzelfsprekend aannam, kwijt.

Wat er ook aan de hand is, de gevolgen zijn hetzelfde. Je bent een aantal lichamelijke functies, die je voorheen als vanzelfsprekend aannam, kwijt. Hoofdstuk 7 Emoties Nu is het tijd om door te gaan. Je hebt je dwarslaesie, je bent hopelijk klaar met al de medische dingen, nu is het tijd om ook je gevoelens aandacht te geven. Dus: ga lekker zitten,

Nadere informatie

Verslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan

Verslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan ggz voor doven & slechthorenden Verslaving Als iemand niet meer zonder... kan Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving Herkent u dit? Veel mensen gebruiken soms

Nadere informatie

15 KEER JE INNERLIJKE CRITICUS TEGENSPREKEN

15 KEER JE INNERLIJKE CRITICUS TEGENSPREKEN 15 KEER JE INNERLIJKE CRITICUS TEGENSPREKEN Spreek jij wel eens met jezelf? En zijn dat dan vriendelijke gesprekjes die je voert met jezelf, of ben je misschien juist behoorlijk streng en kritisch? Misschien

Nadere informatie

B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1

B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen

Nadere informatie

Nieuwsbrief Januari 2011

Nieuwsbrief Januari 2011 Nieuwsbrief Januari 2011 Eerste nieuwsbrief 2011 Het jaar 2010 is een jaar geweest waarin hard is gewerkt en ook weer veel is gebeurd. Een mens kan veel meer dan hij/zij denkt, als hij/zij vertrouwen heeft

Nadere informatie

Kinderen met weinig zelfvertrouwen gebruiken vaak de woorden nooit en altijd.

Kinderen met weinig zelfvertrouwen gebruiken vaak de woorden nooit en altijd. ZELFVERTROUWEN Zelfvertrouwen is het vertrouwen dat je in jezelf hebt. Zelfvertrouwen hoort bij ieder mens en het betekent dat je een reëel zelfbeeld hebt, waarin ruimte is voor sterke kanten, maar ook

Nadere informatie

Psychotherapiepraktijk ACT Academie te Ranst (oostelijk van Antwerpen)

Psychotherapiepraktijk ACT Academie te Ranst (oostelijk van Antwerpen) Psychotherapiepraktijk ACT Academie te Ranst (oostelijk van Antwerpen) Locatie: Massenhovensesteenweg 37B (let op: niet bis), 2520 Ranst (afrit 19 (Massenhoven) op de E313 richting Hasselt, op 10 min.

Nadere informatie

Psychische. problemen. bij ouders. Wat doe je met ouders die in de knoop zitten?

Psychische. problemen. bij ouders. Wat doe je met ouders die in de knoop zitten? Psychische problemen bij ouders Wat doe je met ouders die in de knoop zitten? Alles over psychische problemen bij je ouders IKMAAKDEKLIK.be Een onlineplatform voor kinderen van ouders met psychische problemen.

Nadere informatie

Kenmerken van werkstress en werkplezier en tips en handreikingen

Kenmerken van werkstress en werkplezier en tips en handreikingen Kenmerken van werkstress en werkplezier en tips en handreikingen Ten aanzien van de kenmerken van de gevolgen van werkstress werkplezier wordt een viertal categorieën onderscheiden, t.w. 1. emotionele

Nadere informatie

Zorgpad Persoonlijkheidsproblematiek

Zorgpad Persoonlijkheidsproblematiek Zorgpad Persoonlijkheidsproblematiek Iedereen heeft zo zijn eigenaardigheden. Echter, soms heeft iemand extreme persoonlijke eigenschappen en vertoont hij hinderlijk gedrag. Dit kan zo ernstig zijn dat

Nadere informatie

Rode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Psychotherapeutische Deeltijdbehandeling. rkz.nl

Rode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Psychotherapeutische Deeltijdbehandeling. rkz.nl Patiënteninformatie Psychotherapeutische Deeltijdbehandeling rkz.nl Inleiding U bent voor deeltijdbehandeling verwezen door de huisarts of door een specialistische behandelaar. Het kan ook een passend

Nadere informatie

Straffen en belonen. Veronique de Vries Psychologe

Straffen en belonen. Veronique de Vries Psychologe Straffen en belonen 1 Veronique de Vries Psychologe HOPON Wat: Opvoeders van kinderen tussen 0 en 12 jaar ondersteunen. Hoe: Adviesgesprekken, infomomenten, thuisbegeleiding, ouder- en kindtrainingen,

Nadere informatie

Welkom! Bij de kennismaking met Acceptance and Commitment Therapy (ACT)

Welkom! Bij de kennismaking met Acceptance and Commitment Therapy (ACT) Welkom! Bij de kennismaking met Acceptance and Commitment Therapy (ACT) Even mezelf voorstellen Boeken - Jansen, G.: Denk wat je wilt, doe wat je droomt - Jansen, G.: Leef! - Jansen, G.: Laat los: ruimte

Nadere informatie

Stress en druk bij jongeren. Anke Berix Psycholoog - Apanta GGZ - afdeling Apanta Jong

Stress en druk bij jongeren. Anke Berix Psycholoog - Apanta GGZ - afdeling Apanta Jong Stress en druk bij jongeren Anke Berix Psycholoog - Apanta GGZ - afdeling Apanta Jong Inhoud Stellingen Introductie thema Werking van ons brein - adolescentie Oorzaken van stress en druk Is er een verklaring

Nadere informatie

GEZONDER WORDEN, ZIJN & BLIJVEN MET NLP

GEZONDER WORDEN, ZIJN & BLIJVEN MET NLP GEZONDER WORDEN, ZIJN & BLIJVEN MET NLP Voor iedereen die: Gezonder wil eten Wil stoppen met schadelijke verslavingen Meer wil bewegen Minder stress en meer ontspanning wil Inclusief werkboek Leopoldstraat

Nadere informatie

Leven met een piekerstoornis

Leven met een piekerstoornis Leven met een piekerstoornis Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Wat maakt je zo boos?

Wat maakt je zo boos? Shari Klein en Neill Gibson Wat maakt je zo boos? 10 stappen om boosheid te transformeren naar verbondenheid met jezelf en anderen Een introductie over de bedoeling van Geweldloze Communicatie en hoe je

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: De puberteit is naast de lichamelijke veranderingen ook de periode waarin je op een andere manier naar jezelf en de mensen om je heen gaat kijken. Dit komt omdat

Nadere informatie

Beste lezer. Joke van Hardeveld. Ga ervoor Waardoor werken aan je balans ook jou lukt. Succes!

Beste lezer. Joke van Hardeveld. Ga ervoor Waardoor werken aan je balans ook jou lukt. Succes! Ga ervoor Waardoor werken aan je balans ook jou lukt Beste lezer Ik werk als ZP-er, zelfstandig professional. In mijn werk als coach, counselor merk ik dat leidinggevenden en medewerkers in de gezondheidszorg

Nadere informatie