G e m e e n t e B l o e m e n d a a l

Transcriptie

1 G e m e e n t e B l o e m e n d a a l D i r k B a k k e r l a a n B o o m o n d e r z o e k P r o j e c t n u m m e r :

2 P r o j e c t n u m m e r O n d e r w e r p L o c a t i e O p d r a c h t g e v e r C o n t a c t p e r s o o n Boomonderzoek Dirk Bakkerlaan Gemeente Bloemendaal Postbus AE OVERVEEN Dhr. O. van Nispen U i t v o e r e n d e G e g e v e n s u i t v o e r e n d e O p g e s t e l d d o o r P r o j e c t l e i d e r Overeind 42a 3998 JB Schalkwijk info@boomtotaalzorg.nl KvK BTW ing. Bert van Eck (ETT) H.A. van Scherpenzeel D a t u m H a n d t e k e n i n g

3 I n h o u d 1 I n l e i d i n g 4 P r o b l e e m s t e l l i n g 4 D o e l s t e l l i n g 4 2 O n d e r z o e k & b e v i n d i n g e n 5 3 C o n c l u s i e & A d v i e s 9 B i j l a g e I B o o m g e g e v e n s 10 B i j l a g e I I T e k e n i n g b o o m l o c a t i e s & g e b r u i k t e b o o m n r s. 11 B i j l a g e I I I F o t o s 12 B i j l a g e I V O n d e r z o e k b e g r i p p e n GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 3

4 1 I n l e i d i n g In opdracht van de heer van Nispen van Gemeente Bloemendaal, heeft BOOMTOTAALZORG onderzoek gedaan naar 13 volwassen Paardenkastanjes in de Dr. Dirk Bakkerlaan in Bloemendaal. P r o b l e e m s t e l l i n g De reden van dit onderzoek is dat de kwaliteit van de paardenkastanjes al een aantal jaren afneemt en dat tijdens de recente zomer-/najaarsstorm 2 volwassen kastanjes zijn omgewaaid/afgebroken waarbij de nodige schade is ontstaan. Hierdoor is er bij de gemeente Bloemendaal de vraag gerezen, in hoeverre de resterende paardenkastanjes nog veilig zijn, dan wel in hoeverre is het verantwoord deze bomen langer te handhaven, op basis van een acceptabel risico. D o e l s t e l l i n g De doelstelling van het onderzoek is om de gemeente te informeren en te adviseren aangaande de mate van risico, dan wel in hoeverre er een noodzaak is om de resterende bomen binnen korte termijn te vervangen. Dit in de wetenschap dat er onder de aanwonenden/direct belanghebbenden zowel voorstanders- als tegenstanders zijn om de bomen langer behouden dan wel de bomen te vervangen. Foto 1: Luchtfoto Dr. Dirk Bakkerlaan GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 4

5 2 O n d e r z o e k & b e v i n d i n g e n De 14 paardenkastanjes zijn visueel beoordeeld waarbij gekeken is naar de huidige conditie, kwaliteit, toekomstverwachting, de mate van mogelijke aantasting door de kastanjebloedings en mogelijke overige zwaktesymptomen die zouden kunnen wijzen op verhoogd risico op stambreuk, dan wel instabiliteit. A l g e m e e n De Paardenkastanjes betreffen allen Aesculus Baumannii Dubbelbloemige paardenkastanje. Van deze cultivar is bekend dat ze uitermate gevoelig zijn voor de kastanjebloedings. Oorspronkelijk stonden in de Dr. Dirk Bakkerlaan veel meer Paardenkastanjes. In totaal ca. 34. In de afgelopen jaren zijn herhaaldelijk bomen gekapt, als gevolg van verregaande aantasting door kastanjebloedings. De gekapte bomen zijn vervangen voor moeraseiken. Het afgelopen najaar is tijdens een storm met harde windstoten één kastanjeboom omgewaaid waarbij materiele schade is ontstaan. De boom er naast is na constatering van een ambtenaar van afd. Groen besloten om deze kastanjeboom gecontroleerd te vellen aangezien deze boom los was komen staan en de kans aanwezig dat deze boom ook zo gaan omvallen. Foto 1: De omgewaaide - of afgebroken paardenkasta nje Bron: Ha arlems Dagb lad GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 5

6 K a s t a n j e b l o e d i n g s z i e k t e Sinds 2002 is bekend dat Paardenkastanjes worden aangetast door kastanje bloedings vanaf die periode zijn verschillende onderzoeken gedaan o.a. door Wageningen Universiteit. Uit deze onderzoek is gebleken dat de bloedings wordt veroorzaakt door een Pseudomonas bacterie. Symptomen van de bloedings zijn het verschijn van bruine vlekken op de stam, op deze vlekken ontstaan bloedingen. Na verloop van tijd sterft het bastweefsel af. De bloedings kent verschillende stadia van enkele bloedingsvlekken tot afsterven van schorsbanen tot bovenin de boomkroon. In geval van afgestorven bastbanen is er tevens een verhoogd risico op secundaire aantastingen zoals bijvoorbeeld Oesterzwam. Het tak en stamhout van ernstig aangetaste bomen wordt als gevolg van de aantasting breukgevoelig. Kastanjebloedings kent een grillig verloop, zo zijn er bomen bekend welke jaren licht aangetast zijn, waarna vrij plotseling de toeneemt en de boom alsnog afsterft, daarnaast zijn er ook bomen binnen enkele jaren aangetast en afgestorven. B e v i n d i n g e n In bijlage I is een tabel opgenomen met boomgegevens, in bijlage II is een vergrootte weergave opgenomen van tekening 1, in bijlage III zijn van iedere beoordeelde kastanje 1 of meerdere foto s opgenomen. Alle 14 bomen zijn aangetast door de kastanje bloedings, bij 7 bomen is geconstateerd dat bastbanen zijn afgestorven en zijn scheuren in schors- en bastweefsel tot in de kroon waargenomen. Dit wijst op een vergevorderd aantastingsstadium van de Kastanjebloedings. De conditie van de bomen is beoordeeld als matig. Afhankelijk van de mate van aantasting door bloedings of de aanwezigheid van overige verzwakkingen is de kwaliteit en of toekomstverwachting beoordeeld als matig tot slecht. Bij 2 bomen zijn zwammen op de wortelaanloop aangetroffen. Bij boom 6 gaat het om aantasting door honingzwam. Van honingzwam is bekend dat deze wortelrot veroorzaakt wat ernstige gevolgen kan hebben voor de stabiliteit van de boom. Gelet op het huidige beeld van de conditie, mate van aantasting door de bloedings en aantasting door zwammen, moet worden verwacht dat het verval van kwaliteit en (sterke) afname van de toekomstverwachting zoals dit al enkele jaren gaande is, zich zal voortzetten. Hierbij is niet uitgesloten dat het risico op stambreuk, dan wel omwaaien van de oude paardenkastanjes in een mogelijk toenemend tempo zal voortzetten. Het gevolg is, dat ervan uitgegaan mag worden dat er jaarlijks 1 of meerdere bomen uit zullen blijven vallen GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 6

7 Tekeni ng 1 Kas ta njes op de Dr. D. Bakkerlaan GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 7

8 SCHEUREN HOLTEN STAMVOETSCADE STAMSCHADE INROT ZWAM_STAMVOET DOOD_HOUT OPDRUK Boom nr Stam Ø Conditie Kwaliteit Toekomst AAN TASTING OPMERKINGEN 1 94 Matig Matig Slecht x x Bloedings 2 93 Matig Matig Matig x x Bloedings 3 85 Matig Matig Matig x x x x Bloedings 4 81 Matig Matig Slecht x x x Bloedings 5 97 Matig Matig Slecht x x x x Bloedings 6 71 Matig Slecht Slecht x x x x Bloedings 7 80 Matig Matig Matig x x x Bloedings 8 86 Matig Matig Matig x x Bloedings 9 97 Matig Matig Matig x Bloedings Matig Matig Matig Bloedings Matig Matig Matig x x Bloedings Matig Slecht Slecht x x x x Bloedings Matig Matig Matig x Bloedings Matig Matig Matig x Bloedings Tabel 1 beknopte weerg ave bevindingen Afgestorven bastbanen zijde van woning Scheuren in elleboogtakken Onevenredig e kroon Afgestorven bastbanen woningzijde Zwam op stamvoet en wortels honingzwam, afgestorven bastbanen Afgestorven bastbanen Afgestorven bastbanen GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 8

9 3 C o n c l u s i e & A d v i e s C o n c l u s i e Rekening houden dat er jaarlijks 1 of meerdere bomen zullen uitvallen, dan wel vervangen moeten worden. Door de ernstige aantasting van de bloedings neemt de kwaliteit van het hout af, met als gevolg een toename van breukrisico. Tijdens harde wind neemt daarmee ook de kans op stambreuk toe. Dit zal mogelijk de oorzaak geweest zijn van het afbreken/omwaaien van de twee bomen in het afgelopen najaar. Door het grillige verloop van de bloedings is de breukvastheid en of levensverwachting van de bomen lastig in te schatten. Wat vaststaat is dat het proces (in deze mate) onomkeerbaar is. Wanneer de trend van de afgelopen jaren doorzet zullen jaarlijks 1 2 bomen vervangen moeten worden, mogelijk zelfs meer. Daarnaast kan het zijn dat een enkele paardenkastanje mogelijk nog 5 jaar of langer te handhaven is. A d v i e s Rekening houdend met: - Het verhoogde risico op breuk - Veiligheid voor de omgeving en aansprakelijkheid - De verhoogde beheerkosten, met daarbij de beperkte levensverwachting Adviseren wij om de paardenkastanjes binnen afzienbare tijd te kappen en te vervangen voor nieuwe bomen. Immers bij een volgend geval van omwaaien of stambreuk waarbij materiele schade of letsel ontstaat, kan de gemeente Bloemendal zich niet meer beroepen dat dit geval van een onvoorzienbare overmacht betreft. K a n d e l a b e r e n Het eventueel sterk innemen van alle gesteltakken (kandelaberen) van de paardenkastanjes, zodanig dat tenminste 80% van het oorspronkelijke kroonvolume wordt weggenomen, lijkt ons niet realistisch. Dit gelet op het vrijwel geheel wegnemen van de bestaande boom- en vooral, kroonvorm waardoor er naast relatief hoge kosten gemaakt moeten worden het straatbeeld als verloren is te beschouwen én dergelijk gesnoeide paardenkastanjes, aangetast door de bloedings, een verhoogde kans hebben op versneld afsterven waardoor de bomen dan alsnog gekapt en vervangen moeten worden. Indien het zou gaan om een stam- of stamstuk wat van bijzondere waarde is voor de omgeving zou hiervoor nog een uitzondering mogelijk zijn. Zij het dat ook in dat geval de stam- of stamstuk binnen enkele jaren gekapt zal moeten worden GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 9

10 SCHEEFSTAND SCHEUREN HOLTEN STAMVOETSCHADE STAMSCHADE KROONSCHADE INROT HOUTBOORDERS ZWAM ZWAM_STAMV ZWAM_STAM ZWAM_KROON DOOD_HOUT PLAKOKSEL STAMSCHOT WORTELOPSLAG TAKKEN OPDRUK SPECHTENGAT MEERVOUDIGE TOPPEN UITSCHEURENDE TAKKEN TORSIE KWIJNENDE BOOM ONEVENREDIGE KROON B i j l a g e I B o o m g e g e v e n s Boom nr BOOM SRT Stam Ø Conditie Kwaliteit Toekomst Boom hoogte AAN TASTING OPMERKINGEN 1 Aesculus 2 Aesculus 3 Aesculus 4 Aesculus 5 Aesculus 6 Aesculus 7 Aesculus 8 Aesculus 9 Aesculus 10 Aesculus 11 Aesculus 12 Aesculus 13 Aesculus 14 Aesculus 94 Matig Matig Slecht x x Bloedings 93 Matig Matig Matig x x Bloedings 85 Matig Matig Matig x x x x Bloedings 81 Matig Matig Slecht x x x Bloedings 97 Matig Matig Slecht x x x x Bloedings 71 Matig Slecht Slecht x x x x Bloedings 80 Matig Matig Matig x x x Bloedings 86 Matig Matig Matig x x Bloedings 97 Matig Matig Matig x Bloedings 100 Matig Matig Matig Bloedings 92 Matig Matig Matig x x Bloedings 48 Matig Slecht Slecht x x x x Bloedings 94 Matig Matig Matig x Bloedings 86 Matig Matig Matig x Bloedings Afgestorven bastbanen zijde van woning Scheuren in elleboogtakken Onevenredig e kroon Afgestorven bastbanen woningzijde Zwam op stamvoet en wortels honingzwam, afgestorven bastbanen Afgestorven bastbanen Afgestorven bastbanen GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 10

11 B i j l a g e I I T e k e n i n g b o o m l o c a t i e s & g e b r u i k t e b o o m n r s GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 11

12 B i j l a g e I I I F o t o s B o o m n r : GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 12

13 B o o m n r : GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 13

20 B o o m nr: GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 20

26 B i j l a g e I V O n d e r z o e k b e g r i p p e n C o n d i t i e De conditie is beoordeeld volgens de kronenstructuur van Dr. A. Roloff, hierbij is gelet op de scheutlengte ontwikkeling en vorming van dood hout. De conditie is in de volgende klassen ingedeeld: 0 N o r m a a l / G o e d De conditie is goed. Op middellange termijn (10 tot 15 jaar) worden geen problemen verwacht V e r m i n d e r d / R e d e l i j k De conditie is verminderd, maar op korte termijn (< 5 jaar) worden ten aanzien van de fysiologische toestand van de boom geen problemen verwacht. 2 S t e r k v e r m i n d e r d / M a t i g De conditie is duidelijk verminderd. De fysiologische toestand van de boom is slecht, maar herstel van de boom is eventueel mogelijk. 3 Z e e r s l e c h t / S l e c h t De conditie en toekomstverwachting van de boom is minimaal. De mechanische en/of fysiologische toestand van de boom is dusdanig slecht dat herstel van de boom niet of nauwelijks mogelijk is. K w a l i t e i t De kwaliteit is gebaseerd op de huidige conditie, mechanische opbouw en stabiliteit van de bomen. De bomen zijn in hun geheel visueel beoordeeld hierbij is gelet op mogelijke afwijkingen, aantastingen en verzwakkingen, welke kenbaar worden gemaakt door uitwendige symptomen. De kwaliteit is ingedeeld in G o e d / R e d e l i j k / M a t i g / S l e c h t. T o e k o m s t v e r w a c h t i n g De toekomstverwachting is gebaseerd op de boomsoort, leeftijd, omgevingsfactoren en mogelijke afwijkingen, aantastingen en/of verzwakkingen van de boom. De indeling is als volgt G o e d ten aanzien van de mechanische e/o fysiologische toestand van de boom, worden binnen een termijn van >15 jaar geen problemen verwacht. R e d e l i j k ten aanzien van de mechanische e/o fysiologische toestand van de boom wordt binnen een termijn van jaar geen problemen verwacht. M a t i g de mechanische en/of fysiologische toestand van de boom is duidelijk verminderd, verwacht mag worden dat herstel van de boom eventueel mogelijk is. S l e c h t de mechanische en/of fysiologische toestand van de boom is minimaal of nihil, verwacht wordt dat herstel van de boom niet of nauwelijks mogelijk is GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 26